t Schaep terug in Mokum

januari 2013 iedere maand gratis www.mugweb.nl

GRAT

IS VOMUG MAGAZ OR: in

ja

e

25 ar

’t Schaep terug in Mokum

Asielzoekers voorlopig onder dak in vluchtkerk

Voornemen 2013: Blijf gezond, drink met mate

Oud-havenarbeider bekommert zich om Noord

van der Woude de Graaf Advocaten Juridische Problemen?

Op het gebied van Arbeidsrecht, Civiel Recht, Consumentenrecht, Huurrecht, Personen- en Familierecht, Sociale Zekerheid, Strafrecht en Vreemdelingenrecht kunt u bij ons kantoor terecht.

Kosteloos Spreekuur: Tel. 14 020 of www.sbl.nl

Even geen geld, wel spullen? Lenen op onderpand: snel, simpel en betrouwbaar Bij de Gemeente Amsterdam kan iedereen vanaf 18 jaar geld lenen op onderpand tegen lage kosten. De voordelen van de Stadsbank van Lening U direct contant geld tegen inlevering van U u kunt uw bezittingen elk moment weer uw sieraden of gebruiksartikelen; meenemen, als u het geleende geld met de kosten terugbetaalt; U lage beleenkosten en verlengen van uw lening is elke 9 maanden mogelijk; U een gemeente instelling, dus betrouwbaar.

Voor kennismaking en kort advies kunt u terecht op ons gratis spreekuur, donderdag van 17.00 - 18.00 uur. Gelieve zich telefonisch aan te melden tussen 14.00 en 16.00 uur op 020 - 6792478 voor een afspraak op diezelfde dag. Willemsparkweg 31, 1071 GP Amsterdam T: 020 - 6766690 F: 020 - 6766695 E: [email protected] I: www.woudegraaf.nl Ons kantoor is bereikbaar met tramlijnen 2, 3, 5 en 12

Win 2x2 vrijkaarten voor een speciaal concert in Felix Meritis! ‘Richard, wir gratulieren dir’ 12 Januari 2013, aanvang: 20:15 Reguliere toegangsprijs: € 22,50

tet, Zapp4 en EnsembleCaméléon eren Richard Wagner en bundelen hun krachten in een speciaal samengesteld concert. Speciale gast is sopraan Nora Fischer. In 2013 wordt het 200ste geboortejaar van Richard Mail voor de vrijkaartjes naar: Wagner gevierd. Het Amstel Quartet, Ruysdael Kwar- [email protected], o.v.v. ‘Felix Meritis januari’ DE BIJSTANDSBOND EN ADVOCAAT mARC VAN HOOF • Inloopspreekuur • Juridische en sociale begeleiding • Iedere dinsdag en donderdag van 11.00 - 16.00 uur We gaan mee naar gesprekken waar je tegenop ziet Da Costakade 162, Amsterdam Telefoon: 020 - 689 8806

Een dagvaarding ontvangen? Laat de deurwaarder niet los? Voor de (straf)rechter verschijnen? Uitkering geweigerd of ingetrokken? Huurkwestie of een dreigende huisuitzetting? Of andere juridische problemen?

IK VECHT VOOR UW RECHT!

GRATIS RECHTSBIJSTAND VOOR MINIMA! Schinkelkade 37-1 1075 VJ Amsterdam T: 020 - 66 44 349 F: 020 - 66 45 748 E: [email protected] W: www.mousadvocatuur.nl

Je tijd goed besteden en relevante werkervaring opdoen? Meld je aan als vrijwilliger bij Buddyzorg van De Regenboog Groep Mail: [email protected]

E-mail: [email protected] Zie ook : Teletekst AT5 pagina 420

Naar elkaar luisteren Met elkaar praten

Van elkaar leren in de

Multiloog©- bijeenkomsten Najaar 2012 Amsterdam

Thema: Communicatie over ervaringen in het dagelijks leven plaats: Stichting Muzenis Cliffordstraat 38 dag & tijdstip: dinsdag 20.00 - 22.00 uur datum: 29 januari, 26 maart, 21 mei, 11 juni (kunstMultiloog) en 20 augustus (kunst-Multiloog) openbaar vervoer: tram lijn 10 (eindhalte), bus 21

plaats: Centrum Westerwijk Adm. De Ruijterweg 148 - 152 dag & tijdstip: woensdag 20.00 - 22.00 uur datum: 13 maart en 8 mei openbaar vervoer: tram lijn 7, 12, 13 en 14, bus lijn 18

plaats: Gebouw Tetterode (ism de Bijstandsbond) ruimte: D4net Bilderdijkstraat 165F dag & tijdstip: woensdag 14.00 - 16.00 uur datum: 13 februari en 17 april openbaar vervoer: tram lijn 3, 7, 12, 13, 14 en 17

Toegang: overal gratis Organisatie: St. IPC/INCA Projectbureau Amsterdam Telefoon: 020-6848012 / 4120032 Website: www.inca-pa.nl Met steun van: Gemeente Amsterdam (Dienst WZS)

A ad v e r t e n t i e

m u g m ag a z i n e

4

Peter van Straaten

27

Joep Bertrams

29

Fempert

Inhoud 7 8/9 10 11 13 14/15 16/17 19 20 21 22 23

Werkzoekenden in de uitverkoop Gratis ov voor minima-ouderen Rambler houdt jongeren van de straat Asielzoekers uit de kou en in de kerk Amsterdam jubelt jaar lang Het gogme van Riek en Arie Balk Hildo Krop, stadsbeeldhouwer Out of the Closet Collectief verzekeren via een broodfonds Niet elke drinker is een alcoholist Klaas Loef, het geweten van Amsterdam-Noord Nibud

Rubrieken en columns 4/5 De maand MUG & Van de redactie 6 Maatje van de maand & College 14 Catelijne’s rekening 18 Agenda cultuur & Stadspas Amsterdam 24 Mededelingen DWI Amsterdam 26 Jacques Peeters, Sociaal Raadslieden & Juridisch Loket 27 Betoog & de Gemeentelijke Ombudsman 28 Klerenzooi! & Bijbanen 29 Gratis Amsterdam & Bart van de kook 30 MUGwijzer 31 Cryptogram & boekrecensie Foto voorpagina: KRO

Klerenzooi!

HOe wordt de taart verdeeld?

8

mugwijzer

Tips en nuttige adressen over werk en inkomen

uit de kou, in de kerk

HILDO KROP, STADSBEELDHOUWER

Niet elke drinker is verslaafd

11

16

21

Colofon Hoofdredactie: Joop Lahaise Redactie: Toine Graus, Marcel Schor, Arnoud van Soest, Bart van Woudenberg. Contact: [email protected] / 020 6077605 Eindredactie: Edwin Giltay, Jeannet van Leeuwen, Jos Verdonk Layout: Eddo Gorter, Gert Meijerink, Jaap van der Sluijs (web, traffic & techniek), Yasmin Kerrach, Roshni Sohansingh (stagiairs). Contact: [email protected] /020 6077610 Fotografie: George Maas, John Melskens (beeldredacteur), Sodis Vita e.a. Illustraties: Eddo Gorter Aan dit nummer werkten mee:

Stefanie Amirkhan, Joep Bertrams, Catelijne Bosman, Tonja van Gorp, Femke van Heerikhuizen, Frank-Peter Kaat, Aart-Jan van Oss, Jacques Peeters, Pejo, Maureen van der Pligt, Ulco van de Pol, Mathieu Raemaekers, Peter van Straaten, Christine Westerveld Secretariaat: Mirjam Cappon, Tallie Uittenbroek. Contact: [email protected] / 020 6077600 Distributie: Richard Nadort, Tony Strijbosch, Fred van der Zee Contact: 020 6077600 / 06 14116446 MUG Magazine en www.mugweb.nl zijn uitgaven van stichting BBU en worden gemaakt door een onafhankelijke redactie van

vaste medewerkers en vrijwilligers. Directeur: Joop Lahaise. Postadres stichting BBU / MUG Magazine: Postbus 6259, 1005 EG Amsterdam. MUG Magazine is in de regio Groot-Amsterdam gratis verkrijgbaar bij bibliotheken, buurthuizen, werkpleinen, zwembaden, wachtkamers, scholen, supermarkten, ziekenhuizen en culturele instellingen. Oplage deze maand: 32.500 Druk: Dijkman Offset, Diemen. Marketing: Marco Bakker, Pauline Roffel,. Contact: [email protected] / 020 6077612 Deadline kopij eerstvolgende nummer: 20 januari 2013.

(Advertenties)

beter in beeld

Problemen met uw uitkering?

eptember 2012 iedere maand gratis www.mugweb.nl september 2012 iedere

maand gratis www.mugweb.nl

Ebis maximil imaxime ndeliatatur? Qui aut

Problemen met de uitkering?

Ebis maximil imaxime ndeliatatur? Qui aut

Deurwaarder aan de deur?

Ebis maximil imaxime ndeliatatur? Qui aut

Omnihita tenimax

Dreigende huisuitzetting?

Sedit inc www.mugweb.nl

layout la layo ut

staat klaar om uw blad, folder of flyer een overtuigende vorm te geven Contact: 020 6077610 (Gert, Jaap of Eddo) of [email protected]

m u g m ag a z i n e

Gratis afspraak!

Dijkman offset Visseringweg 40 1112 AT Diemen [email protected]

GRATIS ADVOCATENSPREEKUUR! elke middag van 14.00 tot 16.30 uur

■

Zie ook onze advertentie op pagina 12

Zie ook advertentie op pagina 26

Westerdoksdijk 1 ■ 1013 AD Amsterdam ■ T: 020 - 421 2145 ■ E: [email protected]

020-6730055

januar i

2013 i n h o u d 3

de maand mug MUG Magazine begint de maand met een overzicht van de vorige. Welke gebeurtenissen, wetswijzigingen of politieke ideetjes raakten uw portemonnee? Wie kwam voor uw belangen op? Waar werd u wijzer van? Wat hielp u aan werk of zorgde ervoor dat u het straks wat beter hebt? En wat staat ons nog te wachten? MUG maakt de balans op. ■ Verwarring over nieuwe

eigen risico-regeling Agis Onder Amsterdamse bijstandsontvangers is ophef ontstaan over een brief van 13 december van de Dienst Werk en Inkomen (DWI), over de collectieve Agis-zorgpremie. Voorheen konden minima zich tegen het verplichte eigen risico (in 2012 nog €220,-) verzekeren via een extra premie van €15,per maand, in combinatie met een aanvullend pakket. Wie geen zorg (behalve huisarts en kraamzorg) nodig had, was dat geld kwijt – zij het in totaal ‘slechts’ €180,- (12 maal €15,-). Maar wie zijn eigen risico wel moest aanspreken, was daarvoor verzekerd en aan het eind van het jaar zelfs €40,- minder aan eigen risico kwijt dan andere ‘gewone’ verzekerden. Per 1 januari geldt voor iedereen een verplicht eigen risico van €350,-. Dat eigen risico kan via Agis niet meer worden herverzekerd. Daarvoor in de plaats kunnen bijstandsontvangers en andere Amsterdamse minima het eigen risico gespreid ‘vooruit’ betalen: €29,17 per maand bovenop de premie. Dit is niet langer gekoppeld aan een aanvullend pakket, aldus een Agis-woordvoerder. Wie geen of weinig zorg nodig heeft, krijgt begin 2014 het in termijnen vooruitbetaalde eigen risico retour. Overigens zal niemand veel duurder uit zijn, stelt DWI-woorvoerder Carmen Westra: ,,Dankzij de hogere zorgtoeslag. Het gaat om hooguit enkele euro’s.” Er verandert nog iets. Voorheen hield DWI de premie in. Per 1 januari int Agis die zelf. Agis doet dat aan het begin van de maand; DWI hield de premie eind van de maand in. Ook daarover is ophef. Minima zouden nu kort achter elkaar, eind december en begin deze maand, twee keer premie moeten betalen. Om dit te voorkomen spreidt DWI de inhouding voor december 2012 echter over 2013, in twaalf termijnen. Advocaat Mark van Hoof van de Bijstandsbond wijst erop dat minima niet verplicht zijn van de Agis-regeling gebruik te maken. Van zorgverzekeraar wisselen kon echter tot 31 december. Bij MUG kwamen diverse reacties binnen over de late verzending van de DWI-brief, waardoor menig bijstandsontvanger niet op tijd kon

4 Ac t u e e l

januar i

2013

overstappen. Of dat verstandig zou zijn geweest, is de vraag. Westra: ,,Van onze cliënten maakt zo’n 80 procent het eigen risico op.” ■ Armoede treft nu ruim

7 procent van de bevolking Er was in 2011 meer langdurige armoede in Nederland. Ook loopt de armoede sinds 2011 sterk op, zo blijkt uit het Armoedesignalement 2012 van het Sociaal Cultureel Planbureau en het Centraal Bureau voor de Statistiek. Een licht herstel van de economie in 2010 had aan-

vankelijk een bescheiden positief effect op de armoedecijfers. Maar in de tweede helft van 2011 kromp de economie opnieuw. In 2011 hadden ruim 1,1 miljoen (1.126.000) Nederlanders een inkomen onder wat als ‘toereikend’ wordt gezien. Dat is 7,1 procent van de bevolking. De armoede groeide vooral bij werklozen, bijstandsontvangers en kleine zelfstandigen (zzp’ers). Uitgesplitst: 36.000 ww-ontvangers zakten onder de armoedegrens, 32.000 bijstandsontvangers en 52.000 zelfstandigen. Het totale

Peter van StraAten

aantal arme zelfstandigen was in 2011 voor het eerst groter dan het aantal armen in loondienst: respectievelijk 175.000 en 170.000. De verwachting is dat de trend voortzet en dat armoede dit jaar 1.185.000 mensen (7,6 procent) zal treffen. Deze stijging wordt niet veroorzaakt door maatregelen uit het regeerakkoord, want die worden pas vanaf 2014 ingevoerd. ■ ‘Vrijwillig’ werken biedt

bijstandsontvanger geen baan Mensen die langdurig, ofwel tien

tot twintig jaar, in de bijstand zitten vinden niet sneller een baan als ze verplicht vrijwilligerswerk doen. Dat schrijft het college van burgemeester en wethouders van Rotterdam in zijn verslag van het project Maatschappelijke Inspanning. In dit project vraagt Rotterdam een tegenprestatie van mensen die heel moeilijk aan het werk komen, bijvoorbeeld omdat ze psychische problemen of schulden hebben. Door de problemen waarmee ze kampen duurt het voor deze groep langer voordat ze werk vinden dan voor hen die nog maar net in de bijstand zitten, zo constateert wethouder Marco Florijn (PvdA) van Sociale Zaken. De Rotterdamse wethouder pleitte vorig jaar nog voor de ‘vrijwillige tewerkstelling’ in de kassen van langdurig werklozen, om zo hun kans op werk te vergroten. ■ DWI-medewerker

uitschelden: weg uitkering! Uitkeringsgerechtigden die zich tegenover personeel van de Sociale Dienst of een andere instantie op het gebied van de sociale zekerheid misdragen, raken hun uitkering kwijt. Staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA) van Sociale Zaken heeft dat de Tweede Kamer beloofd. VVD-Kamerlid Cora van Nieuwenhuizen had daar op aangedrongen. Volgens haar kreeg 77 procent van de DWI-medewerkers in 2011 te maken met wangedrag, van gescheld tot fysiek geweld.

■ Huisarts mijden vanwege

eigen risico hoeft niet Patiënten gaan minder snel naar de huisarts door het verplichte eigen risico, zo blijkt uit een enquête van het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel). Het verplichte eigen risico is dit jaar verhoogd naar €350,-. Het Nivel vermoedt dat veel mensen niet weten dat de huisarts niet onder dit eigen risico valt.

m u g m ag a z i n e

altijd het hele bedrag terugbetalen, net als iedereen met een inkomen van meer dan 110 procent van het wettelijk minimumloon. Wie tot 130 procent van het minimumloon verdient, kan bij het GKA ook geld lenen voor een opleiding, maar moet dat geheel terugbetalen, binnen de termijn van maximaal drie jaar (36 maandelijkse aflossingen). Hoeveel zij kunnen lenen, hangt af van hun aflossingscapaciteit. Mensen met een inkomen boven de 130 procent komen niet voor de regeling in aanmerking. ■ Bijstand dit jaar

De Amstel is nog tot 20 januari Boulevard of Light, onderdeel van het Amsterdam Light Festival. De lichtkunstwerken, zoals het zwevende net bij de Stopera (foto) en het enorme Fabergé-ei voor de Hermitage, zijn elke avond tussen 17.00 en 22.00 uur te bewonderen. Ook mooi:

de gewone illuminatie van grachtenpanden en bruggen in onze jubilerende 400 jaar oude grachtengordel, ook ná 20 januari elke avond te bewonderen. Foto: Piet van der Meer

■ Ook voor postbezorger en

krantenjongen minimumloon Het kabinet wil mensen die werken op basis van een opdrachtovereenkomst, zoals postbezorgers, het minimumloon geven. PvdA-minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken ziet dit als een eerste stap om de positie van flexwerkers te verbeteren. Officieel vallen dagblad- en postbezorgers

al onder het minimumloon, maar werkgevers kunnen die regels makkelijk omzeilen. Dat moet ze minder makkelijk worden gemaakt. ■ Arme immigrant mag

geld lenen voor inburgering Wie daar volgens de wet voor in aanmerking kwam, moest tot nu toe van de gemeente Amsterdam verplicht een inburgeringscursus

volgen. Gratis, dat wel. Vanaf 1 januari is die plicht vervallen maar moeten inburgeraars hun cursus zelf betalen. Als zij daar geen geld voor hebben, kunnen ze het cursusgeld bij de Gemeentelijke Kredietbank Amsterdam (GKA) lenen. Een voorwaarde is dat ze geen andere schulden hebben. Voor minima (inkomen tot 110 procent van het wettelijk minimumloon)

heeft GKA de ‘scholingslening’. Een alleenstaande kan tot €2.466,lenen, een alleenstaande ouder tot €3.148,- en een (echt)paar tot €3.516,-. Deze maximale bedragen moeten na vijf jaar (60 maandelijkse aflossingen) zijn terugbetaald. Wie het diploma heeft gehaald en al minstens de helft heeft terugbetaald, krijgt de rest kwijtgescholden. Wie geen diploma haalt, moet

op de overheid wachten tot de woningnood is opgelost, we doen het gewoon zelf.’ Zo vond een groep krakers en werklozen eind jaren tachtig dat je wel kon blijven zeuren over de misselijkmakende toon van media als De Telegraaf over ‘uitkeringstrekkers’ en ‘werkschuw tuig’ maar dat je beter je eigen blad kon beginnen. Hun motto: van, voor en door minima is nog steeds de formule waarmee MUG wordt gemaakt. Al een kwart eeuw, met – zo gebiedt de eerlijkheid

te melden – warme steun van de gemeente. Eigen kracht betekent namelijk niet dat de overheid achteroverleunt maar dat zij mensen zoveel mogelijk zelf het heft in eigen handen laat nemen. Eerste voorwaarde voor eigen kracht is dat de overheid zelfontplooiing in ek geval niet tegenwerkt. Daarom willen wij in ons jubileumjaar extra aandacht besteden aan het stelsel van sociale zekerheid. Functioneert dat nog? En dan niet alleen gemeten naar betaalbaarheid en draag-

gemiddeld tien euro lager De bijstandsuitkering is met zeven tot vijftien euro per maand omlaag gegaan. Alleenstaanden ontvangen eind januari €7,46 per maand minder, een stel gaat er €14,91 op achteruit. Dit is het gevolg van de afbouw van de dubbele algemene heffingskorting en andere fiscale maatregelen. Tegelijkertijd biedt een verhoging van de zorgtoeslag compensatie. Die stijging is echter niet hoog genoeg om de koopkracht op pijl te houden. In september berekende het Nibud dat bijstandsontvangers er dit jaar 1,2 procent op achteruitgaan. Op pagina’s 8 en 9 in dit nummer staat een overzicht van minimumloon, bijstand en aow in 2013.

■ MUG Magazine jubileert

MUG bestaat in 2013 een kwart eeuw. Het eerste nummer verscheen in oktober 1988.

VAN DE REDACTIE

Joop Lahaise MUG Magazine wenst u een voorspoedig 2013 zonder schulden en geldzorgen én vooral in goede gezondheid. Er is immers al genoeg mis in onze m u g m ag a z i n e

belachelijk rijke maatschappij om je druk over te maken. Lees bijvoorbeeld ons verslag over de hoorzitting Werkzoekenden in de uitverkoop op pagina 7. Maar onze boodschap blijft ook in 2013: Ga niet bij de pakken neerzitten, geef niet op! Dat doen wij ook niet. MUG viert daarom dit jaar zijn 25-jarig bestaan. We blikken terug en kijken vooruit. Ook MUG is ontstaan uit de tegenwoordig populaire ‘eigen kracht-gedachte’. Krakers van toen vonden al: ‘We gaan niet

vlak onder de rechts stemmende goegemeente maar vooral vanuit het ‘eigen kracht-principe’. Heeft u het gevoel dat u soms eerder wordt tegengewerkt dan geholpen door DWI of UWV? Meld het ons. Heeft u ideeën over het hoe het beter kan? Schrijf het op. Ook positieve ervaringen met het sociaal stelsel en uitkeringsinstanties zijn uiteraard welkom. In de MUG jubileum-special van oktober zullen we alle ideeën en ervaringen uitwerken, in een extra dik nummer. januar i

2013 Ac t u e e l 5

maatje van de maand

Martin: ‘Wees niet bang om hulp aan te nemen’

Hoe ben je als maatje begonnen? ,,Dit kwam op mijn pad door een contact bij de voedselbank in Amsterdam-Noord. Hij wees mij op dit project toen ik op zoek was naar een nieuwe uitdaging. Eerder was ik actief bij projecten binnen de kinderpsychiatrie, maar dit keer zocht ik iets waarbij ik volwassenen kon bijstaan. Inmiddels ben ik ook op andere vlakken betrokken. Zo ben ik niet alleen in het werkveld te vinden, maar ook twee dagen per week op het kantoor van Vonk.” Welke cliënt is je het meest bijgebleven? ,,Een van mijn cliënten was met moeite in de schuldhulpverlening beland. Deze man vroeg mij af en toe nog om geld voor te schieten als we bijvoorbeeld met het OV naar

✖

hulpverleningsinstanties moesten gaan. Uiteraard was het antwoord iedere keer nee. Tegelijkertijd zag ik dat hij allerlei nieuwe spullen had gekocht. Dat vond ik heel vervelend om te zien! Geen geld voor het OV – waardoor de afspraak niet is doorgegaan met de hulpverlening – maar wel allemaal nieuwe spullen in huis!' Heb je zelf ook iets geleerd? ,,Doordat ik verschillende mensen heb leren kennen, is het duidelijk dat iedereen op zijn eigen manier met het proces omgaat. De een neemt hierbij steeds kleine stapjes, terwijl de ander veel sneller vooruitgaat. Van tevoren kan je nooit voorspellen hoe het allemaal zal gaan. Sommige mensen hebben mij echt positief weten te verrassen.”

Heb je een tip voor mensen met schulden? ,,Wees niet bang om hulp aan te vragen. Veel mensen vinden het lastig om toe te geven dat ze in een lastige situatie zitten, maar in je eentje kan je maar moeilijk zien hoe groot je schulden precies zijn.” Tekst: Stefanie Amirkhan Foto: Vonk Een ‘maatje’ is een vrijwilliger die Amsterdammers met schulden bijstaat. Zelf maatje worden? Dat kan! Kijk op www.vonkamsterdam.nl of bel 020 5317600.

✖ ✖ ✖ ✖ ✖ COLLEGE ✖ ✖ ✖ ✖ ✖ ✖ Het college van burgemeester en wethouders verzorgt iedere maand een column. Dit keer is het de beurt aan Freek Ossel (PvdA), wethouder Armoede, Wonen en Wijken.

Armoede en rijkdom

Armoede is van alle tijden. Maar van sommige tijden meer dan van andere. Helaas is armoede érg van deze tijd. De crisis maakt het voor steeds meer mensen moeilijker om rond te komen. Steeds meer mensen kunnen de eindjes niet meer aan elkaar knopen en maken schulden. Dit heeft grote impact op hun levens en op Amsterdam. We leven in dezelfde straten, hebben te maken met dezelfde gemeentebegroting en zijn afhankelijk van

dezelfde economie. Amsterdam is de optelsom van alle Amsterdammers. Dat maakt armoede een probleem van de hele stad, niet alleen van de mensen die er in verkeren. Gelukkig zien veel mensen en bedrijven dit in. Zij weten dat geen mens, geen instantie, geen overheid armoede alleen kan uitbannen en nemen verantwoordelijkheid. Denk aan de voedselbank, het maatjesproject, het Jeugdsportfonds en Stichting Jarige Job. Goede en waardevolle initiatieven, waar betrokken Amsterdammers en bedrijven achter schuilgaan. Vaak is een structurele aanpak nodig. Te weinig geld en te hoge schulden leiden tot betalingsachterstanden. Dan komen de

boetes, de stress en langzaam dooft het licht aan het einde van de tunnel. Hoe langer deze spiraal neerwaarts draait, hoe lastiger de oplossing. Daarom proberen we er zo snel mogelijk bij te zijn. Bijvoorbeeld met het project Vroeg Eropaf! Bij een betalingsachterstand trekken verzekeraars, woningcorporaties en energiebedrijven direct aan de bel. Schuldhulpverleners doen hun best groter leed – zoals huisuitzetting – te voorkomen. Onlangs was ik op pad met mensen van Vroeg Eropaf. We gingen langs bij een alleenstaande moeder met twee kinderen. Een stapel ongeopende enveloppen lag op tafel. Ze wachtte tot het kaartenhuis zou instorten en zij met haar kinderen haar woning

moest verlaten. Samen met de schuldhulpverleners heeft ze een plan opgesteld en met de schuldeisers een regeling getroffen. Het gaf haar weer hoop en dus een toekomst. Ook de (zwerf)jongeren die de collectie ontwerpen voor kledingwinkel Rambler zien weer een toekomst. Oprichters Carmen van der Vecht en Tim Dekker ontvingen als ‘meest sociale MKB-ondernemers van de stad’ de Omarmprijs. Samen met de genomineerden en al die andere initiatieven en projecten, laten zij zien hoeveel Amsterdammers begaan zijn met hun stadsgenoten. Dat is rijkdom. Dat biedt hoop op een toekomst waarin we armoede kunnen zien als niet meer van deze tijd.

Advertentie

@CC/Noord

Distelweg 85 (boven de Lokatie) 020-6360675 [email protected]

Nog niet vertrouwd met de computer ? Op 22 januari start in het @ctief Computer Centrum opnieuw

Computercursus voor beginners

In 20 avonden leert u omgaan met Windows 7, Internet, Word Daarnaast biedt het acc-noord - cursus Indesign (vormgeven met Adobe) - cursus programmeren in Java - vervolgcursus Photoshop - ’s middags vrije inloop voor vragen, of gebruik van de computers Meer informatie? bel: 020-6360675 (van 13.00 tot 17.00) of kijk op: www.scipacc.nl

6 ac h t e r g r o n d

januar i

2013

Bij ACC/Singel zijn ook andere cursussen. Voor meer informatie: ACC/Singel Singel 54 020-6244003 [email protected]

ACC/Noord en ACC/Singel zijn onderdeel van SCIP, een cliëntgestuurde organisatie, die is opgezet door (ex)cliënten van de ggz die zelf vorm willen geven aan hun ontwikkeling, los van wat de hulpverlening te bieden heeft. De cursussen worden door geschoolde vrijwilligers gegeven.

m u g m ag a z i n e

Arnoud van Soest Werken voor je uitkering biedt vaak nauwelijks zicht op betaald werk. FNV, SP en de Bijstandsbond komen hiertegen in opstand.

Hoorzitting met SP-Kamerlid Sadet Karabulut en SP-raadslid Maureen van der Pligt Foto: Sodis Vita

Werken met uitkering kost banen

O

oit gold werkervaring als voorwaarde voor een succesvolle carrière. Tegenwoordig doe je alléén nog maar ervaring op en kun je die betaalde loopbaan op je buik schrijven. Zo klinkt het op de hoorzitting Werkzoekenden in de uitverkoop, georganiseerd door FNV Bondgenoten, de Bijstandsbond en de SP. De hoorzitting – vrijdag 14 december in het stadhuis – werd geleid door Sadet Karabulut, het in Amsterdam woonachtige Tweede Kamerlid voor de SP. Ze signaleert dat uitkeringsgerechtigden steeds vaker als profiteurs worden weggezet. Ze vindt dat uitkeringsgerechtigden die als tegenprestatie of omwille van hun re-integratie moeten werken minimaal het minimumloon zouden moeten ontvangen. ,,Als je werkt, moet je een normaal loon krijgen en onder een cao vallen.” In de praktijk blijven veel uitkeringsgerechtigden echter te lang in een re-integratietraject hangen waardoor ze ‘het moeras’ in worden getrokken. Er zijn veel misstanden, zo beaamt Maaike Zorgman van FNV Bondgenoten. Ze werkt aan een zwartboek. Zorgman geeft daaruit een voorbeeld: ,,Twee jaar geleden toen de winter zo streng was dat de bouw stillag, moesten uitkeringsgerechtigden toch in het Amsterdamse Bos werken. We spraken een vrouw met 40 graden koorts, die zich niet ziek durfde te melden, bang dat ze niet geloofd zou worden. De werkdruk lag er behoorlijk hoog. De directie van DWI suggereerde dat mensen met een uitkering niks gewend m u g m ag a z i n e

januar i

waren. Uiteindelijk kwam het tot een staking omdat een paar hoogopgeleiden wél hun mond open durfden te trekken.” Recenter is het verhaal van een 61-jarige vrouw die met behoud van uitkering op een taxi werkte. Ze maakte lange dagen, had nauwelijks tijd om te pauzeren, reed in een wagen waar van alles aan mankeerde en liep zelfs het risico dat ze van haar uitkering boetes moest betalen. Ook uit de horeca bereiken Zorgman berichten over mensen met een gebrekkige gezondheid die dingen moeten doen die ze niet kunnen, met als dreiging dat hun uitkering anders wordt ingetrokken.

mes: ,,Tegen een manager van het Amsterdamse Bos, die het een normale zaak vindt dat mensen onder het minimumloon aan de slag moeten, zei ik eens: ‘Ik ken genoeg uitkeringsgerechtigden met een goede opleiding die jouw werk zó kunnen overnemen.’ Daar reageerde hij natuurlijk niet op.” Ze is er sowieso faliekant op tegen dat mensen voor minder dan het minimumloon werken, omdat dan ‘het hele loongebouw instort.’ Er is al een tendens bij sommige bedrijven om eigen werknemers te ontslaan en te vervangen door goedkope krachten met een uitkering. Jacques Peeters van de Bijstandsbond

‘Eigenlijk is het slavenarbeid, ten koste van normaal betaalde banen’ Hoe kan dit allemaal?, vraagt Karabulut zich af. Zorgman van FNV Bondgenoten: ,,Uitkeringsgerechtigden zijn geen werknemers, dus genieten ook geen bescherming”. Sinds er in Den Haag een andere wind is gaan waaien en werkprojecten voor uitkeringsgerechtigden niet perse tot betaald werk hoeven te leiden, is het alleen maar erger geworden. Zorgman: ,,Ze weten het mooi te brengen: ‘mensen in hun kracht zetten’, heet het. Maar vaak komt het er gewoon op neer dat ze monddood worden gemaakt.” Zorgmans FNV-collega Erika Hem-

2013 ac h t e r g r o n d 7

vat deze ontwikkeling als volgt samen: ,,Sinds 1990 wordt werkloosheid als een persoonlijke tekortkoming gezien. Als je werkloos bent, is dat jouw schuld. Dat er veel werk naar lagelonenlanden is verdwenen, daar hoor je niemand over.” Volgens Peeters is er genoeg werk in de publieke sector maar is men ‘te beroerd om daar een salaris tegenover te zetten’. Liever worden mensen met een uitkering ingezet. ,,Eigenlijk is dat gewoon slavenarbeid en wordt bestaande arbeid verdrongen.” Op de bijeenkomst doen diverse uitkeringsgerechtigden hun verhaal. Zo is daar

Desirée, die sinds 2002 al van alles heeft gedaan: op een oefenkantoor werken, boontjes plukken in een kwekerij, noem maar op. ,,Volgens mijn consulent zijn er te weinig echte banen. En nu zit ik tussen de daklozen. Hartstikke lieve mensen hoor, maar ik heb havo gedaan en wil nu wel eens echt aan de slag.” Volgens Peeters zitten veel uitkeringsgerechtigden jarenlang in re-integratieprojecten zonder daar ook maar iets mee op te schieten. ,,Laatst sprak ik een man die al zes jaar in zo’n traject zat. Hij was het spuugzat om steeds maar weer heen en weer te worden geschoven. Bij de Bijstandsbond adviseren we zo iemand om de hakken in het zand te zetten. Natuurlijk verandert de toon dan: ‘Maar meneer, u kunt toch niet achterover gaan leunen’. En natuurlijk dreigen ze dat ze op je uitkering gaan korten, maar daar moet je even doorheen. Op een gegeven moment moet je gewoon zeggen: en nú is het afgelopen.” Aan het eind van de hoorzitting is er genoeg animo om een actiecomité op te richten. Er werden verschillende actiesuggesties gedaan zoals het interviewen van mensen om zo de misstanden in kaart te brengen, maar dat ging niet iedereen ver genoeg. ,,Leuk hoor, al die verhalen,” reageerde een Pantar-medewerkster, ,,maar je kunt beter als groep naar de ombudsman of de rechter stappen.” Peeters knikte instemmend: ,,Of een picket line (actievoerders voor de deur, red.) organiseren bij bedrijven die uitkeringsgerechtigden uitbuiten. Voor negatieve reclame zijn ze altijd bang”.

werkzoekenden in de uitverkoop

Begroting Amsterdam 2013 Arnoud van Soest De Amsterdamse gemeentebegroting voor 2013 is weer rond, na debatten in november. Vroeger dan anders en nog zonder wethouder Pieter Hilhorst. Ondanks de bezuinigingen, die ook minima raken, was er één verrassing: ouderen met een laag inkomen mogen straks gratis met tram en bus.

A

ls het meezit, kunnen minimaouderen vanaf medio 2013 gratis met het openbaar vervoer. Het gaat om een experiment voor vier jaar. Met dit voorstel van de PvdA is de gemeenteraad bij de begrotingsbehandeling 2013 akkoord gegaan. Wethouder Carolien Gehrels (PvdA) – die tijdens de begrotingsdebatten op 7 en 8 november wethouder Lodewijk Asscher van Financiën verving omdat die vicepremier was geworden – was aanvankelijk tegen het voorstel. Het benodigde geld zou uit een potje moeten komen dat nog niet is gevuld. Collega-wethouder Eric van der Burg (VVD) zag het ook niet zitten, al was het alleen maar omdat de gemeente in 2014 226 miljoen op de zorg moet bezuinigen. PvdA-raadslid Arco Verburg bleef er echter bij dat openbaar vervoer goed is

voor de sociale contacten, wat ‘enorm bijdraagt aan het levensgeluk van ouderen’. Vervolgens diende Verburg tegen advies van zijn eigen wethouder een motie in om vier jaar lang ouderen met een minimuminkomen gratis van het openbaar vervoer te laten gebruikmaken, op doordeweekse daluren en in het weekend. In de gemeente Den Haag kon het ook, betoogde Verburg. Zijn voorstel werd met algemene stemmen aangenomen. Over de positie van uitkeringsgerechtigden waren het vooral SP en GroenLinks die de degens kruisten. Zo moest de SP niets hebben van een voorstel om mensen die werkloos worden meteen met een handvol vacatures op pad te sturen. Bij jongeren kon je dat nog wel doen maar de SP wilde de groep boven de 27 jaar daarvan uitsluiten. Wethouder Andrée van Es

(GroenLinks) wees dat voorstel af. Zij vindt dat ook 27-plussers er baat bij hebben om op eigen kracht werk te vinden. Ze verzekerde dat mensen die vanwege problemen nog niet aan werk toe zijn, niet uit solliciteren worden gestuurd. Wethouder Van Es vond sowieso dat de SP wel érg negatief was. Goed, soms kwam er enige druk kijken bij ‘het activeren om te participeren’, maar uiteindelijk is het toch de bedoeling dat mensen zonder werk op eigen benen komen te staan. En zelf hun geld gaan verdienen, waardoor hun welzijn ‘met sprongen’ toeneemt, zo doceerde de wethouder van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Jan Hoek (GroenLinks) sprong voor zijn wethouder in de bres, omdat de SP deed voorkomen alsof mensen vier weken uitkering door de neus wordt geboord. En

dat is niet zo. Wie op zoek gaat naar een baan maar daar niet meteen in slaagt, heeft recht op een uitkering vanaf het moment dat hij zich heeft ingeschreven. Hoek steunde het beleid van wethouder Van Es, omdat deze – nog meer dan voorheen – wil uitgaan van wat mensen wél kunnen, en niet van wat ze niet kunnen. Ook is hij verheugd dat de Dienst Werk en Inkomen (Sociale Dienst) het voor uitkeringsgerechtigden makkelijker gaat maken om tijdelijk of in deeltijd te werken zonder dat de cliënten in een ‘nare administratieve molen’ terechtkomen als hun werk stopt. Helemaal aan het lijntje van de wethouder wilde GroenLinks niet lopen. Zo was Jan Hoek een beetje huiverig voor de ‘voor-wat-hoort-wat-benadering’ die sprak uit het geactualiseerde meerjaren-

Overzicht minimumloon, bijstand en AOW vanaf 1 januari 2013 2) Bijstand, netto per maand

1) Wettelijk minimumloon, bruto per maand Leeftijd

Per maand

Per dag

23 jaar en ouder

€1.469,40

€ 67,82

22 jaar

€1.249,00

21 jaar

Bijstand

Vakantiegeld

Gehuwden/samenwonenden

€1.255,86

€66,10

€ 57,65

Alleenstaande ouders

€879,10

€46,27

€1.065,30

€ 49,17

Alleenstaanden

€627,93

€33,05

20 jaar

€903,70

€ 41,71

Toeslag voor woonkosten

€264,39

19 jaar

€771,45

€ 35,61

(alleenstaande ouders/alleenstaanden)

18 jaar

€668,60

€ 30,86

17 jaar

€580,40

€ 26,79

16 jaar

€506,95

€ 23,40

15 jaar

€440,80

€20,35

De bedragen van het minimumloon gelden voor een volledige werkweek. Het is niet wettelijk vastgelegd hoeveel uur een volledig dienstverband is. In de praktijk is dit meestal 36, 38 of 40 uur per week. Uw werkgever houdt belasting en premies in op uw brutoloon. Hoeveel u netto overhoudt, hangt af van de hoogte van de bedragen die op uw loon worden ingehouden. Dit kan per persoon verschillen. De nettobedragen staan niet in de wet.

8 ac h t e r g r o n d

januar i

2013

Categorie

Alleenstaanden en alleenstaande ouders kunnen in aanmerking komen voor een toeslag van maximaal €264,39 per maand, indien zij geen (woon)kosten kunnen delen met een ander. Mensen hoeven niet al hun spaargeld op te maken vóór ze in aanmerking komen voor een bijstandsuitkering. Het vrij te laten vermogen is voor gezinnen €11.590,-; voor alleenstaanden €5.795,-. Voor mensen die een bijstandsuitkering ontvangen en in een eigen huis wonen, geldt een extra vrijlating van maximaal €48.900,-. Gemeenten mogen bijstandsgerechtigden een premie geven die ertoe bijdraagt dat ze makkelijker aan het werk komen. Die premie is maximaal €2.250,- per jaar. Bijstandsgerechtigden die vrijwilligerswerk doen, krijgen daar soms een onkostenvergoeding voor. Die mogen ze tot een beperkt bedrag houden zonder dat de hoogte van hun uitkering verandert. Als het gaat om vrijwilligerswerk dat de gemeente noodzakelijk vindt voor re-integratie van een bijstandsgerechtigde, dan mag er per maand maximaal €150,- vrij worden ontvangen. Per jaar is het maximum €1.500,-. In alle andere gevallen is de grens van de vrij te laten onkostenvergoeding lager: maximaal €95,- per maand, met een maximum van €764,- per jaar.

m u g m ag a z i n e

3 1 0 2

Illustratie: Péjo

beleidsplan voor armoedebestrijding. Wethouder Ossel (PvdA) kon hem echter geruststellen. De gemeente wil Amsterdammers alleen ‘motiveren en ondersteunen’ bij het zetten van stappen om uit de armoede te geraken. En daar was GroenLinks het roerend mee eens. Zo niet Laurens Ivens. De herkozen fractievoorzitter van oppositiepartij SP stoorde zich er vooral aan dat het begrip wederkerigheid zo vaak voorkwam in het meerjarenplan voor de armoedebestrijding. ‘Het lijkt wel een soort dwangarbeid’, mopperde Ivens. Hij ziet liever dat de gemeente elk jaar een zwarte lijst publiceert van bedrijven die, óók als ze door het college zijn aangesproken, zich niet houden aan de zorgplicht ‘om mensen niet in de schulden terecht te laten komen’. Wethouder Ossel is tegen zo’n lijst. Hij

spreekt bedrijven liever aan op hun verantwoordelijk om Amsterdammers niet nodeloos verder in de problemen te brengen. En dat heeft succes, zo betoogde hij, want na de brief die de gemeente vorige winter naar de energiebedrijven had gestuurd, beloofde veertien van de vijftien bedrijven mensen – letterlijk – niet in de kou te zullen zetten bij betalingsachterstand. Ook Pam de Soete van D66 kwam op voor de minima. Zij vond het niet terecht dat het college in deze tijd van toenemende armoede 85.000 euro wil bezuinigen op het Fonds Bijzondere Noden, dat Amsterdammers helpt die tussen wal en schip raken. En dat terwijl het aantal aanvragen van chronisch zieken en gehandicapten, zzp’s en éénoudergezinnen dit jaar is toegenomen. Het fondsbestuur hoopt het

gat te kunnen vullen door bij particuliere fondsen aan te kloppen. Wethouder Ossel verwacht dat dat gaat lukken. Pam de Soete houdt de vinger aan de pols. Overigens kunnen niet alleen mensen met een uitkering het krap hebben, ook kleine ondernemers hebben steeds vaker moeite om rond te komen. De regels voor kwijtschelding van lokale lasten zijn zo streng, dat maar weinig arme ondernemers daarvoor in aanmerking komen, zo had de SP gemerkt. Wethouder Gehrels voelt echter weinig voor een verruiming van de regels omdat ze niet weet hoeveel dat de gemeente gaat kosten. Ze beloofde er in de raadscommissie Financiën op terug te komen, waarop Ivens (SP) zijn motie introk. De Socialistische Partij diende de meeste moties in om de positie van minima te

verbeteren. Een SP-motie om de bezuiniging op de bijdrage van chronisch zieken terug te draaien werd verworpen, evenals het voorstel om de tarieven voor hulp in de huishouding niet te laten stijgen, ‘omdat mensen die daarop zijn aangewezen al met een stapeling van bezuinigingsmaatregelen te maken hebben.’ Een minstens zo sympathiek voorstel: het scheppen van tijdelijke banen voor jongeren wier uitkering tot het minimumloon zou worden aangevuld, sneuvelde ook. Eén SP-voorstel redde het wel. Dat was een motie om de positie van dakloze jongeren te verbeteren. In Amsterdam staan veel kantoorgebouwen leeg. Waarom zou je dan niet één leegstaand pand gebruiken om er dakloze jongeren in te laten wonen. Géén slecht idee, vond het college. En de gemeenteraad vond dat ook.

5) AOW, netto per maand

3) Algemene Ouderdomswet (AOW), bruto per maand Categorie

AOW

Vakantiegeld

Categorie

Per maand

Vakantietoeslag

Gehuwden/samenwonenden (p.p.)

€722,21

€49,36

Gehuwden/samenwonenden (p.p.)

€681,41

€46,58

Gehuwden met maximale toeslag (partner jonger dan 65 jaar)

€1.444,42

€98,72

Ongehuwden/alleenstaanden

€997,02

€65,22

Ongehuwden/alleenstaanden

€1.056,72

€69,12

Ongehuwd met kind tot 18 jaar

€1.338,07

€88,87

* Bron: ministerie van Sociale Zaken

4) AOW ingegaan vóór 1 februari 1994, bruto per maand Categorie Gehuwden zonder toeslag (partner jonger dan 65 jaar) Gehuwden met maximale toeslag (partner jonger dan 65 jaar)

AOW

Vakantiegeld

€1.056,72

€69,12

€1.444,42

€98,72

De AOW-partnertoeslag bedraagt maximaal €722,21 bruto per maand. Hoe hoog de toeslag precies is, hangt af van het huishoudinkomen. Als dit inkomen hoger is dan 162% van het bruto minimumloon inclusief vakantiegeld, dan wordt de AOW-partnertoeslag met 10% verlaagd. Daarnaast wordt een deel van het inkomen van de jongere partner van de toeslag afgetrokken. Als het bruto-inkomen van de jongere partner uit arbeid hoger is dan €1303,73 heeft de AOW’er helemaal geen recht op toeslag. (Bij een inkomen in verband met arbeid – bijvoorbeeld een sociale verzekeringsuitkering – vervalt de toeslag bij €722,21 bruto per maand.) m u g m ag a z i n e

januar i

2013 ac h t e r g r o n d 9

uw financiën

Jongeren maken gedurfde mode van de straat Marcel Schor Bij Rambler ontwerpen straatjongeren hippe kleding. Het bedrijf won er de Amsterdamse Omarmprijs voor de meest sociale ondernemer mee. Met pen, papier en meetlint aan de slag in het atelier van Rambler Foto: John Melskens

‘H

et schijnt dat ik voor dit ontwerp een complimen­ tje van Adidas heb gekregen”, vertelt Andres (26) met enige trots. In zijn hand heeft hij een broek gemaakt van jogging- en spijkerstof. ,,Het liefst werk ik met materialen die ik zelf prettig vind zitten.” Ontwerpen van kleding zit hem in het bloed. Als kind werd hij al gegrepen door het verhaal en de fabricage van de spijkerbroek. Bij studio en kledingwinkel Rambler heeft hij zijn eigen kledinglijn. Het bedrijf won in november de allereerste Amsterdamse Omarmprijs (een geldbedrag van 5000 euro) voor de meest sociale ondernemer. Het jonge bedrijf ontving de prijs uit handen van wethouder Freek Ossel tijdens een bijeenkomst van het Pact voor Amsterdam. De prijs is een idee van SP-raadslid Maureen van der Pligt. Rambler werkt met Amsterdamse jongeren die in een problematische school- of thuissituatie zitten en op straat zwerven. Van ervaren kledingontwerpers leren ze het

10 ac h t e r g r o n d

januar i

vak. Het resultaat van hun werk wordt verkocht in de eigen winkel op de Zeedijk. De jongeren ontvangen daarvoor een percentage van de verkoopprijs. Andres is al sinds 2008 actief bij Rambler. ,,Het grote voordeel is dat je hier niet wordt geremd in je creativiteit. Stagiairs van modeopleidingen worden vaak door alle regeltjes te veel in hun mogelijkheden beperkt. Zij hebben al die striktheid wel gezien.” Beneden in het magazijn laat hij een sweater van zijn hand zien, met voorop een rits in een speelse vorm: ,,Dit is het resultaat van een nieuwe manier van kijken. Een rambler is niet voor niets een persoon die rondtrekt, iemand die op zoek is naar iets anders.” Het merk Rambler staat voor straatmode, oftewel makkelijk zittende kleding. De T-shirts hebben namen als Spider Man, Enhisieu en Takti. ,,We laten ons inspireren door de kledingstijl van straatjongeren”, zegt Carmen van der Vecht, mede-oprichtster en creatief directeur van Rambler. Zelf noemt zij zichzelf een sociaal ontwerpster.

2013

,,Het doel is in de eerste plaats om ons merk zo veel mogelijk te verkopen, maar dat we ons product laten bedenken door creatieve straatjongeren raakt mij in het hart. Ze hebben een niet-gekunstelde en krachtige stijl. We vragen ze om zo dicht mogelijk bij hun eigen ideeën te blijven.”

gooien en weer tekenen, net zo lang tot er iets fraais uitkomt”, vertelt Ysmina (20) enthousiast. Haar eerste ontwerp is een kruising tussen een jas, jurk en een poncho. Ze is pas een paar werken geleden begonnen, maar ze voelt zich nu al als een vis in het water bij Rambler. Hoe dat zit legt ze uit:

‘Je bent bij Rambler niet alleen, maar deel van iets’ In het atelier is een jongen druk bezig achter een naaimachine. Achter hem ligt op een lange tafel stoffen, schetsen en modebladen. Op de grond zijn een paar jongeren bezig om zo nauwkeurig mogelijk een patroon van een jurk uit te knippen. Aan de muur hangen styleboards: fotocollages van modellen uit vakbladen. ,,Mooie outfits knip ik uit, die dienen ter inspiratie tijdens het bedenken van een nieuw patroon. Als ik iets in mijn hoofd heb, begin ik met tekenen, uitwerken, weg-

,,Ik word elke dag wakker op een plek waar ik niet wil zijn. Het is gewoon fijn dat ik me hier wel thuis kan voelen. Je bent niet alleen, maar deel van iets.” Rambler hoop met mond-totmondreclame telkens nieuw talent onder straatjongeren aan te trekken. Ook in opvanghuizen wordt gezocht. Dit is de taak van jongerencoach Ira van der Ende. ,,Een gesprek begin ik altijd met een grapje. Dat kunnen die jongeren waarderen. Ik stel me niet formeel

of autoritair op. Jongens gaan al gauw praten, maar meisjes zijn vaak binnenvetters. Uit een praatje kan een intake-gesprek volgen.” Van der Ende wordt gedreven door haar liefde voor mensen. ,,Ik help iemand graag op weg. Het is toch mooi dat die jongens en meisjes door dit werk een stuk zelfvertrouwen ontwikkelen.” Met het ontwerpen van de wintercollectie van 2013–2014 daagt ze de jongeren uit om het maximale uit zichzelf te halen. ,,We leggen ze uit dat je aan het ontwerp moet kunnen zien van wie het is. Al die ontwerpen tezamen moeten natuurlijk één collectie vormen. Als het nodig is, vragen we ze keer op keer om opnieuw te beginnen totdat het goed is.” Met de Omarmprijs voelt Van der Vecht zich enorm vereerd. Met de besteding zit het wel goed. ,,Om te beginnen willen we een uithangbord aan de gevel van de winkel. We denken ook aan een naaimachine, een 3D-printer en een computer.” Om met een lach verder te gaan: ,,Maar we willen ook een beter koffiezetapparaat.” m u g m ag a z i n e

Aart-Jan van Oss De vluchtelingen van de Notweg hebben hun tenten verruild voor de Sint-Jozefkerk in Bos en Lommer.

Kerk helpt asielzoekers uit de kou E

en kille, kale betonkolos in hartje Bos en Lommer. Dat is de tot voor kort leegstaande Sint-Jozefkerk die de groep van negentig uitgeprocedeerde Afrikaanse asielzoekers uitkoos als verblijfplaats. Vanaf deze plek wil de groep verdere acties voeren om hun zaak blijvend onder de aandacht van de politiek te houden. Geschikter ook dan het tentenkamp in Osdorp waar ze drie maanden verbleven. Buurtbewoners slepen huisraad, matrassen en voedsel naar binnen. Ik kom ook langs om mijn oude matrassen te brengen. Een vrouw met rode dreadlocks is druk bezig met de coördinatie. Waar moeten alle spullen heen? Wanneer ik wil vertrekken, trekt ze zich naar me toe en omhelst me met de woorden: ,,Zonder knuffel ga je niet weg, jongen.” Op de dag dat ik gecharterd ben om roti en Turks eten van lokale restaurants naar de kerk te brengen, klinkt er rapmuziek uit een stereo – stond er twee dagen geleden nog niet – en zie ik vrolijke gezichten. De kerk ziet er inmiddels wat aangekleder uit. Bij de ingang staat een deurwacht die erop toeziet dat er niet meer vluchtelingen binnen­komen. Opvallend veel jonge vrijwilligers van 25 tot 35 jaar lopen rond. Een kordon van vluchtelingenorganisaties, kerken en sympathisanten heeft zich om de vluchtelingen verzameld, inclusief een communicatieafdeling. Daarnaast zijn via sociale media en communities als Boloboost, hét internetplatform voor Bos en m u g m ag a z i n e

januar i

In een weekend hebben timmerlieden slaapvertrekken in zijbeuken van de kerk gebouwd Foto: Sodis Vita

Lommer, mensen opgetrommeld die willen helpen het huis van God om te bouwen tot vluchtkerk. Wanneer ik er zaterdagmiddag weer ben, zijn timmerlui slaapvertrekken aan het bouwen, op zo’n manier dat het monumentale karakter van de kerk niet aangetast wordt. Er is grif geld gedoneerd: half december al twintigduizend euro. Daar worden noodzakelijke voorzieningen van betaald. En de elektriciteitsrekening. Er is meer dan duizend vierkante meter tapijt geschonken. Op het altaar staan nu nog veldbedden, maar hier wordt straks een keuken geïmproviseerd.

Bayissa, een christen uit de Oromostam in Ethiopië, vertelt over de maanden in het tentenkamp: ,,We hadden stress, het was koud. We improviseerden maar wat. Gelukkig kregen we hulp in de vorm van voedsel, dekens en kleding. Ons doel is aandacht krijgen. Wij, statelozen, willen bescherming van de overheid. Beschouw ons alsjeblieft als mensen. We willen niet buiten de samenleving staan en zijn zeer gemotiveerd om te werken.” Intussen is buurtbewoner en BN’er Arie Boomsma gearriveerd, sympathisant van het eerste uur. ,,Even kijken wat het verschil is met Osdorp”, zegt hij met zijn karakteris-

‘We groeven een gat in de bodem om onze behoefte in te doen’ Woordvoerder namens de groep, Karel Smouter van de Protestantse Diaconie Amsterdam: ,,Vrijdagavond 30 november dachten we: we moeten nu opvang voor deze mensen hebben. Amsterdammers zijn elkaar gaan bellen. Zo bleek dat de Vondelbunker nog steeds leegstond zodat daar een deel van de vluchtelingen heen kon. Het resterende deel werd hiernaast ondergebracht bij een christelijke woongroep. Een dag later kraakte de studentenkraakbeweging deze kerk. De eigenaar gaf zijn zegen: ze mogen er tot maart blijven.”

2013 ac h t e r g r o n d 11

tieke glimlach van oor tot oor. ,,Wat ik kan doen, is de aandacht vestigen op individuele gevallen. Ze kunnen niet terug omdat de landen van herkomst niet meewerken. Ze kunnen niet naar school; niets kunnen ze. En omdat ze nu in Bos en Lommer zitten – mijn buurtje! – wil ik wat doen.” De daad bij het woord voegend, sjort Boomsma samen met enkele vluchtelingen zware kookapparatuur over een helling naar het altaar. Eenmaal daar klinkt er applaus. Tulu, ook Oromo, maakt een uitgebluste indruk. Zijn hoop lijkt vervlogen maar hij

de kerk gekraakt!

vertrouwt op de Nederlandse regering. ,,In Osdorp sliepen we in tentjes op het gras en hadden we geen matrassen. Die kregen we pas later. Er waren geen toiletten, geen douches. We groeven gaten in de grond om onze behoefte te doen. Het was te koud om te slapen.” Tulu is blij met de hulp van de kerkgemeente. ,,In een week tijd hebben we veel zien gebeuren. De kerk is tijdelijk van ons. We hopen op een oplossing van de overheid. Ik wil graag in Nederland blijven.” Aan de voorkant van de kerk hangt een spandoek met de tekst: ‘Geen mens is illegaal’. Of de vluchtelingen in Nederland mogen blijven of niet, voor even zijn ze onderdak. Regeringspartij VVD laat zich negatief uit over hun kansen op een verblijfsvergunning en vindt dat ze beter kunnen meewerken aan hun uitzetting. VVDstaatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en Justitie) is niet bereid om opvang voor de vluchtelingen te regelen. Maar zoals wel vaker in de geschiedenis van Amsterdam, blijkt de stad eens te meer een veilige haven voor mensen in nood. De vluchtelingen en betrokken burgers hebben een verblijfsovereenkomst tot 31 maart 2013 getekend. De gemeente Amsterdam laat de vluchtkerk ongemoeid. Belangrijke voorwaarde is dat de groep niet groter wordt. Wilt u de Vluchtkerk bijstaan? De Vluchtkerk, Erik de Roodestraat 14-16 www.devluchtkerk.nl

Kringloop Zaanstreek

MUG IN DE BUS?

Advertentie

Ja, ik wil Mug Magazine in de bus * Privé-abonnement

Steun-abonnement naam adres Plaats telefoon e-mail

...................................................................... ...................................................................... ...................................................................... ...................................................................... ......................................................................

Uitknippen, in envelop stoppen en zonder postzegel opsturen naar MUG MAGAZINE, Antwoordnummer 10520, 1000 RA Amsterdam, of een e-mail sturen naar: [email protected]. * Aankruisen wat van toepassing is.

Boeldaghal Breedweer

CARE

Ook u kunt MUG MAGAZINE toegestuurd krijgen voor €29,50 per jaar, met Stadspas voor € 19,50 Een STEUNABONNEMENT kost € 95 per jaar, voor verenigingen en instellingen. U ontvangt meerdere exemplaren per maand.

2000 m2 struinplezier! Banken, bedden, eethoeken, kasten, boeken, LP’s, cd’s en veel meer.

In onze dagbesteding aan de Kerkstraat in Amsterdam, kunnen wij nog  kandidaten plaatsen die belangstelling hebben om  het ZEEFDRUKVAK te leren in onze galerie te werken en zelf te leren FOTOGRAFEREN, SCHILDEREN of TEKENEN. Als je belangstelling hebt voor een van deze activiteiten meld je dan zo spoedig mogelijk aan via telefoon  020-3032076 .

Breedweer 41 1541 AB Koog aan de Zaan 075-6312090 www.boeldaghallen.nl

Al 30 jaar geopend!

Wij hebben ook nog plaats in Utrecht.   Baantraject Care ,  Kerkstraat 205  Amsterdam tel:020-3032076 www.baantrajectcare.nl

maandag t/m zaterdag 10.00 - 17.00 uur

Gratis informatiecentrum over geestelijke gezondheid, ziektes, therapieën, medicijnen, lotgenotencontact, patiëntenrechten, dagbesteding, werk en wonen en het PGB. Ook voor vragen over reïntegratie en sociale activering van GGz- cliënten. Tevens voorlichting en advies.

Vragen staat vrij! Linnaeushof 4, 1098 KH Amsterdam 020 - 4685647 www.clienteninformatiepunt.nl

KRINGLOOPWINKEL. bij U in de buurt Postjeskade 23-25, A’dam West Kerkstraat 354, A’dam Centrum Papaverweg 21, A’dam Noord Zeeburgerpad 90, A’dam Oost Lange Begijnestraat 8, Haarlem Centrum Spaarneweg 16A, Cruquius

085 273 70 70

Ruimt woningen geheel leeg.

BOOGERT & HARING advocaten Gesubsidieerde rechtsbijstand voor minima

Problemen met uw uitkering? GEDAGVAARD? Ontslag? Verblijfsvergunning geweigerd? Schone Lei? HUISUITZETTING? Scheiding?

Bel direct: 020 - 470 35 58 Kennismakingsgesprek altijd kosteloos Gratis inloopspreekuur: iedere maandag 17:00 - 18:30 uur www.juttersdok.nl www.werkinopdracht.eu

Overtoom 441, 1045 KG Amsterdam Tram 1, halte Rhijnvis Feithstraat Arbeidsrecht Bestuursrecht Familierecht Huurrecht Jeugdrecht Sociaalzekerheidsrecht Strafrecht Vreemdelingenrecht WSNP

veem advocaten

Problemen met Bijstandsuitkering (DWI), WW-uitkering (UWV), Verblijfsvergunning (IND), Studieschuld (DUO), Werkgever, Strafzaak, Deurwaarder, Ontslag, Echtscheiding, Alimentatie?

‫ أوأﺣﺪ اﳌﺼﺎﻟﺢ‬DUO ،IND ،UWV ،DWI :‫ﻋﻨﺪﮐﻢ ﻣﺸﺎﮐﻞ ﻣﻊ ﻣﺼﻠﺤﺔ‬ !‫ إﺗّﺼﻞ ﺑﻨﺎ‬،‫ﻋﻨﮑﻢ ﻣﺸﮑﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬٬‫ ﺳﻮاء ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﺎﺋﻠﺔ أوﻗﻀﺎﺋﺔ‬

UWV’le, DWI’le, IND’le bir sorun yasiyorsaniz veya baska bir problem oldugunda bizi ariyabilirsiniz. Problemleriniz varsa bizi arayin!

BEL DIRECT VOOR EEN GRATIS AFSPRAAK 664 08 48 Gratis inloopspreekuur iedere dinsdag van 16.00 – 17.00 uur Veembroederhof 111, 1019 HD Amsterdam – [email protected]

advertentie

m u g m ag a z i n e

Mathieu Raemaekers Amsterdam heeft in het jubileumjaar 2013 heel wat te vieren. Alvast een vooruitblik op de vele festiviteiten.

Een jaar lang alle dagen groot feest

M

okum gaat uit zijn dak in jubileumjaar 2013. Er zal héél veel te doen zijn. Tal van bijzondere gebeurtenissen die in stijl herdacht zullen worden. Vierhonderd jaar grachtengordel bijvoorbeeld. Artis viert zijn 175e verjaardag en Felix Meritis bestaat 225 jaar. Het Concertgebouw en het Koninklijke Concertgebouworkest vieren hun 125e verjaardag. De afschaffing van de slavernij vond 150 jaar geleden plaats. En dan is daar de heropening in april van het Rijksmuseum. Het gerenoveerde en gerestaureerde museum biedt dan maar liefst anderhalve kilometer kunst en geschiedenis. De toonaangevende reisgids Lonely Planet roept Amsterdam uit tot ’s werelds op een na beste stad om in 2013 te bezoeken. De best stad is San Francisco. ,,Het gaat een geweldig jaar worden”, kondigt Alexander Rinnooy Kan aan, de voormalige voorman van de Sociaal Economische Raad en voorzitter van Stichting Amsterdam 2013. ,,Het jaar 2013 biedt een uitzonderlijke kans de enorme kwaliteit van de cultuur in Amsterdam breed uit te dragen. Er is met alle inwoners zo verschrikkelijk veel te vieren! Op de lange jaren van museumsluiting kijken we maar niet meer terug. De afschaffing van de slavernij is het herdenken meer dan waard.” De officiële aftrap van het luisterrijke jubeljaar vindt plaats in de tweede week m u g m ag a z i n e

januar i

Mocht er ijs op de grachten liggen, dan wordt de programmering van de feestelijkheden hierop aangepast Foto: John Melkens

van januari. Tijdens het weekend van 12 en 13 januari starten de feestelijkheden in het centrum met het overnachtingsavontuur ‘Hotelnacht’ en ‘Amsterdam 24H’. Dat betekent vierentwintig uur lang feest, van zaterdag 12 uur ’s middags tot zondag 12 uur ’s middags. Organisaties, instellingen en bedrijven openen hun deuren voor het publiek. De horeca, bijvoorbeeld, schenkt speciale cocktails en serveert 24H-menu’s. Het evenement Amsterdam 24H herhaalt zich om de twee, drie maanden op een andere plek in de stad. De stad wordt daarbij met een denkbeeldig X-vormig kruis verdeeld in Noord, Oost, Zuid, en West. Onder het motto ‘op vakantie in eigen stad’ kunnen alleen inwoners van Amsterdam overnachten in een van vijftig grachtenhotels. Tegen een sterk verlaagd tarief. Doch niet beneden 55 euro per kamer, inclusief tickets voor evenementen. In januari zijn er bovendien speciale activiteiten in het Concertgebouw en bijzondere tentoonstellingsopeningen in het Rembrandthuis en het Amsterdam Museum. Mocht er ijs op de grachten liggen, dan wordt de programmering hierop aangepast. De geschiedenis van Amsterdam komt tot uiting in tal van culturele feestelijkheden. Op 1, 2 en 3 februari bejubelt het Russische Stanislavski operagezelschap het 125-jarige Theater Carré, terwijl vanaf 9

2013 k u n s t & c u lt u u r 13

maart de viering van 400 jaar relaties tussen Nederland en Rusland centraal staan in museum de Hermitage. Op 27 maart opent Artis haar expositie Park in Bloei. In 2013 worden op en rondom de grachten allerlei feestelijke activiteiten georganiseerd. In 1613 besloot het stadsbestuur, samen met de gegoede burgerij, Amsterdam flink uit te breiden om het hoofd te kunnen bieden aan de grote toestroom van nieuwe inwoners en handelaren. Drie

Jubileumjaar 2013 trapt af nieuwe grachten, de Herengracht, de Keizersgracht en de Prinsengracht, werden als een gordel om de Singel heen gelegd, en deden Amsterdam meer dan verdubbelen in omvang. In 2010 kregen de grachten de werelderfgoedstatus van de Unesco. Zodra de buitentemperaturen stijgen kan het feest in en om de grachten losbarsten. In april een bloemencorso over water waaraan alle Amsterdamse roeiverenigingen meedoen. Op 2 juni het Rock and Run-hardloopevenement. En op 3 augustus de Gay Pride, die dankzij het jubileumjaar een bijzonder tintje krijgt.

jubeljaar

Op diverse locaties kan iedereen via een groot scherm kijken en luisteren naar live-uitvoeringen van het Concertgebouworkest. Gratis, met stoelen voor de toeschouwers. Op het Museumplein (Zuid) is er in juni muziek uit het Braziliaanse São Paulo te horen. Het Bijlmerpark (Zuidoost) brengt in juli jazzmuziek. In het Erasmuspark (West) is er in augustus rock en in het Florapark (Noord) in september operagezang. Gedurende twee weken van oktober is in vijftien bijzondere grachtenpanden de unieke expositie Chambres des Canaux te zien met hedendaagse beeldende kunst. Vergeet niet vanaf april een bezoek te brengen aan Felix Meritis. In 1788 werd deze ‘Tempel der Verlichting’ door veertig burgers opgericht. Ter ere van het jubileumjaar zal sinds tweehonderd jaar eindelijk het unieke observatorium van Felix Meritis weer voor publiek toegankelijk zijn. Hoog boven de stad kun je getuige zijn van de kunstinstallatie Amsterdam of Above - Amsterdam of Below. Op een speciaal ontworpen vloer staan hier sterrenkijkers. Niet zoals vroeger gericht op de sterrenhemel, maar op citaten aangebracht op markante gebouwen door de hele stad, die alleen zichtbaar zijn vanaf het observatorium. Een groot oud en nieuwfeest sluit het Jubileumjaar 2013 af.

Gezellig op de Marcel Schor Arie en Riek Balk zijn weer op de buis. Acht weken lang zijn ze bij de KRO te zien in een nieuwe serie van ‘t Schaep. Vlak voor de aftrap van de eerste aflevering gaven zij een EXCLUSIEF interview aan MUG Magazine.

Catelijne’s rekening Catelijne Bosman is de hoofdpersoon in de documentaire De rekening van Catelijne. In MUG Magazine elke maand Catelijne’s eigen verhaal.

Rijk Het was de week van de filmverto­ ningen. Eén daarvan is mij heel erg bijgebleven. We waren uitgenodigd bij Radar, de organisatie in Amsterdam die initiatieven ondersteunt om mensen uit de armoede te halen. Uit het hele land waren mensen vertegenwoordigd die – ieder op hun eigen manier – uit de armoede proberen te komen of anderen uit de armoede willen helpen. Ik werd hartelijk ontvangen en had direct een leuk gesprek met een wethouder uit AmsterdamNoord. De bijeenkomst begint en er worden drie korte films vertoond. Eerst is Limburg aan de beurt. De documentaire gaat over een mevrouw in de bijstand die een speelgoedbank is begonnen voor kinderen die in armoede leven. Helaas wordt haar initiatief niet ondersteund door de gemeente. Ze werkt geheel zelfstandig en met hulp van particulieren. Dan is het de beurt aan Friesland. Deze bijdrage gaat over een project van mensen die in armoede leven. Die zijn de buurt ingegaan om mensen te interviewen over hun leven, met de bedoeling om al die verhalen te bundelen, elkaar te steunen en met elkaar 14 k u n s t & c u lt u u r

januar i

2013

hun situatie te verbeteren. Er worden ook brieven voorgelezen tijdens die bijeenkomst. Een van die brieven raakt me. Ik voel een band met haar, ook al ken ik de briefschrijfster niet. Het motto van de brief is ‘ik ben rijk’. De vrouw vertelt dat zij rijk is. Niet omdat ze geld heeft, integendeel: ze is arm en heeft schulden. Maar toch voelt zij zich rijk. Ze is rijk omdat ze gezond is. Ze is rijk omdat haar kinderen gezond zijn en het goed doen op school. Ze is rijk omdat ze de kracht heeft gevonden te knokken om haar situatie te verbeteren. Ze is rijk omdat ze het gevoel heeft dat er eindelijk naar haar wordt geluisterd en ze serieus wordt genomen. Ze is rijk omdat het project waaraan zij deelneemt haar zo goed doet. Ze is rijk omdat ze niet langer alleen is en ook iets voor haar medemens kan betekenen. Kippenvel krijg ik ervan. En ik word er ook blij van. Blij omdat zij precies beschrijft wat ik ook voel en het naar mijn mening de enige juiste houding is om iets aan je situatie te veranderen: richt je op het positieve al is dat nog zo moeilijk, kijk naar wat je wel allemaal hebt en wat goed gaat. Met onze kracht en rijkdom kunnen we wel degelijk het verschil maken. Geef nooit op!

A

rie staat me op de hoek al op te wachten. Bijna struikelt hij over een paar vuilniszakken. ,,Altijd hetzelfde liedje met die yuppen, hoe vaak moet ik nog zeggen dat ze hun vuilnis op tijd buitenzetten”, moppert Arie. In de deuropening staat Riek. Ze vult haar man aan: ,,Het is een gotspe met de jeugd van tegenwoordig. Snappen ze echt niet dat we straks met een rattenplaag zitten?” Eenmaal binnen hoor ik het gepruttel van een koffiezetapparaat. In de gang hangt de Westertoren, een kleurenets van Cornelis Brandenburg. ,,Jaaa”, zegt Arie. ,,Met ons trouwen gekregen, erg in trek. Ze doen er tegenwoordig zowat een moord voor.” Hij fronst zijn wenkbrauwen: ,,Als het aan Riek ligt was ie allang

bekommert. Ik strijk dan maar weer over mijn grote hart en pak een hark.” Vanuit de keuken roept Riek. ,,Ik heb het je wel eerst tien keer moeten vragen Arie, of ben je dat soms vergeten?” Hij trekt een verongelijkte blik en maakt een knik met zijn hoofd richting de keuken. ,,Ik heb afgelopen voorjaar rozen in het perkje geplant”, gaat hij verder. ,,Kwamen er een paar van die importfiguren langs om te zeggen dat ze het wel tof vonden. Je zou zeggen: dat zit snor. Een paar weken later gaven ze een fuif. De hele avond en nacht scheerden die gasten langs mijn rozen, bijna hebben ze er een paar geknakt.” Hij slaat met de vlakke hand tegen zijn voorhoofd. ,,Hoe halen ze het in hun botte hersens om langs mijn plantsoen op

‘Het probleem is dat die yuppen geen gogme hebben!’ verpatst.” Riek: ,,Nou ja, hoe kom je erbij Arie? Helemaal niet, dit is kunst. Ik zeg alleen dat die lijst lastig af te stoffen is.” Riek verdwijnt in de keuken, Arie gaat me voor naar de huiskamer. De imitatierococo meubels ogen nieuw. ,,Liever niet op de bank zitten, Riek heeft net gepoetst. Ze is bang dat het anders meteen weer zo smoezelig wordt. Je begrijpt het wel.” Zelf neemt hij plaats op een krukje. ,,Kijk”, begint hij zijn verhaal. ,,Die yuppen hebben geen enkel respect in hun derrière. Ze groeten je amper, altijd hebben ze haast. En ho-maar dat ze het stoepje schoonvegen. Moet je zien in het voorjaar, niemand die zich om het plantsoentje

en neer te lopen! Ik ben razend.” Ondertussen is hij opgestaan en naar het raam gelopen. Een winterzonnetje breekt even door, maar dat kan hem niet mild stemmen. ,,Ik weet niet wat die miesgassers bezielt”, vertelt hij met ergernis. ,,Vroeger was er saamhorigheid. Je stond gewoon voor elkaar klaar, punt uit. Als kind raapte ik afval van straat en Manke Krelis hielp je zijn volle groentekar over de brug te douwen.” Riek komt met een dienblad met koffie en een schaal vol roomsoezen de kamer in. ,,Arie!, je bent zeker vergeten dat die arme man in lompen door weer en wind moest venten. Nee, geef mij dan m u g m ag a z i n e

koffie bij Arie en Riek Balk ‘t Schaep

in Mokum

Het verhaa l: daan. Oost ‘t Schaep is terug in west, thuis de Jorwas te gro ot, en de S best. De heimwee paanse zo Behalve O n te po Lukas mis e. Die is aan het he heet. t haar zo e melen. rg paar keer dacht dat dat hij al een hij haar za Maar dat k g lo a Kootje zijn n natuurlijk niet… pen. . Door en stapelgek samen we o er een kro p elkaar en zijn eg begonn heet gewo en o van Greet n weer ’t Schaep. De : die en Huipie kinderen ga de kleuters chool. Gre an inmiddels naar et is een w in fournitu in re haar baby n begonnen. Lena keltje heeft die Lorenz o heet. Rie zijn nog st k ee heeft al hu ds in goeie doen, m en Arie n geld uitg aar Riek nieuwe hu e is en de in geven aan hun richting da Jacqueline arv , inmiddels de dochter van Opo an. e, maakt ook deel u it van de cl niet van h arte. ub, zij het ’t Schaep in M dag 7 janu okum is te zien van ari bij de K a RO om 22.1 f maanNederland 0 uur op 1. Arie en Riet Balk zijn terug in Mokum. Foto: KRO/Greetje Mulder

maar de moderne tijd.” Ze neemt plaats op de bank, offreert een soes en praat verder. ,,Zou al helpen als jij in de supermarkt wat vaker het winkelwagentje ging duwen.” Arie draait aan zijn snor. ,,Nou nog mooier, heb ik het zeker gedaan.” Hij kijkt uit het raam en ziet twee buurjongetjes ballen. ,,Ik snap het niet, die kinderen worden overdag gewoon aan hun lot overgelaten. Ik zou er niet over peinzen om zo met mijn spruiten om te gaan. Riek: ,,Ach, laat ze toch, die weten heus wel wat ze doen hoor.” Met opgewekte stem praat Arie verder: ,,Luister, moet je horen, hun ma wil zo nodig carrière maken. Wel zo fijn, heeft ze lekker genoeg geld om over de balk te keilen. Wacht maar als ze er door de baas nog eens wordt uit gebonjourd. Zullen ze de crisis ook eens voelen. Ons kan gelukkig niets gebeuren.” Riek schenkt ondertussen koffie in. ,,Ja, nou ja, dat zeg je wel”. Arie onderbreekt haar. ,,Nee Riek! Wij zitten goed. Kijk hier eens om je heen, we hebben alles. Laat dat sjieke schorum ons maar uitlachen als we water uit de gracht hijsen voor de kamerplanten of dat ik de lege botervlootjes niet m u g m ag a z i n e

januar i

weggooi maar gebruik om mijn visspullen in te doen.” Triomfantelijk gaat hij verder. Hun probleem is dat ze geen gogme hebben. Ik voel aan mijn water dat de economie straks naar de donder gaat. Zitten ze met een dure hypotheek in hun maag. Eindelijk gerechtigheid voor jan met de pet.” Riek begint ongemakkelijk op de bank te schuren. ,,Ja, je kunt natuurlijk ook besluiten om helemaal niets meer uit te geven. Maar ja, ik heb nog nooit een brandkast in een kist zien liggen.” Ontroerd loopt Arie naar zijn wederhelft en pakt haar hand. ,,Je hebt niet vaak gelijk, maar misschien moeten we nog een keer de bakens verzetten.” Hij draait zich om. ,,Zeg, jij bent toch van dat uitkeringsblaadje? Breng alle lezers mijn gelukwensen voor het nieuwe jaar over en laat armoe de pest krijgen.” Hij spurt naar de gang en pakt zijn winterjas. ,,Kom we gaan een neut halen bij ‘t Schaep. Ga je mee? Je bent er toch niet eentje van de blauwe knoop? Rondje van Riek en Arie.”

Korting €5,- voor MUG-lezers Ton Kas (Arie Balk) in de Kleine Komedie Ton Kas test in De Kleine Komedie gedurende 3 dagen een vorm die nieuw is voor Nederland: noem het een moppenprogramma. Nou heeft Kas toevallig een grondige hekel aan moppen. Maar door hem bewerkt tot zijn zogenaamde biografie, wordt al die afgezaagde troosteloosheid in één klap het grappigste en meligste dat er te vinden is.

14,15 en 16 maart 2013 in De Kleine Komedie Amsterdam! MUG-lezers betalen €11,50 p.p. eerste rang (normaal €16,50) Bel met de kassa van de Kleine Komedie: 020-624 05 34 (vanaf een maand voor de voorstelling). Vertel dat je MUG Magazine leest.

(Met dank aan Ton Kas)

2013 k u n s t & c u lt u u r 15

over de balk

Op zoek naar Hildo Krop Jos Verdonk Om kennis te maken met de beroemdste beeldhouwer van Amsterdam, hoef je niet naar het museum. In de stad struikel je overal over zijn werk, zomaar gratis en voor niets.

D

e naam Hildo Krop zal niet bij alle Amsterdammers direct een licht doen opgaan. Toch kun je in de stad nauwelijks om Krop heen. Talloze bruggen, monumentale portieken en gevels dragen zijn ornamenten en beelden. Maar wie was Hildo Krop? Om antwoord te krijgen op die vraag is enig veldwerk vereist. De verslaggever heeft zich vervoegd hij een groepje studenten kunstgeschiedenis uit Utrecht, die onder leiding van stadsgeograaf Ton Heijdra nader kennismaakt met de Amsterdamse School. Een stevige wandeling door de winterse koude, die begint en eindigt op de Berlagebrug. Deze brug is vernoemd naar haar wereldberoemde ontwerper, de Amsterdamse architect H.P. Berlage en verbindt de Vrijheidslaan met de Weesperzijde. Amsterdam telt meer dan 1500 bruggen, maar dit is de enige die Berlage hoogstpersoonlijk ontwierp. Kampioen bruggenbouwen is zondere enige twijfel architect Piet Kramer (1881-1961), die er in Amsterdam meer dan tweehonderd vorm gaf. Berlage hield het bij deze ene. We staan naast het brugwachterhuisje en Ton Heijdra steekt begeesterd van wal. ,,Typerend voor Berlage zijn die monumentale vormen, het geometrische: al die vierkanten, die dan weer worden doorbroken door driehoeken. En uiteraard het gebruik van bakstenen. Maar Berlage schoot daar niet in door. Hij was een functioneel architect. Berlage stond aan de wieg van de Amsterdamse School, maar maakt daar zelf geen deel van uit. Maar de architecten van de Amsterdamse school hadden heel veel respect voor Berlage.” 16 k u n s t & c u lt u u r

januar i

2013

De wonderarchitect en de Amsterdamse School, maar nog geen spoor van Krop. Eind vorig jaar verscheen het rijk geïllustreerde boekje Hildo Krop: Stadsbeeldhouwer van Amsterdam van Wim Heij en (fotograaf) Loek van Vlerken. De inleiding van dit chronologische overzicht van Krops bouwbeeldhouwwerken en monumenten maakt ons al gauw een romantische illusie armer. De beeldhouwer was in elk geval geen geboren en getogen Amsterdammer. Hildebrand Lucien Krop – roepnaam Hildo – zag het levenslicht op 26 februari 1884 in Steenwijk als zoon van een vrijdenkende banketbakker, die de protestantse kerk de rug had toegekeerd. Omdat hij in tegenstelling tot zijn oudere broer Hendrik niet in de wieg was gelegd

Berlagemonument, Victorieplein Foto: John Melskens

de stijl van de Amsterdamse school ontworpen gebouw, waarvoor Krop tal van ornamenten maakte. Alice Roegholt is als directeur van museum Het Schip, dat gewijd is aan de Amsterdamse School, niet onbekend met het werk van de stadsbeeldhouwer. ,,Zijn vader stuurde Krop naar Leiden om boetseerlessen te volgen. Dit moest hij leren om later de marsepeinfiguren te kunnen maken waarmee taarten gedecoreerd worden. In zijn jeugd had hij al kennis gemaakt met de ideeën van Domela Nieuwenhuis, die aan de basis stond van de socialistische beweging in Nederland en sloot hij zich aan bij de SDAP, de sociaaldemocratische partij van die tijd. Het hakken van beelden heeft Krop van John

Bij stadsbeeldhouwer Hildo Krop stond altijd de mens centraal voor studiebol, was hij voorbestemd om het succesvolle familiebedrijf over te nemen. Hildo hield van tekenen en schilderen en het moet dan ook bij zijn ouders niet echt als een verrassing zijn gekomen dat hij zijn vader niet wilde opvolgen. Krop volgde teken- en schildercursussen in Engeland en Frankrijk. In 1908 vestigde hij zich in Amsterdam, waar hij de Rijksakademie van beeldende kunsten succesvol afrondde. Krops ongekend succesvolle carrière als beeldhouwer begon bij de bouw van het Scheepvaarthuis, het gemeenschappelijk kantoorgebouw van zes grote Amsterdamse rederijen. Volgens kenners is dit het eerste, volledig in

Raedecker geleerd, die verantwoordelijk was voor de beelden van het Nationaal Monument op de Dam.” We lopen vanaf de Berlagebrug door de Vrijheidslaan, richting Victorieplein. De Vrijheidslaan, die vanaf 1922 tot aan het einde van de Tweede Wereldoorlog de Amstellaan heette en daarna – tot aan de Russische inval in Hongarije – de Stalinlaan, is de hoofdas van Plan Zuid, het door Berlage ontworpen uitbreidingsplan van Amsterdam. Heijdra wijst ons links en rechts op de monumentale panden in de stijl van de Amsterdamse School. Maar nog steeds geen spoor van Hildo Krop. We slaan linksaf een zijstraat

van de Vrijheidslaan in en stuiten eindelijk op een houten voordeur, met fijnzinnige versieringen en houtsnijwerk van de stadsbeeldhouwer zelf: een echte Hildo Krop! Daarna gaat het snel. ,,Voor het 12-verdiepingenhuis aan het Victorieplein, beter bekend als de ‘Wolkenkrabber’, doemt het zes meter hoge monument op voor bouwmeester Berlage, waaraan Krop bijgestaan door leerlingen en assistenten zo’n tien jaar werkte en dat in 1966 door burgemeester Van Hall werd onthuld. We bewonderen daarna de beeldengroepen aan de gevel van de twee gebouwen van het Berlage Lyceum. ,,Om een goede indruk te krijgen van de beelden van Krop in Amsterdam is een wandeling eigenlijk niet zo geschikt”, legt Heijdra uit. ,,Daarvoor zijn de kunstwerken te veel verspreid over de stad. Je kunt beter een fietstocht maken.” De gemeente Amsterdam was zo onder de indruk van de werkzaamheden die Krop voor het Scheepvaarthuis had verricht, dat hij er in 1916 een parttime betrekking aan overhield bij de gemeentelijke Dienst der Publieke Werken. Daarmee werd Krop officieel gemeenteambtenaar en dat zou hij – op een onderbreking in de oorlogsjaren na – zijn hele werkzame leven blijven. In het bezoekerscentrum van het Dageraadcomplex, een dependance van Museum Het Schip, zien we de kleine expositie over Plan Zuid, drinken we koffie en komen weer een beetje op temperatuur. Boven de dependance is een kamertje ingericht in de stijl van de Amsterdamse School. In een hoekje staat een houten stoeltje met rieten zitting. De rugleuning is versierd met uit hout gesneden apenm u g m ag a z i n e

kopjes. Het ziet er eenvoudig en bijna onopvallend uit, maar het is een echte Krop: vervaardigd in zijn ateliers en misschien wel door de ontwerper hoogstpersoonlijk. Heijdra: ,,Krop was niet alleen beeldhouwer, want hij was enorm veelzijdig: hij maakte meubels, maskers voor het theater, penningen, vloerkleden, uit ivoor gesneden kunstvoorwerpen, keramiek, sieraden en boekomslagen. Die veelzijdigheid was in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw niet ongewoon. Grote namen als Michel de Klerk en Piet Kramer mochten dan architecten zijn, maar waren toch in de eerste plaats kunstenaar.” Wim Heij schreef de uitgebreide inleiding van het fotoboekje Hildo Krop: Stadsbeeldhouwer van Amsterdam. ,,Ik heb een meer dan gemiddelde interesse voor beeldende kunst, en raakte gefascineerd door Hildo Krop toen ik ontdekte dat hij in mijn woonplaats Steenwijk is geboren. Het was de visie van Krop dat de mens een deel is van de wereld waarin hij staat en dat de kunstenaar er is voor de mensen, en de mensen voor de kunstenaar. Met andere woorden: kunst is er niet alleen

voor jezelf. Dat draagt hij ook uit in zijn werk. Als je goed naar het monument van Berlage kijkt – niet bepaald mijn favoriete beeld van hem overigens – valt je op dat de verhoudingen niet kloppen: het hoofd is te groot en de benen zijn te plomp en massief. Maar daarmee verankert hij juist de mens in de aarde en zijn omgeving.” Heij: ,,Aan alles zie je dat Krop in de eerste plaats een beeldhouwer is. Die werken ruimtelijk, in drie dimensies. Dit in tegensteling tot schilders, die immers van het platte, tweedimensionale vlak zijn. Daarom zijn beeldhouwers over het algemeen meer geneigd om buiten de gebaande paden te treden dan schilders en andere uitdagingen te gaan zoeken. Maar qua veelzijdigheid kan ik geen kunstenaar bedenken die ook maar kan tippen aan Hildo Krop. En daar komt die tomeloze werklust van hem dan nog bij.” Hildo Krop kreeg in 1956, na veertig jaar trouwe dienst, de officiële eretitel Stadsbeeldhouwer van Amsterdam toegekend. Op 20 augustus 1970 overleed Hildo Krop in zijn geliefde Amterdam. Maar zijn werk leeft tot de dag van vandaag voort in het

‘De geboorte van de daad’, P.L. Takstraat 34 Foto: John Melskens

‘Menselijke energie’, op de gevel van het Berlage Lyceum Foto: John Melskens

m u g m ag a z i n e

januar i

2013 k u n s t & c u lt u u r 17

grootste museum dat Amsterdam kent: de stad zelf. Heij: ,,Vanaf 2000 zijn er van diverse beelden van Krop replica's gemaakt, omdat de originelen door vervuiling, weer en wind te zeer waren aangetast. Ook de beelden op de gevel van het Berlage Lyceum zijn hardstenen replica's. Dat daar geld en moeite voor is uitgetrokken, zegt wel iets over hoe zijn werk nog leeft. Voor mij behoort hij tot de top tien van de Nederlandse beeldhouwers. Hij was op zijn best in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw – dus in de periode na de voltooiing van het Scheepvaarthuis – toen hij zich had ontworsteld aan leermeesters als Michel de Klerk en zijn eigen stijl begon te ontwikkelen. Na de oorlog ging het iets meer op de automatische piloot. In het kielzog van de studenten kunstgeschiedenis loop ik op met Ton Heijdra over de Jozef Israëlskade, terug naar de Berlagebrug. ,,Deze straat komt als de Schilderskade voor in de beroemde beginzin van Gerard Reves De avonden: ‘Het was nog donker, toen in de vroege morgen van de tweeëntwintigste december 1946 in onze stad, op de eerste verdieping van het huis Schilderskade 66, de held van deze

Stadsbeeldhouwer

geschiedenis, Frits van Egters, ontwaakte.’ Reve woonde hier met zijn ouders. Maar Reve droeg Krop een niet al te warm hart toe. Hij noemde hem ‘de communistische koekenbakker’. Als gevolg van zijn opvoeding had Reve niet veel met het communisme op, vandaar.”

Museum Het Schip organiseert vanaf de dependance in het Dageraadcomplex regelmatig rondleidingen door de buurt. Zie voor de details: www. hetschip.nl. Het Instituut Collectie Krop (ICK) is gevestigd in villa Rams Woerthe in Steenwijk. Zie voor openingstijden en nadere informatie: www.hildokrop.nl. Het fotoboekje Hildo Krop: stadsbeeldhouwer van Amsterdam (compleet met plattegrond van alle Krop-plekken in Amsterdam) van Wim Heij en Loek van Vlerken is een uitgave van Stichting Instituut Collectie Krop en o.a. verkrijgbaar bij Athenaeum Boekhandel.

december

2012 ac h t e r g r o n d 17

agenda cultuur zondag 6 januari

t/m zondag 20 januari

Boulevard of Light De Amstel wordt elke avond tussen 17.00 en 22.00 uur letterlijk in de schijnwerpers gezet. Tijdens het Amsterdam Light Festival toveren lichtkunstenaars de rivier en zijn omgeving om tot een spectaculair lichtspektakel. Een avondwandeling langs de Amstel dus, tussen de Munt en het Amstel Hotel. locatie De Amstel en omgeving info amsterdamlightfestival.com/programma/ toegang gratis Dinsdag 15 januari

Tip v/d maand Elke woensdag om 20:30 uur

Open Podium Het Comedytheater biedt aanstormende talenten en ervaren grappenmakers de uitdaging een volle zaal aan het lachen te krijgen. locatie Comedytheater, Nes 110 info comedytheater.nl aanvang 20:30 uur entree gratis januar i

2013

Schaatsen bij Jaap Eden! Dé plek met echte ijspret voor krabbelende kleintjes die voor het eerst kennis maken met de oer-Hollandse sport en schaatscracks die voor het kampioenschap gaan! Jaap Eden heeft een overdekte binnenbaan en een onoverdekte 400 meter buitenbaan. Data: 1 december t/m 31 januari Prijs: 10-rittenkaart normaal €47; met de december- of januaribon €25. Jeugd t/m 15 jaar normaal €28; met de december-, januari- of kidsbon €2,80. Exclusief éénmalige aanschafkosten pas van €5. Adres: Radioweg 64 Meer info: tel. 0900 724 22 87 (€0,10 p/min) of www.jaapeden.nl Met de december- of januaribon €25 of €2,80

Schaatsen op het Leidseplein

De winter is aangebroken en dat betekent ijspret! Ook dit jaar kunt u met de december- of januaribon weer gratis schaatsen huren bij de ijsbaan op het Leidseplein. Bovendien krijgt u ook nog eens gratis een warme drank erbij! Kortom, veel plezier te beleven. Data: 1 december t/m 6 januari

Ben u een levenskunstenaar?

tis!

Indianen. Kunst en cultuur tussen mythe en realiteit

Reserveren o.v.v. Stadspas. Excl.€1 Carré restauratiefonds en eventuele reserveringskosten Adres: Amstel 115-125 Meer info: www.carre.nl Met de december- of januaribon €15 korting

Gra

tis!

Korting op 10-rittenkaart Jaap Eden IJsbanen

Popmuziek, maar dan anders Als je van popmuziek houdt, ga dan naar het Wilhelmina Pakhuis. Derde- en vierdejaars studenten van het Conservatorium van Amsterdam vinden de popmuziek opnieuw uit. Ze nemen de luisteraar mee op hun muzikale zoektocht met zowel eigen composities als vrije interpretaties van bestaande popnummers. locatie Wilhelmina Pakhuis, Veemkade 576 aanvang zaal open om 19.00 uur entree gratis

18 ac h t e r g r o n d

Ervaar hoe het was om te wonen in een deftig Amsterdams grachtenhuis! Aan de Amsterdamse Herengracht 605 staat een zeventiende-eeuws dubbel grachtenhuis: Museum WilletHolthuysen. Bij het huis hoort een prachtige stadstuin. Openingstijden: ma t/m vr 10.00 - 17.00 uur. Zaterdag, zondag en feestdagen 11.00 - 17.00 uur. Het museum is gesloten op 1 januari, 30 april en 25 december Prijzen: volwassenen €8, kinderen 6 t/m 18 jaar €4, kinderen t/m 5 jaar gratis. Met de Stadspas gratis Adres: Herengracht 605 Meer info: (020) 523 18 22 of via [email protected] Met de Stadspas gratis

Prijs: schaatshuur €5, drankje €2,50, met de december- of januaribon gratis Locatie: Leidseplein Open: dagelijks 10.00 - 23.00 uur Meer info: www.kermisplaza.nl/ ijsbaanleidseplein Met de december- of januaribon gratis

De Nieuwe Kerk in Amsterdam presenteert deze winter een tentoonstelling over de artistieke tradities van indianen in NoordAmerika. Ruim tweehonderd kunstobjecten en gebruiksvoorwerpen nemen de bezoekers mee naar de prairies in de Midwest, de vlakten rond de Great Lakes, Californië, de Canadese westkust en de landen van de Navajo en de Inuit. Stadspasactie: t/m 31 januari Prijs: €15; met de Stadspas €12, met de december- of januaribon gratis Adres: Dam Open: dagelijks 10.00 – 17.00 uur Meer info: (020) 638 69 09 of www.nieuwekerk.nl Met de december- of januaribon gratis

Ben je zelf de kunstenaar van je leven of laat je je inspireren door anderen? Kom langs voor inspirerende lezingen, workshops, een expositie en verrassende ontmoetingen. Opening 11 januari (10.00 – 12.45 uur): filosoof Joep Dohmen en cultuursocioloog Gabriël van den Brink. Data en aanvang: vrijdag 11, 18, 25 januari en 1 februari. Ochtendprogramma: 10.00 uur tot 12.30uur, middagprogramma 13.30 uur tot 16.00 uur Prijs: €12,50 per dagdeel, met januaribon gratis Kaartverkoop: aan de deur. Reserveren niet nodig Adres: Mozes & Aäronkerk, Waterlooplein 207 Meer info: www.mozeshuis.nl/ winteracademie Met de januaribon gratis

Wereldkerstcircus viert 125 jaar Carré

Stadspas 2013

tis!

Andere Tijden in het Stadsarchief Afleveringen van het succesvolle geschiedenisprogramma Andere Tijden zijn te zien in de filmzaal van het Stadsarchief aan de Vijzelstraat. De filmzaal bevindt zich in de voormalige (enorme) kluis van het oude bankgebouw. U kunt in- en uitlopen wanneer u wilt. De afleveringen gaan onder andere over de kroningsrellen in 1980 en de Bijlmerramp in 1992. locatie Stadsarchief Amsterdam, Vijzelstraat 32 info stadsarchief.amsterdam. nl aanvang di-vr om 10:00, 12:00 en 14:00, za-zo om 12:00 en 14:00 toegang gratis

Gratis naar Museum Willet-Holthuysen

Gra

t/m woensdag 9 januari

Stadspasaanbiedingen januari Gra

Salsazondag op de Lizboa Op een stoomsleepboot uit 1894 wordt elke eerste zondagavond van de maand een salsa-dansavond met livemuziek gehouden. De boot is helemaal verbouwd maar de originele scheepsdetails zijn in ere gelaten. Op 6 januari speelt Quinteto Cerezo. Ook is er om 15.00 uur een nieuwjaarsborrel, wederom met livemuziek. locatie Partyboat Lizboa, Veemkade 25 info lizboa.nl/salsazondag/ entree gratis

Koninklijk Theater Carré viert dit jaar haar 125-jarig bestaan met het Wereldkerstcircus! Nergens is circus mooier dan in Carré, het theater waar op 3 december 1887 Oscar Carré zijn eerste circusvoorstelling gaf. Piste vrij voor het Wereldkerstcircus Carré! Data en aanvang: ma 31 december om 12.00 en 16.00 uur, di 1 januari om 13.00 en 17.00 uur, wo 2 januari, do 3 januari en vr 4 januari om 12.00 en 16.00 uur Prijs: loge €59/ ringloge €54/ balkon €49/ toneelloge €45/ 1e galerij €37/ 2e galerij €33; met de Stadspas €51,50/ €46,50/ €41,50/ €37,50/ €29,50/ €25,50; met de decemberen januaribon €44/€39/ €34/ €30/ €22/ €18 (de korting geldt niet op 3e galerij) Kaartverkoop: tel. 0900 252 52 55 (€1,30 per gesprek) of kassa Carré (dagelijks 10.00- 20.00 uur).

Bij velen van u vallen eind januari de nieuwe Stadspas en de Kortingengids op de mat. Dit betekent dat u in 2013 weer veel gratis activiteiten kunt ondernemen of flinke kortingen kunt krijgen op vertoon van uw pas. In deze economisch moeilijke tijd ontkomt ook de gemeente Amsterdam niet aan bezuinigingsmaatregelen. Voor sommige Stadspashouders zijn er daarom veranderingen op komst. Ontvangt u tot 110% van het minimuminkomen? In dat geval ontvangt u eind januari de Stadspas én de maandbonnen. Bent u 65 jaar of ouder? Dan hebt u in ieder geval recht op de Stadspas. Of u ook in aanmerking komt voor de maandbonnen hangt af van de hoogte van uw inkomen. Kijk voor meer informatie op www.amsterdam.nl/stadspas.

m u g m ag a z i n e

Bart van Woudenberg In Out of the Closet aan de Jodenbreestraat kun je niet alleen vintage-kleding kopen, maar je ook laten testen op hiv.

Out of the Closet vraagt mensen hun kast op te ruimen en spullen te schenken Foto: John Melskens

Kringloopwinkel met een missie

‘I

k draag ze gewoon met twee paar sokken aan”, zegt bezoekster Rosa. Ze heeft net een paar iets te grote laarzen uitgezocht. ,,Vorig jaar onderging ik een maagingreep en ben daarna vijfenzestig kilo afgevallen: dat is het gemiddelde gewicht van een mens.” Eindelijk kan ze nu kleding vinden die haar past. ,,Ik ben te vrekkig om honderd euro voor een broek neer te tellen; mijn vriendin doet dat wel.” Rosa maakt er een sport van kringloopwinkels af te lopen op zoek naar koopjes. Deze winkel bevalt haar goed: ,,Het aanbod is hier gevarieerder, de kwaliteit is ook beter. Hier slaag ik negen van de tien keer.” Out of the Closet hanteert een speciaal kortingssysteem. Dit moet ervoor zorgen dat er klanten niet maand in, maand uit hetzelfde zien hangen. De eerst week betaal je de volle prijs. Na vier weken krijg je dertig procent korting, een week later wordt dit vijftig procent en in de zesde week kost het artikel nog maar één euro. Bedrijfsleider Chris Vermaak: ,,Het komt regelmatig voor dat er een design T-shirt weggaat voor slechts een euro.” Out of the Closet vraagt mensen hun kast uit te ruimen. ,,Door kleding en spullen te schenken steun je de strijd tegen aids. We verkopen die kleding dan in de m u g m ag a z i n e

januar i

winkel”, vertelt Chris. ,,Van iedere euro winst wordt 96 cent in de preventie en behandeling van aids gestoken.” Vier keer in de maand bestuurt Chris het busje waarmee de geschonken goederen opgehaald worden. Bijna alles wordt geaccepteerd. Wat niet binnen het concept past, gaat naar andere kringloopwinkels. ,,Er zijn dingen die me te ver gaan: zo moest ik laatst nee zeggen tegen een verzameling vintage-porno en seksspeeltjes. We willen

Aids Healthcare Foundation (AHF), die zich wereldwijd inzet voor de bestrijding van aids. In ontwikkelingslanden is aids namelijk nog steeds een ware epidemie. De AHF is actief in Afrika, Azië, ZuidAmerika en Oost-Europa. Het testen en voorlichten van mensen in landen zonder goede medische voorzieningen is een prioriteit van deze stichting. Zo is in Kiev, de hoofdstad van de Oekraïne, onlangs een kliniek ingericht van waaruit men met

‘Ik zag hier laatst een jurk van Armani hangen voor vijf euro’ de klanten niet afschrikken.” Tegenwoordig betekent in de westerse wereld een hiv-diagnose niet meer het doodvonnis op termijn, zoals vroeger. Met de juiste behandeling en medicatie kun je net zo oud worden. Dat het grootste gevaar geweken is, heeft als ongewenst gevolg dat er minder aandacht aan aids en hiv wordt besteed in de media. Jongeren onder de vijfentwintig weten vaak niet dat deze ziekte in het verleden ongeneselijk was. Out of the Closet is een initiatief van de

2013 k u n s t & c u lt u u r 19

mobiele testcentra het land intrekt. Bezoekers kunnen bij Out of the Closet ook terecht voor een gratis hiv-test. Chris: ,,Een speciaal opgeleide medewerker bespreekt eerst met je wat een eventuele positieve uitslag inhoudt. Daarna neemt de medewerker met een wattenstaafje wat wangslijm af. Na twintig minuten is de uitslag al bekend.” Deze consulenten zijn allemaal getraind in het zorgvuldig omgaan met klanten, want het blijft een delicaat onderwerp. Chris: ,,We hebben vaak te maken met mensen die al veel el-

uit de kast

lende te verduren hebben gekregen en zijn gediscrimineerd. Het maakt niet uit wat je leefstijl is: onze medewerkers zijn overal op voorbereid. Op dronken Engelse toeristen bijvoorbeeld die denken: ‘Leuk, even een gratis hiv-test’ en de winkel binnenstappen. Na een gesprekje met de consulent komen ze meestal wel tot rede. De consequenties van zo’n test kunnen namelijk heel ingrijpend zijn." Doordat Out of the Closet ook een ingang heeft aan het Waterlooplein, lopen er regelmatig bezoekers van de rommelmarkt de winkel even binnen. ,,Ik zag hier laatst een jurk van Armani hangen voor vijf euro”, vertelt bezoekster Paula. ,,Het was niet mijn maat, maar ik moest me beheersen om het niet tóch te kopen.” Een man komt de winkel binnenlopen met een stapel kostuums over zijn arm, die hij bij Chris afgeeft. De man die Wim blijkt te heten: ,,Ik liep regelmatig langs deze winkel, nadat ik over de achtergrond hoorde besloot ik ook eens wat te brengen", zegt hij. ,,Ik ruim mijn kast maar vast uit, voordat iemand anders dat moet doen.” Hij juicht het initiatief van de gratis hiv-tests van harte toe: ,,Als je het weet kun je maatregelen treffen. Ik zou het niet op mijn geweten willen hebben dat ik iemand besmette.”

Arnoud van Soest Een broodfonds is een goed alternatief voor dure verzekeringen tegen arbeidsongeschiktheid.

Een jaar geleden werd in De Balie het eerste Amsterdamse broodfonds Wikistad opgericht Foto: Sodis Vita

Collectief sterk staan in een broodfonds O

p dit moment telt ons land twintig kleinschalige voorzieningen tegen arbeidsongeschiktheid waarvan zeven in Amsterdam. ,,Het gaat sneller dan we gedacht hadden,” vertelt Biba Schoenmaker, medeoprichtster van De BroodfondsMakers, die het concept hebben ontwikkeld. Ze is ook lid van het eerste broodfonds. ,,In maart 2011 zijn we ermee naar buiten getreden en sindsdien hebben we veel aandacht gekregen in de media.” Maar hoe werkt zo'n broodfonds eigenlijk? Frank Hylkema (42) is bladenmaker en deelnemer aan het eerste broodfonds dat een jaar geleden in Amsterdam werd opgericht: Wikistad. Hij legt elke maand €100,- in en als hij arbeidsongeschikt wordt, krijgt hij in totaal €200,- per maand geschonken door de deelnemers van zijn fonds, voor een periode van maximaal twee jaar. ,,We hebben vijftig deelnemers, die maandelijks een bedrag inleggen. Hoe meer je inlegt – 50, 75 of 100 euro – hoe hoger de schenking.” Zeven jaar geleden ging het eerste broodfonds van start, een kleinschalige voorziening met maximaal vijftig deelnemers die

20 ac h t e r g r o n d

januar i

elkaar kennen en vertrouwen. Biba Schoenmakers: ,,We hadden al een samenwerkingsverband van kleine ondernemers die een duurzame en solidaire economie nastreven. Toen één van ons ziek werd, kwamen we erachter waarom veel ondernemers geen arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten: het was te duur, het was onduidelijk wanneer de verzekeringsmaatschappij uitkeert en hoeveel er aan de strijkstok blijft hangen. Vervol-

woonboot in de Houthavens. ,,De meeste boten die hier liggen zijn van creatieve ondernemers. Via hen ben ik met het broodfonds in aanraking gekomen. Wat me het meeste aantrok was het solidariteitsbeginsel, want ik heb een grote argwaan tegen verzekeringsmaatschappijen. Die maatschappijen zijn er niet voor mij, maar voor zichzelf. Het zijn commerciële bedrijven die er alles aan doen om zo weinig mogelijk uit te keren.”

‘Bij verzekeraars blijft te veel aan de strijkstok hangen’ gens hebben we zelf een alternatief ontwikkeld en zijn we uitgekomen op een voorziening die wél betaalbaar en transparant is.” Biba noemt het nadrukkelijk géén verzekering. ,,Als we aan de eisen van een verzekeringsmaatschappij moeten voldoen, kunnen we nooit zo kleinschalig als een broodfonds zijn. We bieden meer overzicht dan een verzekeringsmaatschappij.” Deelnemer van het eerste uur Frank Hylkema woont op een

2013

Nu hij bij een broodfonds is verzekerd, betekent dat nog niet dat hij zijn dure arbeidsongeschiktheidsverzekering á raison van €3000,- per jaar heeft opgezegd. ,,Maar ik heb de verzekering wél aangepast zodat ik een aanmerkelijk lagere premie betaal. Ik heb voor een verzekering gekozen die pas na twee jaar uitkeert, want het Broodfonds vangt de eerste klappen op.” Frank vindt het prettig dat het

fonds uit mensen bestaat die elkaar kennen. ,,De meeste bewoners op de schepen zijn zelfstandigen, die elkaar kennen en elkaar vertrouwen. Dat vertrouwen vormt de basis van het broodfonds. Je zult elkaar niet zo makkelijk flessen als je elkaar kent en regelmatig ziet. En misschien ben je dan ook sneller geneigd om een kopje soep te brengen als je weet dat iemand zijn been heeft gebroken. Het is dus méér dan een inkomensverzekering; het is ook een prettig en sociaal netwerk van freelancers.” De broodfondsen worden begeleid door Biba Schoenmaker en haar collega’s die vanuit Utrecht opereren. Hier zetelt ook de administrateur, die de financiële berekeningen maakt. Elke nieuwe deelnemer betaalt €275,- aan eenmalige instapkosten en dokt vervolgens maandelijks een tientje contributie waarmee de verenigingskosten worden gedekt. Om inspraak te garanderen zijn de broodfondsen in een verenigingsvorm gegoten met een bestuur aan het hoofd. ,,Er is goed over nagedacht,” legt Frank uit. ,,De groepen mogen niet te groot zijn; in ieder geval niet groter dan vijftig mensen zodat iedereen elkaar kent. Maar ze mogen

ook weer niet te klein zijn om te voorkomen dat je niet voldoende binnenhaalt om tot schenking over te kunnen gaan.” De deelnemers storten hun maandelijkse bijdrage op een eigen rekening, wat het voordeel biedt dat het geld van jezelf blijft. ,,Je legt maandelijks een bepaald bedrag in, totdat je een bepaalde buffer hebt bereikt waarna je geen maandbijdrage meer betaalt, vooropgesteld dat iedereen gezond blijft. Er zit dan immers genoeg in de pot. Dat is het grote verschil met verzekeraars, waar je tot in lengte van dagen grandioos veel premie betaalt en daar aan het eind van de rit niets van terugziet.” Dat de deelnemers aan Franks broodfonds allemaal creatieve luitjes zijn, is aardig maar niet per se noodzakelijk. Het enige dat telt is dat je elkaar kent, dat je kunt aantonen dat je een regelmatig inkomen hebt en dat je staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Frank: ,,Zo’n broodfonds is in ieder geval véél goedkoper dan een verzekeringsmaatschappij die op het maken van winst is gericht.” www.broodfonds.nl m u g m ag a z i n e

Accijns hoger, drankgebruik lager Marcel Schor Alcoholverslaving is goed te behandelen. Hulp zoeken is minder een taboe. En van Jellinek hoeft niet iedereen van de drank af.

J

e voelt je ontspannen, je voelt je losser, durft meer te zeggen en je hoort erbij. Het geeft een gevoel van sfeer en gezelligheid. Stuk voor stuk zijn dit voorbeelden van de fijne gevolgen van alcoholische dranken. Wij Nederlanders zijn er dol op. In 2010 dronken we per persoon gemiddeld 7,6 liter pure alcohol, bijna een verdrievoudiging ten opzichte van 1960. In 2009 dronk in de Europese Unie 76 procent van de 15-plussers. In ons land ligt dit percentage op 88 procent. Alleen de Denen en Zweden moeten we boven ons dulden. Van al deze drinkers heeft een kleine groep een alcoholverslaving. Maar wanneer is iemand eigenlijk verslaafd? ,,Als je niet meer zonder kunt, dat je drank nodig hebt om nog goed te kunnen functioneren”, zegt Wencke de Wildt. Zij is psycholoog en manager behandelzaken bij Jellinek, de Amsterdamse instelling voor verslavingszorg. Er zijn mensen die dagelijks flink drinken en in staat zijn om hun werk goed te doen en een liefdevolle partner en ouder te zijn. ,,Niet iedereen die veel drinkt is verslaafd. Bij een verslaving gaat het niet om de hoeveelheden maar om de effecten. Mensen die verslaafd zijn merken dat aan hun lichaam. Er ontstaan ontwenningsverschijnselen wanneer er niet wordt gedronken. Zij voelen zich ziek en verlangen naar drank.” Opmerkelijk is dat sociaal-economische omstandigheden vrijwel geen rol spelen bij een alcoholverslaving. Het m u g m ag a z i n e

januar i

Nederlanders drinken per persoon gemiddeld 7,6 liter pure alcohol per jaar Foto: John Melskens

komt onder alle lagen van de bevolking net zo vaak voor. De economische crisis leidt bovendien niet tot een toename van verslaafden. ,,Wat wel voorkomt is dat stevige drinkers door economische tegenslag zoals verlies van een baan nog meer gaan drinken en een verslaving ontwikkelen. Die mensen hebben er aanleg voor.” Erfelijkheid speelt een belangrijke rol, maar er is meer nodig. De omgeving waarin je opgroeit, wat je meemaakt en de mate van toegang tot drank, kunnen van invloed zijn op het ontstaan van een verslaving. Dit is deels cultureel bepaald. Bij Turkse en Marokkaanse Nederlanders is het alcoholprobleem een stuk minder groot dan bij autochtonen.

een alcoholprobleem voordat ze langskomen. Dat is jammer.” In 2010 werden ruim 36.000 Nederlanders voor een alcoholprobleem behandeld. Bij Jellinek gaat het om circa 1700 volwassen Amsterdammers, die vaak ook nog de wens hebben om met andere middelen te stoppen. Het behandelaanbod is groot. ,,We hebben een zelfhulpprogramma op internet, waar geen behandelaar aan te pas komt. Achter je computer kun je je alcoholgebruik in kaart brengen. Op een laagdrempelige manier leer je om je inname onder controle te krijgen. Ook hebben we internetbehandelingen, zodat je niet naar ons toe hoeft te komen. Via chatcontacten helpt een behandelaar je op

‘Niet de hoeveelheden, maar de effecten bepalen de verslaving’ De afgelopen tien jaar zoeken steeds meer mensen hulp. ,,De vraag is nu anderhalf keer groter. De reden is niet dat meer mensen zijn gaan drinken, maar doordat het taboe om met je verslaving naar buiten te komen minder groot is geworden. In de media is veel meer aandacht voor drankproblemen. Je ziet dat steeds meer bekende Nederlanders openhartig vertellen over de hulp die ze hebben gezocht.” De Wildt is blij met deze ontwikkeling. ,,Mensen wachten best lang met hulp zoeken. Ze lopen acht tot tien jaar rond met

2013 ac h t e r g r o n d 21

weg. Voor de groep minder ernstige verslaafden kan dit effectief zijn”, verduidelijkt De Wildt. ,,Voor de zwaardere verslavingsproblemen zijn er poliklinische en dagbehandelingen, waarbij eventueel medicatie wordt gebruikt om de drang tot drinken te verminderen. Alleen bij de zwaarste behandelingen word je opgenomen.” Bij slechts een kleine groep komt het zover. ,,Het gaat om 15 tot 20 procent van alle aanmeldingen. De opnames duren niet lang: in de meeste gevallen is een week genoeg om onder medische begeleiding te

glaasje op

ontgiften en te stoppen met drinken.” Jellinek levert een aanbod op maat. ,,De één wil graag in een groep worden behandeld en de ander liever individueel; weer een ander deels via internet. Kort geleden zijn we begonnen met avondbehandelingen. We doen dit voor mensen die overdag werken, die in deze tijd van crisis graag hun baan willen behouden.” Dat je bij Jellinek altijd moet stoppen met drinken is een misverstand. ,,Het is niet aan ons om iemand iets op te leggen. Er zijn een heleboel mensen die met een beetje hulp heel goed in staat zijn om hun alcoholgebruik onder controle te krijgen. Je bepaalt zelf wat het doel van de behandeling wordt. We geven natuurlijk wel een advies. Iemand met een forse leverafwijking raden we aan om te stoppen met drinken.” Alle behandelingen tegen verslaving zitten in het basispakket van de zorgverzekeraar. Een eigen bijdrage is afgeschaft. Dit staat uiteraard wel los van het eigen risico in de zorg van 350 euro per jaar. De accijns op alcoholische dranken is dit jaar opnieuw verhoogd. De Wildt vindt dit een goede zaak. ,,Duurder maken heeft een preventieve werking. Over het algemeen neemt bij een prijsstijging de toegang tot drank af.” Hoe zit het met mensen die weer zijn gaan drinken? ,,Wij zullen niet zeggen: ‘ben je hier alweer’. Niemand wordt geweigerd”, benadrukt De Wildt. www.jellinek.nl of 020 5904444

Gun die ouderen toch hun gymles! Arnoud van Soest Klaas Loef ging op zijn veertiende in de haven werken en schopte het toch tot stadsdeelraadslid in Amsterdam-Noord. Nu werpt hij zich op als het geweten van Pieter Hilhorst.

O

p een partijbijeenkomst begin november vorig jaar, waar – inmiddels wethouder – Pieter Hilhorst zich aan de PvdA in Noord kwam voorstellen, moest het Klaas Loef toch even van het hart. Hij stond op en vroeg wat Hilhorst voor de armen in Noord ging doen. Waarom vroeg hij dat? En wie is Klaas Loef? Klaas Loef (65) zit al zes jaar voor de PvdA in de stadsdeelraad van Noord. ,,Waarom ik die opmerking maakte? Nou, dat is simpel. Hilhorst is de nieuwe man van Financiën en we hebben ontzettend veel armoede in Noord. Ik heb hem gevraagd extra goed naar wethouder Freek Ossel te luisteren want die weet wat de achterstandswijken nodig hebben.” Wat armoede is weet Loef uit eigen ervaring. Geboren in de Indische Buurt groeide hij op in een gezin met twaalf kinderen. ,,Mijn vader voer op de grote vaart en mijn moeder moest het gezin draaiende houden. Elke cent moest omgekeerd worden. Ik zal nooit vergeten dat we twee karbonaadjes bij de slager moesten halen, die vervolgens in tien kleine stukjes werden gehakt.”

2 2 ac h t e r g r o n d

januar i

Klaas Loef: ‘Die sfeer van havenarbeiders met hun eigen humor krijg je nooit meer terug’ Foto: John Melskens

Klaas is van net na de oorlog en toen begon het al wat beter te worden. ,,Maar we liepen wel met kaplaarzen rond, omdat er geen geld voor schoenen was. En er was ook niet altijd geld om kolen te halen. Dan bleef de kachel uit. Mijn moeder heeft haar hele leven gebuffeld. Nog knap dat ze 76 is geworden. Wij kregen het pas goed toen mijn oudste broer op het abattoir ging werken en hij wel eens een stukje vlees mee naar huis nam.” Op zijn veertiende ging Klaas in de haven werken bij de KNSM op de plek waar nu het KNSM-eiland is. En waar nu de yuppen wonen, zoals Loef het uitdrukt. ,,Ik begon als loopjongen en bracht de post rond. Naderhand reed ik op de heftruck en daarna ging ik als bootwerker met balen koffie en cacao sjouwen. Die sfeer van havenarbeiders met hun eigen humor krijg je nooit meer terug. ‘Hé jongen, weet je vader wel dat je hier bent’, zeiden ze tegen me omdat ik zo klein was. Dat was een mooie tijd want je werkte altijd in de buitenlucht.” Zijn betrokkenheid bij mensen die het arm hebben, is ontstaan in de Vogelbuurt waar hij vijfentwintig jaar heeft gewoond. ,,In

2013

1970 kreeg ik een woning van de KNSM aan de Fazantenweg. Daar woonden aanvankelijk havenwerkers. Later, halverwege de jaren zeventig, kwamen de allochtone gezinnen. In het begin hadden ze het nog niet écht arm, want in die tijd groeiden de bomen nog tot aan de hemel. Dat is nu wel veranderd. Mensen lopen nu bij de voedselbank, omdat ze niet uitkomen met hun geld. Van het Leefkringhuis (een opvanghuis voor kinderen en hun moeders in

leven. Bovendien liggen de banen niet meer voor het oprapen. Toen ik veertien was kon ik in de haven werken. En als het me niet meer beviel, kon ik ergens anders aan de slag. Fabrieken zat. Maar die laaggeschoolde arbeid is naar India en andere lagelonenlanden verdwenen. Nee, ik ben blij dat ik niet meer jong ben.” Als het om de positie van mensen met een smalle beurs gaat, is Loef dus somber gestemd. ,,Neem de ziektekosten. Per 1 januari

‘Twee karbonaadjes van de slager gingen in tien stukjes’ Noord, red.) hoor ik dat er mensen zijn die bij de voedselbank voor twee dagen eten krijgen. De rest van de week halen ze waterbrood bij Dirk van den Broek. Je weet wel, dat hele goedkope brood waar niks in zit.” Loef vermoedt dat er in de Vogelbuurt wel tientallen grote gezinnen zijn die het slecht hebben. ,,De schulden nemen toe en de huren worden hoger, zodat er weinig geld overblijft om van te

moeten mensen in de bijstand zelf hun ziektekosten gaan betalen, terwijl de sociale dienst dat voorheen voor hen regelde. Nou, dan weet je wel hoe dat gaat. Dat geld wordt straks aan andere dingen uitgegeven.” (Zie ook pagina 4, red.). Overigens vindt Klaas wel dat mensen met een uitkering zo nu en dan best een tegenprestatie mogen leveren. ,,Ik heb eens tegen Lodewijk Asscher gezegd dat

mensen hun eigen wijk wel eens een beetje netjes mogen houden. Neem Nieuwendam-Noord, daar loop je tot je enkels in het zwerfvuil. Daar wonen tientallen mensen met een uitkering. Laten ze die nou eens twee dagen aan het werk zetten. ‘Ja,’ wordt er dan gezegd, ‘maar dan worden ze herkend door de buren.’ Maar dat vind ik toch beter dan dat ze hele dag thuiszitten, zeker als ze jong zijn. Dat brengt alleen maar spanningen met zich mee. Gaan ze hun vrouw mishandelen.” Als lokaal politicus waakt Loef ervoor dat er niet op de verkeerde dingen wordt bezuinigd. ,,Ze wilden bezuinigen op bewegen voor ouderen. Moet je niet doen, want wat je daarmee bespaart is peanuts. Gun die ouderen toch hun gymlesje tegen een betaalbare prijs. Dat geldt ook voor de restaurants in verzorgingstehuizen, waar ouderen uit de buurt tegen een betaalbare prijs een hapje kunnen eten. Om te bezuinigen willen ze dat die mensen vanaf 2014 zelf gaan koken. Dat kun je van mensen van tachtig die met een rollator lopen toch niet verwachten? Dat geld moet je gewoon ergens anders vandaan halen.” m u g m ag a z i n e

Arnoud van Soest Sparen is slimmer dan schulden maken, maar kunnen minima ook sparen? Het Nibud denkt van wel, al vraagt dat veel discipline.

Ook minima moeten leren sparen

H

et Nibud weet het zelf ook wel. Veel mensen hebben moeite om rond te komen, laat staan dat ze geld overhouden om te sparen. Dat geldt zeker voor wie van een uitkering of minimumloon moet zien rond te komen. Toch raadt het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting ook minima aan om een buffer aan te houden, voor als de wasmachine of de televisie aan vervanging toe is. Een buffer van minstens €3.550,- voor een alleenstaande, €4.000,- voor een echtpaar en €5.000,- voor een gezin met twee kinderen, zo luidt het advies. ‘Ik heb een uitkering,’ zei een kennis, ‘en zou écht niet weten hoe ik daarvan zou moeten sparen.’ We beloven haar de vraag voor te leggen aan woordvoerder Gabriëlla Bettonville, die we in het Nibudkantoor in de Utrechtse binnenstad opzoeken. Bettonville knikt begrijpend. Ze had die vraag al zien aankomen en haalt er wat cijfers bij. Die moeten aantonen dat een alleenstaande met bijstandsuitkering in staat moet zijn om €164,- in de maand weg te leggen voor kleding, het vervangen van de inventaris (van theelepeltjes tot vloerbedekking) en extra ziektekosten. Het Nibud verzint het niet zelf maar baseert zich op onderzoek en gesprekken met mensen die van een uitkering moeten rondkomen. ,,Je hebt niet elke maand kleding nodig, maar we raden aan daar wel elke maand €50,- voor apart te leggen,” legt Gabriëlla uit. ,,En misschien koop je één keer in de dertig jaar een nieuwe pan of ander huism u g m ag a z i n e

januar i

Illustratie: Péjo

raad, maar voor dat soort uitgaven adviseren we toch elke maand €91,- opzij te zetten. En €23,- te reserveren voor extra ziektekosten.” Uit het staatje blijkt dat er dan weinig geld overblijft voor zaken als vrije tijd, uitgaan, vakantie, roken en het houden van huisdieren, wat inhoudt dat iemand met een bijstandsuitkering scherpe keuzes moet maken. Voor menigeen lastig en bot maar het is heel simpel: van een uitkering kun je niet roken en geen hond nemen.

met je geld omgaat. ,,Mensen die netjes en ordelijk zijn en hun rekeningen niet laten slingeren, maar ook mensen die beseffen dat alles wat ze doen gevolgen heeft voor de toekomst, komen minder snel in de problemen dan mensen die bij de dag leven.” Een goede manier om grip op je uitgaven te krijgen is simpelweg op te schrijven waar je je geld aan besteedt. En dat een maand lang. ,,Op die manier krijg je inzicht in je uitgavenpatroon. Dan blijkt bijvoorbeeld dat je altijd een cappuccino neemt

‘Wie grip op zijn uitgaven houdt, blijft uit de problemen’ ,,Je kunt met een uitkering dus wél geld apart zetten,” vervolgt Gabriëlla, ,,maar dat kan alleen als er aan drie voorwaarden wordt voldaan: je moet goed met je geld kunnen omgaan, je moet alle potjes aanboren waar je recht op hebt, zoals huur- en zorgtoeslag, en je moet géén schulden hebben of ernstig ziek zijn.” Dat niet alleen. ,,Het geld dat je voor kleding wegzet, moet je daar ook voor gebruiken en niet aan andere zaken uitgeven, want anders heb je straks inderdaad geen geld om nieuwe schoenen te kopen.” Het Nibud doet veel onderzoek en daaruit blijkt dat het niet eens zoveel uitmaakt of je weinig of veel te verteren hebt, maar dat het vooral gaat om de manier waarop je

2013 ac h t e r g r o n d 23

als je met de trein reist. Het zijn kleine dingen, maar zo ontdek je hoe je geld weglekt. Soms schrikken mensen als ze zien hoe vaak ze hebben gepind.” En dan komt Gabriëlla met de eerste tip. ,,Het best kun je, als je salaris of uitkering binnenkomt, een vast bedrag opzijzetten.” Op de vraag of je mensen die niet met geld kunnen omgaan (we hebben het nadrukkelijk niet over mensen die door ziekte of ander onheil worden getroffen) tegen zichzelf in bescherming zou moeten nemen, zegt ze: ,,Daar hebben we het wel vaak over. De mensen die niet in de problemen komen omdat ze werkloos raken zijn het vaakst degenen die grip op hun geld hebben, en bijvoorbeeld potjes maken. Zij

SPAREN

spelen véél sneller in op het gegeven dat ze met minder geld toe moeten. Zij weten beter wat eventueel minder kan. Mensen die daarentegen bij de dag leven en uitgeven wat ze hebben, staan eerder rood. Zij hollen steeds achter zichzelf aan. We zijn er alleen nog niet achter wat het meest effectief is om die mensen tegen zichzelf te beschermen. Het is niet altijd een kwestie van te veel geld bij een bank lenen, want soms hebben mensen een betalingsachterstand bij wel twaalf verschillende bedrijven, zoals gas, water of licht. Het is dus niet altijd zo simpel.” Opvoeding is heel belangrijk. Wie jong geleerd heeft met geld om te gaan, heeft daar op latere leeftijd alleen maar baat bij. Als het aan het Nibud ligt, krijgen kinderen op de basisschool niet alleen zwem- en gymles, maar ook budgetvoorlichting. ,,We zijn blij dat dat idee steeds meer wordt omarmd, maar het is nog altijd geen verplicht vak.” Betonville geeft nog wat praktische tips, vooral wie ondanks alle spaardrift nog wel toegang heeft tot internet, wat per slot van rekening ook geld kost. Met de ‘bufferberekenaar’, die via https://service.nibud.nl/bufferberekenaar is te raadplegen kun je uitrekenen wat je in jouw situatie opzij zou moeten zetten. ,,Zo’n buffer kun je het beste opbouwen als je net alles nieuw hebt, zoals een nieuwe televisie en nieuwe vloerbedekking. Dan heb je namelijk tijd om te sparen en rustig naar die buffer toe te groeien.”

DWI

Iets extra’s voor mensen met een laag inkomen

In december wordt er vaak veel georganiseerd voor mensen die het wat minder breed hebben in Amsterdam. Ook de Dienst Werk en Inkomen (DWI) doet hier elk jaar weer aan mee. Zo heeft studentenvereniging Unitas in samenwerking met DWI een Sinterklaasfeest voor onze klanten georganiseerd. En DWI organiseerde maar liefst 2 kerstdiners op 1 dag voor klanten van DWI en de Voedselbank. Een groot feest De Sinterklaasmiddag bij Unitas was een daverend succes. De kinderen waren een dankbaar publiek, ze

waren zeer onder de indruk van Sinterklaas en de Pieten en van de cadeautjes die zij kregen. Ook de ouders waren heel tevreden over de dag. Het was een groot feest.

Met hulp van studenten Veel leden van Unitas hebben passief en actief bijgedragen aan de dag. Een grote supermarktketen doneerde 14 kilo snoepgoed. En ook andere bedrijven sponsorden cadeaus. Zij hebben er samen voor gezorgd

Nieuwe bedragen Per jaar veranderen de bedragen van de bijstandsuitkering 2 keer, in januari en juli. Per januari 2013 gaat de hoogte van de bijstandsuitkering iets omlaag. Ook de DWI-voorzieningen: de Langdurigheidtoeslag (LDT) en de Plusvoorziening 65+ zijn iets lager dan in 2012. Waarom gaan de bedragen omlaag? De bijstandsuitkering gaat omlaag door een opeenstapeling van maatregelen van de Rijksoverheid, waaronder de afbouw van de dubbele heffingskorting in het minimumloon en de invoering van de Wet uniformering loonbegrip. De voorzieningen van DWI gaan omlaag omdat die zijn afgeleid van de hoogte van de bijstandsuitkering.

Aaddvveerrtteenntti iee

Hoeveel gaat de uitkering omlaag? Voor een alleenstaande gaat de bijstandsuitkering ongeveer €10 per maand omlaag. Voor een (echt) paar gaat het om ongeveer €15 per maand, en voor alleenstaande ouders is dit ongeveer €14 per maand. Kijk voor de bedragen op: www.amsterdam.nl/werk-inkomen > Veel gevraagd > Bijstandsuitkering. Hoeveel gaan de LTD en de Plusvoorziening omlaag? De LDT gaat maximaal €6 omlaag en de Plusvoorziening 65+ maximaal €3. Kijk voor alle bedragen op: www.amsterdam.nl > Hulp bij laag inkomen.

dat het Sinterklaasfeest 2012 een onvergetelijk feest is geweest.

Gratis kerstdiner DWI organiseerde op woensdag 19 december een gratis kerstdiner voor Amsterdammers die het financieel moeilijk hebben. 500 Amsterdammers Dit jaar pakte DWI het groots aan. In samenwerking met 2 restaurants: restaurant JinSo in Zuidoost en

restaurant Asian Plaza in West zette DWI ruim 500 klanten van DWI en de Voedselbank in het zonnetje. Wethouder achter de wok Wethouder Ossel schoof aan bij verschillende tafels voor een praatje en een luisterend oor. Het uitgebreide buffet zorgde voor veel bewondering bij de genodigden. Ook in restaurant JinSo in Zuidoost genoten de genodigden zichtbaar van het heerlijke buffet.

Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving Vorige maand informeerden we u al over de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving die per 1 januari 2013 ingaat. In ons artikel beschreven we de strengere boetes in het nieuwe jaar bij het overtreden van de regels op de bijstandsuitkering. De wet geldt echter ook voor andere uitkeringen (zoals WW, AOW, WIA en ziektewet) en toeslagen (bijvoorbeeld de kinderbijslag). Weet hoe het zit Wilt u weten hoe het zit?

Voorkom problemen en kijk op www. weethoehetzit.nl. Op deze website kunt u per uitkering of per toeslag bekijken wat de nieuwe wet inhoudt en wat dat voor u betekent. Voorkom problemen en geef wijzigingen door Voor alle uitkeringen en toeslagen geldt: wijzigt er iets in uw situatie? Voorkom problemen en geef wijzigingen meteen door. Kijk op www.weethoehetzit.nl

m u g m ag a z i n e

Geef jezelf niet te snel op

DWI

Toen hij zich aanmeldde bij DWI dacht Michel Verweij (59) dat zijn werkzame leven voorbij was. Maar in werkelijkheid was het een eerste stap naar een leuke baan.

Sinds een maand rijdt Michel Verweij (59) op de elektrische scooter van Hopper. Met een oortje en een mobiele telefoon is hij direct oproepbaar door de centrale. Maar ook onderweg kunnen mensen hem aanhouden. Het navigatiesysteem op de scooter brengt hem naar alle straatjes en steegjes in het centrum en de Zuidas. Voor € 2,50 brengt hij mensen van A naar B in dit gebied. Milieubewust Michel: “Ik voel me zeer goed op mijn plek. Vooral met mensen werken vind ik erg leuk, want dan ben ik op mijn best. De mix van het chauffeur zijn en milieubewust bezig zijn vind ik ook klasse. De klanten zijn erg enthousiast. Het zijn vaak mensen die nadenken over het milieu en bewust voor dit vervoermiddel kiezen en die geven het ook weer door aan andere potentiële klanten.”

Brede oriëntatie Michel heeft een IT-achtergrond en werkte ruim 14 jaar in Duitsland aan de support en programmering van databases. “Helaas werd de afdeling waar ik voor werkte opgeheven en ik raakte mijn baan kwijt. In die tijd werd het moeilijk om een baan in de IT te vinden. Ik heb mij toen breder georienteerd en vond een baan als schoolbuschauffeur. Dit verdiende slecht en duurde maar een jaar. Daarna leefde ik een tijd van mijn spaargeld. Toen dat geld op was, moest ik een uitkering aanvragen.” Goede begeleiding “In april 2012 vroeg ik een uitkering aan bij DWI. Ik kreeg meteen een begeleidingstraject op weg naar werk. Dat waren 5 bijeenkomsten waarin je samen met de begeleiders kijkt naar

foto's Henk Rougoor

wat realistisch en haalbaar is. Op een hele praktische manier. Ik vond de begeleiding uitstekend: er werd echt gekeken naar wie je was. Binnen die weken heb ik een paar keer gesolliciteerd. Dit leidde direct tot deze baan als scootertaxichauffeur.” Toekomst "Ik ben blij dat ik de kans gegrepen heb, want dit werk doet me echt goed. En ik heb nu een contract voor 6 maanden gekregen. Ik werk met veel jonge mensen, dat houdt me jong en hierdoor krijg ik extra energie. Ik zeg: 'Geef je zelf niet te zo snel op! Als je je laat aanpraten dat je oud bent, dan maak je dat zelf tot 'waarheid’ en ga je er ook naar handelen en verdwijn je achter de geraniums. Het leven is er voor jou, grijp het!”

Kosten premie collectieve zorgverzekering Gemeente Amsterdam De afgelopen tijd is er veel gewijzigd rond de collectieve zorgverzekering voor minima van de Gemeente Amsterdam. We hebben veel vragen binnengekregen over de kosten van de zorgverzekering. Hieronder leggen wij voor de duidelijkheid nogmaals uit hoe de kosten zijn opgebouwd. De premie voor de basisverzekering is in 2013 hetzelfde als in 2012, namelijk €98,51. Een aanvullend pakket kost voor de AV Amsterdam €25,25 en voor een AV Plus Amsterdam €45,20. Stijging verplicht eigen risico In 2013 is het verplicht eigen risico €350. Dit geldt voor iedereen in Nederland en is bepaald door de landelijke politiek. Agis biedt u aan dit eigen risico gespreid te betalen over 12 maanden, zodat u niet plotseling voor hoge kosten komt te staan. Dit komt neer op een bedrag van €29,17 per maand. Gebruikt u uw eigen risico niet of gedeeltelijk, dan krijgt u in 2014 het gedeelte dat u niet heeft gebruikt, teruggestort. Zorgtoeslag Omdat het verplicht eigen risico omhoog gaat in 2013, gaat ook de zorgtoeslag omhoog. De zorgtoeslag wordt in 2013 verhoogd voor alleenstaanden met €18,50 per maand en voor partners in gezinnen met €26,67 per maand in totaal, dus

m u g m ag a z i n e

€13,35 per partner. Daarnaast geeft de Gemeente Amsterdam voor de AV Amsterdam €1,75 korting en voor de AV Plus Amsterdam €2,75 korting. AV Amsterdam De totale premie AV Amsterdam 2013 is De totale premie AV Amsterdam 2012 was Stijging: €

€151,18 per maand € 37,21- per maand € 13,97 per maand

AV Plus Amsterdam De totale premie AV Plus Amsterdam 2013 is De totale premie AV Plus Amsterdam 2012 was Stijging:

€170,13 per maand €155,71- per maand € 14,42 per maand

De premiebedragen van 2013 zijn inclusief het bedrag voor het gespreid betalen van het verplicht eigen risico (zie de informatie onder het kopje Stijging verplicht eigen risico).

A advertentie

sociaal raadslieden

Jacques peeters

Langdurigheidstoeslag ook aan te vragen over voorgaande jaren column Professionals met poen Een collega was onlangs op een armoedebijeenkomst. Na amper een half uur hield ze het voor gezien. Niet geheel onbegrijpelijk. De zaal zat stampvol met professionals die hun poen verdienen met het inspireren en activeren van arme mensen. Hun boodschap was simpel: zoek je eigen (oer)kracht en gebruik die om uit de armoede te geraken. Voor veel mensen is die oerkracht echter moeilijk aan te boren. Maar geen nood! Wij, de professionals weten wel raad en kunnen je daarbij helpen. Mits de gemeente natuurlijk bereid is te betalen. Waar had mijn collega dat eerder gehoord? Bij het reintegratiebedrijf Sagènn, het mensontwikkelings­bedrijf Pantar of toch bij die tsjakkagoeroe? Het is duidelijk. Politiek,

Hersenspoeling en herdefiniëring verzet, te lage uitkeringen, bezuinigingen, flexibilisering arbeidsmarkt, afbraak verzorgingsstaat, lagelonenlanden: allemaal begrippen die koste wat kost uit het collectieve geheugen moeten worden gewist. Of op zijn minst anders gedefinieerd. Zo was je twintig jaar geleden met een bijstandsuitkering arm. Anno 2013 is het bijstandsminimum ruim toereikend en ben je pas arm als je schulden hebt, naar de voedselbank gaat en in de schuldhulpverlening zit of dreigt te geraken. Deze hersenspoeling en herdefiniëring van begrippen mogen een lieve duit aan reintegratiegelden kosten. Pikant detail is dat de bijeenkomst plaatsvond op steenworp afstand van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, waar documenten over de arbeidersbeweging ter inzage liggen. Jacques Peeters is spreekuurmedewerker van de Bijstandsbond 26 o p i n i e

december

2012

Eerder wezen de Sociaal raadslieden er al op dat de langdurigheidstoeslag ook over voorgaande jaren kan worden aangevraagd. De langdurigheidstoeslag is een eenmalige uitkering voor wie langdurig heeft moeten rondkomen van een laag inkomen. Als u in Amsterdam langer dan drie jaar een bijstandsuitkering hebt, komt u automatisch hiervoor in aanmerking. De Dienst Werk en Inkomen stuurt u daarvoor een aanvraagformulier toe, dat U alleen hoeft te ondertekenen en terug te sturen. Als u geen bijstandsuitkering heeft maar wel aan de voorwaarden voldoet, moet u deze toeslag zelf aanvragen. De hoogte van deze uitkering hangt af van de gezinssituatie. Dit jaar ontvangt in Amsterdam een (echt)paar met kinderen tot 18 jaar €529,- en een kinderloos echtpaar

€331,-. Een alleenstaande ouder kan €476,- tegemoet zien en een alleenstaande €232,-. De langdurigheidstoeslag kan worden aangevraagd over voorgaande jaren. Weliswaar heeft de gemeente dit proberen te dwarsbomen, maar tevergeefs. De rechtbank van Amsterdam tikte de gemeente op de vingers en ook in hoger beroep werd de gemeente in het ongelijk gesteld. De gemeente mag geen beperkingen opleggen aan een aanvraag voor langdurigheidstoeslag over een voorgaand jaar. De gemeente mag dus niet de eis stellen – zoals zij dat wel deed – dat er sprake moet zijn van bijzondere omstandigheden waardoor iemand zijn aanvraag niet eerder indiende. De langdurigheidstoeslag is ingevoerd per 1 januari 2004 en kan met terugwerkende kracht tot die

datum worden aangevraagd. Besef echter wel dat de bewijslast bij u als aanvrager ligt. U zult moeten aantonen dat u aan de voorwaarden voldoet met het overleggen van – in ieder geval – jaaropgaven en bankafschriften uit de betreffende periode. Ook dient u te beseffen dat de voorwaarden diverse keren zijn gewijzigd sinds 2004. Hierdoor moet telkens per periode worden bekeken of u aan de voorwaarden voldoet. Als u bijvoorbeeld een aanvraag doet voor dit jaar, wordt gekeken naar uw inkomen over de afgelopen drie jaar. Maar in 2004 was deze periode nog vijf jaar. Als u met terugwerkende kracht per 1 januari 2004 de toeslag wilt aanvragen, moet u daarom jaaropgaven overleggen over de jaren 1999 tot en met 2003. Al met al een lastige opgave. Het is nog niet geheel duide-

lijk hoe de gemeente zal omgaan met aanvragen over voorgaande jaren. Duidelijk is wel dat u in de gelegenheid moet worden gesteld om uw aanvraag te doen als u dat wenst. Mocht u hierin gehinderd worden, dan kunt u voor informatie en advies terecht bij de Sociaal raadslieden. Eventueel kunnen zij ook voor u bemiddelen. De Sociaal raadslieden adviseren u tot slot om haast te maken met uw aanvraag. De nieuwe regering heeft aangekondigd de langdurigheidstoeslag te willen vervangen door een individuele toeslag voor personen die langere tijd van een laag inkomen moeten rondkomen. Hiermee bestaat de kans dat de langdurigheidstoeslag in zijn geheel gaat verdwijnen. Sociaal raadslieden – sociaalraadslieden.nl

JURIDISCH LOKET

Veegplicht, gebroken heupen en bevroren waterleidingen Het is weer winter. Dat brengt naast sneeuwpret ook de nodige problemen met zich mee. Denk aan stoepen die niet geveegd zijn (met glijpartijen als gevolg) of aan een bevroren waterleiding bij uw thuis. Hoe zit het nu precies? Veel mensen denken dat ze verplicht zijn om hun stoep sneeuwvrij te maken. Tegenwoordig is deze ‘veegplicht’ bij de meeste gemeenten uit de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) geschrapt. Natuurlijk is dat geen reden op zich om uw stoep niet te vegen. U wilt toch geen gebroken heup op uw geweten hebben?

De gemeente Amsterdam is verantwoordelijk voor wegen en fietspaden binnen de bebouwde kom. Wanneer u van uw fiets valt door een losliggende tegel of een gat in de weg, is de gemeente aansprakelijk. Wel moet u dan bewijzen dat er iets mis is met het fietspad. Houd er ook rekening mee dat van u als fietser een zekere oplettendheid wordt gevraagd. Bij gladheid gelden andere regels dan bij een losliggende tegel of een gat in de weg. Amsterdam heeft een zorgplicht bij het voorkomen en opheffen van gladheid van de openbare weg. Een

onderdeel van deze plicht is een gladheids­bestrijdingsplan. Hierin staat welke belangrijke wegen en hoofd(fiets)routes voorrang krijgen bij het sneeuw- en ijsvrij maken. Het is overigens niet zo dat in alle woonstraten wordt gestrooid. De gemeente wordt maar zelden aansprakelijk gesteld voor schade door gladheid. Als de gemeente Amsterdam niet heeft voldaan aan haar zorgplicht en u daardoor bent gevallen, kunt u de stad aansprakelijk stellen. Het Juridisch Loket heeft hiervoor een gratis voorbeeldbrief. Als u een woning huurt, bent

u verplicht waterschade te voorkomen. Dit geldt ook voor het voorkomen van een bevroren water­ leiding. Wanneer dit niet lukt – omdat u bijvoorbeeld geen sleutel van de ruimte heeft – is uw verhuurder aansprakelijk. Huurt u een woning met een gemeenschappelijke ruimte? Lees dan uw huurcontract. Misschien staat daarin dat u maatregelen moet nemen bij dreigende schade aan de waterleiding. Als dat zo is, bent u zelf aansprakelijk. Contact: 0900-8020 (€ 0,10 p/m) of www.juridischloket.nl

(Advertentie)

Problemen met uw uitkering? •  Blijven betalingen uit?  •  Is uw uitkering afgewezen?  •  Is uw uitkering beëindigd?  •  Wordt uw uitkering teruggevorderd?  •  Wordt uw uitkering gekort?

Hunzestraat 70 1079 WE Amsterdam T (020) 6730055 F (020) 6730091 Wij bieden deskundige hulp. Cliënten met een inkomen op minimumniveau [email protected] www.walkerwittensleger.nl zijn geen (of zeer weinig) kosten verschuldigd. Het eerste gesprek is ALTIJD GRATIS.

m u g m ag a z i n e

joep bertrams

Betoog Deskundigen geven hun mening over een actueel onderwerp. Dit keer: SP-raadslid Maureen van der Pligt

Foto: Bas Stoffelsen/SP

Onderwijs als stuurloos schip

DE ombudsman

Gemeentelijk ombudsman Ulco van de Pol behandelt klachten van burgers

Licht in de duisternis De woonkamer van een bewoner van IJburg baadde al maandenlang in overdadig licht. Een straatlantaarn naast het fietspad langs zijn huis scheen op hinderlijke wijze in de woonkamer op de tweede verdieping. De oplossing lag voor de hand: gewoon de kap een beetje kantelen zodat alleen nog het fietspad verlicht zou worden. Of zoals de bewoner het zelf stelde: ,,Geef mij een ladderwagen en een schroevendraaier en het is opgelost.” Maar zoals zo vaak bleek de praktijk toch weerbarstiger. In augustus belde de man het storingsnummer dat m u g m ag a z i n e

op de lantaarnpaal stond. Alle gevens werden genoteerd door de telefoniste van Ziut, het bedrijf dat in opdracht van de Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer (DIVV) het technisch onderhoud van de straatverlichting beheert. Maar vervolgens gebeurde er niets. De man belde nog vier keer met dezelfde klacht. Hoewel hij telkens alle gegevens opnieuw moest doorgeven, veranderde er niets. Sterker nog, na de vijfde melding ontving hij bericht dat zijn verzoek niet in behandeling was genomen. Toen hij bij Ziut naar de reden informeerde, kreeg hij geen antwoord. Wel moest hij voor de zesde keer zijn gegevens doorgeven. Daarmee was voor hem de maat vol. Via mijn website diende hij hierover een klacht in. Een medewerker van mijn kantoor nam contact op met DIVV. Een inspecteur van Ziut bleek na controle te hebben geconstateerd dat de

klacht onterecht was. Maar toen DIVV en Ziut de situatie nogmaals bekeken, bleek de kap van de lantaarn wel degelijk verkeerd te staan. In de woonkamer van de man was meteen duidelijk dat de klacht terecht was. Daar keek je recht in de lamp. De zaak werd daarna snel opgepakt. Nadat de kap een stukje werd gedraaid, kwam de lichtbundel weer op het fietspad terecht. DIVV bood de man excuses aan. Het meldingensysteem voor de afhandeling van storingen bleek niet te zijn ingericht op de afhandeling van klachten. DIVV zal nagaan waarom de klacht door de inspecteur van Ziut verkeerd werd beoordeeld en hoe de klachtafhandeling in de toekomst beter kan verlopen. Wilt u dat ik mijn licht ook over uw klacht laat schijnen? Neem dan contact met me op. Gemeentelijkeombudsman.nl 020 6259999 (10.00-12.00 uur)

De begrotingsbehandeling van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap was het eerste debat tussen het kabinet Rutte II en de Tweede Kamer. Die eerste kennismaking met minister Jet Bussemaker (PvdA) was meteen ook een teleurstellende. Bussemaker bleef aan de kant van de graaiende en falende bestuurders staan, wat niet echt verbazingwekkend was als oud-bestuurder van de Hogeschool van Amsterdam. Zij weigerde aangifte te doen in de zaak Amarantis en wil ook geen inperking van de macht van de schoolbesturen. Laat staan dat zij het onderwijs teruggeeft aan wie het werkelijk toekomt: de leerlingen, ouders en docenten. Ook gaat de regering gewoon door met het afschaffen van de studiefinanciering en de OV-jaarkaart, ondanks de signalen uit de HBO-raad dat minstens 15.000 jongeren uit minder draagkrachtige gezinnen hierdoor niet meer zullen gaan studeren. Studenten zadelen we in de toekomst gewoon op met hoge schulden. Ook worden de gratis schoolboeken afgeschaft en gaan er toch bezuinigingen plaatsvinden op het speciaal onderwijs. Vijftig miljoen minder voor het praktijkonderwijs en het leerwegondersteunend onderwijs, waarvan in Amsterdam juist heel veel leerlingen gebruikmaken. De leraren zijn ook niet blij, bleek uit een onderzoek van de SP onder 450 leraren. 92 procent van de leraren heeft geen enkel vertrouwen in deze plannen en

denkt evenmin dat dit kabinet enig idee heeft van wat er leeft in de klas. En het vasthouden aan de nullijn voor leraren toont wel aan hoe dit kabinet deze harde werkers voor de klas waardeert: niet. Nu de PVV niet meer nodig is voor een meerderheid, was de verwachting dat het nieuwe kabinet eindelijk iets zou gaan doen aan de scheiding in witte en zwarte scholen. Maar helaas, geen woord werd er in het regeerakkoord aan gewijd. Van de gelden voor ouder­ initiatieven, die vrijgemaakt waren bij de begroting door een amendement van SPkamerlid Karabulut, is niets overgebleven. Een klap in het gezicht voor de ouderinitiatieven om scholen te mengen in Amsterdam, die het nu zonder budget en ondersteuning moeten doen. Het ideaal van gemengde scholen is als sneeuw voor de zon verdwenen bij de PvdA-minister. Als dit de koers is die het nieuwe kabinet gaat varen, is dit schip nu al stuurloos. Gelukkig hebben we in Amsterdam nu een nieuwe wethouder die wél iets wil doen aan de segregatie in het onderwijs. Die stelde ooit in zijn column dat ‘vooral de toenmalige wethouder Buyne het heeft verstierd door in de gemeenteraad opeens te zeggen dat ze kwaliteit veel belangrijker vond dan de samenstelling van de school’. Aldus Pieter Hilhorst in de Volkskrant. Kijk, zo komen we er wel en laten we als Amsterdam dan maar het goede voorbeeld geven aan Den Haag! december

2012 o p i n i e 27

! i o o z n e r e Kl

Om er goed uit te zien hoef je echt niet rijk te zijn. MUG Magazine stuurt elke maand een lezer(es) met €30,- de stad in om zich voor dat budget helemaal in het ‘nieuw’ te steken.

Voor Siham (17) breken er drukke tijden aan. Als eerstejaarsstudente Pedagogisch medewerker aan het ROC Amstelveen bereidt ze zich voor op haar stage en daarnaast heeft ze een bijbaantje in een supermarkt. ,,Van kleins af aan wilde ik al met kinderen werken, maar ik ben erachter gekomen dat ik niet bij een kinderdagverblijf aan de slag wil gaan. Je werkt dan in een vast ritme en dat verveelt op den duur. Daarnaast wil ik nog niet uitgekeken raken op kleine kinderen, terwijl ik zelf nog geen moeder ben!” Het liefst helpt ze jongeren hun leven weer op de rit te krijgen. ,,Het lijkt me geweldig om in de jeugdzorg actief te zijn; dan kom je bijvoorbeeld in contact met jongeren in de gevangenis die begeleiding nodig hebben. Iedereen waarschuwt me dat het heel

N E N A BIJB

28 j o n g!

januar i

2013

heftig zal zijn, maar ik zie het als een uitdaging. Voor mij betekent dit actie en spanning. Elke dag zal anders zijn.” Winkelen betekent dan ook vooral ontspanning en gezelligheid voor Siham. ,,Door mijn studie en bijbaan heb ik weinig tijd om met vriendinnen af te spreken. Als we elkaar toch zien, gaan we meestal naar het centrum en dan zie ik vanzelf leuke dingen. Vooral in de H&M, Zara en Bershka kan ik altijd wel iets scoren. Hoewel ik iedere maand geld opzijzet, gaat er tijdens het shoppen al gauw een knop om. ‘Gewoon doen’ denk ik dan en voor ik het weet heb ik iets gekocht.” Ze beschrijft haar stijl als stoer maar netjes. ,,Ik hou ervan om apart te zijn en niet dezelfde kleding en accessoires als iedereen te dragen. Dit tasje viel me daarom gelijk op! Hij heeft genoeg bling bling, maar is door de doodskopjes ook alternatief.” Siham vindt het dan ook niet erg om op te vallen ,,Naast flitsende truitjes word ik altijd blij van mooie hakken. Vooral op speciale gelegenheden wil ik goed voor de dag komen. Op mijn eigen verjaardag droeg ik bijvoorbeeld een zwarte skinny jeans en een shirt vol met glitters die over mijn heupen viel, maar van voren juist kort was. Als

ik de foto’s terugzie, weet ik gelijk weer waarom deze combinatie me aansprak: feestelijk en hip, maar toch net even anders. Precies zoals ik het wil.” Siham kon maar moeilijk bij haar vaste adressen terecht. ,,Ik heb in het centrum en op de Albert Cuypmarkt rondgekeken, maar zelfs tijdens de uitverkoop kwam ik duurder uit. Uiteindelijk ben ik samen met mijn moeder naar een filiaal van Primark in Zaandam gereden: een en al drukte, maar ik heb zeker geen spijt ! Met jassen en broeken ben ik zelf voorzichtig, maar voor schoenen, sieraden en truitjes kan ik iedereen aanraden er een kijkje te nemen.” truitje: €10,Sieraden: €8,sjaaltje: €3,tas: €9,allemaal van primark, zaandam

Tekst: Stefanie Amirkhan Foto’s: Georgemaas/ fotonova

Feestbeest Sabine van der Kloor (24) doet een opleiding voor pedagogisch medewerker. ,,Ik wil later met kinderen werken. Daar ligt mijn hart. En ik zou graag mijn eigen kinderdagverblijf willen beginnen. Ik moet nog anderhalf jaar en dan ben ik eindelijk afgestudeerd.” In haar vrije tijd werkt Sabine voor Apenkooi, een organisatie die feesten organiseert. ,,Ik vind dat een superbaan, want ik vind het leuk om feesten te organiseren. En om ze mooi aan te kleden. Daar kan ik mijn creativiteit in kwijt. Ik ben voornamelijk ’s nachts bezig. Die combinatie is wel lastig en soms zwaar, maar ik doe dit meestal in het weekend en kan het dus makkelijk met mijn studie combineren. Of ik wel eens problemen op moet lossen? Er zijn wel eens ruzies en

vechtpartijen. Ik geef dan eerst een waarschuwing en als het uit de hand loopt, roep ik de beveiliger erbij. Die lost het dan verder op. Wat ik het leukste aan mijn werk vind? Dat er veel bezoekers op onze feesten afkomen en dat ze enthousiast reageren. Het meest vervelende zijn lastige en dronken mensen. En o ja: de puinhoop die je na afloop van zo’n feest moet opruimen.” Maar dat wordt weer goedgemaakt door het geld dat ze met haar bijbaan verdient. ,,Ik shop veel en spaar voor mijn rijbewijs. Daar kan ik dat geld goed voor gebruiken.” Tekst en illustratie: Yasmin Kerrach & Roshni Sohansingh

m u g m ag a z i n e

s i t a Gr

Een hof zonder mannen Voor de tweede aflevering van onze rubriek Gratis bezoeken we het Begijnhof. Dat ligt achter het Spui. Op het Begijnhof wonen 105 alleenstaande vrouwen, waarvan de jongste 30 jaar is. Eén van hen, een lieve mevrouw, wil ons wel te woord staan. Ze woont hier pas een jaar. Ze kan zich voorstellen dat mensen hier graag komen. Alleen in de zomer heeft ze last van toeristen, omdat ze dan in een kluitje voor haar deur staan. ,,Maar ze gedragen zich wel rustig. En ik kan me voorstellen dat

mensen hier graag komen want het is een mooie plek.” Wat zijn de voorwaarden als je hier een huisje wilt huren? ,,Je moet een alleenstaande vrouw zijn. Officieel mogen er geen mannen op bezoek komen, maar de woningbouwvereniging ligt niet op de loer hoor.” Roshni kan daar de lol wel van inzien. ,,Als je een man naar binnensmokkelt, zeg je gewoon dat het je broer is.” Niet veel later spreken we een andere bewoonster, die hier al zesentwintig jaar woont. Ze heeft geen last van toeristen, want ze woont op de derde

verdieping. ,,Hoe het ooit begonnen is? In de middeleeuwen waren er vrouwen die niet uitgehuwelijkt wilden worden, maar ook geen non in het klooster wilden zijn. Een rijke vrouw heeft toen het Begijnhof voor hen gekocht.” Yasmin zou hier best willen wonen: ,,Volgens mij zijn het sterke vrouwen die elkaar steunen, maar ik snap niet hoe je kunt leven zonder man. Die heb je toch nodig voor de liefde en de gezelligheid?” Yasmin Kerrach en Roshni Sohansingh Foto: Sodis Vita

MIREILLE

Chimmi churri, een Argentijns sausje

!

Bart van de kook

Als je iemand voor het eten uitnodigt, is het vervelend om lang achter het fornuis te moeten staan. Met je kop boven dampende pannen gebogen is een goed gesprek voeren immers lastig. Zoals u gewend bent ook deze maand weer een recept dat eenvoudig is uit te voeren. Bart van Woudenberg

m u g m ag a z i n e

Hoewel bedoeld voor over de rib-eye steak, is dit sausje ook lekker bij andere gerechten. Gebruik het bijvoorbeeld bij gepofte aardappel of gegrilde aubergine. Een tartaartje pimp je ermee op; over de tomaten salade is het ook lekker. Zit er een fles goede olijfolie in je kerstpakket? Gebruik die dan voor het bereiden van de saus, of koop van je kerstgratificatie een goede fles olijfolie. Bij Meeuwig & zonen aan de Haarlemmerstraat bijvoorbeeld hebben ze olie voor elk budget. Daar krijg je goed advies. Zelf neem ik altijd een Siciliaanse olie: die is lekker pittig. Ingrediënten: 5 tenen knoflook, 1 rode ui, 1 rode peper, een half bosje platte peterselie, 2 eetlepels gedroogde oregano (in de halalwinkel koop je een enorme zak voor een fractie van de supermarktprijs), 200 ml. olijfolie, 100 ml. witte wijnazijn, peper en zout Bereiding: Schil de tenen knoflook en de ui, was de peterselie en snij alles ragfijn. De ui kun je eventueel ook raspen. Als je een keuk enmachine hebt, scheelt dat erg veel werk. Voeg vervolgens de olie en de azijn toe en maak het af met peper en zout. Dit sausje is uitstekend te bewaren in de koel kast: het wordt hoe langer hoe sterker.

januar i

2013 j o n g! 29

werk nodig?

aanvulling nodig?

UWV Werkbedrijf is het vroegere arbeidsbureau, waar iedere werkzoekende zich kan inschrijven. Zonder inschrijving geen uitkering! Voor alle werkbedrijven geldt: neem uw id mee. Werkbedrijven zijn open van 9.00-17.00. Te bereiken via 020 3463636 of 0800 8001. www.werk.nl Vestigingen:

Inkomen geregeld en toch moeite rond te komen? De Belastingdienst en andere organisaties vertellen waar u recht op heeft.

Werkplein Centrum/Oost aan de Weesperstraat Werkplein West aan de Jan van Galenstraat Werkplein Amstel-Venen in Amstelveen Werkplein Haarlemmermeer in Hoofddorp

dwi jongerenloket Jonger dan 27 jaar? Dan wordt u geacht te werken of te studeren. Meldt u bij het werkplein. amsterdam.nl/werk-inkomen/jongerenloket dress for success Gratis (bijna) nieuwe kleding voor sollicitanten met een smalle beurs. Neem uw uitnodiging voor de sollicitatie mee! 020 6157370 – dressforsuccess.nl [email protected] vrijwilligers centrale amsterdam Niet direct uitzicht op betaald werk? Soms kan vrijwilligerswerk u een eind op weg helpen. Bespreek het wel eerst met het DWI – vca.nu vca amsterdam: 020 5301220 VCA Nieuw-West: 020 4081040 en 06 34030720 VCA Noord: 020 6365228 en 06 39426591 VCA Zuid: 020 2524255 VRIJWILLIGERS EN ZO Particuliere stichting. 020 7601170

bijzonder werk Speciale projecten voor onder meer (ex-) psychiatrische patiënten, ex-gedetineerden en dak- en thuislozen.

dienst belastingen amsterdam In sommige gevallen worden gemeentebelastingen kwijtgescholden. Een formulier voor kwijtschelding wordt met de aanslag meegezonden. 14020 – amsterdam.nl/belastingen dienst rijksbelastingen afdeling toeslagen Huur-, zorg- en kinderopvangtoeslag en kind‑ gebonden budget kunnen worden aangevraagd bij de Afdeling Toeslagen van de Belastingdienst. Op de website kunt u berekenen waar u recht op heeft, of uw gegevens wijzigen met uw burgerservicenummer. 0800 0543 (belastingtelefoon, gratis) – toeslagen.nl en belastingdienst.nl stichting belastingwinkel Voor mensen met een laag inkomen. Helpt bij problemen met belastingen en toeslagen. 020 6247003 – belastingwinkelamsterdam.nl dienst uitvoering onderwijs (duo) Deze dienst verstrekt onder meer studiefinanciering en studietegemoetkomingen. 050 5997755 – duo.nl (inloggen met digiD) sociale verzekeringsbank (svb) De uitvoerder van een aantal volksverzekeringen. De SVB regelt o.a. kinderbijslag, aow, aanvulling aow en nabestaandenuitkering anw. 020 6565656 – svb.nl (inloggen met digiD) nationaal instituut voor budgetvoorlichting (nibud) Het nibud biedt alle denkbare hulp voor het huishoudboekje. 030 2391350, bereikbaar ma-vr 9.00-13.00 – informatie en verwijzingen op: nibud.nl

woon-werk project Terug in de maatschappij via wonen en werk voor dak- en thuislozen. Vereisten: goede motivatie en géén verslaving; wel uitkering via DWI. 020 5203035

stadsbanken van lening In de volksmond ‘lommerd’, voor het belenen van waardevolle spullen. 14020 (alg. nummer gemeente) – www.sbl.nl

snwa Voor mensen met een psychiatrische achtergrond: werken met behoud van uitkering. 020 6655801 – snwa.nl

oppepper4all ‘Wensstichting’ voor chronisch zieken van alle leeftijden. Kosteloos. 0294 281549, bereikbaar ma-vr 11.00-16.00 – deoppepper.nl

dagactiviteitencentrum (dac) Vrijwilligerswerk voor mensen met een psychiatrische achtergrond. Deelname alleen met ciz-indicatie. 020 4949616 en 020 4207744 – cordaan.nl DE VOLKSBOND AMSTERDAM: CENTRUM PS

Activiteiten en dagbesteding voor mensen die moeite hebben zich staande te houden in de maatschappij. 020 6240400 – volksbond.nl

uitkering nodig?

30 m u g w i jz e r

januar i

2013

Sommige problemen kunnen een obstakel vormen op de weg naar werk of inkomen. Voor lichamelijke of geestelijke bijstand kunt u bij de volgende adressen terecht. jellinek Voor hulp bij verslaving. 020 5904444 (aanmelding en advies), ma-vr 8.30-17.00 – jellinek.nl centrum indicatiestelling zorg (ciz) Bepaalt of u recht heeft op medische hulp­middelen en zorg uit de awbz. 0900 1404, bereikbaar: ma-vr 8.30-17.00 voor de aanvraag awbz: 088 7891300 – ciz.nl cliëntenbelang amsterdam Het Amsterdamse informatiepunt voor iedereen met een fysieke of psychische handicap. Gratis. 020 7525100 – clientenbelangamsterdam.nl

(schuld-)hulp Hulp nodig bij schuldsanering of op zoek naar de loketten zorg en samenleven? amsterdam gemeentelijke kredietbank amsterdam (gka) Geeft voorlichting, bemiddelt met schuldeisers en kan helpen schulden te saneren. Verder verstrekt de GKA leningen. 020 3463627 (schuldhulp), telefonisch spreekuur: ma-vr 9.00-11.00 020 3463620 (leningen), telefonisch spreekuur: ma-vr 9.00-17.00 amsterdam.nl/werk-en-inkomen/hulp-laaginkomen/gemeentelijke stichting cav Ondersteuning van mensen die door bijzondere omstandigheden hun financiële zaken niet meer zelf kunnen regelen. algemeen nummer voor inkomensbeheer en budgetbeheer: 088 8228228 van ma-vr 9.0012.00 en 13.00-16.00 – stichting-cav.nl

centrum Sociaal loket stadsdeel centrum 020 2564800 – centrum.amsterdam.nl centram

020 5573333, bereikbaar: ma-vr 9.00-17.00 – centram.nl

noord stichting doras 020 7510610, bereikbaar; ma-vr 9.00-15.00 –

doras.nl

oost dynamo dienstencentrum oosterpark

algemeen nummer 020 4620300 spreekuur ma, di, do van 13.00-16.00: 020 4620399; voor schuldhulpverlening: 020 4620380 – dynamo-amsterdam.nl civic zeeburg zorg & dienstverlening

020 6658001 – civiczeeburg.nl Stichting ViiA

Loket Zorg en Samenleven voor IJburg 020 4952250 – viia.nl

west loketten zorg en samenleven

020 2531306 – west.amsterdam.nl

Dienstencentrum de baarsjes

020 5896900 (ook voor Bos en Lommer) centram westerpark

Dienstencentrum de Koperen Knoop 020 5803430 – centram.nl

dienstencentrum bos en lommer

020 5800058 Meldpunt Zorg en Overlast voor overlast in de Baarsjes: 020 2531999 voor overlast in Bos en Lommer: 020 5800050 west.amsterdam.nl

impuls

loketten zorg en samenleven

algemene nederlandse bond voor ouderen (anbo)

Biedt onder andere kinderopvang in Slotervaart en Geuzenveld-Slotermeer. 020 5158888 – impuls.nl 020 2538666 sezo

Maatschappelijke dienstverlening, schuldhulpverlening en sociaal-juridisch advies 020 6675100 – sezo.nl

zuid puurzuid

020 5706262 – puurzuid.nl Loket Schuldhulpverlening: 020 5400980 combiwel maatschappelijke dienstverlening

020 5709640 – combiwel.nl

loketten zorg en samenleven

020 2524255

zuidoost en diemen madi

020 3141618 – madizo.nl

loket zorg en samenleven ZUIDOOST

020 2525777

IJvert voor zeggenschap en emancipatie van senioren. Ook niet-leden kunnen er voor vragen terecht – anbo.nl 0348 4666666 ANBO, gewest Amsterdam 020 6244067 formulierenbrigade

Helpt bij het invullen van lastige formulieren. Formulierenbrigade Nieuw West, inclusief Bos en Lommer en de Baarsjes 020 3465766 Formulierenbrigade Westerpark, Oud-West en Zuid 020 3465752 Formulierenbrigade Centrum/Oost 020 3466010 Formulierenbrigade Zuidoost 020 3464357 Formulierenbrigade Noord 020 3466390 VasteLastenBond

Inkoopcollectief dat voor haar leden aanbiedingen bedingt bij energieleveranciers, verzekeraars en telefoonaanbieders. Gratis lidmaatschap. 040 7200200 – vastelastenbond.nl Steunpunt ggz

raad en daad Van concrete hulp of juridische bijstand tot goede raad op uiteenlopende terreinen. Onderstaande organisaties staan u bij. voedselbank amsterdam

020 6384477 – amsterdam.voedselbank.org vakbewegingen

Federatie Nederlandse Vakbeweging (fnv) Vragen over arbeidsrecht of bij problemen met uw werkgever. Ook voor loopbaanadvies. 020 5816300 – fnv.nl (lidmaatschap vereist) Christelijk Nationaal Vakverbond (cnv) De christelijke broer van de fnv. Helpt leden tegen een geringe vergoeding met het invullen van belastingformulieren en biedt juridische bijstand. 030 7511001 – cnv.nl (lidmaatschap vereist) Vereniging Bijstandsbond Amsterdam Belangenbehartiger voor mensen met een uitkering en werkende minima. 020 6181815 en 020 6898806 – bijstandsbond.org Juridisch advies

Juridisch Loket 0900 8020 (10 ct p/m) – juridischloket.nl Sociaal Raadslieden

sociaalraadslieden.nl Centrum: 020 5573338, bereikbaar: ma-vr 9.0012.00 en 13.00-15.00 Zuidoost: 020 3141618, spreekuur: ma-vr 13.0014.00 Noord: 020 4354555 De Pijp: 020 5709640, spreekuur: ma, wo, do 10.00-12.00 Westerpark: 020 5803430 De Baarsjes: 020 5896900 Oud-West: 020 2531306 Bos en Lommer: 020 5800058 Zuid: 020 2524255 en 020 5754610 Oost: 020 4620300

Dit steunpunt van Cliëntenbelang Amsterdam zet zich in voor mensen met psychische klachten. Het biedt gratis informatie, advies en ondersteuning bij vragen over behandeling, begeleiding, thuiszorg, wonen, dagactiviteiten, inkomen, pgb, Crisiskaart, huishouden, administratie et cetera. clientenbelangamsterdam.nl Steunpunt ggz Centrum 020 5777976 Steunpunt ggz Zuidoost 06 16548910 Steunpunt ggz West 06 24251472 Steunpunt ggz Noord 06 24983120 ComitÉ vrouwen en de bijstand/eva

Met een spreekuur en een koffieochtend op maandag. 020 6246666 Home-Start

Biedt opvoedingsondersteuning. Ervaren en getrainde vrijwilligers bieden ondersteuning, praktische hulp en vriendschap aan ouders met ten minste één kind van 7 jaar of jonger. Aanmelden bij Dominique Reijners, die families door kan verwijzen naar de verschillende locaties van Home-Start. Bel 06 14787451 (op ma, di, do) of mail: [email protected] HIV Testing center

Gratis HIV-test met uitslag binnen 20 minuten, advies en gratis condooms. Out of the Closet-winkel open do-za 13.00-19.00, zo 13.00-18.00, Jodenbreestraat 158, 020 6203055 DE REGENBOOGGROEP

Zet zich in voor mensen met sociale problemen, voor dak- en thuislozen, verslaafden en voor mensen met psychiatrische klachten. 020 5317600 – deregenboog.org

Aanvullingen en wijzigingen kunt u doorgeven via: 020 6077600.

AD R

ESS E N AND

ELKE MA

GE

Voor een werkloosheidsuitkering (ww) gaat u naar UWV Werkbedrijf. Het UWV regelt ook uitkeringen bij (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheid. Geen recht op een UWV-uitkering? Vraag dan bijstand aan bij DWI. Neem uw id mee. Werkpleinen zijn open van 9.00 tot 17.00. DWI: 020 3463636 – amsterdam.nl/werk-inkomen/uitkeringen

zorg nodig?

leger des heils Naast materiële hulp biedt het Leger des Heils advies en begeleiding bij het regelen van allerlei praktische zaken. Crisisopvang: 020 6361065 Kantoor: 020 6656716 – legerdesheils.nl

Wijksteunpunten wonen

Gratis informatie, advies en ondersteuning over huren en wonen. Elk stadsdeel heeft een Wijksteunpunt Wonen met een eigen spreekuur en telefoonnummer. Zie wswonen.nl.

CO

D

Het is niet eenvoudig de weg te vinden in het woud van loketten en instanties. Bij wie moet je zijn? MUGwijzer geeft antwoord.

nieuw-west

ER

mugwijzer

steunpunt werk, handicap en voorzieningen (ANGO) Voor vragen over (her)beoordeling wao/wia/wajong en vragen over inkomen of mogelijkheden om aan het werk te komen. Gratis. 020 6722005, bereikbaar: di en do 10.30-13.30 – ango-werk-handicap.nl

NTROLE

m u g m ag a z i n e

erveld t s e W e n Christi orizontaal H 1. matig hondje (4) 3. oordelen (8) 7. verdrietige kijker (8) 8. vooraanstaande letter (4) 9. deze spies bezorgt je rugpijn (4) 12. maak het keurig voor de visser (8) 14. kunststof (14) 16. groenstrook (3) 17. kleefmiddel voor je gebit? (8) 19. beenruimte (12) Verticaal 1. weddenschappen van een stoot (5) 2. geluid van een vlieger (5) 3. beestje met een stijf kapsel (12) 4. tovermiddel (4+4) 5. voorzien van richtpunten (5) 6. dakloze dieren (12) 10. voorstelling in een kijkdoos (8) 11. nieuws over zaken van eb en vloed (8) 13. onderpand (3) 15. minderwaardig weggedeelte? (5) 18. weerwoord (3) Oplossing december: Horizontaal: 2.vee 5.Pasen 6+7 peer 9.soepvlees 12.kroonlampen 13.stiltecentrum 14.mis 17.erfgoed. Verticaal: 1.kerstverlichting 3.speedboot 4.sneeuwman 6.po 8.re 10.trui 11.beer 15.hr. 16.te

1.

2. x

x x

3.

x

4. x

7.

9.

x

x

x

10.

11.

x

x

x

x

5. x

x

x

8.

x

x

12.

x

6. x

x

13. x

x

x

14.

x

15. x

x

x

x

x

x

16.

x x

x

17.

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

18. x

19.

Mail uw oplossing uiterlijk 20 januari naar service@mugweb. nl o.v.v. Cryptogram januari. De eerste drie goede inzendingen worden beloond met Menno Hurenkamps kinderboek Koeriers voor de keizer (ter waarde van €14,95 en ter beschikking gesteld door de auteur). Zie recensie hieronder.

Jonge koeriers wagen hun leven voor Keizer Napoleon Men neme een belangrijke historische gebeurtenis: Napoleons veldtocht naar Rusland. Men voege twee jonge helden toe, een handvol dolkomische personages plus wat knipogen naar de wereldliteratuur. En zie daar: een spannende en originele kinderroman. De lezer reist mee met de veertienjarige Hollander Nicolas van Schauburg en zijn Russische leeftijdsgenoot Alexander, die samen een brief van de ongeduldige keizer Napoleon bij de trotse tsaar Alexander moeten bezorgen – en dat binnen twaalf dagen. Er

m u g m ag a z i n e

staat niets minder op het spel dan de vrede tussen twee grootmachten. Onderweg komen ze allerlei zonderlinge figuren tegen en moeten ze vele gevaren trotseren. Bovendien lijkt iemand hun plannen te willen dwarsbomen – maar wie kan dat zijn? Het verhaal leest van begin tot eind als een trein. En dat is knap, want het boek staat vol historische feiten en buitenissigheden uit 1812, zoals geheime watertorens in het Kremlin, ivoren tandenborstels voor keizerlijke lieden en gekookte paardenharten voor uitgehongerde avonturiers. Hurenkamp strooit

speels feitjes zonder pedant te worden, en weet de zware kost – het blijft per slot van rekening oorlog – levensecht te verbeelden zonder daarbij de humor te vergeten. Natuurlijk zijn de koeriers voor de keizer dapper en weerbaar, zoals het helden betaamt. Maar Hurenkamp laat ze op de juiste momenten ook zwakte tonen. Zo blijft het verhaal overtuigend, terwijl de jongens zichtbaar leren van hun fouten en worstelen met hun jongvolwassenheid. Ondertussen wordt er heel wat afgekletst over de oorlog met de helpers en tegenstrevers

die de twee omringen. Zo wisselen idealen, grootheidsfantasieën en scepsis elkaar af en wordt aan de jonge lezer en passant een klein beetje inzicht meegegeven in het ingewikkelde verloop van de geschiedenis. Uiteindelijk leren de jongens dat niets is wat het lijkt, en dat ze boven alles hun gezonde verstand moeten leren vertrouwen – een wijze les die jonge lezers altijd goed kunnen gebruiken. Menno Hurenkamp: Koeriers voor de keizer Sara Murawski

januar i

2013 p uz z e l 31

MUG ine z a g Ma

25 j a a

Begin het nieuwe jaar goed en help het jubilerende MUG Magazine met het aanpakken van de crisis. Adverteren in MUG blijft de voordeligste manier om de groeiende groep minima te bereiken. Informeer naar onze tarieven en profiteer van de mogelijkheid om gratis banners op onze goed bezochte website www.mugweb.nl te plaatsen. MUG bedient al 25 jaar mensen met een smalle beurs in Amsterdam en omstreken, met een positieve boodschap. Spreekt u dat aan? In het besef dat je in Nederland nog steeds van een dubbeltje een kwartje kunt worden. Bel dan met 020-6077600.

r