‘t Salon - De verloren zoon
‘t Salon - De verloren zoon
‘t Salon
De Verloren Zoon 11
1
‘t Salon - De verloren zoon
‘t Salon - De verloren zoon
De verloren zoon Bijbeltekst: Lucas 15,1115,11-32 Hij zei: ‘Iemand had twee zonen. De jongste zei tegen zijn vader: “Vader, geef mij mijn deel van de erfenis.” En hij verdeelde zijn vermogen onder hen. Niet lang daarna vertrok de jongste zoon met al zijn bezit naar een ver land, waar hij het verkwistte in een losbandig leven. Toen hij alles opgemaakt had, kwam er een zware hongersnood over dat land en ook hij begon gebrek te lijden. Hij zwierf rond tot hij in dienst trad bij een van de inwoners van dat land; die stuurde hem het veld in om varkens te hoeden. Graag had hij zijn honger gestild met het voer dat de varkens aten, maar niemand gaf hem wat. Toen kwam hij tot zichzelf en zei: “Zoveel dagloners van mijn vader hebben brood in overvloed, en ik verga hier van de honger! Ik ga terug naar mijn vader. Ik zal hem zeggen: Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u; ik ben het niet meer waard om uw zoon te heten, behandel me als een van uw dagloners.” En hij ging terug naar zijn vader. Toen hij nog ver van huis was, zag zijn vader hem al en werd ontroerd; snel liep hij op hem toe, viel hem om de hals en kuste hem. “Vader,” zei de zoon tegen hem, “ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u; ik ben het niet meer waard om uw zoon te heten.” Maar de vader zei tegen zijn slaven: “Haal vlug de mooiste kleren en trek ze hem aan, doe een ring aan zijn vinger en schoenen aan zijn voeten. Haal het gemeste kalf en slacht het; laten we eten en feestvieren, want mijn zoon hier was dood en is weer levend geworden, hij was verloren en is teruggevonden.” En het feest begon. Maar zijn oudste zoon was nog op het land. Toen hij naar huis kwam, hoorde hij muziek en dans. Hij riep een van de knechten en vroeg wat er te doen was. Die antwoordde: “Uw broer is thuisgekomen en uw vader heeft het gemeste kalf geslacht, omdat hij hem gezond en wel terug heeft.” Toen werd hij kwaad en hij wilde niet binnenkomen. Daarop kwam zijn vader naar buiten en probeerde hem tot andere gedachten te brengen. Maar hij gaf zijn vader ten antwoord: “Ik dien u nu al zoveel jaren en nooit heb ik een gebod van u overtreden, maar mij hebt u nog nooit een bokje gegeven om met mijn vrienden feest te vieren. Maar nu die zoon van u is thuisgekomen, die uw vermogen met hoeren heeft verbrast, hebt u voor hem het gemeste kalf geslacht.” Maar hij zei : “Jongen, jij bent altijd bij me en alles wat ik heb is van jou. We moeten feestvieren en blij zijn, want die broer van je was dood en is weer levend geworden, hij was verloren en is teruggevonden.”
1
10
‘t Salon - De verloren zoon
‘t Salon - De verloren zoon
Achtergrond bij dit verhaal Al wordt dit stuk het verhaal “van de verloren zoon” genoemd, toch gaat het niet enkel over de jongste. Het gaat eigenlijk over de drie personages. Vooreerst heb je de jongste, de spring in het veld die uit wil vliegen en de vader als een belemmering ziet. Had hij maar de erfenis, dan had hij de juiste springplank voor een goede start in het leven. Hij trapt op de ziel van zijn vader door naar zijn erfdeel te vragen. Maar uiteindelijk krijgt hij zijn deel. Maar van het leven bakt hij niet veel. Hij bewandelt allerhande wegen, maar geen één brengt hem geluk. Uiteindelijk ziet hij zijn stommiteiten in en komt terug thuis waar hij met open armen wordt ontvangen. Voor hem hoefde dit niet maar hij laat zich dit alles wel welgevallen. Daarnaast is er de oudste. De voorbeeldige zoon die alles doet wat zijn vader hem vraagt. Hij heeft zich blijkbaar wijselijk buiten de discussie tussen zijn jongste broer en zijn Vader gehouden. Maar hij heeft over hem wel een duidelijke mening. Als hij dan ook ziet hoe zijn jongste broer terug met grote trom wordt binnengehaald dan is de maat voor hem vol. Hij vindt dat hij oneerlijk is behandeld. Hij redeneert volgens het principe “loon naar werken”. Als iemand eens alles heeft verknoeit heeft hij pech. Hij is zo vastgeroest in deze visie dat hij zijn vader, die de dingen anders ziet, van zich afstoot en met hem breekt. Hij spreekt van “die zoon van u”. En ten slotte is er de vader. Het is een goedig man die het beste wil voor zijn kinderen. De motor van zijn houding is de liefde. Hij houdt zoveel van de jongste dat hij hem zelfs zijn erfdeel opeist voor zijn dood. Nadat de jongste vertrokken is staat hij elke dag op de uitkijk om hem terug te zien komen. Maar ook van de oudste houdt hij veel. Zo is alles wat van hem is van zijn oudste zoon. Als de jongste zoon terug thuiskomt is er geen verwijt te horen. De vader snoert de jongste zelfs de mond als hij er iets over wil zeggen. Wat geweest is is in zijn ogen geweest. Maar nu moet er voor de vader feest zijn. Bij dit verhaal mag je echter niet vergeten dat Jezus dit als een parabel vertelt (een beeldverhaal) om aan zijn toehoorders iets te vertellen over wie God is en de mensen. Hij vertelt dit verhaal aan tollenaar en zondaars en aan de Schriftgeleerden en farizeeën die over hen grommelen. Het verhaal van de verloren zoon is het derde in de rij van een reeks verhalen. Eerst heeft Jezus al het verhaal verteld van het verloren schaap en de verloren drachme. Telkens komt er als hoofdboodschap uit: Ik ben gekomen om te redden wat verloren ging. En dit is dus eigenlijk ook de hoofdboodschap van het verhaal van de verloren zoon. Het is heel herkenbaar voor de twee groepen toehoorders en dat was ook de bedoeling.
9
2
‘t Salon - De verloren zoon
‘t Salon - De verloren zoon
Inleidende gespreksvragen Welke zijn de personages in de tekst? Wat doen ze? Welke gevoelens maken ze door? Wat zou hun levensmotto kunnen zijn? Duidt per personage aan wat Omcirkel de verschillende personages in het verhaal Herken je jezelf in de jongste? Wat vind je van zijn tactiek om thuis terug binnen te geraken? Perken je ouders je in? Begrijp je de reactie van de oudste?
Verwerking
• •
• Leef je in in één van de drie sleutelfiguren: de vader, de oudste zoon of de verloren zoon. Vanuit dit personage schrijf je een brief. Er zijn verschillende mogelijkheden: • van de vader naar de verloren zoon terwijl hij weg is (begin van de gelijkenis) • van de oudste zoon naar de vader (na de thuiskomst) • van de oudste zoon naar de verloren zoon • van de verloren zoon naar de vader bij zijn vertrek (begin van de gelijkenis) • van de verloren zoon naar de vader bij thuiskomst • van de verloren zoon naar de oudste zoon bij thuiskomst Neem even de tijd om elkaars brieven te lezen. Markeer de zinnen die je aanspreken en/of intrigeren. Terugkoppeling in een kringgesprek.
Verdiepingsvragen • • •
3
Als Jezus het beeld van de Vader gebruikt om iets over God te vertellen, wat vind je dan van God die God van Jezus? Voor wat voor soort mensen staat dan de jongste en de oudste zoon? Geloof je in Gods vergevende liefde? Heb je die al eens ervaren en hoe?
8
‘t Salon - De verloren zoon
Onze Vader Slotgebed God, U bent een vader die uitkijkt naar zijn kind, want U bent zo trots op hem. U bent die vrouw die alles overhoop haalt om haar verloren drachme te vinden. U bent een herder die zijn kudde in de steek laat, omdat achter de rots op een gevaarlijke helling de noodkreet klinkt van een afgedwaald lam. U bent een onderwijzer die met eindeloos geduld een leerling helpt lezen en goed gevoel geeft over zichzelf. U bent een verpleegster die wat langer op de afdeling blijft omdat een stervende oma zich zo veilig voelt bij haar. U bent daar, waar wordt gezocht naar mensen, waar wordt omgezien naar achterblijvers, waar niet succes en macht regeren maar liefde en genegenheid. Wij willen zo graag dat U ons bezielt.
‘t Salon - De verloren zoon
Bezinningsmoment Kruisteken In het evangelie lezen we dat de verloren zoon, die weer thuiskomt, door zijn vader met open armen wordt ontvangen. Jezus wil ons met dit verhaal laten weten dat God ons nooit helemaal loslaat. Hij geeft ons de ruimte om na een dwaling weer terug te komen bij Hem, bij onszelf en bij de ander. Want thuiskomen, dat doe je niet alleen bij jezelf, dat kun je ook bij een ander doen, bij een ander die op jou staat te wachten, die naar jouw komst uitziet. Lied: Jij die bent
Slotlied: Laudato si
7
4
‘t Salon - De verloren zoon
Openingsgebed God, onze Vader, Gij kent ons zoals wij zijn, Gij houdt van ons allen en schenkt ons het leven. Wij vragen u: Breng ons tot inkeer, zodat wij ons tekort aan liefde inzien, zodat wij onze zelfzucht ombuigen tot waarachtige zorg voor de mens naast ons, zodat wij ons bevrijden van alles wat ons vasthoudt. Laat ons groeien naar Jezus, uw Zoon, die met u leeft en heerst vandaag en alle dagen. Amen. Psalm 103 Antifoon: Laudate Dominum
‘t Salon - De verloren zoon
Vergeldt ons niet onze schuld. Zo wijd als de hemel de aarde omspant, Zo alomvattend is zijn erbarmen. Zo ver als de afstand van oost tot west, Zo ver verdrijft Hij van ons de zonde. Eer aan de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Zoals het was in het begin en nu en altijd en tot in de eeuwen der eeuwen. Amen. Antifoon: Laudate Dominum Lezing: Lucas 15,20-24 Toen de jongste zoon nog ver van huis was, zag zijn vader hem al en werd ontroerd; snel liep hij op hem toe, viel hem om de hals en kuste hem. “Vader,” zei de zoon tegen hem, “ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u; ik ben het niet meer waard om uw zoon te heten.” Maar de vader zei tegen zijn slaven: “Haal vlug de mooiste kleren en trek ze hem aan, doe een ring aan zijn vinger en schoenen aan zijn voeten. Haal het gemeste kalf en slacht het; laten we eten en feestvieren, want mijn zoon hier was dood en is weer levend geworden, hij was verloren en is teruggevonden.” En het feest begon. Vrije voorbede met lied: Oh Lord hear my prayer
Verheerlijk, mijn ziel, de Heer, Zijn Heilige Naam uit het diepst van uw wezen! Verheerlijk, mijn ziel, de Heer, Vergeet zijn weldaden niet! Hij is het die u uw schulden vergeeft, Die u geneest van uw kwalen. Hij is het die u van de ondergang redt, Die u omringt met zijn gunst en erbarmen. Hij blijft niet voortdurend verwijten maken, Hij is niet voor eeuwig vertoornd. Hij handelt met ons niet zoals wij verdienen, 5
6