Symposium
Nierziekten
Uitnodiging 8 januari 2015 Nierziekten in de regio: een zorg van ons allemaal
Nierziekten: een zorg van ons allemaal
Programma
Hét symposium over nierziekten Op donderdag 8 januari 2015 organiseren het Catharina Ziekenhuis en het Elkerliek ziekenhuis het symposium ‘Nierziekten: een zorg van ons allemaal’ in het centrum van Eindhoven. Graag nodigen wij u hiervoor van harte uit.
12.30 uur
Inloop met koffie en thee
13.00 uur
Welkomstwoord bestuurders Elkerliek ziekenhuis en Catharina Ziekenhuis en de heer C.J.H. Groenhuijsen
13.20 uur
Toekomstige zorg voor patiënten met een chronische nieraandoening Door mevrouw J. Bresser, ervaringsdeskundige en de heer dr. C.J.A.M. Konings, nefroloog Catharina Ziekenhuis
Waarom dit symposium? Vijf jaar geleden startte het Elkerliek ziekenhuis en het Catharina Ziekenhuis op het gebied van nierziekten een succesvol samenwerkingsverband. Graag staan wij stil bij de vijfde verjaardag van de samenwerking en de opening van onze nieuwe afdeling nierziekten. Het symposium kent daarom een feestelijk tintje. Maar de zorg voor patiënten met een chronische nieraandoening is een zorg van ons allemaal. De realiteit is dat het aantal patiënten met een chronische nieraandoening zal stijgen in de komende jaren. Belangrijk is dat we er met elkaar voor zorgen dat we kwalitatief hoogwaardige zorg aan nierpatiënten in de regio blijven bieden. Er zijn veel ideeën en initiatieven over hoe de zorg voor patiënten met een chronische nieraandoening beter vormgegeven kan worden. Dit geldt zowel voor de organisatie van de zorg als de inhoud hiervan. Graag brengen wij een gemêleerd gezelschap van professionals en belanghebbenden bijeen om elkaar te inspireren en van en met elkaar te leren. Zo kunnen we de zorg voor patiënten met een nieraandoening blijven ontwikkelen en verbeteren. Onder leiding van dagvoorzitter Charles Groenhuijsen bieden wij u dan ook een dag vol inzicht, inspiratie en reflectie. Schrijf jezelf daarom kosteloos in op: www.catharinaziekenhuis.nl/symposiumnierziekten
Paul Boomkamp Raad van Bestuur Catharina Ziekenhuis
Betty van der Walle Raad van Bestuur Elkerliek ziekenhuis
De heer Konings geeft toelichting op het concept van de nieuwe zorgvisie van de afdeling nierziekten. Deze afdeling is een plek waar de patiënt voor alle zorg terecht kan, van diëtetiek, medicijngebruik tot meer specialistische zorg. Ook een plek waar de nadruk ligt op zelfmanagement, het zoveel mogelijk behouden van de autonomie door de patiënt, met preventie als speerpunt. Mevrouw Bresser vertelt als ervaringsdeskundige over haar traject naar thuisdialyse, en hoe zij het Catharina Ziekenhuis ervaart als zorgpartner. 13.40 uur
Geen hart zonder nieren Door de ogen van de heer M. Dekkers, bioloog Op zee laten je nieren je als schipbreukeling verdorsten te midden van tonnen water. Maar hoe doen de vissen het dan? Is elke vis een drenkeling? Plassen vissen? En waarom plassen mensen eigenlijk? Wie trekt er nu zichzelf door?
Plassen planten? Gelukkig niet, anders zou de geranium uitgelaten moeten worden net als een hond. Honden plassen. En hun bazen?, zijn deze daar trots op? Neen, die zien liever mensenbloed dan urine. Want wie zijn bloed vergiet voor vorst en vaderland krijgt een medaille, met een volle po leg je bij koningen en keizers weinig eer in. Toch zijn er meer dieren zonder hart dan zonder nieren. En van nieren heb je er twee; gaat er een stuk dan heb je altijd nog een reserve om het inwendige milieu op peil te houden. Mits het uitwendige milieu meewerkt. 14.30 uur
Twee rondes met inspiratiesessies Sessie 1. Zelfmanagement Door: de heer dr. L. Vogt, nefroloog Academisch Medisch Centrum Amsterdam Zoutbeperking en andere leefstijlveranderingen vormen de basis van de behandeling van chronisch nierfalen. In de praktijk blijkt echter dat het voor de nierpatiënt moeilijk is om zich aan de leefstijladviezen te houden. Een multidisciplinaire aanpak is een eerste stap om de nierpatient te begeleiden. Zelfmanagement waarin de nierpatiënt een actieve rol in de eigen behandeling speelt lijkt een effectievere benadering. De vraag is: zelfmanagement, hoe pak je dat aan? Sessie 2. Thuisbehandeling PD versus HD? Door: de heer prof. dr. R.T. Krediet, internist-nefroloog Academisch Centrum Amsterdam en dr. F.M. van der Sande, internist Maastricht UMC+
Wat is nu beter, hemodialyse of peritoneaaldialyse in de thuissituatie? Een aantal medische en niet-medische factoren zijn belangrijk voor de patiënt om een goede keuze tussen PD en HD te kunnen maken. De belangrijkste factoren worden besproken en bediscussieerd in deze sessie, zoals de overlevingskans van patiënten, het behoud van de residuale nierfunctie, noodzaak van bloedstollingswerende medicatie en de resultaten na niertransplantatie. Sessie 3. To dialyse or not to dialyse Door de heer drs. C.R. Susanto, nefroloog Elkerliek ziekenhuis Wij zouden meer naar de mens moeten kijken voor de keuze in behandeling, een wezenlijke vraag die in het bijzonder bij de doelgroep ouderen cruciaal is. Want tegen welke problemen lopen we aan als gekozen wordt voor een specifieke behandeling zoals dialyseren, zijn hier geen alternatieven voor? Waarom kiezen wij hier als professional dan niet altijd voor? In discussievorm komen de dilemma’s aan de orde en levert de sessie voldoende denkstof op om op de weg terug nog eens goed te overdenken. Sessie 4. Innovaties bij dialyse: brengen ze iets nieuws? Door de heer prof. dr. J.P. Kooman, Maastricht UMC Dialyse is een dure behandeling die ook belastend is voor de patiënt. Het doel voor de toekomst is de dialysebehandeling minder belastend te maken en beter af te stemmen op de behoeftes van de patiënt. In deze sessie zal worden ingegaan op de mogelijke rol van innovaties bij de dialysetherapie van de toekomst.
Sessie 5. Niertransplantatie: is er meer dan wachtlijst of donorshow? Door de heer dr. A.L.H.J. Aarnoudse, nefroloog Catharina Ziekenhuis Waarom doen wij eigenlijk aan niertransplantatie? Waar komen die nieren vandaan? Waarom is er een wachtlijst en hoe komt de patiënt dan aan de beurt? Moet een donor familie zijn of mag de buurman ook? Kan ik niet ergens een nier kopen? Zijn er inderdaad alleen maar voordelen aan zo’n transplantatie? Na de grote donorshow heeft bijna iedereen wel eens iets over niertransplantatie gehoord. In deze sessie wordt kort op een rij gezet hoe niertransplantatie werkt. Ook hoort u wat voor verschillende vormen van niertransplantatie er zijn en of de patiënt altijd een paar jaar op de wachtlijst moet. Sessie 6. Samenwerken, hoe doe je dat echt? Door mevrouw drs. P.P. Nelissen zorggroepmanager Catharina Ziekenhuis en de heer drs. J.W.C. Voerman van Twynstra Gudde
17.00 uur
Samenvatting van de dag door de heer C.J.H. Groenhuijsen
17.15 uur
Afsluiting door de heer J. van de Molengraft en bestuurders Elkerliek ziekenhuis en Catharina Ziekenhuis
17.30 uur
Borrel
18.30 uur
Diner voor genodigden (tot 21.00 uur)
Voor wie is dit symposium bedoeld? Huisartsen, partnerziekenhuizen, thuiszorgorganisaties, samenwerkingspartners transmurale zorg, verpleegkundigen, medisch specialisten, belangenverenigingen/ patiëntenverenigingen, vertegenwoordigers zorgverzekeraars en overige geïnteresseerden. Locatie:
Igluu: Lichttoren 32, Eindhoven
Om optimale kwaliteit van nierzorg te kunnen blijven leveren in de toekomst is samenwerking binnen/tussen organisaties en in de regio essentieel. Dit besef dringt langzamerhand in alle lagen van
U vindt Igluu op de eerste verdieping van rijksmonument de Lichttoren, in het hart van de Eindhovense binnenstad. Honderd jaar geleden door Philips gebouwd, ingezet als gloeilampenfabriek en later het hoofdkantoor van de lichtdivisie.
organisaties en bij professionals door. Samenwerken is nodig, maar niet vanzelfsprekend. Samenwerken is immers best ingewikkeld. In deze sessie kijken we met elkaar wat er nodig is voor een succesvolle samenwerking rondom nierziekten en hoe we daarbij recht doen aan ieders behoeften en belangen. Ook onderzoeken we met elkaar hoe dit vorm gegeven kan worden.
Igluu is eenvoudig bereikbaar. In vijf minuten loopt u van of naar het centraal station, de bus stopt voor de deur, uw fiets staat overdekt en bewaakt. Uw auto staat in één van de openbare parkeergarages in het centrum. P1-Mathildelaan (ruim duizend plaatsen) vind u aan de overkant van de straat. Een dagkaart is met korting bij Igluu te verkrijgen voor €12,50 exclusief btw.
Aanmelden (maximaal 150 deelnemers) Al met al belooft het dus een inspirerend symposium te worden. Wij adviseren u om snel in te schrijven want er is maar een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Inschrijven kunt u kosteloos doen via www.catharinaziekenhuis.nl/symposiumnierziekten Bij inschrijving kunt u aangeven welke inspiratiesessies uw voorkeur hebben. Wij proberen iedereen zoveel mogelijk in te delen bij de voorkeuren die zijn opgegeven. Vier weken voor aanvang sturen wij u een herinnering en het definitieve programma. Contact De organisatie van het congres ligt in handen het Elkerliek ziekenhuis en het Catharina Ziekenhuis. Projectmatig worden wij ondersteund door Twynstra Gudde adviseurs en managers. Zij zijn uw contactpersoon ten aanzien van dit symposium. Voor vragen kunt u dan ook contact opnemen met Maret van der Wees (adviseur bij Twynstra Gudde) via
[email protected] of 033-4677792. Verhindering Indien u onverwachts verhinderd bent, kunt u zich altijd laten vervangen door een collega. Annulering horen wij graag zo snel mogelijk, en uiterlijk 6 weken voor aanvang zodat wij andere geïnteresseerden nog de mogelijkheid kunnen bieden om deel te nemen aan dit symposium.
Over de sprekerspatiënt dan aan de beurt? Moet een donor familie zijn of mag de buurman ik niet ergens een nier kopen? Zijn inderdaad Charles Groenhuijsen (1954) ook? werktKan vanuit Nederland (Hilversum) en de VSer (Washington alleen maar voordelen aan zo’n DC) als schrijver, columnist, consultant en spreker. Hijtransplantatie? is al 35 jaar actief in de journalistiek waarbij hij brede ervaring op heeft gebouwd bij geschreven media NaNederland). de grote donorshow heeft bijna wel eens iets over (ANP, Volkskrant, Vrij Ook werkte hij 23 jaariedereen bij de publieke omroep als niertransplantatie gehoord. In deze sessie kort opbij een presentator (Nova, NPS), als correspondent, verslaggever enwordt presentator de NOS. rij gezet hoe niertransplantatie werkt. Ook hoort u wat voor verschillende vormen van niertransplantatie er zijn en of de patiënt Midas Dekkers (1946) is een bioloog en schrijver van fictie en non-fictie voor kinderen altijd een paar jaar opbekend de wachtlijst moet. en volwassenen. Als bioloog is Dekkers door zijn scherpe observaties. Biologisch-wetenschappelijke thema’s weet hij met gevoel voor humor uit de doeken Sessie 6. Samenwerken, hoe je datveel echt? te doen. Mede dankzij zijn schrijfstijl kennen zijndoe boeken herdrukken. Dekkers mevrouw drs. P.P. Nelissen zorggroepmanager Catharina staat ook bekend Door om zijn vaak tegendraadse en controversiële meningen over de heer drs. J.W.C. Voerman van Twynstra Gudde onderwerpen als Ziekenhuis bestialiteit, en kinderen krijgen en sporten. optimale kwaliteit van nierzorgopgeleid te kunnen leveren in St. Stijn Konings (1963)Om is na zijn opleiding Geneeskunde totblijven internist aan het dein toekomst is samenwerking binnen, tussen organisaties en in Elisabeth Ziekenhuis Tilburg. Aansluitend besloot hij zich nog te specialiseren totde essentieel. DitSinds besef dringt langzamerhand in alle lagen van nefroloog aan hetregio Maastricht UMC+. 2002 is hij werkzaam als internist-nefroloog organisaties en bij professionals door. Samenwerken is nodig, maar in het Catharina Ziekenhuis. niet vanzelfsprekend. Samenwerken is immers best ingewikkeld. In deze sessie kijken we met elkaar wat er nodig is voor Hier heeft hij speciale aandacht voor cardiovasculaire aandoeningen bij een patiënten succesvolle samenwerking rondom nierziekten en hoe we daarbij met chronische nierinsufficiëntie. Hij houdt zich bezig met zelfmanagement en doen aan ieders behoeften en belangen. Ook krijgen. onderzoeken thuisbehandeling recht van patiënten die nierfunctievervangende therapie Een we met elkaar hoevan dit vorm gegeven kan worden. derde aandachtspunt is het gebruik peritoneaal dialyse bij de behandeling van chronisch hartfalen. 17.00 uur Samenvatting van de dag door de heer C.J.H. Groenhuijsen Janneke Bresser (1971) werkte tot haar 39ste als juridisch administratief medewerkster 17.15 uur Door nierfalen Afsluiting door heer J. van deterecht, Molengraft en bestuurders bij ASML. kwam zij inde 2009 in de WAO zij dialyseerde toen al Elkerliek ziekenhuis Ziekenhuis in het Catharina Ziekenhuis. In 2010 kreegen zijCatharina een nier van haar moeder die in juni 2014 weer is verwijderd. Na haar transplantatie besloot zij vrijwilligerswerk te gaan 17.30 uur Borrel doen voor de Nierstichting en is ze secretaris bij de lokale nierpatiëntenvereniging. Inmiddels doet Janneke thuis hemodialyse. Janneke staat positief in het leven en haar 18:30 uur Diner voor genodigden (tot 21.00 uur) motto is dan ook: waar een wil is, is een weg.
Liffert Vogt (1975) is als internist-nefroloog werkzaam in het AMC te Amsterdam. Naast zijn klinische werkzaamheden verricht hij wetenschappelijk onderzoek naar de rol van keukenzout en het functioneren van het vaatstelsel en de nieren. In 2008 is hij gepromoveerd aan de Rijksuniversiteit Groningen op de rol van keukenzout in de behandeling van chronisch nierfalen. Ray Krediet (1945) werd in 1978 als internist-nefroloog geregistreerd en is sindsdien werkzaam in het Academisch Medisch Centrum bij de Universiteit van Amsterdam, waar hij in 1979 het eerste peritoneale dialyse programma in Nederland begon. Sindsdien was hij uitgebreid betrokken bij de verdere ontwikkeling van deze vorm van zelfdialyse. In 1993 was hij een van de oprichters van de Nederlandse studie naar de adequaatheid van dialyse (NECOSAD) en als gevolg hiervan lukte het om de Europese Registratie van Niervervangende behandeling vanuit Londen naar Amsterdam te verplaatsen. Hij heeft meer dan 500 wetenschappelijke publicaties geschreven, meerdere awards ontvangen en was (co)promotor van 28 proefschriften over peritoneale dialyse. Christopher Susanto (1970) is na zijn opleiding geneeskunde opgeleid tot internist en later nefroloog in het VUMC. Nadat hij ervaring had opgedaan in onder andere het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis en het Slotervaart Ziekenhuis, kwam hij in 2008 naar het Elkerliek, waar hij als internist en nefroloog werkt. Zijn aandachtsgebieden zijn interne geneeskunde, nefrologie, nierziekte, nierfunctievervangende behandelingen (dialyse en transplantatie). Specifiek richt hij zich op o.a. hypertensie en vasculitis en is momenteel bezig met het optimaliseren van de zorg voor ouderen met een chronische nierschade. Ook doet hij onderzoek naar de relatie van bepaalde persoonlijkheidstypen met chronische nierschade. Jeroen Kooman (1966) is werkzaam als internist-nefroloog in het Academisch Ziekenhuis Maastricht. In 2012 is hij benoemd tot hoogleraar. Zijn researchinteresses omvatten de klinische effecten van nierfunctievervangende therapieën, en de effecten van nierfalen op verschillende orgaansystemen van het lichaam. Tevens is hij betrokken bij verschillende innovatieve ontwikkelingen binnen de dialysetherapie.
Albert-Jan Aarnoudse patiënt (1977) dan volgde aan de zijn beurt? opleiding Moet Geneeskunde een donor familie in het zijn ErasmusMC of mag de in Rotterdam. Na zijn buurman studie ook? heeft Kan hij een ik niet promotieonderzoek ergens een nier kopen? gedaan Zijn naar er inderdaad de genetische (erfelijke) alleen gevoeligheid maar voordelen voor bijwerkingen aan zo’n transplantatie? van bepaalde medicijnen. In die tijd heeft hij ook bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) gewerkt. Na zijn promotieonderzoek Na is de hijgrote gestart donorshow met de opleiding heeft bijna tot internist. iedereenSinds wel eens mei 2013 iets over werkt hij in het Catharina Ziekenhuis. niertransplantatie Daar is hij gehoord. samen met In deze zijn collega’s sessie wordt verantwoordelijk kort op een voor de zorg van mensen rij gezet met nierziekten hoe niertransplantatie en dialysepatiënten. werkt. Ook hoort u wat voor verschillende vormen van niertransplantatie er zijn en of de patiënt Paula Nelissen (1966) altijd is zorggroepmanager een paar jaar op de van wachtlijst het Catharina moet. ziekenhuis en tactisch manager van nierziekten in het Elkerliek ziekenhuis. Na haar studie Gezondheidswetenschappen Sessie 6. Samenwerken, is Paula in diverse hoe doe ziekenhuizen je dat echt?werkzaam geweest op de vakgebieden Door bedrijfskunde mevrouw drs. en P.P. kwaliteit. Nelissen De zorggroepmanager zorg bevindt zich in een Catharina grote transitiefase en Paula Ziekenhuis heeft als envisie de heer dat “samen drs. J.W.C. en verbinden” Voerman van hetTwynstra toekomstperspectief Gudde kunnen bieden met als kracht innovatie en authentiek leiderschap. Om optimale kwaliteit van nierzorg te kunnen blijven leveren in Joost Voerman (1969) de toekomst is een ervaren is samenwerking procesbegeleider binnen,op tussen het gebied organisaties van en in de samenwerking, besluitvorming regio essentieel. en leiderschap. Dit besef dringt Joost langzamerhand is van mening in dat alle geen lagen enkele van organisatie de vraagstukken organisatiesvan en deze bij professionals tijd alleen kan door. oplossen. Samenwerken Transparante is nodig, maar besluitvorming enniet oorspronkelijk vanzelfsprekend. leiderschap Samenwerken zijn voor is hem immers belangrijke best ingewikkeld. voorwaarden voor succesvol samenwerken. In deze sessie kijken we met elkaar wat er nodig is voor een succesvolle samenwerking rondom nierziekten en hoe we daarbij Joost van de Molengraft recht doen (1948)aan is een ieders gepensioneerde behoeften enleerkracht belangen.van Ookhet onderzoeken speciaal basisonderwijs. Door we met sarcoïdose elkaar hoe zijn dit de vorm darmen gegeven en nieren kanvan worden. Joost aangetast. Hij heeft 3,5 jaar gedialyseerd en is begin 2008 getransplanteerd (een postmortale nier). 17.00 In 2005 uuris hij bestuurslid Samenvatting geworden van van dede dag Nierpatiëntenvereniging door de heer C.J.H. Groenhuijsen Catharina Ziekenhuis / Elkerliek ziekenhuis. Als voorzitter streeft hij ernaar om samen met beide 17.15 uur afdelingen zich zoAfsluiting goed mogelijk door in deteheer zetten J. van voorde de Molengraft nierpatiënten en die bestuurders aan beide ziekenhuizen verbonden Elkerliek zijn. ziekenhuis en Catharina Ziekenhuis 17.30 uur
Borrel
18:30 uur
Diner voor genodigden (tot 21.00 uur)
Locatie symposium: Igluu Eindhoven Lichttoren 32 5611 BJ Eindhoven
Contactinformatie: Catharina Ziekenhuis Michelangelolaan 2 5623 EJ Eindhoven Tel. 040 - 239 7003 Elkerliek Wesselmanlaan 25 5707 HA Helmond Tel. 0492 - 595 555
