SVM Scholen voor Mauritanië Nieuwsbrief Nr. 9 - 15 januari 2015
De toestand in Mauritanië Sinds de vorige nieuwsbrief (Nr. 8 van 14 mei 2013) is er weer heel wat gebeurd, zowel rond onze school als in Mauritanië zelf. Voordat we de ontwikkelingen rond de school bespreken, zullen we eerst de politieke en economische ontwikkelingen in Mauritanië bekijken, want die hebben een sterk effect op onze school. Het visserij akkoord tussen de EU en Mauritanië liep af op 15 december zonder dat de twee partijen overeenstemming hadden bereikt over een vervolg ervan. Dit betekende dat alle Europese schepen moesten vertrekken uit Mauritanië, en daar zeker het eerste half jaar niet zullen terugkeren. Voor ons scholenproject was dat een tegenslag omdat we nu geen materiaal meer konden meegeven aan Nederlandse trawlers die naar Mauritanië vertrokken. Het afbreken van de onderhandelingen hing samen met het feit dat Mauritanië erg veel geld vroeg voor de visrechten, terwijl de Europese schepen ver uit de kust moesten blijven waar weinig te vangen viel. Verder bleek vorig jaar dat Mauritaanse onderhandelaar de afgelopen jaren veel geld in zijn eigen zak gestoken had, wat de bereidheid verminderde van de EU (en Nederland) om met deze man verder te praten. Er is ook binnen Mauritanië veel kritiek op deze man, en gehoopt wordt dat hij in de (niet al te verre) toekomst vervangen zal worden. Gemakkelijk is dat niet, want hij is een goede vriend van de president. Op de Europese schepen in Mauritanië werkten veel Mauritaanse zeelui, en die zitten sinds het vertrek van de schepen allemaal zonder werk. In Nouadhibou gaat het daardoor helemaal niet goed met de economie. Een van de gevolgen van is dat veel ouders het schoolgeld van de kinderen niet meer kunnen betalen. Op onze school proberen we daaraan tegemoet te komen door werkeloze ouders een korting te geven op het schoolgeld, of ze uitstel van betaling te geven. Maar er moet natuurlijk nog wel voldoende geld binnenkomen om de salarissen van de onderwijzers te betalen. Er is in Mauritanië de afgelopen maanden ook politieke onrust ontstaan doordat mensen gedemonstreerd hebben tegen verkapte vormen van slavernij. Mauritanië is het laatste land in de wereld dat de slavernij officieel heeft afgeschaft (in 1981), maar in de praktijk komt het nog steeds voor. Een belangrijke politicus die actie voert tegen de slavernij is Birame Dah Ould Abeid. Deze man heeft voor zijn strijd tegen de slavernij enkele belangrijke onderscheidingen gekregen in Europa en Amerika. In november is hij echter gearresteerd tijdens een demonstratie in Mauritanië, en hij zit nu in de cel. Het Europese Parlement heeft een motie aangenomen waarin zijn vrijlating wordt geëist, maar Mauritanië beschouwt dit als een inmenging in zijn interne aangelegenheden. Hetzelfde geldt voor Europese kritiek op het proces tegen een inwoner van Nouadhibou die het gewaagd heeft bepaalde passages uit de Koran in twijfel te trekken. Deze man is in december door een rechtbank in Nouadhibou ter dood veroordeeld wegens godslastering. Het is zeer de vraag of het vonnis ook werkelijk voltrokken zal worden, maar de president durft de man ook geen gratie te geven uit vrees dat hij dan in aanvaring komt met de sterke fundamentalistische groeperingen in Mauritanië. Veel Mauritaniërs staan onder invloed van radicale imams die vanuit Saoedi-Arabië en Qatar betaald worden, en die proberen om in Mauritanië ook een soort kalifaat te vestigen. De meeste Mauritaniërs moeten hier niets van hebben, en de discussie over dit onderwerp spitst zich nu toe op het doodvonnis van de "afvallige". 1
Er is in Mauritanië dus grote behoefte aan een tegenwicht tegen de radicale imams, en ons schoolproject is een voorbeeld van een (heel bescheiden) Nederlandse bijdrage daartoe.
Uitbreiding lagere school in de wijk Bagdad Zoals ik in de vorige nieuwsbrief al schreef, was de in 2013 gebouwde school in de wijk Bagdad aan het begin van 2014 al weer veel te klein. Bij een bezoek aan de school in april 2014 bleken in sommige van de 5 x 4 m klassen wel 50 – 60 leerlingen te zitten in ruimtes die nauwelijks geventileerd werden. Omdat het niet mogelijk was om in het nieuwe gebouw van 6 klaslokalen alle leerlingen onder te brengen, waren er tijdelijk nog twee lokalen gehuurd in een ander gebouw. Om de capaciteit van de bestaande school uit te breiden, werd in mei begonnen aan de bouw van een tweede verdieping boven op het in 2013 neergezette gebouw. Met financiële steun van de stichting SVM werden hier drie lokalen van 5 x 4 m opgetrokken, waarbij gezorgd werd voor voldoende licht en ventilatie. Dit was een speciaal verzoek van onze stichting omdat Mauritaniërs van nature geneigd zijn om hun woon- en werkruimtes volledig af te sluiten van de buitenlucht in verband met stof, kou en hitte. De drie nieuwe klaslokalen werden in oktober 2014 bij het begin van het nieuwe schooljaar in gebruik genomen. Er moesten natuurlijk ook weer nieuwe schoolbanken komen, en er is nog gekeken of we vanuit Nederland overtollig schoolmateriaal naar Mauritanië konden sturen. Maar nu er geen vissersschepen meer naar Mauritanië gaan, zouden de banken per vrachtschip moeten worden verzonden. De kosten daarvan (€ 5000) waren veel hoger dan het fabriceren van de banken ter plaatse, dus we hebben maar voor het laatste gekozen.
Kleuterschool in wijk Targil nu in stenen gebouw In 2013 was met steun van de SVM ook een kleuterschool gestart in de wijk "Targil", een verdere buitenwijk van Nouadhibou (Figuur 1). Deze wijk is enkele jaren geleden aangelegd voor mensen die weg moesten uit de sloppenwijken in de binnenstad omdat die wijken werden platgewalst voor de komst van nieuwbouw. Er zijn in Targil nog weinig voorzieningen zoals winkels of scholen, en het inkomen van de bewoners ligt beneden het gemiddelde voor Nouadhibou. De kleuterschool was aanvankelijk ondergebracht in twee houten barakken zonder water, elektriciteit of toilet. In de barakken zaten 136 kinderen op elkaar gepropt onder omstandigheden die zelfs naar Mauritaanse normen ontoelaatbaar waren. De school was op papier een kleuterschool, maar er zaten in de praktijk kinderen op van 6 jaar die dringend door moesten stromen naar een lagere school. Tijdens een bezoek aan deze kleuterschool in april heb ik samen met de leidsters besloten dat we de kinderen hier niet konden laten zitten maar dat we ze moesten verhuizen naar een meer geschikte locatie. Dit is ook gebeurd met ingang van het nieuwe schooljaar in september. De kinderen zijn nu ondergebracht in een bestaand stenen gebouw met twee redelijk grote lokalen. Er is hier water beschikbaar en ook een toilet.
Nieuwe lagere school in de wijk Targil. Voor de kinderen die te groot werden voor de bestaande kleuterschool in de wijk Targil is in september ook een lagere school geopend in deze wijk. Op deze school zitten niet alleen kinderen 2
die afkomstig zijn van de eigen kleuterschool, maar ook kinderen die van elders gekomen zijn. De bewoners van de wijk Targil zijn voor het overgrote deel arme mensen die geen middelen hebben om hun kinderen naar een school in de stad te sturen. Vandaar dat de bewoners er bij ons schoolhoofd Cheikh op hadden aangedrongen dat hij ook in hun wijk een lagere school zou beginnen. In september had hij daartoe een bestaand huis gehuurd en dat ingericht als lagere school. Aan het eind van 2014 had de school een vijftal klassen met ruim 200 leerlingen. De school was selfsupporting, dus de kosten van huur en salarissen voor onderwijzers werden helemaal gedekt door het schoolgeld van de leerlingen. Er zijn helaas nog geen foto's beschikbaar van deze school.
school Targil
school Bagdad
Figuur 1. Locatie van de scholen in de wijk Bagdad en Targil.
3
De bouw van een nieuwe etage boven de bestaande school in de wijk Bagdad. Deze foto is genomen in september 2014. In oktober zijn de drie klaslokalen op de eerste verdieping in gebruik genomen.
Aan de buitenkant is te zien hoe er nieuwe klaslokalen gebouwd worden boven de bestaand school. 4
De kinderen op de school zijn afkomstig uit zowel zwarte als Arabische gezinnen.
Directeur Cheikh Ould Mahmoud met zijn jongste zoontje Kalifa. Foto genomen in januari 2014 voor zijn huis in de wijk Bagdad. 5
