Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.
INhoud • Toename overleving meer patienten leven langer met kanker • Effecten en behoeften na kankerbehandeling? • Survivorship care/ Nazorg/ Nacontrole? • Elke kanker en elke patient is uniek hoe survivorshipcare/ nazorg te organiseren? • Verschillende modellen van survivorship care/ nazorg • Discussie: rol van de verpleegkundige/ VS/ paramedicus in survivorship care? 2
Kanker survivors in NL survival
Cijfers Nederlandse kankerregistratie
Kanker survivors in NL • Incidentie alle tumoren NL: 2005 - 82538 2015 - 104988 • Prevalentie alle tumoren NL: 2005 - 359716 2015 - 537797
Cijfers Nederlandse kankerregistratie/ IKNL
Wat is survivorship cancer care/ nazorg? • Aantallen survivors in NL • 3 op de 5 kankerpatienten zijn 5 jaar na diagnose en behandeling nog in leven!
• Wat is een kanker survivor? ‘living with, through, and beyond cancer diagnosis’ • Waaruit bestaat een survivorship care/ nazorg plan? • Oncologische Follow Up • Screenen voor late effecten • Management van fysieke, emotionele en praktische problemen ASCO www.cancer.net/survivorship/about-survivorship Gezondheidsraad 2007
HERSTEL/ naZORG KANKER IN NL Advies gezondheidsraad in 2007 •Nazorg: te weinig evidentie, aanbod en aandacht •Binnen 5 jaar tumorspecifieke nacontroleprogramma's gekoppeld aan een persoonlijk nazorgplan voor iedere patiënt’ •Onderscheid nazorg en nacontrole Advies Inspectie in 2009 •Wens tot duidelijk aanspreekpunt in de oncologische keten Richtlijn herstel na kanker 2011: www.oncoline.nl/herstel-na-kanker
2007 Gezondheidsraad. Nacontrole in de oncologie. 2009 Inspectie voor de gezondheidszorg ‘ Zorgketen voor oncologische patienten moet verbeteren’
Richtlijn Herstel na KAnKer www.oncoline.nl/herstel-na-kanker
• Individueel nazorgplan in samenspraak met de patiënt • Gestructureerd screenen lichamelijke en psychosociale problemen ten gevolge van de ziekte • Verandering van de organisatie in het ziekenhuis is hierbij noodzakelijk! • Rol van de huisarts verbinding 1e en 2e lijn? (signaleringsrapport 2010?)
COMBINATIE NAZORG MET NACONTROLE
COMBINATIE NAZORG EN NACONTROLE - GEEN CONSENSUSWelke professional verantwoordelijk voor welk aandeel in (na-) zorg traject van kanker? •Medisch oncologisch specialist •Huisarts •Oncologieverpleegkundige/ Verpleegkundig specialist •Paramedicus •Lotgenoten?
NAZORG / Survivor care PLAN Doel voor alle kanker survivors een nazorgplan op maat
Afhankelijk van tumor specifieke prognose/ effecten? Welke zorgvragen hebben patienten? Persoonlijke factoren en comorbiditeit? Wanneer starten met het plan?
WELKE ZORGVRAGEN hebben SURVIVORS? • Acute, langdurige en late effecten • Lichamelijke en psychosociale problemen ten gevolge van kanker • En ‘unmet needs’- cognitief functioneren, return to work, participatie? • Individuele verschillen (coping, social support,self-efficacy) • Gezondheids-/ life-style advies (health promotion)
ACS Survivorship Care Guideline, CA Cancer J Clin 2016
Revalidatie/ ondersteunende zorg/ Survivorship care? WANNEER en HOE te screenen directe en late effecten/ problemen? Naar WIE te verwijzen?
www.oncoline.nl/oncologische-revalidatie www.oncoline.nl/detecteren-behoefte-psychosociale-zorg
Welke initiatieven zijn in NL?
Coordinator ondersteuning
Verschillende modellen van Survivorship care • • • • • • •
Nurse based/ Nurse practitionar based Hospital based GP based Gedeelde zorg (Shared Care Model) Multidisciplinaire Survivor Care programs Zelfmanagement model Risk-based
Oeffringer, McCabe - Models for delivering Survivorship Care J Clin Oncol 24 (2006)
Research: welk model voor welke patient?
• Erasmus MC/UMCU – Nurse-led follow up of patients after oesophageal or gastric cardia cancer surgery: a randomised trial • AVL/AMC– RCT PROstate cancer follow-up care in Secondary and Primary hEalth Care (PROSPEC) Hospital vs GP based model • UMCG – SURVIVOR testispatienten Shared Care Model • Memorial Sloan Ketterin CC - Breast, Colon, rectal, prostate Nurse Practitionar Based Model
NURSE LED VS HOSPITAL LED
NURSE PRACTITIONAR BASED MODEL
Wanneer welk model geschikt? Risk-based
Jane Maher, Mac Millan Centres UK McCabe et al, Risk-Based Care, Semin Oncol, 2013
UITDAGING VOOR DE TOEKOMST • WAT en WIE bepaald WELK MODEL geschikt = voor WELKE PATIENT?
• Verbinding in de oncologische keten (zowel 1e/2e lijn) • NODIG is meer RESEARCH: 1. Late effecten en behoeften van patienten 2. Implementatie verschillende nazorg modellen 3. Evidence based revalidatie en survivorship care interventies na behandeling van kanker 4. Life-style adviezen en rol lotgenoten/ naasten?
resume • Toename overleving meer patienten leven langer met kanker • Behoeften na kankerbehandeling • Survivorship care/ Nazorg/ Nacontrole • Elke kanker en elke patient is uniek hoe survivorshipcare/ nazorg te organiseren? • Verschillende modellen van survivorship care/ nazorg DISCUSSIE: UITDAGING VOOR DE TOEKOMST rol VPK/ VS/ paramedicus binnen het gehele traject? 19
Bedankt voor jullie aandacht
[email protected]
