Beweging en training tijdens en na de behandeling van kanker

VUmc Basispresentatie

Beweging en training tijdens en na de behandeling van kanker

Laurien Buffart

3 Oktober 2015

1


Bewegen en Kanker Preventie

Overleving

Framework PACC Courneya & Friedenreich. Sem Oncol Nurs 2007

Bewegen na diagnose Kanker Wat weten we wel

Wat weten we nog niet

Resultaten onderzoek

Bewegen na gynaecologische kanker

2


Hoeveelheid lichaamsbeweging

Bewegen en Overleving

Ballard-Barbash et al. J Natl Cancer Inst 2012

3


Overleving – Borstkanker Nurses Health Study, n= 2987 nurses 1

20%

0,9

Relative Risk

0,8

40%

46%

0,7

50%

0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 < 3 MET-hr /wk

< 1 hr PA

3-8.9 MET-hr/wk

9-14.9 MET-hr/wk

15-23.9 MET-hr/wk

1-3 hrs PA

3-5 hrs PA

3-5 hrs mod-vig PA

≥ 24 MET-hr/wk

>5 hrs mod-vig PA

Holmes et al. JAMA 2005

START trial • Training tijdens chemotherapie voor borstkanker

• 3 studie armen: – AET (n= 78) – RET (n= 82) – UC (n= 82) • ≥ 85% RDI – AET: 74.4% – RET: 78.0% – UC: 65.9%

p= 0.03

Relative Dose Intensity (%)

• n= 242

90 88 86 89,8

84 82

87,4

87.4

89.9

84.1 84,1

80 AET

RET

UC

Courneya JCO 2007; Courneya MSSE 2014

4


Overleving

8-year OS: - EX: 91.2% - UC: 82.7%

8-year DFS: - EX: 82.7% - UC: 75.6% Courneya et al. MSSE 2014

Bijwerkingen van Behandeling

Mucositis

Alopecia

Pulmonary fibrosis Nausea/vomiting Diarrhea Cystitis Sterility Myalgia Neuropathy

Cardiotoxicity Local reaction Renal failure Myelosuppression Phlebitis

5


Fatigue Sedentary habits

Physical Exercise

Attenuation of fatigue

Self‐perpetuating fatigue

Lucia et al. Lancet Oncol 2003

6


Biological factors

Physiological factors

Psychological factors

•Anaemia •Cytokines •Inflammatory proteins

•Cardiorespiratory fitness •Muscle mass and strength •Neuromuscular function

•Sleep disturbances •Anxiety •Depression

Fatigue Sedentary habits

Physical Exercise

Attenuation of fatigue

Self‐perpetuating fatigue

Lucia et al. Lancet Oncol 2003

7


Safety first

8


Gunstige Effecten van Training ↑ Cardiorespiratoire fitheid Jones et al. Oncologist 2011 ↑ Spiermassa en kracht Stene et al. Crit Rev Oncol Hematol 2013 ↑ Botdichtheid Winters-Stone et al. J Cancer Surviv 2010 ↓ Vermoeidheid Cramp & Byron-Daniel Cochrane Collaboration 2012 ↓ Depressie Craft et al. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2012 ↑ Kwaliteit van leven Mishra.et al. Cochrane Collaboration 2012

Richtlijnen ACSM 2010 • Avoid inactivity and be as active as abilities and conditions allow. • Recommended: 150 min/wk moderate intensity or 75 min/wk vigorous intensity aerobic exercise. • Strength exercises of major muscle groups 2 times/wk.

NL richtlijn Oncologische revalidatie: www.oncoline.nl

9


Op weg naar programma’s op maat 1. Moderatoren - Welke (frequentie, intensiteit, tijd, type (FITT)) - Voor wie - Wanneer

2. Mediatoren (werkingsmechanismen) ?

?

QoL

3. Hoe motiveren we de patiënten? - Barrières - Motieven - Voorkeuren Buffart et al. Cancer Treat Rev 2014

10


Klinisch Onderzoek

PACES

REACT

EXIST

QLIM

Training tijdens

Training na

Training na

Training bij

chemotherapie

chemotherapie

SCT

kinderen

Chinapaw et al. IJBM 2012; BMC Cancer 2010

PACES

587

PhD student: Hanna van Waart

R

83 OnTrack

253

85 Oncomove 85 Gebruikelijke zorg

230 borstkanker Van Waart et al. BMC Cancer 2010

11


Intervention OnTrack Hoog intensief kracht- en duurtrainingsprogramma • Onder begeleiding van een fysiotherapeut •2 sessies per week: – spierkrachttraining (20 min) 70 – 80% 1RM – duurtraining (30 min) 50 – 80% Wmax • 30 minuten per dag bewegen

Intervention Onco-Move Laag-matig intensief beweegprogramma in de thuissituatie • (oncologisch) verpleegkundig specialist • 30 minuten per dag bewegen Lopen, fietsen ...

24

12


PACES Uithoudingsvermogen (min)

Spierkracht benen (Nm)

14

72

*

12

*

70 68

10

*

66

8 64

6

62

4 T0

▬●▬ OnTrack

60

T1

T0

▬●▬ Oncomove

T1

▬●▬ Gebruikelijke zorg * p< 0.05

Van Waart et al. JCO 2015

PACES Fysieke Vermoeidheid

Misselijkheid

15

12

14

10

13

8

12

*

6

11

4

10

2

9 T0

▬●▬ OnTrack

T1

0

▬●▬ Oncomove


* * T0

T1

▬●▬ Gebruikelijke zorg * p< 0.05

13


PACES Completion rates

84

61

Dosisreductie (%)

25

62 10

10


Conclusies PACES Hoog intensief supervised training tijdens chemotherapie geeft: • Handhaving van uithoudingsvermogen en spierkracht • Minder moe en misselijk • Hogere chemotherapy completion rates en minder dosisreductie Laag intensief home-based bewegen tijdens chemotherapie geeft: • Minder afname in uithoudingsvermogen • Minder misselijk • Minder dosisreductie chemotherapie


14


REACT

758

PhD student: Caroline Kampshoff

R

91 HI

277

95 LMI 91 WLC

65% Borstkanker Kampshoff et al. BMC Cancer 2010

12-week Exercise Program

% 1 RM

% Wmax 8 min altern.

% HRR 3 x 5 min

HI

> 80

30/65

> 80

LMI

40-55

30/45

40-50

15


Cardiorespiratoire fitheid 28

VO2 peak (mL/kg/min)

27

20%

26 25 24

15%

23 22 21 Baseline

T1 HI

LMI

WLC

Vermoeidheid MFI

14

14

13

13

12

12

11

11

10

10

9

9

8 Baseline

T1 HI

LMI

WLC

MCID: 2 ptn

8 Baseline

T1 HI

LMI

WLC

16


Kwaliteit van leven EORTC QLQ‐C30

90 88 86 84 82 80 78 76 74 72 70 Baseline

T1 HI

LMI

WLC

90 88 86 84 82 80 78 76 74 72 70 Baseline

T1 HI

LMI

WLC

Conclusies REACT Effecten van training: ↑ Cardiorespiratoire fitheid ↓ Vermoeidheid ↑ HRQoL • HI > LMI + WLC: cardiorespiratoire fitheid en globale QoL • HI = LMI > WLC: vermoeidheid en fysiek functioneren Afhankelijk van de uitkomstmaat heeft HI training de voorkeur boven LMI.

Kampshoff et al. 2015 submitted

17


Gyneacologische Kanker

• Lichamelijke activiteit • Fitheid • Effecten van beweeginterventies

Activiteit: Ovarium Kanker 359 Canadese vrouwen • Leeftijd: 60  12 jaar • 6  4 jaar na diagnose • 70.5% chemotherapie

↑ Kwaliteit van leven ↑ Slaap ↓ Vermoeidheid ↓ Angst/depressie ↓ Neuropathie Stevinson et al. Gyn Oncol 2007; Int J Gynecol Cancer 2009

18


Activiteit: Endometrium Kanker 386 Canadese vrouwen • Leeftijd: 65  11 jaar • 4  3 jaar na diagnose • 48% radiotherapie • 8% chemotherapie

↑ Kwaliteit van leven ↑ Fysiek functioneren ↓ Vermoeidheid ↓ Pijn

Courneya et al. Gyn Oncol 2005; Basen-Engquist et al. Am J Obstet Gyn 2009

Fitheid gynaecologische kanker

Verschil > 1 MET

98

98

53

9

24

Algemene populatie: 1 MET toename ~ 11% lager risico op overlijden Peel et al. Gyn Oncol 2015;

19


Beweeg interventie gynaecologie - Home-based matig intensief: lopen en krachtoefeningen - 12 weken: - 1 Face-to-face + 10 wekelijkse belafspraken + 1 Face-to-face

R 134

16 Interventie

33 17 Controle

Donnelly et al. 2011. Gyn Oncol.

Effecten beweeginterventie ovarium endometrium baarmoeder cervix mix

Leeftijd: 53 (±10) jaar ± 9 maanden na diagnose

▬●▬ Interventie

▬●▬ Controle Kwaliteit van leven

Vermoeidheid

35 30 25 20 15 10 5 0 0 mnd

6 mnd

12 mnd

85 80 75 70 65 60 0 mnd

6 mnd

12 mnd

Donnelly et al. 2011. Gyn Oncol.

20


Endometrium: na behandeling Leefstijl interventie 6 maanden vs gebruikelijke zorg Vrouwen met stadium I-II endometrium kanker en overgewicht

RCT (n= 75) Leisure score index

Leisure score index

RCT (n= 45) 40 30 20 10 0 0 mnd

3mnd

Interventie

6mnd

12mnd

40 30 20 10 0 0 mnd

Controle

• Meeste toename in matig intensieve activiteiten • Afname gewicht Von Gruenigen et al. Gyn Oncol 2008.

3mnd SUCCEED

6mnd

12mnd

Controle

• Afname gewicht • 3 mnd: minder moe • 6 mnd: hoger fysiek welbevinden Von Gruenigen et al. Gyn Oncol 2012.

Ovarium: Training tijdens chemo (1) • Haalbaarheidsstudie (n=17) – Ovarium, stadium III-IV – Geïndividualiseerd wandelprogramma – Wekelijkse contact met zorgprofessional – 76% doelen gehaald: meerderheid 4d/wk, 30 min matig intensief • Resultaten: ↑ 6min wandeltest ↑ Functioneel welbevinden ↓ Ovariumkanker-gerelateerde symptomen

Newton et al. BMC Cancer 2011.

21


Ovarium: Training tijdens chemo (2) • Haalbaarheidsstudie (n= 30) – Teruggekeerde ovarium kanker – 12 weken thuisprogramma: aeroob, kracht, core-stability, balans. – 90 min/week: 3-4x per week 10-40 min 100 95

% RDI

• Resultaten: ↑ Fysiek + functioneel welbevinden ↑ Kwaliteit van leven ↑ Lichamelijke activiteit ↑ Spierkracht ↑ Mentaal functioneren ↑ Slaapkwaliteit ↓ Vermoeidheid

90 85 80 75 70 Completers

Non-completers

Mizrahi et al. Int J Gyn Cancer 2015;

Conclusies • Beweging is belangrijk na de diagnose kanker – Veilig – Bewijs voor gunstige effecten – Richtlijnen

• Gynaecologische Kanker – Ruimte voor verbetering in activiteit en fitheid – Beweeg- en trainingsprogramma’s zijn haalbaar – Effecten?

22


OncoNet & Fyneon

Netwerk van gespecialiseerde fysiotherapeuten: www.Onconet.nu en www.Fyneon.nl

Bedankt voor de Aandacht

[email protected]

N. Aaronson, T. Altenburg, J. Brug, T. Buffart, M. Chin A Paw, K. Courneya, D. Galvão, E. Geleijn, M. Heymans, R. Huijsmans, P. Jacobsen, J. Kalter, C. Kampshoff, C. de Kruif, A. May, W. van Mechelen, R. Newton, A. van Nieuwenhuizen, S. Persoon, H. van der Ploeg, J. de Ruiter, M. Sweegers, C. van Uden-Kraan, I. Verdonck-de Leeuw, H. Verheul, H. van Waart, K. van der Weiden.

23

Beweging en training tijdens en na de behandeling van kanker

Recommend Documents