Flanders’ FOOD succesverhalen
SUCCESVERHALEN VAN FLANDERS’ FOOD’ INHOUDOPGAVE Succesverhalen van Flanders’ FOOD’ .................................................................................................... 1 Inhoudopgave ...................................................................................................................................... 1 Inleiding ............................................................................................................................................... 3 Algemene succesverhalen .................................................................................................................. 4 Kim’s Chocolates: Flanders’ FOOD effent pad via kennis en onderzoek ........................................ 4 Verpakking volledig onder controle bij Lutosa: vlottere productie, minder afval.............................. 6 Speculoos van Vermeiren Princeps: ambachtelijk, maar vooruitstrevend ...................................... 8 Quomak: omzetgroei van 10 % dankzij Flanders’ FOOD .............................................................. 10 Netwerking en samenwerking ........................................................................................................... 11 Nutrition Sciences .......................................................................................................................... 11 Lavetan .......................................................................................................................................... 11 Bio Mills Europe, bakkerij dockx & Vanelor / La Lorraine .............................................................. 11 Ter Beke – Pluma .......................................................................................................................... 11 Cargill ............................................................................................................................................. 11 Campbell ........................................................................................................................................ 12 IDXS en Belgomilk ......................................................................................................................... 12 Alavi ............................................................................................................................................... 12 Imperial Meat Products .................................................................................................................. 12 Beneo-Orafti ................................................................................................................................... 13 Favory ............................................................................................................................................ 13 Agoria ............................................................................................................................................. 13 Kerry Ingredients & Flavours ......................................................................................................... 13 Vlaams Centrum voor de Bewaring van Tuinbouwproducten (VCBT) .......................................... 13 Chillfis............................................................................................................................................. 14 Schaal en scope ................................................................................................................................ 15 Promatec Food Ventures ............................................................................................................... 15 IMEC .............................................................................................................................................. 16 CRV Corthouts ............................................................................................................................... 16 Algen .............................................................................................................................................. 16 Competentie en expertise.................................................................................................................. 17 Ter Beke ........................................................................................................................................ 17 Vlevico / Abramo ............................................................................................................................ 17 Molens T’Kindt ............................................................................................................................... 17 IMCD .............................................................................................................................................. 17 EuralPack ....................................................................................................................................... 17 Bedrijven uit de verse vleessector ................................................................................................. 17 Collectief van veevoederadditieven bedrijven ............................................................................... 18 Collectief van diepvriesbedrijven ................................................................................................... 18 HeatedFoods ................................................................................................................................. 18 Stevia ............................................................................................................................................. 18 Van Remoortel ............................................................................................................................... 19 La Bretagne Logistics .................................................................................................................... 19 Versnelling ......................................................................................................................................... 20 Mc Cain .......................................................................................................................................... 20 Cavalier .......................................................................................................................................... 20
PAGINA 1 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
Vandemoortele ............................................................................................................................... 20 Abramo .......................................................................................................................................... 21 Bio Bakkerij De Trog ...................................................................................................................... 21 Pauwels ......................................................................................................................................... 21 Lotus Bakeries ............................................................................................................................... 21 Air products .................................................................................................................................... 21 Alpro ............................................................................................................................................... 22 Sunnyland ...................................................................................................................................... 22 Marktgerelateerde output .................................................................................................................. 23 Chrisal ............................................................................................................................................ 23 Sanpareil ........................................................................................................................................ 23 Ingrizo ............................................................................................................................................ 23 Belgomilk ....................................................................................................................................... 24 IMCD .............................................................................................................................................. 24 Bio-Actor ........................................................................................................................................ 25 Gillain ............................................................................................................................................. 25 SPX Flow Technology.................................................................................................................... 25 Online verpakkingsmodel .............................................................................................................. 26
PAGINA 2 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
INLEIDING Aan de hand van dit document wordt de valorisatie van de Flanders’ FOOD activiteiten/projecten en diensten geïllustreerd. De hier opgelijste cases zijn slechts een greep uit het aanbod. Elke
[email protected] dienstverlening of elke doorverwijzing is een case op zich. De cases zijn opgedeeld volgens de impact-/effectindicatoren voor Flanders’ FOOD: -
Netwerking en samenwerking Schaal en scope Competentie en expertise Versnelling Marktgerelateerde output
Hierbij dient opgemerkt dat dit enkel de publiek beschikbare succesverhalen zijn. Minstens 1/3 van de successen zijn confidentieel en niet in dit document opgenomen.
PAGINA 3 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
ALGEMENE SUCCESVERHALEN
Kim’s Chocolates: Flanders’ FOOD effent pad via kennis en onderzoek Kim’s Chocolates staat bekend als pionier in artisanale chocolade. Het bedrijf slaagt er steeds weer in om anderen een stap voor te blijven. Met zijn producten, maar ook op andere vlakken. “Daardoor creëren we natuurlijk hoge verwachtingen”, zegt CEO Fons Maex. “Om die te blijven waarmaken, steken we zeer hoog in op innovatie, kwaliteit en duurzaamheid. Die doorgedreven focus vormt de sleutel tot ons succes. Flanders’ FOOD biedt ons daarbij de ideale ondersteuning.” De juiste kennis altijd snel binnen handbereik Als voortrekker moet Kim’s Chocolates voortdurend op de hoogte blijven van al wat leeft in de voedingssector. “Trends, onderzoeksresultaten, nieuwe technologische ontwikkelingen, … Het is geen sinecure om dat allemaal zelf op te volgen met een beperkt team zoals het onze”, zegt Maex. “Dankzij Flanders’ FOOD blijven we toch up-to-date. Flanders’ FOOD vormt niet alleen het verzamelpunt van kennis over onze sector, hun medewerkers brengen ons ook proactief op de hoogte van nieuws dat we niet mogen missen. Daardoor besparen we heel wat tijd.” Nieuwe naam chocolade na inspirerende brainstormsessie Kim’s Chocolates brengt steeds opnieuw chocolades op de markt die verrassen. “We blijven vernieuwen in alle facetten van ons product, van de vulling tot en met de verpakking”, vertelt Maex. “Onze inspiratie halen we soms ook buiten ons eigen bedrijf.” Zo nam Kim’s Chocolates deel aan de Innoclub, een initiatief van Flanders’ FOOD. “Vier bedrijven uit heel andere sectoren dan de chocolade kwamen bij ons brainstormen over de naam en de verpakking voor onze nieuwe well-being chocolade. De formule bleek een schot in de roos”, vertelt Maex. “Iedereen bracht ongeremd ideeën aan, vaak vanuit de meest onverwachte invalshoeken.” Kim’s Chocolates hield er niet alleen een inspirerende naam en ideeën voor de verpakking aan over, maar zelfs een hele rist namen voor toekomstige producten. Nog efficiëntere smaaktesten De verfijnde smaak van Kim’s Chocolates’ chocoladevullingen is gekend tot ver buiten de landsgrenzen. “Maar ook in smaak blijven we evolueren. We voeren geregeld smaaktesten uit om voeling te houden met de markt. We hadden daar al een sterke traditie in opgebouwd, maar toch leidde een tweedaagse opleiding van Flanders’ FOOD tot heel wat nieuwe inzichten. Zo weet ik nu veel beter welke testmethodes ik kan gebruiken. Of welke vragen ik wel en niet mag stellen aan de proefpersonen,” vertelt productmanager Jan Sterckx. “Ik stel de tests niet alleen veel vlotter op, de resultaten zijn ook accurater. Waardoor we sneller nieuwe smaken ontwikkelen. En dat is weer die pioniersrol waar het bij Kim’s Chocolates om draait.” Doorgedreven onderzoek tegen beperkte kost Aan de lancering van nieuwe chocoladeproducten gaat vaak heel wat onderzoek vooraf. “Voor de uitbreiding van ons assortiment met pralines zonder toegevoegde suikers, had onze R&D-afdeling echter de tijd en middelen niet om zelf langetermijnonderzoek te verrichten”, legt Jan Sterckx uit. “Toen Flanders’ FOOD samen met enkele kennisinstellingen een onderzoeksproject startte rond vet-
PAGINA 4 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
en suikerreductie, hebben we niet getwijfeld.” Flanders’ FOOD bracht een consortium bijeen van een twintigtal voedingsbedrijven en zorgde voor subsidiering. “Onze financiële bijdrage bleef beperkt, terwijl we wel beschikken over uiterst waardevolle onderzoeksresultaten.” Intussen is Kim’s Chocolates alweer in een nieuw project gestapt rond Fat Blooming. “Zo hopen we een oplossing te vinden voor het typische fenomeen van pralines die wit worden als ze lang blijven liggen. Dankzij Flanders’ FOOD kunnen we onze pralines voortdurend beter te maken.”
Foto links: Fons Maex, CEO van Kim’s Chocolates, ziet innnovatie, kwaliteit en duurzaamheid als de sleutels tot zijn succes. Foto rechts: Dankzij de opleidingen, het onderzoek en de marktkennis van Flanders’ FOOD, produceert Kim’s Chocolates steeds opnieuw pralines die nog beter en nog verrassender zijn.
Duurzaamheid tot in de details Als gespecialiseerde producent van fijne Belgische chocolade, heeft Kim’s Chocolates al sinds 1987 een reputatie hoog te houden. De unieke knowhow is bekend tot ver over de landsgrenzen. “Innovatie en kwaliteit zijn de twee belangrijkste drijfveren van ons bedrijf”, aldus Fons Maex. “Daarnaast dragen we duurzaamheid zeer hoog in het vaandel.” Het bedrijf zuivert zijn afvalwater via biofermentatie, installeerde bijna 3000 zonnepanelen en draait volledig op groene energie. Het leverde Kim’s Chocolates in 2008 de titel van Meest Energiebewuste KMO op. “Maar duurzaamheid gaat bij ons veel verder dan dat”, zegt Maex. “Zo zijn we gestart met de productie van Fairtrade chocolade, waarmee we projecten van bio-cacaoboeren ondersteunen in Tanzania. Daarnaast scharen we ons ook volledig achter het Quality Partner Program van Barry Callebaut dat duurzame cacaoprojecten in Ivoorkust stimuleert. Binnenkort schakelen we voor onze bulkproductie zelfs volledig over naar de duurzame projecten van Ivoorkust.”
PAGINA 5 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
Verpakking volledig onder controle bij Lutosa: vlottere productie, minder afval Lutosa produceert op zijn productiesite te Waregem dagelijks versgekoelde aardappelproducten, klaar voor consumptie en met een lange bewaartijd. “Om de kwaliteit te borgen, moeten we elke stap in onze keten volledig onder controle hebben. Ook de verpakking, want die vervult een cruciale rol bij de bewaring van versgekoelde producten”, vertelt Brecht Igodt, Quality Manager bij Lutosa. “Daarnaast is de verpakkingsfolie ook bepalend voor de goede werking van onze machines. Al die parameters heeft Lutosa nu perfect onder controle.” Een goede start dankzij Flanders’ FOOD “Dat Lutosa vandaag die controle heeft, is wel voor een stuk dankzij Flanders’ FOOD”, vertelt Brecht Igodt. “Ik herinner mij nog goed mijn eerste maanden als Quality Manager bij Lutosa in Waregem. Er was bij Lutosa heel wat kennis aanwezig rond diepvriesproducten. Maar in Waregem had Lutosa als enige vestiging ook een productielijn voor versgekoelde, voorgebakken producten. De inzichten hierin waren toen nog niet zo sterk onderbouwd. Nochtans is de bewaring veel delicater dan bij diepvriesproducten. De verpakkingsfolie, de zuurstofconcentratie in de verpakking en de tijd tussen verwerking en verpakking hebben allemaal een invloed op de bewaring.” Net op dat moment contacteerde Flanders’ FOOD Lutosa voor een project rond de interactie tussen verpakking en levensmiddelen. “Het was voor mij de ideale start. Op relatief korte tijd kon ik mijn kennis aanzienlijk uitbreiden. Met onze versgekoelde producten staan we nu even sterk in onze schoenen als met onze diepvriesproducten.” Kwaliteit verpakking beter onder controle Igodt kreeg door de cursussen van Flanders’ FOOD, het bedrijfsspecifiek advies van het IWT TD project Pack4Food (UGent) en het verpakkingsmodel dat binnen Flanders’ FOOD projecten werd ontwikkeld en sinds 2012 gecommercialiseerd wordt door UGent (Pack4Food/Food2Know www.predoxypack.com) een duidelijk inzicht in de belangrijke rol van verpakkingsfolie als zuurstofbarrière. “Daarnaast kreeg ik ook de concrete resultaten van houdbaarheidsonderzoek door de UGent op onze producten. Die combinatie maakte dat ik makkelijk de nieuwe kennis kon toepassen op onze eigen producten. Ik zag al snel waar we moesten bijsturen.” Samen met de aankoopdienst bepaalt Igodt nu zelf alle productspecificaties voor de verpakkingsfolie. Ze voeren voortaan ook een strenge ingangscontrole uit. Folies die niet voldoen, gaan onverbiddelijk terug. “We weten nu zelf zoveel over verpakking dat we de folieleveranciers niet langer blindelings hoeven te vertrouwen. We hebben de touwtjes zelf stevig in eigen handen.” Minder productiestilstanden door folie Ook het verpakken gaat nu een stuk vlotter. “Vroeger veroorzaakten slechte folies vaak productiestilstanden door problemen bij het lassen. Met veel afval tot gevolg. Bij producten die niet snel genoeg worden verpakt, komt de houdbaarheid immers in het gedrang. Dankzij het Flanders’ FOOD project weten we nu perfect welke fysische folie-eigenschappen cruciaal zijn voor een vlotte verwerking op onze machines.” In het project werd o.a. de permeabiliteit van een aantal lassen en sluitingen experimenteel bepaald door de XIOS Hogeschool in Hasselt. Door de resultaten kocht Lutosa meteen ook een toestel om de lasbaarheid van de geleverde folies te testen. “Nu filteren we slecht lasbare rollen folie er meteen uit. En we merken het resultaat. We hebben veel minder problemen met onze machines en onze productiecapaciteit ligt een stuk hoger.”
PAGINA 6 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
Zelfzeker van kwaliteit Lutosa kan nu ook beter de impact inschatten van productieproblemen op de houdbaarheid van zijn producten. “Het is niet altijd evident om te weten welke productiestilstanden aanvaardbaar zijn en welke niet. Of vanaf welke zuurstofconcentratie bacteriën een probleem vormen. Om toch 100% veilig te spelen, hanteerden we vroeger veel te strenge limieten. Daardoor gooiden we soms producten weg die achteraf gezien nog perfect bruikbaar waren. De resultaten van de houdbaarheidsstudies leverden ons nuttige informatie op volledig afgestemd op ons type product. Dankzij Flanders’ FOOD en Pack4Food kunnen we nu veel nauwkeuriger bepalen vanaf welke zuurstofconcentratie er problemen kunnen optreden en hanteren we ook realistischer toleranties, zonder aan de kwaliteit te raken. We zijn zekerder van ons stuk én we hebben minder verliezen.” Lutosa is zeer tevreden met de resultaten. “Het beste bewijs is onze deelname aan Microsens, een vervolgproject van Flanders’ FOOD. Daarmee hopen we heel wat bij te leren over de bacteriën die verantwoordelijk zijn voor geur- en smaakbederf. Zodat we onze producten nog beter kunnen maken”, besluit Igodt.
Foto links: Brecht Igodt, Quality Manager bij Lutosa, heeft dankzij Flanders’ FOOD veel meer controle over alle parameters die de kwaliteit van versgekoelde producten bepalen. Foto’s midden en rechts: Lutosa is hét kwaliteitsmerk van de frietjes. Om die kwaliteit te borgen, controleert Lutosa nauwkeurig elke stap van de verwerkingsketen, van de aankoop van verpakkingsfolie tot het verpakte product.
Geen verspilling bij Lutosa Lutosa is de aardappeldivisie van de PinguinLutosa Food Group. Naast operationele excellentie en kwaliteitsgarantie, vormt duurzame ontwikkeling een stevige derde pijler van het bedrijf. Zo ondertekenden alle Vlaamse vestigingen het Charter voor Duurzaam Ondernemen. Lutosa probeert vooral zo weinig mogelijk te verspillen, zowel energie als grondstoffen. “Elke site heeft zijn eigen waterzuiveringsstation. Het biogas dat vrijkomt bij de anaërobe waterzuivering levert energie voor de productie van stoom en elektriciteit”, licht Igodt toe. “Daarnaast proberen we elk deel van de aardappel nuttig te gebruiken. Zo worden de schillen verwerkt tot veevoeder, het zetmeel gebruikt in de textielindustrie en de aardappelsnippers onmiddellijk verwerkt tot aardappelvlokken. Bij Lutosa gaat niets verloren. We verminderen de afvalberg en het levert ons nog een mooie besparing op ook.” Samen met enkele andere bedrijven is Lutosa nu ook ingestapt in een wetenschappelijk onderzoeksproject van Pack4Food rond bioplastics als alternatieve verpakking.
PAGINA 7 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
Speculoos van Vermeiren Princeps: ambachtelijk, maar vooruitstrevend Speculoosproducent Vermeiren Princeps uit Bornem mikt op klanten die kwaliteit zoeken en schuwt daarbij de nichemarkten niet. Koekjes met minder vet en suiker ontbreken dan ook niet in het gamma. “Maar daar gaat heel wat onderzoek aan vooraf”, zegt Peter Vermeiren, General Manager bij Vermeiren Princeps. “Zelf een R&D-project opstarten is voor een kmo van 20 man een brug te ver. Flanders’ FOOD verlaagt de drempel naar vooruitstrevende kennis. Waardoor we nieuwe ontwikkelingen toch sneller realiseren.” Een opportuniteit die kmo’s móeten grijpen Voor een kmo zoals Vermeiren Princeps is een initiatief als Flanders’ FOOD meer dan welkom. “Als ondernemer heb ik voortdurend ideeën om ons koekjesgamma te vernieuwen. Maar door gebrek aan tijd en middelen onderzoek ik die meestal niet verder”, vertelt Peter Vermeiren. “Terwijl R&D cruciaal is om klaar te staan voor de toekomst. Een krachtige motor als Flanders’ FOOD trekt zo’n traject dan toch op gang. Dat helpt het bedrijf erg vooruit.” Vermeiren ziet de projecten van Flanders’ FOOD ook als onderdeel van zijn algemene vorming. “Ik pas niet alle onderzoeksthema’s direct toe. Maar wij blijven groeien en evolueren en dan is het handig als ik kan terugvallen op die ruime kennis. Ik zie het als een investering in de toekomst van het bedrijf.” Aanpak suikervrije koekjes bevestigd Vermeiren Princeps brengt al sinds 1994 suikervrije koekjes op de markt. Het project van Flanders’ FOOD rond suikerreductie bevestigde vooral dat het bedrijf vroeger de juiste beslissing heeft genomen. “Uit de onderzoeksresultaten bleek dat combinaties met de suikervervanger maltitol het beste resultaat geven op gebied van bakkwaliteit, smaak, bewaring enzovoort. Dat is precies de grondstof die wij gebruiken. Synthetische zoetmiddelen zoals sucralose, aspartaam en sacharine zijn minder van toepassing in de koekjeswereld, maar ook trager afbreekbaar in de natuur. Bepaalde van deze zoetstoffen zijn in sommige landen gecontesteerd of zelfs verboden. Alhoewel ik geen spectaculair nieuwe kennis heb opgedaan, is het wel geruststellend dat onze aanpak is bevestigd. En ik heb er toch ook een aantal nieuwe inzichten uitgehaald.” Klaar voor de lancering van Stevia Vermeiren Princeps nam ook actief deel aan een project van Flanders’ FOOD rond het gebruik van Stevia of stevioside als zoetmiddel in diverse types levensmiddelen. “Ik ken de voordelen van Stevia als suikervervanger al heel lang en ben momenteel zelfs voorzitter van de Stevia-commissie”, zegt Vermeiren. “Stevia is een 100% natuurlijk zoetmiddel, zonder het laxerend effect van maltitol. Het overtreft de zoetkracht van suiker wel met 200 à 300 maal. Je hebt er dus maar heel weinig van nodig.” België laat het gebruik van Stevia in voedingsmiddelen nog niet toe, maar daar komt nog dit jaar verandering in. “Dankzij Flanders’ FOOD zullen de bedrijven die deelnemen aan het Steviaproject goed voorbereid zijn.” Intussen heeft Flanders’ FOOD al een tweede project rond Stevia opgestart. “We onderzoeken nu bijvoorbeeld welke stoffen we kunnen toevoegen aan recepten om de typische aftertaste van Stevia te neutraliseren. Zodat ook de smaakbeleving volledig op punt staat bij de marktlancering.” Stap dichter bij lekkere koekjes met minder vet Het suikergehalte in koekjes reduceren is technisch gemakkelijker dan de hoeveelheid vet verminderen. Voor Peter Vermeiren betekende het project rond vetreductie dan ook een stevige duw
PAGINA 8 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
in de rug. “Voor gezondere koekjes gebruiken we typisch meer vezels. Maar dat heeft gevolgen voor de smaak en de beleving in de mond. Omdat de consument toch vooral een lekker koekje wil, moeten we daar een oplossing voor zoeken. En Flanders’ FOOD helpt mee om die te vinden.” Dat alle informatie uit het project beschikbaar is en blijft, betekent een grote tijdbesparing. “Bij Vermeiren Princeps ontwikkelen we nu speculoos met minder vetstoffen. Zonder de inzichten uit het project zouden we daar nooit aan begonnen zijn.”
Foto links: Peter Vermeiren, General Manager bij Vermeiren Princeps, kon tijdens de projecten ook heel wat ervaring en inzichten delen met onderzoeksinstellingen en collega-bedrijven. Foto rechts: Dankzij de beschikbare kennis over vet- en suikerreductie, kan Vermeiren Princeps sneller nieuwe producten op de markt lanceren.
Ambachtelijke productiemethodes in eer houden Speculoosproducent Vermeiren Princeps uit Bornem heeft een sterke merkbekendheid uitgebouwd met een uitgebreid gamma ambachtelijk gemaakte speculooskoekjes. “We brengen een authentieke speculoos op de markt die smaakt alsof hij van bij de bakker om de hoek komt. Daarnaast hebben we ook een aantal nicheproducten, zoals speculooskoeken met speltbloem, Fairtrade-producten en biospeculoos. Voor biospeculoos en Fairtrade speculoos zijn we zelfs marktleider in België.” Vermeiren Princeps gaat mee met zijn tijd, maar ambachtelijkheid blijft cruciaal. “Onze productiemethodes zijn, ofschoon sterk geautomatiseerd, de laatste vijftig jaar nauwelijks veranderd”, zegt Vermeiren. “Van het behoedzaam kneden van het deeg tot het langzaam bakken op hoge temperatuur. Zo krijgen onze koekjes hun typische knapperigheid en textuur. We voegen geen stropen, zout of dierlijke vetten toe, noch bewaarmiddelen, kleur- of smaakstoffen. Onze klanten zoeken kwaliteit en daar gaan we dan ook volledig voor.”
PAGINA 9 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
Quomak: omzetgroei van 10 % dankzij Flanders’ FOOD “De omzet is met 30 % toegenomen in 2010. Dit heeft niet enkel te maken met lidmaatschap bij Flanders’ FOOD, maar Flanders’ FOOD heeft hier zeker een grote rol in gespeeld. Wij denken dat ongeveer 10 % van de omzetgroei gelinkt kan worden aan Flanders’ FOOD.” (Yves Vleminckx, Managing Director Quomak) Dat het ‘Flanders’ FOOD netwerk werkt’ ondervinden ze bij Quomak aan den lijve. Op seminaries of tijdens vergaderingen in het kader van projecten, leren ze de productontwikkelaars en de problematieken van andere bedrijven van nabij kennen. Dit versterkt de band tussen de bedrijven en laat Quomak ook toe om de dienstverlening gerichter uit te bouwen. Concreet heeft dit al geleid tot meerdere nieuwe klanten. Ook de onderzoekgroepen heeft Quomak beter leren kennen. Er lopen nu al kleine bilaterale projecten. “Een 50 tal klanten van Quomak worden verder geholpen door kennis die oa verzameld is uit Flanders’ FOOD activiteiten of projecten. Flanders’ FOOD heeft er als het ware 50 extra klanten bij.” (Yves Vleminckx, Manageing Director Quomak) Deelname aan onderzoeksprojecten Quomak krijgt van klanten steeds meer vragen ivm zoutreductie. Om hun klanten beter te kunnen ondersteunen namen ze deel aan Flanders’ FOOD onderzoek. De kennis uit het Flanders’ FOOD onderzoek wordt vandaag al gebruikt in productontwikkeling en klantenondersteuning. In het project werden een aantal zoutvervangers gescreend op hun toepasbaarheid in bepaalde types sausen. Deze informatie maakt het voor Quomak mogelijk een shortcut te nemen bij interne productontwikkeling. Zo werden de resultaten van het project rechtstreeks gebruikt in de productontwikkeling met een nieuwe zoutgereduceerde saus als resultaat. Met de info uit het IWT-VIS-CO project ‘het gebruik van steviolglycosiden in de productie van levensmiddelen’ ging Quomak aan de slag voor de ontwikkeling van een ketchup met steviolglycosiden. Hoewel dit type product niet in het onderzoek aan bod kwam, was de verworven kennis wel snel toepasbaar. Quomak slaagde erin een ketchup te ontwikkelen die ook door consumenten werd geapprecieerd. Seminaries “Op de Flanders’ FOOD seminaries worden actuele thema’s behandeld in een goeie mix van theorie en praktijk. De seminaries verlopen altijd in een leuke sfeer waarbij ik gemakkelijk contacten met andere bedrijven kan leggen.” (Vicky Vleminckx – Quomak) “Na het seminarie ‘De smaak nader bekeken: Smaak maken!” ben ik beginnen experimenteren met de invloed van procesparameters en productie-omstandigheden (tijd-temperatuur relatie, pH en watergehalte van het product, …) op de Maillard reacties en dus de uiteindelijke smaak van sauzen” (Vicky Vleminckx – Quomak)
PAGINA 10 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
NETWERKING EN SAMENWERKING
Nutrition Sciences “In de periode dat Flanders’ FOOD nog niet bestond was het niet evident om met collega’s uit andere bedrijven deel te nemen aan een gezamenlijk project. Flanders’ FOOD projecten hebben het ook mogelijk gemaakt om met onderzoeksgroepen samen te werken waar vroeger geen contacten mee waren. Zelf innovatieve benaderingen in projecten met voornamelijk voedingsbedrijven als deelnemers zijn al nuttig gebleken voor onze sector.” (Geert Bruggeman, Nutrition Sciences)
Lavetan “Door deelname aan Flanders’ FOOD projecten is de drempel naar kennisinstellingen merkelijk verlaagd. Ook voor topics buiten de projecten wordt nu vlotter contact gelegd met relevante onderzoeksgroepen.” (Jan Robrechts, Laboratoriumdirecteur, Lavetan)
Bio Mills Europe, bakkerij dockx & Vanelor / La Lorraine Bio Mills Europe, Bakkerij Dockx & Vanelor / La Lorraine hebben via het Flanders’ FOOD project Innocereal voor de eerste maal een project met een kennisinstelling.
Ter Beke – Pluma “Flanders’ FOOD is uitgegroeid tot een toonaangevende organisatie waar voedingsbedrijven inspiratie opdoen om te innoveren. Dankzij het netwerk en de diensten van Flanders’ FOOD worden bedrijven gestimuleerd om nieuwe wegen in te slaan.” (Eddy van der Pluym - Bestuurder Ter Beke – Pluma)
“Dankzij Flanders’ FOOD hebben wij nu een vollediger zicht op waar welke expertise aanwezig is aan Vlaamse onderzoeksinstellingen. We weten nu beter wie we met welke vraag kunnen benaderen.” (Guido Bresseleers, Directeur R&DQA Ter Beke)
Cargill Cargill heeft deelgenomen aan de Flanders FOOD projecten ivm vet- en suikerreductie. Cargill doet zelf reeds veel onderzoek in dit domein en wilde graag weten wat het onderzoek van de universiteiten en hogescholen hen kon bijbrengen. Hun interesse ging voornamelijk uit naar de vleestoepassingen en de sauzen en dressings. Echt nieuwe kennis heeft Cargill niet opgedaan, maar het leverde hen wel betere klantencontacten op. Er zijn zelfs twee nieuwe contacten uit gegroeid. Deze klanten hebben ondertussen de producten van Cargill getest. Tot op vandaag zijn deze producten nog niet in de markt gelanceerd.
PAGINA 11 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
Campbell Dankzij deelname aan Flanders' FOOD projecten begrijpt Campbell Foods veel beter dan vroeger welk onderzoek er aan kenniscentra in Vlaanderen gevoerd wordt en heeft het bedrijf een duidelijker beeld van de expertise van verschillende onderzoeksgroepen aan verschillende universiteiten en hogescholen. Bij acute problemen weet Campbell nu veel sneller dan vroeger waar het terecht kan.
IDXS en Belgomilk Het 'Intelligence For Food' project heeft het potentieel de ROI voor zowel technologie als verwerkende en distributie bedrijven te verbeteren dankzij een open discussieplatform dat het mogelijk maakt om oplossingen te zoeken voor bestaande noden met beschikbare technologie” (Tim Mais, CEO IDXS) ‘Intelligence For Food’ werd gecontacteerd door IDXS, een Vlaamse KMO gespecialiseerd in draadloze sensornetwerken en RFID. IDXS was op zoek naar partners voor een Europees FP7 project ‘RFID from farm to fork’. Het project stond op het punt om goedgekeurd te worden, maar had nog een aantal ‘use cases’ uit de praktijk nodig. Dankzij het uitgebreid netwerk van Flanders’ FOOD, de goede contacten met bedrijven, het inzicht in hun problematieken en interesses, gegroeid uit talrijke bedrijfsbezoeken, was Flanders’ FOOD in staat op een paar dagen een 3-tal mogelijke ‘use cases’ aan te brengen. Uiteindelijk werd de partnermatch succesvol afgerond en werkt IDXS dit nu verder bilateraal uit met Belgomilk via het goedgekeurde Europese project.
Alavi De firma Alavi wilde mengelingen van kruidenextracten op de markt brengen met een gelijkaardig smaakprofiel als de klassieke droge kruidenmengeling. De firma vroeg technologisch advies aan Flanders’ FOOD. In de kruidensector is de microbiologische verontreiniging van gedroogde kruiden een groot probleem. Kruidenextracten hebben die microbiologische contaminatie niet en zijn allergeenvrij. Ze zijn ook goedkoper en minder onderhevig aan marktschommelingen. De extracten kunnen door hun hoge concentratie en zuiverheidgraad in lage doseringen worden gebruikt. Bij kleine hoeveelheden is er echter een grotere kans op over- of onderdosering, zeker als de extracten niet worden voorgemengd. Als ze vooraf in bulk worden gemengd, speelt dat probleem niet meer. Alavi zocht hulp om de omzetting van kruidenmengeling naar kruidenextracten gestructureerd aan te pakken. Flanders’ FOOD wees Alavi verder door naar Senstech Ondertussen wordt het project ook effectief uitgevoerd in het laboratorium voor aromaonderzoek. (Bron: IWT/Innovatienetwerk)
Imperial Meat Products "Succesvol Ondernemen heeft nood aan relevante innovatie, deze innovatie op haar beurt heeft nood aan toegang tot kennis. Flanders’ FOOD is één van de platformen in deze kennistoegang" (Dirk Jacxsens, CEO Imperial Meat Products)
PAGINA 12 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
Beneo-Orafti
“Dankzij de Flanders’ FOOD projecten leerden wij de Vlaamse kennisinstellingen beter kennen. We blijven op de hoogte van allerlei onderzoeksresultaten, zo verwerven we extra, door derden bekomen, informatie die we in onze relaties met onze klanten aanwenden" (Rudy Wouters, Head of Food Application Technology, Beneo/Tiense Suikerraffinaderij)
Favory Favory werd geconfronteerd met frikadellen die te groot werden en die openbarsten. Om meer te weten te komen over de oorzaken hiervan werd Flanders’ FOOD gecontacteerd. De oplossing voor de problematiek bleek niet grijpklaar beschikbaar, verder onderzoek drong zich op. Er moest namelijk gezocht worden naar de link tussen grondstoffen, processing en het eindgedrag van de frikadel. Dankzij tussenkomst van Flanders’ FOOD krijgt Favory nu subsidies van het IWT (via een O&O project) om dit onderzoek uit te voeren.
Agoria “Recent startte Agoria een werkgroep van fabrikanten van uitrustingen voor de voedings- en verpakkingsindustrie, waarbij hygiënisch ontwerp een belangrijk aandachtspunt vormt. Met Flanders’ FOOD hebben wij de ideale partner gevonden om dit binnen het ruimere thema van hygiene voor de voedingsindustrie in de belangstelling te brengen. Het sectoroverschrijdend seminarie ‘Hygiene For Food’ was alvast een eerste succesvol initiatief en we kijken dan ook uit naar verdere samenwerking in de toekomst.“ (Noël Hutsebaut, consulent Agoria)
Kerry Ingredients & Flavours “Sinds maart 2009 maakt Dera deel uit van de Ierse groep Kerry. De databank op de website van Flanders’ FOOD was zeer nuttig om Kerry Ingredients & Flavours een duidelijk overzicht te geven van de onderzoeksgroepen in Vlaanderen waarmee Dera contact heeft en van de expertise van deze onderzoeksgroepen”. (Christophe Gyselinck, R&D Manager Meat Technologies, Kerry Ingredients & Flavours)
Vlaams Centrum voor de Bewaring van Tuinbouwproducten (VCBT) “De FoodGate nieuwsbrief Science & Technology Watch (STW) brengt ons in contact met een grotere doelgroep. Naar aanleiding van enkele STW artikels werd het VCBT al enkele keren gecontacteerd door bedrijven waar we voordien nog geen contact mee hadden.” (Ann Schenk, Technologisch Adviseur VCBT)
PAGINA 13 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
Chillfis Chillfis gaf aan dat ze de expertise van de Vlaamse onderzoeksinstellingen graag beter leerden kennen. Tijdens een bezoek leerde Flanders’ FOOD de noden van het bedrijf kennen. Daarna werd de link gelegd met diverse initiatieven. Zo werkt Chillfis ondertussen samen met SENSTECH, en werden ze lid van HeatedFoods. Daarnaast begeleidde Flanders’ FOOD Chillfis samen met FIT in een investeringsdossier dat R&D gerelateerd is.
PAGINA 14 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
SCHAAL EN SCOPE
Promatec Food Ventures Één van de doelstellingen van Flanders’ FOOD onderzoek was om na te gaan welke impact Hoge Hydrostatische Druk (HHD) behandeling heeft op de houdbaarheid van voedingsproducten. Flanders’ FOOD organiseerde in samenwerking met Promatec Food Ventures, een demonstratie van HHD pasteurisatie met een industriële machine van NC Hyperbaric in Burgos (Spanje). Voor technologie aanbieder Promatec Food Ventures, aanbieder van machines voor food processing, was deze demo een ideale gelegenheid om in contact te komen met nieuwe bedrijven die interesse vertoonden HHD. De deelnemende bedrijven waren vooral geïnteresseerd in het verlengen van de houdbaarheid. Via de demo wensten ze een antwoord op de vraag: “Wat is de maximale houdbaarheid na behandeling met HPP?” Andere doelstellingen waren de eventuele structuurverandering bekijken en ook nagaan welke geur- kleur en smaakveranderingen er optreden na behandeling. Een laatste doelstelling was het checken of de huidige verpakkingsmaterialen geschikt zijn voor behandeling onder hoge druk. Acht bedrijven, waaronder 5 bedrijven die niet betrokken waren in het Flanders’ FOOD onderzoek, lieten samen 97 producten behandelen. De producten werden opgehaald bij de bedrijven en met een gecombineerd gekoeld transport direct naar Spanje vervoerd. Eens aangekomen in Burgos werden de verschillende producten, in hun eindverpakking, onder een hoge druk gebracht om zo afdoding van micro-organismen en enzym inactivatie te verkrijgen. Na behandeling werden de producten met een koeltransport naar België vervoerd en terug bij de bedrijven afgeleverd. Op die manier konden de bedrijven gedurende enkele weken of zelfs maanden na de test zelf analyseren, proeven, testen en/of beoordelen. Naast de behandelde producten kregen bedrijven ook een verslag van de tests, inclusief foto's van de producten direct na de behandeling HHD.
Figuur: behandeling van hespen via hoge druk technologie
PAGINA 15 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
IMEC “Het project ‘Intelligence For Food’ heeft ons een potentiële toepassing aangebracht voor de technologie van ‘hyperspectral imaging’ in een voor ons nog onontgonnen sector. De eerste resultaten zien er veelbelovend uit.” (Klaas Tack, Research Engineer Multimedia IMEC) “Micro- en nanoelektronica versmelt meer en meer met andere disciplines en sectoren. Dankzij Flanders’ FOOD ziet IMEC nu ook opportuniteiten in de voedingsindustrie ” (Kris Van de Voorde, Business Program Manager IMEC)
CRV Corthouts De koekjesproducent CRV Corthouts bouwde een nieuwe productie-eenheid die in 2007 in gebruik werd genomen. Er was nood aan een hoogopgeleide medewerker om de nieuwe productielijn optimaal te benutten. De nieuwe medewerker moest onder meer voldoende creativiteit en kennis hebben om nieuwe mogelijkheden en producten te bedenken en uit te werken. Hij of zij moest de markt kunnen analyseren en de technologische ontwikkelingen opvolgen en implementeren. Flanders’ FOOD hielp bij de zoektocht naar de medewerker en deze werd ondertussen aangeworven met IWTsteun. (Bron: IWT/Innovatienetwerk)
Algen Algen zijn vandaag de dag een hot issue. Maar toepassing van algen in de voedingsindustrie komt nog niet of weinig voor. Twee jaar geleden hebben Vlaamse onderzoekers reeds getracht een onderzoeksproject op te starten rond algen voor voedingsbedrijven. Weinig bedrijven wilden zich echter engageren om dit project te ondersteunen. Het grootste probleem bij de voedingsindustrie, is dat men niet of onvoldoende weet wat algen en hun toepassingsmogelijkheden zijn. Daarom besliste Flanders’ FOOD begin 2010 om een meeting te organiseren over het gebruik van algen in voeding. Dankzij deze meeting, waar meer dan 70 deelnemers waren, kwam het proces rond algenonderzoek in een stroomversnelling en in september 2010 werden drie onderzoeksprojecten ingediend voor subsidiëring bij Flanders’ FOOD. Uiteindelijk worden in januari 2011 twee onderzoeksprojecten opgestart.
PAGINA 16 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
COMPETENTIE EN EXPERTISE
Ter Beke In het Flanders’ FOOD project CleanGuideFood is het de bedoeling om voor levensmiddelenbedrijven efficiënte praktijkrichtlijnen voor reiniging en desinfectie op te stellen. Op basis van de eerste onderzoeksresultaten werden door Ter Beke al enkele grondige veranderingen doorgevoerd in het bedrijf zoals een aangepaste reiniging van het plafond en een additionele alcohol reiniging op bepaalde onderdelen van de doseermachine van halffabricaten . Ook de schuimreiniging van een aantal kleine onderdelen werd aangepast: op dit moment worden bepaalde onderdelen na demontage geweekt in reinigingsmiddel en vervolgens ontsmet. Omdat hierdoor mogelijks sneller slijtage van die kleine onderdelen zou kunnen optreden, zal nagegaan worden of het eventueel kan volstaan om deze procedure slechts 1 keer per week uit te voeren.
Vlevico “In oktober werd het jaarlijkse seminarie Hygiene For Food georganiseerd. Dit jaar lag de nadruk op het hygiënisch ontwerp van gebouwen en processen. Dit seminarie kwam op het ideale moment omdat Vlevico binnenkort gaat uitbreiden. Tijdens Hygiene For Food werden nuttige en praktische tips meegegeven waarmee we zeker rekening gaan houden.” (Luc Coessens, Vlevico)
Molens T’Kindt ‘In het Innocereal project begeleidt Flanders’ FOOD de praktische smaakproeven tijdens de gebruikersgroepvergaderingen. De praktische werkwijze heeft ons ertoe aangezet om onze interne smaakanalyses te herbekijken en bij te sturen. ‘ (Stijn Vander Donckt, R&D Molens T’Kindt)
IMCD ‘Door deelname aan Flanders’ FOOD projecten heeft IMCD zijn sensoriële expertise nog verder kunnen uitbreiden, door de praktische smaakproeven tijdens de gebruikersgroepvergaderingen met verfijnde interne smaakprotocols als resultaat. Dit komt de ondersteuning van onze klantenten ten goede en tegelijkertijd hebben we tijdens deze projecten ons netwerk verder uitgebouwd zodat we een nog grotere markt bereiken.’ ( Michel Faes, Technical Manager Europe, IMCD Food & Nutrition Technical Centre)
EuralPack “Deelname aan collectieve Flanders’ FOOD projecten zijn voor KMO’s de ideale manier om
competenties van medewerkers verder te ontwikkelen en als bedrijf de nieuwste evoluties op te volgen. Door aansluiting bij het Flanders’ FOOD netwerk blijven we bovendien beter op hoogte van wat leeft bij voedingsbedrijven.” (Thierry Lambert, Afgevaardigd bestuurder Euralpack)
Bedrijven uit de verse vleessector De verse vleessector wordt geconfronteerd met een ongewenste verkleuring (bleekkleuring) van rundvlees. Vanuit een ketenbenadering werd in Flanders’ FOOD onderzoek gezocht naar de mogelijk oorzaken van deze verkleuring.
PAGINA 17 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
Een te snelle pH daling en een te trage koeling van zware karkassen bleken de boosdoeners te zijn. Er is een bepaalde slachttechniek, hot boning, die dit probleem kan oplossen, maar dit is in de praktijk moeilijk toe te passen in de bestaande slachtlijnen. Vandaar dat de bedrijven nu een vervolgproject via Flanders’ FOOD opstarten om een praktisch haalbare oplossing via koeling te vinden voor het verkleuringsprobleem.
Collectief van veevoederadditieven bedrijven Salmonella is een hardnekkig probleem in de varkensteelt, met grote gevolgen voor de consument. Een verbetering van de salmonella status is bovendien noodzakelijk voor de export van varkensvlees. Het is dus een problematiek die een collectieve aanpak vraagt. Via Flanders’ FOOD onderzoek werden veevoederadditieven van verschillende bedrijven getest in praktijkproeven. Doordat deze praktijkproeven in verschillende bedrijven onder verschillende omstandigheden plaatsvonden, waren de resultaten vrij wisselvallig. Toch zijn er een aantal positieve trends te zien die nu in een vervolgproject onder meer gecontroleerde omstandigheden onderzocht worden. Zo krijgen de bedrijven betrouwbare info over de performantie van hun veevoederadditief.
Collectief van diepvriesbedrijven Voor bedrijven zou het zeer interessant zijn om op een contactloze manier te bepalen of de kern van producten die door een vriestunnel gaan ook daadwerkelijk bevroren is. Er bestaat op vandaag nog geen technologie om dit te detecteren. Flanders’ FOOD is op zoek gegaan naar een oplossing. Hieruit bleek er een groot potentieel te zijn voor de toepassing van mm-golfsensoren. Verschillende bedrijven willen dit verder onderzoeken en gaan hun eigen ingevroren producten en processen laten testen met prototype sensoren. Dit is mee opgenomen in het VIS traject ‘Sensors For Food’ dat recent goedgekeurd werd bij het IWT.
HeatedFoods Voedingsbedrijven hebben geregeld vragen rond thermische processing van hun producten. Om de reeds beschikbare kennis tot de bedrijven te brengen organiseerde Flanders’ FOOD in 2007 een opleiding in het domein van de thermische behandeling van levensmiddelen in samenwerking met KULeuven en UGent. Bovendien bleek dat de beschikbare kennis nog onvoldoende vertaald en geïmplementeerd werd in bedrijven, en in het bijzonder bij KMO’s. Om op deze vragen in te spelen heeft Flanders’ FOOD het TD project HeatedFoods opgestart. Op vandaag nemen 16 bedrijven deel aan dit project.
Stevia In Flanders’ FOOD onderzoek rond het gebruik van steviolglycosiden in de bereiding van diverse levensmiddelen werd duidelijk dat er bij het gebruik van deze steviolglycosiden ‘bijsmaken’ kunnen geïntroduceerd worden. Dit is een fenomeen dat niet enkel bij steviolglycosiden voorkomt, maar waar meerdere intensieve zoetstoffen mee te kampen hebben. Om hierop in te gaan (‘Welke componenten veroorzaken deze smaakafwijkingen, Kan deze smaakafwijking vermeden worden door combinatie
PAGINA 18 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
van steviolglycosiden met andere componenten?’) werd een nieuw Flanders’ FOOD project ingediend en ook goedgekeurd. De opstart van dit project is voorzien voor 1 juli 2011.
Van Remoortel Gefrituurde frieten kunnen een belangrijke bron zijn van acrylamide. Voor van Remoortel was het belangrijk om een oplossing te vinden voor de deze problematiek. Uit het Flanders’ FOOD onderzoek bleek dat bij normale processing, wat het geval is bij Van Remoortel, koelverse friet tov diepvries friet weinig gevoelig is voor acrylamidevorming. Bovendien werd met succes een remedie getest waarmee men acrylamidevorming volledig kan verhinderen. Zo kan Van Remoortel, door gebruik van het enzym asparaginase, vorming van acrylamide tegengaan. Op vandaag wordt het enzym nog niet toegepast omwille van de extra kost die hieraan verbonden is. Indien het echter toch nodig zou zijn, kan Van Remoortel zeer snel in actie schieten.
La Bretagne Logistics Voor visproducenten werd in Flanders’ FOOD onderzoek bestudeerd welke bederf micro-organismen van belang zijn in kabeljauw. Verrassend veel gisten werden waargenomen in lang bewaarde producten, wat een vrij onverwacht resultaat was. Ook interne analyses bevestigen deze resultaten, waardoor La Bretagne Logistics de aanwezigheid en uitgroei van gisten nu verder opvolgt in het bedrijf.
PAGINA 19 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
VERSNELLING
Mc Cain McCain is, als elke multinational, continu bezig met innovatieprojecten waarbij nieuwe ideeën gezocht worden. Interne creativiteitssessies werden, zonder mentor of facilitator, snel een herhaling van vorige sessies.
“Een brainstorm? Concrete ideeën? Hebben we al dikwijls gedaan! Zo dachten we er ‘s morgens over. Op het einde van een dag hard (doch leuk) werken, hadden we echter verschillende bruikbare ideeën op zak.” (Ronny D’Hulster, NPD Director McCain Continental Europe)
Door de Inno-Club leerde McCain dat het verzamelen van ideeën inspanning vraagt en dat door dit begeleid te doen verrassende en vernieuwende ideeën verzameld kunnen worden. Dankzij Flanders’ FOOD is het innovatieproces verder versneld en heeft men nieuwe technieken aangeleerd om intern ideeën te generen en is de algemene visie concreter geworden. McCain gaat het innovatietraject nu verder uitwerken. “Verfrissend om met collega-bedrijven aan de slag te gaan, helpt gegarandeerd om uit je eigen wereldje te geraken .” (Ronny D’Hulster, NPD Director McCain Continental Europe)
Cavalier Cavalier heeft deelgenomen aan het IWT-VIS-CO project ‘het gebruik van steviolglycosiden in de productie van levensmiddelen’. Dit project heeft het intern onderzoek ondersteund en versneld. Er werden methodes en denkpistes aangerijkt die een zeer solide basis vormen voor de eigen noden en toepassingen binnen Cavalier. Hierdoor kon snel aan de slag gegaan worden. Via het project had cavalier bovendien makkelijk toegang tot experten om op de hoogte te blijven van de veelvuldige evoluties m.b.t. steviolglycosiden en de (toen nog) hangende goedkeuring ervan als voedingsadditieven.
Vandemoortele Flanders’ FOOD is een hefboom voor het R&D onderzoek binnen Vandemoortele. (André De Laporte, Hoofd R&D, Vandemoortele) Flanders’ FOOD lost heel wat verwachtingen in die we in 2005 hadden toen we als een van de eersten lid werden van Flanders’ FOOD. En dit is ook de reden waarom we vandaag Flanders’ FOOD nog volledig steunen. (André De Laporte, Hoofd R&D, Vandemoortele)
PAGINA 20 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
Abramo Abramo nam deel aan het Flanders’ FOOD project over fysico-chemische houdbaarheid. Op de vergaderingen van dit project werden telkens algemene resultaten van alle werkpakketten voorgesteld, ook die waar Abramo in eerste plaats minder in geïnteresseerd was. Zo werden foto’s getoond over het inklappen van cakes in experimenten. Abramo had gelijkaardige problemen bij de productie van quiches. De aanpak van de onderzoekers van de KULeuven om inklappen te vermijden, bleek echter ook rechtstreeks bruikbaar voor quiches. Door minder te mixen, wordt er voortaan minder lucht in de structuur geïncorporeerd en wordt het inklappen van de quiches verhinderd.
Bio Bakkerij De Trog ‘Dankzij de kennis opgedaan in het Flanders’ FOOD project over de impact van materiaal, proces & design op zuurstofdoorlaatbaarheid van gethermoformeerde verpakkingen kan Bio Bakkerij De Trog een betere klantensupport bieden.‘ (Franky Delannoy, R&D Bio Bakkerij De Trog)
Pauwels In Flanders’ FOOD onderzoek werd een model ontwikkeld waarmee, op basis van de samenstelling van een levensmiddel, de wateractiviteit bij vetverlaging kan voorspeld worden. Pauwels past dit model regelmatig toe in de productontwikkeling. Het laat namelijk toe om voor reële experimenten de invloed van bepaalde wijzigingen in de samenstelling in te schatten. Op die manier wordt het aantal echte testen sterk beperkt en kunnen deze ook veel gerichter ondernomen worden.
Lotus Bakeries "Wij zochten specifieke know-how over materialen met bepaalde eigenschappen en wisten niet goed hoe we aan die zoektocht moesten beginnen. Door de vraag@dienstverlening van Flanders’ FOOD kwamen we echter snel in contact met een expert die ons vooruit kon helpen. De doorverwijzing is voor ons project dus effectief een katalysator geweest.” (Els Van Parijs, R&D Manager Lotus Bakeries)
Air products Air Products maakt gebruik van een ID tracking systeem. In deze elektronische databank worden wereldwijd ideeën gepost door medewerkers over nieuwe of aangepaste gastoepassingen. Een select aantal mensen screent deze ideeën en werkt ze verder uit. Air Products nam deel aan de Inno-Club om te zien op welke manier ideeën gegeneerd kunnen worden. Samen met een aantal andere bedrijven werd gezocht naar nieuwe mogelijkheden om stikstof, zuurstof, helium en argon te gebruiken. In de Inno-Club werden een 100 nieuwe mogelijkheden voorgesteld. Air products heeft er uiteindelijk zelf 13 geselecteerd. Deze 13 ideeën werden wereldwijd rondgestuurd naar andere afdelingen van Air Products via het ID tracking systeem. Uiteindelijk werden 2 ideeën weerhouden en die zitten nu in de pijplijn voor verdere ontwikkeling.
PAGINA 21 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
“Na de sessie hebben we alle ideeën nog eens rustig doorgenomen. Een 10-tal ideeën zijn mee opgenomen in een vervolgtraject. Ons bedrijf verwacht er een paar met succes uit te werken.” (Linda Pasteels, Bulk Food Applications Account Manager Air Products)
Alpro “Via Flanders’ FOOD leerde ik het Europese project NovelQ kennen. Het project gaat dieper in op duurzame en innovatieve processing technieken voor het bekomen van hoog kwalitatieve en veilige voeding. Sinds 2007 maken we deel uit van het Industry Advisory Platform van dat project.” (Nico Neirynck, R&D Project Manager, Alpro)
Sunnyland Sunnyland wou op zoek naar alternatieven voor thermische processing. Deze processing zorgt namelijk voor een verminderde kwaliteit van hun product door bijvoorbeeld een verlaging van de nutritionele waarde en kleurveranderingen.
Via Flanders’ FOOD onderzoek leerde Sunnyland twee ‘emerging technologies’ kennen, namelijk Hoge Hydrostatisch Druk (HHD) en Pulsed Electric Fields (PEF). Beide technologieën kunnen gebruikt worden voor pasteurisatiedoeleinden maar zorgen voor minder thermische belasting. Een product dat HHD of PEF behandeld wordt, heeft bovendien vaak een verser karakter dan hetzelfde product dat thermisch gepasteuriseerd is. Beide technologieën bleken toepasbaar op de producten van Sunnyland. Verder onderzoek hieromtrent is wel nog nodig omdat de troebelheid van fruitsap verdwijnt, doordat bepaalde enzymen soms niet geïnactiveerd worden. Op vandaag heeft Sunnyland reeds besloten om geen hoge druk toestel te kopen omwille van de hoge kostprijs. De mogelijkheden van PEF willen ze nu wel nog verder onderzoeken.
PAGINA 22 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
MARKTGERELATEERDE OUTPUT
Chrisal Het bedrijf Chrisal brengt innovatieve producten op de markt voor probiotische reiniging. Op dit ogenblik worden probiotica reeds gebruikt in landbouwbedrijven, ziekenhuizen en rusthuizen. Er zijn zelfs toepassingen in keukens in de zorgsector en in operatiezalen. Chrisal wenst via het CleanGuideFood project te achterhalen of er ook mogelijkheden bestaan voor het gebruik van probiotica in voedingsbedrijven. Ze nemen deel om het concept te toetsen en te evalueren of het zinvol is om verder te investeren in de voedingsindustrie. Chrisal is er zich van bewust dat probiotica actief introduceren in voedingsbedrijven heel wat vragen oproept. Om deze reden gaf CEO Robbin Temmerman tijdens een projectvergadering een presentatie waardoor de voedingsbedrijven een beter zicht kregen op de werking van het PIP (‘Probiotics In Progress’) productgamma. Nadien werd een brainstorm gehouden om de mogelijkheden te verkennen. Uit de discussie blijkt dat verschillende voedingsbedrijven geloven in dit systeem, maar dat er eerst nog enkele obstakels weggewerkt moeten worden (overtuigen distributie, aanpassen HACCP procedures). Probiotica zijn volgens de gebruikersgroep wel toepasbaar in eerder low care omgevingen zoals bureaus of sanitaire blokken.
Sanpareil Sanspareil heeft de receptuur van de smeerpaté in lightversie aangepast dankzij kennis die opgedaan werd tijdens de Flanders’ FOOD projecten ‘vetreductie en/of vervanging’ en ‘zoutreductie en/of vervanging’. Het waren niet zozeer de concrete projectresultaten die een antwoord boden, maar eerder de algemene kennis die in de loop van het project aan bod kwam. Zo is de light versie nu beter dan voordien doordat ze smeuïgere en smeerbaarder is. Deze smeerpaté is op de markt verkrijgbaar.
Ingrizo In het onderzoek naar vetreductie in roomijs werd een benchmark uitgevoerd van verschillende vetvervangers en stabilisatoren. Het ingrediënt Swiss Gum F 6038) van Ingrizo werd mee opgenomen in de vergelijkende studie. Uit de experimenten bleek dat reductie van vet mogelijk was, zonder toepassing van vetvervangers maar met gebruik van de stabilisator van Ingrizo. Daarnaast is ook hun algemene kennis over de toepassingsmogelijkheden van Swiss Gum F 6038 toegenomen, waardoor ze het product veel beter kunnen introduceren in de markt.
PAGINA 23 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
Belgomilk Belgomilk wou nagaan hoe ze kunnen scoren met een nieuwe kaas. Samen met de andere bedrijven uit de Inno-Club werden een 100 tal ideeën geopperd. Eén van de ideeën was de combinatie van kaas met andere voedingsproducten, zoals bv. bier. Belgomilk speelde zelf ook al met dit idee en kreeg via de Inno-Club de bevestiging dat ook andere bedrijven het de moeite vinden om hier mee door te gaan. In september 2010 werd een nieuwe kaas van Belgomilk gelanceerd: Brugge Bierkaas met Rodenbach.
Tijdens de Inno-Club werd ook geopperd om het ambachtelijke van het kaas maken mee te promoten in de marketing. Zo zou de kaasmeester kunnen gebruikt worden in de reclame. Belgomilk stapte in zee met een reclamebureau en ook zij kwamen op het idee om de kaasmeester te gebruiken. Vandaag staat de kaasmeester op foto in tijdschriften en op billbords langs de weg om Brugge kaas te promoten. “We hebben geleerd dat je niet alleen vlakbij moet zoeken. Om de hoek liggen immers ook toffe ideeën.” (Hugo Demullier, Commercieel Directeur Belgomilk)
IMCD Een goede klantenondersteuning is belangrijk voor IMCD. Daarom wilde IMCD meer kennis verzamelen rond twee belangrijke trends: het verminderen van natrium(zout) en vet in levensmiddelen. “Door deelname aan Flanders’ FOOD projecten kan IMCD op vandaag makkelijk een recept aanpassen, weten we welke ingrediënten we moeten aanbieden om de textuur van een product te verbeteren en wat de invloed van een ingrediënt kan zijn op processing. Daarnaast hebben we via Flanders’ FOOD projecten een netwerk uitgebouwd om onze klantenprojecten dieper uit te werken en zo een grotere markt te bereiken.” (Nadine Depré – Business Unit Manager IMCD)
PAGINA 24 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
Twee concrete realisaties die IMCD vandaag al aan zijn klanten aanbiedt en waar kennis gegeneerd werd via Flanders’ FOOD zijn: - Cake met 30 % minder vet, die even lekker is als de standaard cake, door gebruik te maken van verschillende ingrediënt technologieën - 3in1 dairy dessert: aan de hand van 1 basisreceptuur kunnen er naargelang de finale afwerking of bereiding drie verschillende desserts gemaakt worden, namelijk flan, mousse en crème.
Bio-Actor Actieve voedingsingrediënten zijn natuurlijke extracten die wegens hun gezondheidsbevorderende eigenschappen aan voedingsmiddelen worden toegevoegd. Zo ontwikkelde Bio-Actor een olijfextract dat kan helpen bij de preventie van osteoporose. Flanders’ FOOD wees het Gentse bedrijf de weg naar het Europese subsidieprogramma Era SME, dat door het IWT wordt gepromoot. Vandaag is het olijfextract,Bonolive, klaar om de wereld te veroveren. “We zijn zeer te spreken over de samenwerking met het IWT en Flanders’ FOOD. Hun ondersteuning was cruciaal voor het welslagen van ons project”. (Hans van der Saag, Managing Director, Bio-Actor) (Bron: IWT/Innovatienetwerk)
Gillain Op het seminarie ‘Hygiene For Food’ in 2009 was Gillain standhouder op de minibeurs die hieraan gekoppeld was. Hierdoor kon het bedrijf in contact treden met een select publiek (van 89 deelnemers uit bedrijven) dat tijdens de pauzes van het seminarie kennis kon maken met standhouders die commerciële oplossingen boden voor hygiëne vraagstukken in de voedingsindustrie. Deze stand was voor Gillain zo succesvol dat het bedrijf er begin augustus 2010 bij Flanders’ FOOD op aandrong om ook op de Workshop ‘Cleaning In Place’, dat doorging op 26 oktober 2010, een minibeurs in te richten. Hoewel dit niet voorzien is, is Flanders’ FOOD hierop ingegaan. De 10 beschikbare standplaatsen waren in een mum van tijd uitverkocht. Gillain heeft contact gehad met een 25 tal bedrijven dankzij de stand. Belangrijk hierbij is dat elk van deze contacten als kwalitatief zeer hoogstaand bestempeld worden.
SPX Flow Technology SPX Flow Technology is een internationaal ingenieursbedrijf gespecialiseerd in pompen en compressoren. Zij bieden ook ‘cleaning in place’ toepassingen aan voor de voedingsindustrie. Tot voor kort was Flanders’ FOOD voor dit bedrijf een onbekende. De workshop ‘Cleaning In Place’ vormde voor dit bedrijf een unieke gelegenheid om naambekendheid te krijgen bij het doelpubliek van Flanders’ FOOD. SPX Flow Technology werd daarom standhouder op de gekoppelde minibeurs. En met succes, want het bedrijf verklaarde na afloop dat er aardig wat nieuwe contacten gelegd werden die naar verwachting zullen zorgen voor nieuwe leads en eventueel nieuwe business. Ondertussen is SPX Flow Technology lid geworden van Flanders’ FOOD omdat het nog gebruik wil maken van de opportuniteiten die Flanders’ FOOD biedt. Het bedrijf kijkt bijvoorbeeld uit naar een volgend seminarie of workshop in de ‘Hygiene For Food’ reeks en de Food Pilot.
PAGINA 25 | 26
Flanders’ FOOD succesverhalen
Online verpakkingsmodel www.predoxypack.be In twee Flanders’ FOOD projecten rond het verlengen van de houdbaarheid werd een software applicatie ontwikkeld die de evolutie van de zuurstofconcentratie in de verpakking tijdens bewaring voorspelt. Deze snelle en gebruiksvriendelijke software wordt sinds 2012 gecommercialiseerd door UGent (Pack4Food/Food2Know). Het programma laat toe om op basis van de verpakkingsvorm, de gebruikte materialen en het volume verpakt product, de zuurstofevolutie in de kopruimte van een verpakking te simuleren. Dit kan uitgevoerd worden voor verschillende tijd-temperatuur combinaties. De software laat bovendien toe om verschillende verpakkingsconfiguraties met elkaar te vergelijken en kan een belangrijke tool zijn voor het innoveren via de verpakking van een levensmiddel.
INPUT
OUTPUT
PAGINA 26 | 26