studenteninformatie
i
IZ interne
Onthaalbrochure
GezondheidsZorg met een Ziel
Beste student Welkom op onze afdeling. Met deze brochure willen we je wegwijs maken en alvast de meest voorkomende vragen beantwoorden. Ook onze verwachtingen naar jou zijn erin opgenomen. Op deze manier hopen we ons nog beter op elkaar af te stemmen. Je zal merken dat er op onze afdeling een heel nauwe samenwerking is tussen verpleegkundigen, artsen en studenten. Tijdens je stage ben je deel van ons team en verwachten wij dan ook dat je samen met ons onze doelstellingen helpt te realiseren: een kwaliteitsvolle, professionele en patiëntgerichte zorg. We begrijpen dat dit mogelijk bij jou de nodige spanning met zich meebrengt om de stage aan te vatten. Ook voor ons was het ooit eens de ‘eerste dag’. Deze brochure kwam tot stand samen met de mentoren op onze afdeling. Ze zijn jullie belangrijkste aanspreekpunt voor vragen. We wensen je alvast een leerrijke stage waar je met veel voldoening op kan terugblikken. Verpleegkundig team Mentoren: Julie Vanoverbeke en Nele Staelens Adjunct-hoofdverpleegkundige: Iris Dejaeghere Hoofdverpleegkundige: Tom Verbeke
3
Inhoud
1
Voorstelling van afdeling: algemene gegevens ............................... 5
2
Verwachtingen ten aanzien van studenten ..................................... 6
3
Verpleegkundige dagindeling op de verpleegeenheid .................... 9
4
Meest voorkomende verpleegkundige technieken ....................... 11
5
Pathologieën, onderzoeken en behandelingen in een overzichtstabel ............................................................................. 12
6
Procedures ................................................................................... 15
7
Mentorschap op de afdeling: de 5 krachtlijnen van mentorschap ................................................................................ 15
8
Bijkomende informatie ................................................................. 16
4
1
Voorstelling van de afdeling: algemene gegevens
Hoofdverpleegkundige:
Tom Verbeke
Adj.-hoofdverpleegkundige: Iris Dejaeghere Mentoren:
Julie Van Overbeke Nele Staelens
Telefoon:
09 260 63 77
Specialismen:
Cardiologie, Pneumologie, Gastro-enterologie, Endocrinologie, Nefrologie en Neurologie.
Aantal bedden:
8
Bezoekuren:
11.00 - 11.30 uur 14.30 - 15.00 uur 19.00 - 19.30 uur
5
2 2.1 •
•
•
• •
•
•
• •
• • 6
Verwachtingen ten aanzien van studenten Wat wij verwachten van een student
We verwachten van je dat je de verpleegkundige handelingen uit het eerste en tweede jaar goed kent. Indien je bepaalde basistechnieken nog niet voldoende beheerst herhaal je de theorie voor de aanvang van de stage en neem je deze handelingen ook op in je doelstellingen. Formuleer tegen de eerste stagedag je doelstellingen. Deze doelstellingen overlopen we de eerste dag en toetsen we naar haalbaarheid. We proberen samen met jou je doelstellingen zo optimaal mogelijk af te stemmen op de mogelijkheden op dat moment. Een goede handhygiëne is noodzakelijk. Het dragen van uurwerken, ringen en andere juwelen wordt niet toegestaan. Je nagels dienen verzorgd en kortgeknipt te zijn. We willen je stimuleren tot zelfstandigheid, maar anderzijds: vraag ook tijdig advies bij twijfel. Initiatief nemen vinden we eveneens belangrijk. Wees kritisch bij elke handeling. Stel het ‘waarom’ van de uit te voeren handeling in vraag, verzamel voldoende gegevens alvorens een taak aan te vatten en bekijk hoe je het efficiënt en professioneel kan aanpakken. Indien je ondanks alle voorzorgen toch een fout maakt, op welk gebied dan ook, wees eerlijk en kom dit altijd melden! Elke fout kan immers belangrijke gevolgen hebben. Tijdens de stage mag je ook oefenen op overdracht van patiëntengegevens naar collega’s of artsen. Je mag steeds zelf aanbrengen dat je dit wilt doen. Respecteer de privacy en het beroepsgeheim. Informatie geven aan patiënten en familie gebeurt steeds door de arts of de verantwoordelijke verpleegkundige. Je mag deze gesprekken gerust bijwonen. Bij ziekte: verwittig tijdig de afdeling voor de aanvang van je shift. Verwittig ook je school. Op de eerste stagedag vragen we ons een telefoonnummer en
•
mailadres door te geven waarop we je kunnen bereiken. Studenten moeten bij aanvang van hun stage een medisch attest kunnen voorleggen.
Anders dan op je vorige stages, zal je kennis maken met de zorg voor de kritisch zieke patiënt en de gelegenheid krijgen om veel nieuwe technieken aan te leren. Hieronder krijg je een opsomming van wat je kan verwachten. Laat het je vooral niet afschrikken. We begeleiden je voortdurend en gaan samen met jou stap voor stap werken aan een boeiende, leerrijke stage. •
• • • • • • • • • •
Controle van de parameters, interpretatie en rapportage aan de verantwoordelijke verpleegkundige en indien nodig aan de dokter intensivist. Toediening van medicatie, van courant gebruikte medicatie ken je de werking, interacties,… Basis- en detailzorgen bij de IZ-patiënt. Werken met spuitpompen, infuuspompen en infuussnelheden kunnen berekenen. Drukmetingssystemen: verpleegkundige aandachtspunten, bloedafname via arteriële lijn. Zorg en kennis rond de ETT of canule: aspireren, fixeren, cuffdrukmeting, verzorging van een tracheotomie, bagsqueezing,… Beademing: verpleegkundige aandachtspunten, controles, weaning, basiskennis rond pH-meting. Assistentie bij het plaatsen van een centrale en/of arteriële catheter, pigtail, thoraxdrainage, punctie. Swann Ganz katheter: basiskennis en zorg. Gestructureerde observatie en rapportage. Inzicht krijgen in de verschillende ziektebeelden.
Deze stage zal voor elke student anders zijn. Afhankelijk van de op dat moment voorkomende pathologie, drukte op dienst, … zal je veel of minder kansen krijgen. Breng dus gerust initiatieven of vragen aan wat je nog wil doen, waarover je nog uitleg wil. Ook reeds gekende technieken, waarbij je nog niet echt routine hebt, kunnen geoefend worden. Zo leer je functioneren in teamverband. Wij zijn tenslotte je toekomstige collega’s! 7
2.2 •
• • • •
• • • • • •
8
Wat een student van ons kan verwachten Op de eerste stagedag wordt een introductie voorzien voor studenten die nieuw zijn in het ziekenhuis. Ze vangt aan om 8 uur. Je wordt hiervoor verwacht in de inkomhal van de vierde verdieping van het gebouw interne geneeskunde. Een vriendelijke, deskundige begeleiding en uitleg door de verpleegkundigen. We stimuleren je leerproces, en bieden je kansen aan om nieuwe, maar ook gekende technieken te oefenen. Mogelijkheid tot inzage van literatuur (handboeken-intranet- internet). Bijwonen van onderzoeken of operaties gebeuren in onderlinge afspraak met de mentor of (hoofd)verpleegkundige. Ook het bijwonen van een hartoperatie/hartkatheterisatieprocedure behoort tot de mogelijkheden. Bijwonen van informatieve gesprekken met patiënt en/of familie. Continue feedback, tussentijdse evaluatie en een grondige eindevaluatie met oog voor opbouwende commentaren. Bijwonen van overdracht en stafmomenten. Multidisciplinaire samenwerking. Informatiebrochures. Scriptiebegeleiding, masterproefbegeleiding.
3
• • • • • • •
• • • •
• • • • • • • •
Verpleegkundige dagindeling op de verpleegeenheid
06.45 uur: Start vroegdienst, patiëntenoverdracht van nachtdienst naar vroegdienst. 07.00 uur: Inzage verpleegdossiers, klaarmaken ochtendmedicatie. 07.15 uur: Start ochtendverzorging. 07.30 uur: Ontbijt. 08.00 uur: Briefing naar (adjunct)hoofdverpleegkundige door de shiftverantwoordelijke. 08.30 uur: Start doktersronde door de dokter intensivist. 10.15 uur: Stafmoment met dr. intensivist, dr. anesthesist, dr. assistent interne, (adjunct)hoofdverpleegkundige, verpleegkundigen, bacteriologie (donderdag), kinesist, diëtiste. 10.30 uur: Uitvoeren medische instructies na het stafmoment. 11.00 uur: Bezoekmoment, te woord staan van familieleden. bijwonen van eventuele gesprekken met de arts. 11.30 uur: Middagmaal. 12.00 uur: Uitgebreide controle: arteriële Ph-meting, CVD, glycemiebepaling, ijking drukmetingssystemen, temperatuurbepaling, … Laatste grondige check-up van patiënt, met oog voor orde van de patiëntenbox. 13.00 uur: Start avonddienst, overdracht naar avonddienst. 13.30 uur: Inzage verpleegdossiers, klaarmaken middagmedicatie. 14.00 uur: Koffie. 14.00 uur: Opbergen apotheek en andere geleverde materialen. 14.30 uur: Bezoekmoment, te woord staan van familieleden. 15.30 uur: Start middagverzorging. 16.30 uur: Avondeten. 18.00 uur: Uitgebreide controle: Arteriële Ph-meting, CVD, glycemiebepaling, ijking drukmetingssystemen, temperatuurbepaling, vochtbalans … 9
• • • • • •
•
•
19.00 uur: Bezoekmoment: te woord staan van familieleden. 20.00 uur: Laatste grondige check-up van patiënt, met oog voor orde van de patiëntenbox. 21.00 uur: Start nachtdienst, overdracht naar de nachtverpleegkundige. 21.30 uur: Inzage verpleegdossiers, klaarmaken nachtmedicatie. 22.00 uur: Eerste patiëntenronde nachtdienst. 00.00 uur: Uitgebreide controle: arteriële Ph-meting, CVD, glycemiebepaling, ijking drukmetingssystemen, temperatuurbepaling, … 06.00 uur: Uitgebreide controle: arteriële Ph-meting, CVD, glycemiebepaling, ijking drukmetingsystemen, temperatuurbepaling, vochtbalans, bloedafname, ECG afname, … Laatste grondige check-up van patiënt, met oog voor orde van de patiëntenbox. 07.00 uur: Einde nachtdienst.
Elk uur: controle pols, bloeddruk, ademhaling, saturatie, urinedebiet, maagvocht, hartritme, beademingsparameters, neurologische parameters, vochtverlies via drainagesystemen, …(frequenter naargelang noodzaak). Op voorgeschreven tijdstippen: toedienen medicatie. Frequent: glycemie, temperatuur, arterieel bloedgas, pijn, … Continu: observatie, zodat elke wijziging in de algemene toestand onmiddellijk opgemerkt wordt. Checklist: elke overdracht wordt afgesloten met het overlopen van de checklist ‘kritieke diensten’. Controle van: • ademhaling: - instelling beademingstoestel - aanwezigheid ambu + correct masker - saturatiemeting, alarmgrenzen - aspiratie 10
•
• • • •
- thoraxdrainage: vacuüm, luchtlek, lekkage hemodynamisch: - pols: frequentie, PM?, ritme, alarmgrenzen - RR + CVD + Swann ganz: nullen, alarmgrenzen - Perfusies: wat? Snelheid, dosering - Voldoende klaargemaakte spuiten Urinair: - BS/urethercatheters, knikking? Digestief: - MS: controle positie, maagpomp? Mobiliteit: - Fixatie patiënt? Verbanden: - Lekkage? - Drain(s): vacuüm, lekkage?
4
Meest voorkomende verpleegkundige technieken
Het volledige inloopplan zal je mentor met jou overlopen.
11
5
5.1
Pathologieën, onderzoeken en behandelingen in een overzichtstabel Pathologie
De afdeling is bestemd om de kritisch zieke patiënt te verzorgen. Dat betekent dat één of meerdere vitale functies gestoord zijn of dreigen gestoord te raken, waardoor de patiënt in een levensbedreigende situatie kan terecht komen. We trachten deze functies te ondersteunen. De pathologieën zijn zeer uiteenlopend en variërend, wat een zeer uitgebreide kennis vereist. Dit zorgt voor heel wat afwisseling in een zeer boeiend werkveld. Cardiologie
AMI Ritmestoornissen IABP Hartfalen Cordecompensatie ALO Cardiogene Shock Pré-op patiënt voor CABG of klepoperaties ...
Pneumologie
COPD-opstoot ARDS Pneumothorax Pneumonie Longembolen ...
12
Neurologie
CVA Hersenbloeding Status Epilepticus Guillain Barré ...
Nefrologie
ANI Elektrolytenstoornissen ...
Gastro-enterologie
GI-bloeding Pancreatitis (Sub)obstructie ...
Endocrinologie
Keto-acidose Intoxicaties ...
Reanimatie en shockpatiënten
5.2
Welke onderzoeken gebeuren bed-side op de afdeling?
Labo • Bloedafname veneus – arterieel • Kweken sputum – urine – haemocultuur - wondvocht • ... Radiologie • RX Thorax • Echo Abdomen/ Echo Pleura • Duplex Carotiden/ Duplex OL Neurologische onderzoeken • EEG, SEPP, BERA Cardiologische onderzoeken • EKG • echo cardio ( transthoracaal - transoesophagaal) 13
Gastro-intesinale onderzoeken • Gastroscopie Pneumologische onderzoeken • Bronchoscopie • BAL Andere • Blaasdrukmeting • Consult Logopedie
5.3 • • • • • • •
14
Welke onderzoeken gebeuren buiten de afdeling? CT Hersenen CT Thorax CT Abdomen NMR Coronarografie Angiografie …
6
Procedures
Er zijn heel wat verpleegkundige procedures uitgewerkt om de uniformiteit en zorgkwaliteit te garanderen. Je vindt ze terug op intranet onder de rubriek “verpleegkundig-paramedisch departement\procedures”.
7
Mentorschap op de afdeling: de 5 krachtlijnen van het mentorschap
Binnen het verpleegkundig-paramedisch departement heeft de Werkgroep “Mentorschap Beleidslijnen” een visie over “mentorschap” uitgeschreven. Deze visie kan samengevat worden in 5 krachtlijnen. • De mentor is een aanspreekpunt, contactpersoon voor de student op de eenheid; • Iedere verpleegkundige wordt beschouwd te kunnen functioneren als begeleidende verpleegkundige voor de student verpleegkunde; • De taak van de hoofdverpleegkundige in studentenbegeleiding wordt beperkt tot het uitwerken van een organisatorisch kader; • De student is verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces, de verpleegeenheid is medeverantwoordelijk voor het creëren van een boeiende leeromgeving; • De stagebegeleider en het opleidingsinstituut participeren daadwerkelijk in het mentorschapproject. De volledig uitgewerkte visietekst kan je terugvinden op intranet.
15
8 8.1
Bijkomende informatie Architectonisch
Onze afdeling bevindt zich op de 3e verdieping van het gebouw Interne Geneeskunde. Wij beschikken op onze afdeling over 8 bedden waarvan 2 isolatieboxen. Samen met IZ heelkunde heeft het ziekenhuis in totaal 22 IZ bedden. Centraal in de afdeling bevindt zich de verpleegpost, met centrale monitoring. Links hiervan ligt de dienstkeuken en utility. Rechts hebben we een bergruimte en bureaus voor de hoofdverpleegkundige en de dokter Intensivist. Aan de ingangsdeur bevindt zich een kleine wachtruimte voor bezoekers. Elke patiëntenbox is voorzien van de nodige aansluitingen voor O2, perslucht en vacuüm. Standaard vind je per positie aan de ene zijde van het bed de monitor met alle toebehoren en een reaknop voor noodsituaties. Ook dubbele aspiratie is voorzien aan deze zijde van het bed. Aan de andere zijde zijn er één infuuspomp en drie spuitpompen voorzien, een plaatje om arteriële drukkits te bevestigen en een ambu. Achter het bed staat steeds een beademingstoestel klaar voor gebruik. Per patiënt is er naast een persoonlijke nachtkast, ook een opbergroltafel voorzien. Die wordt gebruikt om de observatiefiches in te vullen en bevat veelgebruikt materiaal.
8.2
Wie is wie?
Tom Verbeke, hoofdverpleegkundige en Iris Dejaeghere adjuncthoofdverpleegkundige, leiden zowel de afdeling IZ interne als IZ heelkunde. Op onze afdeling doen we beroep op 3 dokters intensivisten. • Dr. H.’t Kindt, cardioloog-intensivist, tevens diensthoofd • Dr. C. De Cock, pneumoloog-intensivist • Dr. M. Schurgers, nefroloog-intensivist De intensivisten werken met een beurtrol en zijn een volledige week verantwoordelijk voor de afdeling. Ze worden bijgestaan door een specialist in opleiding. 16
8.3
Personeelsbezetting
Op intensieve zorg interne werken we zowel in de vroegdienst als in de avonddienst met 3 verpleegkundigen voor 8 patiënten. Elke verpleegkundige draagt de verantwoordelijkheid voor twee of drie patiënten. Tijdens de nachtdienst wordt er met 2 verpleegkundigen gewerkt, waarbij elke verpleegkundige de zorg opneemt voor maximum 4 patiënten. Daarnaast functioneren wij ook als reanimatieteam binnen het ziekenhuis voor de afdelingen interne geneeskunde en participeren wij in het rapid respons team. Van de verpleegkundigen die op intensieve zorg werken wordt verwacht dat zij in het bezit zijn van de bijzondere beroepstitel “spoed en intensieve zorg”, of deze binnen een aanvaardbare termijn behalen. De diensturen zijn als volgt: • Vroegdienst: 06.45 tot 15.15 uur, met 30’ lunchpauze. • Avonddienst: 13.00 tot 21.30 uur, met 30’ lunchpauze. • Nachtdienst: 21.00 tot 07.00 uur. De diensturen van de studenten worden in onderling overleg met de hoofdverpleegkundige bepaald.
8.4
Integrerende verpleging
Op onze afdeling wordt gewerkt volgens het principe van integrerende verpleging. De verantwoordelijke verpleegkundige wordt dus de totaalzorg van een aantal patiënten toegewezen. Zij kan steeds een beroep doen op de hulp van een collega-verpleegkundige of logistiek assistente. De studenten worden gekoppeld aan een verpleegkundige en samen ben je medeverantwoordelijk voor de toegewezen patiënten. Alle handelingen gebeuren onder supervisie van deze persoon. Je kan dan ook met je vragen bij hem/haar terecht. Uiteraard zijn ook andere leden van het team steeds bereid om op je vragen te antwoorden.
8.5 •
Evaluatie Er wordt van je verwacht dat je zelf regelmatig feedback vraagt en zelf je 17
•
•
8.6
begeleidingsformulier aanbiedt aan de verpleegkundige met wie je werkt. Halfweg van de stageperiode gebeurt een tussentijdse evaluatie samen met de (adjunct)hoofdverpleegkundige. Hierbij worden positieve punten en werkpunten overlopen. Nieuwe doelstellingen worden bepaald. Op het einde van de stageperiode gebeurt een eindevaluatie. Ze gaat door samen met de (adjunct)hoofdverpleegkundige en de stagebegeleiding van de school. Hierbij wordt aandacht geschonken aan je functioneren en de evolutie die je doormaakte gedurende de stageperiode. Aan de hand van enkele vragen over een concrete patiëntensituatie wordt je verworven kennis getoetst aan onze verwachtingen.
Varia
Je kan beschikken over een afsluitbaar kleedhokje. De kleedruimte bevindt zich op de afdeling 3.3, vlakbij intensieve zorgen. Er wordt een waarborg van 10 euro gevraagd voor de sleutel. Een formulier wordt hiervoor ingevuld op de eerste stagedag. Indien je nachtdienst doet, voorzien we een warme maaltijd voor je.
8.7
Tot slot
Deze bundel is niet allesomvattend, het is veeleer een leidraad om je stageperiode zo vlot mogelijk te laten verlopen. Laat je niet afschrikken door onverwachte omstandigheden of acute situaties, je staat er immers nooit alleen voor. We zijn steeds bereid te luisteren naar je vragen, bemerkingen, …. Stel vragen waar nodig, en vraag de nodige ondersteuning bij twijfel of problemen. Om de zorg efficiënt uit te voeren, vooral in urgentiesituaties, is samenwerking van vitaal belang. Ook als student neem je hieraan deel! Succes tijdens je stage. Het verpleegkundig team van intensieve zorg. 18
Juli 2014 - 1288
AZ Maria Middelares vzw en haar artsen hebben deze informatiefolder met de grootste zorg opgemaakt. De inhoud ervan is echter algemeen en indicatief. De folder omvat niet alle medische aspecten. Mocht deze folder vergissingen, tekortkomingen of onvolledigheden bevatten dan zijn AZ Maria Middelares, haar personeel en haar artsen hiervoor niet aansprakelijk.
Tel. 09 260 60 60 - www.azmmsj.be -
[email protected] campus Maria Middelares: Kortrijksesteenweg 1026 - 9000 Gent campus Sint-Jozef: Kliniekstraat 27 - 9050 Gentbrugge