Stress test van nucleaire installaties in België

Stress test van nucleaire installaties in België Aanpak, stand van zaken, voorlopige resultaten Frederik Van Wonterghem Dienst Nucleaire Basisinrichtingen Departement Inrichtingen & Afval Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle

KIVI NIRIA Symposium stress test Den Haag 18-11-2011

1

Overzicht 1. Inleiding : Kernenergie in België 2. Aanpak Stress test in België • • • •

Definitie Scope Verantwoordelijkheden Stand van zaken

3. Resultaten Stress Test Kerncentrales 4. Stress Test voor andere nucleaire installaties


2

1. Inleiding: Kernenergie in België • 1 exploitant : Electrabel (GDF-Suez groep) • 2 sites: – Doel: 4 reactoren – Tihange: 3 reactoren

• Reactor type: Pressurized Water Reactor • Nationale veiligheidsoverheid: – Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle – Bel V

• Kernuitstap voorzien vanaf 2015


3

DOEL NPP 2

1

3 4

5

1. Doel 1 - 433 MW (1975) 2. Doel 2 - 433 MW (1975) 3. Doel 3 - 1006 MW (1982) 4. Doel 4 - 1040 MW (1985) Preparing LTO for the Belgian Nuclear Splijtstofcontainergebouw PowerSymposium Plants KIVI5. NIRIA stress test Den Haag 18-11-2011 4

21/06/2010

4

TIHANGE NPP 3 4

2

1

1. Tihange 1 – 962 MW (1975) 2. Tihange 2 – 1008 MW (1983) 3. Tihange 3 – 1054 MW (1985) KIVI NIRIA Symposium stress test DE) Den Haag 18-11-2011 4. Opslag splijtstof (gebouw

5

2. Aanpak Stress test in België

Ontstaan stress test Fukushima Daiichi ongeval (11th Maart - ...) – – – – –

Aardbeving Tsunami Black-out Verlies van koeling Kernsmelt

Europese Raad (21st March) • « Stress-test » uit te voeren op alle Europese kerncentrales • Internationale peer review • Resultaten worden publiek gemaakt Europese Stress test specificaties ontwikkeld door WENRA & ENSREG KIVI NIRIA Symposium stress test Den Haag 18-11-2011

6


Definitie •

Wat? –

•

Herevaluatie van de veiligheidsmarges van nucleaire installaties, in het licht van de gebeurtenissen van Fukushima: extreme (natuurlijke) voorvallen die de veiligheidsfuncties van de installatie ondermijnen en leiden tot een ernstig (nucleair) ongeval.

Hoe? – –

•

Deterministische evaluatie van gedrag van nucleaire installatie bij extreme (buiten-ontwerp!) voorvallen Verificatie van preventieve en mitigerende maatregelen volgens een « defence in depth » aanpak: Initiërende gebeurtenissen –> verlies van veiligheidsfuncties –> severe accident management

Doel? –

Identificatie van zwakke punten en mogelijke veiligheidsverbeteringen


7


Scope van de stress test specificaties 1. Initiërende gebeurtenissen – – – –

Aardbeving Overstroming Andere extreme natuurlijke gebeurtenissen (tornado, wind,…) Andere “man made events” – Vliegtuigcrash (terroristische aanval) – Toxische en explosieve gassen + schokgolven – Cyber-attack

2. Verlies van veiligheidsfuncties: black-out, verlies van koude bron 3. Severe accident management: verlies van kernkoeling, verlies van koeling dokken, verlies van integriteit reactorgebouw

Grijs : ENSREG specificaties stress test = met internationale peer-review Rood = Bijkomende Belgische specificaties door FANC = deels vertrouwelijk, geen peer-review KIVI NIRIA Symposium stress test Den Haag 18-11-2011

8


Verantwoordelijkheden (1) Exploitant (bv. Electrabel) • Verantwoordelijk voor veiligheid installatie • Ontwikkeling stress test methodologie (voortgangsrapport) • Uitvoeren van stress test assessment en redactie van stress test rapporten (voortgangs- en finale verslagen) • Voorstel van stress test actieplan


9


Verantwoordelijkheden (2) FANC & Bel V (nucleaire veiligheidsoverheid) • Vastleggen van scope en specificaties stress test √ • •

Evaluatie en goedkeuring van stress test methodologie exploitanten √ Evaluatie van stress test rapporten van de exploitant – Redactie van nationale rapporten – Ontwikkeling en implementatie van specifiek “stress test” inspectie programma: verificatie on-site van “short-term” verbeteringen, thematische inspecties, follow-up van implementatie van stress test actieplan

•

Deelname aan internationale stress test activiteiten – WENRA – ENSREG stress test meetings – Overleg en cross-inspecties in Frankrijk en Nederland

•

Deelname aan peer review op Europees niveau van nationale rapporten voor kerncentrales


10


Projectorganisatie FANC & Bel V • Projectcoördinatoren bij FANC & Bel V (methodologie) • Technical Working Groups: – – – –

WG-1 (Earthquake) WG-2 (Flooding and Other Extreme Natural Events) WG-3 (Loss of Safety Functions) WG-4 (Severe Accident Management, Site and NonConventional Means) – WG-5 (Terrorist Attacks and other Man-made Hazards)

• Input van (site)-inspecteurs FANC en Bel V


11

Stand van zaken stress test 4 juli 2011 Belgische Stress Test specificatie s

Januari-april 2012 Internationale Peer review

31 oktober 2011 Electrabel rapporten ingediend bij FANC

15 augustus Electrabel voortgangsrapport ingediend bij FANC

8 november 2011 Voorlopige evaluatie door het FANC

15 september 2011 Voortgangsrapport van het FANC


31 december 2011 Nationaal rapport met definitieve evaluatie door FANC

12

12

3. Stress test resultaten kerncentrales

Algemene conclusies Electrabel •

Belgische centrales zijn qua ontwerp robuust en hebben specifieke troeven : • • •

•

Dubbel containment reactorgebouw Twee niveaus noodsystemen (bijv. 19 dieselaggregaten kunnen elektrische voeding leveren) Dubbele uitvoering ultieme koude bron (Doel: Scheldewater én noodkoelvijvers)

Mogelijke verbeteringsacties gedefinieerd • •

Heel wat daarvan al lopende in het kader van Tienjaarlijkse Herzieningen en project LTO (Levensduurverlenging) Ambitieuze uitvoeringstermijnen


13

13


Aardbeving • Aardbevingsspectra sites geherevalueerd (PSHA) • Op basis van nieuwste methodologieën • Door onafhankelijke experts van de Koninklijke Sterrenwacht van België

• Evaluatie van de marges (buiten-ontwerp) • Seismic Margin Assessment op basis van aardbeving (Review Level Earthquake) die krachtiger is dan de ontwerpaardbeving : PGA Doel 0,17g, Tihange 0,23g • Eenheden kunnen steeds veilig en bedrijfszeker gestopt worden bij aardbeving met magnitude 6.5 op Richter-Schaal • Verbeterpunten Tihange 1: versterking van het gebouw elektrische hulpdiensten (BAE) KIVI NIRIA Symposium stress test Den Haag 18-11-2011

14

14


Overstroming Tihange : • • • •

Ontwerp = op basis van historische gegevens (Maasdebiet) Maasniveau (retourperiode 10000 jaar) onlangs naar boven toe herzien Site is overstroombaar Actieplan (uit periodieke veiligheidsherziening) wordt versneld: 1. 2. 3.

(Nieuwe) Mobiele middelen reeds aanwezig Tijdelijke lokale bescherming bij hoogwater Perifere beschermingsmuur site


15


Overstroming Doel: • • • •

Ontwerpoverstroming: geen probleem Kerncentrale Doel ligt hoger dan omliggende polder Hoogste waterstand ooit in 1953: 8,10 m TAW Oorspronkelijk ontwerp site bestand tegen waterstand Schelde van 9,10 m TAW, later opgetrokken tot 9,35 m (retourperiode 10000 jaar) • Dijkhoogte tussen 11,08 m en 12,08 m


16

16


Overstroming Kerncentrale Doel


17

17


Overstroming • Overstroming ‘buiten ontwerp’? 9 Golfoverslag in meest ongunstige omstandigheden = 10 cm water op site 9 Effect van hypothetische dijkbreuk gecombineerd met hypothetische extreem hoge waterstand (10,2 m TAW) = overgangsverschijnsel van enkele cm water op site KIVI NIRIA Symposium stress test Den Haag 18-11-2011

18

18


Extreme weersomstandigheden • Scenario’s: 9 Behandeld: hevige regenval, hevige wind, tornado’s, bliksem, hevige sneeuwval, hagel 9 Niet behandeld met argumentatie: extreme temperaturen, cyclonen, tyfoons

• Rapportage gebaseerd op studies van de periodieke veiligheidsherziening • Conclusies Electrabel: geen bijzondere problemen te signaleren


19

19

3. Stress test resultatcn kerncentrales

Vliegtuig crash • Scope: 9 Ontwerpbasis 9 Detaillering van scenario’s die na ‘9/11’ werden onderzocht + specifieke evaluatie van nieuwe scenario’s (bijv. glijden van vliegtuig over een bepaalde afstand) 9 Externe én onafhankelijke experts geraadpleegd (SANDIA Labs, IATA, KMS, CAE Flight Academy)

• Conclusies Electrabel: 9 Zware schade aan reactorgebouwen oudste 3 eenheden mogelijk 9 Behoud van essentiële veiligheidsfuncties gegarandeerd 9 Aanbevelingen om de robuustheid van de installaties door bijkomende veiligheidsvoorzieningen te verhogen KIVI NIRIA Symposium stress test Den Haag 18-11-2011

20

20


Toxische & explosieve gassen • Rapportage gebaseerd op studies uitgevoerd uit de periodieke veiligheidsherziening • Conclusies Electrabel: geen significante problemen te signaleren • Verbeterpunten: • Langetermijn leefbaarheid van controlekamers • Nieuwe detectoren voor toxische gassen

Resultaten Weerstandstesten Kerncentrale Doel


21

21


Cyberattack • Verschillende scenario’s: 9 9 9 9

Externe aanval van buiten bedrijfsnetwerk Interne aanval vanuit bedrijfsnetwerk Interne aanval vanuit netwerk binnen site Aanval met fysieke toegang tot systemen en/of netwerken

• Conclusies Electrabel: 9 Reactorveiligheids- en controlesystemen quasi volledig door bedrade analoge elektronica aangestuurd en niet aangesloten op het bedrijfsnetwerk 9 Arsenaal aan overige beschermende maatregelen 9 Geen significante problemen te signaleren


22

22


Verlies elektrische voeding en koude bron •

Conclusies Electrabel: robuust ontwerp met extra niveau veiligheidsvoorzieningen

•

Mogelijke verbeteringen •

Tihange 1 : ¾ Uitbreiding gebunkerd 2e niveausysteem

•

“Niet Conventionele Middelen” ¾ (mobiele middelen) voorzien op alle eenheden, op site aanwezig ¾ Alternatieve bijvulling dokken gebruikte splijtstof en waterreservoirs


23

23


Severe Accident Management • Noodplanorganisatie kan nog meer focussen op het opvangen van incidenten op meerdere eenheden tegelijkertijd • Niet-conventionele middelen kunnen efficiënt zijn bij black out en verlies ultieme koude bron: 9 Meestal mobiele middelen, gestockeerd op een veilige plek 9 Belangrijk aandachtspunt!

• Tihange : nieuwe (beter beschermde) noodplankamer • Voorstudie naar haalbaarheid van gefilterde containment venting Resultaten Weerstandstesten Kerncentrale Doel


24

24


(Voorlopige) algemene conclusies FANC & Bel V • • •

Stress test rapporten in eerste lezing « volledig en ontvankelijk » Verdere verbeteringen altijd mogelijk Inzet van bestaande extra middelen + huidige robuustheid van de eenheden ► geen stop noodzakelijk – Te bevestigen tegen 31-12-2011 – Onder voorbehoud verificatie studies, inspecties, e.a!


25

4. Stress test voor andere nucleaire installaties • Op verzoek van Belgische Kamer • Scope: inrichtingen van klasse I in exploitatie – SCK.CEN, Belgoprocess, FBFC International, IRE, IRMM, WAB Doel – Dus niet: projecten of installaties in ontmanteling


26

4. Stress test voor andere nucleaire installaties • Aangepaste timing Voortgangsrapport

Final Rapport

Exploitant

15 December 2011

30 Juni 2012

FANC-Bel V

15 Februari 2012

30 Oktober 2012

• Stress test specificaties hebben gelijkaardige scope en structuur als die van de kerncentrales • Geen internationale peer review KIVI NIRIA Symposium stress test Den Haag 18-11-2011

27

Bedankt voor uw aandacht Meer informatie: www.fanc.fgov.be www.belv.be KIVI NIRIA Symposium stress test Den Haag 18-11-2011

28

Stress test van nucleaire installaties in België

Recommend Documents