Strategische herstructurering op schema

Tussentijds financieel verslag Utrecht, 28 augustus 2014

Strategische herstructurering op schema SNS REAAL rapporteert nettowinst 1e halfjaar 2014 gecorrigeerd voor incidentele posten van € 195 miljoen ONTVLECHTING HOLDING, BANK- EN VERZEKERINGSACTIVITEITEN OP SCHEMA • Transitie SNS REAAL N.V. van operationele naar financiële holding • SNS Bank N.V. en VIVAT Verzekeringen (REAAL N.V.) gepositioneerd als zelfstandige entiteiten • Verkoopproces verzekeringsactiviteiten in juli 2014 in gang gezet; informatiememorandum voor de verkoop van de verzekeringsactiviteiten wordt binnenkort aan geïnteresseerde partijen verzonden SNS RETAIL BANK: FOCUS OP ZELFSTANDIGE TOEKOMST; SOLIDE PRESTATIES • Solide nettowinst eerste halfjaar 2014 gecorrigeerd voor incidentele posten bedraagt € 165 miljoen, ondersteund door rentemarge en lagere bijzondere waardeverminderingen op leningen; efficiencyratio van 44,5% • Nettowinst eerste halfjaar 2014 van € 114 miljoen, inclusief een incidentele last van € 51 miljoen voor de resolutieheffing aan Nederlandse banken, in verband met de nationalisatie van SNS REAAL • Bemoedigende commerciële ontwikkelingen: 35.000 nieuwe klanten, focus op verbetering klanttevredenheid • Marktaandeel nieuwe particuliere hypotheken trok aan naar 3,7% (ultimo 2013: 1,8%); marktaandeel particuliere spaartegoeden steeg naar 10,6% (ultimo 2013: 10,1%) • Tier 1 kernkapitaalratio SNS Bank N.V. bleef solide op 15,4%, licht lager ten opzichte van ultimo 2013 (16,6%) als gevolg van aanpassingen in de regelgeving VERZEKERINGSACTIVITEITEN: FOCUS OP SPLITSING, VERKOOPPROCES EN BALANSBESCHERMING; RESULTATEN ONDER DRUK • Nettowinst eerste halfjaar 2014 gecorrigeerd voor incidentele posten bedraagt € 44 miljoen, ondersteund door hogere gerealiseerde winsten op aandelen en obligaties door verdere de-risking van de beleggingsportefeuille in afwachting van de desinvestering van de verzekeringsactiviteiten; fors lagere onderliggende winst • Nettoverlies eerste halfjaar 2014 van € 225 miljoen, beïnvloed door incidentele dotatie van € 269 miljoen aan de verzekeringstechnische voorziening als gevolg van de LAT • Marktaandelen nieuwe individuele periodieke levenpremies (18,4%; geheel 2013: 19,3%) en nieuwe schadeverzekeringspremies bleven goed op niveau; marktaandeel nieuwe collectieve levenpremies onder druk • DNB-solvabiliteit verzekeringsactiviteiten lager op 163% (ultimo 2013: 172%) vooral door aanpassingen in modellen en kostenparameters “In het eerste halfjaar van 2014 hebben we hard gewerkt aan verdere voorbereidingen voor de gescheiden toekomst van de banken verzekeringsactiviteiten van SNS REAAL. In dit kader werden de eerste fasen van de overdracht van staffuncties op holdingniveau volgens schema afgerond en nieuwe statutaire directies zijn inmiddels benoemd en geïnstalleerd. De Bank en de Verzekeraar opereren steeds meer als zelfstandige bedrijven, alleen nog wel onder de paraplu van SNS REAAL, dat een transitie ondergaat van een operationele tot een financiële holding. We verwachten de laatste stappen van dit proces in de loop van 2015 te nemen. Verder zijn er belangrijke stappen genomen in de voorbereiding van de verkoop van de verzekeringsactiviteiten. SNS Retail Bank rapporteerde solide halfjaarresultaten, zowel in financieel als commercieel opzicht. De solvabiliteit van SNS Bank N.V. voor wat betreft de Tier 1 kernkapitaalratio en de leverageratio bleef hoog. De verzekeringsactiviteiten kenden een moeilijk eerste halfjaar, voornamelijk als gevolg van een uitdagende marktomgeving. De ontvlechting van SNS REAAL heeft geleid tot hogere kostenallocaties aan de verzekeringsactiviteiten, wat resulteert in een iets lagere winstverwachting, waardoor de LAT en solvabiliteit onder druk komen te staan. Over het geheel genomen rapporteerde SNS REAAL een nettoverlies van € 125 miljoen over het eerste halfjaar van 2014. In het tweede halfjaar van 2014 gaan we verder met de ontvlechting van SNS REAAL, terwijl we onze klanten zo goed mogelijk blijven bedienen. Graag wil ik naar alle medewerkers mijn waardering uitspreken voor hun inzet in het transitieproces van SNS REAAL,” aldus Gerard van Olphen, voorzitter van de Raad van Bestuur.

1 Kerncijfers Kerncijfers In miljoenen euro's

1e halfjaar 2014 1e halfjaar 2013 2e halfjaar 2013

Resultaat SNS Retail Bank REAAL Leven

114

218

-28 -473

68

34

REAAL Schade

-18

-14

14

REAAL Overig

-3

-9

-34 -493

REAAL Zwitserleven Verzekeringsactiviteiten Groepsactiviteiten

47

11

-272

-64

-77

-225

-53

-570

-14

39

-20

--

-1.789

253

-125

-1.585

-365

122.329

128.203

124.574

4.496

4.818

4.496

116,4%

106,7%

114,9%

6.356

6.618

6.379

Vorderingen op klanten

53.564

52.189

53.417

Spaargelden

36.269

32.782

33.276

Efficiencyratio SNS Retail Bank

44,5%

41,2%

63,3%

Tier 1 kernkapitaalratio

15,4%

12,2%

16,6%

Tier 1 ratio

15,4%

12,2%

16,6%

Totaal kapitaalratio

15,4%

12,3%

16,7%

3,2%

2,9%

3,2%

Beleggingen

32.448

30.615

30.129

Beleggingen voor rekening en risico van polishouders

14.201

12.939

13.440

Verzekeringscontracten

43.683

40.999

40.846

Bedrijfskosten-premieverhouding verzekeringsactiviteiten

13,4%

12,2%

17,2%

DNB-solvabiliteitspercentage verzekeringsactiviteiten

163%

172%

172%

DNB-solvabiliteitspercentage SRLEV

173%

210%

187%

DNB-solvabiliteitspercentage Schade

235%

471%

235%

Property Finance SNS REAAL

Overige kerncijfers Groepsactiviteiten Balanstotaal Groepsvermogen Double leverage Ultimostand aantal interne werknemers (fte)

Bankactiviteiten

Leverageratio

Verzekeringsactiviteiten

Tier 1 kernkapitaalratio, Tier 1 ratio, totaal kapitaalratio en leverageratio zijn berekend op basis van CRD IV (ingefaseerd, SNS Bank N.V. prudentieel geconsolideerd), vergelijkende cijfers op basis van Basel II (SNS Bank N.V. stand-alone).

SNS REAAL N.V. Tussentijds financieel verslag 2014

2

2 Voorwoord SNS Retail Bank SNS Retail Bank presteerde goed in het eerste halfjaar van 2014. Het marktaandeel in nieuwe particuliere hypotheken nam geleidelijk toe en ook het marktaandeel particuliere spaartegoeden liep iets op. Het merk SNS Bank zag de verbeterende trend van het klanttevredenheidscijfer die na de nationalisatie in 2013 werd ingezet, doorzetten. In het eerste halfjaar van 2014 organiseerde SNS Retail Bank een aantal management- en strategiesessies gericht op het creëren van een gezamenlijke basis voor de zelfstandige toekomst van de Bank. De rentemarge steeg in het eerste halfjaar, terwijl de gecorrigeerde operationele lasten hoger uitkwamen, voornamelijk als gevolg van wettelijke projecten, waaronder de kwaliteitsbeoordeling van de activa (Asset Quality Review – AQR) en projectkosten in verband met klantenonderzoek (customer due diligence). De allocatie van groepskosten was ook hoger. Bijzondere waardeverminderingen op leningen waren lager door een lagere instroom van voorziene leningen. Alles bijeengenomen rapporteerde SNS Retail Bank een solide nettowinst van € 165 miljoen, gecorrigeerd voor incidentele posten. De nettowinst bedroeg € 114 miljoen, inclusief een incidentele last van € 51 miljoen voor de resolutieheffing aan Nederlandse banken, in verband met de nationalisatie van SNS REAAL. De solvabiliteit, gemeten als de Tier 1 kernkapitaalratio, bleef solide op 15,4%, iets lager dan de ultimo 2013 gerapporteerde 16,6%. De daling was volledig toe te schrijven aan de invloed van nieuwe op SNS Retail Bank van toepassing zijnde solvabiliteitsregels. Op basis hiervan wordt SNS REAAL N.V., als gemengde financiële holding, gezien als onderdeel van de prudentiële consolidatiekring van SNS Bank N.V.

Verzekeringsactiviteiten Op 1 juli 2014 is de handelsnaam van de verzekeringsactiviteiten gewijzigd van REAAL naar VIVAT Verzekeringen om duidelijk onderscheid te maken tussen het merk REAAL en de gecombineerde verzekeringsactiviteiten. Op dezelfde datum werden SNS Asset Management en SNS Beleggingsfondsen Beheer samengevoegd en omgedoopt tot ACTIAM en van SNS REAAL N.V. overgedragen aan REAAL N.V. Het hiermee gemoeide financiële effect is beperkt. Vooruitlopend op het verkoopproces lag de focus bij de verzekeringsactiviteiten in het eerste halfjaar van 2014 op de splitsing van de groep, de bescherming van de balans door verdere risicobeperkende maatregelen te nemen voor de beleggingsportefeuille (de-risking) en op het verbeteren van de operationele efficiency. De marktaandelen in nieuwe individuele periodieke levenpremies en nieuwe schadepremies bleven goed op niveau. Het marktaandeel in nieuwe collectieve levensverzekeringen daalde. De winst bij de verzekeringsactiviteiten bleef in het eerste halfjaar onder druk staan. De nettowinst, gecorrigeerd voor incidentele posten, bedroeg € 44 miljoen. Gecorrigeerd voor de invloed van gerealiseerde winsten, verliezen en resultaten op derivaten, daalde de onderliggende winst echter fors, van € 29 miljoen tot € 1 miljoen. Onderliggend was REAAL Schade wederom verliesgevend (€ 15 miljoen negatief) en ook Zwitserleven boekte een onderliggend verlies van € 9 miljoen. De zwakke resultaten zijn deels te wijten aan lagere verzekeringstechnische resultaten en lagere kostenmarges. Bovendien heeft de de-risking van de beleggingsportefeuille in de afgelopen periodes, in combinatie met rentedalingen, geleid tot een structurele daling van de beleggingsopbrengsten. In het totale nettoverlies van € 225 miljoen was een incidentele last van € 269 miljoen opgenomen in verband met het LAT-tekort, vooral bij Zwitserleven. Van de € 269 miljoen netto last werd € 111 miljoen veroorzaakt door meer gedetailleerd en meer conservatief modelleren van productkenmerken, € 142 miljoen door de verwachte hogere kosten door het dissynergie-effect van de ontvlechting, lagere geprojecteerde kostenbesparingen en meer conservatieve projecties van premie-inkomsten en € 16 miljoen door overige portefeuille-ontwikkelingen en lagere rentes en spreads. De DNB-solvabiliteit daalde tot 163%, onder de interne norm van ten minste 175%. Deze daling werd vooral veroorzaakt door aanpassingen in de modellen en kostenparameters, waaronder de verwachte hogere kosten door het dissynergie-effect dat de ontvlechting met zich meebrengt.


3

SNS REAAL SNS REAAL rapporteerde in het eerste halfjaar van 2014 een nettowinst gecorrigeerd voor incidentele posten van € 195 miljoen. Door de allocatie van het merendeel van de groepskosten aan de banken verzekeringsactiviteiten, bleef het resultaat van de holding (groepsactiviteiten) beperkt met € 14 miljoen negatief, hoofdzakelijk bestaande uit kosten voor de ontvlechting en herstructurering. Inclusief de twee eerdergenoemde incidentele posten (een last van € 51 miljoen voor de resolutieheffing aan Nederlandse banken plus een last van € 269 miljoen in verband met het LAT-tekort) rapporteerde SNS REAAL een nettoverlies van € 125 miljoen.

Vooruitzichten We verwachten dat SNS Retail Bank in het tweede halfjaar van 2014 bevredigende resultaten zal blijven boeken, hoewel lager dan in het eerste halfjaar. Bijzondere waardeverminderingen op leningen blijven naar verwachting hoog en volatiel. Operationele lasten zullen beïnvloed blijven worden door projectkosten, onder meer in verband met de naleving van de weten regelgeving ten aanzien van customer due diligence en het dissynergie-effect van de splitsing van de verzekerings- en bankactiviteiten. Tot slot zal in het resultaat over het tweede halfjaar een last worden opgenomen voor de derde en laatste tranche van de resolutieheffing aan Nederlandse banken van circa € 25 miljoen netto. Op 1 juli 2014 werd het proces in gang gezet dat zal leiden tot de desinvestering van de verzekeringsactiviteiten. Dit proces zal zich conform het op 6 juni 2014 gepubliceerde advies van NLFI aan de Nederlandse minister van Financiën ontwikkelen. Het verkoopproces zal alle onderdelen van VIVAT Verzekeringen omvatten en zal via een zogeheten gecontroleerde veiling verlopen. Een brede groep partijen zal worden uitgenodigd om, na een grondig boekenonderzoek (due diligence), een bod uit te brengen. Binnenkort wordt een informatiememorandum naar verschillende geïnteresseerde partijen verzonden. De opbrengsten uit verkoop zullen worden aangewend om het overbruggingskrediet van de Staat af te lossen en de double leverage van SNS REAAL te verminderen. Voor de verzekeringsactiviteiten verwachten we aanhoudend moeilijke marktomstandigheden. Gezien de druk op de winst en het lage renteklimaat verwachten we dat de solvabiliteit over het tweede halfjaar onder druk zal blijven staan. De genomen de-risking maatregelen kunnen een negatieve invloed op de inkomsten in de toekomst hebben. Het verkoopproces van de verzekeringsactiviteiten is in gang gezet en de desinvestering zou tot een belangrijk boekverlies kunnen leiden. Naar verwachting kunnen we geïnteresseerde partijen in de loop van het vierde kwartaal uitnodigen om een bod uit te brengen.


4

3 Geconsolideerd resultaat SNS REAAL De vergelijking van de resultaten van het eerste halfjaar van 2014 met die van het eerste en tweede halfjaar van 2013 wordt sterk beïnvloed door het financiële effect van de nationalisatie van SNS REAAL op 1 februari 2013, dat vooral de resultaten over het eerste halfjaar van 2013 heeft beïnvloed, en de overige incidentele posten.

Nettoresultaat en gecorrigeerd resultaat SNS REAAL Nettoresultaat en gecorrigeerd resultaat SNS REAAL In miljoenen euro's

Netto resultaat SNS Retail Bank Netto resultaat verzekeringsactiviteiten

1e halfjaar 2014 1e halfjaar 2013 2e halfjaar 2013 114

218

-28

-225

-53

-570

Netto resultaat groepsactiviteiten

-14

39

-20

Netto resultaat Property Finance

--

-1.789

253

-125

-1.585

-365

-51

20

-99

-269

-83

-664

Totaal netto resultaat SNS REAAL Impact incidentele posten SNS Retail Bank Impact incidentele posten verzekeringsactiviteiten Impact incidentele posten groepsactiviteiten

--

57

-31

Impact incidentele posten Property Finance

--

-1.790

252

-320

-1.796

-542

165

198

71

44

30

94

Gecorrigeerd netto resultaat groepsactiviteiten

-14

-18

11

Gecorrigeerd netto resultaat Property Finance

--

1

1

195

211

177

Totaal incidentele posten Gecorrigeerd netto resultaat SNS Retail Bank Gecorrigeerd netto resultaat verzekeringsactiviteiten

Totaal gecorrigeerd netto resultaat SNS REAAL

Over het eerste halfjaar van 2014 rapporteerde SNS REAAL een nettoverlies van € 125 miljoen tegenover een nettoverlies van € 1.585 miljoen over het eerste halfjaar van 2013. In deze periode was een afwaardering opgenomen van € 1.790 miljoen netto bij Property Finance naar aanleiding van de nationalisatie. Property Finance is per 31 december 2013 juridisch afgesplitst van SNS REAAL. De invloed van incidentele posten in het eerste halfjaar van 2014 bedroeg € 320 miljoen negatief. Bij SNS Retail Bank was sprake van een incidentele last van € 51 miljoen, bestaande uit de eerste twee tranches van haar bijdrage aan de resolutieheffing aan Nederlandse banken. De derde en laatste tranche, van naar schatting € 25 miljoen, zal in het derde kwartaal worden verantwoord. Bij de verzekeringsactiviteiten bedroeg het effect van incidentele posten € 269 miljoen negatief, volledig bestaande uit een dotatie aan de verzekeringstechnische voorzieningen vanwege een verdere toename van het IFRS LAT-tekort, vooral veroorzaakt door aanpassingen in modellen en kostenparameters, waaronder de verwachte hogere kosten door het dissynergie-effect dat de ontvlechting met zich meebrengt. Van deze eenmalige posten had € 266 miljoen betrekking op Zwitserleven. Bij REAAL Schade was er sprake van een LAT-tekort van € 3 miljoen als gevolg van de lage rente-omgeving, waardoor de portefeuille arbeidsongeschiktheidsverzekeringen werd beïnvloed. Het netto resultaat van SNS REAAL, gecorrigeerd voor alle incidentele posten, daalde tot € 195 miljoen, vergeleken met € 211 miljoen in het eerste halfjaar van 2013. Deze daling is toe te schrijven aan lagere winsten op de terugkoop van eigen schuldpapier bij SNS Retail Bank, die in het eerste halfjaar van 2013 uitzonderlijk hoog waren. Ondanks hun volatiliteit, zijn deze terugkoopresultaten niet in de incidentele posten opgenomen. Bij SNS Retail Bank daalde de nettowinst naar € 114 miljoen tegenover € 218 miljoen in het eerste halfjaar van 2013, vooral door de invloed van incidentele posten. De nettowinst gecorrigeerd voor incidentele posten daalde met € 33 miljoen tot € 165 miljoen. De belangrijkste oorzaak voor deze daling was een lagere winst op de terugkoop van eigen schuldpapier. Verder werden een hogere rentemarge en lagere bijzondere waardeverminderingen grotendeels


5

tenietgedaan door hogere gecorrigeerde operationele lasten. Bij de verzekeringsactiviteiten liep het nettoverlies op tot € 225 miljoen, vergeleken met een nettoverlies van € 53 miljoen in het eerste halfjaar van 2013. Het verlies was volledig toe te schrijven aan een hoger negatief effect van incidentele posten. Het gecorrigeerde netto resultaat verbeterde met € 14 miljoen tot € 44 miljoen door hogere gerealiseerde winsten op beleggingen, deels tenietgedaan door lagere onderliggende resultaten.


6

4 SNS Retail Bank Hoofdpunten • • • • • •

Bemoedigende commerciële ontwikkelingen: 35.000 nieuwe klanten; marktaandeel nieuwe hypotheken trok aan tot 3,7%; particuliere spaartegoeden stegen naar € 36,3 miljard Nettowinst eerste halfjaar € 114 miljoen, inclusief een incidentele last van € 51 miljoen voor de resolutieheffing aan Nederlandse banken Nettowinst gecorrigeerd voor incidentele posten van € 165 miljoen, geholpen door rentemarge en lagere bijzondere waardeverminderingen op leningen Lagere winst op de terugkoop van eigen schuldpapier vergeleken met het uitzonderlijke hoge resultaat in het eerste halfjaar van 2013 Kredietwaardigheid van de hypotheekportefeuille stabiliseerde door lagere instroom van voorziene leningen en lagere bijzondere waardeverminderingen in vergelijking met de eerste helft van 2013 Solide Tier 1 kernkapitaalratio van 15,4%, licht lager vergeleken met ultimo 2013 (16,6%) door aanpassingen in de regelgeving

Winst- en verliesrekening SNS Retail Bank In miljoenen euro's

Rentemarge

1e halfjaar 2014 1e halfjaar 2013 490

Mutatie 2e halfjaar 2013

459

7%

495

Netto provisie en beheervergoedingen

23

28

-18%

22

Overige baten

29

161

-82%

-114

Totaal baten

542

648

-16%

403

Bijzondere waardeverminderingen vorderingen

82

94

-13%

120

Overige waardeverminderingen

-1

--

0%

10

241

267

-10%

255

Totaal operationele lasten Overige lasten

51

--

0%

8

Totaal lasten

373

361

3%

393

Resultaat voor belastingen

169

287

-41%

10

55

69

-20%

38

114

218

-48%

-28

Belastingen Netto resultaat over de periode Incidentele posten

-51

20

Gecorrigeerd netto resultaat over de periode

165

198

44,5%

41,2%

Efficiencyratio


-99 -17%

71 63,3%

7

Resultaat Resultaat eerste halfjaar 2014 vergeleken met eerste halfjaar 2013 Gecorrigeerd netto resultaat SNS Retail Bank In miljoenen euro's

1e halfjaar 2014 1e halfjaar 2013


Netto resultaat over de periode

114

218

Resolutieheffing

-51

--

--

--

20

-13 -86

Directe impact van nationalisatiemaatregelen Derivaten gerelateerd aan DBV securitisaties Totaal incidentele posten Gecorrigeerd netto resultaat over de periode Gecorrigeerde efficiencyratio

--

--

-51

20

165

198

44,5%

37,7%

-48%

-28

-99 -17%

71 49,2%

De daling van de nettowinst van SNS Retail Bank vergeleken met het eerste halfjaar van 2013 werd deels veroorzaakt door incidentele posten. In het resultaat van het eerste halfjaar van 2014 was een incidentele last begrepen van € 51 miljoen voor de resolutieheffing aan de Nederlandse banken, terwijl in de nettowinst in het eerste halfjaar van 2013 een incidentele bate van € 20 miljoen uit nationalisatiemaatregelen was begrepen. Deze incidentele bate van € 20 miljoen bestond uit een winst uit de onteigening van achtergestelde schulden en daaraan verbonden derivaten van € 80 miljoen (opgenomen onder ‘Resultaat financiële instrumenten'), deels tenietgedaan door een dotatie aan de voorziening ter compensatie van voormalige houders van participatiecertificaten van € 53 miljoen (opgenomen onder ‘Operationele lasten’) en een belastingeffect van € 7 miljoen negatief. Gecorrigeerd voor incidentele posten daalde de nettowinst van SNS Retail Bank over het eerste halfjaar van 2013 van € 198 miljoen tot € 165 miljoen. Deze daling werd voornamelijk veroorzaakt door lagere terugkoopresultaten op eigen schuldpapier. In het eerste halfjaar van 2013 was dit resultaat met € 39 miljoen uitzonderlijk hoog vergeleken met € 4 miljoen in het eerste halfjaar van 2014. Verder werden een hogere rentemarge en lagere bijzondere waardeverminderingen grotendeels tenietgedaan door hogere gecorrigeerde operationele lasten.

Baten Baten SNS Retail Bank In miljoenen euro's

Rentemarge



490

459

7%

495


23

28

-18%

22

Resultaat uit beleggingen

35

31

13%

7

-10

129

-108%

-126

4

1

300%

5

542

648

-16%

403

Resultaat financiële instrumenten Overige operationele opbrengsten Totaal baten

De rentemarge vertoonde een stijging van € 31 miljoen (+7%) tot € 490 miljoen, voornamelijk onder invloed van de dalende rente op zowel particuliere als zakelijke funding. Deze stijging werd deels tenietgedaan door het negatieve effect van de volledige aflossing in het eerste halfjaar van 2014 van de aan Propertize verstrekte financiering, de dalende rente op hypotheken en een lichte daling van de hypothekenportefeuille. Netto provisie en beheervergoedingen daalden met € 5 miljoen tot € 23 miljoen als gevolg van lagere vermogensbeheervergoedingen. Resultaten uit beleggingen stegen met € 4 miljoen tot € 35 miljoen, dankzij hogere gerealiseerde winsten op vastrentende beleggingen.


8

Het resultaat financiële instrumenten daalde met € 139 miljoen tot € 10 miljoen negatief, mede als gevolg van het ontbreken van incidentele baten van € 80 miljoen door de onteigening van onderhands geplaatste achtergestelde schulden en de afwikkeling van de daaraan verbonden derivaten. Bovendien kwamen de terugkoopresultaten op eigen schuldpapier met € 4 miljoen fors lager uit in vergelijking met een winst van € 39 miljoen in het eerste halfjaar van 2013. Verder waren ook de resultaten van reële waardeveranderingen van hypotheken en derivaten aangehouden voor hedgingdoeleinden lager.

Lasten Verdeling bijzondere waardeverminderingen SNS Retail Bank In miljoenen euro's

Bijzondere waardeverminderingen op particuliere hypotheken



66

70

-6%

2

3

-33%

2

Bijzondere waardeverminderingen op MKB-kredieten

14

21

-33%

15

Totaal bijzondere waardeverminderingen op vorderingen

82

94

-13%

120

Bijzondere waardeverminderingen op materiële vaste activa en overige

-1

--

0%

10

Totaal bijzondere waardeverminderingen

81

94

-14%

130

Bijzondere waardeverminderingen op vorderingen als percentage van gemiddelde bruto uitstaande vorderingen op klanten

0,30%

0,35%

0,45%

Bijzondere waardeverminderingenparticuliere op particuliere hypotheken als percentage van gemiddelde bruto uitstaande particuliere hypotheken

0,28%

0,29%

0,43%

Bijzondere waardeverminderingen op andere particuliere leningen

103

De totale bijzondere waardeverminderingen op vorderingen daalden met € 12 miljoen tot € 82 miljoen. Dit staat gelijk aan 30 basispunten (bps) van bruto uitstaande vorderingen. Door een lagere instroom van voorziene leningen daalden de bijzondere waardeverminderingen op particuliere hypotheken met € 4 miljoen tot € 66 miljoen, wat gelijk staat aan 28 bps van de bruto uitstaande particuliere hypotheken. Bijzondere waardeverminderingen op zakelijke leningen daalden met € 7 miljoen naar € 14 miljoen. Dit was voornamelijk toe te schrijven aan een lagere instroom van voorziene leningen in aanhoudend fragiele economische omstandigheden.

Operationele lasten SNS Retail Bank In miljoenen euro's

Totaal operationele lasten



241

267

-10%

255

Voorziening ter compensatie voor participatiecertificaten

--

53

--

Aandeel in depositogarantiestelsel

--

--

-7

Correcties:

Totaal correcties Gecorrigeerde operationele lasten

--

53

241

214

-7 13%

262

De totale operationele lasten daalden met € 26 miljoen tot € 241 miljoen. In het eerste halfjaar van 2013 was een last van € 53 miljoen opgenomen ter compensatie van voormalige houders van participatiecertificaten. Hiervoor gecorrigeerd, stegen de totale operationele kosten met € 27 miljoen (13%). Hieraan lagen voornamelijk hogere kosten van regelgeving, waaronder de Asset Quality Review (AQR), projectkosten van klantonderzoek (customer due diligence) en een additionele kostenallocatie van SNS REAAL holding van € 10 miljoen ten grondslag. De efficiencyratio kwam uit op 44,5%, tegenover 41,2% in het eerste halfjaar van 2013. In het eerste halfjaar van 2013 was in de totale baten een aanzienlijke bedrag aan incidentele baten uit nationalisatiemaatregelen begrepen en een uitzonderlijk hoog niveau aan winsten op de terugkoop van eigen schuldpapier en het effect van additionele kostenallocaties. De voor incidentele posten gecorrigeerde efficiencyratio kwam uit op 44,5%, tegenover 37,7% in het eerste halfjaar van 2013.


9

Resultaat eerste halfjaar 2014 vergeleken met tweede halfjaar 2013 Het netto resultaat nam met € 142 miljoen fors toe in vergelijking met het tweede halfjaar van 2013. De toename is voor € 48 miljoen toe te schrijven aan lagere incidentele lasten. In het tweede halfjaar van 2013 bedroegen incidentele posten € 99 miljoen negatief, bestaande uit een bedrag van € 86 miljoen negatief gerelateerd aan de herwaardering van DBV-securitisatiestructuren en een extra belastinglast van € 13 miljoen gerelateerd aan de nationalisatiemaatregelen. Gecorrigeerd voor deze incidentele posten verbeterde de nettowinst van SNS Retail Bank met € 94 miljoen tot € 165 miljoen. De belangrijkste factoren achter deze stijging waren lagere bijzondere waardeverminderingen op leningen en hogere gerealiseerde winsten op vastrentende beleggingen.

Klanten, hypotheken en sparen Klanten, hypotheken en sparen SNS Retail Bank Juni 2014 December 2013

Juni 2013

Totaal aantal klanten (in duizenden)

3.184

3.162

3.119

Woninghypotheken (in miljard euro's)

46,5

47,0

48,1

3,7%

1,8%

1,2%

Marktaandeel nieuwe hypotheken Particuliere spaartegoeden (in miljarden euro's)

36,3

33,3

32,8

Marktaandeel particuliere spaartegoeden

10,6%

10,1%

9,9%

MKB-spaartegoeden (in miljarden euro's)

3,1

3,1

2,8

In het eerste halfjaar van 2014 hebben de merken van SNS Retail Bank (SNS Bank, ASN Bank, BLG Wonen, RegioBank en Zwitserleven Bank), exclusief de impact van de verkoop van SNS Fundcoach, een nettogroei van de klantportefeuille van 35.000 weten te realiseren. In deze periode steeg ook de algehele klanttevredenheid, met name bij het merk SNS Bank. ASN Bank behoudt een van de hoogste klanttevredenheidsscores in de sector, ondanks een lichte terugval ten opzichte van ultimo 2013. Met het oog op een verdere verbetering van onze dienstverlening aan klanten zijn diverse mobiele diensten aan de mobiel bankieren propositie van SNS Retail Bank toegevoegd. De particuliere hypotheekportefeuille van SNS Retail Bank daalde naar € 46,5 miljard (ultimo 2013: € 47,0 miljard), als gevolg van aflossingen gedreven door een hoger aantal vervroegde aflossingen. Het marktaandeel nieuwe hypotheken van SNS Retail Bank liet met 3,7% een gestage groei zien (ultimo 2013: 1,8%). Particuliere spaartegoeden stegen naar € 36,3 miljard van € 33,3 miljard ultimo 2013, en het marktaandeel van SNS Retail Bank op de spaarmarkt bedroeg 10,6% (ultimo 2013: 10,1%). Banksparen, opgenomen onder particuliere spaartegoeden, steeg licht van € 3,0 miljard ultimo 2013 naar € 3,1 miljard. MKB-spaartegoeden, opgenomen onder ‘Overige schulden aan klanten’, waren met € 3,1 miljard stabiel ten opzichte van ultimo 2013.


10

Kapitaal- en risicomanagement Interne risicocontrole Naast belangrijke inspanningen die zijn geleverd aan de verbetering van de betrouwbaarheid en actualiteit van de rapportage- en informatiesystemen over de verschillende risicodisciplines heen, is ook een structurele aanpak geïmplementeerd om een meer geïntegreerd controleraamwerk te ontwikkelen waarmee de Bank haar interne beheersing verder kan versterken. Per 1 juli 2014 zijn nieuwe rapportagelijnen geïmplementeerd. De taken van de voormalige functie van CFRO zijn verdeeld over twee functionarissen: een CFO en een CRO. De voormalige Group Risk-afdelingen zijn nu verdeeld over de nieuwe Financial Risk- en Enterprise Risk-afdelingen.

Kredietrisico Als nationale hypotheekverstrekker, staat SNS Retail Bank bloot aan de Nederlandse economie en ontwikkelingen op de woningmarkt. In het eerste halfjaar van 2014 vertoonde de Nederlandse economie voorzichtige tekenen van herstel. Het consumentenvertrouwen steeg en de werkloosheid gaf de laatste maanden een lichte daling te zien. Daarnaast steeg het aantal verkochte woningen ten opzichte van dezelfde periode van het jaar ervoor. Eind juni 2014 lagen de huizenprijzen gemiddeld 2,2% hoger ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. De kredietwaardigheid van de portefeuille stabiliseerde. De instroom van voorziene leningen en bijzondere waardeverminderingen daalden in vergelijking met de eerste helft van 2013. Bijzondere waardeverminderingen werden met name veroorzaakt door de bestaande defaultportefeuille wat leidde tot een beperkte stijging van het dekkingspercentage.

Vorderingen op klanten SNS Retail Bank Juni 2014 In miljoenen euro's

Bruto Specifieke IBNR- Balanswaarde leningen voorziening voorziening leningen

Particuliere hypotheken Overige particuliere kredieten Totaal particuliere kredieten

December 2013 Bruto leningen

Specifieke voorziening

IBNR- Balanswaarde voorziening leningen

46.873

-292

-33

46.548

47.328

-265

-41

269

-33

-1

235

293

-35

-1

47.022 257

-300

-42

47.279

47.142

-325

-34

46.783

47.621

MKB-kredieten

1.194

-116

-4

1.074

1.249

-105

-6

1.138

Overige semipublieke kredieten

2.360

--

--

2.360

2.699

--

--

2.699

Onderhandse leningen en kasgeldleningen overheid

3.347

--

--

3.347

2.301

--

--

2.301

54.043

-441

-38

53.564

53.870

-405

-48

53.417

Totaal vorderingen op klanten

Per 30 juni 2014 is een bruto bedrag van € 1.095 miljoen aan MKB-hypotheken begrepen in MKB-kredieten (31 december 2013: € 1.143 miljoen) In vorige rapportageperiodes werd de collectieve voorziening voor non default leningen verantwoord onder de specifieke voorziening. Vanaf de huidige rapportageperiode wordt deze voorziening verantwoord onder de IBNR-voorziening. Vergelijkende cijfers zijn hierop aangepast.

Vergeleken met ultimo 2013 namen vorderingen op klanten met € 0,2 miljard toe tot € 53,6 miljard. Dit was het saldo van een toename van € 1,0 miljard aan particuliere en kasgeldleningen aan de publieke sector, een afname van € 0,5 miljard in particuliere hypotheken en een afname van € 0,3 miljard in overige leningen aan de semipublieke sector.


11

Dekkingsgraad Juni 2014 In miljoenen euro's

Particuliere hypotheken Overige particuliere kredieten Totaal particuliere kredieten MKB-kredieten Totaal vorderingen op klanten

Leningen in achterstand

December 2013

Non Impaired Specifieke Dekkings- Leningen in default default voorziening graad achterstand

Non Impaired Specifieke Dekkingsdefault default voorziening graad

2.151

712

1.439

-292

20,3%

2.170

762

1.408

-265

18,8%

87

15

72

-33

45,8%

97

18

79

-35

44,3%

2.267

780

1.487

-300

20,2%

2.238

727

1.511

-325

21,5%

181

--

181

-116

64,1%

171

--

171

-105

61,4%

2.419

727

1.692

-441

26,1%

2.438

780

1.658

-405

24,4%

De dekkingsgraad (specifieke voorzieningen als percentage van de impaired default leningen) steeg naar 26,1%, van 24,4% per ultimo 2013. De dekkingsgraad van particuliere hypotheken steeg naar 20,3%, vooral veroorzaakt door additionele voorzieningen voor hypotheken met een langere achterstandsperiode. De dekkingsgraad van de MKB-kredieten steeg naar 64,1% van 61,4% ultimo 2013, vooral veroorzaakt door gedaalde onderpandswaarden. De gewogen gemiddelde geïndexeerde LtV van particuliere hypotheken stond eind juni 2014 op 89%, stabiel vergeleken met ultimo 2013. Nieuwe hypotheekinstroom heeft een lager risicoprofiel vanwege de strengere acceptatie-eisen en omdat een groot deel de nieuwe hypotheken wordt gedekt door de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). In het eerste halfjaar van 2014 viel 79% van de hypotheekproductie onder NHG. Van de totale hypotheekportefeuille valt nu 27% onder NHG. Bij de vaststelling van de hoogte van de voorzieningen wordt rekening gehouden met het werkelijke bedrag aan defaults en de ervaring dat kredietverliezen ook veroorzaakt kunnen worden door posten die niet in default zijn (‘bestaande maar nog niet gerapporteerde’ posten). Een klant is ‘in default’ als zijn betalingsachterstand meer dan 90 dagen bedraagt of als het onwaarschijnlijk is dat de klant aan zijn verplichtingen kan blijven voldoen. Voorzieningen voor defaults zijn opgenomen onder de specifieke voorziening.

Verloop voorziening vorderingen op klanten in miljoenen euro's

Particuliere hypotheken

Overige particuliere kredieten

MKB-kredieten

Totaal

Stand per 1 januari 2014

306

36

111

453

Onttrekking

-47

-4

-5

-56

Dotatie

104

3

22

129

Vrijval

-38

-1

-8

-47

Stand per 30 juni 2014

325

34

120

479

De voorzieningen stegen tot € 479 miljoen, van € 453 miljoen ultimo 2013. Hoewel bijzondere waardeverminderingen daalden ten opzichte van 2013, bleef het saldo van dotaties en vrijvallen van € 82 miljoen hoger dan de gerealiseerde onttrekkingen.


12

Vorderingen op klanten in achterstand SNS Retail Bank In miljoenen euro's

Geen achterstand

Juni 2014

December 2013

51.624

96%

51.432

96%

1.139

2%

1.205

2%

3 - 6 maanden

289

1%

296

1%

6 - 12 maanden

301

1%

346

1%

> 1 jaar

690

1%

591

1%

2.419

5%

2.438

5%

-479

-1%

-453

-1%

53.564

100%

53.417

100%

< 3 maanden

Subtotaal achterstanden Voorziening Totaal

De kredietwaardigheid van de hypotheekportefeuille van SNS Retail Bank stabiliseerde in het eerste halfjaar van 2014. De boekwaarde van de leningen in achterstand daalde licht naar € 2.419 miljoen van € 2.438 miljoen ultimo 2013.

Marktrisico Om de gevoeligheid voor rentefluctuaties laag te houden, werd duration van het eigen vermogen op een laag niveau, tussen 0 en 2, gehouden. Bij een parallelle verschuiving van de rentecurve met 200 bps kwam de waardeverandering van het eigen vermogen ten opzichte van own funds in juni 2014 uit op 2% (ultimo 2013: 6,4%), ruim binnen de DNB-limiet van 20%. Earnings at Risk (EaR) meet de gevoeligheid van de rentemarge voor een beperkt aantal extreme maar plausibele rentescenario’s. Aan het einde van de eerste halfjaar van 2014, was de EaR € 9 miljoen, tegenover € 21 miljoen ultimo 2013. De totale handelsportefeuille van SNS Retail Bank is gering (€ 0,7 miljard). Het marktrisico van deze portefeuille wordt op dagbasis gestuurd aan de hand van limieten op een 1-daags Value at Risk (VaR) bij een betrouwbaarheidsinterval van 99%. De totale VaR-limiet was € 3 miljoen en weerspiegelde daarmee het lage risicoprofiel van deze activiteiten. Eind juni 2014 waren de totale beleggingen van SNS Retail Bank gestegen naar € 5,8 miljard (€ 5,6 miljard ultimo 2013). 85% van deze exposure was belegd in staatsobligaties (ultimo 2013: 83%).


13

Kapitaalpositie Kapitaalpositie SNS Bank N.V. prudentieel geconsolideerd Kapitalisatie SNS Bank N.V. prudentieel geconsolideerd Juni 2014 December 2013 pro forma In miljoenen euro's

CRD IV transitioneel

Eigen vermogen SNS REAAL toe te schrijven aan aandeelhouder

Juni 2014 December 2013 pro forma

CRD IV CRD IV volledig CRD IV volledig transitioneel ingefaseerd ingefaseerd

4.496

4.496

4.496

-21

-20

-21

-20

Cash flow hedge reserve en reële waarde reserve

-265

-126

-144

-100

Totaal prudentiële filters

Overwinst uit gesecuritiseerde activa

4.496

-286

-146

-165

-120

Immateriële vaste activa

-98

-102

-98

-102

UItgestelde belastingvorderingen

-46

-71

-230

-354

IRB-tekort

-97

-104

-97

-104

-241

-277

-425

-560

-527

-423

-590

-680

3.969

4.073

3.906

3.816

--

--

--

--

3.969

4.073

3.906

3.816

--

--

--

--

3.969

4.073

3.906

3.816

25.800

26.958

26.286

27.064

125.237

129.205

125.174

129.205


15,4%

15,1%

14,9%

14,1%

Tier 1 ratio

15,4%

15,1%

14,9%

14,1%


15,4%

15,1%

14,9%

14,1%

3,2%

3,2%

3,1%

3,0%

Totaal kapitaalaftrekposten Totaal voorgeschreven aanpassingen op het eigen vermogen CRD IV Tier 1 kernkapitaal Aanvullend Tier 1 kapitaal Tier 1 kapitaal Tier 2 kapitaal Totaal kapitaal Risicogewogen activa Risicoblootstelling gedefinieerd door CRR

Leverageratio

SNS Bank N.V. is een 100% dochter van SNS REAAL N.V. Op basis van de CRR/CRD IV-regelgeving wordt SNS REAAL N.V., als gemengde financiële holding, beschouwd als onderdeel van de prudentiële consolidatiekring van SNS Bank N.V. Als gevolg daarvan is SNS Bank N.V. vanaf 1 januari 2014 verplicht haar kapitaalpositie, op basis van de kapitaalpositie van SNS REAAL N.V. en haar geassocieerde deelnemingen, te rapporteren en openbaar te maken.

Risicogewogen activa SNS Bank N.V. prudentieel geconsolideerd Juni 2014 December 2013 pro forma In miljoenen euro's

CRD IV

CRD IV

Risicogewogen activa CRD IV SNS Bank N.V. exclusief moeder

15.229

15.090

Deelnemingswaarde verzekeringsactiviteiten (weging van 400%)

9.485

10.351

Achtergestelde leningen SNS REAAL N.V. aan verzekeringsactiviteiten (weging van 400%)

1.208

1.208

Overig Risicogewogen activa CRD IV SNS Bank N.V. prudentieel geconsolideerd volledig ingefaseerd Overgangsregeling (infasering) Risicogewogen activa CRD IV SNS Bank N.V. prudentieel geconsolideerd ingroei

364

415

26.286

27.064

-486

-106

25.800

26.958

Vewezen wordt naar de tabel hierna, die een verdeling laat zien van de risicogewogen activa van SNS Bank N.V. exclusief moeder

Voor de berekening van own funds op prudentieel geconsolideerd niveau, heeft SNS REAAL N.V. toestemming van De Nederlandsche Bank (DNB) gekregen om artikel 49 CRR toe te passen. DNB heeft vastgesteld dat SNS REAAL N.V. aan de vereisten voor toepassing voldoet. Deze vereisten hebben onder andere betrekking op de governancestructuur van SNS REAAL N.V. Op basis daarvan krijgt het eigen vermogen van de verzekeringsactiviteiten van


14

SNS REAAL N.V. een risicoweging van 400% toegekend in plaats van een kapitaal aftrekpost. De achtergestelde leningen van € 302 miljoen, door SNS REAAL N.V. aan de verzekeringsactiviteiten verstrekt, hebben eveneens een risicoweging van 400%. Bovendien is de lening van € 250 miljoen van SNS Bank N.V. aan REAAL N.V., met een risicoweging van 500%, per het vierde kwartaal van 2013 opgenomen in de risicogewogen activa (RWA) van SNS Bank N.V. (stand-alone). Dit resulteert in een RWA van € 25,8 miljard voor SNS Bank N.V. prudentieel geconsolideerd. De own funds worden per 30 juni 2014 openbaar gemaakt. De transitionele Tier 1 kernkapitaalratio van SNS Bank N.V. prudentieel geconsolideerd bedroeg per 30 juni 2014 15,4%. Bovendien worden own funds openbaar gemaakt waarbij, na een gefaseerde aanpassingsperiode van vijf jaar, alle additionele kapitaal aftrekposten en prudentiële filters van toepassing onder CRR/CRD IV volledig zullen zijn ingefaseerd. De volledig ingefaseerde Tier 1 kernkapitaalratio van SNS Bank N.V. prudentieel geconsolideerd bedroeg 14,9%. De voorgenomen verkoop van de verzekeringsactiviteiten kan de kapitaalpositie van SNS REAAL N.V., en als gevolg daarvan de solvabiliteit van SNS Bank N.V. op prudentieel geconsolideerde basis, beïnvloeden.


15

Kapitaalpositie SNS Bank N.V. op stand-alone basis Kapitalisatie SNS Bank N.V. (exclusief moeder) Juni 2014 In miljoenen euro's

Eigen vermogen SNS Bank NV toe te schrijven aan aandeelhouder

Juni 2014 December 2013

CRD IV CRD IV volledig transitioneel ingefaseerd

Basel II

2.822

2.822

2.582

-100

-100

-100

Overwinst uit gesecuritiseerde activa

-21

-21

-20

Cash flow hedge reserve en reële waarde reserve

-75

-58

53

Overige prudentiële aanpassingen

-11

-11

-7

Faciliteit SNS REAAL

Totaal prudentiële filters

-207

-190

-74


-81

-81

-74

UItgestelde belastingvorderingen

-46

-230

--

IRB-tekort

-58

-97

-19

-185

-408

-93

Totaal kapitaalaftrekposten Totaal voorgeschreven aanpassingen op het eigen vermogen CRD IV Tier 1 kernkapitaal Aanvullend Tier 1 kapitaal Tier 1 kapitaal Tier 2 vermogensbestanddelen IRB-tekort Tier 2 kapitaal Totaal kapitaal

-392

-598

-167

2.430

2.224

2.415

--

--

--

2.430

2.224

2.415

40

40

40

-39

--

-18

1

40

22

2.431

2.264

2.437

Risicogewogen activa

15.229

15.229

14.578

Risicoblootstelling gedefinieerd door CRR

67.349

67.143

74.629


16,0%

14,6%

16,6%

Tier 1 ratio

16,0%

14,6%

16,6%


16,0%

14,9%

16,7%

3,6%

3,3%

3,2%

Leverageratio

Voor rapportageverplichtingen blijft SNS Bank N.V. haar solvabiliteit op stand-alone basis rapporteren. In vergelijking met CRD III zijn met ingang van 1 januari 2014 in de stand-alone kapitaalpositie van SNS Bank N.V. op grond van CRR/CRD IV extra aanpassingen verwerkt, voornamelijk gerelateerd aan de uitgestelde belastingvordering met betrekking tot de voorwaartse verliescompensatie en, indien van toepassing, een eventueel tekort in de AFS-reële waardereserve. Deze aanpassingen worden in een periode van vijf jaar ingefaseerd. De stand-alone Tier 1 kernkapitaalratio wordt per balansdatum gerapporteerd op zowel transitionele als volledig ingefaseerde basis.

Risicogewogen activa SNS Bank N.V. (exclusief moeder) Juni 2014 December 2013 In miljoenen euro's

CRD IV

Basel II

13.142

12.870

1.516

1.516

Marktrisico

248

192

Credit Valuation Adjustment (CVA)

323

--

15.229

14.578

Kredietrisico Operationeel risico

Totaal

De RWA voor SNS Bank N.V. op stand-alone basis steeg in het eerste halfjaar van 2014 met € 0,6 miljard naar €15,2 miljard, waarvan € 7,8 miljard voor particuliere hypotheken (ultimo 2013: € 7,7 miljard). De stijging werd veroorzaakt door een hogere exposure op hypotheken door een call van securitisaties, een toename in PD’s (Probability of Default) en LGD’s (Loss Given Default) en een Credit Valuation Adjustment (CVA) voor het risico dat de marktwaarde van derivaten


16

zou kunnen verslechteren door een wijziging in de kredietwaardigheid van tegenpartijen. Per het vierde kwartaal van 2013, is de lening van € 250 miljoen van SNS Bank N.V. aan REAAL N.V., met een risicoweging van 500%, opgenomen onder 'Kredietrisico’ in de RWA van SNS Bank N.V. (stand-alone). Eind juni was de transitionele Tier 1 kernkapitaalratio van SNS Bank N.V. op stand-alone basis tot 16,0% gedaald, tegenover 16,6% ultimo 2013. Het Tier 1 kernkapitaal steeg van € 2.415 miljoen tot € 2.430 miljoen, voornamelijk als gevolg van de nettowinst over het eerste halfjaar van 2014. Deze werd grotendeels tenietgedaan door de kapitaalaftrek van de uitgestelde belastingvorderingen met betrekking tot de voorwaartse verliescompensatie en het IRB-tekort. De volledig ingefaseerde Tier 1 kernkapitaalratio van SNS Bank N.V. op stand-alone basis nam toe tot 14,6%, ten opzichte van 12,4% ultimo 2013, door afname van de uitgestelde belastingvordering met betrekking tot de voorwaartse verliescompensatie en de nettowinst over het eerste halfjaar van 2014. De totale kapitaalratio is vrijwel gelijk aan de Tier 1 kernkapitaalratio en de Tier 1 ratio. Het Tier 2 kapitaal bestaat uit een achtergestelde lening van € 40 miljoen van SNS REAAL N.V. aan SNS Bank N.V.

Uitgebreide beoordeling Voorafgaand aan haar toezichtstaak die later dit jaar start, voert de Europese Central Bank (ECB) momenteel een uitgebreid onderzoek uit bij ongeveer 130 banken in het eurogebied. Op het moment van rapporteren zijn de algehele resultaten van de beoordeling van de activa (Asset Quality Review - AQR) en stresstest bij SNS Bank N.V. nog niet bekend. Hoewel de beoordeling van invloed kan zijn op SNS Bank N.V., is de informatie waarover we momenteel beschikken onvoldoende toereikend om een inschatting van de impact te kunnen maken.

Funding en liquiditeitsbeheer De daling van de loan-to-deposit ratio van 122% ultimo 2013 tot 114% was te wijten aan een stijging van de retailfinancieringen in combinatie met een bescheiden afname van vorderingen op klanten. In het eerste halfjaar van 2014 is SNS Retail Bank geen nieuwe kapitaalmarkttransacties aangegaan. In de eerste helft van 2014 namen de vorderingen op banken af met € 3,6 miljard naar € 2,5 miljard, als gevolg van de volledige aflossing van de financiering van SNS Retail Bank aan Propertize van € 4,1 miljard per ultimo 2013. De opbrengst is door SNS Retail Bank onder meer gebruikt om € 4,5 miljard aan ECB-faciliteiten (LTRO) af te lossen. De resterende € 1,0 miljard aan ECB-faciliteiten per ultimo juni 2014 zijn in juli 2014 volledig afgelost.

Ontwikkeling liquiditeitspositie SNS Bank N.V. In miljoenen euro's


Kasmiddelen

3.978

Liquide activa

9.948

6.294

13.926

11.628

Totale liquiditeitspositie

5.334

De totale liquiditeitspositie bleef hoog en steeg tot € 13,9 miljard. De stijging werd vooral veroorzaakt door de eerdergenoemde aflossing van de financiering aan Propertize. De opbrengst van deze aflossing maakte het voor SNS Retail Bank mogelijk om € 4,5 miljard aan ECB-faciliteiten af te lossen, wat resulteerde in een toename van de ECB beleenbare activa. De wettelijke liquiditeit- en fundingeisen, de Liquidity Coverage Ratio (LCR) en de Net Stable Funding Ratio (NSFR), worden niet openbaar gemaakt totdat de discussie over de technische uitvoeringsnormen van de European Banking Authority (EBA) is afgerond. Beide waren echter ruim boven de toekomstige minimumeis van 100%.


17

5 Verzekeringsactiviteiten Hoofdpunten • •

• • •

Nettoverlies van € 225 miljoen, beïnvloed door een incidentele dotatie van € 269 miljoen aan de verzekeringstechnische voorziening, als gevolg van de LAT, met name veroorzaakt door aanpassingen in modellen en kostenparameters Hogere nettowinst gecorrigeerd voor incidentele posten van € 44 miljoen, voornamelijk door hogere gerealiseerde winsten op aandelen en obligaties door verdere de-risking van de beleggingsportefeuille in afwachting van de desinvestering van de verzekeringsactiviteiten; fors lagere onderliggende winst als gevolg van lagere beleggingsopbrengsten Marktaandeel nieuwe individuele periodieke levenpremies en nieuwe schadepremies blijven goed op niveau; marktaandeel nieuwe collectieve levenpremies onder druk Geringe daling operationele lasten ondanks additionele allocatie groepskosten van SNS REAAL holding DNB-solvabiliteit lager op 163% (ultimo 2013: 172%), vooral door aanpassingen in modellen en kostenparameters

Winst- en verliesrekening verzekeringsactiviteiten In miljoenen euro's

Netto premie-inkomen Netto provisie en beheervergoedingen Resultaat deelnemingen Resultaat uit beleggingen



1.561

1.678

-7%

1.289

31

37

-16%

33

--

1

-100%

1

770

687

12%

750

1.082

-9

12122%

637

-102

6

-1800%

54

--

4

-100%

-4

Totaal baten

3.342

2.404

39%

2.760

Verzekeringstechnische lasten

3.170

1.972

61%

2.809

108

131

-18%

116

11

45

-76%

172

Totale operationele lasten

221

227

-3%

235

Overige rentelasten

132

100

32%

126

3.642

2.475

47%

3.459

-300

-71

-323%

-699

-75

-19

-295%

-128

--

1

-100%

-1

-225

-53

-325%

-570

68

34

100%

-473

Netto resultaat over de periode REAAL Schade

-18

-14

-29%

14

Netto resultaat over de periode REAAL Overig

-3

-9

67%

-34

Netto resultaat over de periode REAAL

Resultaat uit beleggingen voor rekening en risico van polishouders Resultaat financiële instrumenten Overige operationele opbrengsten

Acquisitiekosten verzekeringsactiviteiten Bijzondere waardeverminderingen

Totaal lasten Resultaat voor belastingen Belastingen Belang van derden Netto resultaat over de periode Netto resultaat over de periode REAAL Leven

47

11

327%

-493

Netto resultaat over de periode Zwitserleven

-272

-64

-325%

-77

Incidentele posten

-269

-83

44

30

13,4%

12,2%

17,2%

104,0%

103,9%

111,6%

64,7%

64,7%

70,9%

Gecorrigeerd netto resultaat over de periode Bedrijfskosten-premieverhouding verzekeringsactiviteiten Combined ratio schadebedrijf Schadequote schadebedrijf


-664 47%

94

18

Resultaat Resultaat eerste halfjaar 2014 vergeleken met eerste halfjaar 2013 Onderliggend resultaat verzekeringsactiviteiten In miljoenen euro's




-225

-53

Directe impact van nationalisatiemaatregelen

--

-6

--

Bijzondere waardevermindering VOBA REAAL Leven en Zwitserleven

--

-62

-377

Bijzondere waardevermindering goodwill REAAL Leven

--

--

-150

Bijzondere waardevermindering klantportefeuille REAAL Schade

--

--

-12

Bijzondere waardevermindering software Zwitserleven

--

-15

--

-266

--

-110

Dotatie voorziening IFRS LAT-tekort REAAL Schade

-3

--

--

Voorziening beleggingsverzekeringen REAAL Leven

--

--

-15

-269

-83

-664


44

30

Winsten, verliezen en bijzondere waardeverminderingen op de aandelenportefeuille

30

17

17

Winsten, verliezen en bijzondere waardeverminderingen op de vastrentende portefeuille

111

38

87

Resultaat op financiële instrumenten

-76

5

40

Mutaties voorziening verzekeringscontracten a.g.v. marktwaardebewegingen

-20

-36

-82

Dotatie voorziening IFRS LAT-tekort Zwitserleven

Totaal incidentele posten

-325%

-570

47%

94

Totaal netto resultaat op de beleggingsportefeuille en hedges

45

24

88%

62

Afschrijving VOBA en overige immateriële vaste activa

-2

-23

91%

-12

1

29

-97%

44

29

61

-52%

54

-15

-12

-25%

-32

Onderliggend netto resultaat Onderliggend netto resultaat REAAL Leven Onderliggend netto resultaat REAAL Schade Onderliggend netto resultaat REAAL Overig

-4

-9

56%

-8

Onderliggend netto resultaat REAAL

10

40

-75%

14

Onderliggend netto resultaat Zwitserleven

-9

-11

18%

30

Resultaten op aandelenhedges zijn begrepen in winsten/verliezen op de aandelenportefeuille in plaats van resultaat op financiële instrumenten. Mutaties voorziening verzekeringscontracten a.g.v. marktwaardebewegingen is inclusief vrijval/dotatie voorziening onderrente en garanties unit-linked en separate accounts, impact van shadow accounting en de impact van het hedgen van inflatierisico's.

De verzekeringsactiviteiten rapporteerden een nettoverlies van € 225 miljoen in vergelijking met een nettoverlies van € 53 miljoen over het eerste halfjaar van 2013. REAAL Leven boekte een hogere winst en REAAL Schade boekte een verlies, terwijl Zwitserleven een fors hoger nettoverlies rapporteerde gedreven door een incidentele last in verband met het LAT-tekort. In het eerste halfjaar van 2014 bedroegen de incidentele posten € 269 miljoen negatief, volledig bestaande uit dotaties aan verzekeringstechnische voorzieningen in verband met het IFRS LAT-tekort. Bij Zwitserleven kwam dit bedrag uit op € 266 miljoen en bij REAAL Schade op € 3 miljoen. In het eerste halfjaar van 2013 bedroegen de incidentele posten € 83 miljoen negatief, voornamelijk bestaande uit een bedrag van € 77 miljoen aan bijzondere waardeverminderingen op immateriële vaste activa (VOBA en intern ontwikkelde en geactiveerde software). Hierin was tevens een netto last van € 6 miljoen opgenomen als gevolg van de onteigening van een achtergestelde obligatie van SNS Bank die in de beleggingsportefeuille was opgenomen. Gecorrigeerd voor incidentele posten, steeg de nettowinst met € 14 miljoen tot € 44 miljoen. Dit was meer dan volledig te wijten aan het hogere netto-effect van gerealiseerde winsten, verliezen en bijzondere waardeverminderingen op de beleggingsportefeuille en hedges bij REAAL Leven, vooral dankzij hogere gerealiseerde winsten op de aandelen portefeuille. Fors hogere gerealiseerde winsten op vastrentende beleggingen werden grotendeels tenietgedaan door lagere resultaten op financiële instrumenten en mutaties in verzekeringscontracten als gevolg van reële


19

waardeveranderingen (shadow accounting). Het totale netto-effect van winsten, verliezen en bijzondere waardeverminderingen op de beleggingsportefeuille en hedges nam met € 21 miljoen toe naar € 45 miljoen. Bovendien daalde de afschrijving van de VOBA en overige immateriële vaste activa structureel van € 23 miljoen naar € 2 miljoen naar aanleiding van de bijzondere waardeverminderingen in 2013. Het onderliggende resultaat liet een forse daling met € 28 miljoen tot € 1 miljoen zien. Deze daling was het gevolg van lagere verzekeringstechnische en kostenresultaten en lagere beleggingsopbrengsten. De lagere beleggingsopbrengsten waren deels het resultaat van dalende marktrentes en gedeeltelijk gerelateerd aan de de-risking van de beleggingsportefeuille over de afgelopen periodes. In afwachting van de verkoop van de verzekeringsactiviteiten wordt re-risking momenteel niet overwogen. Er wordt prioriteit gegeven aan de balansbescherming, het verbeteren van de klanttevredenheid, de operationele efficiency en het handhaven of verbeteren van marktaandelen. Dit werd in het eerste halfjaar van 2014 uitgedrukt in een algehele verbetering van de klanttevredenheidscijfers, een kostenbasisverlaging van 3%, ondanks het negatieve effect van additionele allocaties van groepskosten van SNS REAAL holding, en stabiele marktaandelen in levensverzekeringen individueel en schadeverzekeringen. Het onderliggende netto resultaat van REAAL Leven bleef positief, maar liet een scherpe daling van € 32 miljoen naar € 29 miljoen zien, vooral veroorzaakt door lagere directe beleggingsopbrengsten en lagere kostenmarges. Het onderliggende netto resultaat van REAAL Schade daalde met € 3 miljoen tot € 15 miljoen negatief door lagere directe beleggingsopbrengsten vanwege lagere resultaten uit herbeleggingen. Het onderliggend resultaat van REAAL Schade werd wederom beïnvloed door hoge schadelasten, vooral bij brand en motor. Het onderliggende nettoverlies van Zwitserleven kwam uit op € 9 miljoen, in lijn met het onderliggende nettoverlies van € 11 miljoen over het eerste halfjaar van 2013. Het ontbreken van een voorziening voor de compensatieregeling van beleggingspensioenen werd grotendeels tenietgedaan door lagere verzekeringstechnische en kostenresultaten.

Baten Netto premie-inkomen verzekeringsactiviteiten In miljoenen euro's



Individuele periodieke premies leven (REAAL Leven)

518

568

-9%

542

Collectieve periodieke premies leven (Zwitserleven)

522

582

-10%

251

Totaal periodieke premies leven

1.040

1.150

-10%

793

Individuele premies koopsommen leven (REAAL Leven)

44

113

-61%

108

Collectieve premies koopsommen leven (Zwitserleven)

195

120

63%

122

Totaal premies koopsommen leven

239

233

3%

230

Premies schade

386

398

-3%

386

1.665

1.781

-7%

1.409

Premie-inkomen Herverzekeringspremies

104

103

1%

120

Netto premie-inkomen

1.561

1.678

-7%

1.289

208

171

22%

-4

New annual premium equivalent levenbedrijf

Individuele periodieke levenpremies daalden met € 50 miljoen tot € 518 miljoen, vooral gedreven door de afkoop van beleggingsverzekeringen. In een krimpende Nederlandse markt bleef het marktaandeel van de nieuwe individuele periodieke levenpremies met 18,4% hoog (over heel 2013: 19,3%). Collectieve periodieke levenpremies daalden met € 60 miljoen tot € 522 miljoen vanwege minder nieuwe productie en een lagere retentiegraad, terwijl een aanzienlijk aantal contracten voor verlenging in aanmerking kwam. Het marktaandeel in nieuwe collectieve levenpremies, exclusief verlengingen, stond onder druk met 8,9% in vergelijking met 10,9% in heel 2013. Totale individuele koopsommen stegen met € 6 miljoen tot € 239 miljoen. Individuele koopsommen liepen met € 69 miljoen tot € 44 miljoen fors terug vanwege de focus op het beschermen van de winstgevendheid en de omzetting van een portefeuille van individuele levensverzekeringen naar collectieve levensverzekeringen. Daarentegen vertoonden collectieve koopsommen met € 70 miljoen tot € 195 miljoen een forse stijging, als gevolg van deze omzetting en een aantal nieuwe grote collectieve contracten.


20

In tegenstelling tot het netto premie-inkomen steeg de New Annual Premium Equivalent (NAPE), die bestaat uit zowel nieuwe productie als verlengingen, van € 171 miljoen tot € 208 miljoen. Deze stijging is voornamelijk gerelateerd aan hogere volumes voor verlengingen van pensioencontracten. Veel werkgevers streven ernaar de pensioenregelingen voor hun medewerkers in 2015 te wijzigen naar aanleiding van de nieuwe Witteveen-regeling. Dit heeft tot gevolg gehad dat vanaf 2012 meer contractverlengingen voor kortere periodes zijn geweest, wat resulteerde in meer verlengingen in de eerste helft van 2014. Het premie-inkomen van schadeverzekeringen daalde met € 12 miljoen tot € 386 miljoen, onder meer door prijsaanpassingen en het beleid van REAAL om de combined ratio te verbeteren en bepaalde intermediairs met ongunstige schaderatio’s uit te faseren. Het marktaandeel van nieuwe schadepremies bedroeg 5,3% (over heel 2013: 5,8%).

Verdeling resultaat beleggingen voor eigen rekening en risico verzekeringsactiviteiten Bruto bedragen in miljoenen euro's

Totaal resultaat uit beleggingen Gerealiseerde winsten/verliezen op aandelen portefeuille Gerealiseerde winsten/verliezen op vastrentende portefeuille Overige gerealiseerde winsten/verliezen Gerealiseerde resultaten Ongerealiseerde resultaten Direct beleggingsresultaat



770

687

12%

42

27

56%

750 23

146

66

121%

118

--

1

-100%

15

188

94

100%

156

3

-4

175%

-17

579

597

-3%

611

Het direct beleggingsresultaat bestaat uit rente, dividend en huur.

Totale resultaten uit beleggingen voor eigen rekening en risico stegen belangrijk door hogere gerealiseerde winsten op aandelen en vastrentende waarden, deels tenietgedaan door lagere directe beleggingsopbrengsten na het nemen van de-risking maatregelen. Resultaten uit beleggingen voor rekening en risico van polishouders stegen fors, vooral als gevolg van de positieve herwaardering van vastrentende waarden naar aanleiding van de gedaalde rente. Hogere aandelenmarkten droegen hier ook positief aan bij.

Lasten Verdeling verzekeringstechnische lasten In miljoenen euro's



Verzekeringstechnische lasten voor eigen rekening en risico

1.794

1.383

30%

1.735

Lasten voor rekening en risico van polishouders

1.376

589

134%

1.074

Totaal verzekeringstechnische lasten

3.170

1.972

61%

2.809

Verzekeringstechnische lasten voor eigen rekening en risico vertoonden een sterke stijging onder invloed van een last van € 355 miljoen bruto bij Zwitserleven in verband met de IFRS-toereikendheidstoets (Liability Adequacy Test; LAT). In het eerste halfjaar van 2013 was een bijzondere waardevermindering van de VOBA van € 83 miljoen bruto opgenomen. Lasten voor rekening en risico van polishouders stegen fors, overeenkomstig de toegenomen resultaten uit beleggingen voor rekening en risico van polishouders. Acquisitiekosten voor de verzekeringsactiviteiten namen aanzienlijk af door het ontbreken van provisievergoedingen van nieuwe productie. Dit was het gevolg van een aantal wetswijzigingen met betrekking tot vergoedingen voor onafhankelijke financieel adviseurs (Customer Agreed Remuneration). Het effect op het netto resultaat was beperkt aangezien dit werd gecompenseerd door een lagere acquisitiekostendekking als gevolg van lagere premie-inkomsten. Het effect van een herverzekeringscontract droeg ook bij aan de daling van de acquisitiekosten. Dit effect werd echter, samen met de lagere verzekeringstechnische lasten, tenietgedaan door hogere rentelasten. In totaal had de


21

herverzekeringstransactie een netto negatief effect op het resultaat van € 4 miljoen (eerste halfjaar 2013: € 3 miljoen negatief).

Verdeling bijzondere waardeverminderingen verzekeringsactiviteiten In miljoenen euro's



Bijzondere waardeverminderingen op aandelen

3

6

-50%

1

Bijzondere waardeverminderingen op vastrentende portefeuille

--

6

-100%

--

Bijzondere waardeverminderingen op immateriële vaste activa

--

20

-100%

166

Overige bijzondere waardeverminderingen

8

13

-38%

5

11

45

-76%

172

Totaal bijzondere waardeverminderingen

Bijzondere waardeverminderingen daalden met € 34 miljoen tot € 11 miljoen, voornamelijk als gevolg van de afwezigheid van bijzondere waardeverminderingen op immateriële vaste activa. In het eerste halfjaar van 2013 was een bijzondere waardevermindering op intern ontwikkelde en geactiveerde software van € 20 miljoen inbegrepen. Overige bijzondere waardeverminderingen bestonden hoofdzakelijk uit bijzondere waardeverminderingen op onderhandse leningen. Operationele lasten kwamen € 6 miljoen lager uit op € 221 miljoen ondanks een additionele kostenallocatie van SNS REAAL holding van € 10 miljoen. Gecorrigeerd voor dit effect, daalden de operationele lasten met € 16 miljoen (-7%) dankzij lagere kosten in verband met de implementatie van de overeengekomen compensatieregeling van beleggingsverzekeringen, lagere marketingkosten en lagere afschrijvingskosten van immateriële vaste activa (exclusief VOBA). De bedrijfskosten-premieverhouding van de verzekeringsactiviteiten steeg van 12,2% naar 13,4% aangezien de daling in bruto premie-inkomen niet geheel werd gecompenseerd door lagere operationele lasten. De overige rentelasten stegen van € 100 miljoen tot € 132 miljoen. Deze toename was ongeveer voor de helft toe te schrijven aan een herverzekeringstransactie. De stijging in rentelasten als gevolg van het herverzekeringscontract werd grotendeels gecompenseerd door lagere verzekeringstechnische lasten en lagere acquisitiekosten. De rentelasten stegen door hogere rentelasten op onderhandse leningen verbonden aan spaarhypotheken. Dit had geen negatief effect op het netto resultaat aangezien het directe beleggingsresultaat navenant toenam.

Resultaat eerste halfjaar 2014 vergeleken met tweede halfjaar 2013 Vergeleken met het tweede halfjaar van 2013 daalde het nettoverlies van de verzekeringsactiviteiten fors van € 570 miljoen tot € 225 miljoen, veroorzaakt door een fors lager effect van incidentele posten bij zowel REAAL als Zwitserleven. In het tweede halfjaar van 2013 bedroegen incidentele posten € 664 miljoen negatief, grotendeels bestaande uit bijzondere waardeverminderingen op immateriële vaste activa. In het eerste halfjaar van 2014 bedroegen incidentele posten € 269 miljoen negatief. Gecorrigeerd voor incidentele posten daalde de netto resultaat van de verzekeringsactiviteiten van € 94 miljoen tot € 44 miljoen. Dit werd gedeeltelijk veroorzaakt door de lagere netto-invloed van gerealiseerde winsten, verliezen en bijzondere waardeverminderingen op de beleggingsportefeuille en hedges die in het tweede halfjaar van 2013 daalden van € 62 miljoen tot € 45 miljoen Dit werd deels gecompenseerd door lagere afschrijvingen van de VOBA en overige immateriële activa. Bovendien daalde het onderliggende resultaat van de verzekeringsactiviteiten van € 44 miljoen tot € 1 miljoen. De onderliggende winst van REAAL daalde met € 4 miljoen tot € 10 miljoen. Bij REAAL Leven daalde de onderliggende winst van € 54 miljoen tot € 29 miljoen, vooral door lagere directe beleggingsopbrengsten als gevolg van lagere resultaten uit herbeleggingen, lagere verzekeringstechnische resultaten en lagere kostenmarges. Bij REAAL Schade verbeterde het onderliggende resultaat tot een nettoverlies van € 15 miljoen vergeleken met een nettoverlies van € 32 miljoen in het tweede halfjaar van 2013. Hoewel schaderatio’s hoog bleven, namen ze af ten opzichte van het tweede halfjaar van 2013, in het bijzonder bij brand en motor. REAAL Schade heeft maatregelen genomen om de winstgevendheid op het gebied van tariefstelling, kosten, efficiency en distributie te verbeteren. Zwitserleven rapporteerde een onderliggend nettoverlies van € 9 miljoen, tegenover een onderliggende nettowinst van


22

€ 30 miljoen in het tweede halfjaar van 2013. De daling werd met name veroorzaakt door lagere verzekeringstechnische resultaten op overlijdensrisicoverzekeringen en lagere directe beleggingsopbrengsten.

Kapitaal- en risicomanagement Solvabiliteit verzekeringsactiviteiten Solvabiliteit verzekeringsactiviteiten In miljoenen euro's


Juni 2013

DNB-solvabiliteitspercentage verzekeringsactiviteiten

163%

172%

172%

DNB-solvabiliteitspercentage SRLEV

173%

187%

210%

DNB-solvabiliteitspercentage Schade

235%

235%

471%

Aanwezig toetsingskapitaal

2.458

2.473

2.508

Vereiste solvabiliteit

1.508

1.439

1.461

Double leverage (%)

124,2%

121,9%

137,2%

De DNB-solvabiliteit van de verzekeringsactiviteiten daalde tot 163% (ultimo 2013: 172%), onder de interne norm van ten minste 175%. Deze daling was toe te schrijven aan de negatieve invloed van aanpassingen in de modellen en kostenparameters, waaronder de verwachte hogere kosten door het dissynergie-effect dat de ontvlechting met zich meebrengt. De DNB-solvabiliteit van SRLEV, de juridische entiteit waaronder het grootste deel van het levenbedrijf valt, daalde tot 173%, ten opzichte van 187% ultimo 2013, eveneens onder invloed van de aanpassingen in de modellen en kostenparameters. Bovendien werd de solvabiliteit negatief beïnvloed doordat REAAL N.V. een kredietfaciliteit, door SRLEV aan haar verstrekt, gedeeltelijk gebruikte. In het eerste kwartaal van 2014 werd een kredietfaciliteit van maximaal € 200 miljoen verstrekt, waarbij het gebruikte deel in mindering gebracht zou worden op het beschikbare kapitaal van SRLEV, voor zover van de faciliteit gebruik gemaakt zou zijn. In het eerste halfjaar van 2014 werd € 25 miljoen van deze kredietfaciliteit gebruikt en in mindering gebracht op het beschikbare kapitaal. De DNB-solvabiliteit van REAAL Schade bleef stabiel op 235%. De positieve invloed van de stijging van de reële waardereserve van de vastrentende portefeuille als gevolg van rentedalingen werd tenietgedaan door het nettoverlies, inclusief het LAT-tekort. Ten opzichte van ultimo 2013 nam de double leverage bij de verzekeringsactiviteiten licht toe tot 124% (ultimo 2013: 122%). De nominale leverage bedroeg € 574 miljoen (ultimo 2013: € 566 miljoen).

Toereikendheidstoets De toereikendheid van de verzekeringstechnische voorzieningen wordt in elke verslagperiode getoetst door middel van de IFRS-toereikendheidtoets (LAT). Deze LAT vergelijkt de marktwaarde en de IFRS-boekwaarde van de verzekeringsverplichtingen en de daarmee gerelateerde activa. In het eerste halfjaar van 2014 steeg de marktwaarde van de verzekeringsverplichtingen. De reële waardereserve van de vastrentende portefeuille steeg ten opzichte van ultimo 2013 als gevolg van een daling van de rente. Per saldo kon de reële waardereserve van de vastrentende portefeuille de stijging van de marktwaarde van de verzekeringsverplichtingen niet helemaal compenseren en werd het resterende LAT-tekort door een dotatie van € 355 miljoen voor belasting (€ 266 miljoen netto) aan de verzekeringstechnische voorziening ten laste van de winsten verliesrekening gebracht. Van de € 266 miljoen netto last werd € 111 miljoen veroorzaakt door meer gedetailleerd en meer conservatief modelleren van productkenmerken, € 142 miljoen door de verwachte hogere kosten door het dissynergie-effect van de ontvlechting, lagere geprojecteerde kostenbesparingen en meer conservatieve projecties van premie-inkomsten en € 13 miljoen door overige portefeuilleontwikkelingen en lagere rentes en spreads.


23

In het eerste halfjaar van 2014 was er als gevolg van de lage rente-omgeving ook een LAT-tekort bij REAAL Schade voor een bedrag van € 3 miljoen, wat de portefeuille arbeidsongeschiktheidsverzekeringen beïnvloedde.

Gevoeligheid in de solvabiliteit Gevoeligheid van de solvabiliteit Juni 2014 December 2013 Lagere sterftecijfers (langlevenrisico) -20%

-42%

-39%

Stijging in kostenaannames +10% en hogere kosteninflatie +1%

-20%

-18%

Rente +1%

-7%

-7%

Rente -1%

-6%

-3%

-14%

-15%

Kredietrisico-opslag obligaties +0,5%

De gevoeligheid voor renteveranderingen is gebaseerd op de rentecurve per 30 juni 2014. Het verloop van de rentecurve kan van invloed zijn op de gevoeligheid (gevoeligheid per 31 december 2013 is gebaseerd op de rentecurve per eind 2013).

De DNB-solvabiliteit van de verzekeringsactiviteiten is voornamelijk gevoelig voor wijzigingen in verzekeringstechnische risico’s (waaronder langleven- en kostenrisico) en marktrisico's (waaronder rentewijzigingen en kredietrisico-opslagen). In het eerste halfjaar van 2014 is de samenstelling van de verzekeringsportefeuille niet wezenlijk gewijzigd. De lichte stijging die te zien is voor de gevoeligheid van de solvabiliteit voor langleven- en kostenrisico’s is voornamelijk te verklaren door de lagere rentecurve. Lagere rentes en aanpassingen van methodes (bijvoorbeeld in homogene risicogroepen), modellen en parameters (zoals kostenaannames) zorgden voor een verhoogde gevoeligheid van zowel activa als passiva. De gevoeligheid van de DNB-solvabiliteit voor een parallelle rentestijging van100 bps bleef relatief stabiel op 7%-punten. In het scenario van een parallelle rentedaling van100 bps, steeg de gevoeligheid van de DNB-solvabiliteit licht tot 6%-punten. Gevoeligheid van de DNB-solvabiliteit voor veranderingen in de kredietopslagen van obligaties (van bedrijven en niet-AAA-landen) daalde licht door een verdere afname van posities op Franse staatsobligaties ten gunste van Nederlandse en Duitse staatsobligaties. De in het tweede kwartaal van 2014, naar aanleiding van de interne analyse en beoordeling van het Risk Appetite Statement, in gang gezette additionele de-risking van de beleggingsportefeuille en het algemene marktrisico, ligt op schema. Het voornaamste doel is om, met name onder het Solvency II regime, en in mindere mate onder het huidige Solvency I regime, de volatiliteit van de solvabiliteit voor veranderingen in marktrentes, aandelenmarkten en kredietrisico-opslagen te verkleinen. Hierdoor laat de gevoeligheid van de solvabiliteit onder Solvency I per ultimo juni 2014 niet volledig het effect van de genomen aanvullende de-risking maatregelen zien.

Beleggingsportefeuille Beleggingen verzekeringsactiviteiten In miljoenen euro's

Reële waarde via de winsten verliesrekening Beschikbaar voor verkoop Leningen en vorderingen Rentedragende beleggingen Aandelen en vergelijkbare beleggingen Totaal


Juni 2013

295

415

1.006

23.787

21.682

22.059

6.920

6.871

6.345

31.002

28.968

29.410

1.445

1.161

1.205

32.447

30.129

30.615

Eind juni 2014 bedroegen de totale beleggingen voor eigen rekening en risico bij de verzekeringsactiviteiten € 32,4 miljard (ultimo 2013: € 30,1 miljard), waarvan 96% was belegd in vastrentende waarden (ultimo 2013: 96%). De totale vastrentende beleggingen stegen met € 2,0 miljard, voornamelijk als gevolg van de invloed van dalende rentes.


24

Van de vastrentende portefeuille had 78% een A-rating of hoger (ultimo 2013: 76%) en 65% een AAA-rating (ultimo 2013: 60%). De exposure op staatsobligaties uit perifere Europese landen bleef beperkt op € 587 miljoen. Dit is 3% van de totale portefeuille in staatsobligaties, waarbij de exposure op Griekenland en Portugal nihil was. De aandelenportefeuille van de verzekeringsactiviteiten bedroeg € 1,4 miljard, tegen € 1,2 miljard ultimo 2013. De reële waardereserve van de verzekeringsactiviteiten met betrekking tot aandelen kwam uit op € 108 miljoen, tegenover € 120 miljoen ultimo 2013.


25

6 Groepsactiviteiten Resultaat Resultaat eerste halfjaar 2014 vergeleken met eerste halfjaar 2013 Gecorrigeerd netto resultaat Groepsactiviteiten In miljoenen euro's


Netto resultaat groepsactiviteiten


-14

39

Directe impact van nationalisatiemaatregelen

--

57

--

Afkoop pensioencontract

--

--

-31

Totaal incidentele posten

--

57

-31

-14

-18

Gecorrigeerd netto resultaat groepsactiviteiten

-136%

22%

-20

11

Het netto resultaat van de groepsactiviteiten daalde van € 39 miljoen positief tot een nettoverlies van € 14 miljoen. Deze daling werd veroorzaakt door de afwezigheid van een incidentele bate van € 57 miljoen uit nationalisatiemaatregelen. Gecorrigeerd voor incidentele posten, verbeterde het nettoresultaat van de groepsactiviteiten van € 18 miljoen negatief tot € 14 miljoen negatief. Deze verbetering was te danken aan een € 20 miljoen bruto hogere allocatie van operationele lasten van SNS REAAL holding aan de banken verzekeringsactiviteiten, deels tenietgedaan door hogere kosten voor de ontvlechting en herstructurering.

Resultaat eerste halfjaar 2014 vergeleken met tweede halfjaar 2013 Het netto resultaat van de groepsactiviteiten verbeterde in het tweede halfjaar van 2013 van € 20 miljoen negatief tot € 14 miljoen negatief. Reden achter deze verbetering was de afwezigheid van incidentele posten. In het netto resultaat in het tweede halfjaar van 2013 was een pensioenlast van € 31 miljoen begrepen. Gecorrigeerd voor incidentele posten bedroeg het netto resultaat van de groepsactiviteiten € 14 miljoen negatief, vergeleken met € 11 miljoen positief in het tweede halfjaar van 2013. Deze daling was toe te schrijven aan een hogere allocatie van operationele lasten van SNS REAAL holding aan de banken verzekeringsactiviteiten. In het tweede halfjaar van 2013, vooruitlopend op de splitsing van de banken verzekeringsactiviteiten, werd besloten om alle reguliere operationele lasten van SNS REAAL holding aan de banken verzekeringsactiviteiten toe te wijzen. Vanwege de terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2013, resulteerde dit in een positief saldo in het tweede halfjaar van 2013.

Kapitaal- en risicomanagement Kapitalisatie SNS REAAL In miljoenen euro's

Totaal eigen vermogen Double leverage (€) Double leverage (%)


Juni 2013

4.496

4.496

737

668

4.818 324

116,4%

114,9%

106,7%

In het eerste halfjaar van 2014 bleef het totaal eigen vermogen van SNS REAAL stabiel op € 4,5 miljard. De toename van de reële waardereserve van de vastrentende portefeuille compenseerde het nettoverlies over het eerste halfjaar. Ten opzichte van ultimo 2013 steeg de double leverage van de Groep beperkt tot 116% (ultimo 2013: 115%) en de nominale leverage steeg van € 668 miljoen tot € 737 miljoen, gedreven door het nettoverlies van SNS REAAL holding en de fusie tussen SNS REAAL N.V. en dochteronderneming SNS REAAL Invest N.V., dat een negatief eigen vermogen van € 36 miljoen had.


26

7 Tussentijdse financiële overzichten Geconsolideerde balans Voor resultaatverdeling en in miljoenen euro's

30-6-2014

31-12-2013


163

170

Materiële vaste activa

217

221

6

6

Activa

Geassocieerde deelnemingen Vastgoedbeleggingen

218

220

Beleggingen

35.930

33.377


14.144

13.440

Beleggingen voor rekening risico derden

1.414

1.361

Derivaten

3.186

3.065

Uitgestelde belastingvorderingen

1.272

1.148

Herverzekeringscontracten

3.887

3.998


55.179

55.032

Vorderingen op banken

2.871

6.392

Vennootschapsbelasting Overige activa Kas en kasequivalenten Totaal activa

--

8

881

1.075

2.961

6.422

122.329

125.935

Passiva Aandelenkapitaal

469

469

Overige reserves

4.152

5.977

-125

-1.950

4.496

4.496

Onverdeeld resultaat Eigen vermogen toe te schrijven aan aandeelhouder Belang van derden Totaal eigen vermogen Participatiecertificaten en achtergestelde schulden

--

--

4.496

4.496

576

557

Schuldbewijzen

12.062

16.395


43.221

40.846

1.414

1.361

581

525

Verplichtingen beleggingen rekening risico derden Voorziening voor personeelsverplichtingen Overige voorzieningen Derivaten Uitgestelde belastingverplichtingen

92

104

3.188

2.792

644

476

Spaargelden

36.269

33.276

Overige schulden aan klanten

11.576

11.844

Schulden aan de Nederlandse Staat

1.100

1.100

Schulden aan banken

4.445

9.431

1

--

Vennootschapsbelasting Overige verplichtingen Totaal passiva


2.664

2.732

122.329

125.935

27

Geconsolideerde winsten verliesrekening In miljoenen euro's


Baten Rentebaten

1.044

1.120

Rentelasten

511

615

Rentemarge

533

505

1.665

1.781

Premie-inkomen Herverzekeringspremies

104

103


1.561

1.678

Provisie en beheervergoedingen

99

103

Verschuldigde provisie en beheervergoedingen

36

32


63

71

751

714

Resultaat uit beleggingen Resultaat uit beleggingen voor rekening en risico van polishouders Resultaat financiële instrumenten Overige operationele opbrengsten

1.081

-10

-112

159

4

5

3.881

3.122


1.787

1.377


1.376

589

Acquisitiekosten verzekeringsactiviteiten

107

129

Personeelskosten

351

326

Totaal baten

Lasten

Afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa Overige operationele lasten Bijzondere waardeverminderingen Overige rentelasten Overige lasten Totaal lasten Resultaat voor belastingen Belastingen Nettoresultaat uit voortgezette activiteiten Nettoresultaat beëindigde bedrijfsactiviteiten

22

28

137

182

92

133

107

90

51

1

4.030

2.855

-149

267

-24

62

-125

205

--

-1.789

-125

-1.584

Nettoresultaat toewijsbaar aan aandeelhouder

-125

-1.585

Nettoresultaat toewijsbaar aan belang derden

--

1

-125

-1.584

Nettoresultaat over de periode

Verdeling:


Overig geconsolideerd totaalresultaat In miljoenen euro's


Posten die niet zullen worden gereclassificeerd naar winst en verlies Mutatie herwaarderingsreserve

-1

-1

Herberekeningseffecten van toegezegde pensioenregeling

-8

13

Overige mutaties totaalresultaat

--

-1

Totaal posten die niet zullen worden gereclassificeerd naar winst en verlies

-9

11

Posten die achteraf mogelijk zullen worden gereclassificeerd naar winst en verlies Mutatie cash flow hedge reserve

7

-11

Mutatie reële waardereserve

127

-67

Totaal posten die achteraf mogelijk zullen worden gereclassificeerd naar winst en verlies

134

-78

Overig totaalresultaat (na belastingen)

125

-67


28

Totaalresultaat over de periode In miljoenen euro's


Nettoresultaat uit voortgezette activiteiten Nettoresultaat beëindigde bedrijfsactiviteiten Overig totaalresultaat (na belastingen)

-125

205

--

-1.789

125

-67

--

-1.651

Totaalresultaat toewijsbaar aan aandeelhouder*

--

-1.651

Totaalresultaat toewijsbaar aan minderheidsbelangen

--

--

Totaalresultaat over de periode

--

-1.651

Totaalresultaat over de periode

Verdeling:

Geconsolideerd overzicht mutaties eigen vermogen 1e halfjaar 2014 In miljoenen euro's


Geplaatst Agioreserve* kapitaal*

Som herwaarderingsreserves

Som Eigen vermogen Belang van Totaal overige toe te schrijven derden eigen reserves aan aanvermogen deelhouders

469

5.468

176

-1.617

4.496

--

4.496

Overboeking nettoresultaat 2013

--

--

--

--

--

--

--

Overboekingen 2013

--

--

--

--

--

--

--

Ongerealiseerde herwaarderingen uit hoofde van cash flow hedges

--

--

40

--

40

--

40

Ongerealiseerde herwaarderingen

--

--

1.277

--

1.277

--

1.277

Bijzondere waardeverminderingen

--

--

2

--

2

--

2

Realisatie herwaarderingen via de winsten verliesrekening

--

--

-166

--

-166

--

-166


--

--

--

-8

-8

--

-8

Mutatie shadow accounting

--

--

-1.020

--

-1.020

--

-1.020

Rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen

--

--

133

-8

125

--

125

Nettoresultaat 1e halfjaar 2014

--

--

--

-125

-125

--

-125

Totaal resultaat 1e halfjaar 2014

--

--

133

-133

--

--

--

Transacties met aandeelhouder

--

--

--

--

--

--

--

Totaal mutaties eigen vermogen 1e halfjaar 2014

--

--

133

-133

--

--

--

469

5.468

309

-1.750

4.496

--

4.496


* Het geplaatste kapitaal en agioreserve zijn volgestort en bestaan uit 287.619.873 gewone aandelen met een nominale waarde van € 1,63 per aandeel.


29

Overzicht herwaarderingsreserve en overige reserves 1e half jaar 2014 In miljoenen euro's

Herwaardering materiële vaste activa


Cash flow ReëleSom herhedge waardereserve waarderingsreserve reserves

Overige reserves

Onverdeeld Som overige resultaat reserves

41

79

56

176

333

-1.950

-1.617


--

--

--

--

-1.950

1.950

--

Overboekingen 2013

--

--

--

--

-1.950

1.950

--


--

40

--

40

--

--

--


-1

--

1.278

1.277

--

--

--


--

--

2

2

--

--

--


--

-2

-164

-166

--

--

--


--

--

--

--

-8

--

-8


--

-31

-989

-1.020

--

--

--


-1

7

127

133

-8

--

-8


--

--

--

--

--

-125

-125


-1

7

127

133

-8

-125

-133


-1

7

127

133

-1.958

1.825

-133


40

86

183

309

-1.625

-125

-1.750


30

Geconsolideerd overzicht mutaties eigen vermogen 1e half jaar 2013 In miljoenen euro's


Geplaatst kapitaal*

Agioreserve*


Som Eigen vermogen overige toe te schrijven reserves aan aandeelhouders

Securities Belang van Totaal eigen capital derden vermogen

469

1.363

298

166

2.296

987

2

3.285


--

--

--

109

109

-109

--

--

Overboekingen 2012

--

--

--

109

109

-109

--

--


--

--

-24

--

-24

--

--

-24


--

--

-624

--

-624

--

--

-624


--

--

8

--

8

--

--

8

Realisatie herwaarderingen via de winsten verliesrekening

--

--

-79

--

-79

--

--

-79


--

--

--

13

13

--

--

13


--

--

640

--

640

--

--

640

Overige mutaties

--

--

--

1

1

--

-2

-1


--

--

-79

14

-65

--

-2

-67


--

--

--

-1.585

-1.585

--

1

-1.584


--

--

-79

-1.571

-1.650

--

-1

-1.651

Agiostorting Nederlandse Staat

--

2.200

--

--

2.200

--

--

2.200

Omzetting securities capital Staat en Stichting

--

878

--

--

878

-878

--

--

Omzetting achtergestelde schulden

--

1.027

--

--

1.027

--

--

1.027


--

4.105

--

--

4.105

-878

--

3.227


--

4.105

-79

-1.462

2.564

-987

-1

1.576

469

5.468

219

-1.296

4.860

--

1

4.861


* Als gevolg van de nationalisatie zijn de aandelen B omgezet in gewone aandelen. Het geplaatste kapitaal en agioreserve zijn volgestort en bestaan uit 287.619.873 gewone aandelen met een nominale waarde van € 1,63 per aandeel.


31


Herwaardering Cash flow Reële- waarde materiële vaste hedge reserve reserve activa



Overige reserves

Onverdeeld resultaat

Som overige reserves

45

99

154

298

1.138

-972

166


--

--

--

--

-863

972

109

Overboekingen 2012

--

--

--

--

-863

972

109


--

-24

--

-24

--

--

--


-1

--

-623

-624

--

--

--


--

--

8

8

--

--

--


--

-7

-72

-79

--

--

--


--

--

--

--

13

--

13


--

20

620

640

--

--

--

Overige mutaties

--

--

--

--

1

--

1


-1

-11

-67

-79

14

--

14


--

--

--

--

--

-1.585

-1.585


-1

-11

-67

-79

14

-1.585

-1.571


-1

-11

-67

-79

-849

-613

-1.462


44

88

87

219

289

-1.585

-1.296

Geconsolideerd overzicht mutaties eigen vermogen 2e half jaar 2013 In miljoenen euro's


Geplaatst kapitaal*

Agioreserve*


Som Eigen vermogen overige toe te schrijven reserves aan aandeelhouders

Securities Belang van Totaal eigen capital derden vermogen

469

5.468

219

-1.296

4.860

--

1

4.861


--

--

-17

--

-17

--

--

-17


--

--

-312

--

-312

--

--

-312


--

--

4

--

4

--

--

4

Realisatie herwaarderingen via de winsten verliesrekening

--

--

-112

--

-112

--

--

-112


--

--

--

44

44

--

--

44


--

--

394

--

394

--

--

394


--

--

-43

44

1

--

--

1


--

--

--

-365

-365

--

-1

-366


--

--

-43

-321

-364

--

-1

-365


--

--

--

--

--

--

--

--


--

--

-43

-321

-364

--

-1

-365

469

5.468

176

-1.617

4.496

--

--

4.496

Stand per 31 december 2013

* Het geplaatste kapitaal en agioreserve zijn volgestort en bestaan uit 287.619.873 gewone aandelen met een nominale waarde van € 1,63 per aandeel.


32


Herwaardering Cash flow Reële- waarde materiële vaste hedge reserve reserve activa



Overige reserves

Onverdeeld resultaat

Som overige reserves

44

88

87

219

289

-1.585

-1.296


--

-17

--

-17

--

--

--


-3

--

-309

-312

--

--

--


--

--

4

4

--

--

--


--

-2

-110

-112

--

--

--


--

--

--

--

44

--

44


--

10

384

394

--

--

--


-3

-9

-31

-43

44

--

44


--

--

--

--

--

-365

-365


-3

-9

-31

-43

44

-365

-321


-3

-9

-31

-43

44

-365

-321

Stand per 31 december 2013

41

79

56

176

333

-1.950

-1.617

Verkort geconsolideerd kasstroomoverzicht In miljoenen euro's


Kasstroom voortgezette bedrijfsactiviteiten Geldmiddelen en kasequivalenten op 1 januari

6.422

7.451

Netto kasstroom uit bedrijfsactiviteiten

1.378

2.084

Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten

178

-232

Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten

-5.017

-1.931

2.961

7.372

Geldmiddelen en kasequivalenten op 1 januari

--

203

Netto kasstroom uit bedrijfsactiviteiten

--

-180

Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten

--

--

Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten

--

--

Geldmiddelen en kasequivalenten niet-voortgezette op 30 juni

--

23

2.961

7.395

Geldmiddelen en kasequivalenten voortgezette bedrijfsactiviteiten op 30 juni

Kasstroom niet-voortgezette bedrijfsactiviteiten

Totale geldmiddelen en kasequivalenten


33

Waarderingsgrondslagen Algemene informatie SNS REAAL N.V., opgericht en gevestigd in Nederland, is een naamloze vennootschap naar Nederlands recht. Het adres van de statutaire zetel van SNS REAAL N.V. is Croeselaan 1, 3521 BJ Utrecht. SNS REAAL N.V. is de moedermaatschappij van SNS Bank N.V., REAAL N.V., ACTIAM N.V. (voormalig SNS Asset Management N.V. en SNS Beleggingsfondsen Beheer B.V.) en hun groepsmaatschappijen (hierna te noemen ‘SNS REAAL’). De verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten van SNS REAAL omvatten de gegevens van alle maatschappijen waar SNS REAAL overheersende zeggenschap in heeft en de belangen van SNS REAAL in geassocieerde deelnemingen en entiteiten. De geconsolideerde jaarrekening van SNS REAAL over het boekjaar 2013 is op aanvraag beschikbaar via de statutaire zetel van de vennootschap op Croeselaan 1, Postbus 8444, 3503 RK Utrecht, of via www.snsreaal.nl De niet-gecontroleerde verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten zijn op 27 augustus 2014 door de Raad van Commissarissen goedgekeurd en zijn gepubliceerd inclusief een beoordelingsverklaring van KPMG. De scope van de beoordelingsverklaring sluit de vergelijkende cijfer over de eerste helft van 2013 en het geconsolideerd overzicht mutaties eigen vermogen tweede halfjaar 2013 uit omdat dit het eerste jaar is dat een beoordelingsverklaring wordt opgesteld.

Gehanteerde grondslagen Overeenstemmingsverklaring toepassing IFRS SNS REAAL stelt de verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten op conform International Accounting Standard 34 Tussentijdse financiële verslaggeving, zoals aanvaard binnen de Europese Unie (EU).

Belangrijke grondslagen voor de financiële verslaggeving De gehanteerde grondslagen in deze verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten zijn dezelfde grondslagen die zijn gehanteerd bij het opstellen van de jaarrekening van SNS REAAL voor het jaar eindigend op 31 december 2013, met uitzondering van de wijzigingen in IFRS standaarden en interpretaties en veranderingen in de grondslagen die hieronder worden beschreven. De gewijzigde grondslagen voor de financiële verslaggeving zijn in deze verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten op de vergelijkende cijfers toegepast. Presentatie van de verzekeringsactiviteiten Zowel SNS REAAL als andere belanghebbenden hebben aanzienlijke inspanningen geleverd om het herstructureringsplan, zoals goedgekeurd in december 2013 door de Europese Commissie, uit te voeren. Het management is en zal zich blijven inzetten om aan alle nadere eisen van het herstructureringsplan te voldoen, waaronder de desinvestering van de verzekeringsactiviteiten. De ontwikkelingen die verband houden met de vereiste desinvestering van de verzekeringsactiviteiten zijn beoordeeld door het management ten behoeve van een juiste presentatie van de betrokken activa, passiva en resultaten onder de vereisten van IFRS en de IFRS standaard met betrekking tot vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten (IFRS 5) in het bijzonder. Op 30 juni 2014 voldoet de groep activa die zal worden gedesinvesteerd niet aan de strikte voorwaarden onder IFRS 5 voor presentatie als voor verkoop aangehouden activa. Deze voorwaarden gaan verder dan de inzet en de huidige status van de inspanningen om de verzekeringsactiviteiten af te stoten. Om die reden blijven de verzekeringsactiviteiten in dit tussentijds financieel verslag van SNS REAAL gepresenteerd als de voortgezette bedrijfsactiviteiten Gesegmenteerde informatie In 2014 veranderde SNS REAAL haar presentatie van de gesegmenteerde informatie om deze in lijn te brengen met de gewijzigde manier waarop het management de prestaties van de segmenten beoordeelt. De te rapporteren segmenten voor SNS REAAL in 2014 bestaan uit bank-, verzekerings- en groepsactiviteiten. In voorgaande verslagperioden werden de verzekeringsactiviteiten verdeeld over twee aparte segmenten, REAAL en Zwitserleven. Als gevolg van


34

veranderingen in de structuur en de veranderingen in de te rapporteren segmenten zijn de vergelijkende cijfers dienovereenkomstig aangepast.

Wijzigingen in gepubliceerde standaarden en interpretaties effectief in 2014 IFRS 10 ‘Consolidated Financial Statements’, IFRS 11 ‘Joint arrangements’, IAS 27 ‘Consolidated and Separate Financial Statements’, IAS 28 ’Investment in Associates and Joint Ventures’ IFRS 10 ‘Consolidated Financial Statements’, vervingen de vereisten van IAS 27 Consolidated and Separate Financial Statements en SIC-12 Consolidation – Special Purpose Entitities. IFRS 10 vestigt een nieuw control-concept als basis om te bepalen welke entiteiten moeten worden opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening doordat deze entiteiten beheerst worden door de rapporterende entiteit. De aanwezigheid van control is gebaseerd op de volgende drie elementen:

• • •

macht over de deelneming; blootstelling aan, of rechten op variabele rendementen voortvloeiend uit betrokkenheid bij de deelneming; en de mogelijkheid om macht over de deelneming te gebruiken om daarmee het investeringsrendement te beïnvloeden.

IFRS 11 ‘Joint Arrangements’, verving IAS 31 ‘Interests in Joint Ventures’ en SIC-13 ‘Jointly Controlled Entities – Non-Monetary Contributions by Venturers’. De standaard vereist dat een partij bij een gezamenlijke regeling (joint arrangement) het type joint arrangement waarbij het is betrokken vaststelt door de rechten en verplichtingen die voortvloeien uit de regeling te beoordelen. Joint operations ontstaan wanneer de beleggers rechten hebben op de activa en verplichtingen hebben ten aanzien van de schulden die zijn gerelateerd aan de regeling. Een joint operator houdt rekening met zijn aandeel in de activa, passiva, opbrengsten en kosten. Joint ventures ontstaan wanneer de beleggers rechten op de netto-activa van de regeling; joint ventures worden gewaardeerd volgens de equity-methode in overeenstemming met IAS 28. Proportionele consolidatie van de joint arrangements is niet langer toegestaan. IAS 27 ’Separate Financial Statements’ beperkt zich nu tot de enkelvoudige jaarrekening omdat de voorschriften voor consolidatie in IFRS 10 zijn opgenomen. IAS 28 is gewijzigd zodat de equity methode van toepassing is op zowel minderheidsbelangen als joint ventures. SNS REAAL heeft de impact van deze wijzigingen op deze verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten beoordeeld. Op grond van het herziene control-concept consolideert SNS REAAL een aantal beleggingsfondsen. Voorheen werden deze beleggingsfondsen niet geconsolideerd en waren alleen de beleggingen voor eigen rekening en beleggingen voor rekening van polishouders in de balans opgenomen. De impact van de consolidatie is de opname in de balans van beleggingen voor rekening van derden die worden gehouden door het beleggingsfonds en een verplichting met betrekking tot deze beleggingen. Beide posten zijn financiële instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde, waarbij wijzigingen in de reële waarde worden verwerkt in de winsten verliesrekening onder de post resultaat op financiële instrumenten. Aangezien de wijziging in de reële waarde van de beleggingen en de verplichting gelijk en tegengesteld is verwerkt in dezelfde post in de winst-en verliesrekening, is er geen verdere invloed op de geconsolideerde winst-en verliesrekening. Als aanvulling op deze impact, heeft SNS REAAL vastgesteld dat de hiervoor besproken veranderingen niet hebben geleid tot andere wijzigingen in de consolidatie opgenomen entiteiten, schattingen en presentatie van dit tussentijds financieel verslag. Van andere nieuwe standaarden en wijzigingen van bestaande standaarden die effectief zijn met ingang van het boekjaar 2014 en zijn goedgekeurd door de EU wordt eveneens niet verwacht dat deze een materieel effect hebben op dit verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële verslag.


35

Schattingen en aannames Het opstellen van de verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten vereist dat SNS REAAL schattingen en veronderstellingen maakt. Deze schattingen zijn van materiële invloed op de omvang van de gerapporteerde activa en verplichtingen en de voorwaardelijke activa en verplichtingen op de datum van de verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten en de gerapporteerde baten en lasten over de verslagperiode. Hoewel deze schattingen naar beste weten van het management worden gemaakt, kunnen de feitelijke uitkomsten afwijken van die schattingen en het gebruik van andere veronderstellingen of gegevens kan resulteren in materieel andere resultaten. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden periodiek beoordeeld. De impact hiervan wordt opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien, of in de periode van herziening én toekomstige perioden, indien de herziening gevolgen heeft voor zowel de verslagperiode als toekomstige perioden. De belangrijkste waarderingsgrondslagen waarbij gebruik wordt gemaakt van schattingen betreffen de regels voor het vaststellen van de verplichtingen uit verzekeringscontracten, het vaststellen van de voorziening op vorderingen, het bepalen van reële waarden van financiële activa en verplichtingen en het vaststellen van bijzondere waardeverminderingen.


36

Segmentatie Gesegmenteerde balans 30 juni 2014 In miljoenen euro's

Bank

Verzekeraar Groepsactiviteiten

Eliminatie

Totaal

Activa Immateriële vaste activa

84

62

17

--

163


217

54

86

29

48

Geassocieerde deelnemingen

--

6

1

-1

6

Vastgoedbeleggingen

--

266

--

-48

218

Beleggingen

5.888

32.448

40

-2.446

35.930


--

14.201

--

-57

14.144

Beleggingen voor rekening risico derden

--

1.414

--

--

1.414

2.631

562

--

-7

3.186

412

801

59

--

1.272

Derivaten Uitgestelde belastingvorderingen Herverzekeringscontracten

--

3.887

--

--

3.887


53.564

2.669

315

-1.369

55.179


2.871

2.537

366

40

-72

Vennootschapsbelasting

283

--

--

-283

--

Overige activa

473

426

41

-59

881

2.693

352

88

-172

2.961

68.619

57.546

630

-4.466

122.329

2.808

2.388

-698

-2

4.496

--

1

--

-1

--

2.808

2.389

-698

-3

4.496

40

878

--

-342

576

12.077

--

59

-74

12.062


--

43.683

--

-462

43.221

Verplichtingen beleggingen rekening risico derden

--

1.414

--

--

1.414

Voorziening voor personeelsverplichtingen

--

8

111

462

581

58

23

11

--

92

3.080

108

7

-7

3.188

239

405

--

--

644

Kas en kasequivalenten Totaal activa

Passiva Eigen vermogen toe te schrijven aan aandeelhouder Belang van derden Totaal eigen vermogen Participatiecertificaten en achtergestelde schulden Schuldbewijzen

Overige voorzieningen Derivaten Uitgestelde belastingverplichtingen Spaargelden

36.269

--

--

--

36.269


10.249

4.772

--

-3.445

11.576

--

--

1.100

--

1.100

2.915

1.780

--

-250

4.445

--

280

2

-281

1

884

1.806

38

-64

2.664

68.619

57.546

630

-4.466

122.329

Schulden aan de Nederlandse Staat Schulden aan banken Vennootschapsbelasting Overige verplichtingen Totaal passiva


37

Gesegmenteerde balans 31 december 2013* In miljoenen euro's

Bank


Eliminatie

Totaal

Activa Immateriële vaste activa

89

64

17

--

170


52

94

27

48

221

Geassocieerde deelnemingen

--

6

1

-1

6

Vastgoedbeleggingen

--

268

--

-48

220

5.657

30.129

43

-2.452

33.377

--

13.491

--

-51

13.440

Beleggingen Beleggingen voor rekening en risico van polishouders Beleggingen voor rekening risico derden

--

1.361

--

--

1.361

2.452

590

--

23

3.065

507

627

58

-44

1.148

--

3.998

--

--

3.998


53.417

2.840

321

-1.546

55.032


6.063

362

40

-73

6.392

217

--

64

-273

8 1.075

Derivaten Uitgestelde belastingvorderingen Herverzekeringscontracten

Vennootschapsbelasting Overige activa

537

529

72

-63

5.528

1.106

56

-268

6.422

74.519

55.465

699

-4.748

125.935

2.564

2.609

-675

-2

4.496

Eigen vermogen toe te schrijven aan houders van securities

--

--

--

--

--

Belang van derden

--

1

--

-1

--

2.564

2.610

-675

-3

4.496

Kas en kasequivalenten Totaal activa

Passiva Eigen vermogen toe te schrijven aan aandeelhouders

Totaal eigen vermogen Participatiecertificaten en achtergestelde schulden

40

859

--

-342

557

16.439

--

59

-103

16.395


--

41.263

--

-417

40.846


--

1.361

--

--

1.361


--

8

100

417

525

66

28

10

--

104 2.792

Schuldbewijzen

Overige voorzieningen Derivaten

2.670

90

9

23

174

345

--

-43

476

Spaargelden

33.276

--

--

--

33.276


10.628

4.907

--

-3.691

11.844

--

--

1.100

--

1.100

7.457

2.224

--

-250

9.431

--

271

--

-271

--

Uitgestelde belastingverplichtingen

Schulden aan de Nederlandse Staat Schulden aan banken Vennootschapsbelasting Overige verplichtingen Totaal passiva

1.205

1.499

96

-68

2.732

74.519

55.465

699

-4.748

125.935

*De presentatie van een aantal vergelijkende cijfers is aangepast voor vergelijkingsdoeleinden in verband met de voorgestelde splitsing van de banken verzekeringsactiviteiten van SNS REAAL. Zie voor meer informatie hoofstuk 7, paragraaf Segmentatie.


38

Gesegmenteerde winsten verliesrekening 1e halfjaar 2014 In miljoenen euro's

Bank


Eliminatie

Totaal

1.044

Baten Rentebaten externe partijen Rentebaten groepsonderdelen Rentelasten externe partijen Rentelasten groepsonderdelen Rentemarge

1.044

--

--

--

3

--

--

-3

--

511

--

--

--

511

46

--

--

-46

--

490

--

--

43

533

Premie-inkomen

--

1.665

--

--

1.665

Herverzekeringspremies

--

104

--

--

104


--

1.561

--

--

1.561

37

9

53

--

99

4

28

2

-34

--

16

3

17

--

36

2

3

10

-15

-63

Provisie en beheervergoedingen externe partijen Provisie en beheervergoedingen groepsonderdelen Verschuldigde provisie en beheervergoedingen externe partijen Verschuldigde provisie en beheervergoedingen groepsonderdelen Netto provisie en beheervergoedingen

23

31

28

-19

Resultaat deelnemingen

--

--

--

--

--


35

770

13

-67

751

--

1.082

--

-1

1.081

-10

-102

--

--

-112

4

--

--

--

4

542

3.342

41

-44

3.881


--

1.794

--

-7

1.787


--

1.376

--

--

1.376

Acquisitiekosten verzekeringsactiviteiten

--

108

--

-1

107

97

101

146

7

351

8

8

6

--

22

136

112

-102

-9

137

81

11

--

--

92

--

132

9

-34

107

Overige lasten

51

--

--

--

51

Totaal lasten

373

3.642

59

-44

4.030


169

-300

-18

--

-149

55

-75

-4

--

-24

114

-225

-14

--

-125

--

--

--

--

--

114

-225

-14

--

-125

Resultaat uit beleggingen voor rekening en risico van polishouders Resultaat financiële instrumenten Overige operationele opbrengsten Totaal baten

Lasten

Personeelskosten Afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa Overige operationele lasten Bijzondere waardeverminderingen Overige rentelasten

Belastingen Nettoresultaat uit voortgezette activiteiten Nettoresultaat beëindigde bedrijfsactiviteiten Nettoresultaat over de periode Belang van derden Nettoresultaat toewijsbaar aan de aandeelhouder


--

--

--

--

--

114

-225

-14

--

-125

39

Gesegmenteerde winsten verliesrekening 1e halfjaar 2013* In miljoenen euro's

Bank


Eliminatie

Totaal

1.120

Baten Rentebaten externe partijen Rentebaten groepsonderdelen Rentelasten externe partijen Rentelasten groepsonderdelen

1.120

--

--

--

1

--

--

-1

--

615

--

--

--

615

47

--

--

-47

--

459

--

--

46

505

Premie-inkomen

--

1.781

--

--

1.781


--

103

--

--

103

Rentemarge

Netto premie-inkomen Provisie en beheervergoedingen externe partijen Provisie en beheervergoedingen groepsonderdelen Verschuldigde provisie en beheervergoedingen externe partijen Verschuldigde provisie en beheervergoedingen groepsonderdelen Netto provisie en beheervergoedingen

--

1.678

--

--

1.678

40

12

51

--

103

8

32

--

-40

--

17

4

11

--

32

3

3

12

-18

--

28

37

28

-22

71


--

1

-1

--

--


75

687

16

-64

714

--

-9

--

-1

-10

85

6

68

--

159

Resultaat uit beleggingen voor rekening en risico van polishouders Resultaat financiële instrumenten Overige operationele opbrengsten

1

4

--

--

5

648

2.404

111

-41

3.122


--

1.383

--

-6

1.377


--

589

--

--

589

Totaal baten

Lasten

Acquisitiekosten verzekeringsactiviteiten Personeelskosten Afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa Overige operationele lasten Bijzondere waardeverminderingen

--

131

--

-2

129

90

96

140

--

326

9

14

5

--

28

168

117

-96

-7

182

94

45

2

-8

133

Overige rentelasten

--

100

17

-27

90

Overige lasten

--

--

--

1

1

Totaal lasten

361

2.475

68

-49

2.855


287

-71

43

8

267

69

-19

11

1

62

218

-52

32

7

205

Belastingen Nettoresultaat uit voortgezette activiteiten Nettoresultaat beëindigde bedrijfsactiviteiten

-1.789

--

--

--

-1.789


-1.571

-52

32

7

-1.584

--

1

--

--

1

-1.571

-53

32

7

-1.585

Belang van derden Nettoresultaat toewijsbaar aan de aandeelhouder

*De presentatie van een aantal vergelijkende cijfers is aangepast voor vergelijkingsdoeleinden in verband met de voorgestelde splitsing van de banken verzekeringsactiviteiten van SNS REAAL. Zie voor meer informatie hoofstuk 7, paragraaf Segmentatie.

Segmentatie bankactiviteiten In 2013 bestond SNS Bank N.V. uit twee segmenten, SNS Retail Bank en Property Finance. Als gevolg van de verkoop en het niet meer opnemen van Property Finance op 31 december 2013, wordt het segment Property Finance, bestaande uit een enkele post Nettoresultaat beëindigde bedrijfsactiviteiten, in het segment Bank gepresenteerd. Geen resultaten zijn toe te schrijven aan Property Finance in 2014.


40

Gesegmenteerde balans verzekeringsactiviteiten 30 juni 2014 Zwitserleven In miljoenen euro's

REAAL REAAL Leven

REAAL Schade

REAAL Overig*

REAAL Totaal

Eliminatie

Totaal

Activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Geassocieerde deelnemingen Vastgoedbeleggingen Beleggingen Beleggingen voor rekening en risico van polishouders Beleggingen voor rekening risico derden

--

--

54

8

62

--

62

23

31

--

32

63

--

86

--

--

6

--

6

--

6

38

228

--

--

228

--

266

16.121

14.857

1.491

-14

16.334

-7

32.448

8.309

5.892

--

--

5.892

--

14.201

--

1.414

--

--

1.414

--

1.414

Derivaten

319

243

--

--

243

--

562


802

71

3

-75

-1

--

801

1

3.762

124

--

3.886

--

3.887


531

2.135

3

--

2.138

--

2.669


89

277

--

--

277

--

366


14

20

6

-40

-14

--

--

Overige activa

164

485

40

-169

356

-94

426

Kas en kasequivalenten

168

135

23

26

184

--

352

26.579

29.550

1.750

-232

31.068

-101

57.546

1.833

618

315

-378

555

--

2.388


Totaal activa

Passiva Eigen vermogen toe te schrijven aan aandeelhouder Belang van derden Totaal eigen vermogen Participatiecertificaten en achtergestelde schulden Verzekeringscontracten

--

1

--

--

1

--

1

1.833

619

315

-378

556

--

2.389

221

607

50

--

657

--

878

21.976

20.450

1.257

--

21.707

--

43.683


--

1.414

--

--

1.414

--

1.414


--

--

--

8

8

--

8

Overige voorzieningen

7

6

--

10

16

--

23

Derivaten Uitgestelde belastingverplichtingen Overige schulden aan klanten Schulden aan banken Vennootschapsbelasting Overige verplichtingen Totaal passiva

91

17

--

--

17

--

108

323

126

26

-70

82

--

405

17

4.728

28

6

4.762

-7

4.772

1.076

454

--

250

704

--

1.780

--

217

--

63

280

--

280

1.035

912

74

-121

865

-94

1.806

26.579

29.550

1.750

-232

31.068

-101

57.546

* In het segment REAAL Overig zijn de eliminaties tussen REAAL Leven, REAAL Schade en REAAL Overig opgenomen.


41

Gesegmenteerde balans verzekeringsactiviteiten 31 december 2013 Zwitserleven In miljoenen euro's

REAAL REAAL Leven

REAAL Schade

Eliminatie

Totaal

REAAL REAAL Totaal Overig*

Activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Geassocieerde deelnemingen Vastgoedbeleggingen Beleggingen Beleggingen voor rekening en risico van polishouders Beleggingen voor rekening risico derden

--

--

56

8

64

--

64

25

35

--

34

69

--

94

--

--

6

--

6

--

6

38

230

--

--

230

--

268

11.144

17.523

1.454

8

18.985

--

30.129

7.627

5.864

--

--

5.864

--

13.491

--

1.361

--

--

1.361

--

1.361

Derivaten

368

222

--

--

222

--

590


480

179

3

-35

147

--

627

1

3.862

135

--

3.997

--

3.998


628

2.209

3

--

2.212

--

2.840


58

304

--

--

304

--

362


22

16

--

-16

--

-22

--

420

161

58

5

224

-115

529


Overige activa Kas en kasequivalenten Totaal activa

328

698

31

49

778

--

1.106

21.139

32.664

1.746

53

34.463

-137

55.465

1.615

1.051

302

-359

994

--

2.609

Passiva Eigen vermogen toe te schrijven aan aandeelhouder Belang van derden

--

1

--

--

1

--

1

1.615

1.052

302

-359

995

--

2.610

215

594

50

--

644

--

859

17.221

22.820

1.222

--

24.042

--

41.263


--

1.361

--

--

1.361


--

--

--

8

8

--

8

Overige voorzieningen

8

6

--

14

20

--

28

Totaal eigen vermogen Participatiecertificaten en achtergestelde schulden Verzekeringscontracten

Derivaten Uitgestelde belastingverplichtingen Overige schulden aan klanten Schulden aan banken Vennootschapsbelasting Overige verplichtingen Totaal passiva

1.361

62

28

--

--

28

--

90

142

215

19

-31

203

--

345

18

4.862

28

-1

4.889

--

4.907

1.258

684

32

250

966

--

2.224

--

2

--

291

293

-22

271

600

1.040

93

-119

1.014

-115

1.499

21.139

32.664

1.746

53

34.463

-137

55.465



42

Gesegmenteerde winsten verliesrekening verzekeringsactiviteiten 1e halfjaar 2014 Zwitserleven

Eliminatie

Totaal

948

--

1.665

103

--

104

--

845

--

1.561

--

9

32

--

37

--

--

6

6

--

6

5

23

--

3

26

--

31

--

--

--

--

--

--

--

333

438

18

6

462

-25

770

784

298

--

--

298

--

1.082

In miljoenen euro's

REAAL REAAL Leven

REAAL Schade

REAAL Overig*

REAAL Totaal

717

562

386

--

1

81

22

--

716

481

364

Provisie en beheervergoedingen externe partijen

5

23

Verschuldigde provisie en beheervergoedingen externe partijen

--

Netto provisie en beheervergoedingen Resultaat deelnemingen Resultaat uit beleggingen Resultaat uit beleggingen voor rekening en risico van polishouders

Baten Premie-inkomen Herverzekeringspremies Netto premie-inkomen

Resultaat financiële instrumenten Totaal baten

-91

-11

--

--

-11

--

-102

1.747

1.229

382

9

1.620

-25

3.342

1.112

429

253

--

682

--

1.794

903

473

--

--

473

--

1.376

Lasten Verzekeringstechnische lasten Lasten voor rekening en risico van polishouders Acquisitiekosten verzekeringsactiviteiten Personeelskosten Afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa Overige operationele lasten Bijzondere waardeverminderingen Overige rentelasten Totaal lasten Resultaat voor belastingen Belastingen Nettoresultaat uit voortgezette activiteiten Nettoresultaat beëindigde bedrijfsactiviteiten Nettoresultaat over de periode Belang van derden Nettoresultaat toewijsbaar aan de aandeelhouder

6

17

85

--

102

--

108

29

38

31

3

72

--

101

--

3

4

1

8

--

8

35

42

31

4

77

--

112

9

2

--

--

2

--

11

15

135

2

5

142

-25

132

2.109

1.139

406

13

1.558

-25

3.642

-362

90

-24

-4

62

--

-300

-90

22

-6

-1

15

--

-75

-272

68

-18

-3

47

--

-225

--

--

--

--

--

--

--

-272

68

-18

-3

47

--

-225

--

--

--

--

--

--

--

-272

68

-18

-3

47

--

-225



43

Gesegmenteerde winsten verliesrekening verzekeringsactiviteiten 1e halfjaar 2013 Zwitserleven In miljoenen euro's

REAAL REAAL Leven

REAAL Schade

Eliminatie

Totaal

1.781

REAAL REAAL Totaal Overig*

Baten Premie-inkomen

702

681

398

--

1.079

--


--

73

30

--

103

--

103


702

608

368

--

976

--

1.678

Provisie en beheervergoedingen externe partijen

7

27

--

10

37

--

44

Verschuldigde provisie en beheervergoedingen externe partijen

--

1

--

6

7

--

7


7

26

--

4

30

--

37


--

1

--

--

1

--

1

204

462

25

2

489

-6

687

-126

117

--

--

117

--

-9

Resultaat financiële instrumenten

3

3

--

--

3

--

6

Overige operationele opbrengsten

1

3

--

--

3

--

4

791

1.220

393

6

1.619

-6

2.404

724

407

252

--

659

--

1.383

40

549

--

--

549

--

589

Resultaat uit beleggingen Resultaat uit beleggingen voor rekening en risico van polishouders

Totaal baten

Lasten Verzekeringstechnische lasten Lasten voor rekening en risico van polishouders Acquisitiekosten verzekeringsactiviteiten

9

34

88

--

122

--

131

31

31

28

6

65

--

96

3

4

6

1

11

--

14

Overige operationele lasten

33

41

34

9

84

--

117


23

22

--

--

22

--

45

Overige rentelasten

13

88

3

2

93

-6

100

Totaal lasten

876

1.176

411

18

1.605

-6

2.475


-85

44

-18

-12

14

--

-71

Belastingen

-21

9

-4

-3

2

--

-19

Nettoresultaat uit voortgezette activiteiten

-64

35

-14

-9

12

--

-52

--

--

--

--

--

--

--

-64

35

-14

-9

12

--

-52

Personeelskosten Afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa

Nettoresultaat beëindigde bedrijfsactiviteiten Nettoresultaat over de periode Belang van derden Nettoresultaat toewijsbaar aan de aandeelhouders en houders van securities

--

1

--

--

1

--

1

-64

34

-14

-9

11

--

-53


Reële waarde Reële waarde van financiële activa en passiva De volgende tabel geeft inzicht in de reële waarde van de financiële activa en passiva van SNS REAAL. Hierbij is voor een aantal waarderingen gebruik gemaakt van schattingen. In deze tabel zijn enkel de financiële activa en passiva opgenomen. De balansposten die niet voldoen aan de definitie van een financieel actief of passief zijn niet in deze tabel opgenomen. Het totaal van de hieronder weergegeven reële waarde geeft niet de onderliggende waarde van SNS REAAL weer en dient derhalve niet als zodanig te worden geïnterpreteerd.


44

Reële waarde van financiële activa en passiva Juni 2014 In miljoenen euro's

Reële waarde Balanswaarde

December 2013 Reële waarde

Balanswaarde

Financiële activa Beleggingen - Reële waarde via de winsten verliesrekening: handelsdoeleinden

726

726

713

713

- Reële waarde via de winsten verliesrekening: aangewezen

299

299

403

403

- Voor verkoop beschikbaar

30.357

30.357

27.749

27.749

- Leningen en vorderingen

4.630

4.547

4.538

4.512

14.144

14.144

13.440

13.440

Beleggingen rekening risico derden

1.414

1.414

1.361

1.361

Derivaten

3.186

3.186

3.065

3.065


57.584

55.179

56.647

55.032


2.872

2.871

6.392

6.392

881

881

1.075

1.075


Overige activa Kas en kasequivalenten Totaal financiële activa

2.961

2.961

6.422

6.422

119.054

116.565

121.805

120.164

Financiële passiva Participatiecertificaten en achtergestelde schulden

611

576

590

557

12.477

12.062

16.820

16.395


1.414

1.414

1.361

1.361

Derivaten

3.188

3.188

2.792

2.792

Spaargelden

36.793

36.269

33.547

33.276


Schuldbewijzen

11.695

11.576

11.866

11.844

Schulden aan banken

4.467

4.445

9.446

9.431

Schulden aan aandeelhouder

1.101

1.100

1.102

1.100

Overige verplichtingen Totaal financiële passiva

2.664

2.664

2.732

2.732

74.410

73.294

80.256

79.488

De reële waarden vertegenwoordigen de bedragen waarvoor de financiële instrumenten op de balansdatum tussen marktpartijen hadden kunnen worden verhandeld in een ordelijke transactie. De reële waarde van financiële activa en passiva is gebaseerd op genoteerde marktprijzen, voor zover deze beschikbaar zijn. Voor het geval dat actieve marktprijzen ontbreken zijn er diverse waarderingsmethoden gehanteerd om de reële waarde van deze instrumenten te bepalen. De parameters van deze waarderingsmethoden kunnen subjectief zijn en maken gebruik van diverse veronderstellingen, bijvoorbeeld met betrekking tot de disconteringsvoet en het tijdstip en de omvang van de verwachte toekomstige kasstromen. Waar mogelijk en beschikbaar, maken deze modellen gebruik van informatie die waarneembaar is in de relevante markt. Veranderingen in de veronderstellingen kunnen de geschatte reële waarden aanzienlijk beïnvloeden. De belangrijkste veronderstellingen zijn in de volgende paragraaf per balansrubriek toegelicht. Voor financiële activa en passiva waarvan waardering tegen geamortiseerde kostprijs plaatsvindt, is de reële waarde getoond exclusief overlopende rente. De overlopende rente van deze instrumenten valt onder de rubriek overige activa of overige verplichtingen.


45

Toelichting waardering financiële activa en passiva De volgende methoden en veronderstellingen zijn gebruikt om de reële waarde van de financiële instrumenten te bepalen. Beleggingen De reële waarden van aandelen zijn gebaseerd op gepubliceerde koersen van actieve markten of overige beschikbare marktinformatie. De reële waarden van rentedragende waardepapieren zijn eveneens gebaseerd op beurskoersen of – indien er geen actieve beurskoersen zijn te verkrijgen – op de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen. Deze contante waarden zijn gebaseerd op de marktrente zoals deze van toepassing is met inachtneming van de liquiditeit, de kredietwaardigheid en de looptijd. Derivaten De reële waarden van bijna alle derivaten zijn gebaseerd op waarneembare marktinformatie, zoals marktrentes en valutakoersen. Voor een aantal niet-openbaar verhandelde derivaten is de reële waarde afhankelijk van het type instrument en wordt gebaseerd op een ‘contante waarde’-model of een optiewaarderingsmodel. Vorderingen op klanten De vorderingen op klanten betreffen met name hypotheken. De marktwaarde van de hypotheken wordt bepaald op basis van een contante waarde methode, waarbij gebruik wordt gemaakt van een disconteringsvoet die gebaseerd is op de swaprente, vermeerderd met een risico-opslag. Vaste kosten en opslagen voor embedded opties zijn niet opgenomen in deze risico-opslag. De waarde van embedded opties wordt afzonderlijk berekend. Bij het bepalen van de verwachte kasstromen, wordt met verwachte toekomstige vervroegde aflossingen rekening gehouden. De reële waarde van overige vorderingen op klanten is vastgesteld door middel van het bepalen van de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen, waarbij gebruik is gemaakt van verschillende opslagen op de rentecurve. Hierbij is onderscheid gemaakt naar aard van de vorderingen en klantengroepen waarop de vordering betrekking heeft. Schuldbewijzen De reële waarde van de schuldbewijzen is geschat op basis van de contante waarde van de geldstromen, op basis van de interestvoet plus een risico-opslag. Deze is gebaseerd op het door de markt veronderstelde kredietrisico dat houders van deze instrumenten hebben ten opzichte van SNS REAAL, gedifferentieerd naar looptijd en type instrument.

Hiërarchie reële waardebepaling bij financiële instrumenten Een belangrijk deel van de financiële instrumenten wordt in de balans opgenomen tegen reële waarde. Daarnaast wordt de reële waarde van de overige financiële instrumenten toegelicht. De volgende tabel verdeelt deze instrumenten over level 1 (de reële waarde is gebaseerd op gepubliceerde koersen in een actieve markt), level 2 (de reële waarde is gebaseerd op beschikbare marktinformatie) en level 3 (de reële waarde is niet enkel gebaseerd op beschikbare marktinformatie). Er wordt geen levelindeling gegeven van de financiële activa en passiva die niet worden gewaardeerd op reële waarde, waarbij de boekwaarde een redelijke benadering is van de reële waarde. De vergelijkende cijfers in de tabel hiërarchie financiële instrumenten 2013 betreft uitsluitend de levelindeling van de financiële activa en passiva die gewaardeerd zijn op reële waarde.


46

Hiërarchie financiële activa en passiva gewaardeerd op reële waarde 30 Juni 2014 Level 1

Level 2

Level 3

Totaal reële waarde

583 16

143

--

726

255

28

Beleggingen voor verkoop beschikbaar

299

28.119

1.549

690

30.357


13.689

45

410

14.144

1.414

--

--

1.414

Derivaten

--

3.186

--

3.186

Vorderingen op klanten*

--

2.244

--

2.244

Financiële activa gewaardeerd op reële waarde Beleggingen reële waarde via de winsten verliesrekening: Handelsdoeleinden Beleggingen reële waarde via de winsten verliesrekening: Aangewezen


Financiële passiva gewaardeerd op reële waarde Verplichtingen beleggingen rekening risico derden

1.414

--

--

1.414

Derivaten

--

2.923

265

3.188

Schuldbewijzen*

--

1.112

--

1.112

* Een deel van de Vorderingen op klanten en Schuldbewijzen staan gewaardeerd op reële waarde en het resterende deel op geamortiseerde kostprijs

In bovenstaande tabel is te zien dat in level 3 voornamelijk beleggingen aangehouden voor verkoop en beleggingen voor rekening en risico polishouders staan. Dit geeft aan dat de impact op de waardering via de winsten verliesrekening beperkt is geweest. Nadere toelichting van de levelindeling Voor financiële instrumenten die tegen reële waarde op de balans staan of waarvoor de reële waarde wordt toegelicht, wordt deze reële waarde ingedeeld in een level. Dit level is afhankelijk van de parameters die gebruikt worden om de reële waarde te bepalen en geeft verder inzicht in de waardering. Hieronder worden de verschillende levels uiteengezet: Level 1 – Reële waarde gebaseerd op gepubliceerde koersen in een actieve markt Van alle financiële instrumenten in deze waarderingscategorie zijn gepubliceerde koersen beschikbaar afkomstig van een beurs, broker of prijsinstelling. Bovendien is bij deze financiële instrumenten sprake van een actieve markt. Hierdoor vormen de koersen een goede afspiegeling van actuele en regelmatig voorkomende markttransacties tussen onafhankelijke partijen. De beleggingen in deze categorie omvatten voornamelijk beursgenoteerde aandelen en obligaties, inclusief de beleggingsfondsen voor rekening en risico polishouders waarvan de onderliggende beleggingen beursgenoteerd zijn. Level 2 – Reële waarde gebaseerd op beschikbare marktinformatie De categorie bevat financiële instrumenten waarvoor geen afgegeven prijzen beschikbaar zijn, maar waarvan de reële waarde is bepaald met behulp van modellen waarbij de parameters bestaan uit beschikbare marktinformatie. Het gaat bij deze instrumenten met name om onderhands afgesloten derivaten. In deze categorie vallen verder beleggingen waarvan prijzen zijn afgegeven door brokers, maar waarvan tevens geconstateerd is dat sprake is van inactieve markten. In dat geval zijn de beschikbare koersen grotendeels onderbouwd en gevalideerd met behulp van marktinformatie waaronder marktrentes en actuele risico-opslagen behorende bij de verschillende creditratings en sectorindeling. Level 3 – Reële waarde niet gebaseerd op beschikbare marktinformatie De financiële instrumenten in deze categorie zijn individueel beoordeeld. De waarderingen berusten op de beste inschatting van het management, rekening houdend met laatst bekende prijzen. In veel gevallen zijn analyses gebruikt die door externe waarderingsbureaus zijn opgesteld. In deze analyses is gebruik gemaakt van informatie die niet in de markt waarneembaar is. Dit zijn bijvoorbeeld veronderstelde default percentages behorend bij een bepaalde rating. De level 3 waarderingen van beleggingen voor rekening en risico van polishouders en level 3 aandelen zijn gebaseerd op quotes afkomstig uit niet-liquide markten. De derivaten in level 3 zijn verbonden aan enkele hypotheeksecuritisaties en is de waardering deels afhankelijk van de onderliggende hypotheekportefeuilles en bewegingen in risicospreads.


47

Hiërarchie financiële activa en passiva gewaardeerd op reële waarde 31 december 2013 Level 1

Level 2

Level 3

Totaal reële waarde

548

165

--

713

Financiële activa gewaardeerd op reële waarde Beleggingen reële waarde via de winsten verliesrekening: Handelsdoeleinden Beleggingen reële waarde via de winsten verliesrekening: Aangewezen

348

41

14

403

Beleggingen voor verkoop beschikbaar

25.597

1.450

703

27.749


12.971

58

411

13.440

1.361

--

--

1.361

Derivaten

--

3.065

--

3.065

Vorderingen op klanten*

--

2.223

--

2.223


Financiële passiva gewaardeerd op reële waarde Verplichtingen beleggingen rekening risico derden

1.361

--

--

1.361

Derivaten

--

2.550

242

2.792

Schuldbewijzen*

--

1.166

--

1.166

* Een deel van de Vorderingen op klanten en Schuldbewijzen staan gewaardeerd op reële waarde en het resterende deel op geamortiseerde kostprijs

De volgende tabel geeft het verloop weer van financiële instrumenten die tegen reële waarde staan gewaardeerd en waarvan de reële waarde is ingedeeld als een level 3 waardering.

Verloop financiële instrumenten level 3 1e half jaar 2014 In miljoenen euro's

Balanswaarde aan het begin van het boekjaar

Derivaten* Beleggingen voor rekening en risico van polishouders 242

411

Aankopen

--

Verschuiving naar level 3

--

Gerealiseerde opbrengsten en verliezen verwerkt via winsten verliesrekening Gerealiseerde opbrengsten en verliezen verwerkt via het eigen vermogen

Reële waarde via de winsten verliesrekening: aangewezen

Reële waarde via de Voor verkoop winsten beschikbaar verliesrekening: handelsdoeleinden

Totaal

14

--

703

1.370

12

--

--

50

62

--

13

--

35

48

--

--

--

--

-1

-1

--

--

--

--

--

--

Ongerealiseerde opbrengsten en verliezen verwerkt via winsten verliesrekening

23

21

1

--

-3

42

Ongerealiseerde opbrengsten en verliezen verwerkt via het eigen vermogen

--

--

--

--

--

--

Verkoop/afwikkeling

--

-40

--

--

-87

-127

Overig

--

6

--

--

--

6

Verschuiving van level 3

--

--

--

--

-7

-7

265

410

28

--

690

1.393

--

--

--

--

-1

-1

Balanswaarde 30 juni 2014 Totale baten en lasten verantwoord in de winsten verliesrekening

* Deze kolom bevat de absolute waarde van de derivaten


48

Verloop financiële instrumenten level 3 2013 In miljoenen euro's

Derivaten*

Beleggingen Reële waarde Reële waarde via voor rekening en via de winsten de winsten risico van verliesrekening: verliesrekening: polishouders aangewezen handelsdoeleinden

Voor verkoop beschikbaar

Totaal

83

Balanswaarde aan het begin van het boekjaar

--

--

--

14

69

Aankopen

--

--

--

--

--

--

242

411

14

--

678

1.345

Gerealiseerde opbrengsten en verliezen verwerkt via winsten verliesrekening

--

--

--

--

--

--

Gerealiseerde opbrengsten en verliezen verwerkt via het eigen vermogen

--

--

--

--

--

--

Ongerealiseerde opbrengsten en verliezen verwerkt via winsten verliesrekening

--

--

--

--

4

4

Ongerealiseerde opbrengsten en verliezen verwerkt via het eigen vermogen

--

--

--

--

--

--

Verkoop/afwikkeling

--

--

--

-14

--

-14

Overig

--

--

--

--

--

--

Verschuiving van level 3

--

--

--

--

-48

-48

Balanswaarde aan het eind van het boekjaar

242

411

14

--

703

1.370

Totale baten en lasten verantwoord in de winsten verliesrekening

--

--

--

--

--

--

Verschuiving naar level 3

* Deze kolom bevat de absolute waarde van de derivaten

Onderverdeling financiële instrumenten level 3 In miljoenen euro's


Obligaties van financiële instellingen

73

67

Collateralised debt obligation

39

20

Collateralised loan obligation

22

6

Overig ABS/MBS

171

208

Aandelen

413

416


410

411

Derivaten

265

242

1.393

1.370

Totaal

De reële waarde van financiële instrumenten in level 3 berust voor een deel op parameters die verkregen worden vanuit niet in de markt waarneembare informatie. Bij de waarderingen van CDO’s en CLO’s in level 3 wordt uitgegaan van scenario’s die op basis van de beste inschatting van de niet waarneembare informatie zijn doorgerekend. De belangrijkste niet waarneembare parameters zijn de verwachte ontwikkeling van defaults in de onderliggende portefeuille en de disconteringsvoet die op het instrument van toepassing is. Wanneer wordt uitgegaan van een stress scenario waarin bijvoorbeeld sprake is van een (hoger) verwacht hoofdsomverlies zou dit leiden tot een aanzienlijke waardedaling van het desbetreffende instrument. De tabel hieronder toont de verschuivingen tussen de levels onderling van de financiële activa en passiva gewaardeerd op reële waarde.


49

Verschuivingen tussen categorieën 2014 1e half jaar 2014 In miljoenen euro's

naar Level 1

naar Level 2

naar Level 3

Totaal

Van: Gebaseerd op gepubliceerde koersen in een actieve markt (Level 1) Gebaseerd op beschikbare marktinformatie (Level 2) Niet gebaseerd op beschikbare marktinformatie (Level 3)

--

957

--

957

50

--

48

98

--

7

--

7

Mutaties tussen level 1, 2 en 3 onderling In het proces omtrent de levelindeling voor de reële waarde hiërarchie wordt per financieel instrument niet alleen beoordeeld of deze beursgenoteerd is, maar ook de specifieke voorwaarden van het instrument, de bron van de gepubliceerde koersen en/of hoe de liquiditeit van de markt wordt meegenomen. Verschuiving tussen level 3 en 2 Een bedrag van € 7 miljoen is verschoven van level 3 naar level 2. Dit heeft betrekking op asset backed securities en mortgage backed securities. Verschuiving tussen level 2 en 3 Een bedrag van € 48 miljoen is verschoven van level 2 naar level 3. Dit betreft voor € 13 miljoen aan beleggingen reële waarde via de winsten verliesrekening en € 35 miljoen aan beleggingen voor verkoop beschikbaar. Verschuiving tussen level 2 en 1 Een bedrag van € 50 miljoen aan beleggingen voor verkoop beschikbaar is verschoven van level 2 naar level 1. Verschuiving tussen level 1 en 2 Een bedrag van € 957 miljoen is verschoven van level 1 naar level 2. Dit betreft voor € 222 miljoen aan beleggingen reële waarde via de winsten verliesrekening, € 716 miljoen aan beleggingen voor verkoop beschikbaar en € 1 miljoen aan beleggingen voor rekening en risico polishouders.

Verschuivingen tussen categorieën 2013 In miljoenen euro's

naar Level 1

naar Level 2

naar Level 3

Totaal

Van: Gebaseerd op gepubliceerde koersen in een actieve markt (Level 1) Gebaseerd op beschikbare marktinformatie (Level 2) Niet gebaseerd op beschikbare marktinformatie (Level 3)

--

--

--

--

11.761

--

1.345

13.106

--

48

--

48

Mutaties tussen level 1, 2 en 3 onderling In 2013 is het proces omtrent de levelindeling voor de reële waarde hiërarchie verder verfijnd. In de nieuwe methodiek wordt per financieel instrument niet alleen beoordeeld of deze beursgenoteerd is, maar ook de specifieke voorwaarden van het instrument, de bron van de gepubliceerde koersen en/of hoe de liquiditeit van de markt wordt meegenomen. Dit heeft voornamelijk een verschuiving van beleggingen van level 2 naar level 1 tot gevolg gehad van beleggingsfondsen voor rekening en risico polishouders, waarvan het fonds zelf niet beursgenoteerd is, maar de onderliggende beleggingen wel. Meer specifiek heeft dit geleid tot de volgende verschuivingen tussen de levels. Verschuiving tussen level 3 en 2 Ultimo 2013 heeft er een verschuiving plaatsgevonden van level 3 naar level 2 voor een bedrag van € 48 miljoen. Dit heeft betrekking op collaterised debt obligations en collaterised loan obligations. Verschuiving tussen level 2 en 3 Ultimo 2013 heeft er een verschuiving plaatsgevonden van level 2 naar level 3 voor een bedrag van € 1.345 miljoen. Dit


50

betreft voor € 14 miljoen aan beleggingen reële waarde via de winsten verliesrekening, € 678 miljoen beleggingen voor verkoop beschikbaar, € 411 miljoen beleggingen voor rekening en risico polishouders en € 242 miljoen aan rentederivaten. Verschuiving tussen level 2 en 1 Ultimo 2013 heeft er een verschuiving plaatsgevonden van level 2 naar level 1 voor een bedrag van € 11.761 miljoen. Dit betreft voor € 343 miljoen aan beleggingen reële waarde via de winsten verliesrekening, voor € 3.746 miljoen aan beleggingen aangehouden voor verkoop en € 7.672 miljoen aan beleggingsfondsen voor rekening en risico polishouders, waarvan het fonds zelf niet beursgenoteerd is, maar de onderliggende beleggingen wel.

Verbonden partijen Partijen worden als verbonden beschouwd wanneer één partij bij de besluitvorming over financiële of operationele kwesties zeggenschap of invloed van betekenis kan uitoefenen over de andere partij. SNS REAAL onderhoudt in het kader van haar gewone bedrijfsvoering verschillende soorten normale zakelijke relaties met verbonden ondernemingen en partijen. De verbonden partijen van SNS REAAL zijn de deelnemingen, Stichting administratiekantoor beheer financiële instellingen (NLFI), de Nederlandse Staat, Stichting Afwikkeling Onderhandse Schulden SNS REAAL (Stichting AOS), Propertize B.V. en het topkader inclusief naaste familieleden. De relaties met deze verbonden partijen zijn vooral op het gebied van gewone bancaire- en verzekeringsactiviteiten, belastingen en andere administratieve relaties. De belangrijkste verbonden partijen transacties in deze periode zijn:

•

De volledige aflossing van de door SNS Bank N.V. aan Propertize verstrekte lening, welke € 4,1 miljard bedroeg ultimo 2013. De ontvangsten zijn door SNS Bank N.V. gebruikt om € 4,5 miljard aan ECB faciliteiten af te lossen (LTRO).

•

SRLEV N.V. heeft in het eerste kwartaal van 2014 aan REAAL N.V. een kredietfaciliteit van maximaal € 200 miljoen verstrekt, die, voor zover gebruikt, gefaseerd van het beschikbare kapitaal van SRLEV N.V. zal worden afgetrokken. In het eerste half jaar van 2014 is € 25 miljoen van deze faciliteit gebruik en in mindering gebracht op het beschikbare kapitaal.

Update over specifieke juridische aspecten, procedures en onderzoeken met betrekking tot de nationalisatie van SNS REAAL Raad van State Tegen het nationalisatiebesluit van de Minister is destijds door een groot aantal belanghebbenden beroep ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De Raad van State heeft op 25 februari 2013 de beroepen grotendeels ongegrond verklaard en het onteigeningsbesluit in stand gelaten. De Raad van State is van oordeel dat de Minister de effecten en vermogensbestanddelen rechtmatig heeft onteigend, maar niet de daarmee verband houdende verplichtingen of aansprakelijkheden van SNS REAAL N.V. en SNS Bank N.V. jegens onteigende partijen. Dit voor zover die verplichtingen of aansprakelijkheden verband houden met het (voormalig) bezit van bedoelde effecten. Dergelijke eventuele claims kunnen dan ook nog steeds tegen SNS REAAL N.V. respectievelijk SNS Bank N.V. worden uitgeoefend. Een aantal partijen heeft de beroepsprocedure bij de Raad van State ter toetsing voorgelegd aan het Europees Hof voor Rechten van de Mens (‘EHRM’). Bij uitspraken van 14 januari 2014 en 11 februari 2014 heeft het EHRM de zaken op een aantal onderdelen niet-ontvankelijk verklaard en voor het overige geoordeeld dat momenteel nog nationale procedures aanhangig zijn over (eventuele) compensatie in verband met de onteigening. Het gaat daarbij met name om de schadeloosstellingsprocedure voor de Ondernemingskamer (zie paragraaf Ondernemingskamer). Het Hof oordeelde – onder meer, zakelijk weergegeven – dat partijen niet-ontvankelijk moeten worden verklaard omdat nog niet alle nationale rechtsmiddelen zijn uitgeput. Dit impliceert dat een hernieuwde rechtsgang naar het EHRM na het onherroepelijk eindigen van de OK-procedure nog tot de mogelijkheden behoort.


51

Ondernemingskamer De rechthebbenden ten aanzien van de hiervoor genoemde onteigende effecten en vermogensbestanddelen hebben wettelijk recht op een door de Staat te vergoeden schadeloosstelling ter hoogte van de werkelijke waarde van de betrokken vennootschappen op het moment van de onteigening. De hoogte van deze schadeloosstelling wordt vastgesteld door de Ondernemingskamer van het Gerechtshof te Amsterdam. De Minister heeft een schadeloosstelling van € 0 aangeboden, waartegen verschillende rechthebbenden zich bij de Ondernemingskamer hebben verweerd. De Ondernemingskamer heeft op 11 juli 2013 een tussenbeschikking gewezen en onder meer aangegeven deskundigen te benoemen om de waarde van de onteigende effecten en vermogensbestanddelen vast te stellen. De Staat heeft op 9 oktober 2013 cassatie tegen deze beschikking ingesteld. Mede omdat het de eerste keer is dat de Interventiewet is toegepast en de Staat het belangrijk vindt dat de Hoge Raad zich uitlaat over de vraag hoe bepaalde onderdelen van de wet moeten worden uitgelegd, voordat het door de Ondernemingskamer bevolen deskundigenonderzoek van start gaat. De Ondernemingskamer heeft de procedure op verzoek van de Staat aangehouden totdat over het cassatieverzoek is beslist. Het is op dit moment niet bekend wanneer de Hoge Raad arrest zal wijzen. Indien de Ondernemingskamer uiteindelijk zou bepalen dat wel een schadeloosstelling verschuldigd is, dan wordt deze voldaan door de Staat. Stichting afwikkeling onderhandse schulden SNS REAAL De Minister heeft in het Besluit aangegeven dat de vermogensbestanddelen van de achtergestelde onderhandse schulden ten name van een aparte stichting (‘Stichting AOS’) zijn onteigend om te voorkomen dat deze schulden op de Staat zouden overgaan. Aangezien Stichting AOS noch bij oprichting noch daarna is voorzien van enig actief, is zij niet in staat gebleken te voldoen aan de aan haar door het Besluit toebedeelde verplichtingen die voortvloeien uit de eertijds aan SNS REAAL N.V. en SNS Bank N.V. verstrekte onderhandse leningen. SNS REAAL N.V. is door de Minister in het nationalisatiebesluit aangewezen als bestuurder van Stichting AOS. De stichting is uitsluitend opgericht door, en ten dienste van de Staat om tot juridische afwikkeling van de (onteigening van de) onderhandse achtergestelde schulden te komen en niet met de bedoeling om activiteiten voor SNS REAAL te verrichten. Op 12 november 2013 is Stichting AOS op verzoek van één van de leninggevers door de Rechtbank Midden-Nederland failliet verklaard. De curator beraadt zich over de wijze van afwikkeling van dit faillissement en de posities van de Staat en bestuurder SNS REAAL N.V. Overige juridische procedures en onderzoeken Algemeen Diverse oorspronkelijke rechthebbenden van de onteigende effecten en vermogensbestanddelen zijn juridische procedures gestart om hun schade vergoed te krijgen. Per datum van het opmaken van dit tussentijdse financiële overzicht zijn er (nog) geen gerechtelijke procedures gestart tegen SNS REAAL N.V. en/of SNS Bank N.V. anders dan hierna vermeld. Op dit moment is nog geen inschatting te maken van zowel de kans dat mogelijke juridische procedures van oorspronkelijke rechthebbenden of overige betrokkenen bij de nationalisatie tot een verplichting zullen leiden als de hoogte van de financiële impact op SNS REAAL N.V. en/of SNS Bank N.V. Om die reden zijn ten aanzien van mogelijke juridische procedures door rechthebbenden van de onteigende effecten en vermogensbestanddelen en overige betrokkenen per 30 juni 2014 geen voorzieningen gevormd. Aangezien de uitkomst van mogelijke juridische procedures niet met zekerheid bepaald kan worden, valt niet uit te sluiten dat een negatieve uitkomst daarvan een materiële negatieve financiële impact zou kunnen hebben op de vermogenspositie, resultaten en/of kasstromen van SNS REAAL N.V. en/of SNS Bank N.V. Stichting Beheer SNS REAAL Stichting Beheer SNS REAAL, voormalig houder van de meerderheid van de aandelen in SNS REAAL N.V., stelt onder meer dat zij over onvoldoende informatie beschikt om in de procedure tot schadeloosstelling, gericht tegen de Staat, (zie de paragraaf Ondernemingskamer hierboven) tot een bepaling van de door haar gepretendeerde waarde te komen. SNS REAAL bestrijdt deze stelling op inhoudelijke en procedurele gronden. De Stichting heeft op 11 november 2013 een verzoekschrift tot een voorlopig getuigenverhoor ingediend bij de rechtbank Amsterdam. Tot de in het verzoekschrift genoemde getuigen behoren naast functionarissen van SNS REAAL ook functionarissen van de Staat en DNB. De zitting die voor 11 februari 2014 was gepland voor de behandeling van het verzoek van Stichting Beheer SNS REAAL tot het houden van een voorlopig getuigenverhoor, en het verweer hiertegen door SNS REAAL, is uitgesteld. De Stichting


52

Beheer SNS REAAL heeft de rechtbank onlangs gevraagd een nieuwe datum te bepalen voor het houden van een zitting. De zitting is inmiddels (voorlopig) bepaald in December 2014. Daarnaast heeft de Stichting Beheer SNS REAAL het achtergestelde karakter van de CT1-securities (zie paragraaf Core Tier 1 capital securities), die op 11 december 2008 zijn uitgegeven, betwist. SNS REAAL heeft de Stichting Beheer SNS REAAL laten weten het standpunt van de Stichting niet te onderschrijven. Daarop heeft de Stichting Beheer SNS REAAL aangekondigd (ook) dit geschil aan de (civiele) rechter te zullen voorleggen. Arbitrage procedure over achterstelling lening Een leninggever van een onderhandse lening die behoort tot de passiva die bij Besluit van de Minister van 1 februari 2013 in Stichting AOS zijn ondergebracht (zie paragraaf Stichting afwikkeling onderhandse schulden SNS REAAL) betwist de achterstelling van die lening en heeft in december 2013 een procedure aanhangig gemaakt bij het Nederlands Arbitrage Instituut. Omdat SNS REAAL N.V. de oorspronkelijke contractpartij was bij deze onteigende lening is zij formeel partij in deze procedure en zal zij verweer voeren.

Gebeurtenissen na balansdatum Op 7 augustus 2014 heeft SNS REAAL N.V. de ten behoeve van SNS Bank N.V. afgegeven 403-verklaring ingetrokken. Elke overgebleven aansprakelijkheid op basis van de 403-verklaring van voor 7 augustus 2014 blijft bestaan in volledige omvang en effect.


53

Beoordelingsverklaring Aan: de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur van SNS REAAL N.V. Opdracht Wij hebben de in hoofdstuk 7 van dit halfjaarbericht opgenomen verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten per 30 juni 2014 van SNS REAAL N.V. te Utrecht, bestaande uit de geconsolideerde balans per 30 juni 2014, de geconsolideerde winsten verliesrekening, het overig geconsolideerd totaalresultaat, het totaalresultaat over de periode, het geconsolideerd overzicht mutaties eigen vermogen en het verkort geconsolideerd kasstroomoverzicht voor de periode 1 januari 2014 tot en met 30 juni 2014 met de toelichting beoordeeld. De Raad van Bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opstellen en het weergeven van de verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten in overeenstemming met IAS 34 ‘Tussentijdse Financiële Verslaggeving’ zoals aanvaard binnen de Europese Unie. Het is onze verantwoordelijkheid een conclusie te formuleren bij de tussentijdse financiële overzichten op basis van onze beoordeling. Werkzaamheden Wij hebben onze beoordeling van de verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse Standaard 2410 ‘Het beoordelen van tussentijdse financiële informatie door de accountant van de entiteit’. Een beoordeling van tussentijdse financiële overzichten bestaat uit het inwinnen van inlichtingen, met name bij personen die verantwoordelijk zijn voor financiën en verslaggeving, en het uitvoeren van cijferanalyses en andere beoordelingswerkzaamheden. De reikwijdte van een beoordeling is aanzienlijk geringer dan die van een controle die is uitgevoerd in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden en stelt ons niet in staat zekerheid te verkrijgen dat wij kennis hebben genomen van alle aangelegenheden van materieel belang die bij een controle onderkend zouden worden. Om die reden geven wij geen controleverklaring af. Conclusie Op grond van onze beoordeling is ons niets gebleken op basis waarvan wij zouden moeten concluderen dat de verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten per 30 juni 2014 niet, in alle van materieel belang zijnde opzichten, is opgesteld in overeenstemming met IAS 34 ‘Tussentijdse Financiële Verslaggeving’ zoals aanvaard binnen de Europese Unie. Ter vergelijking opgenomen informatie niet beoordeeld Op het geconsoldeerd overzicht mutaties eigen vermogen tweede halfjaar 2013 en de verkorte geconsolideerde tussentijdse financiële overzichten per 30 juni 2013 is geen beoordeling door een accountant toegepast. Derhalve zijn de in de geconsolideerde winsten verliesrekening, het overig geconsolideerd totaalresultaat, het totaalresultaat over de periode, het geconsolideerd overzicht mutaties eigen vermogen en het verkort geconsolideerd kasstroomoverzicht voor de periode 1 januari 2013 tot en met 30 juni 2013 en de toelichtingen daarop ter vergelijking opgenomen bedragen niet beoordeeld. Amstelveen, 27 augustus 2014 KPMG Accountants N.V. P.A.M. de Wit RA


54

8 Overige tabellen Overige financiële informatie Onderliggend resultaat verzekeringsactiviteiten Onderliggend resultaat REAAL Leven In miljoenen euro's




68

34

--

-21


68

55

Winsten, verliezen en bijzondere waardeverminderingen op de aandelenportefeuille

28

7

27


25

23

22


-8

3

13


-6

-21

-38


39

12

225%

--

-18

100%

-9

29

61

-52%

54

Impact incidentele posten

Afschrijving VOBA en overige immateriële vaste activa Onderliggend netto resultaat

100%

-473 -542

24%

69

24

Onderliggend resultaat REAAL Schade In miljoenen euro's




-18

-14

-3

--

-15

-14

-1

--

--


3

1

61


2

1

Impact incidentele posten Gecorrigeerd netto resultaat over de periode Winsten, verliezen en bijzondere waardeverminderingen op de aandelenportefeuille

Afschrijving immateriële vaste activa Onderliggend netto resultaat

-29%

14 -12

-7%

26

100%

61

-2

-3

33%

-3

-15

-12

-25%

-32

Onderliggend resultaat Zwitserleven In miljoenen euro's



-272

-64

Impact incidentele posten

-266

-62

Gecorrigeerd netto resultaat over de periode Winsten, verliezen en bijzondere waardeverminderingen op de aandelenportefeuille Winsten, verliezen en bijzondere waardeverminderingen op de vastrentende portefeuille

Mutatie 2e halfjaar 2013 -325%

-77 -110

-6

-2

2

10

-200%

33 5

83

14

15


-68

2

27


-14

-15

-44

3

11

-73%


3

Afschrijving VOBA en overige immateriële vaste activa

--

-2

100%

--

Onderliggend netto resultaat Zwitserleven

-9

-11

18%

30

Resultaten op aandelen hedges zijn begrepen in winsten/verliezen op de aandelenportefeuille in plaats van resultaat op financiële instrumenten. Mutatie voorziening verzekeringscontracten a.g.v marktwaardebewegingen is inclusief vrijval/dotatie voorziening onderrente en garanties unit-linked en separate accounts, impact van shadow accounting en de impact van het hedgen van inflatierisico's.


55

Vastrentende beleggingsportefeuille Verdeling vastrentende beleggingsportefeuille (sector) In miljoenen euro's


Bankactiviteiten

Totaal

Juni 2014 Staatsobligatie

19.088

62%

4.984

85%

24.072

65%

Bedrijfsobligatie

3.610

12%

256

4%

3.866

10%

Hypotheken

5.378

17%

--

0%

5.378

15%

Bedrijfsobligatie niet-financiële sector

1.461

5%

169

3%

1.630

4%

Mortgage backed securities

1.307

4%

214

4%

1.521

4%

Overig

158

1%

250

4%

408

1%

Totaal

31.002

100%

5.873

100%

36.875

100%

Staatsobligatie

16.910

58%

4.705

83%

21.615

62%

Bedrijfsobligatie

3.776

13%

254

5%

4.030

12%

Hypotheken

5.311

18%

--

0%

5.311

15%


1.532

5%

266

5%

1.798

5%


1.288

4%

188

3%

1.476

4%

Overig

151

1%

230

4%

381

1%

Totaal

28.968

100%

5.643

100%

34.611

100%

Staatsobligatie

17.332

59%

4.562

86%

21.894

63%

Bedrijfsobligatie

3.934

13%

257

5%

4.191

12%

Hypotheken

5.239

18%

--

0%

5.239

15%


1.611

5%

246

5%

1.857

5%


4%

December 2013

Juni 2013

1.158

4%

197

4%

1.355

Overig

136

0%

29

1%

165

0%

Totaal

29.410

100%

5.291

100%

34.701

100%


56

Verdeling vastrentende beleggingsportefeuille in staatsobligaties (geografisch) In miljoenen euro's


Bankactiviteiten

Totaal

Juni 2014 Ierland

63

0%

119

2%

182

1%

Griekenland

--

0%

--

0%

--

0%

Portugal

--

0%

--

0%

--

0%

Italië

406

2%

377

8%

783

3%

Spanje

118

1%

--

0%

118

0%

Totaal GIIPS

587

3%

496

10%

1.083

4%

10.009

52%

1.201

24%

11.210

47%

370

2%

661

13%

1.031

4%

Nederland

6.546

34%

1.238

25%

7.784

32%

Oostenrijk

921

5%

311

6%

1.232

5%

België

191

1%

445

9%

636

3%

Overig

464

2%

632

13%

1.096

5%

Totaal

19.088

100%

4.984

100%

24.072

100%

61

0%

132

3%

193

1%

Griekenland

--

0%

--

0%

--

0%

Portugal

--

0%

--

0%

--

0%

Italië

369

2%

326

7%

695

3%

Spanje

105

1%

--

0%

105

0%

Totaal GIIPS

535

3%

458

10%

993

5%

8.334

49%

1.265

27%

9.599

44%

Duitsland Frankrijk

December 2013 Ierland

Duitsland Frankrijk

747

4%

619

13%

1.366

6%

Nederland

5.681

34%

1.117

24%

6.798

31%

Oostenrijk

909

5%

317

7%

1.226

6%

België

296

2%

376

8%

672

3%

Overig

408

2%

553

12%

961

4%

Totaal

16.910

100%

4.705

100%

21.615

100%

Ierland

--

0%

126

3%

126

1%

Griekenland

--

0%

--

0%

--

0%

Portugal

--

0%

--

0%

--

0%

349

2%

313

7%

662

3%

74

0%

--

0%

74

0%

423

2%

439

10%

862

4%

9.251

53%

1.270

28%

10.521

48%

979

6%

464

10%

1.443

7%

Nederland

5.006

29%

1.183

26%

6.189

28%

Oostenrijk

1.008

6%

304

7%

1.312

6%

België

258

1%

374

8%

632

3%

Overig

407

2%

528

12%

935

4%

Totaal

17.332

100%

4.562

100%

21.894

100%

Juni 2013

Italië Spanje Totaal GIIPS Duitsland Frankrijk


57

Verdeling vastrentende beleggingsportefeuille (geografisch) In miljoenen euro's


Bankactiviteiten

Totaal

Juni 2014 Ierland

416

1%

119

2%

535

1%

Griekenland

--

0%

--

0%

--

0%

Portugal

4

0%

--

0%

4

0%

Italië

459

1%

377

6%

836

2%

Spanje

417

1%

1

0%

418

1%

1.296

4%

497

8%

1.793

5%

10.587

34%

1.267

22%

11.854

32%

680

2%

700

12%

1.380

4%

Nederland

14.851

48%

1.592

27%

16.443

45%

Oostenrijk

948

3%

418

7%

1.366

4%

België

218

1%

447

8%

665

2%

Overig

2.422

8%

952

16%

3.374

9%

Totaal

31.002

100%

5.873

100%

36.875

100%

449

2%

132

2%

581

2%

Griekenland

--

0%

--

0%

--

0%

Portugal

--

0%

--

0%

--

0%

Italië

430

1%

326

6%

756

2%

Spanje

426

1%

--

0%

426

1%

Totaal GIIPS

1.305

5%

458

8%

1.763

5%

Duitsland

8.864

31%

1.309

23%

10.173

29%

Totaal GIIPS Duitsland Frankrijk

December 2013 Ierland

Frankrijk

1.088

4%

770

14%

1.858

5%

Nederland

13.928

48%

1.460

26%

15.388

44%

Oostenrijk

933

3%

416

7%

1.349

4%

België

328

1%

389

7%

717

2%

Overig

2.522

9%

841

15%

3.363

10%

Totaal

28.968

100%

5.643

100%

34.611

100%

Juni 2013 Ierland

381

1%

126

2%

507

1%

Griekenland

--

0%

--

0%

--

0%

Portugal

--

0%

--

0%

--

0%

Italië

438

1%

316

6%

754

2%

Spanje

386

1%

--

0%

386

1%

Totaal GIIPS

1.205

4%

442

8%

1.647

5%

Duitsland

9.837

33%

1.285

24%

11.122

32%

Frankrijk

1.469

5%

533

10%

2.002

6%

Nederland

13.101

45%

1.552

29%

14.653

42%

Oostenrijk

1.019

3%

411

8%

1.430

4%

België

286

1%

375

7%

661

2%

Overig

2.493

8%

693

13%

3.186

9%

Totaal

29.410

100%

5.291

100%

34.701

100%


58

Verdeling vastrentende beleggingsportefeuille (looptijd) In miljoenen euro's


Bankactiviteiten

Totaal

Juni 2014 < 3 maanden

569

2%

708

12%

1.277

3%

< 1 jaar

873

3%

193

3%

1.066

3%

< 3 jaar

2.206

7%

430

7%

2.636

7%

< 5 jaar

2.581

8%

1.016

17%

3.597

10%

< 10 jaar

6.133

20%

2.410

41%

8.543

23%

< 15 jaar

5.330

17%

200

3%

5.530

15%

> 15 jaar

13.310

43%

916

16%

14.226

39%

Totaal

31.002

100%

5.873

100%

36.875

100%

December 2013 < 3 maanden

148

1%

536

9%

684

2%

< 1 jaar

1.063

4%

279

5%

1.342

4%

< 3 jaar

2.281

8%

343

6%

2.624

8%

< 5 jaar

2.473

9%

1.031

18%

3.504

10%

< 10 jaar

5.445

19%

2.535

45%

7.980

23%

< 15 jaar

5.324

18%

112

2%

5.436

16%

> 15 jaar

12.234

42%

807

14%

13.041

38%

Totaal

28.968

100%

5.643

100%

34.611

100%

< 3 maanden

273

1%

533

10%

806

2%

< 1 jaar

755

3%

364

7%

1.119

3%

< 3 jaar

2.347

8%

592

11%

2.939

8%

< 5 jaar

1.908

6%

721

14%

2.629

8%

< 10 jaar

5.649

19%

2.049

39%

7.698

22%

< 15 jaar

4.935

17%

221

4%

5.156

15%

> 15 jaar

13.543

46%

811

15%

14.354

41%

Totaal

29.410

100%

5.291

100%

34.701

100%

Juni 2013


59

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

Verdeling vastrentende beleggingsportefeuille (rating) In miljoenen euro's


Bankactiviteiten

Totaal

Juni 2014 AAA

20.026

65%

2.541

43%

22.567

61%

AA

2.282

7%

1.483

25%

3.765

10%

A

1.780

6%

1.205

21%

2.985

8%

BBB

1.278

4%

498

8%

1.776

5%

101

0%

1

0%

102

0%

5.535

18%

145

2%

5.680

15%

31.002

100%

5.873

100%

36.875

100%

< BBB Geen rating Totaal

December 2013 AAA

17.404

60%

3.093

55%

20.497

59%

AA

2.477

9%

1.830

32%

4.307

12%

A

2.072

7%

236

4%

2.308

7%

BBB

1.287

4%

466

8%

1.753

5%

89

0%

--

0%

89

0%

5.639

19%

18

0%

5.657

16%

28.968

100%

5.643

100%

34.611

100%


Juni 2013 AAA

17.432

59%

3.134

59%

20.566

59%

AA

2.915

10%

1.544

29%

4.459

13%

A

2.070

7%

115

2%

2.185

6%

BBB

1.366

5%

486

9%

1.852

5%

159

1%

1

0%

160

0%

5.468

19%

11

0%

5.479

16%

29.410

100%

5.291

100%

34.701

100%


Over SNS REAAL SNS REAAL is een innovatieve dienstverlener op het gebied van bankieren en verzekeren die zich vooral richt op de Nederlandse retailmarkt, inclusief het midden- en kleinbedrijf. Het aanbod bestaat uit: sparen, beleggen, hypotheken, verzekeren en pensioenen. Vanuit een lange traditie voelt SNS REAAL zich verbonden met de Nederlandse samenleving. Met een balanstotaal van € 122 miljard (eind juni 2014) is SNS REAAL N.V. een van de grote bankverzekeraars in Nederland. De onderneming heeft ongeveer 6.400 medewerkers (fte’s) en heeft haar hoofdkantoor in Utrecht. Per 1 februari 2013 is de Nederlandse Staat enig aandeelhouder van SNS REAAL. Vervolgens heeft de Nederlandse staat op 31 december 2013 de aandelen overgedragen aan de Stichting Administratiekantoor Beheer Financiële Instellingen (NLFI).

Disclaimer Dit perbericht bevat uitsluitend feitelijke informatie en dient niet te worden opgevat als een opinie of aanbeveling met betrekking tot de koop van effecten die zijn uitgegeven door SNS REAAL N.V. Dit persbericht bevat geen waardeoordeel of voorspelling met betrekking tot de financiële resultaten van SNS REAAL N.V. Als u geen persberichten van SNS REAAL wilt ontvangen, dan kunt u een e-mail sturen naar [email protected]. Dit persbericht is een vertaling van het Engelse persbericht. Bij verschillen tussen de Engelse en de Nederlandse versie is het Engelse persbericht leidend.


60

Strategische herstructurering op schema

Recommend Documents