Stotteren Postadres Bezoekadres
Untitled-250 1-2
Postbus 250 3640 AG Mijdrecht Croonstadtlaan 111 3641 AL Mijdrecht
T F E I
Logopedie
0297 29 16 16 0297 28 42 81
[email protected] www.derondevenen.nl
28-8-2012 13:06:05
Colofon Dit is een uitgave van gemeente De Ronde Venen Postbus 250 3640 AG Mijdrecht T 0297 29 16 16 E
[email protected] Deze folder is er om u zo helder en duidelijk mogelijk te informeren. U kunt er geen rechten aan ontlenen. Neemt u gerust contact met ons op als u toch nog vragen heeft, of kijk op onze website: www.derondevenen.nl
Untitled-250 4
28-8-2012 13:06:05
augustus 2012 | Gemeente De Ronde Venen
Inhoud Inleiding 4 Sssssstotteren, wat is dat precies? 5 Hoe kunt u het beste met stotteren omgaan? 7 Naar de logopedist? 8 Meer informatie 9
3
Stotteren
Inleiding
Haperen komt bij jonge kinderen in de leeftijd van twee tot vijf jaar vaak voor. Een kind moet de ademing, stembanden en spreekspieren tegelijk leren gebruiken. Het is dan niet vreemd dat een kind van die leeftijd wel eens woorden herhaalt. Dit haperen of herhalen verdwijnt meestal vanzelf weer tijdens de verdere ontwikkeling van het kind. Als het haperen een half jaar nadat het begonnen is niet vanzelf over is gegaan, kán het zich ontwikkelen tot stotteren. Deze folder bevat informatie over wat stotteren precies is, hoe u daar het beste mee om kunt gaan en de rol van een logopedist.
4
augustus 2012 | Gemeente De Ronde Venen
Sssssstotteren, wat is dat precies?
Een kind leert praten zoals het leert lopen: met vallen en opstaan. Het struikelt soms over woorden. Het wil een heleboel vertellen, maar weet de juiste woorden nog niet of het kan nog niet alle klanken goed vormen. Dat ontwikkelt zich in de loop der jaren. Tijdens het leren praten heeft elk kind periodes waarin het minder vloeiend spreekt. Dit niet vloeiend spreken is geen echt stotteren. Vaak herhaalt een kind een woord of het houdt een klank lang aan. In zo’n periode zijn kinderen zich daarvan niet bewust. Eigenlijk is het een wonder dat een kind in een paar jaar tijd leert spreken. Soms gaat het leren praten niet vanzelf, dan struikelt een kind té vaak en té hard. Dit noemen we stotteren. Kinderen die stotteren spreken niet-vloeiend. Het is een timingstoornis van ingewikkelde spraakmotorische bewegingen. Dit proces kán erfelijk zijn. Niet iedereen met een timingstoornis gaat stotteren. Een kind kan gaan stotteren als er sprake is van meerdere belemmerende factoren, zoals: - spanning - snelheid Of een mix van: - een slecht ontwikkeld taal- en spraakvermogen - zwakke motoriek - te hoge eisen door de omgeving (bijvoorbeeld: zindelijkheidstraining of schoolprestaties) - te hoge eisen aan zichzelf stellen (bijvoorbeeld perfectionisme) - reacties van anderen op normale niet-vloeiendheden - gezinssituatie - positie in de kinderrij
5
Stotteren
Er zijn verschillende manieren van stotteren: - het herhalen van klanken: ‘Mag i-i-i-ik een snoepje?’ - het herhalen van lettergrepen: ‘Mag ik een snoe-snoe-snoepje?’ - het herhalen van woorden: ‘Mag-mag-mag ik een snoepje?’ - verlengen van klanken: ‘Maaaaaaaag ik een snoepje?’ - blokkeren van klanken: spanning waardoor het woord niet gelijk te horen is, bijvoorbeeld: ‘M--------ag ik een snoepje?’ De verschillende manieren van stotteren kunnen gepaard gaan met: - oogknipperen - hoofdbewegingen - wegkijken - spieren aanspannen - veranderen van spreekadem, zoals plotseling uit- of inademen op onlogische plaatsen binnen de zin, spreken op de inademing of té lang doorspreken op één adem Stotteren kan tijdelijk verergeren door spannende gebeurtenissen of periodes, zoals: - de geboorte van een broertje of zusje - een verhuizing - ouders die gaan scheiden - sinterklaastijd - de weken rondom de verjaardag van uw kind enz. Soms leren stotterende kinderen zichzelf trucjes aan waarmee ze proberen het stotteren te voorkomen. Bijvoorbeeld: - een zin met een standaard woord beginnen - een bepaalde stotterklank vermijden - bepaalde spreeksituaties vermijden (bijvoorbeeld de telefoon opnemen) - bepaalde personen vermijden (bijvoorbeeld de boze buurman). Kinderen die stotteren spreken soms vloeiender: - als ze tegen dieren of kleinere kinderen spreken - als ze zingen - als ze een (rollen)spel spelen
6
augustus 2012 | Gemeente De Ronde Venen
Hoe kunt u het beste met stotteren omgaan? - -
- -
- - - -
-
-
-
Geef uw kind de tijd om uit te spreken. Geef met uw lichaamstaal aan dat u tijd heeft om naar uw kind te luisteren. Ga even rustig zitten in plaats van allerlei klusjes te doen terwijl uw kind iets aan het vertellen is. Als u op dat moment geen tijd heeft kunt u samen met uw kind afspreken wanneer u wel tijd heeft. Blijf uw kind aankijken om uw interesse te tonen. Luister naar de inhoud van het verhaal en niet naar de manier waarop uw kind vertelt. Onderbreek uw kind niet met teveel vragen. Spreek zelf in een rustig spreektempo (slak). Vestig niet teveel aandacht op het stotteren. Vermijd adviezen als: ‘Praat eens langzaam’, ‘Begin eens opnieuw’ of ‘Haal eens diep adem’. Hierdoor kan uw kind onzeker worden over het eigen spreken. Het is belangrijk dat uw kind plezier heeft in het leren spreken. Dwing uw kind dus niet. Wil het iets zeggen, dan komt het heus vanzelf wel. Houd in de gaten of uw kind niet teveel overheerst wordt door vlotsprekende of bazige broertjes, zusjes en vriendjes. Probeer ervoor te zorgen dat uw kind voldoende ruimte en gelegenheid krijgt om zich op zijn manier te uiten en niet door anderen in de reden gevallen wordt. Spreek in het bijzijn van uw kind niet over zijn niet vloeiend spreken. Steun uw kind indien anderen erover beginnen waar uw kind bij is. Zeg bijvoorbeeld dat het niet erg is en dat het vanzelf wel weer over gaat.
7
Stotteren
Naar de logopedist?
Wanneer is het verstandig naar een logopedist te gaan?
Ouders voelen meestal perfect aan of er reden is voor ongerustheid over nietvloeiend spreken. Uw eigen twijfel of ongerustheid is de beste graadmeter om wel of niet contact op te nemen met een logopedist.
Wat is de rol van een logopedist?
Er zijn logopedisten die gespecialiseerd zijn in stotteren, stottertherapeuten. De logopedist zal eerst een onderzoek doen naar het stotteren. Ligt de oorzaak vooral op het gebied van de spraakmotoriek, zijn er psychische factoren, omgevingsfactoren of combinaties daarvan? Nagegaan wordt hoe het stotteren zich heeft ontwikkeld en in welke fase het stotteren is. De logopedist zal u advies geven met betrekking tot het spreken van uw kind. Dit advies kan bestaan uit: - het aandragen van manieren om met uw stotterende kind om te gaan - behandeling van uw kind om stotteren te verminderen of te verhelpen Bij het samenstellen van het behandelprogramma zal er rekening mee gehouden worden in welke fase het stotteren is. Stotteren bij jonge kinderen is vaak moeilijk als zodanig te herkennen, vooral omdat het meestal geleidelijk ontstaat. Zo vroeg mogelijk ingrijpen is dan belangrijk. Voorlichting speelt hierbij een grote rol. Bij oudere kinderen, bij wie het stotteren zich al verder ontwikkeld heeft, richt de behandeling zich op de factoren die van invloed zijn op het totale stotterprobleem: emoties, gedachten en omgeving. Als deze factoren van minder grote invloed zijn op de spraakmotorische processen en het spreekgedrag, wordt het accent van de behandeling meer verschoven naar vloeiendheidstraining. Hierbij kan gedacht worden aan: - Vertraging van het spreektempo. - Het aanleren van spraaktechnische vaardigheden waarbij gebruik gemaakt wordt van ademoefeningen en ontspanningsoefeningen. De logopedische begeleiding van stotteren kan een langdurig proces zijn.
8
augustus 2012 | Gemeente De Ronde Venen
Meer informatie
Heeft u nog vragen of treedt er geen verbetering op, neem dan contact op met de logopedist van de school. Dit kan via de leerkracht van uw kind of door te bellen naar onderstaand telefoonnummer tijdens het telefonisch spreekuur. Gemeente De Ronde Venen Logopedie peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en basisonderwijs Croonstadtlaan 111 Postbus 250 3640 AG Mijdrecht Telefoonnummer 0297 29 17 64 Telefonisch spreekuur maandag van 16.15 tot 17.15 uur
Instanties die hulp bieden aan stotterende kinderen:
Stotter Informatie Centrum Postbus 119 3500 AC Utrecht T. 030 233 33 36 (werkdagen van 9.00-12.00 uur) Nederland kent een aantal gespecialiseerde stottercentra, waarin meerdere stottertherapeuten samenwerken. In deze centra kunt u terecht voor onderzoek, advies, therapie en voorlichting over stotteren. Stottercentrum Utrecht, T. 030 258 51 82 Stottercentrum Rijnland, T. 071 517 59 75 Tevens is er een praktijk voor stotteren gevestigd in Breukelen: Willemijn Koning en Elsbeth Niessen, stottertherapeuten Stinzenlaan zuid 267 3621 TC Breukelen T. 0346 26 25 11 Informatie kunt u ook vinden op de website van de Nederlandse Federatie Stotteren:www.stotteren.nl * copyright logopedisten gemeente De Ronde Venen * 9
Stotteren Postadres Bezoekadres
Untitled-250 1-2
Postbus 250 3640 AG Mijdrecht Croonstadtlaan 111 3641 AL Mijdrecht
T F E I
Logopedie
0297 29 16 16 0297 28 42 81
[email protected] www.derondevenen.nl
28-8-2012 13:06:05
