Bezoekadres Postadres

NDC|VBK de uitgevers Jaarverslag 2009

Bezoekadres Sixmastraat 15 Postadres Postbus 394 | 8901 BD Leeuwarden Telefoon (058) 284 52 45 | www.ndcvbk.nl

Jaarverslag 2009

NDC|VBK de uitgevers B.V. Jaarverslag 2009

NDC|VBK de uitgevers | Jaarverslag 2009

Inhoud

Profiel van de organisatie Organogram Kengetallen Doelstelling en samenstelling Raad van Bestuur

3 4 6 7

Directieverslag NDC|VBK de uitgevers11 Boekenbedrijf algemeen13 ThiemeMeulenhoff15 NDC mediagroep17 NDC Grafisch Bedrijf19 Pinion 20 Financiering, investeringen en vooruitzicht 21 Jaarrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht Algemene toelichting Grondslagen voor de waardering van de activa en de passiva Grondslagen voor de resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening Enkelvoudige balans Enkelvoudige winst- en verliesrekening Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening Toelichting op de enkelvoudige balans Overige gegevens Accountantsverklaring

24 26 27 28 32 37 39 48 50 52 53 54 58 59

Colofon

61


Profiel van de organisatie

NDC|VBK de uitgevers is een mediabedrijf met toonaangevende producten en diensten in het Nederlandse taalgebied. Zij onderneemt op het raakvlak van kennis, cultuur, informatie en commercie met gedrukte en elektronische (massa)media. Het behalen van een gezond bedrijfsrendement ter borging van continuïteit en zelfstandigheid is daarbij een voorwaarde. De strategie van NDC|VBK de uitgevers is erop gericht om, binnen het Nederlandse taalgebied, voldoende marktaandeel te behouden en te verkrijgen voor de zelfstandige exploitatie van haar uitgavenportfolio van boeken, kranten, multimediale, educatieve en RTV media. Basisverbreding en -verdieping verdient constante aandacht. In de verschillende uitgeverijen en bedrijfsonderdelen zijn ongeveer 1800 mensen werkzaam. Gezamenlijk realiseren zij een jaaromzet van circa € 340 miljoen met een genormaliseerd bedrijfsresultaat voor afschrijvingen van € 47,6 miljoen (EBITDA). NDC|VBK de uitgevers heeft ongeveer 10.000 boektitels beschikbaar en jaarlijks verschijnen er ruim 1.600 nieuwe.

De omzet is per 2009 als volgt verdeeld: M M M M M M

Dagbladen Huis-aan-huisbladen Publieksboeken Educatieve boeken Magazines Overig

30% 8% 30% 25% 3% 4%


Organogram (per 31 december 2009)

Stichting Je Maintiendrai Beheer (82,23% NL)

Heidehuis B.V. (7,67% NL)

Houdstermij. Preferente Aandelen NDC B.V. (5% NL)

NDC Houdstermaatschappij B.V. (100% NL)

NDC|VBK de uitgevers (100% NL)

ThiemeMeulenhoff Holding B.V. (100% NL)

ThiemeMeulenhoff B.V. (100% NL)

Veen Bosch & Keuning Uitgeversgroep B.V. (100% NL)

Ambo|Anthos Uitgevers B.V. (100% NL)

Uitgeverij Luitingh Sijthoff B.V. (100% NL)

Amstel Uitgevers B.V. (100% NL)

Special Bite B.V. (100% NL)

Uitgeverij Ankh hermes B.V. (100% NL)

Tirion Uitgevers B.V. (100% NL)

Uitgeverij Contact B.V. (100% NL)

NDC Tirion B.V. (50% NL)

Uitgeverij De Fontein B.V. (100% NL)

UitgeversMij J.H. Kok ten Have B.V. (100% NL)

Zimed Uitgevers B.V. (100% NL)

Kosmos uitgevers B.V. (100% NL)

DierZ B.V. (50% NL)

Van Dale Lexicografie B.V. (100% NL)

Veen Magazines B.V. (100% NL)

Linkeroever Uitgevers (50% België)


Entero II B.V. (4,95% NL)

Scribent B.V. (0,15% NL)

NDC mediagroep B.V. (100% NL)

NDC Radio B.V. (100% NL)

Pinion B.V. (100% NL)

NDC Grafisch Bedrijf B.V. (100% NL)

Techmedia B.V. (75% NL)

NDC Print B.V. (100% NL)

Mensenlinq B.V. (35% NL)

Mediamenu B.V. (33,33% NL)

NDC Tirion B.V. (50% NL)

Mediasam B.V. (50% België, NL)

Carchannel B.V. (20% NL)


Kengetallen (in duizenden euro’s tenzij anders vermeld)

2009

20081)

2008

2007

2006

2005

339.877

365.790

305.488

304.963

296.556

296.544

0,2%

2,8%

0,0%

93,9%

47.560

57.900

27.888

40.331

38.805

41.004

14,0%

15,8%

Exploitatiegegevens Omzet Mutatie in procenten van de omzet EBITDAe2) EBITDAe2) in % van de omzet EBITe2)

-13.172

EBITe2) in % van de omzet Netto winst

-3,9% -45.421

Netto winst in % van de omzet

-13,4%

Cash flow Investeringen in materiële vaste activa

9,1%

13,2%

13,1%

13,8%

2.926

20.544

22.357

23.255

3.738

1,0% -11.046

6,7% 8.514

7,5% 8.084

7,8% 5.244

1,0%

-3,6%

2,8%

2,7%

1,8%

13.916

28.301

24.532

22.993

-2.723 13.900

20.080

19.874

7.632

3.982

3.068

78.639

35.066

35.066

58.374

64.452

66.417

Balansgegevens Eigen vermogen Vreemd lang vermogen

186.710

32.029

32.029

88.720

121.952

161.579

Vreemd kort vermogen

86.922

368.950

368.950

78.431

77.720

64.162

Totaal vermogen Mutatie eigen vermogen in procenten

387.889

436.045

436.045

225.525

264.124

292.158

-39,9%

-9,4%

-3,0%

4,9%

Vaste activa

292.580

326.656

326.656

154.407

154.039

167.436

95.309

109.389

109.389

71.118

110.085

124.422

0,20

0,08

0,08

0,26

0,24

0,23

1,1

0,3

0,3

0,9

1,4

1,9

Vlottende activa Verhouding eigen/ totaal vermogen Verhouding vlottende activa/ vreemd kort vermogen

124,3%

1) Voor vergelijkingsdoeleinden aangepaste cijfers voor de in de loop van 2008 geacquireerde ondernemingen. 2) e = genormaliseerd. Eenmalige baten en lasten zoals toevoeging aan reorganisatievoorzieningen worden buiten beschouwing gelaten.


Doelstelling De vennootschap heeft ten doel het deelnemen in, het op andere wijze een belang nemen in en het voeren van beheer over andere ondernemingen, voorts het financieren van derden, het opnemen en verstrekken van geldleningen, het op enigerlei wijze stellen van zekerheid of het zich verbinden voor verplichtingen van derden en tenslotte al hetgeen met het vorenstaande verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn.

Samenstelling Raad van Bestuur Jan K.W. de Roos, voorzitter Bert de Groot

NDC|VBK de uitgevers B.V. Postbus 394 8901 BD Leeuwarden


Directieverslag


NDC|VBK de uitgevers Het gure economisch klimaat, dat wereldwijd heerst, heeft ook NDC|VBK in 2009 niet onberoerd gelaten. In twee van de drie belangrijke markt gebieden moest het bedrijf een teruggang van de omzet accepteren. Door het afsluiten van een nieuwe financiering voor vier jaar is ruimte gecreëerd voor innovatie en ontwikkeling. NDC|VBK is de holding van krantenbedrijf NDC mediagroep, educatieve uitgeverij ThiemeMeulenhoff en de groep van algemene uitgeverijen. De drie groepen bieden het bedrijf een breed fundament waarmee het minder gevoelig is geworden voor ontwikkelingen in de afzonderlijke deelmarkten. Niettemin zijn door de forse krimp van de nationale economie in 2009 twee van de drie deelmarkten belangrijk achtergebleven bij de gewenste groei. Behalve een tijdelijk haperende economie, is er een fundamentele verandering gaande. Traditionele folioproducten zoals boeken en kranten staan onder druk. De ruime beschikbaarheid van breedband internet, mobiel internet en de snelle opkomst van nieuwe apparaten zoals e-readers, i-phones en i-pads, geven richting aan het ontwikkelen van nieuwe diensten en nieuwe verdienmodellen. De groep van algemene uitgeverijen wist de gestelde doelstellingen te behalen, vooral door de verkoop van beststellers, zoals ‘Haar naam was Sarah’ van Tatiana de Rosnay (456.000 exemplaren, Artemis & Co), ‘Het verloren symbool’ van Dan Brown (400.000 exemplaren, Luitingh~Sijthoff) en ‘Het diner’ van Herman Koch (300.000 exemplaren, Ambo|Anthos). Het e-book brak in 2009 definitief door, ook de introductie van de Dwarsligger® is een succes. De non-fictie uitgeverijen hadden het moeilijk als gevolg van het steeds meer beschikbaar komen van gratis inhoud op het internet. Fondsen van Uitgeverij Tirion zijn samengevoegd met fondsen van Kosmos Uitgevers en Uitgeverij De Fontein. De fusie van vier educatieve uitgeverijen tot één sterke multimediale uitgeverij ThiemeMeulenhoff is per 1 september gerealiseerd. Er is een solide onderneming tot stand gebracht met een goede uitgangspositie voor de toekomst. Gemeten naar omzet en marktaandeel is ThiemeMeulenhoff de tweede educatieve uitgeverij van Nederland. In de loop van 2010 zullen alle medewerkers gehuisvest zijn op één locatie in Amersfoort. De omzet van ThiemeMeulenhoff bleef wel achter bij de verwachting. Met name het beroepsonderwijs was uiterst terughoudend bij het kopen van nieuw lesmateriaal. NDC mediagroep werd geconfronteerd met een sterke terugval van advertentieomzetten. De betaalde oplages van ‘Dagblad van het Noorden’ en de ‘Leeuwarder Courant’, daalden opnieuw. De aanwas van nieuwe abonnees gaat moeizaam. Aan het begin van het jaar is een reorganisatie aangekondigd die in december is afgerond. De personele omvang is met 15 procent teruggebracht. ‘Dagblad van het Noorden’ zal in het voorjaar van 2010 in een vernieuwde vormgeving op tabloidformaat verschijnen. De omzet van NDC|VBK over 2009 bedroeg € 340 miljoen, tegen € 365 miljoen in 2008 (ThiemeMeulenhoff voor heel 2008 meegeteld). Het genormaliseerde bedrijfs resultaat (EBITDA) kwam uit op € 47,6 miljoen tegen € 57,9 miljoen in 2008.


Vervolg NDC|VBK de uitgevers

Per 30 december 2009 heeft NDC|VBK een nieuwe financiering met haar huisbankier ING afgesloten. Het betreft de herfinanciering van de bestaande schuld van € 325 miljoen die was ontstaan door substantiële investeringen en acquisities in de afgelopen jaren. Door middel van een emissie wordt het eigen vermogen versterkt met € 90 miljoen en is de bankschuld aanzienlijk teruggebracht. Er is een gezonde verhouding gecreëerd tussen eigen en vreemd vermogen. De overeenkomst is aangegaan voor een periode van vier jaar. De versterking van het eigen vermogen biedt het bedrijf stabiliteit en voldoende ruimte voor innovatie en ontwikkeling. In dit kader worden de stategische mogelijkheden van de onderneming beoordeeld. Door middel van stringente kostenbesparingen streeft het bedrijf in 2010 naar lichte groei van de omzet en een verbetering van het resultaat. De aandacht gaat uit naar het behouden en versterken van posities in de educatieve markt, de markt van algemene boeken en de markt van dagen weekbladen in Noord-Nederland en het ontwikkelen van digitale producten en diensten. De Raad van Bestuur is teruggebracht van drie naar twee leden.

10


Boekenbedrijf algemeen Het algemene boekenbedrijf realiseerde in een moeilijk jaar een lichte stijging van omzet en resultaat. Boekhandels kochten selectief titels in terwijl bestsellers in grote getale over de toonbank gingen. De doorbraak van digitale uitgaven diende zich aan. Ebook.nl verheugt zich met een groot aantal titels op sterk groeiende belangstelling. De non-fictie-uit geverijen kampen met zware concurrentie van internet. De introductie van de Dwarsligger, een innovatieve boekvorm, verliep zeer succesvol. Een succesvol jaar bij het algemeen boekenbedrijf wordt in toenemende mate bepaald door het uitkomen van één of meer uitgesproken bestsellers. Dat zijn boeken waarvan er in een jaar meer dan 100.000 exemplaren worden verkocht. Op 30 oktober verscheen ‘Het Verloren Symbool’ van Dan Brown op de Nederlandse markt. Uitgeverij Luitingh~Sijthoff slaagde erin om binnen 6 weken na het beschikbaar komen van het Engelstalige manuscript, de Nederlandse editie op de markt te brengen. De langverwachte opvolger van ‘de Da Vinci Code’ sloeg goed aan bij het publiek. In de twee laatste maanden van het jaar zijn bijna 400.000 exemplaren verkocht. Andere boeken waarvan er honderdduizenden zijn verkocht, zijn ‘Haar naam was Sarah’ van Tatiana de Rosnay, ‘Het Diner’ van Herman Koch, ‘De verbouwing’ van Saskia Noort en ‘Taal is zeg maar echt mijn ding’ van Paulien Cornelisse. Ook uitgaven op het gebied van spiritualiteit en zingeving deden het goed. De razendsnelle digitalisering van de samenleving heeft ook voor het algemene boekenbedrijf gevolgen. Boeken kunnen tegenwoordig eenvoudig worden gedownload. Digitale boeken kunnen worden gelezen met smartphones en e-readers. De e-readers braken definitief door bij het grote publiek. E-book.nl wist een spectaculaire groei te realiseren. Naast de verkoop van e-boeken aan zakelijke afnemers is de directe verkoop aan eind gebruikers via de webshop sterk gegroeid. Inmiddels bezit de uitgeverij ongeveer 15 procent van de markt voor e-boeken. In volume zijn traditionele folio-uitgaven nog toonaangevend. Verwacht wordt echter dat voor 2018 tenminste de helft van alle uitgaven digitaal zal zijn. De komende jaren zal duidelijk worden welke technologie en reader de standaard worden. Auteurs hebben online de mogelijkheid zelf hun boeken te publiceren. Uitgevers staan voor de uitdaging om hun toegevoegde waarde voor auteurs en publiek te blijven bewijzen. Zolang de uitgeverij haar waarde voor zowel beginnende als gearriveerde auteurs levert, zal er behoefte blijven bestaan aan traditioneel uitgeversschap. Het uitgeverschap gaat daarmee een nieuwe fase in. De uitgever selecteert manuscripten van (nieuwe) auteurs, initieert nieuwe producties, en verrijkt en vermarkt uitgaven. Aan het brede scala van mogelijkheden wordt nu het e-book toegevoegd. Vanuit die rol zullen uitgevers nieuwe partnerships kunnen en moeten aangaan met de auteur en zijn publiek. Met de Vereniging Literaire Auteurs zijn de uitgeverijen een overleg gestart om te komen tot een basisovereenkomst omtrent auteursrechten voor e-boeken. In 2010 zal aan de nieuwe uitgeversrol binnen NDC|VBK een extra impuls worden gegeven door het inrichten van nieuwe internetportals en domeinen.


Vervolg boekenbedrijf algemeen

De uitgeverijen van non-fictie boeken beleefden een moeilijk jaar. Deels is dit een gevolg van de economische krimp, deels van functieverlies. Met name systematisch doorzoek bare informatie (zoals naslagwerken) is vrijelijk beschikbaar op het internet. Geautoriseerde informatie op het gebied van reizen en koken blijft – gepersonaliseerd - van waarde. De non-fictie uitgeverijen functioneren voortaan onder een gezamenlijk managementteam. Een ingrijpende aanpassing van de organisatie aan nieuwe marktomstandigheden moet een uitgangspunt bieden voor consumentgericht werken en digitale producten die een volwaardige plaats krijgen naast gedrukte boeken en tijdschriften. Uitgeverij Veen Magazines kampte met een forse teruggang in personeelsadvertenties in de technische vakbladen. Het aantal abonnementen daarentegen groeide flink. Uitgeverij Roodbont is verkocht aan het zittende management. In Vlaanderen beleefde uitgeverij Linkeroever, een gezamenlijk bedrijf van Concentra en NDC|VBK, een goed jaar. In 2010 zal de omzet naar verwachting opnieuw flink toenemen. De boekenmarkt in België is minder in beweging dan in Nederland. De migratie naar internet verloopt er langzamer. Voor het algemeen boekenbedrijf van NDC|VBK is er één nieuw informatiesysteem gerealiseerd. Hiermee kunnen inhoud, productie- en bronbestanden en verrijkte titel informatie van alle uitgeverijen centraal in een uitwisselbaar formaat digitaal worden opgeslagen en ontsloten. Hierdoor is onder meer printing on demand mogelijk en zijn er koppelingen te maken naar on-linetoepassingen zoals websites, webshops en met het Centraal Boekhuis. De implementatie vond plaats is februari 2010. In samenwerking met uitgeverij Jongbloed in Heerenveen is in oktober de Dwarsligger® gepresenteerd. Dit is een compleet boek van 8 bij 12 centimeter dat overdwars wordt gelezen. Door het handzame formaat past het in handtas en binnenzak. Titels van Ambo|Anthos en Kosmos Uitgevers zijn als Dwarsligger uitgekomen. In enkele maanden zijn 125.000 Dwarsliggers verkocht. In 2010 worden 100 nieuwe titels ook op dwarsligger formaat uitgegeven.

12


ThiemeMeulenhoff Voor de educatieve uitgeverij is 2009 een bewogen jaar geweest. De uitgeverijen NijghVersluys, Bekadidact, HB uitgevers en ThiemeMeulenhoff zijn gefuseerd tot één nieuwe sterke uitgeverij ThiemeMeulenhoff. Met een marktaandeel van 25 procent is ThiemeMeulenhoff in omvang de tweede educatieve uitgeverij van Nederland. Het integratieproces heeft plaatsgevonden onder moeilijke marktomstandigheden. Na de acquisitie van ThiemeMeulenhoff door NDC|VBK in 2008 is besloten om de nieuwe aanwinst volledig te integreren met de bestaande educatieve uitgeverijen van het bedrijf. De implementatie hiervan heeft voor een belangrijk deel de werkzaamheden in 2009 bepaald. Na een intensieve periode van voorbereiding is op 1 september het fusietraject formeel afgerond met de feitelijke integratie en marktintroductie. De uitgeverij beschikt over een breed aanbod van uitgeefproducten voor het primair onderwijs, voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en voor volwassenen educatie. De personele omvang is teruggebracht van 330 fte naar 300 fte. Dit is grotendeels via natuurlijk verloop gerealiseerd. De nieuwe uitgeverij heeft besloten de distributie van boeken volledig uit te besteden aan het Centraal Boekhuis. Tevens is besloten om de vestigingen in Zutphen, Utrecht en Baarn medio 2010 te sluiten. Tot die tijd zullen de uitgaven voor het primair onderwijs tijdelijk zijn gehuisvest in Baarn. Het beroepsonderwijs is, inclusief PAT Tilburg, onder gebracht in Utrecht. De uitgaven voor het voortgezet onderwijs blijven tot de verhuizing gevestigd in Zutphen en Baarn. Om de meerwaarde van de integratie daadwerkelijk waar te maken zullen per 1 januari 2011 alle activiteiten van ThiemeMeulenhoff gevestigd zijn op één locatie in Amersfoort. Voor de medewerkers was de integratie een ingrijpende gebeurtenis in een reeks van fusies in de afgelopen jaren. Opnieuw vroeg de fusie van de medewerkers de nodige inzet en flexibiliteit. Veel medewerkers maakten kennis met nieuwe collega’s, kregen ander werk, een nieuwe werkplek en moesten zich nieuwe systemen eigen maken. Een woord van dank aan alle medewerkers is hier op zijn plek. Er wordt met hernieuwd elan gewerkt aan nieuwe initiatieven en ideeën. ThiemeMeulenhoff ziet zich gesteld voor grote uitdagingen. In de markt voor educatieve uitgaven voltrekken zich fundamentele veranderingen. Te noemen zijn onder andere de lump sum financiering, individualisering en de overgang van folioproducten naar digitale producten. Daarenboven is lesmateriaal niet langer uniek bezit van uitgeverijen. Scholen en docenten vervaardigen meer en meer hun eigen lesmateriaal, hetgeen door de overheid met Wikiwijs wordt ondersteund. Dit vraagt om nieuwe uitgeefconcepten, die naadloos passen bij de wensen van scholen en docenten. In commercieel opzicht was 2009 een moeilijk jaar. In het beroepsonderwijs bleef de omzet achter bij de verwachting. Producten voor het competentiegericht leren slaan maar beperkt aan. Dit komt doordat de invoering van het competentiegericht leren trager


Vervolg ThiemeMeulenhoff

verloopt dan gedacht. Scholen wachten met het inkopen van nieuwe methodes. In het voortgezet onderwijs is een minderheid van de scholen overgegaan tot het openbaar aanbesteden van lesboeken. Als gevolg hiervan zijn er minder nieuwe boeken aangeschaft. In het primair onderwijs stagneerde de omzet omdat veel scholen de discussie omtrent het realistisch rekenen afwachten, alvorens te investeren in nieuwe materialen. De nieuwe rekenmethode is evenwel goed ontvangen. Bijzonder succesvol is de Onderwijsagenda, een project dat het najaar is gestart in samen werking met de Volkskrant. Het project initieert een landelijk debat over de majeure problemen in het hedendaagse onderwijs. Deze zullen in het najaar van 2010 worden aangeboden aan de minister van onderwijs.

14


NDC mediagroep NDC mediagroep heeft een bewogen jaar achter de rug. Al vroeg in het jaar bleek dat de terugval van de economie forse gevolgen zou hebben voor de advertentieomzet van de dagen weekbladen. In de eerste maanden van het jaar is hierop geanticipeerd door de organisatieomvang in overeenstemming te brengen met de marktsituatie. NDC mediagroep houdt onverminderd vast aan de strategie om het krantenbedrijf te transformeren naar een moderne, multimediale onderneming met een zo groot mogelijk bereik in Noord-Nederland. Met de merken ‘Dagblad van het Noorden’, de ‘Leeuwarder Courant’ en ‘Het Weekblad’ wordt een klantgericht beleid gevoerd, waarin volop ruimte is voor innovatie en ontwikkeling. In dit kader zijn nieuwe omzet- en rendements doelstellingen geformuleerd. Het marktaandeel en daarmee het bereik in het Noorden is versterkt door de overname per 1 oktober van Banda Uitgeverij in Kollum. De uitgeverij geeft ‘het Nieuwsblad van Noord-Oost Friesland’ uit met betaalde oplage van 6.900 exemplaren op maandag en vrijdag. De ‘Hûs oan Hûs’ en ‘Het Westerkwartier’ die beide op woensdag verschijnen hebben een oplage van respectievelijk 27.000 en 26.000 exemplaren. Ook de regionale nieuwssite www.nijsnet.nl is overgenomen van Banda. NDC mediagroep is er in geslaagd om, ondanks de interne reorganisatie, de focus gericht te houden op de markt. Een mooie waardering kwam van vaktijdschrift ‘Adformatie’. In het kerstrapport eindigde de advertentieverkoop van NDC mediagroep in de categorie dagbladen op de eerste plaats. Het gemiddelde waarderingscijfer is 7,21. In de totale ranglijst van alle media-exploitanten wist het bedrijf te stijgen van de 27ste plaats in 2008 naar de 8ste plaats in 2009. De reorganisatie raakte alle onderdelen van het bedrijf. De baliefuncties van alle regio kantoren zijn per 1 juli opgeheven. Regiokantoren zijn samengevoegd en afdelingen moesten hun personele bezetting naar beneden bijstellen. De afdeling MP&V is af gebouwd naar 22 fte. Evenementenbedrijf Go! is opgeheven. Daarnaast zijn lopende projecten stopgezet en zijn budgetten verkleind. Bij de reorganisatie zijn in totaal 150 fte verloren gegaan. De advertentieomzet is op jaarbasis 20 procent gedaald. Dit is in lijn met de landelijke trend. De commerciële afdeling is er niettemin in geslaagd om omzet te werven bij nieuwe klanten. De afdeling heeft de omslag gemaakt van productgericht naar klant gericht werken. Samen met de uitgevers BDU, HDC en Nederlandse weekbladengroep is een verkoop bureau gestart voor landelijke advertenties: Lokale Media Partners. Samen bereiken de drie bedrijven ruim 6 miljoen huishoudens met een gratis weekblad in Friesland, Groningen, Drenthe, midden Nederland, Limburg, Oost-Brabant, Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland. De verwachting is dat de beoogde landelijke dekking spoedig zal worden bereikt.


Vervolg NDC mediagroep

De betaalde oplagen van ‘Dagblad van het Noorden’ en de ‘Leeuwarder Courant’ daalden met respectievelijk 4,3 en 5,3 procent. Bij ‘Dagblad van het Noorden’ is de daling eenmalig negatief beïnvloed doordat de uitzet van 5000 gratis abonnementen niet langer meetelt voor de totale oplage. Oplagedaling van kranten is een landelijk probleem. Betaalde kranten kampen met functieverlies doordat nieuwsfeiten op internet gratis voor handen zijn. De redacties zijn hard bezig de titels crossmediaal uit te bouwen en nieuwe verdien modellen te ontwikkelen. De mobiele websites zijn vernieuwd. In augustus ging televisie zender ‘1TV’ voor Groningen en Drenthe in de lucht. Het radioprogramma ‘Morgenstond’ van ‘RadioNL’ won de Gouden Radio Ring. RadioNL is een commercieel radiostation van NDC mediagroep dat in diverse regio’s van het land 24 uur per dag, 7 dagen per week uitzendt. De zender werd tevens door vakgenoten tot beste Nederlandstalige zender verkozen. De redactie van ‘Dagblad van het Noorden’ nam het besluit om doordeweeks op tabloid te gaan verschijnen. De extra dikke zaterdagkrant houdt het broadsheet formaat. Deze dubbele verschijningsvorm komt tegemoet aan de wens van de lezers en is uniek in Nederland. De krant verschijnt op 1 april 2010 voor het eerst in de geheel vernieuwde vormgeving. De ‘Leeuwarder Courant’ nam na ruim twintig jaar afscheid van hoofdredacteur Rimmer Mulder. Tot zijn afscheid in september was hij de langst zittende hoofdredacteur van Nederland. Zijn opvolger Hans Snijder begon in september. Onder zijn leiding wordt de krant in 2010 vernieuwd.

16


NDC Grafisch Bedrijf De ingebruikname van de nieuwe drukpers en expeditieapparatuur vormde het hoogtepunt van NDC Grafisch Bedrijf in 2009. De nieuwe MAN Geomanpers is geplaatst in de uitgebouwde drukfabriek in Leeuwarden en vervangt twee MAN Colorman–drukpersen in Leeuwarden en Groningen uit 1994. Het project persvernieuwing is gerealiseerd binnen de gestelde tijden en het beschikbare investeringsbudget van € 33 miljoen. De werkzaamheden begonnen in 2005 met de eerste organisatorische voorbereidingen. De start van het fysieke gedeelte – de uitbouw van de pershal – ving aan in het najaar van 2007. De MAN Geomanpers bestaat uit drie productielijnen en kan in één drukgang een krant van 80 pagina’s full colour drukken. Hiermee komt het grafisch bedrijf tegemoet aan een wens van adverteerders, NDC mediagroep en andere opdrachtgevers van drukwerk. De eerste productielijn werd opgeleverd in februari 2009. Eind 2009 volgden de twee andere productielijnen. Begin februari 2010 is de pers volledig in productie genomen, hetgeen betekent dat behalve de ‘Leeuwarder Courant’ nu ook ‘Dagblad van het Noorden’ in Leeuwarden wordt geproduceerd. Op 29 januari 2010 werd voor het laatst ‘Dagblad van het Noorden’ in Groningen gedrukt. De ingebruikname is over het algemeen voorspoedig verlopen. De eerste printproducten hadden vrijwel direct het vereiste kwaliteitsniveau om uitgeleverd te kunnen worden. In de transitieperiode daalde de tijdigheid van levering wel naar 80 procent. Het komende jaar zal er gewerkt worden aan het terugbrengen van de tijdigheid naar het doelstellingspercentage van 92%. De concentratie van de drukactiviteiten op één locatie betekent een aanzienlijke kostenbesparing. Sluiting van de druklocatie Groningen leidt tot reductie van het aantal voltijdbanen in de drukkerij van 180 tot 114. Dit proces is al in 2007 ingezet en kon in 2010 worden afgerond zonder gedwongen ontslagen. Medewerkers zijn vervroegd uitgetreden of zijn met scholingsprogramma’s en arbeidsbemiddeling elders aan werk geholpen. De integratie van de productieteams van beide druklocaties is goed verlopen. Een uit wisselingsprogramma heeft ervoor gezorgd dat medewerkers met elkaar konden kennismaken. Momenteel is sprake van gemengde teams. Het grafisch bedrijf werkt volgens de filosofie van het zogenoemde ‘World Class Manufacturing’. Met de inzet van verbeterteams wordt het productieproces steeds verder geoptimaliseerd en geborgd. De hoeveelheid afval is opnieuw gedaald. Het grafisch bedrijf produceert in hoofdzaak producten van de eigen uitgeverij NDC mediagroep. In toenemende mate worden ook orders uitgevoerd voor externe opdrachtgevers. Zo wordt sinds 2010 het Friesch Dagblad gedrukt.


Pinion

Pinion profiteert met eBook.nl van de doorbraak van het ebook in Nederland in 2009. De basis van de doorbraak ligt in een goed aanbod van Nederlandse titels in combinatie met een nieuwe generatie betaalbare e-readers. eBook.nl verwierf als pionier een leidende positie als gespecialiseerde online retailer met een compleet aanbod van zowel de eigen titels als uitgaven van andere Nederlandse uitgeverijen. De verwachting is dat eBook.nl de in 2009 ingezette groei de komende jaren zal voortzetten. eBook.nl maakt deel uit van Pinion. Dit bedrijfsonderdeel van NDC|VBK richt zich op nieuwe activiteiten rondom digitale media. Pinion participeert samen met uitgeverij Concentra in Carchannel. Dit is een digitaal televisiekanaal dat nieuws, informatie en entertainment biedt uit de auto- en motorwereld. Pinion is tevens meerderheidsaandeelhouder van Bright.nl, een snelgroeiend technologie en lifestyle mediamerk.

18


Financiering, investeringen en vooruitzicht De investeringen zullen in 2010 rond de € 10 miljoen bedragen. Deze zullen uit lopende kasstromen gefinancierd worden. Het personeelsbestand zal licht afnemen als gevolg van kleine reorganisaties. Door de broze en onzekere situatie waarin de deelmarkten verkeren, zal in 2010 de omzet in beperkte mate toenemen. In 2010 zal het personeelsbestand licht afnemen, omdat verdere aanpassing van de onderneming aan de marktomstanstandigheden noodzakelijk blijft. De uitgeverij van algemene boeken verwacht geen beststellers van het formaat Dan Brown, waarvan in 2009 werd geprofiteerd. NDC mediagroep zal omzetgroei vooral met nieuwe media moeten realiseren. De effecten van de in 2009 doorgevoerde reorganisaties zullen zichtbaar worden in het resultaat van 2010.


20


Jaarrekening


21

Geconsolideerde balans per 31 december 2009 (Voor voorgestelde resultaatbestemming | In duizenden euro’s)

Ref.

31 december 2009

31 december 2008

Vaste activa Immateriële vaste activa

4

Licenties

641

699

Goodwill

184.513

211.380

Uitgaverechten

30.244

41.469

Ontwikkelingskosten

16.356

14.909 231.754

Materiële vaste activa

268.457

5 25.328

26.559

Machines en installaties

8.534

3.265

Andere vaste bedrijfsmiddelen

7.654

8.812

Bedrijfsgebouwen en -terreinen

15.033

Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering

17.924 56.549

56.560

Financiële vaste activa Deelnemingen

6

557

671

Overige vorderingen

7

3.720

968 4.277

1.639

22.337

27.005

Vlottende activa Voorraden

8

Vorderingen 9

3.394

2.595

Handelsdebiteuren

10

40.914

51.185

Overige vorderingen

11

13.983

13.501

6.578

4.045

Participanten

Belastingen en premies Effecten Liquide middelen

12

64.869

71.326

0

24

8.103

11.034

387.889

22


436.045

Ref.

31 december 2009

31 december 2008

Groepsvermogen

13

78.639

35.066

Belangen van derden in geconsolideerde maatschappijen

14

-155

0

Voorzieningen Pensioenverplichting

15

7.314

9.866

Latente belastingverplichting

16

13.292

13.216

Overige

17

15.167

Langlopende schulden

18

9.719 35.773

32.801

186.710

1.728

Kortlopende schulden Kredietinstellingen

19

0

276.951

20

27.730

32.270

8.713

7.284

Aflossingsverplichting Handelscrediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden

21


50.479

49.945 86.922

366.450

387.889

436.045

23

Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2009 (In duizenden euro’s)

Netto omzet

Ref.

2009

23

339.877

305.488 15.725

101.946

90.581

24

144.618

125.056

4

51.353

18.064

Kosten uitbesteed werk Afschrijving immateriële vaste activa

2008

13.496

Kosten van grond- en hulpstoffen Lonen en salarissen

Ref.

Afschrijving materiële vaste activa Overige bedrijfskosten

9.379

6.898

51.502

51.067

Totaal bedrijfslasten

372.294

307.391

Bedrijfsresultaat

-32.417

-1.903

0

Rentebaten -20.820

Rentelasten

3.286 -12.848

Totaal financiële baten en lasten

-20.820

-9.562

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting

-53.237

-11.465

7.463

556

353

-137

-45.421

-11.046

0

0

-45.421

-11.046

Belasting daarover Resultaat deelnemingen Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belasting Aandeel derden Resultaat na belastingen

24

25


Geconsolideerde kasstroomoverzicht 2009 (In duizenden euro’s)

Ref.

2009

2008

-32.417

-1.903

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: Afschrijving op immateriële en materiële vaste activa Belangen van derden in geconsolideerde maatschappijen Mutatie voorzieningen

4,5

60.730

25.116

14

-155

82

16-17

2.972

6.298 63 547

31.496

Verandering in werkkapitaal 6.457

-8.451

8

4.668

-2.316

19

-2.577

1.070

Vorderingen Voorraden Kortlopende schulden (exclusief bankkrediet) Kasstroom uit bedrijfsoperaties

8.548

Resultaat deelnemingen Ontvangen/betaalde rente Vennootschapsbelasting

-9.697

353

-137

-20.820

-9.562

7.463

556

Kasstroom uit operationele activiteiten

-13.004

-9.143

26.674

10.753

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investering in immateriële vaste activa

4

-14.650

-141.752

Investering in materiële vaste activa

5

-13.000

-20.292

Desinvestering in materiële vaste activa

5

3.634

109

6-7

-2.638

-21.793

Mutatie in financiële vaste activa

-26.654

-183.728

Kasstroom uit financieringsactiviteiten -1.006

Betaald dividend Aflossing langlopende schulden

18

-12.262

-1.737

209.603 -2.743

197.341

-2.723

24.366

Geldmiddelen en effecten per 1 januari

10.826

-8.540

Toename/afname geldmiddelen en effecten

-2.723

19.366

Geldmiddelen en effecten per 31 december

8.103

10.826

Netto kasstroom Mutatie geldmiddelen en effecten


25

1 Algemene toelichting 1.1

Activiteiten

De activiteiten van NDC|VBK de uitgevers B.V., gevestigd te Groningen, en haar groepsmaatschappijen bestaan voornamelijk uit: • het uitgeven en verkopen van boeken en tijdschriften; • het uitgeven, verkopen en drukken van dagen huis aan huisbladen; • het uitgeven en verkopen van aan bovenstaande gerelateerde digitale producten.

1.2

Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening

De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving.

1.3

Consolidatie

In de consolidatie worden opgenomen de financiële gegevens van NDC|VBK de uitgevers B.V., haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen waarin NDC|VBK de uitgevers B.V., direct of indirect, beslissende zeggenschap kan uitoefenen doordat zij beschikt over de meerderheid van de stemrechten of op enig andere wijze de financiële en operationele activiteiten kan beheersen. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met potentiële stemrechten die direct kunnen worden uitgeoefend op balansdatum. De groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft worden voor 100% in de consolidatie betrokken. Het aandeel van derden in het groepsvermogen en in het groepsresultaat wordt afzonderlijk vermeld. Wanneer er sprake is van een joint venture, dan wordt het desbetreffende belang proportioneel geconsolideerd. Van een joint venture is sprake indien als gevolg van een overeenkomst tot samenwerking de zeggenschap door de deelnemers gezamenlijk wordt uitgeoefend. Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen worden geëlimineerd. Ongerealiseerde verliezen op intercompany-transacties worden ook geëlimineerd tenzij er sprake is van een bijzondere waardevermindering. Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen zijn waar nodig gewijzigd om aansluiting te krijgen bij de geldende waarderings grondslagen voor de Groep. Aangezien de winst-en-verliesrekening over 2009 van NDC|VBK de uitgevers B.V. is verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening, is volstaan met weergave van een beknopte winst-en-verliesrekening in overeenstemming met artikel 2:402 BW.

26


De in de consolidatie begrepen vennootschappen zijn:

Naam

Vestigingsplaats

Deelname in %

Aalbers & Kersten B.V.

Eerbeek

100

Ambo/Anthos Uitgevers B.V.

Amsterdam

100

Amstel Uitgevers B.V.

Amsterdam

100

Uitgeverij Ankh Hermes B.V.

Deventer

100

Uitgeverij Auctor B.V. Uitgeverij Bekadidact B.V. (fusie met Nijgh Versluys per 28-07-2009)

Apeldoorn

100

Apeldoorn

100

Boekenwereld B.V.

Utrecht

100

Uitgeverij Contact B.V.

Amsterdam

100

Contendor B.V.

Groningen

100

Uitgeverij De Fontein B.V. Friese Pers Boekerij (per 20-08-2009: Zimed Uitgevers B.V.) HBuitgevers B.V. (fusie met Nijgh Versluys per 28-07-2009)

Baarn

100

Leeuwarden

100

Baarn

100

Uitgeverij Hillen B.V.

Amsterdam

100

De Ingenieur B.V.

Utrecht

50

Inmerc B.V.

Wormer

100

Uitgeversmaatschappij J.H. Kok ten Have B.V.

Kampen

100

Kosmos Z&K Uitgevers B.V.

Utrecht

100

Kluwer Algemene Boeken B.V.

Ede

100

Limburg Broadcasting B.V.

Maastricht

100

Linkeroever Uitgevers N.V.

Antwerpen (B)

Uitgeverij Luitingh~Sijthoff B.V.

Amsterdam

100

Media Exploitatie Limburg B.V.

Maastricht

100

NDC Admix B.V. NDC Elektronische Media B.V. (per 14-12-2009: ThiemeMeulenhoff Holding B.V.)

Groningen

100

Groningen

100

NDC Grafisch Bedrijf B.V.

Leeuwarden

100

NDC mediagroep B.V.

Leeuwarden

100

NDC Radio B.V.

Groningen

NDC Tirion B.V. Uitgeverij NijghVersluys B.V. (fusie met VBK Educatief B.V. per 28-07-2009) Uitgeverij Nijgh@work B.V. (fusie met NijghVersluys B.V. per 28-07-2009)

Leeuwarden

50

100 50/50

Baarn

100

Apeldoorn

100

Optimum Edition B.V.

Rolde

100

Optimum Holding B.V.

Rolde

100


27

Vervolg algemene toelichting

PAT Onderwijsinnovatie B.V. (fusie met ThiemeMeulenhoff B.V. per 11-08-2009) PAT@work B.V. (fusie met PAT Onderwijsinnovatie per 10-08-2009)

Tilburg

100

Tilburg

100

Pinion B.V.

Utrecht

100

Radio Limburg 97FM B.V.

Maastricht

100

Radio Maastricht B.V.

Maastricht

100

Roodbont B.V.

Zutphen

100

Special Bite B.V.

Wormer

100

Techmedia B.V. ThiemeMeulenhoff Holding B.V. (per 14-12-2009)

Amsterdam Utrecht

100

Tirion Uitgevers B.V.

Baarn

100

Uitgeverij ThiemeMeulenhoff B.V.

Zutphen

100

Van Dale Lexicografie B.V. VBK Educatief B.V. (per 28-07-2009, fusie met ThiemeMeulenhoff B.V. per 04-12-2009) VBK Uitgevers B.V. (fusie met Veen Bosch & Keuning Uitgeversgroep B.V. per 28-07-2009)

Utrecht

100

Utrecht

100

Utrecht

100

Veen Algemene Boeken B.V.

Utrecht

100

Veen Magazines B.V.

Utrecht

100

Veen Bosch & Keuning Uitgevers België N.V. Veen Bosch & Keuning Uitgevers N.V. (per 29-07-2009: Veen Bosch & Keuning Uitgeversgroep B.V.)

Wommelgem (B)

100

Utrecht

100

Drukkerij Zeijl en Kuipers B.V.

Dokkum

100

Zimed Uitgevers B.V. (per 20-08-2009)

Kampen

100

Zomer & Keuning Boeken B.V.

Utrecht

100

75

Buiten de consolidatie blijven een aantal kleine meerderheids- en minderheidsdeel nemingen die afzonderlijk en gezamenlijk van te verwaarlozen betekenis zijn.

1.4

Acquisities 2008

In het boekjaar 2008 is per 1 oktober ThiemeMeulenhoff B.V. overgenomen en mee geconsolideerd. Derhalve is de vergelijkbaarheid van de cijfers in de Winst en Verlies rekening in 2009 ten opzichte van 2008 dit jaar minder inzichtelijk. In de kengetallen wordt een genormaliseerd resultaat weergegeven voor 2008.

1.5

Acquisities en desinvesteringen van groepsmaatschappijen

Vanaf de overnamedatum worden de resultaten en de identificeerbare activa en passiva van de overgenomen vennootschap opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. De overnamedatum is het moment dat overheersende zeggenschap kan worden uit geoefend in de desbetreffende vennootschap. De verkrijgingsprijs bestaat uit het geldbedrag of equivalent dat is overeengekomen voor de verkrijging van de overgeno-

28


men onderneming vermeerderd met eventuele direct toerekenbare kosten. Indien de verkrijgingsprijs hoger is dan het nettobedrag van de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva wordt het meerdere als goodwill geactiveerd onder de immateriële vaste activa. Indien de verkrijgingsprijs lager is dan het nettobedrag van de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva wordt het verschil (negatieve goodwill) als overlopende passiefpost opgenomen. De in de consolidatie betrokken maatschappijen blijven in de consolidatie opgenomen tot het moment dat zij worden verkocht; deconsolidatie vindt plaats op het moment dat de beslissende zeggenschap wordt overgedragen.

1.6

Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen en het bankkrediet opgenomen onder de ortlopende schulden. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de gemiddelde koers. Koersverschillen inzake geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Ontvangen en betaalde rente, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

1.7

Leasing

Bij de vennootschap bestaan er leasecontracten waarbij een groot deel van de voor- en nadelen die aan de eigendom verbonden zijn, niet bij de vennootschap ligt. Deze leasecontracten worden verantwoord als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend met de ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winst-en-verliesrekening over de looptijd van het contract.


29

2 Grondslagen voor de waardering van de activa en de passiva 2.1

Algemeen

Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. Toelichtingen op posten in de balans, winst-en-verliesrekening en kasstroomoverzicht zijn in de jaarrekening genummerd.

2.2 Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar.

2.3 Immateriële vaste activa Goodwill Goodwill voortkomend uit acquisities en berekend in overeenstemming met paragraaf 1.4, wordt geactiveerd en lineair afgeschreven gedurende de geschatte economische levensduur met een maximum van 20 jaar. Voor de vaststelling of voor een immaterieel vast actief sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt verwezen naar paragraaf 2.8. Uitgaverechten en licenties Kosten inzake uitgaverechten en licenties worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs en lineair afgeschreven over de resterende economische levensduur met een maximum van 20 jaar. Ontwikkelingskosten Uitgaven voor ontwikkelingsprojecten worden geactiveerd als onderdeel van de vervaardigingsprijs als het waarschijnlijk is dat het project commercieel en technisch succesvol zal zijn (dat wil zeggen: als het waarschijnlijk is dat economische voordelen zullen worden behaald) en de kosten betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. De afschrijving van de geactiveerde ontwikkelingskosten vangt aan zodra de commerciële productie is gestart en vindt plaats over de economische levensduur van het actief.

2.4


Bedrijfsgebouwen en -terreinen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs plus bij komende kosten of vervaardigingsprijs onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte economische levensduur. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Met op balansdatum verwachte bijzondere waardeverminderingen wordt rekening gehouden. Voor de vaststelling of voor een materieel vast actief sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt verwezen naar paragraaf 2.8. Overige vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs inclusief direct toerekenbare kosten onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte economische levensduur, of lagere bedrijfswaarde. De vervaardigingsprijs bestaat uit de aanschaffingskosten van grond- en hulpstoffen en kosten die rechtstreeks

30


toerekenbaar zijn aan de vervaardiging inclusief installatiekosten. Kosten van groot onderhoud aan de bedrijfsgebouwen worden direct ten laste van de winst en verlies rekening gebracht. De afschrijving van de materiële vaste activa vangt aan zodra het actief in gebruik is genomen. Vergelijkende cijfers: De vergelijkende cijfers zijn enigszins aangepast met betrekking tot de classificatie van de IMVA/ MVA en binnen de verdeling van de IMVA om te komen tot de harmonisering in de groep. Deze aanpassing heeft geen gevolgen voor de omvang van de afschrijvingen. Een bedrag aan softwarekosten ad € 2.243.000 is overgeboekt van de IMVA naar de MVA en binnen de IMVA heeft een overboeking plaatsgevonden van € 3.325.000 van goodwill naar uitgave rechten en € 5.302.000 van goodwill naar ontwikkelingskosten.

2.5 Financiële vaste activa De deelnemingen waarop invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode, bepaald conform de grond slagen van deze jaarrekening. Indien de waardering van een deelneming negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover NDC|VBK de uitgevers B.V. in deze situatie geheel of gedeeltelijk instaat voor de schulden van de deelneming, dan wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening getroffen. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de winst-en-verliesrekening.

2.6

Vorderingen op deelnemingen

De onder financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden gewaardeerd tegen de reële waarde van het verstrekte bedrag, gewoonlijk de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

2.7

Overige vorderingen

De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen omvatten leningen. Deze vorderingen worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs.

2.8 Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Door de Groep wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt in de winst-en-verliesrekening.


31

Vervolg grondslagen voor de waardering van de activa en de passiva

Indien wordt vastgesteld dat een in het verleden verantwoorde bijzondere waarde vermindering niet meer bestaat of is afgenomen wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord.

2.9 Voorraden De voorraden grond-en hulpstoffen worden gewaardeerd tegen de betaalde inkoopprijs of lagere marktwaarde. Onderhanden werk en gereed product zijn gewaardeerd tegen kostprijs, waarbij rekening wordt gehouden met incourantheid. De systematiek voor de bepaling van de incourantheid van de voorraden is bepaald aan de hand van de levenscycli die de desbetreffende producten op hun markt kennen. Er wordt tussentijds geen winst genomen op onderhanden werk.

2.10 Handelsdebiteuren en overige vorderingen Handelsdebiteuren en overige vorderingen zijn gewaardeerd op nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid.

2.11 Effecten De onder vlottende activa opgenomen effecten worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs.

2.12 Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden.

2.13 Eigen vermogen Indien de Groep eigen aandelen inkoopt, wordt de verkrijgingsprijs van de ingekochte aandelen in mindering gebracht op de overige reserves, totdat deze aandelen worden ingetrokken of worden verkocht. Indien ingekochte aandelen worden verkocht, komt de opbrengst uit verkoop ten gunste van de overige reserves. Kosten direct samenhangend met de inkoop, verkoop en/of uitgifte van nieuwe aandelen worden rechtstreeks ten laste gebracht van het eigen vermogen, onder verrekening van relevante winstbelastingeffecten. Overige rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen worden eveneens verwerkt onder verrekening van relevante winstbelastingeffecten.

2.14 Aandeel derden Het aandeel derden als onderdeel van het groepsvermogen wordt gewaardeerd tegen het bedrag van het netto belang in de desbetreffende groepsmaatschappijen.

2.15 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechten afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is in te schatten.

32


De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Wanneer de verwachting is dat een derde de verplichtingen vergoedt, en wanneer het waarschijnlijk is dat deze vergoeding wordt ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze vergoeding als actief in de balans opgenomen. De vennootschap en haar dochterbedrijven hebben pensioenaanspraken ondergebracht bij bedrijfstakpensioenfondsen, die gebaseerd zijn op basis van het beschikbare premiestelsel (met name grafici) en een aantal afspraken op basis van het salaris/dienstjarensysteem (defined benefit plan) waarbij de beleggingen worden aangehouden in een gesepareerd depot. Over het algemeen wordt aan de pensioenplannen gedoteerd door middel van premiebetalingen door de werknemers en de vennootschap en haar deelnemingen. De voorziening inzake de pensioenaanspraken inzake het salaris/dienstjarensysteem is gecalculeerd op basis van de “Projected Unit Credit Method”. Deze methode bevat de verslaggevingregels voor Employee Benefits volgens de richtlijn voor de jaarverslaggeving RJ 271. Bij deze methode worden pensioenlasten ten laste gebracht van de exploitatierekening op basis van een verdeling van de kosten over de dienstjaren van werknemers in overeenstemming met actuariële grondslagen. Deze berekening vindt ieder jaar opnieuw plaats. Bij de bepaling van de pensioenvoorziening is rekening gehouden met de huidige waarde van de geschatte toekomstige betalingen op basis van een rekenrente die gebaseerd is op het rendement van ondernemingsobligaties met een looptijd conform de gerelateerde pensioenverplichtingen. Alle actuariële winsten en verliezen worden toegerekend aan de gemiddelde resterende dienstjaren van de werknemers. De premiebetalingen inzake het beschikbaar premiestelsel worden ten laste van de winst en verliesrekening gebracht in het jaar dat deze verschuldigd zijn. In 2006 is de huidige salaris/diensttijdregeling, ondergebracht bij Nationale Nederlanden, zodanig gewijzigd dat deze vanaf 31 december 2006 voldoet aan de uitzonderingsregel genoemd in RJ 271 paragraaf 313 e.v.. Voor de toekomstige opbouw betekent dit dat het nog steeds als een toegezegde pensioenregeling geldt echter dat deze voor de jaarrekening mag worden behandeld als een toegezegde bijdrage regeling. De tot 31 december 2006 opgebouwde rechten behouden het indexeringsbeleid zoals deze in het verleden is afgesproken. Hiervoor blijft een verplichting in de balans bestaan, daar dit nog steeds als een toe gezegde pensioenregeling classificeert en als zodanig moet worden behandeld. De wijziging van de regeling in 2006 dient conform RJ 271 paragraaf 347 e.v. te worden behandeld. Dit houdt in dat de verplichting daalt tot het niveau van de indexerings verplichting. In het saldo pensioenvoorziening is tevens een voorziening voor jubilea verplichtingen opgenomen. De gehanteerde sterftafels zijn de meest recente tafels uitgegeven door het AG-AI. Voor de pensioenregeling zijn dit de generatietafels GBM 00-05 en GBV 00-05. In deze tafels is rekening gehouden met een toekomstig toenemende verbeterende levens verwachting voor mannen en vrouwen. Voor de jubileumregeling zijn de statische tafels GBM 00-05 en GBV 00-05 gehanteerd. Om hierin rekening te houden met een toekomstige verbeterende levensverwachting is er op deze gehanteerde tafels nog een


33

Vervolg grondslagen voor de waardering van de activa en de passiva

leeftijdsverschuiving toegepast van 4 jaar voor mannen en 3 jaar voor vrouwen. Voor het leeftijdsverschil tussen man en vrouw is, voor beide regelingen, 3 jaar aangehouden.

2.16 Langlopende schulden Schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij de eerste verwering opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.

2.17 Overige schulden

Onder de overige schulden is een reservering voor retouren opgenomen gebaseerd op historische gegevens voor omzet die mogelijk wordt geretourneerd.

2.18 Latente belastingvorderingen en –verplichtingen Latente belastingvorderingen en –verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de gevolgde bedrijfseconomische grondslagen anderzijds. De berekening van de latente belastingvorderingen en –verplichtingen geschiedt tegen de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven of tegen de in de komende jaren geldende tarieven, voorzover reeds bij wet vastgesteld. Latente belastingvorderingen, worden gewaardeerd indien in redelijke mate kan worden aangenomen dat deze worden gerealiseerd. Belastinglatenties worden gewaardeerd op nominale waarde.

2.19 Financiële instrumenten Alle in de balans opgenomen financiële instrumenten zijn gewaardeerd tegen de (geamortiseerde) kostprijs. Dit is de nominale waarde, tenzij anders vermeld. Bij het toepassen van kostprijshedge-accounting is de eerste waardering en de grondslag van verwerking in de balans en de resultaatbepaling van het hedge-instrument af hankelijk van de afgedekte post. Dit betekent indien de afgedekte post tegen kostprijs in de balans wordt verwerkt, ook het derivaat tegen kostprijs wordt gewaardeerd. Het ineffectieve deel van de hedgerelatie wordt direct in de winst-en-verliesrekening verwerkt. De Groep past kostprijshedge-accounting toe voor de renteswaps die ervoor zorgen dat bepaalde variabel rentende schulden worden omgezet in vast rentende. Het ineffectieve deel van de waardeverandering van de renteswaps worden verantwoord in de winst-enverliesrekening onder de financiële baten en lasten.

34


3 Grondslagen voor de resultaatbepaling 3.1

Algemeen

Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur.

3.2

Opbrengstverantwoording

Opbrengsten uit de levering van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper.

3.3

Netto-omzet

Netto-omzet omvat de opbrengsten uit levering van goederen en diensten onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen en na eliminatie van transacties binnen de Groep. Voor zover met recht van retour is geleverd, zijn reserveringen ter zake opgenomen.

3.4

Kosten

De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.

3.5

Lonen en salarissen

Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.

3.6

Pensioenen

De Groep heeft een aantal pensioenregelingen. De meeste regelingen betreffen zogenaamde toegezegde-bijdrageregelingen. Voor toegezegde-bijdrageregelingen betaalt de Groep op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Behalve de betaling van premies heeft de Groep geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregelingen. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien deze tot een terugstorting leiden of tot een vermindering van toekomstige betalingen. De Groep heeft ook een aantal toegezegd-pensioenregelingen. Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren.

3.7

Afschrijving immateriële en materiële vaste activa

De afschrijving op immateriële en materiële vaste activa wordt berekend door middel van vaste percentages van de aanschafwaarde op basis van de verwachte economische


35

Vervolg grondslagen voor de resultaatbepaling

levensduur. Boekwinsten en boekverliezen bij verkoop van materiële vaste activa worden verwerkt onder de afschrijvingen.

3.8

Rentebaten en rentelasten

Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.

3.9

Belasting naar de winst

De belasting over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening en de buitengewone baten en lasten wordt in beginsel berekend naar het nominale tarief, waarbij rekening wordt gehouden met de fiscale faciliteiten. Overigens worden voor de belasting naar winst voorzieningen getroffen op basis van de resultaten overeenkomstig de winst- en verliesrekening, hetgeen inhoudt dat rekening wordt gehouden met een voorziening latente belasting. Dienovereenkomstig wordt deze voorziening berekend tegen het geldende tarief.

36


Toelichting op de geconsolideerde balans (in duizenden euro’s tenzij anders vermeld)

4.

Immateriële vaste activa Licenties

Ontwikkelingskosten

Goodwill

Uitgaverechten

815

26.000

243.627

63.308

333.750

0

14.928

-278

0

14.6507

815

40.928

243.349

63.308

348.400

116

11.091

32.247

21.839

65.293

Totaal

Aanschaffingswaarde Saldo per 1 januari Investeringen Saldo per 31 december Afschrijvingen Saldo per 1 januari Afschrijvingen

58

9.081

3.741

11.225

24.105

0

4.400

22.848

0

27.248

Saldo per 31 december

174

24.572

58.836

33.064

116.646

Boekwaarde per 1 januari 2009

699

14.909

211.380

41.469

268.457

Bijzondere afwaardering

Investeringen

0

14.928

-278

0

14.650

Afschrijvingen

-58

-13.481

-26.589

-11.225

-51.353

Boekwaarde per 31 december 2009

641

16.356

184.513

30.244

231.754

De afschrijvingstermijn is 5-20 jaar voor de goodwill en 3-20 jaar voor de uitgaverechten en de licenties. Met ingang van 2007 worden de ontwikkelingskosten geactiveerd. Dit geldt voor Van Dale en voor het educatieve bedrijf (ThiemeMeulenhoff Holding B.V.) Door nieuwe inzichten verkregen in 2009, is er een impairment test uitgevoerd. Hieruit bleek dat toekomstige kasstromen bij het Educatieve bedrijf voor een bedrag van € 22.848.000 extra moest worden afgeschreven op de goodwill. Daarnaast moest er € 4.400.000 worden afgewaardeerd op leermethoden.


37

Vervolg toelichting op de geconsolideerde balans

5.


De geaccumuleerde aanschaffingswaarden en afschrijvingen van de materiële vaste activa zijn:

Andere Vaste vaste bedrijfsbedrijfs middelen in middelen uitvoering

Bedrijfsgebouwen terreinen

Machines Installaties

48.688

47.106

44.848

17.924

158.566

5.189

8.166

2.536

-2.891

13.000

Desinvesteringen

-3.006

-21.737

-284

0

-25.027


50.871

33.535

47.100

15.033

146.539

22.129

43.841

36.036

0

102.006

3.572

2.397

3.410

0

9.379

-158

-21.237

-1

0

-21.395


25.543

25.001

37.427

0

89.990


26.559

3.265

8.812

17.924

56.560

5.189

8.166

506

-2.891

13.000

Totaal

Aanschaffingswaarde Saldo per 1 januari Investeringen

Afschrijvingen Saldo per 1 januari Afschrijvingen Afschrijvingen desinvesteringen

Investeringen Desinvesteringen

-2.848

-500

-286

0

-3.632

Afschrijvingen

-3.572

-2.397

-3.408

0

-9.379


25.328

8.534

7.654

15.033

56.549

De afschrijvingen worden berekend vanaf het moment van ingebruikneming van het actief, met dien verstande dat de afschrijving in het eerste jaar de helft bedraagt van de jaarafschrijvingen. De toegepaste afschrijvingspercentages zijn: bedrijfsgebouwen: Verbouwingen: machines en installaties: • rotatiepersen: • overige machines en installaties: • automatisering: andere vaste bedrijfsmiddelen: • inventarissen: • vervoermiddelen:

38

3,5% 10% 7% 20% 20%

en 4%

en 331/3 %

20% 25%


Aangezien de 100% deelneming Nieuwsblad Omroep Participatie B.V. te verwaarlozen is op het geheel van de geconsolideerde jaarrekening is deze in overeenstemming met artikel 2:407 lid 1 BW niet in de consolidatie betrokken.

6

Deelnemingen

Hieronder zijn opgenomen de deelnemingen in Nieuwsblad Omroep Participatie B.V. (Groningen 100%), Nationale Regiopers C.V. (Amsterdam 13,7%), Nationale Regiopers Beheer B.V. (Amsterdam 17,1%) Workumer Krant Friso B.V. (Workum 50% ), Media Menu C.V. (Groningen 33%), Assu v.o.f. (Baarn 33%), DierZ B.V. (50%), Mediasam B.V. (50%) en Mediamenu Beheer B.V., Liedboek B.V. Het verloop van deze post is als volgt:

Balans per 1 januari Mutatie door verworven groepsmaatschappijen Investering Desinvestering

2009

2008

671

276

0

0

159

532

-624

0

206

808

aandeel in resultaat

353

-137

Balans per 31 december

559

671

Aangezien de 100% deelneming Nieuwsblad Omroep Participatie B.V. te verwaarlozen is op het geheel van de geconsolideerde jaarrekening is deze in overeenstemming met artikel 2:407 lid 1 BW niet in de consolidatie betrokken.

7

Overige vorderingen

Het verloop van deze post is als volgt: Balans per 1 januari Toevoeging Balans per 31 december

2009

2008

968

1.176

2.752

-208

3.720

968

3.720

968

Van dit totaal is € 504.000,- een actieve belastinglatentie voor NDC-Radio B.V.


39


8

Voorraden 2009

2008

893

545

1.705

2.570

Gereed product

19.739

23.890

Saldo 31 december

22.337

27.005

2009

2008

Grond en hulpstoffen Onderhanden werk

9

Participanten

Het verloop van deze post is als volgt: Balans per 1 januari Bij: overige mutaties Balans per 31 december

10

2.595

907

799

1.688

3.394

2.595

Handelsdebiteuren

In het saldo van de handelsdebiteuren is een voorziening op de debiteuren verwerkt van € 1.307.000,- (2008: € 1.211.000,-)

11

Overige Vorderingen

Onder deze post worden de geactiveerde financieringskosten verantwoord: € 6.616.000,-. Deze worden afgeschreven, samenvallend met de looptijd van de financiering, en ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht als financiële lasten. De verwachting is dat de rest van de post overige vorderingen binnen 1 jaar worden geïnd.

12

Effecten

Er zijn in 2009 geen effecten in het bezit van de vennootschap. Voor wat betreft 2008 had de vennootschap aandelen in de Drentse Participatie maatschappij B.V.. Deze onderneming participeert in ondernemingen gevestigd in Drenthe. Deze participatie is in 2009 verkocht.

13

Groepsvermogen

Het groepsvermogen wordt in de toelichting bij de vennootschappelijke balans toegelicht.

14

Aandeel derden

Het verloop van deze post is als volgt:

2009

2008

Balans per 1 januari

0

-82

Mutatie consolidatie

-155

82

Balans per 31 december

-155

0

40


Voorzieningen 15

Pensioenverplichting

De vennootschap en haar deelnemingen hebben een aantal pensioen-, VUT- en WAO-regelingen. De meeste van deze regelingen zijn gebaseerd op het salaris/dienst jarensysteem en zijn bij een verzekeraar ondergebracht of worden in eigen beheer gehouden. De beleggingen die bij een verzekeraar zijn ondergebracht worden aan gehouden in een gesepareerd depot. Bovengenoemde regelingen zijn berekend door een onafhankelijke actuaris gebruikmakend van de “Projected Unit Credit Method”. De laatste actuariële berekening is uitgevoerd per 31 december 2009. Het saldo van de pensioenverplichtingen en beleggingen van € 35,7 miljoen is een momentopname. Dit saldo wordt beïnvloed door de toegekende indexatie, de omvang van de groep, de actuariële aannames en het rendement op de beleggingen. Dat betekent dat de omvang van het saldo onder invloed van deze variabelen jaarlijks kan fluctueren. De berekening van de pensioenverplichting en de marktwaarde van de beleggingen gebeurt op basis van accounting regelgeving in Nederland en staat los van de daadwerkelijke financiering van de verschuldigde premies. De premielast betreffende deze pensioenregeling wordt gefinancierd vanuit een depot, dat gevoed wordt door de overrente op de beleggingen en een vooraf vastgestelde door de onderneming te betalen jaarpremie. De specificatie van de pensioenvoorziening in de balans is als volgt:

2009

2008

Huidige waarde van pensioenverplichtingen in gesepareerd depot

154.973

138.343

Marktwaarde beleggingen

119.240

102.397

35.733

35.946

-32.601

-35.564

0

-429

Saldo Niet opgenomen verliezen Lineaire toerekening Huidige waarde overige pensioenverplichtingen

4.182

9.913

Saldo 31 december

7.314

9.866

Inzake de pensioenvoorziening is het volgende mutatieoverzicht op te stellen:

2009

2008

Saldo per 1 januari

9.866

10.798

Pensioenkosten

13.785

10.672

Betaalde jubileumuitkeringen

-263

-102

Betaalde premies

-16.074

-11.502

Saldo 31 december

7.314

9.866


41


De gebruikte actuariële aannames zijn:

2009

2008

Marktrente

5,30%

5,75%

Verwachte opbrengst op beleggingen

4,75%

5,50%

Looninflatie

2,00%

2,00%

Prijsinflatie

2,00%

2,00%

2009

2008

16

Latente belastingverplichting

Saldo per 1 januari Dotaties Saldo 31 december

13.216

8.428

76

4.788

13.292

13.216

Dit betreft vorderingen en verplichtingen die voortvloeien uit de tijdelijke verschillen in waardering van materiele vaste activa, financieringslasten, voorraden en voorzieningen in de jaarrekening en de fiscale waardering. Deze worden opgenomen voor de nominale waarde, waarbij wordt uitgegaan van het belastingtarief van 25,5%. Deze voorziening heeft een langlopend karakter.

17

Overige 2009

Saldo per 1 januari Toevoeging Onttrekkingen Saldo 31 december

2008

9.719

6.789

16.346

4.829

-10.898

-1.899

15.167

9.719

Per 31 december 2009 is een bedrag opgenomen van € 290.000 in het kader van de implementatie van een nieuw redactiesysteem ten behoeve van de opmaakredactie. Een bedrag van € 401.000 betreft een voorziening, opgenomen bij het Grafisch Bedrijf voor de vermindering van het aantal ploegen. Voor de reorganisatie binnen de afdelingen redactie van de dagbladen de ‘Leeuwarder Courant’ en ‘Dagblad van het Noorden’ is een bedrag van € 680.000 opgenomen. Voor de reorganisatie van de pre-press afdelingen is per jaareinde een voorziening opgenomen van € 1.157.000. Voor de leegstand van regiokantoren is een bedrag van € 302.000 opgenomen. Een bedrag van € 148.000 is opgenomen voor een Holding routeplanner. Voor een bedrag van € 6.255.000 is een bedrag opgenomen voor een reorganisatie bij de NDC-Mediagroep B.V. Een bedrag van € 1.267.000 is opgenomen om te komen tot een gezamenlijke locatie (samenvoeging van de panden in Zuthpen, Baarn en Utrecht). Een bedrag van € 2.500.000 is opgenomen voor de reorganisatie van de non-fictie bedrijven. Een bedrag van € 253.000 is opgenomen voor een reorganisatie bij Tirion. Een bedrag van € 1.772.000 is opgenomen voor personeelsvoorzieningen. Van de bovenstaande reorganisatie voorzieningen heeft een bedrag van€ 11,0 miljoen een looptijd van 1 jaar. Het resterende bedrag van € 4,1 miljoen heeft een looptijd tussen de 1 en 5 jaar.

42


18

Langlopende schulden 2009

Saldo per 1 januari

2008

1.728

62.787

-1.728

-62.787

Herfinanciering ING

186.710

1.728

Saldo 31 december

186.710

1.728

Aflossingen

In 2009 is overeenstemming bereikt over een financieringsovereenkomst van 4 jaar. NDC Houdstermaatschappij BV heeft op 30 december 2009 een financieringsovereenkomst met ING Bank NV afgesloten voor € 235.000.000. (inclusief € 50.000.000 werk kapitaal financiering) Met ING Bank NV is overeengekomen dat voornoemde financierings overeenkomst ingaat per 31 december 2009. Ten behoeve van de financieringsovereenkomst zijn zekerheden afgegeven. Deze betreffen onder andere het pandrecht op de aandelen van de dochtermaatschappijen en op voorraden, debiteuren en materiële vaste activa. De betaalde financieringskosten worden in 5 jaar ten laste van de resultatenrekening gebracht. Het saldo hiervan bedraagt per 31 december 2009 € 6.616.000 Ter afdekking van het renterisico zijn twee renteswaps afgesloten: • Een in 2007 afgesloten overeenkomst waarin een 3-maands Euribor wordt verruild tegen een vaste rente van 3,8475% over een periode van 5 jaar, die op 1 juli 2012 afloopt. Het nominale bedrag loopt af van € 70.000.000 in 2007 naar € 50.000.000 in 2012. De marktwaarde (fair value) inclusief opgelopen rente op 31 december 2009 is € 3,3 miljoen negatief. • Een in 2008 afgesloten overeenkomst waarin een 3-maands Euribor wordt verruild tegen een vaste rente van 4,39% over een periode van 5 jaar, die op 31 december 2013 afloopt. Het nominale bedrag loopt af van € 65.000.000 begin 2009 naar € 57.500.000,= eind juni 2012. Daarna loopt alleen deze renteswap door tot eind 2013 voor een gemiddeld bedrag van bijna € 100.000.000. De marktwaarde (fair value) inclusief opgelopen rente op 31 december 2009 is € 5,7 miljoen negatief.


43


21

Overige schulden 2009

2008

(Winst-)uitkering

2.984

2.668

Vakantietoeslag/-dagen

9.670

11.025

0

810

Bezorggelden Vooruitontvangen abonnements gelden Auteursvergoedingen Reservering retouren Diversen

4.923

3.021

20.686

21.281

1.642

1.903

10.574

9.237

50.479

49.945

1-5 jaar

totaal

De overige schulden hebben een looptijd korter dan een jaar.

22

Niet in de balans opgenomen verplichtingen

Meerjarige financiële verplichtingen

0-1 jaar Huur

2.214

4.180

6.394

Lease Auto’s

2.424

3.264

5.688

Lease overig

34

34

68

Diensten

7.666

3.014

10.680

Diversen

3.332

4.879

8.211

15.670

15.371

31.041

Totaal

Voorwaardelijke verplichtingen Er is ten behoeve van huurpanden € 0,8 miljoen aan bankgaranties gesteld.

Fiscale eenheid De vennootschap vormt met de 100% deelnemingen een fiscale eenheid voor de vennoot schapsbelasting. Op grond van de standaard voorwaarden zijn de vennootschappen en de met haar gevoegde dochterondernemingen ieder hoofdelijk aansprakelijk voor terzake door de combinatie verschuldigde belasting. Verwerking van belastingen binnen fiscale eenheid De moeder rekent af op basis van fiscale resultaten van de dochters, met inachtneming van de toerekening van de voordelen van de fiscale eenheid aan de verschillende maatschappijen die daarvan deel uit maken.

44


Aansprakelijkheidsverklaringen op grond van artikel 403. Door de vennootschap zijn ten behoeve van de onderstaande in de consolidatie betrokken 100% dochterondernemingen aansprakelijkheidsverklaringen afgegeven zoals bedoeld in artikel 403 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Hierdoor behoeven de jaarrekeningen van deze vennootschappen niet te worden ingericht volgens de voorschriften van deze titel. Aalbers & Kersten B.V.

NDC|VBK de uitgevers B.V.

Ambo/Anthos Uitgevers B.V.

Optimum Edition B.V.

Amstel Uitgevers B.V.

Optimum Holding B.V.

Uitgeverij Ankh Hermes B.V.

Pinion B.V.

Boekenwereld B.V.

Radio Limburg 97FMB.V.

Uitgeverij Contact B.V.

Radio Maastricht B.V.

Uitgeverij De Fontein B.V.

Roodbont B.V.

Uitgeverij Hillen B.V.

Tirion Uitgevers B.V.

Kluwer Algemene Boeken B.V.

Uitgeverij ThiemeMeulenhoff B.V.

Uitgeversmaatschappij J.H. Kok ten Have B.V.

ThiemeMeulenhoff Holding B.V.

Kosmos Z&K Uitgevers B.V.

Van Dale Lexicografie B.V.

Uitgeverij Luitingh-Sijthoff B.V.

Veen Algemene Boeken B.V.

Media Exploitatie Limburg B.V.

Veen Magazines B.V.

NDC Grafisch Bedrijf B.V.

Veen Bosch & Keuning Uitgeversgroep B.V.

NDC mediagroep B.V.

Drukkerij Zeijl en Kuipers B.V.

NDC Print B.V.

Zimed Uitgevers B.V. (per 20-08-2009)

NDC Radio B.V.

Zomer & Keuning Boeken B.V.

Buiten de consolidatie blijven een aantal kleine meerderheids- en minderheids deelnemingen die afzonderlijk en gezamenlijk van te verwaarlozen betekenis zijn.


45

Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening (in duizenden euro’s tenzij anders vermeld)

23

Omzet

De omzet van de groep is als volgt te specificeren:

2009

2008

Omzet advertenties dagbladen

39.399

50.951

Omzet advertenties HaH bladen

25.348

30.514

Abonnementen en losse verkoop

60.997

60.920

186.478

134.922

Boeken omzet Overige omzet

24

27.655

28.181

339.877

305.488

2009

2008

Lonen en salarissen

De samenstelling is als volgt: 101.545

96.663

Pensioenlasten

13.785

10.673

Overige sociale lasten

12.942

12.891

Lonen en salarissen

Toevoeging reorganisatie voorziening

16.346

4.829

144.618

125.056

2009

2008

De specificatie van de pensioenlasten is als volgt: 174

788

7.955

7.596

Verwachte opbrengst op beleggingen

-5.931

-7.033

Premies Bedrijfstakfonds en overige regelingen

10.024

10.712

2.899

1.534

Kosten extra jaaropbouw (current service costs) Interest

Amortisatie Diversen

-1.336

-2.924

13.785

10.673

In het jaar 2009 had de groep 1.662 werknemers (fte) in dienst. (vorig jaar 1.768) Voor de verdeling van het aantal werknemers naar de verschillende bedrijfsonderdelen wordt verwezen naar het bijgevoegde algemeen jaarverslag.

46


25

Belastingen

De belasting over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening kan als volgt worden toegelicht: Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening: Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening:

2009

2008

-/- € 56.698.000

-/- € 15.679.000

+/+ € 7.462.000

+/+ € 556.000

Effectief belastingtarief:

13,2%

3,5%

Toepasselijke belastingtarief:

25,5%

25,5%

Het effectieve belastingtarief wijkt af van het toepasselijke belastingtarief als gevolg van de fiscaal niet-aftrekbare afschrijving inzake goodwill.

Accountantshonoraria In het jaar 2009 zijn de volgende bedragen aan accountantshonoraria ten laste van het resultaat gebracht: Totale honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening: Totale honoraria voor andere controle opdrachten:

€ 294.000

(2008: € 206.000)

€ 39.000

(2008: € 21.000)

Totale honoraria voor adviesdiensten op fiscaal terrein:

€ 214.000

(2008: € 111.000)

Totale honoraria voor andere niet controlediensten:

€ 431.000

(2008: € 517.000)

Totaal:

€ 978.000

(2008: € 855.000)

Bovenstaande honoraria betreffen de werkzaamheden die bij de vennootschap en de in de consolidatie betrokken maatschappijen zijn uitgevoerd door accountantsorganisaties en externe accountants zoals bedoeld in art. 1, lid 1 Wta (Wet toezicht accountants organisaties) en de in rekening gebrachte honoraria van het gehele netwerk waartoe de accountantsorganisatie behoort.

Beloning bestuurders In het kader van artikel 2:383 1BW vindt geen vermelding plaats van de beloning van de bestuurder.

Verbonden partijen Alle groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in paragraaf 1.3, alsmede de deelnemingen toegelicht in paragraaf 6 worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd. Verder is ook het groepshoofd NDC Houdstermaatschappij B.V. aan te merken als verbonden partij.


47

Enkelvoudige balans per 31 december 2009 (Voor voorgestelde resultaatbestemming | In duizenden euro’s)

Ref.

31 december 2009

31 december 2008

63 879

84.783

Vaste activa Immateriële vaste activa

26

Goodwill Materiële vaste activa

27

Andere bedrijfsmiddelen

3.279

3.215

Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering 3.279

3.215 Financiële vaste activa Deelneming in groepsmaatschappijen

28

450

3.925

Vorderingen op groepsmaatschappijen

29

100.054

14.912

Overige deelnemingen

30

622

Voorraden

239 101.126

19.076

0

0

Vlottende activa Groepsmaatschappijen

18.773

3.680

Overige vorderingen

15.072

10.102 33.845

13.782

0

14.054

Effecten Liquide middelen

24 202.065

48


134.998

Ref.

31 december 2009

31 december 2008

Eigen vermogen Geplaatst kapitaal

31

17.654

17.654

Agio

32

104.377

14.377

Wettelijke reserve

33

16.356

11.850

Algemene reserve

34

12.929

28.481

Onverdeeld resultaat

35

-72.677

-37.296 78.639

35.066

Voorzieningen 1.660

Pensioenverplichting Latente belastingverplichting Overige

36

10.813

3.251

877

66.633

43.774

Langlopende schulden

71.544

55.464

35.000

0

Kortlopende schulden 14.868

Kredietinstellingen

41.000

Aflossingsverplichting 2.014

Overige schulden


3.468 16.882

44.468

202.065

134.998

49

Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2009 (In duizenden euro’s)

Netto resultaat groepsmaatschappijen Overige baten en lasten na belasting

2009

2008

-9.002

-2.924

-36.419

-8.122

-45.421

-11.046

Aangezien de resultaten van de vennootschap zijn verwerkt in de groepsjaarrekening wordt ingevolge artikel 402 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, volstaan met een samenvatting van het resultaat.

50


Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Grondslagen van waardering en van resultaatbepaling De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaar rekening zijn gelijk aan die voor de geconsolideerde jaarrekening. Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode in overeenstemming met paragraaf 2.5 in de geconsolideerde jaarrekening. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de op pagina 39 tot en met 47 opgenomen toelichting op de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening.


51

Toelichting op de enkelvoudige balans (in duizenden euro’s tenzij anders vermeld)

26. Immateriële vaste activa Goodwill Aanschaffingswaarde Saldo per 1 januari

106.058

Investeringen

0


106.058

Afschrijvingen Saldo per 1 januari

16.261

Afschrijvingen

3.070

Bijzondere afwaardering

22.848


42.179


89.797

Investeringen

0

Afschrijvingen

-25.918


63.879

De betaalde goodwill heeft betrekking op de acquisitie van VBK in 2005.

52


27


De geaccumuleerde aanschaffingswaarden en afschrijvingen van de materiële vaste activa zijn:

Andere Vaste vaste bedrijfsbedrijfs middelen in middelen uitvoering

Totaal

Aanschaffingswaarde Saldo per 1 januari

23.675

0

23.675

1.935

0

1.935

25.610

0

25.610

20.396

0

20.396

Investeringen Saldo per 31 december Afschrijvingen Saldo per 1 januari Afschrijvingen Saldo per 31 december

1.999

0

1.999

22.395

0

22.395


3.279

0

3.279

Investeringen

1.935

0

1.935

Afschrijvingen

-1.999

0

-1.999

3.215

0

3.215

2009

2008


Financiële vaste activa 28

Deelneming in groepsmaatschappijen

Het verloop kan als volgt worden weergegeven: 3.925

5.278

-3.055

2.105

Ontvangen dividend

-420

-3.458

Saldo 31 december

450

3.925

Saldo per 1 januari Aandeel resultaat

29

Vorderingen op groepsmaatschappijen

NDC|VBK de uitgevers B.V. heeft op dochtermaatschappijen een langlopende vordering van in totaal € 100.054.000 De rente op deze vorderingen is gekoppeld aan het jaar euribor en bedraagt voor het jaar 2009 3,85 %. Er is geen aflossingsschema overeengekomen.


53

Vervolg toelichting op de enkelvoudige balans

Het verloop kan als volgt worden weergegeven:

2009

2008

Saldo per 1 januari

14.912

15.744

Verstrekte lening

90.000

0

Aflossing / kwijtschelding lening Saldo 31 december

30

-4.858

-832

100.054

14.912

Overige deelnemingen

Hieronder zijn opgenomen de deelnemingen Media Menu C.V. en Mediamenu Beheer B.V.

Eigen vermogen 31

Geplaatst kapitaal

De vennootschap heeft per 31 december 2009 389.029 aandelen geplaatst (31 december 2008: 389.029). Met gebruikmaking van de mogelijkheid om de tegenwaarde in euro’s af te ronden tot ten hoogste twee cijfers achter de komma (art. 2:178c.1 BW) bedraagt de nominale waarde per aandeel € 45,38. Alle aandelen zijn volgestort. Het verloop kan als volgt worden weergegeven:

2009

2008

17.654

17.654

0

0

17.654

17.654

14.377

14.377

Geplaatst kapitaal Saldo per 1 januari Mutatie Saldo 31 december

32 Agio Saldo per 1 januari Mutatie Saldo 31 december

90.000

0

104.377

14.377

14.909

7.732

33 Wettelijke reserve inzake activering ontwikkelingskosten Saldo 1 januari

0

Reclassificatie Mutatie Saldo 31 december

1.447

7.177

16.356

14.909

25.422

27.596

34 Algemene reserve Saldo 1 januari

-11.046

5.003

Overheveling naar wettelijke reserve

-1.447

-7.177

Saldo 31 december

12.929

25.422

Toevoeging overeenkomstig winstbestemmingsbesluit vorig jaar

54


35 Onverdeeld resultaat -37.296

-8.985

Af: toevoeging algemene reserve

11.046

-5.003

Af: dividend uitkering

-1.006

-3.512

0

-8.750

Bij: onverdeeld resultaat

-45.421

-11.046

Saldo 31 december

-72.677

-37.296

78.639

35.066

Saldo 1 januari

Af: interim dividend uitkering

Totaal eigen vermogen

Uitkeringen van winst geschiedt na de vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. Dividenden worden betaalbaar gesteld vier weken na vaststelling, tenzij de algemene vergadering daartoe een andere datum bepaald. Uitkeringen ten laste van de reserves van de vennootschap kunnen slechts geschieden krachtens een besluit van de algemene vergadering, genomen met goedkeuring van de directie en de raad van commissarissen.

36

Overige voorzieningen

Het verloop kan als volgt worden weergegeven: Saldo per 1 januari

2009

2008

43.774

33.199

Toevoeging

-535

Aandeel resultaat

22.859

11.110

Saldo 31 december

66.633

43.774

Het bedrag per 31 december 2009 bestaat uit: • € 46.885.000 Veen Bosch & Keuning Uitgevers B.V. • € 11.608.000 ThiemeMeulenhoff Holding B.V. • € 4.101.000 Pinion B.V. • € 3.039.000 Grafisch bedrijf • € 1.000.000 Overige voorzieningen

Groningen, 29 maart 2010 De directie, J.K.W. de Roos NDC|VBK de uitgevers B.V. Postbus 394 8901 BD Leeuwarden


55

Overige gegevens Statutaire winstverdeling Van de winst blijkens de goedgekeurde jaarrekening wordt vijfenzestig procent toe gevoegd aan de reserves; de resterende vijfendertig procent wordt uitgekeerd aan aandeelhouders, tenzij de algemene vergadering ter gelegenheid van de vaststelling van de jaarrekening of onmiddellijk daarna anders besluit.

Gebeurtenissen na balansdatum Niet is meegenomen een dispuut over de afrekening met De Persgroep Nederland B.V (voormalig PCM) omtrent de overname van ThiemeMeulenhoff.

56


Accountantsverklaring

Aan: De Algemene Vergadering van Aandeelhouders van NDC|VBK de Uitgevers B.V.

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2009 van NDC|VBK de Uitgevers B.V. te Groningen bestaande uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2009 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2009 met de toelichting gecontroleerd.

Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaar rekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedrags normen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandig heden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grond slagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die de directie van de vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.


57

Vervolg accountantsverklaring

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van NDC|VBK de Uitgevers B.V. per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regel gevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

Groningen, 29 maart 2010 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.

Drs. A.M.P. van den Belt RA

58


Colofon

Dit jaarverslag is tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van NDC|VBK de uitgevers B.V. en zijn werkmaatschappijen. Productie Ontwerp en opmaak

Corporate Communicatie Media Producties & Vormgeving


59

NDC|VBK de uitgevers Jaarverslag 2009

Bezoekadres Sixmastraat 15 Postadres Postbus 394 | 8901 BD Leeuwarden Telefoon (058) 284 52 45 | www.ndcvbk.nl

Jaarverslag 2009

Bezoekadres Postadres

Recommend Documents