CONGRES “STOP DE VERSPILLING” – 28 MAART 2013
STOP DE VERSPILLING MIDDELS PROFESSIONEEL INKOOPMANAGEMENT DR ERIK M. VAN RAAIJ
[email protected] WWW.RSM.NL/PSM WWW.HEALTHCAREPROCUREMENT.ORG
INKOOP IN DE ZORG @ ERASMUS UNIVERSITEIT • Onderzoek – Meerjarig onderzoek naar “Prestaties in zorginkoop” – Financieel ondersteund door NEVI – In samenwerking met iBMG en Univ. Twente – www.healthcareprocurement.org • Onderwijs – Eerste (keuze)vak aan Nederlandse universiteit over inkoop van zorg en inkoop voor de zorg – In MSc opleiding Zorgmanagement van iBMG
2
© Erik M. van Raaij
VERSPILLING
(Van Dale onlinewoordenboek)
3
© Erik M. van Raaij
•
Onnodige of onnodig dure zorgvraag van zorggebruikers
•
Onnodig of onnodig duur zorgaanbod door medisch professional
•
Onnodig hoge vergoeding voor geleverde zorg
•
Onnodig hoge prijzen voor medische en niet-medische producten
•
Onnodige aanschaf van medische en niet-medische producten
•
Onnodige “waste” van medische en niet-medische producten
•
Onnodige overhead bij zorgverleners of zorginkopers.
KAN INKOOP WAT AAN VERSPILLING DOEN? • Inkoop richt zich op het inrichten en beheren van activiteiten binnen en tussen organisaties om inputs van leveranciers beschikbaar te krijgen tegen de best mogelijke voorwaarden. • Bijna elk model uit inkoopmanagement is gericht op: – Terugdringen van onnodige kosten – Maximaliseren van waarde uit leveranciers • Inkoop biedt niet één recept.
MOTIVATIES ACHTER VERSPILLING (1/2) • Motivatie 1: Opportunisme • De mens wordt gedreven door “self-interest seeking with guile”: Op slinkse wijze het eigen belang maximaliseren. • Als je gelooft dat dit de kern is van het menselijk handelen (van de ander), dan zijn dit de instrumenten: – Het optuigen van het ideale contract – Met de prikkels (“incentives”) om het eigen belang van de ander in lijn te krijgen met ons belang – En investering in controle (“monitoring”) van het gedrag en/of de prestaties van de ander.
5
© Erik M. van Raaij
MOTIVATIES ACHTER VERSPILLING (2/2) • Motivatie 2: “Honest incompetence” • De mens wordt gedreven door zorg voor het collectief (“stewardship”) en zoekt groei en ontwikkeling. De mens is echter beperkt competent. • Als je gelooft dat dit de kern is van het menselijk handelen (van de ander), dan zijn dit de instrumenten: – Het optuigen van de ideale relatie – Met gebruik van de dialoog om aan elkaar uit te leggen wat je nastreeft – En investering in wederzijds vertrouwen.
6
© Erik M. van Raaij
HUIDIGE STATUS VAN ZORGINKOOP?
Opportunisme
Stewardship
• Contract
• Relatie
• Prikkels / incentives
• Dialoog
• Controle / monitoring
• Wederzijds vertrouwen
“Zorginkoop is het proces dat leidt tot een contract tussen een zorgverzekeraar en een zorgaanbieder.” (RvZ adviesrapport, 2008, p.7)
BEIDE EXTREMEN STAAN OP GESPANNEN VOET Als de inkoper de ander ziet als…
Opportunist
Als de leverancier zich gedraagt als…
Steward Gebaseerd op: Davis et al. (1997) 8
© Erik M. van Raaij
Opportunist
Steward
Nadruk op minimaliseren van kosten middels contract
Inkoper is boos en voelt zich verraden
Leverancier raakt gefrustreerd en voelt zich onnodig gecontroleerd
Nadruk op maximaliseren van waarde middels relatie
INZET OP CONTRACT OF OP RELATIE?
Gerealiseerde waarde
Contract-overstijgende Contract samenwerking met en leverancier relatie!
Actief contract management
Contract getekend
Geen contract management
Tijd
9
© Erik M. van Raaij
(Bron: Supplier management playbook, 2007)
INKOOPINSTRUMENTEN
• Volume bundeling • Prijs onderhandeling • Internationale inkoop
Prijs/kosten-georienteerde instrumenten
• Product optimalisatie • Proces optimalisatie • Leveranciersintegratie
Waarde-georienteerde instrumenten
• (Selectieve inkoop is in industrie al gemeengoed) (Gebaseerd op Schiele et al., 2007) 10
© Erik M. van Raaij
CONCLUSIES • • • • •
Professioneel inkoopmanagement kan een bijdrage leveren aan terugdringen van verspilling Veel theorie gebaseerd op “de ander” als opportunistische agent Veel praktijk gericht op het contract en op minimalisatie van kosten Een deel van de aandacht voor het ideale contract mag over naar aandacht voor contract- en relatiemanagement Benodigd: – Hoge volwassenheid zorginkoop – Brede visie op zorginkoop – Inzet van breed repertoire aan zorginkoop instrumenten – Investering in zorginkoop – Gun zorginkoop tijd en ruimte om taak in te vullen.
DR ERIK M. VAN RAAIJ
[email protected] WWW.RSM.NL/PSM WWW.HEALTHCAREPROCUREMENT.ORG
