Stichting Veluws Streekmuseum Jaarverslag 2014
01 april 2015 1
1. Inleiding Het bestuur van de Stichting Veluws Streekmuseum doet hierbij verslag over het jaar 2014 van het Veluws Museum Hagedoorns Plaatse en presenteert de plannen voor 2015. De organisatie van het museum is in handen van drie stichtingen, de Stichting Veluws Streekmuseum, verantwoordelijk voor de exploitatie van het Veluws Museum, de Stichting Hagedoorns Plaatse, eigenaar van het onroerend goed en de Stichting Collecties Veluws Streekmuseum, eigenaar van de collectie. Dit verslag heeft betrekking op de stichting Veluws Streekmuseum, de exploitant van het museum. De beide andere stichtingen worden slechts globaal genoemd. Bijgevoegd zijn de financiële verslagen van de stichting Veluws Streekmuseum en de stichting Hagedoorns Plaatse over 2014. Veluws Museum Hagedoorns Plaatse staat ingeschreven in het Nederlands museumregister. Door het kwaliteitskenmerk Geregistreerd Museum, onderscheidt het zich van vele andere streekmusea. Het heeft zich hiermee een plaats verworven om in aanmerking te blijven komen voor overheidssubsidies. Het museum is in 2014 bezocht door ongeveer 7.500 bezoekers. Dat is minder dan in 2013. Het aantal is bevredigend, in 2013 bleek de tentoonstelling van Rien Poortvliet de nodige aantrekkingskracht uit te oefenen vanuit een groter gebied. Dat had de tentoonstelling over de Eper Brandweer in 2014 in mindere mate. Het museum blijft een actief beleid voeren om meer bezoekers te trekken. In 2015 zullen de activiteiten vooral staan in het teken van het 300-jarig bestaan van de boerderij. Financieel resultaat Dankzij een aantal donaties is in 2014 een gering positief resultaat behaald. De totale kosten zijn met € 10.000 gestegen (onderhoudskosten + € 3.500, energiekosten + € 1.300, kosten vrijwilligers + € 2.500, verkoopkosten + € 2.400). In 2015 zal geprobeerd worden het plaatselijke bedrijfsleven te interesseren voor financiële ondersteuning van Hagedoorns Plaatse. 2. Bestuurssamenstelling:
De bestuurssamenstelling van Stichting Veluws Streekmuseum was per 01 januari 2013:
Voorzitter Secretaris Penningmeester Conservator Coördinator vrijwilligers Coördinator gebouwen Public Relations Boekhouding
L.G. Sinselmeijer mevrouw C. Egeter L.C. Tanis mevrouw E. Tetterode Ravestein J. van de Vosse A.J. Plaisier vacature mevrouw S. Breden-Kanitz
sinds 2010 2008 2010 1985 2008 2004
herbenoeming 2014 2016 2018 n.v.t. 2016 2018
2010
n.v.t.
2
Per 31-12-2014 treden mevrouw C. Egeter en de heer L. G. Sinselmeijer af als bestuurslid van de stichting Veluws Streekmuseum. De heer Sinselmeijer wordt opgevolgd als voorzitter door de heer M. Goris en het secretariaat zal worden vervuld door de heer J. Egeter. Werkgroepen Vrijwilligers Museumwinkel Kindermiddagen
algemeen coördinator: coördinator onderhoudsploeg: mevrouw C. Egeter mevrouw M. Peppelman
mevrouw A.M. de Loor-Everts H. Hatzmann
In de loop van 2015 zal mevrouw De Loor als coördinator van de vrijwilligers terugtreden. Zij zal worden opgevolgd door de heer H. Händel. De heer Hatzmann zal per 1 april 2015 terugtreden als coördinator van de onderhoudsploeg. Over zijn opvolging wordt nog overleg gevoerd. De bestuurssamenstelling van de Stichting Hagedoorns Plaatse per 01-01-2013: Voorzitter Secretaris Penningmeester Coöordinator onderhoud
A.J. Plaisier vacature L.C. Tanis B. Terpstra
2004
2018
2010 2012
2018 2016
De bestuurssamenstelling van de Stichting Collecties Veluws Streekmuseum per 01-01-2013: Voorzitter Secretaris Penningmeester
mevrouw E. Tetterode Ravestein vacature mevrouw S. Breden-Kanitz
Per 01-01-2015 zal het penningmeesterschap worden vervuld door de heer L.C. Tanis.
3. Onroerend goed De Stichting Hagedoorns Plaatse is eigenaar van het onroerend goed en daarmee verantwoordelijk voor het onderhoud, de verzekering en de afdracht van de WOZ-belasting. De stichting VSM betaalde in 2014 een huur van € 14.750,-- aan de stichting HP. De Stichting HP betaalt daarvan de verzekering van de gebouwen, de OZB en is verantwoordelijk voor het onderhoud. De huur is in feite te laag voor reservering voor groot onderhoud van de boerderij en de andere gebouwen. Voor 2015 is de huur vastgesteld op € 15.000.--. De Stichting Hagedoorns Plaatse heeft het jaar 2014 met een positief resultaat van € 1.600 kunnen afsluiten. In 2014 is de rietenkap van de schuur geheel vernieuwd. Naast een monumentensubsidie van de gemeente Epe en een subsidie van de Rabobank is het herstel van het dak gefinancierd uit de algemene middelen. In 2014 is bovendien een begin gemaakt met het herstel van de binnenkant van schuur. De schuur wordt beter geschikt gemaakt voor het ontvangen van groepen, vooral met het oog op de kindermiddagen. De financiering is mede mogelijk gemaakt door een gift van een particulier. 3
4. Financiën De totale omzet bedroeg € 36.000, terwijl het museum door de gemeente Epe gesteund werd met een jaarlijkse bijdrage in de exploitatiekosten van € 18.000. De belangrijkste kosten worden gevormd door de huur aan de Stichting Hagedoorns Plaatse (€ 14.750), energiekosten (€ 5.000) en onderhoud (€ 2.800). De omzet is in vergelijking met 2013 nauwelijks gedaald door het aantrekken van de winkelverkopen en de catering. Weliswaar werden er minder bezoekers getrokken dan in 2013, maar in dat jaar was een groot deel van de bezoekers houder van een museumjaarkaart. Museumjaarkaarthouders betalen via hun organisatie minder dan normale bezoekers Alle drie de stichtingen beschikken over een ANBI verklaring en als zodanig vrijgesteld van schenkingsrechten. Dankzij het financiële beleid van de afgelopen jaren is het museum er tot dusverre in geslaagd de exploitatie vrij van schulden aan derden te voeren. Vermeld dient te worden dat de stichting Veluws Streekmuseum het museum weet te exploiteren met slechts één betaalde kracht, die bij de Feluagroep in dienst is, waardoor de loonkosten beperkt zijn. Het dienstverband van de medewerker loopt in 2015 ten einde, waardoor gezocht moet worden naar een nieuwe medewerker. Hierdoor zullen de loonkosten ongetwijfeld stijgen. Het financiële jaarverslag wordt beoordeeld door de kascommissie, bestaande uit externe controllers, de heren drs. Jan Haverkort (bankwezen) en Martin Lokhorst (Register Accountant). Deze commissie heeft een goedkeuring uitgebracht ten aanzien van het jaarverslag 2013 en heeft adviezen uitgebracht wat betreft het te voeren financieel beleid. Het financiële jaarverslag 2014 van de Stichting Veluws Streekmuseum en van de stichting Hagedoorns Plaatse zijn als bijlage bijgevoegd.
5. Collectie De collectie is in handen van de stichting Collectie Veluws Streekmuseum Epe, die daarmee ook verantwoordelijk is voor het beheer. De bibliotheek commissie heeft in 2014 de inventarisatie van de bibliotheek voortgezet met de inventarisatie van de tijdschriften, die ook zijn gerubriceerd in het Adlibsysteem.
6. Bezoekers Het aantal bezoekers voor de boerderij en de tentoonstellingen bedroeg ruim 7.500 personen, waarvan ca. 1.000 personen Hagedoorns Plaatse in groepsverband bezocht hebben. De doelstelling van 9.000 bezoekers is daarmee niet gehaald. De manifestatie Proef de Culturen trok ongeveer 900 belangstellenden. Start en finish van de fietstocht Epe voor Epe met ca 400 deelnemers vond plaats bij Hagedoorns Plaatse.
4
De volgende bezoekersaantallen zijn de afgelopen jaren gehaald: jaar 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
bezoekers 1.097 1.100 3.687 6.491 4.595 4.700 4.500 4.000 6.164 4.119
groepen 429 450 638 1.064 500 1.200 1.000 700 1.091 1299
evenementen 650 675 1.400 2.000 800 750 350 1.050 1.350 2020
totaal 2.176 2.225 5.716 9.555 5.900 6.650 5.850 5.647 11.133 7.438
museumjaark.
groepen 1.000
evenementen 1.500
totaal 9.000
museumjaark.
1.533 824 1.100 1.030 871 3.723 1.256
Verwachting voor 2015 jaar 2015
bezoekers 6.500
De doelstelling voor 2015 is 9.000 bezoekers. 7. Vrijwilligers VSM wordt gesteund door ruim 70 vrijwilligers, die met grote inzet het werk van het museum mogelijk maken. Vrijwilligers zijn van groot belang, omdat het museum feitelijk een vrijwilligersorganisatie is. Zonder vrijwilligers zou de exploitatie niet mogelijk zijn. De vrijwilligers zijn globaal verdeeld in drie groepen, de onderhoudsploeg onder leiding van Harry Hatzmann, de groep rondleidingen onder leiding van Johan van de Vosse en de overige vrijwilligers, die georganiseerd zijn in commissies, besturen en werkgroepen, die het geheel faciliteren. De indeling van de vrijwilligers en de organisatie van de werkverdeling berust bij Anne-Marie de Loor. Er wordt naar gestreefd om een aantal vrijwilligers te belasten met vaste werkzaamheden, waardoor het werk op Hagedoorns Plaatse nog meer gestructureerd wordt. Het museum beschikt over één betaalde medewerker, de heer John Pluijlaar die door de Feluagroep tot tevredenheid van het bestuur gedetacheerd is bij VSM. Er is een regeling getroffen voor het grote aantal verlofuren dat inmiddels was opgebouwd. Het opsparen van verlofuren heeft geen zin. John wil blijven doorwerken buiten de uren van aanstelling en ook na zijn pensionering. Wel zal er een andere arbeidsverhouding ontstaan, waardoor de verplichtingen van John t.o.v. het museum kleiner worden. Felua betaalt John door tot aan het moment van zijn pensionering. Inmiddels vindt overleg plaats met de Felua-groep over de opvolging van John Pluijlaar als beheerder van het museum. Boerenkoolmaaltijd In november vond de jaarlijkse boerenkoolmaaltijd plaats. Aardappels en kool uit eigen moestuin worden door vrijwilligers klaargemaakt. De laatste jaren is zelfs de zuurkool van eigen fabricaat. Op deze avond worden altijd een aantal vrijwilligers in het zonnetje gezet en worden de plannen voor 5
het volgend seizoen uit de doeken gedaan. Na afloop kregen alle medewerkers een vogelvoedertaart cadeau. Hiermee steunde het museum zowel het hospice als de vogels. Het jaarlijkse uitje met de vrijwilligers ging ditmaal naar Elburg. Bezocht werden museum Elburg en de Sjoel. Voor velen was dit een eye-opener. Tussen de twee musea was het tijd voor koffie met gebak.
8. PR In 2014 is Hagedoorns Plaatse veelvuldig in het nieuws geweest. Loek Sinselmeijer was verantwoordelijk voor de publiciteit. Voor 2015 zal een PR commissie in het leven worden geroepen die een PR-plan zal opstellen en die aan de uitvoering ervan vorm zal geven. Voor het 300-jarig jubileum zal een jubileumkrant worden uitgebracht. Met uitgeverij Gelderland is een overeenkomst afgesloten voor het vullen van 16 pagina’s. 10 pagina’s zullen zijn gewijd aan Hagedoorns Plaatse, de tentoonstellingen en de vrijwilligers en 6 pagina’s zullen worden gevuld met advertenties. Promotieactiviteiten Het museum is vertegenwoordigd geweest op de jaarlijkse beurs Bus Idee, teneinde busmaatschappijen en groepen te interesseren voor Hagedoorns Plaatse. Het resultaat was een flinke toename van busbezoek. Regionaal is het museum onder de aandacht gebracht door middel van het verspreiden van folders en flyers bij campings, hotels e.d. Bij plaatselijke evenementen als het schaapscheerdersfeest, de intocht van de paardenvierdaagse, de oldtimershow in Zuuk, de culturele pleinmarkt, Vaasaqua en waar mogelijk bij andere lokale activiteiten probeert het museum acte de présence te geven. 9. Tentoonstellingen In 2014 bestond de Brandweer Epe 125 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum is bij Hagedoorns Plaatse een tentoonstelling gewijd aan de historie van de Brandweer georganiseerd. De Brandweer Epe beschikt over een uitgebreide collectie voorwerpen uit het verleden van de Brandweer. Met medewerking van Dicolore in Workum is een interessante tentoonstelling samengesteld. De Brandweer Epe heeft twee evenementen georganiseerd ter gelegenheid van het jubileum en was een aantal malen actief met het geven van demonstraties. Wat betreft de klederdrachten is er in 2014 vooral aandacht besteed aan bovenkleding, die rond 1900 op de Veluwe gedragen werd. Het gaat hier zowel om de oorijzerdracht als de knipmutsdracht. 10. Extra activiteiten Evenementen Er hebben diverse evenementen plaatsgevonden in en rondom het museum: -
Fietstocht Epe voor Epe. Hagedoorns Plaatse was in 2014 opnieuw start- en finishplaats voor de jaarlijkse fietstocht, georganiseerd door de Rotaryclub Epe en het Inner Wheel Epe. De opbrengst wordt verdeeld over deelnemende organisaties. Er hebben ongeveer 400 mensen 6
mee gefietst. Hagedoorns Plaatse behoorde dit jaar niet direct tot de begunstigde organisaties, maar kon wel voordeel trekken uit de verhuur van de accommodatie. Ook voor 2015 en de jaren daarna staat dit evenement op het programma -
De manifestatie Proef de Culturen, het jaarlijkse streekgerechtenfestival op de laatste zaterdag van augustus werd bezocht door ongeveer 900 mensen. Het was een internationale markt, met presentaties en proeverijen uit diverse landen. De manifestatie heeft € 3.000 opgebracht ten behoeve van het museum.
Kindermiddagen De kindermiddagen vormen een succes, juist in de vakantieperiode. De middagen worden tijdens de schoolvakanties georganiseerd en kunnen zich verheugen in een vrij grote belangstelling. Terug naar toen Al enige jaren organiseert het museum tijdens de zomervakantie de “terug naar toen middagen”. Op donderdagmiddag kan de bezoeker kennis maken met activiteiten die tot de werkzaamheden van de boerin behoorden zoals inmaken, zuurkool maken, spinnen, breien, koken, wassen met de hand. Het is de bedoeling dat de bezoeker de boerin meehelpt deze klussen te klaren. Jong en oud maken die middag groenten schoon, doen de was, helpen mee met koken of proberen te spinnen. De boerin legt uit hoe en waarom de werkzaamheden zo gedaan werden. Bij het koken hoort natuurlijk ook het proeven van de gerechten. Gemiddeld komen zo’n 60 bezoekers speciaal op deze activiteiten af. Kerst-in De traditie van de Kerst-In is niet voortgezet. De belangstelling was er wel, maar werd zeker niet groter. De bijeenkomst voldoet eigenlijk niet aan de doelstellingen van het museum. Hagedoorns Breiclub Een van de vrijwilligers heeft het initiatief genomen tot het oprichten van Hagedoorns Breiclub. Een maal per veertien dagen komt een groepje dames (vrijwilligers en buitenstaanders) op dinsdagochtend op Hagedoorns Plaatse bijeen om te breien of te haken. De vervaardigde producten worden voorzien van een HP labeltje en verkocht. De opbrengst is voor het museum. Kerstworkshop Een nieuw initiatief was de kerstworkshop. Onder leiding van een aantal vrijwilligers maakten medewerkers en buitenstaanders een kerststukje. 11. Scholen 290 kinderen van 4 lagere scholen uit de gemeente Epe, Wilp, IJsselmuiden en Apeldoorn hebben in georganiseerd verband een bezoek met een educatief karakter gebracht aan Hagedoorns Plaatse. Het betrof hier hoofdzakelijk de groepen 3 en 4 met als thema leven in en om de boerderij en hoe leefden onze grootouders. Als afsluiting van een project bracht de gehele Gildeschool in mei een bezoek aan Hagedoorns Plaatse. Tussen 9 en 14.00 uur maakten ruim 200 kinderen begeleid door ouders en leerkrachten kennis met het leven op een boerderij in de eerste helft van de vorige eeuw. In de lunchpauze werd op het erf gepicknickt. De contacten met de scholen zullen worden 7
uitgebreid. Door de te ontwikkelen erfgoedleerlijn wordt de omgevingsgeschiedenis in het lesprogramma ingebed en zal het museumbezoek door scholen hoogstwaarschijnlijk toenemen. 12. Museumregistratie Het museum staat geregistreerd in het Nederlands museumregister onder registratienummer M7149 en loopt tot 2015. De Nederlandse Museumvereniging gaat het toetsingssysteem aanpassen. Er komt geen herijking meer, maar er wordt een set minimale kwaliteitseisen ingevoerd waaraan alle geregistreerde musea moeten voldoen. Er zullen dan representatieve steekproeven worden gedaan teneinde de kwaliteit te controleren. Museum Hagedoorns Plaatse wacht initiatief van de Nederlandse Museumvereniging af. 13. Huisstijl en website De huisstijl, zoals die in 2013 is ingevoerd is in 2014 verder doorgevoerd in allerlei PR publicaties en op de website. De website wordt onderhouden door Henk Oosterveen 14. Plannen voor 2015 In 2015 bestaat de boerderij Hagedoorns Plaatse 300 jaar. Met speciale tentoonstellingen zal hieraan aandacht worden besteed. De bouw van de boerderij zal onder de aandacht worden gebracht, alsmede het leven op de boerderij. Vanuit het Gelders Erfgoed wordt door de gehele provincie aandacht besteed aan de Gelderse cultuurgeschiedenis onder de titel Gemaakt in Gelderland. Bij Hagedoorns Plaatse wordt in samenwerking met de Bekenstichting en met het Waterschap Vallei en Veluwe een tentoonstelling georganiseerd, gewijd aan beken en sprengen en aan het waterbeheer op de Veluwe. De expositie is toegespitst op de molenplaatsen in Zuuk m.n. de Kopermolen. Er verschijnt een boek over de Kopermolen, een wandelroute langs de molenplaatsen en er worden weer excursies naar de Kopermolen georganiseerd. In het kader van monumentendag met als thema “Kunst en ambacht”is gedurende september de tentoonstelling “Ambachten”XL te zien Vanaf eind september exposeert Nico Scheurkogel zijn foto’s over paddenstoelen en herfstkleuren rondom Epe. 15. Slot Ondanks het wat tegenvallend aantal bezoekers kan het museum terugzien op een succesvol jaar. Het financiële resultaat was bevredigend. De inzet van de vrijwilligers was voortreffelijk. Dank zij sponsoring en substantiële bijdragen van particulieren kon de verbouwing van de schuur ter hand worden genomen.
8
