STICHTING SIEBOLDHUIS TE LEIDEN RAPPORT BETREFFENDE DE JAARREKENING 2013

STICHTING SIEBOLDHUIS TE LEIDEN RAPPORT BETREFFENDE DE JAARREKENING 2013

RAPPORT BETREFFENDE DE JAARREKENING 2013 INHOUDSOPGAVE Pagina

BESTUURSVERSLAG Doelstelling Japanmuseum Sieboldhuis Organisatie Exploitatiesubsidie Exploitatieresultaat en financiële positie Marketing en sponsoring Collectie en inrichting Japanmuseum SieboldHuis Onderhoud

3 3 5 5 6 7 8

ACTIVITEITENVERSLAG Tentoonstellingen Jaaroverzicht van de belangrijkste rondleidingen, lezingen en workshops Overzicht van interviews, radio- en televisieoptredens Educatie en wetenschap Prestatieoverzicht

8 15 21 22 25

BEGROTING 2014

26

JAARREKENING 2013 Balans per 31 december 2013 na resultaatbestemming Staat van baten en lasten over 2013 Kasstroomoverzicht Algemene grondslagen voor de jaarrekening Toelichting op de balans per 31 december 2013 Toelichting op de staat van baten en lasten over 2013

28 30 31 32 34 37

OVERIGE GEGEVENS Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Voorstel resultaatbestemming

43 45

1

BESTUURSVERSLAG 2013

2

BESTUURSVERSLAG

  Doelstelling Japanmuseum SieboldHuis Japanmuseum SieboldHuis ‘Stichting SieboldHuis’ heeft tot doel het presenteren van de Leidse museale collecties met betrekking tot Japan alsmede het versterken van de band tussen Nederland en Japan. Dit doet SieboldHuis door het organiseren van tijdelijke tentoonstellingen en de vaste tentoonstelling uit de collecties van Naturalis Biodiversity Center, Rijksmuseum voor Volkenkunde, Universiteit Leiden en van derden, het beheren van het informatiepunt Japan-Nederland en het organiseren van culturele en andersoortige activiteiten. Het museum onderschrijft en handelt naar de gedragslijn voor de museale beroepsethiek. Bezoek/postadres: Japanmuseum SieboldHuis Rapenburg 19 2311 GE Leiden 071-5125539 / www.sieboldhuis.org KvK-nummer 28081431 Organisatie Medewerkers in dienst van de Stichting SieboldHuis Mevr. drs. K.E.M.B. Schiermeier Directeur/bestuurder (1 fte), per 01/09/2010 Mevr. drs. J. Batjes Secretaresse/Administratief medewerker (0,88 fte), per 07/01/2013 Mevr. drs. K. Numata Coördinator Japan (0,44 fte), per 01/01/2012 Mevr. drs. M.E.C. Goos Coördinator communicatie, PR en educatie (1 fte), per 01/02/2013 Dhr. drs. D.N.W. Raatgever Coördinator museale zaken (0,88 fte), per 01/08/2006 Medewerkers externe inhuur Winkel/Kaartverkoop Mevr. M. Feikens Mevr. R.H.J. Hendriks Dhr. T.A. de Jong (uit dienst per 15/12/2013) Mevr. A.C. van Kampen (uit dienst per 21/04/2013) Mevr. D. Van den Nieuwenhof (uit dienst per 15/03/2013) Mevr. F.H.T. van Raaij Mevr. D.A.L. Sneep Mevr. M.E. de Vries Boekhouding Dhr. E.P.V.M. Nefkens

Ondersteuning fondsenwerving Mevr. drs. W.M.A. van Drunen Dhr. drs. J. Tange Beveiliging Dhr. J.C. Hernaus Dhr. W.L. van Oijen Dhr. R. Soeters Rondleiders Mevr. drs. L. Jansen Mevr. M.P. de Jong-Hartogs Mevr. Y. Kunimori Dhr. Drs. D. Kok Mevr. J.M.E. Teune-Beenhakker Mevr. M.C.C. Teune

Projecten Dhr. drs. J. Tange Vaste vrijwilligers Dhr. J.M. van Driel Mevr. N. van Lit-Suzuki Dhr. H. Meijeraan Mevr. M.C.C. Teune

Tentoonstellingen en evenementen Ikebana Fotografie bij evenementen Tuinbeheer

3

Stagiaires Mevr. R.H.J. Hendriks Mevr. N. Keijzer Dhr. K. van Langestraat

Japanmarkt Tentoonstellingen Educatie

Raad van Toezicht Dhr. prof. mr. L.J. Brinkhorst Dhr. mr. E. F. Jacobs Dhr. ir. J.C. Breen Dhr. R. van den Berg Mevr. prof. mr. C.P.M. Cleiren Dhr. drs. E.J.F.B. van Huis Dhr. drs. K.J. Schoonderwoerd Dhr. prof. dr. I.B. Smits

Voorzitter tot en met 31 december 2013 Voorzitter per 1 januari 2014 Vicevoorzitter Penningmeester Lid Lid Lid Lid

Raad van Advies Voorzitter Dhr. prof. mr. L.J. Brinkhorst Leden Dhr. M. P. van Aelst Dhr. mr. J.G. Bax Dhr. ir. J.E.J. van Bergen Dhr. prof. dr. H. Beukers Dhr. prof. dr. W.J. Boot Mevr. prof. dr. K.J. Cwiertka Dhr. prof. dr. M. Forrer Dhr. drs. S.J. van der Goot Dhr. T. Gotoh Dhr. prof. dr. W.R. van Gulik Dhr. mr. J.P. Hanse Dhr. M. Hazu Dhr. mr. E.F. Jacobs Dhr. T. Kawanishi Dhr. D.A.M. Kooijman Dhr. dr. J.P. Lamers Dhr. mr. F. J. van Lanschot Dhr. T. Makari Mevr. drs. T.L. Masson-Zwaan Dhr. N. Matsumura Dhr. I. Mishima Dhr. R. L.J.M. Molijn

Dhr. dr. Y. Nagamine Dhr. Y. Okamoto Dhr. prof. dr. H. Owada Dhr. drs. H. Pabbruwe Dhr. dr. W.G.J. Remmelink Dhr. J. J.N. Rost Onnes Dhr. prof. dr. M.T.M. Segers Dhr. mr. J.W. Sodderland Dhr. prof. dr. J.A. Stam Dhr. H. Suzuki Dhr. H.Tamai Mevr. prof. dr. R. C. Tobler Dhr. T. Tsuchida Dhr. dr. S. Ushijima Dhr. dr. W.M. Visser ’t Hooft Dhr. mr. I. van Waesberghe Sr. Mevr. E. van der Wind-Hamill (auditor) Dhr. T. Yano Dhr. K. Yoshida Dhr. K. Yoshimura Mevr. prof. dr. C.J.M. Zijlman

Nevenfuncties directeur Japanmuseum SieboldHuis Voorzitter Heinz Kaempfer Fund Voorzitter Tastbaar Verleden Voorzitter International Service, Rotary Leiden Oost Bestuurslid Museumgroep Leiden Bestuurslid Society of Japanese Arts Bestuurslid Tikotin Foundation Bestuurslid/redactielid ‘The Netherlands-Japan Review’ Bestuurslid Internationale Sieboldconferentie Raad van Toezicht PS|Theater Comité van aanbeveling Shofukan

4

Internationale publicaties (naast de publicaties vermeld onder tentoonstellingen): Schiermeier, K. E. M. B (2013), Imitation or innovation? Van Gogh’s Japonaiserie and Japanese Art of the Meiji Period. In: G. Irvine (ed.) Japonisme and the Rise of the Modern Art Movement. The Arts of the Meiji Period. The Khalili Collection. Londen: Thames & Hudson p. 140-166. G. Irvine, Wakon Yosai – Japanese Spirit, Western Techniques: Meiji Period Arts for the West (2013). In: G. Irvine (ed.) Japonisme and the Rise of the Modern Art Movement. The Arts of the Meiji Period. The Khalili Collection. Londen: Thames & Hudson p. 166-224. Bewerking van Schiermeier, K. E. M. B en Forrer, M. (2006), Wonders of Imperial Japan: Meiji Art from the Khalili Collection, Waanders Uitgevers/Van Gogh Museum. Lidmaatschappen Leidse Alumni Kai ‘Van hier tot Tokyo’ (alumnivereniging Japanologen) Nederlands Genootschap voor Japanse Studiën Nederland-Japan Vereniging Vereniging Vrienden der Aziatische Kunst ‘Dutch Japanese Round Table’ Rotterdam Japan Club Japanese Chamber of Commerce ICOM Dujat ‘Siebold Working Group’ Leidse Regio Kring Projectgroep Japans-Nederlands Woordenboek Exploitatiesubsidie Japanmuseum SieboldHuis ontvangt jaarlijks € 450.000 voor de periode 2009-2018. Dit bedrag is gelijkelijk verdeeld, afkomstig van de ministeries van Buitenlandse Zaken (BuZa), Economische Zaken (EZ) en Onderwijs, Wetenschap & Cultuur (OCW). Het ministerie van Buitenlandse Zaken fungeert als contact voor Japanmuseum SieboldHuis. In aanvulling hierop draagt de gemeente Leiden jaarlijks € 71.285 bij en wordt in het kader van een overeenkomst met de Universiteit Leiden jaarlijks € 34.034 verkregen. Deze overeenkomst is per 1 januari 2011 voor vijf jaar verlengd. Dit budget wordt aangevuld door inkomsten uit entreegelden, museumwinkel, boekingen, sponsoring en verhuur van kantoorruimte aan Hotei Japanse Prenten en de Universiteit van Nagasaki. Exploitatieresultaat en financiële positie Het exploitatieresultaat in 2013 wijkt € 44.573 af van de begroting. Dit komt omdat er € 7.000 meer is uitgegeven aan tentoonstellingen dan dat er is begroot. (NB. Hierbij is rekening gehouden met extra sponsorinkomsten). Aan activiteiten is er € 16.000 meer uitgegeven dan begroot, omdat in de praktijk bleek dat minder mensen hun diensten om niet wilden aanbieden dan verwacht. Er is € 20.000 meer uitgegeven aan personeelskosten in verband met langdurige ziekte van een kassamedewerker en ter assistentie van twee nieuwe kantoormedewerkers. Voor in de toekomst te verwachten investeringen vindt jaarlijks een dotatie plaats aan de voorziening voor groot onderhoud van € 26.785. De continuïteit van de Stichting is echter niet in geding. De komende jaren wordt er gezocht naar aanvullende financiële opbrengstenstromen zoals een grote sponsor teneinde de stichting gezond te kunnen blijven houden. De winkel vertoont een positief saldo (met een gemiddelde uitgave van € 1,85 per bezoeker aan Japanmuseum SieboldHuis, waarbij de Japanmarktbezoeker niet is meegerekend). Ondanks dat musea en instellingen steeds meer aanspraak doen op dezelfde fondsen en sponsoren en de concurrentie fors is, hebben de inkomsten uit evenementen en sponsoring

 

5

door actieve werving en inzet van de directeur en haar medewerkers in 2013 geresulteerd in € 109.689. Hiermee worden de extra uitgaven voor tentoonstellingen voor het merendeel gefinancierd. Marketing en sponsoring Het Japanmuseum SieboldHuis werd in 2013 door 35.438 mensen bezocht. Dit goede resultaat is vooral te danken aan het inhoudelijk attractieve tentoonstellingsprogramma met veel tentoonstellingsgerelateerde activiteiten. Daarnaast hebben grote evenementen zoals de SieboldHuis Japanmarkt (8.400 bezoekers) en Museumnacht (ruim 2.000 bezoekers) bijgedragen aan dit resultaat. Verder is het SieboldHuis veelvuldig in de media geweest zowel in Japan (onder andere met het bezoek van de directeur aan Nagasaki en deelname aan de inaugurele KLM vlucht naar Fukuoka) als in Nederland met het bezoek van prinses Mako aan ons museum. Via de SieboldHuis website, nieuwsbrief, facebook en twitter kreeg men informatie over het museum en haar activiteiten. De website is 64.146 keer bezocht in 2013. 65% van onze website bezoekers komt uit Nederland en de overige bezoekers komen uit het buitenland (Engelstalig 20%, Japans 12%, Overige 3 %). Wij hebben 1.608 volgers op twitter en 1.150 likes op facebook. Japanmuseum SieboldHuis heeft 135 vrienden. De nieuwsbrief ging in 2013 iedere maand naar 1.792 mensen. Japanmuseum SieboldHuis heeft in 2013 via de mailinglijst totaal 27.712 mensen bereikt. Bij iedere tijdelijke tentoonstelling werd een mupi-campagne gehouden in de stad. Bij de tentoonstelling ‘JapanFoodDrinks’ werd een extra muppencampagne gehouden in Groningen waar de sponsor Kikkoman Foods Europe B.V. gevestigd is. Ook bij de tentoonstelling ‘Helden, Humor, Horror’ is er twee weken lang op 63 vlakken een landelijke Abricampagne gehouden. We werden vermeld in de kunstagenda op digitale schermen in 165 Rotterdamse stadsbussen en op drie metrostations. Verder heeft er bij de tentoonstelling ‘Het snoer der ontferming’ tien weken lang een Leidse Couperusbus rondgereden in Leiden en omstreken. Daarnaast werden uitnodigingen voor de opening, flyers en posters (A2-formaat) verspreid. Wij accepteren de LeidsePas en verkopen sinds 2013 ook de museumkaart. De PR- en marketingkoers met de directeur als boegbeeld en een actief sponsor- en fondsenwervingsbeleid heeft geleid tot € 96.165 in 2013. Met de subsidiegevers is overeengekomen dat er jaarlijks minstens € 10.000 aan sponsorwerving wordt besteed om de eigen inkomsten van het SieboldHuis substantieel te verhogen. Aan deze afspraak is in 2013 als volgt invulling gegeven (totaal € 12.003): 1. Inhuur van medewerkers (Met Wilskracht € 2.925 en Tange € 7.523 ) ter ondersteuning van directeur bij het verkrijgen van fondsen. 2. Overige uitgaven (€ 1.555). In 2013 is er € 96.165 aan sponsor/fondseninkomsten verkregen met name door: Astellas Pharma B.V. € 32.000,00 (Educatie) Prins Bernhard Cultuurfonds € 6.500,00 (Couperus) VSBfonds € 8.000,00 (Couperus) Kikkoman Foods Europe B.V. € 10.000,00 (JapanFoodDrinks) ABN AMRO MeesPierson € 10.000,00 (Hollanders) Intervaert onroerend goed B.V.(Coen Hille) € 7.000 (Catalogus Hollanders) Toshiba International Foundation € 9.500,00 (Siebold Collectie Conferentie) Isaac Alfred Ailion Foundation € 3.239,40 (Siebold Collectie Conferentie) Stichting Lily Eversdijk Smulders € 1.912,89 (Lily in Japan tentoonstelling) Koninklijke Brill N.V. € 750,00 (Japanmarkt)

 

6

Overlap sponsor/fondseninkomsten 2012/2013 Prins Bernhard Cultuurfonds € 20.000 (Spoken en Geesten) VSBfonds € 20.000 (Spoken en Geesten) Zabawas € 5.000 (Spoken en Geesten) Felix Tikotin Foundation € 10.000 (Spoken en Geesten: catalogus) Fonds 1818 € 10.000 (Inspiring Spirits) Cultuurfonds Leiden € 10.000 (Inspiring Spirits) Overlap sponsor/fondseninkomsten 2013/2014 Stichting Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland € 5.000 (Helden, Humor, Horror. Japanse prentkunst van Utagawa Kuniyoshi) Fonds 1818 € 4.550 (Samurai Warrior tentoonstelling) Stichting Cultuurfonds Leiden € 4.000 (Samurai Warrior tentoonstelling) Gemeente Leiden € 3.500 (Samurai Warrior tentoonstelling) Sponsoring in natura Fuji Film Manufacturing Europe B.V. Hotel Okura Amsterdam

Om niet afdrukken van 55 foto’s (JapanFoodDrinks) Om niet Japanse hapjes, sake en personeel geleverd bij de opening JapanFoodDrinks

Mecenassen van het SieboldHuis 2013 (schenking van circa € 500 of meer): Mevr. E. Wessels € 465 Dhr. E. F. Jacobs € 500 Dhr. P.A. Rombouts € 965 Weijermans Associates € 750 Mecenassen van het SieboldHuis 2013 (bijdrage op andere wijze, niet opgenomen in de resultatenrekening): Dujat lidmaatschap € 750 (met gesloten beurzen) Galerie Diana Lepelaar € 4.858 (Inspiring Spirits) periode 2012/2013 Galerie Diana Lepelaar € 1.750 (Samurai-Warrior) periode 2013/2014 Collectie en inrichting Japanmuseum SieboldHuis Het SieboldHuis toont meer dan 800 voorwerpen van de Japanverzameling van Philipp Franz von Siebold uit de collecties van Naturalis Biodiversity Center (inclusief collectie van het Rijksherbarium), Rijksmuseum voor Volkenkunde Leiden en de Universiteitsbibliotheek. De voorwerpen zijn in Japan verzameld in de periode 1823-1829 en omdat Japan op dat moment afgezonderd was van de rest van de wereld, zijn de objecten uniek en alleen in Leiden te zien. In Japan is Siebold de bekendste ‘Nederlander’ en zijn werk is dankzij vermelding in de schoolboeken bij een ieder bekend. Het huis, dat Siebold van 1832-1847 in bezit had (en als Japanmuseum gebruikte!), bevat kamers uit het begin van de 19e eeuw waarin het museum de objecten toont. Op de begane grond vertellen de eerste twee kamers met behulp van audiovisuele middelen het leven van Siebold in de talen Nederlands, Japans en Engels. Verder treft men op de begane grond de Panoramakamer en de Flora en Faunakamer aan. De Flora- en Faunakamer laat de plantenen dierenverzameling zien. In de Panoramakamer wordt een overzicht gegeven van de diversiteit van de collectie. Deze kamer wordt ook gebruikt voor lezingen, recepties en andere programma’s. Op de eerste verdieping laat het eerste Japanmuseum ter wereld zijn topstukken zien in de Schatkamer. In de Kaartenkamer kan men een grote hoeveelheid schilderingen en kaarten zien. Op de tweede verdieping is een ruimte voor speciale Japan gerelateerde tentoonstellingen. Verder is er een kelder waar de bezoekers gratis koffie of thee kunnen

 

7

drinken en tevens wordt gebruikt voor workshops. De naastgelegen 18de-eeuwse voorraadkamer dient als tentoonstellingsruimte of er worden films getoond. Onderhoud Omdat Japanmuseum SieboldHuis een oud gebouw is vereist het veel onderhoud. In 2013 werd de versleten houten vloer van de winkel vervangen door een duurzame marmoleumvloer. De eveneens versleten loper op de begane grond werd ook vervangen. Om de klimaatomstandigheden voor de museale objecten nog beter af te stemmen op de actuele eisen is de inregeling van het klimaatbeheerssysteem op verzoek van de bruikleengevers volledig herzien. Het resultaat hiervan is een stabielere relatieve luchtvochtigheid in de tentoonstellingsruimtes. In 2013 was er door een bijdrage van het Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland ruimte om aan de wens van vele bezoekers en stakeholders te voldoen, het verbeteren van de verlichting in de Panoramakamer en de Flora- en Faunakamer. Door gebruik te maken van de nieuwste led-technologie werd een beter beeld gecreëerd voor de bezoeker met als bijkomende voordelen een verlaging van het energieverbruik in de betreffende ruimtes, een verlaging van het geluidsniveau van de apparatuur en een vermindering van het effect van de verlichting op de klimaatomstandigheden. ACTIVITEITENVERSLAG 2013 Het activiteitenverslag omvat het tentoonstellingsprogramma, jaaroverzicht van rondleidingen, lezingen en workshops die georganiseerd zijn door Japanmuseum SieboldHuis. Bovendien toont het verslag een overzicht van interviews, radio- en televisieoptredens. Verder wordt een overzicht gegeven van de educatieve en wetenschappelijke activiteiten van het SieboldHuis. Tot slot volgt een prestatieoverzicht met een korte toelichting. Tentoonstellingen 2013 In 2013 zijn er tien tentoonstellingen geweest in Japanmuseum SieboldHuis: vijf in de tijdelijke tentoonstellingsruimte en daarnaast vijf tentoonstellingen in de corridors en het trappenhuis. Van 7 december 2012 tot 17 februari 2013, in de tijdelijke tentoonstellingsruimte. Bezoekersaantal in deze periode: 4.927 Spoken en Geesten uit het Tikotin Museum of Japanese Art. Felix Tikotin: een leven gewijd aan Japanse kunst De tentoonstelling toonde een dwarsdoorsnede uit de collectie van de Nederlander Felix Tikotin (1893-1986); naamgever van het Tikotin museum in Haifa, Israël. De tentoonstelling bevatte ruim honderd kunstobjecten, waaronder schilderingen, prenten en gordelknopen (netsuke) waarop spoken en geesten zijn verbeeld. Het zijn de objecten waarmee Tikotin ooit zijn eerste tentoonstelling samenstelde in een Berlijnse galerie in 1927. De tentoonstelling bevatte werk van wereldberoemde Japanse prentkunstenaars als Utagawa Kuniyoshi (1797-1861) en Katsushika Hokusai (1760-1849), verfijnde 19eeeuwse schilderingen, inkttekeningen op papier en fenomenaal handgesneden ivoren, hoornen en houten netsuke. Tijdens deze tentoonstelling leerde het publiek over de rol die demonen en geesten in de Japanse cultuur en volksvertellingen spelen. Daarnaast kreeg men meer te weten over de verzamelaar Felix Tikotin, wiens objecten in de tentoonstelling te zien waren. Door de tentoonstelling maakte het Nederlandse publiek kennis met een collectie Japanse (kunst)objecten van een landgenoot die de grondslag vormt van wat nu hét Japanmuseum in het Midden-Oosten is. Sponsors: Prins Bernhard Cultuurfonds, VSBfonds en Stichting Zabawas. Sponsor catalogus: Tikotin Foundation.

 

8

Tentoonstellingscatalogus: ‘Ghosts and Spirits from the Tikotin Museum of Japanese Art; Felix Tikotin a life devoted to Japanse art’ van Jaron Borensztajn (red.), Leiden (Leiden Publication/Japanmuseum SieboldHuis/Haifa Museums) 2012. Met een voorwoord van Kris Schiermeier. Artikelen van Jaron Borensztajn, Willem van Gulik, Patrizia Jirka-Schmitz en Ilana Singer-Blaine. Engelstalig. Samenwerking met ons zustermuseum ‘Tikotin Museum of Japanese Art’. Kinderspeurtocht, kleurplaat en kinderkelder met Japanse film. Van 7 december 2012 tot 17 februari 2013, in de corridors en het trappenhuis. Bezoekersaantal in deze periode: 4.927 Inspiring Spirits Kunstproject in samenwerking met Galerie Diana Lepelaar, kunstcentrum Haagweg 4 in Leiden. Dit project bood een podium aan hedendaagse kunstenaars uit Zuid-Holland door middel van een wedstrijd geïnspireerd door het thema spoken en geesten. Uit de ruim 200 inzendingen werden 52 kunstwerken geselecteerd door een deskundige jury bestaande uit Roos van Put (Kunstbeeld), Gijs Stork (Conservator Keukenhof-kasteel), Pieter Berkhout (directeur Kunstacademie Haarlem) en de directeur van het SieboldHuis voor in de tentoonstelling ‘Inspiring Spirits’ in Japanmuseum SieboldHuis. De winnaar André Wervenbos heeft de jury verrast met zijn niet voor de hand liggende onderwerp, een ghostwriter tussen de spoken en geesten. Zijn relativering en humor en daarbij zijn authentieke handschrift maakte het werk tot een terechte winnaar. De tweede prijs is gegaan naar Franceline Pompe, met een onzichtbare man, een omhulsel van de geest. Naast de werken die in Japanmuseum SieboldHuis hingen, zijn er ook nog ruim 60 kunstwerken geselecteerd voor een tentoonstelling in het Kunstcentrum Haagweg 4 van 15 t/m 23 december 2012. De kunstwerken werden ter verkoop aangeboden, waarbij de opbrengst voor 100% terugvloeide naar de kunstenaar. Sponsors: Fonds 1818 en Cultuurfonds Leiden. Samenwerking: Diana Lepelaar, Kunstcentrum Haagweg 4. Van 1 maart 2013 tot 2 juni 2013, in de tijdelijke tentoonstellingsruimte. Bezoekersaantal in deze periode: 8.720 Hollanders. Beeldjes en verbeelding van vreemdelingen in Japan Hollanders hadden een unieke positie in Japan tussen 1633 en 1853, zij waren de enige westerlingen waarmee de Japanners in aanraking kwamen. De netsuke (gordelknopen), prenten en schilderingen in de tentoonstelling Hollanders lieten zien hoe de Japanners naar de ‘roodharige barbaren’ keken en andersom. Daarbij schetsten citaten uit de boeken ‘De haas met de amberkleurige ogen’ van Edmund de Waal en ‘De niet verhoorde gebeden van Jacob de Zoet’ van David Mitchell een levendig beeld van de tentoongestelde objecten en het leven in Japan. Men maakte kennis met netsuke uit de privécollectie van Coen Hille, een verzameling die normaal niet te zien is voor publiek. Daarnaast waren er zeldzame werken in bruikleen gegeven vanuit het Scheepvaartmuseum, het Internationale Instituut voor Sociale Geschiedenis, Maritiem Museum en particulier bezit: aquarellen van Kawahara Keiga (1786-1861), een scheepsschildering van Jacob Spin (1806-1875) en negentien Nagasaki-

 

9

prenten. Johan Maurits van Lynden (1807-1864), een Hollandse graaf, maakte schetsen van zijn verblijf op Deshima welke hij later uitwerkte tot een tiental aquarellen. De Yokohamaprenten gaven inzicht in de tijd waarin Japan zich schoorvoetend openstelde voor de rest van de wereld. Deze objecten verbeelden de bijzondere positie die Nederlanders in Japan innamen. Al werden de Hollanders op Deshima wel beperkingen opgelegd: zij mochten alleen verblijven op de handelspost Deshima, een kunstmatig, waaiervormig eilandje in de baai van Nagasaki. De netsuke, prenten en schilderingen vertelden de geschiedenis van de Hollanders op Deshima. De netsuke lieten de fascinatie zien die de Japanners hadden voor de vreemde Hollanders, daartegenover gaven de aquarellen van Graaf van Lynden een beeld van Nagasaki vanuit het perspectief van de Hollanders. Deze tentoonstelling richtte zich op liefhebbers van Japanse kunst en geschiedenis. Sponsor: ABN AMRO MeesPierson Sponsor catalogus: Intervaert onroerend goed B.V. (Coen Hille) Tentoonstellingscatalogus: ‘Netsuke. Dutchmen in miniature.’ Uitgave van Japanmuseum SieboldHuis, 2013. Met een voorwoord van Kris Schiermeier en inleiding door Coen Hille. Artikelen van Chris Uhlenbeck, Teatske Kramer en Wim Bouwman. Engelstalig. Kinderspeurtocht, memoryspel, kleurplaat en kinderkelder met Japanse film. In het ‘Visitor Centre Leiden’ is er een speciale wandvitrine ingericht over de tentoonstelling ‘Hollanders’ en Japanmuseum SieboldHuis. Dit heeft extra aandacht gegenereerd voor de tentoonstelling en ons museum. Van 1 maart 2013 tot 2 juni 2013, in de corridor beneden. Bezoekersaantal in deze periode: 8.720 Bijzondere bezoekers Het bekrachtigen van de vriendschapsband tussen Leiden en Nagasaki -door de Leidse gemeenteraad in 2012- én de Stedenband Leiden - Oxford, vormde voor het Japanmuseum SieboldHuis de reden voor een opstelling over de ontmoeting van de Japanse diplomatieke delegatie die in 1862 zowel Nederland als Engeland aandeed. Japan was in 1854 opengesteld voor buitenlandse mogendheden en de overheid stuurde in de jaren erna missies uit om de wereld te onderzoeken. Het gezelschap van 1862 bestond uit vooraanstaande denkers en hoogwaardigheidsbekleders, vergezeld van tolken, koks en bedienden. Fukuzawa Yukichi (1835-1901) was een van de belangrijkste Japanse intellectuelen, die meereisde. Hij is vereeuwigd op het biljet van ¥ 10.000. Op rondreis door Europa, bezocht de delegatie ook Nederland, van oudsher een naaste bondgenoot van Japan. Men bezocht Den Haag, Amsterdam, Rotterdam, Delft, Haarlem en ook Leiden. Deze presentatie toonde met kranten, foto’s en visitekaartjes in een notendop de wonderlijke ontmoeting van de Japanse delegatie met Nederland, waarbij verwondering, vooroordelen en onbegrip de boventoon voerden. Verder werd er een penning van de heer M. Katsuyama getoond die spontaan aangeboden werd door de “Japanese Chamber of Commerce’. De presentatie is samengesteld door de Stichting Stedenband Leiden-Oxford, in samenwerking met het Pitt Rivers Museum Oxford, het Regionaal Archief Leiden, de Universiteitsbibliotheek Leiden en Japanmuseum SieboldHuis.

 

10

Van 14 juni 2013 tot 25 augustus 2013, in de tijdelijke tentoonstellingsruimte. Bezoekersaantal in deze periode: 4.367 Het snoer der ontferming. Couperus en Japan De tentoonstelling was onderdeel van het Louis Couperus Jubileumjaar, de feestelijke viering van de 150ste geboortedag van de schrijver. Deze expositie gaf een rijk beeld van Couperus’ kijk op Japan. De bezoeker volgde de reis van Couperus die hij, tijdens het hoogtepunt van zijn roem, in 1922 voor De Haagsche Post in Japan maakte. In opdracht van de krant schreef Couperus verslagen over zijn reis van een jaar door Nederlands-Indië en China, met Japan als eindbestemming. Volgens Couperus was het doel van zijn reis ‘niet om economische toestanden te bestuderen, niet om de Japanse diepzee te peilen, maar enkel om eenige luchtige toeristebrieven te schrijven’. Als ‘speciaal correspondent’ bezocht hij vele toeristische hoogtepunten. Zijn reisverslagen, gebundeld in Nippon, en zijn bewerkingen van de Japanse legenden in Het snoer der ontferming stonden centraal in deze tentoonstelling. De zeer persoonlijke Japanse boeken vormden het ‘juwelen sluitstuk’ van zijn oeuvre. Deze werken van Couperus gaven Nederlanders een beeld van Japan, een land dat voor velen onbereikbaar was. Diverse onderwerpen zoals de Japanse zijdecultuur en de theeceremonie kwamen in deze expositie uitgebreid aan bod: Prenten, manuscripten, tijdschriften en objecten die Couperus inspireerden voor zijn vertalingen en bewerkingen van Japanse legenden. Een selectie foto’s toonde de toeristische hoogtepunten van Japan in de jaren twintig. Het handschrift van Het snoer der ontferming gaf inzicht in het schrijfproces van de auteur. De beelden die Couperus in zijn teksten beschreef, werden met deze tentoonstelling in Japanmuseum SieboldHuis visueel gemaakt. De tentoonstelling is samengesteld door gastconservator Petra Teunissen-Nijsse, voorzitter van het Louis Couperus Genootschap. Sponsors: Prins Bernhard Cultuurfonds en VSBfonds Tentoonstellingscatalogus: ‘Nippon. Met Louis Couperus in Japan’, Leiden (Astoria Uitgeverij en Japanmuseum SieboldHuis) 2013. Met een voorwoord van Kris Schiermeier. Inleiding van Petra Teunissen-Nijsse op het boek Nippon van Louis Couperus. Nederlandstalig. Memoryspel, Verhalenvertelwedstrijd en kinderkelder met Japanse film. Van 14 juni 2013 tot 25 augustus 2013, in de corridors. Bezoekersaantal in deze periode: 4.367 Lily in Japan ‘Alsof ik in een sprookjesland rondtrok.’ Gelijktijdig met de expositie ‘Het snoer der ontferming: Louis Couperus en Japan’ was in Japanmuseum SieboldHuis een presentatie van vijftien Japanse portretten van Lily Eversdijk Smulders te zien, aangevuld met schetsboekjes en door haar verzamelde objecten. Louis Couperus (1863-1923) en Lily Eversdijk Smulders (1903-1994) waren allebei zeer bereisd en lange tijd aanwezig in het vooroorlogse Japan; Lily vijftien jaar later dan de schrijver van Eline Vere, maar in eenzelfde periode, vanaf het voorjaar tot in de herfst.

 

11

Ruim veertig jaar bereisde Lily Eversdijk Smulders de wereld om mensen te portretteren; haar levensdoel was het vastleggen op papier van de grote variatie aan wereldbewoners. In 1937 vertrok ze voor ruim een half jaar naar Japan. Deze presentatie toonde 15 portretten, reisverslagen en foto’s van haar reis door Japan. Deze tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met Stichting Lily. Sponsor: Stichting Lily. Van 6 september 2013 tot 25 november 2013, in de tijdelijke tentoonstellingsruimte. Bezoekersaantal in deze periode: 6.648 JapanFoodDrinks. Foto’s van Leo van der Kleij De tentoonstelling JapanFoodDrinks toonde meer dan 450 kleur- en zwartwitfoto’s rond het thema ‘eten en drinken in Japan’ van fotograaf Leo van der Kleij. In deze bijzonder vormgegeven tentoonstelling werd een belangrijk element uit de Japanse samenleving getoond: eten en drinken. Fotograaf en beeldend kunstenaar Leo van der Kleij reisde tussen 1997 en 2011 twaalf keer naar Japan. Hij raakte bevriend met allerlei mensen uit de Japanse samenleving. Dit gaf hem de mogelijkheid om alledaagse situaties uit de Japanse eet- en drinkcultuur te kunnen fotograferen. Van ontbijttaferelen, winkelbezoek, koffiepauzes, de lunch, theeceremonies, het diner, borrels tot zelfs het bruiloftsdiner. De expressieve fotografie van Van der Kleij kenmerkt zich door de directe, rauwe reportagestijl, met soms ongewone beelduitsnedes. De opmerkelijke stijl van fotograferen contrasteert met de alledaagse situaties op de foto’s. Deze geven een intieme en onverhulde blik op de Japanse samenleving, waarin het traditionele en het nieuwe Japan door eten en drinken samenkomen. De mensen op de foto lijken zich van de fotograaf weinig aan te trekken, het leven neemt zijn beloop en de fotograaf maakt er deel van uit. Hierdoor kreeg de bezoeker een kijkje achter de schermen. De verrassende inrichting van de tentoonstellingsruimte is gebaseerd op verschillende Japanse eetgelegenheden. Dit zorgde ervoor dat de bezoeker nog intenser de sfeer van de Japanse eetcultuur kon proeven. Tijdens deze tentoonstelling heeft Japanmuseum SieboldHuis in de winkel Japans voedsel verkocht in samenwerking met Showa Boeki Europe B.V. Sponsors: Kikkoman Foods Europe B.V., Fuji Film Manufacturing Europe B.V. en Hotel Okura Amsterdam. Tentoonstellingsflyer met inleiding van Leo van der Kleij en artikel ‘Traditioneel goed en lekker Japans eten’ door Kris Schiermeier in Nederlands, Engels en het Japans. Speurtocht, memoryspel, kleurplaat en kinderkelder met Japanse film. Van 6 september 2013 tot 25 november 2013, in de corridors. Bezoekersaantal in deze periode: 6.648 Om te smullen. Botanische aquarellen van Eline Hoogendijk Eline Hoogendijk maakt al jaren botanische kunst. In opdracht van Japanmuseum SieboldHuis maakte Hoogendijk wetenschappelijke aquarellen van ingrediënten uit de Japanse keuken. De kunstwerken van Hoogendijk laten de Japanse ingrediënten op een

 

12

bijzondere manier zien; niet zoals ze geserveerd worden, maar zoals ze in de natuur te vinden zijn. Hierbij verbeeldt ze alle onderdelen van de plant, dus niet alleen de eetbare. Aan de bezoeker werd uitgelegd hoe de groenten groeien en hoe ze verwerkt worden in de keuken. Dit aan de hand van recepten uit de Kaiseki keuken. Speurtocht, kleurplaat en kinderkelder met Japanse film. Van 7 december 2013 tot 9 maart 2014, in de tijdelijke tentoonstellingsruimte. Bezoekersaantal in deze periode: 10.523 Helden, Humor, Horror. Japanse prenten van Utagawa Kuniyoshi (1797-1861) Deel I, Helden, horror en mooie vrouwen 7 december t/m 19 januari 2014 Deel II, Landschappen, komische prenten en acteurs 21 januari 2014 t/m 9 maart 2014

Leidse primeur ! De tentoonstelling ‘Helden, Humor, Horror’ toonde in twee delen topstukken uit de privécollectie van een Japanse verzamelaar. De werken waren voor het eerst in Europa te zien. Kuniyoshi wordt met Hokusai, Hiroshige en Kunisada als één van de vier grote meesters van de Japanse prentkunst beschouwd. In deel I stonden de helden, horror en mooie vrouwen centraal en is door de bezoekers enthousiast ontvangen. Trouw; ‘Komt dat zien!’ en NRC Handelsblad; ‘Waarin een klein museum groot kan zijn’ beoordeelde de tentoonstelling met vier sterren. In het tweede deel toonde Japanmuseum SieboldHuis meerdere triptieken met acteurs in de hoofdrol. Daarnaast waren er lieflijke landschappen te bewonderen. Sommige prenten toonde een opmerkelijke westerse invloed. Kuniyoshi had de beschikking over zeventiende-eeuwse boeken, welke door de Hollanders naar Japan zijn gebracht. Hij selecteerde daar voorbeelden uit om te verwerken in zijn Japanse composities. Tot slot waren er de komische prenten met verklede katten, antropomorfische vissen en composietportretten die gelijkenis toonden met het werk van de zestiende-eeuwse kunstenaar Arcimboldo. Na Japanmuseum SieboldHuis zal deze tentoonstelling te zien zijn in Petit Palais Parijs. Deze tentoonstelling liet Kuniyoshi’s grenzeloze fantasie en veelzijdigheid zien. Het maakte duidelijk waarom hedendaagse manga en anime tekenaars zich door zijn werk lieten inspireren. Voor liefhebbers van de Japanse visuele kunst was deze tentoonstelling een bron van inspiratie. Gelijktijdig met ‘Helden, Humor, Horror’ toonde Rijksmuseum Volkenkunde een selectie van de oorspronkelijke tekeningen die Kuniyoshi maakte. Op vertoon van de voucher, die men aan de kassa van Japanmuseum SieboldHuis ontving, kreeg men € 1,50 korting bij het bezoek aan Rijksmuseum Volkenkunde en vice versa. Sponsor: Stichting Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland. Catalogus: Kuniyoshi, Japanese master of imagined worlds. Yuriko Iwakiri with Amy Newland, 168 pp, 135 kleurenillustraties, € 47,70. Hotei Publishing. Tijdens de tentoonstelling Helden, Humor, Horror boden wij in de museumwinkel de catalogus voor de speciale prijs van € 39,50 aan. Kinderspeurtocht, memoryspel, schuifpuzzel, kleurplaat en kinderkelder met Japanse film. Prijsvraag in het Magazine Quest.

 

13

Van 7 december 2013 tot 9 maart 2014, in de corridors en het trappenhuis. Bezoekersaantal in deze periode: 10.523 Samurai Warrior Dit najaar zijn Japanmuseum SieboldHuis en Galerie Diana Lepelaar (www.galeriedianalepelaar.nl), gevestigd in kunstcentrum Haagweg 4 (www.hgwg4.nl), voor de derde keer een gezamenlijke kunstproject gestart. Dit project bood een podium aan hedendaagse kunstenaars uit de regio door middel van een wedstrijd. Iedere kunstenaar heeft één kunstwerk ingeleverd met als thema ‘Samurai-Warrior’, naar aanleiding van de tijdelijke tentoonstelling ‘Helden, Humor, Horror – Japanse prentkunst van Utagawa Kuniyoshi (1797 – 1861)’ die van 7 december 2013 t/m 9 maart 2014 in Japanmuseum SieboldHuis te zien was. Maandag 4 november heeft de deskundige jury 92 kunstwerken beoordeeld in Galerie Diana Lepelaar. Uit de inzendingen werden kunstwerken geselecteerd door een deskundige jury bestaande uit Allart Lakke, Resi van der Ploeg, Lisette le Blanc, Renée Korbee en Kris Schiermeier: 39 voor in de tentoonstelling in Japanmuseum SieboldHuis en 30 kunstwerken voor de tentoonstelling in Kunstcentrum Haagweg 4. De winnaar Rob Verbunt heeft de jury verrast met zijn foto ‘A skin to live on’. Het humoristische werk laat de rug van een westerse man zien, die zijn tijd neemt op het toilet. Op de rug van deze man prijkt een Japanse tatoeage van een Samurai, naar een originele prent van Utagawa Kuniyoshi. De symboliek van het verdwijnen van de Samoeraistand bij het aanbreken van een nieuw tijdperk geeft dit werk een extra dimensie. Hij wint hiermee 500 euro en een solo-expositie bij Galerie Diana Lepelaar. De tweede prijs is gegaan naar Peter van Ark met ‘Samurai warrior’, een schilderij met een maan, konijn en een krijger. Dit werk is verhalend, mystiek, bizar en sprookjesachtig. Het doet iets met de verbeelding, daarom een verdiende tweede plek. Hij wint 250 euro en een solo-expositie in Galerie Diana Lepelaar. De derde prijs is uitgereikt voor het werk ‘Overwinning’ van Nicolette Benard. De halsketting van bijzondere materialen met Japanse uitstraling maakte de jury hebberig. De kunstwerken werden ter verkoop aangeboden, waarbij de opbrengst voor 100% terugvloeide naar de kunstenaar. De werken in Japanmuseum SieboldHuis waren t/m 9 maart 2014 te zien. De selectie in Galerie Diana Lepelaar was van 20 t/m 22 december te bekijken. In Japanmuseum SieboldHuis konden de bezoekers ook stemmen voor hun favoriete werk. Het publiek koos bijna unaniem voor ' De Vijf Knagu' van Sander ten Napel.

Sponsors: Fonds 1818, Stichting Cultuurfonds Leiden en Gemeente Leiden. Samenwerking: Diana Lepelaar, Kunstcentrum Haagweg 4. Kinderspeurtocht, memoryspel, schuifpuzzel, kleurplaat en kinderkelder met Japanse film.

 

14

Jaaroverzicht van de belangrijkste rondleidingen, lezingen en workshops Januari •

Donderdag 10, vrijdag 11 en zaterdag 12 januari, Taisho symposium

•

Zaterdag 12 januari, Rondleiding voor de deelnemers aan het Taisho symposium

•

en borrel

•

Zaterdag 12 januari, Rondleiding door mevr. C.H. Teune aan SLS Wonen

•

Zondag 13 januari, Workshop Wenspoppetjes maken door mevr. Y. Kunimori

•

Woensdag 16 januari, Workshop Spoken en Geesten tekenen

•

Zaterdag 19 januari, Rondleiding over de tijdelijke tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen in Japan’ door dhr. Daan Kok

•

Zondag 20 januari, Lezing door dhr. Jaron Borenstzajn ‘Felix Tikotin: een leven gewijd aan de Japanse kunst’

•

Donderdag 24 januari, Rondleiding Japanse groep

•

Vrijdag 25 januari, Rondleiding in het Engels door mevr. L. Jansen aan internationaal gezelschap van promovendi in de geesteswetenschappen die Leiden bezoeken voor een congres

•

Zondag 27 januari, Lezing over Spoken en Geesten door Prof. dr. W. van Gulik

•

Zondag 27 januari, Workshop door Joke en Liesbeth van de Galerie Diana Lepelaar

Februari • Zaterdag 2 februari, Rondleiding over de tijdelijke tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen in Japan’ door dhr. Daan Kok •

Zondag 3 februari, Lezing ‘Geesten in de Verbeelding, in Griezelromans, en op het Toneel’ door Prof. dr. W. van Gulik

•

Donderdag 7 februari, Rondleiding door Japanse groep

•

Zaterdag 9 februari, Workshop Origami door mevr. Y. Kunimori

•

Zondag 10 februari, Rondleiding over de tijdelijke tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen in Japan’ door dhr. Daan Kok

•

Zondag 10 februari, Lezing door Jaron Borensztajn gevolgd door Nieuwjaarsreceptie SJA

•

Woensdag 13 februari, Workshop Manga tekenen x 2, in het kader van Cultuursjop

•

Zaterdag 16 februari, Workshop Sushi maken door de Chef Taji

•

Zaterdag 16 februari, Lezing ‘De wereld van de Spoken’ door Prof. dr. M. Forrer

•

Zondag 17 februari, Theatervoorstelling x 2 voor volwassen door dhr. T. Huys

•

Zondag 17 februari, Workshop Spoken en Geesten knutselen door Galerie Diana Lepelaar

•

Maandag 18 februari, Directeurenlunch

•

Donderdag 28 februari, Opening van de tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen in Japan’ en van de tentoonstelling “Bijzondere Bezoekers’. De Japanse ambassadeur in Nederland, de heer Y. Nagamine, nam de Hollanders catalogus in ontvangst.

Maart • Zaterdag 2 maart, Rondleiding over de tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen in Japan’ •

Dinsdag 5 maart 2013, Rondleidingen van de Faculteit Biologie aan 1ste jaars biologie studenten

•

Donderdag 7 maart, Rondleiding Japanse Groep

•

Vrijdag 8 maart, Rondleiding oud-geleerden van de Universiteit Leiden

•

Vrijdag 8 maart, Rondleiding aan de burgemeester van de stad Leiden, dhr. Henri Lenferink, en dhr. Roelof Hol, rondleiding Bijzondere Bezoekers

 

15

•

Zondag 11 maart, Fukushima herdenking

•

Zondag 11 maart, Lezing Prof. dr. M. Forrer

•

Donderdag 14 maart, Rondleiding aan de Kennemer Kunstkring door dhr. C. Uhlenbeck

•

Zondag 17 maart, Workshop Origata door dhr. Yamane

•

Woensdag 20 maart, Rondleiding aan Professor Matsui

•

Zaterdag 23 maart, Rondleiding over de tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen’ door dhr. D. Kok

April • Woensdag 3 april, Rondleiding over de tijdelijke tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen in Japan’, aan oud-leden van de Jaargroep van Alfa tot Omega door dhr. Daan Kok •

Vrijdag 5 april, Rondleiding door Japanse Touroperator aan Japanse groep

•

Zaterdag 6 april, Rondleiding over de tijdelijke tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen in Japan’ door dhr. Daan Kok

•

Zaterdag 6 en zondag 7 april, Museumweekend, Performance van de voorstelling Fields of Wonder

•

Maandag 8 april, Bijeenkomst Raad van Toezicht

•

Woensdag 17 april, Cinema Media, filmen van een trailer over Kendo

•

Donderdag 18 april, Rondleiding (2x) aan twee groepen van het ROC te Leiden, door mevrouw L. Jansen

•

Donderdag 18 april, Rondleiding door Japanse vrouw aan Japanse groep

•

Zaterdag 20 april, Rondleiding door mevr. M. de Jong aan groep dames van een jaarclub uit 1957, de VVSL, zij vieren hun Dies Natalis

•

Zaterdag 20 april, Japanstalige rondleiding x 2 door mevr. Y. Kunimori

•

Zaterdag 20 april, Rondleiding door mevr. M. Driessen aan de cursisten van haar kunstclub

•

Dinsdag 23 april, Rondleiding door mevr. M. de Jong aan Edese mannenleesclub

•

Woensdag 24 april, Rondleiding aan groep senioren over tijdelijke tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen in Japan’ door dhr. Daan Kok

•

Vrijdag 26 april, Rondleiding door Japanse touroperator aan Japanse toeristen

•

Zaterdag 27 april, Rondleiding over tijdelijke tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen in Japan’ door dhr. Daan Kok

•

Zondag 28 april, Rondleiding aan organisatoren van de Nacht van de Kunst en de Wetenschap die in September gehouden zal worden

•

Zondag 28 april, Lezing ‘Hoog Japans bezoek aan Leiden 1862’ door dhr.

•

Roelof Hol van het Nationaal Archief te Den Haag

•

Zondag 28 april, Rondleiding door Japanse touroperator aan Japanse toeristen

Mei • Donderdag 2 mei, Twee rondleidingen door Japanse touroperator aan Japanse toeristen •

Vrijdag 3 mei, Groepje dames van de Internationale Boekenclub uit Den Haag, die elkaar kennen van de periode uit Washington bezoeken op eigen gelegenheid het museum

•

Zaterdag 4 mei, Rondleiding door Japanse touroperator aan Japanse toeristen

•

Zondag 5 mei, Bezoek van Roelof Hol en Lord Mayor van Oxford

•

Zaterdag 11 mei, Rondleiding over de tijdelijke tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen in Japan’ door dhr. Daan Kok

 

16

•

Zondag 12 mei, Lezing ‘Hoog Japans bezoek aan Leiden 1862’ door dhr. Roelof Hol van het Nationaal Archief te Den Haag

•

Zondag 19 mei, Japanmarkt 2013 (sponsor Koninklijke Brill N.V.)

•

Het Rapenburg in Leiden stond vanaf Japanmuseum SieboldHuis tot en met de Hortus botanicus helemaal in het teken van de Japanmarkt 2013. Op deze zesde editie van de Japanmarkt hebben ruim 8.500 bezoekers de Japanse cultuur beter leren kennen. De markt werd geopend door de Japanse ambassadeur in Nederland, Nagamine, en zijn vrouw en de directeur van het SieboldHuis door het oplaten van ballonnen en een speech. Elk jaar organiseert het Japanmuseum SieboldHuis de Japanmarkt ter herinnering aan het bezoek van de Japanse keizer op 25 mei 2000. Ook dit jaar konden de bezoekers de Japanse sfeer proeven, bij meer dan 40 kramen die alle facetten van de Japanse cultuur aanboden: van sushi tot kimono’s en van Japanse keramiek tot bonsaiboompjes. De cosplayers, meisjes en jongens gehuld in kleding volgens een moderne Japanse kledingstijl, trokken veel bekijks. Tijdens de Japanmarkt konden bezoekers van de markt op de foto met deze kleurrijk geklede meiden. In het SieboldHuis en daarbuiten waren verschillende dans- en theatervoorstellingen bij te wonen, met over de dag verspreidde optredens van Pure Percussion en de Taiko kids (percussie), Raiden (Yosakoi festivaldans) en Kyougen busu (komisch optreden). Ook was er in samenhang met het thema ‘theater’ een film over kabuki en Takarazuka. In het Rijksmuseum van Oudheden demonstreerden acht Leidse sportscholen vele verschillende Japanse vechtsporten, waaronder aikido, karate, naginata (zwaardvechtkunst) en jiu-jutsu. Woensdag 22 mei, Rondleiding door dhr. Daan Kok over de tijdelijke tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen in Japan’ aan groep mensen van de Haagse Museumkring

•

Zaterdag 25 mei: Rondleiding door dhr. Daan Kok over de tijdelijke tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen in Japan’

•

Zaterdag 25 mei: Museumnacht 2013 De eerste lustrumeditie van Museumnacht Leiden 2013 op 25 mei was een groot succes. Ruim 2000 mensen zijn dit jaar Japanmuseum SieboldHuis binnengestapt om Japan op een nieuwe manier te leren kennen aan de hand van het thema ‘Kracht’. Men kon zijn behendigheid testen op de Wipe-Out baan, sumo worstelen op de binnenplaats, karaoke in de Japankamer, sushi en sake proeven, kraanvogels en lotusbloemen vouwen bij een origamiworkshop, meer te weten komen over Kendo Kai Suzuki door de krachtige Japanse vechtsportdemonstratie, genieten van Japanse dans en kyogen en na al deze avonturen kon men in de tuin ontspannen met een Iki-biertje in de hand en luisteren naar de beats van Loren Soles en Gapende kater.

•

Zondag 26 mei: Lezing door Harm Damsma en Niek Miedema over hun vertaling in het Nederlands van ‘De Niet Verhoorde Gebeden van Jacob de Zoet’ van David Mitchell

•

Zondag 26 mei: Rondleiding over de tijdelijke tentoonstelling ‘Hollanders, Beeldjes en Verbeelding van Vreemdelingen in Japan’ door dhr. Chris Uhlenbeck

•

Maandag 27 mei: Interview met mevr. Petra Teunissen van de Louis Couperus Vereniging te Den Haag en dhr. Fred Gales van de Boeddhistische Omroep

•

Donderdag 30 mei, Rondleiding door mevr. M. De Jong

•

Vrijdag 31 mei, Jaarlijkse bijeenkomst van de Raad van Advies

Juni • Zondag 2 juni, Lezing door Prof. dr. W.R. van Gulik, 'Achtbare leermeesters en Japanse kwekelingen', Bijzondere Bezoekers in Leiden, 1863-1865 •

Dinsdag 4 juni, Twee rondleidingen aan het gezelschap van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

•

Woensdag 5 juni, Rondleiding door Prof. dr. H. Beukers aan groep forensische psychiaters

 

17

•

Zaterdag 8 juni, Directeur bijeenkomst Rotterdam-Japan Club in Kröller-Müller Museum.

•

Dinsdag 11 juni, Leiden Law Festival ‘Recht in hedendaags Japan: tussen democratisering en populisme’ door Prof. dr. E. Herber

•

Woensdag 12 juni, Rondleiding door mw. Y. Kunimori aan de Japanse School te Brussel

•

Donderdag 13 juni, Opening van de tentoonstelling ‘Het Snoer der Ontferming, Couperus en Japan’ en ‘Lily in Japan’ in aanwezigheid van de Japanse ambassadeur in Nederland, de heer Nagamine en zijn vrouw.

•

Zondag 16 juni, Twee rondleidingen door mevr. L. Jansen aan oud studentenbond de Vrije Universiteit te Brussel

•

Zondag 16 juni, Lezing over de tijdelijke tentoonstelling door mevr. P. Teunissen-Nijsse, gastconservator van ‘Het Snoer der Ontferming, Couperus en Japan’

•

Maandag 17 juni, directeur geeft rondleiding aan twee professoren uit Nagasaki

•

Vrijdag 21 juni, Rondleiding aan medewerkers van het bedrijf Macropa B.V. te Zoeterwoude, ‘Het Snoer der Ontferming, Couperus en Japan’ door mevr. L. Janssen

•

Vrijdag 21 juni, Ontvangst Japanse groep door Kris Schiermeier samen met burgemeester Lenferink. Directeur geeft speech op stadhuis en rondleiding in SieboldHuis

•

Vrijdag 21 juni, Kris Schiermeier van Japanmuseum SieboldHuis heeft de Japanse prinses Mako in het museum mogen ontvangen. De directeur heeft de prinses een rondleiding door het museum gegeven. Prinses Mako toonde veel interesse in de kunstobjecten uit de Japanse Sieboldcollectie. Momenteel studeert de prinses kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Edinburgh in Schotland. Ze wist het fraaie pand waar Philipp Franz von Siebold in de 19e eeuw woonde erg te waarderen. De prinses is de oudste kleindochter van Keizer Akihito en Keizerin Michiko. Het Keizerlijk paar heeft samen met Koningin Beatrix in het jaar 2000 het museum officieel geopend.

•

Zaterdag 22 juni, Japanfestival in de Waag georganiseerd in samenwerking met Beste World Corporation: ruim 2.500 bezoekers (NB. deze niet meegeteld in bezoekersaantal Japanmuseum SieboldHuis)

•

Zondag 23 juni, Couperusdag:

•

van

o

11.00 – 12.00 Rondleiding over de tentoonstelling ‘Het snoer der ontferming’ door mevr. P. Teunissen-Nijsse

o

12.00 – 14.00 Haiku-workshop door dhr. D. Muiderman

o

14.30 – 15.05 Speyk sessie

o

15.00 – 17.00 Haiku-workshop door dhr. D. Muiderman

o

15.30 – 16.05 Speyk sessies door verschillende dichters

o

16.30 – 17.00 Speyk sessies door verschillende dichters

Zaterdag 29 + zondag 30 juni, Het Japanmuseum SieboldHuis neemt deel aan de Leidse Tuinenroute

Juli • Zondag 7 juli, Lezing door dhr. H. Van der Lugt, oud-correspondent NRC in Japan, ‘De ingeblikte omroepster in Kyoto’

 

•

Zondag 14 juli, Rondleiding door mevr. M. de Jong over de tijdelijke tentoonstelling

•

Zondag 28 juli, Lezing door Prof. dr. H. Beukers: ‘Een vos onder mijn ribben: Couperus’ gedwongen verblijf in het Internationaal Hospitaal in Kobe’

18

Augustus • Zaterdag 3 augustus, Rondleiding door mevr. M. de Jong over de tijdelijke tentoonstelling •

Zaterdag 3 augustus, Sushiworkshop

•

Zondag 4 augustus, Vriendendag voor de Vrienden van de Stichting Lily

•

Donderdag 8 augustus, Japanse tourgroep krijgt rondleiding in het SieboldHuis

•

Zondag 11 augustus, Rondleiding over de tijdelijke tentoonstelling ‘Het Snoer der Ontferming, Couperus en Japan’ door mevr. M. de Jong

•

Donderdag 15 augustus, Japanse tourgroep uit Brussel krijgt rondleiding in het SieboldHuis

•

Zondag 18 augustus, Rondleiding over de tijdelijke tentoonstelling ‘Het Snoer der Ontferming, Couperus en Japan’ door mevr. M. de Jong

•

Woensdag 21 augustus 2013, Twee rondleidingen aan de Vrienden van het West-Fries museum te Hoorn over de tijdelijke tentoonstelling ‘Het Snoer der Ontferming, Couperus en Japan’ door mevr. M. de Jong

•

Donderdag 22 augustus Japanse tourgroep bezoekt het SieboldHuis

•

Vrijdag 23 augustus, Vriendenavond voor de vrienden van het SieboldHuis: Botanische aquarellen tekenen met mevr. E. Hoogendijk

•

Zondag 25 augustus, Couperusdag: o

11.00 – 12.00 uur Rondleiding

o

12.00 – 14.00 uur Haiku workshop

o

12.30 – 13.15 uur Theater van Boris van de Wijngaard

o

13.00 – 13.30 uur Dichtsessie/ Speyksessie

o

13.30 – 14.30 uur Rondleiding

o

14.30 – 15.15 uur Theater van Boris van de Wijngaard

o

15.00 – 17.00 uur Haiku workshop

o

15.00 – 15.30 uur Dichtsessie/ Speyksessie

o

15.30 – 16.15 uur Theater van Boris van de Wijngaard

o

16.00 – 16.30 uur Dichtsessie/ Speyksessie

•

Dinsdag 27 augustus, Engelstalige rondleiding door Mevr. L. Jansen tijdens het rechtsvergelijkend symposium Japans/Nederlands recht, georganiseerd door de Rechtenfaculteit Leiden.

•

Donderdag 29 augustus, Japanse tourgroep bezoekt Japanmuseum SieboldHuis

•

Donderdag 29 augustus, Familie Kawasaki bezoekt Japanmuseum SieboldHuis

•

Vrijdag 30 augustus, Personeels BBQ

•

Zaterdag 31 augustus, Deelname aan de jaarlijkse Amsterdamse Uitmarkt. Petje op, Petje af met Kris Schiermeier en Marjolijn Goos

September • Zondag 1 september, Deelname aan de jaarlijkse Amsterdamse Uitmarkt. Petje op, Petje af met Kris Schiermeier en Marjolijn Goos •

Donderdag 5 september, De tentoonstellingen 'JapanFoodDrinks' en 'Om te smullen' zijn feestelijk geopend met het 'Kagami Biraki' ritueel. De directeur van Japanmuseum SieboldHuis, Kris Schiermeier, heeft samen met de directeuren van Kikkoman, Hotel Okura, Fuji Film en tv-producent en liefhebber van de Japanse keuken, Han Peekel, het vat sake aangebroken. Met hamers werd het grote sake vat volgens Japanse traditie ingeslagen. De sake stroomde hierbij rijkelijk over de rand, een teken van voorspoed en geluk. Na dit bijzondere ritueel werd er geproost en genoten van overheerlijke Japanse hapjes van Hotel Okura.

•

Zondag 8 september, Lezing; ‘Het verhaal achter de foto’ door fotograaf en beeldend kunstenaar Leo van der Kleij

 

19

•

Zondag 8 september, MuseumJeugdUniversiteit, Ivo Smits

•

Woensdag 11 september, Kuniko Numata geeft een rondleiding aan 30 leden van de Japan-Netherlands Society of Nagasaki o.l.v. hun voorzitter Keizo Ueda, ze brengen ook een bezoek aan burgemeester Lenferink.

•

Zaterdag 14 september, Openmonumentendagen, Gratis entree en monumentale rondleidingen (592 bezoekers)

•

Zondag 15 september, Openmonumentendagen, Gratis entree en monumentale rondleidingen (1160 bezoekers)

•

Vrijdag 20 september, Kunstshot drie manga workshops

•

Zaterdag 21 september, Opening tentoonstelling ‘Van hier tot Tokyo’ in Galerie Contrast in Tilburg door Kris Schiermeier

•

Maandag 23 september, Vergadering Raad van Toezicht

•

Zondag 22 september, Groep uit België

•

Zondag 22 september, Lezing; ‘Eten is cultuur, tafelmanieren meer dan behendigheid met stokjes alleen’ door Professor dr. Matthi Forrer

•

Zaterdag 28 september, Sushiworkshop door Yumiko Kunimori

•

Zondag 29 september, Meet & Greet bij tentoonstelling ‘Om te smullen’ door Eline Hoogendijk

Oktober • Woensdag 2 oktober, Rondleiding Hirado delegatie door Kuniko Numata •

Donderdag 3 en vrijdag 4 oktober, Museumcongres Den Bosch, deelname door Kris Schiermeier en Marjolijn Goos

•

Zondag 6 oktober, Rondleiding bij tentoonstelling ‘JapanFoodDrinks’ door Yumiko Kunimori

•

Zondag 6 oktober, Lezing en filmvertoning documentaire Tikotin door Jaron Borensztajn

•

Woensdag 9 september, Rondleiding Holland van Gijzen

•

Zaterdag 12 oktober, Lezing en Sakeproeverij door Dick Stegewerns.

•

Zondag 13 oktober, Lezing; ‘Soysauce, the past, present and future’ (Engelstalig) door Ryo Shimoyo

•

Zondag 13 oktober, MuseumJeugdUniversiteit door Martien van Oijen

•

Woensdag 16, donderdag 17, vrijdag 18 oktober, Internationale Siebold Collectie Conferentie

•

Zondag 20 oktober, Lezing; ‘Japanese Food Culture. The past, present and future.’ (Engelstalig) door Akira Oshima

•

Zondag 27 oktober, Rondleiding bij tentoonstelling ‘JapanFoodDrinks’ door Leo van der Kleij

November • Vrijdag 1 november, Kaempfer Symposium •

Zondag 3 november, Rondleiding bij tentoonstelling ‘JapanFoodDrinks’ door Yumiko Kunimori

•

Zondag 3 november, Bunka no Hi in het Arsenaal. Japanmuseum SieboldHuis heeft een stand op deze culturele dag

•

Dinsdag 5 november, woensdag 6 november en donderdag 7 november, Leids Film Festival met Japanse films

•

Vrijdag 8 november, Afscheidsfeest van Elizabeth van der Wind georganiseerd door Japanmuseum SieboldHuis en Nederlands Japans Genootschap

•

Zaterdag 9 november, Workshop Japanse Hapjes maken, door Yumiko Kunimori

•

Zondag 10 november, Lezing; ‘From Straw to Plastic: Wrapping and Unwrapping Food in Japan.’ (Engelstalig) door Professor dr. Katarzyna Cwiertka

•

Zondag 10 november, MuseumJeugdUniversiteit door Matthi Forrer

 

20

•

Zondag 10 november, Receptie ter gelegenheid van artist in residence dhr. Sei'ichiro Miida

•

Vrijdag 15 november, Raad van Adviesbijeenkomst

•

Zondag 17 november, Rondleiding bij tentoonstelling ‘JapanFoodDrinks’ door Yumiko Kunimori

•

Zondag 17 november, Kinderworkshop: Maak je eigen Kamishibai theater door EUUniverse Awareness.

•

Zaterdag 23 november, Boekpresentatie Het verhaal van Genji door Jos Vos, Ivo Smits en Menno Fitski

December • Dinsdag 3 december, Rondleiding door Kuniko Numata aan KLM en NBTC •

Woensdag 4 december, Rondleiding door Kuniko Numata aan studenten en docenten Universiteit van Nagasaki

•

Vrijdag 6 december opening ‘Helden, Humor, Horror’ door Kris Schiermeier en Chris Uhlenbeck

•

Zondag 8 december, MuseumJeugdUniversiteit door Willem van Gulik

•

Dinsdag 10 december, Rondleiding Japanse school

•

Vrijdag 13 december, Opening ‘Samurai Warrior’ door Kris Schiermeier en Diana Lepelaar in Japanmuseum SieboldHuis

•

Vrijdag 13 december, Rondleiding ‘Helden, Humor, Horror’ door Chris Uhlenbeck

•

Vrijdag 13 december, Vriendenevenement Workshop Kanzashi door Marie-José Mathot

•

Zondag 15 december, Lezing 'Op het lijf getekend, versierde helden van stad en straat' door Prof. W. van Gulik

•

Vrijdag 20 december, Prijsuitreiking Samurai-Warrior door Kris Schiermeier in Haagweg 4

•

Zondag 22 december, Rondleiding ‘Helden, Humor, Horror’ door Daan Kok

•

Vrijdag 27 december, Workshop waaiersmaken door Kilian Langestraat

Overzicht van interviews, radio- en televisieoptredens • Woensdag 20 februari radio-interview Kris Schiermeier met Unity FM over de Tentoonstelling 'Hollanders’ •

Woensdag 27 februari, LD-interview Chris Uhlenbeck Leidsch Dagblad Tentoonstelling ‘Hollanders’

•

Dinsdag 5 maart, interview Chris Uhlenbeck VPRO De Avonden. Tentoonstelling ‘Hollanders’

•

Zondag 24 maart, Bezoek van de dhr. Keulen, journalist van het Tijdschrift KIJK

•

Zondag 31 maart, Kuniko Numata, Rondleiding en interview KLM-Journalisten in Japanmuseum SieboldHuis

•

Vrijdag 3 april, Interview Kris Schiermeier met Telegraaf; eerste vlucht KLM Fukuoka

•

Zondag 7 april, Televisie interview Alex van Kampen NHK Broadcasting. Opname in het SieboldHuis voor reisprogramma)

•

Woensdag 17 april, opnames in Japanmuseum SieboldHuis door Cine Air Media; promotiefilm Museumnacht

•

Dinsdag 23 april, Opnames in Japanmuseum SieboldHuis voor commercial National Geographic Channel ‘Leiden, stad van ontdekkingen.’

•

Vrijdag 27 april, TBS filmploeg, opnames van Japanmuseum SieboldHuis i.v.m. bezoek Prinses Masako aan Nederland

•

Woensdag 8 mei, TBS World Tour Perfect Map opnames Japanmuseum SieboldHuis i.s.m. Yumiko Kunimori. De naam van het programma is ‘ Sekai ishu miwaku no tetsudo kiko’ (een fascinerende treinreis rond de wereld). Het thema van deze reis zijn de

 

21

kleuren van Nederland en de reis loopt van Amsterdam via Leiden en Den Haag naar Delft •

Vrijdag 10 mei, TBS Treinreisprogramma. Interview en opnames Kris Schiermeier

•

Maandag 27 mei, Petra Teunissen-Nijsse interview in Japanmuseum SieboldHuis over tentoonstelling ‘Het snoer der ontferming: Couperus en Japan’ voor radioprogramma van BOS, radio 5

•

Zaterdag 8 juni, Radioprogramma ‘Hemelsbreed’ op BOS met Petra Teunissen-Nijsse

•

Vrijdag 21 juni, Telefonisch interview redactie Vorsten, n.a.v. bezoek prinses Mako

•

Zaterdag 7 juli, 09.00 uur. SterUit Radiocommercial voor ‘Het snoer der ontferming: Couperus en Japan’, Radio 1 & 2

•

Vrijdag 5 september, 14.00 uur. Unity FM interview JapanFoodDrinks door Marjolijn Goos

•

Zaterdag 21 september, 15.00 uur. Opening tentoonstelling ‘Van hier tot Tokio’ Galerie Contrast, Tilburg door Kris Schiermeier

•

Maandag 21 oktober. Nieuwe Revue artikel input gegeven door Dick Raatgever

•

Zaterdag 1 november. Kris Schiermeier studiogast bij Sleutelstad FM, van 10.00 – 12.00 uur

•

Woensdag 4 december. Perspreview bij tentoonstelling Helden, Humor, Horror

•

Zaterdag 9 november. Jurylid bij de Nationale Kunstdagen in Rotterdam

•

Dinsdag 10 december. Kris Studiogast studiogast bij Unity FM, van 21.00 – 22.00 uur

•

Dinsdag 10 december. Rondleiding Journalist Leidsch Dagblad bij Samurai-Warrior

•

Donderdag 19 december. Interview samen met Chris Uhlenbeck en Journalist van NRC voor tentoonstelling Helden, Humor, Horror

Educatie en wetenschap Kinderspeurtochten/kleurplaten In 2013 is er bij iedere tentoonstelling een product voor kinderen gemaakt, zoals een kleurplaat en/of een speurtocht (doelgroep 8-12 jaar). Bij de vaste opstelling zijn er kinderspeurtochten: één voor de doelgroep 4-7 jaar en één voor de doelgroep 8-12 jaar. Doe-kelder en kinderactiviteiten Bij de Spoken en Geesten-tentoonstelling was de kelder omgetoverd tot een griezelkelder met spinnenwebben, grote spinnen, doodshoofden en een enge Japanse film. Aan de grote tafel konden er kleurplaten met aan de tentoonstelling gerelateerde thema’s gekleurd worden. Op de speurtochten, kleurplaten en de doe-kelder wordt door kinderen en (groot)ouders enthousiast gereageerd. Bij de andere tentoonstellingen was het mogelijk om in de kelder een kleurplaat gerelateerd aan de tentoonstelling in te kleuren, een memoryspel te spelen en een schuifpuzzel te maken. Bij de tentoonstellingen ‘Couperus en Japan’ en ‘Lily in Japan’ was er een wedstrijd: schrijf je eigen reisverslag gericht op drie leeftijdscategorieën (7-12, 13-88, 19-99). Verder werden er kinderworkshops waaiersmaken, manga en kanzashi gegeven. Op 17 november presenteerde EU-Universe Awareness het eerste Kamishibai iBook verhaal ‘Stella en Giotto zoeken naar Aliens’ in Japanmuseum SieboldHuis. Kamishibai is een traditionele Japanse vertellingsvorm. De verhaalverteller toonde afbeeldingen op een houten podium. Kinderen werden in dit verhaal meegenomen op avontuur met Stella en haar hond Giotto. Samen zijn ze op zoek naar buitenaards leven en vragen ze zich af hoe het leven eruit zal zien op andere planeten. Na afloop van het verhaal, gingen de kinderen aan de slag om hun eigen kamishibai te maken. Elk kind ging na de workshop naar huis met hun eigen kamishibai theater en een kopie van ‘Stella en Giotto zoeken naar aliens’.

 

22

Films en PowerPointpresentaties Naast de Japanse tekenfilms voor kinderen in de kelder werden er in de tijdelijke tentoonstellingsruimte films en PowerPointpresentaties getoond die een verdiepende uitleg gaven op onderwerpen en technieken van de tentoonstelling. Bij de vaste presentatie worden er vier films getoond: een film over Siebold en zijn leven, Siebold en de hofreis, een film over het hedendaagse Japan en is er een Touch screen met interviews met Siebolds nazaten. In 2013 werden er drie Japanse films getoond tijdens het Leidse filmfestival aansluitend aan het thema ‘JapanFoodDrinks’ van de tijdelijke tentoonstelling. Museum en Schoolprogramma Sinds september 2009 neemt het SieboldHuis deel aan het Museum en Schoolprogramma, dat in de regio Leiden grote populariteit geniet. In dit kader bezochten 688 basisschool leerlingen in 2013 Japanmuseum SieboldHuis. MuseumJeugdUniversiteit In 2013 heeft het Japanmuseum SieboldHuis aan de MuseumJeugdUniversiteit meegedaan. Jongeren tussen 8-12 jaar volgden dit najaar maandelijks een college in het SieboldHuis van verschillende docenten van de Universiteit Leiden of specialisten op het gebied van Siebold. De onderwerpen sloten aan bij de tijdelijke tentoonstellingen of bij de vaste presentatie. Circa 20 kinderen namen per college deel. 8 september 2013, ‘Waarom verdwaalde je niet in het oude Japan?’ College van Prof. dr. Ivo Smits. Tijdens dit college vertelde Prof. dr. Ivo Smits alles over reizen in Japan in de 18e en 19e eeuw. Hoe reisde je, wat at je onderweg en hoe kwam je op je bestemming zonder navigatiesysteem? 13 oktober 2013, ‘Kun je van elke vis sushi maken?’ College van dr. Martien van Oijen. Sushi en sashimi zijn bekende Japanse gerechten waarin vaak vis, inktvis en schelpdieren worden verwerkt. In en rond Japan komen meer dan 3000 soorten vissen voor, maar kun je ze ook allemaal eten? Zitten er bij Siebolds verzameling ook soorten waarvan je sushi en sashimi kunt maken? Heeft Siebold deze gerechten 180 jaar geleden zelf ook in Japan gegeten? 10 november 2013, ‘Was Siebold een Spion?’ College van Prof. dr. Matthi Forrer. Van 1633 tot 1853 was Japan afgesloten voor de buitenwereld. Hollanders waren de enige westerlingen die welkom waren op een klein gedeelte van Japan. Siebold heeft hier zes jaar gewoond, maar waarom werd hij van het eiland verbannen? Was hij een spion? 8 december 2013, ‘Kunnen schilderijen wandelen?’ College van Prof. dr. Willem van Gulik Tatoeages zijn al eeuwenlang populair over de hele wereld. In Japan wordt het hele lichaam versierd met legendarische en mythologische figuren. Aan het begin van de 19e eeuw verschenen er ook prenten met getatoeëerde Chinese volkshelden. Waarom gebeurde dit? Was dit kunst? Stagiaires Het SieboldHuis heeft in 2013 drie stagiaires gehad. Twee van de Universiteit Leiden: Renée Hendriks voor de Japanmarkt en Nadia Keijzer voor de tijdelijke tentoonstellingen ‘Bijzondere Bezoekers’, ‘Lily in Japan’ en ‘Om te smullen’. Kilian Langestraat van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (opleiding docent beeldende kunst en vormgeving) heeft als stagiair Educatie de speurtocht ‘Helden, Humor, Horror’ ontworpen en de PowerPointpresentatie waarin een relatie tussen hedendaagse manga en het werk van Kuniyoshi wordt gemaakt. Daarnaast heeft hij workshops waaiersmaken gegeven en ontwikkelt hij nieuwe educatieve rondleidingen Museum & School.

 

23

Symposia en conferentie Het Japanmuseum heeft twee symposia en een grote conferentie georganiseerd in 2013. 9, 10, 11 januari, Taisho Symposium (Engelstalig) 'The greater Taisho period 1900 - 1940 Years of irony and paradox'. Dit symposium herdenkt de 75ste verjaardag van the Society for Japanese Arts (75 deelnemers). Organisatie: Society for Japanese Arts, Universiteit Leiden en Japanmuseum SieboldHuis. 16-18 oktober 2013, Zevende Internationale Siebold Collectie Conferentie Verschillende sprekers uit Japan en Europa spraken op deze 7de Internationale Sieboldconferentie in Japanmuseum SieboldHuis en in Rijksmuseum Volkenkunde te Leiden over hun onderzoek. Zestig deelnemers bezochten de conferentie. Inhoudelijk samengesteld door Prof. dr. Ohba Hideaki (Universiteit van Tokio), Prof. dr. Matthi Forrer (Museum Volkenkunde) en Dr. Andreas Mettenleiter (Siebold Gesellschaft, Würzburg). Organisator: Japanmuseum SieboldHuis. Sponsors: Isaac Alfred Ailion Foundation en Toshiba International Foundation. 1 november, Kaempfer Symposium Het symposium ‘Collecting Japanese Art in European Museums’ werd gehouden op vrijdag 1 november. Organisatoren: Heinz M. Kaempfer Fund, Universiteit Leiden en Japanmuseum SieboldHuis Moderator: Kris Schiermeier in haar hoedanigheid als voorzitter Heinz M. Kaempfer Fund. Sprekers: Prof. dr. Matthi Forrer (Museum Volkenkunde), Dr. Rosina Buckland (National Museum Scotland, Edinburgh), Dr. Marketa Hanova (National Gallery Prague) Menno Fitski (Rijksmuseum Amsterdam). Sponsors: Society for Japanese Arts en Brill Academic Publishers. Nagasaki-kamer Japanmuseum SieboldHuis huisvest sinds maart 2009 de liaison office van de Universiteit van Nagasaki. In 2011 is de verlenging getekend voor nog een termijn van drie jaar. Naast het verstrekken van ruimte, verzorgt Japanmuseum SieboldHuis ook de administratie. In 2013 bezochten ruim 40 Japanners de ‘Nagasaki-kamer’. Digitaal Woordenboek Japanmuseum SieboldHuis treedt op als ‘host’ voor het digitale woordenboek: Nieuw Japans-Nederlands Woordenboek. Partners In 2013 werd de samenwerking met partners zoals Tsuyama Archives of Western Learning, Tikotin Museum Haifa, Japanse Ambassade, en andere Leidse instanties, musea en de Universiteit Leiden en educatieve organisaties als Kunstshot en Cultuursjop voortgezet. De samenwerking met Museumgroep Leiden is gecontinueerd voor de educatieve lesprogramma’s en op het gebied van PR en Communicatie zijn de banden met Leiden Marketing aangehaald.

 

24

Prestatieoverzicht 2013

2012

2011

2010

1. Tentoonstellingen

10

8

6

12

2. Schoolgroepen

28

45

65

22

35.438

33.383

38.449

23.888

2.133

2.147

1.833

2.208

688

1.141

1.025

350

966

1.074

2.945

493

29

32

36

18

108

84

96

127

13

13

19

18

6

6

6

2

3. Bezoeken 3.1 Japanse bezoekers 3.2 Scholieren, Museum & School 3.3 Scholieren, overigen 4. Lezingen, seminar, symposium 5. Rondleidingen 6. Borrel, recepties 7. Vergaderingen 8. Filmvertoningen

20

25

16

16

108

117

50

23

29

12

22

3

11. Voorlichting

286

260

240

220

12. Persaandacht binnenland

460

433

175

100

13. Persaandacht buitenland

-

-

-

-

€ 50.037

€ 39.843

€ 90.967

€ 44.265

9. Demonstraties en workshops 10. Lezingen buitenshuis

14. Winkelomzet NB. NB. NB. NB.

2011 Hello Kitty – Hello Holland tentoonstelling en Hokusai-tentoonstelling. Bezoekersaantal 2012 inclusief Japanmarkt (9.000) en KLM evenement (200). Bezoekersaantal 2013 inclusief Japanmarkt (8.400). Persaandacht buitenland is niet meetbaar.

Toelichting op het prestatieoverzicht Het aantal Nederlandse bezoekers is ten opzichte van 2012 met ruim 2.000 toegenomen. Het aantal scholieren en deelnemers aan Museum & School is daarentegen afgenomen ten opzichte van 2012. Dit heeft onder meer te maken met het feit dat de regio Katwijk geen subsidie meer ontvangt voor deze activiteit. Verder zijn we ook door interne communicatiestoornis onvoldoende in staat geweest groepen scholieren naar Japanmuseum SieboldHuis te trekken. Inmiddels is dit probleem opgelost. Het aantal rondleidingen in het museum is toegenomen maar demonstraties, lezingen en films zijn afgenomen omdat het steeds moeilijk wordt om mensen te vinden die het om niet willen doen. Japanmuseum SieboldHuis raakt steeds bekender als museum en kenniscentrum. Dit heeft geleid tot een toename van vragen over allerlei zaken met betrekking tot Japan. Lezingen, openingen van tentoonstellingen en exposities door de directeur buitenshuis zijn toegenomen. De persaandacht toont ook een stijgende lijn. De winkelomzet is tevens toegenomen door het stijgende bezoekersaantal.

 

25

BEGROTING 2014 De volgende begroting over 2014 is vastgesteld door de Raad van Toezicht van Stichting SieboldHuis. Stichting SieboldHuis, Leiden 14 april 2014 LASTEN 2014 Budget 1. Personeel

€311.000

2. Afschrijvingen

€115.000

3. Huisvesting

€248.985

4. Activiteiten

€111.000

5. Marketing

€85.000

6. Overige kosten

€67.500

Totaal

€938.485

BATEN 2014 Budget 1. Partners

€556.034

2. Andere inkomsten

€262.500

3. Vrijval investeringssubsidie

€98.000

4. Rente

 

€2.000

Totaal

€918.534

Resultaat

€ 19.951-

26

JAARREKENING 2013

 

27

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN

BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na resultaatbestemming)

ACTIVA (in euro's)

31 december 2013

31 december 2012

231.322

278.208

VASTE ACTIVA Materiële vaste activa

1

VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen Voorraad Vorderingen Liquide middelen

Totaal

Jaarrekening 2013

2 3 4

45.969 155.467 309.546

39.423 232.703 215.396 510.982

487.522

742.304

765.730

28

PASSIVA (in euro's) STICHTINGSVERMOGEN Algemene reserve Bestemmingsfonds woordenboek VOORZIENINGEN Groot onderhoud

31 december 2013

5 20.345 8.336

6

LANGLOPENDE SCHULDEN Investeringssubsidies

7

KORTLOPENDE SCHULDEN Investeringssubsidies Schulden aan leveranciers Schulden aan kredietinstellingen Overige schulden en overlopende passiva

8

Totaal

Jaarrekening 2013

31 december 2012

63.134 10.120 28.681

73.254

211.990

185.205

20.673

118.401

97.831 29.424 74.646

97.934 21.221 6.455

279.059

263.260 480.960

388.870

742.304

765.730

29

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN

STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2013 BATEN (in euro's)

Begroting 2013

Realisatie 2013

Realisatie 2012

OPBRENGSTEN Directe opbrengsten Publieksinkomen Overige inkomsten Totale directe opbrengsten Indirecte opbrengsten Bijdragen Subsidies ministeries Overige subsidies/bijdragen

9 139.000 68.500

136.256 96.165 207.500 41.000 248.500

133.078 169.512 232.421 39.669 272.090

302.590 37.503 340.093

10 450.000

450.000

205.000

SOM DER BATEN

450.000

207.204

205.519

655.000

657.204

655.519

903.500

929.294

995.612

LASTEN Beheerlasten personeel12 Beheerlasten materieel 13

142.000 471.400

147.346 480.409 613.400

Activiteitenlasten personeel Activiteitenlasten materieel

14

180.000

15

111.100

SOM DER LASTEN SALDO UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Rentebaten en –lasten 11 SALDO VAN BATEN EN LASTEN

161.146 504.624 627.755

199.455

665.770 189.093

148.196

174.478

291.100

347.651

363.571

904.500

975.406

1.029.341

-1.000

-46.112

-33.729

1.000

1.539

2.560

-

-44.573

-31.169

-

-1.784

-860

-

-42.789

-30.309

Resultaatbestemming: Onttrekking bestemmingsfonds woordenboek

ONTTREKKING ALGEMENE RESERVE

Jaarrekening 2013

30

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN

KASSTROOMOVERZICHT (x € 1.000)

2013

2012

-51 27 111

-31 27 108

87

104

-98

-98

-11

6

-7 84 18

-34 192

A

84

164

Investeringen in materiële vaste activa

B

-58

-9

Toename respectievelijk afname liquide middelen boekjaar

(A-B)

26

155

235 -209

209 -54

26

155

Kasstroom uit operationele activiteiten Exploitatieresultaat Mutatie voorziening groot onderhoud Afschrijvingen materiële vaste activa

Mutatie egalisatiereserves investeringsbijdragen Mutatie Mutatie Mutatie Mutatie

werkkapitaal voorraden vorderingen kortlopende schulden

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Verloop liquide middelen Liquide middelen einde boekjaar Liquide middelen begin boekjaar Toename respectievelijk afname liquide middelen boekjaar

Jaarrekening 2013

31

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN

ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE JAARREKENING Grondslagen BW2 Titel 9 en RJK C1.1 - Kleine Organisaties-zonder-winststreven De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming de Nederlandse grondslagen zoals vastgelegd in de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (kleine rechtspersonen) C1.1 "Kleine Organisaties-zonder-winststreven". GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA EN RESULTAATBEPALING Algemeen De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten, tenzij in de onderstaande toelichting anders is vermeld. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben, danwel wanneer zij zijn toegezegd. Winsten worden slechts genomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen, indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Financiële instrumenten De stichting maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die haar blootstelt aan markt- of kredietrisico’s. Het betreft slechts financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen. De stichting handelt niet in deze financiële instrumenten en heeft procedures en gedragsrichtlijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het niet-nakomen door een tegenpartij van de stichting verschuldigde betalingen blijven eventuele daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de desbetreffende instrumenten. De reële waarde van de in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen, liquide middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen historische kostprijs, verminderd met lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte economische levensduur. Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Voorraad De voorraad wordt gewaardeerd tegen kostprijs, waar nodig onder aftrek van een voorziening voor incourantheid.

Jaarrekening 2013

32

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN

Reserves De bestemmingsfondsen zijn niet vrij besteedbaar. De algemene reserve is vrij te besteden. Voorziening groot onderhoud De voorziening ter gelijkmatige verdeling van lasten voor groot onderhoud van de installaties in het gebouw wordt bepaald op basis van de te verwachten kosten over een reeks jaren. De voorziening wordt lineair opgebouwd. Het uitgevoerde onderhoud wordt ten laste van de voorziening gebracht. Langlopende - en kortlopende schulden De langlopende - en kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Subsidies in verband met aanschaf van materiële vaste activa worden opgenomen onder de passiva onder de langlopende schulden. Deze subsidies worden tijdsevenredig over de geschatte levensduur van deze activa ten gunste van de staat van baten en lasten gebracht. Het relatieve deel dat de totale aanschafwaarde van materiële vaste activa dat hoger is dan de oorspronkelijke investeringssubsidie betreft het deel van de afschrijvingslast, dat niet gecompenseerd wordt door de vrijval van de investeringssubsidie. GRONSLAGEN VOOR DE BEPALING VAN HET RESULTAAT Baten Dit betreffen alle opbrengsten die betrekking hebben op het verslagjaar inclusief toegezegde nog niet ontvangen bijdragen. Exploitatiesubsidies Exploitatiesubsidies worden ten gunste van de staat van baten en lasten gebracht in het jaar ten laste waarvan de gesubsidieerde uitgaven komen.

Jaarrekening 2013

33

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN

TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (in euro's) VASTE ACTIVA 1.

Materiële vaste activa

Het verloop van deze post is als volgt:

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2013

Ontwerp/ Herinrichting

Inventaris etc.

Automatisering

Totaal

229.272 -179.996

830.991 -611.968

101.400 -91.491

1.161.663 883.455

49.276

219.023

9.909

278.208

-22.926

62.747 -84.610

1.471 -3.568

64.218 -111.104

26.350

197.160

7.812

231.322

229.272 -202.922

893.738 -696.578

102.871 -95.059

1.225.881 -994.559

26.350

197.160

7.812

231.322

10%

10%

20%

Investeringen Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2013 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2013 Afschrijvingspercentage 2. Voorraad

Voorraad boeken en ansichtkaarten Promotiemateriaal en kantoorartikelen Af: Voorziening incourante voorraden

31-12-2013

31-12-2012

47.862 5.232 53.094 -7.125

44.749 3.011 47.760 -8.337

45.969

39.423

6.150 27.846 7.210 67.876 46.385

8.408 34.257 1.698 94.382 66.028 27.930

155.467

232.703

3. Vorderingen Debiteuren Te vorderen omzetbelasting Vooruitbetaalde pensioenen Te vorderen subsidie en sponsoring Vooruitbetaalde huur Overlopende vorderingen en overlopende activa Alle vorderingen hebben een looptijd korter dan 1 jaar.

Jaarrekening 2013

34

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN

4. Liquide middelen 31-12-2013

31-12-2012

4.384 48 305.114

1.550 213.846

309.546

215.396

31-12-2013

31-12-2012

Stand per 1 januari Uit resultaatbestemming

63.134 -42.789

93.443 -30.309

Stand per 31 december

20.345

63.134

Kas Gelden onderweg ABN AMRO Bank N.V. deposito’s

Alle liquide middelen staan ter vrije beschikking van de stichting. PASSIVA 5. STICHTINGSVERMOGEN Algemene reserve Het verloop van deze post is als volgt:

Voor de algemene reserve geldt dat wordt gestreefd naar een solvabiliteit van 40% van het balanstotaal (ongeveer € 300.000). 31-12-2013

31-12-2012

10.120 -1.784

10.980 -860

8.336

10.120

Bestemmingsfonds woordenboek Stand per 1 januari Onttrekking via resultaatbestemming Stand per 31 december

Dit bestemmingsfonds is gevormd inzake de ontvangen sponsorbijdrage ontwikkeling Japans/Nederlands woordenboek. 31-12-2013

31-12-2012

Stand per 1 januari Dotatie ten laste van het exploitatieresultaat

185.205 26.785

158.420 26.785

Stand per 31 december

211.990

185.205

6.

VOORZIENINGEN

Groot onderhoud

Jaarrekening 2013

35

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN

7.

LANGLOPENDE SCHULDEN 31-12-2013

31-12-2012

100.000 40.000 2.500 1.375 10.891 350.000 12.500 200.000 182.000 35.472 6.807 3.500 15.000 2.723 80.000 20.000

100.000 40.000 2.500 1.375 10.891 350.000 12.500 200.000 182.000 35.472 6.807 3.500 15.000 2.723 80.000 20.000

1.062.768

1.062.768

-944.264 -97.831

-846.433 -97.934

20.673

118.401

97.831 29.424 74.646 9.942 225.000 44.117

97.934 21.221 6.455 9.505 225.000 28.755

480.960

388.870

Investeringssubsidies Fonds 1818 Stichting TBI Fonds ANWB/Zimmermanfonds M. Huizing Stichting cultuurfonds Bouwfonds Ned. Gem. Ministerie van VROM Stichting Dr Hendrik Muller The Japanese Chamber of Commerce (JCC) Ministerie van OC&W Ministerie van Economische zaken Stichting K.F. Hein fonds Diversen Van der Mandele Stichting Stichting Cultuurfonds VSB fonds Prins Bernhard Cultuurfonds Subtotaal Vrijval tot en met 31 december Kortlopend deel Totaal generaal 8. KORTLOPENDE SCHULDEN Investeringssubsidies Schulden aan leveranciers Schulden aan kredietinstellingen Te betalen loonheffingen Vooruitontvangen subsidie Overige schulden en overlopende passiva

NIET IN DE BALANS OPGENOMEN ACTIVA EN VERPLICHTINGEN Verplichtingen In 2002 heeft de stichting een huurcontract gesloten met Dienst Domeinen Regio ZuidHolland voor het pand Rapenburg 19 te Leiden. De huurovereenkomst gaat in op het moment van oplevering van het pand en geldt voor een periode van 15 jaar. De jaarlijkse huur bedraagt € 132.056 (prijspeil 2013).

Jaarrekening 2013

36

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN

TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2013 (in euro's) BATEN 9. Directe opbrengsten PUBLIEKSINKOMSTEN Entree gelden Verkopen winkel

Begroting 2013

Realisatie 2013

Realisatie 2012

84.000 55.000 139.000

86.219 50.037 136.256

93.235 39.843 133.078

68.500 68.500

96.165 96.165

167.908 1.604 169.512

207.500

232.421

302.590

26.000 15.000 41.000

26.145 13.524 39.669

26.406 11.097 37.503

TOTALE OPBRENGSTEN

248.500

272.090

340.093

10. Bijdragen Subsidie Ministeries

450.000

450.000

450.000

70.000 34.000 3.000

71.285 34.034 4.054

70.335 34.034 3.216

107.000

109.373

107.585

OVERIGE INKOMSTEN Sponsoring Sponsoring woordenboek

Totale directe opbrengsten Indirecte opbrengsten Verhuur kantoorruimte Catering Totale indirecte opbrengsten

Overige subsidies/bijdragen Gemeente Leiden Universiteit Leiden Vrienden

De subsidie van gemeente Leiden en de subsidie van Universiteit Leiden hebben een structureel karakter. Begroting Realisatie Realisatie 2013 2013 2012 Vrijval investeringssubsidies Vrijval investeringssubsidies 98.000 97.831 97.934 Vrijval van deze langlopende post loopt gelijk met de afschrijven van de investeringen waarvoor de subsidies zijn bedoeld. Begroting Realisatie Realisatie 2013 2013 2012 TOTALE BIJDRAGEN 11. RENTEBATEN- EN LASTEN Rente op uitgezette middelen

Jaarrekening 2013

655.000

657.204

655.519

1.000

1.539

2.560

37

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN

LASTEN

Begroting 2013

Salarislasten Lonen en salarissen Pensioenlasten Sociale lasten

Realisatie 2013

Realisatie 2012

197.000 10.500 27.500

203.833 13.238 28.505

198.427 10.523 27.392

235.000

245.576

236.342

Gemiddeld aantal werknemers Gedurende het jaar 2013 waren gemiddeld 4,26 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2012: 4,05). Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) Voor de toelichting in de jaarrekening is uitgegaan van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) zoals deze zal komen te luiden nadat het wetsvoorstel Aanpassingswet in werking is getreden. Op het moment van het opmaken van de jaarrekening is het wetsvoorstel wel door de Tweede Kamer, maar nog niet door de Eerste Kamer aangenomen. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft een mededeling in de Staatscourant gepubliceerd dat voor het kalenderjaar 2013 de WNT zal worden gehandhaafd als ware het bij de Eerste Kamer aanhangige wetsvoorstel Aanpassingswet WNT in werking is getreden. Op 26 februari 2014 heeft BZK het normenkader WNT gepubliceerd. Dit normenkader is toegepast. De WNT norm voor 2013 bedraagt € 228.599. Jaarlijks wordt deze WNT-norm vastgesteld in een ministeriële regeling. Er zijn geen functionarissen waarbij de verstrekte bezoldigingen, salarissen, honoraria en overige vergoedingen uitstijgen boven de WNT-norm van € 228.599. Naam

Directeur/bestuurder mevrouw drs. K.E.M.B. Schiermeier Raad van toezicht de heer prof. mr. L.J. Brinkhorst de heer ir. J.C. Breen de heer R. van den Berg mevrouw prof. mr. C.P.M. Cleiren de heer drs. E.J.F.B. van Huis de heer drs. K.J. Schoonderwoerd de heer prof. dr. I.B. Smits

Functie

Beloning 2013

Belaste onkosten 2013

Beloning betaalbaar op termijn

Omvang dienstverband (in FTE)

Periode

Directeur/ bestuurder

€ 85.170

€0

€0

1

01-09-2010 - heden

Voorzitter

€0

€0

€0

0

Vicevoorzitter

€0

€0

€0

0

Penningmeester

€0

€0

€0

0

Lid

€0

€0

€0

0

Lid

€0

€0

€0

0

Lid

€0

€0

€0

0

Lid

€0

€0

€0

0

29-04-2009 tot en met 31-12-2013 01-10-2009 - heden 29-04-2009 - heden 01-10-2009 - heden 01-07-2011 - heden 01-06-2012 - heden 29-04-2009 - heden

De functies bekleed door de leden van de Raad van toezicht zijn onbezoldigd; dit is in overeenstemming met de statuten.

Jaarrekening 2013

38

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN

Begroting 2013 Personeelskosten (derden) Directeur 4 Parttime assistenten Winkelbediende/gids en kantoorpersoneel Beveiliging Te presenteren als salarislasten

Totale personeelskosten

Realisatie 2013

Realisatie 2012

107.500 127.500 46.000 41.000 -235.000

102.026 143.550 61.879 39.346 -245.576

106.299 130.043 75.052 38.845 -236.342

87.000

101.225

113.897

322.000

346.801

350.239

14. Te presenteren als activiteitenlasten personeel

180.000

199.455

189.093

12. Beheerlasten personeel

142.000

147.346

161.146

De pensioenregeling is naar haar aard een toegezegde bijdrageregeling. De Stichting heeft in het geval van een tekort bij de pensioenverzekeraar (AEGON PPI B.V.) geen verplichting tot het doen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. De post “te presenteren als activiteitenlasten personeel” betreft het gedeelte van de totale personeelskosten, welke direct kunnen worden toegerekend aan de activiteiten. LASTEN

Begroting 2013

Realisatie 2013

Realisatie 2012

13. Beheerlasten materieel Afschrijvingen Materiële vast activa

110.000

111.105

108.498

Huur

128.000

132.056

128.689

27.000 20.000 19.000 35.000 3.400 5.500

26.785 15.618 17.954 35.994 3.161 9.151

26.785 17.768 18.278 34.039 3.133 8.690

109.900

108.663

108.693

49.500 500

53.602 0

64.049 703

50.000

53.602

64.752

Overige huisvesting Dotatie voorziening groot onderhoud Onderhoud Schoonmaak Gas, water en elektra Telefoon/internet Gemeente belastingen en verzekeringen

Marketing Publiciteit Mailingen

Jaarrekening 2013

39

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN Begroting 2013 Overige Reiskosten Representatiekosten Contributies en abonnementen Administratie- en bureaukosten Accountantskosten Catering Sponsoractiviteiten Overige kosten

Totaal beheerlasten materieel

Realisatie 2013

Realisatie 2012

10.000 5.500 1.500 15.500 6.000 10.000 10.000 15.000

11.152 6.050 2.340 15.854 9.421 9.130 12.003 9.033

23.492 8.537 2.753 18.227 10.229 8.300 13.910 8.544

73.500

74.983

93.992

471.400

480.409

504.624

50.000 4.500 10.000 5.000 40.000 1.600

87.187 4.358 26.098 1.784 1.116 24.513 3.140

120.953 1.586 16.166 481 2.464 1.326 27.437 4.065

111.100

148.196

174.478

15. Activiteitenlasten materieel Activiteiten Exposities en onderhoud tentoonstelling Verzekeringen Activiteitenprogramma Magazine Woordenboek Website Inkopen winkel Kosten rondleidingen/seminars

Voor zover het inzicht dit vereist verwijzen wij voor de toelichting op de verschillen tussen begroting en realisatie naar het bestuursverslag.

Leiden, 12 mei 2014 Stichting SieboldHuis

Mr. E.F. Jacobs Voorzitter van de Raad van Toezicht

Jaarrekening 2013

Drs. K.E.M.B. Schiermeier Directeur/bestuurder

40

OVERIGE GEGEVENS

Overige gegevens 2013

41

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT

Overige gegevens 2013

42

Accountants

Aan de bestuurder en Raad van Toezicht Stichting SieboldHuis Postbus 11007 2301 EA LEIDEN

BAKER TILLY BERK N.V. DELFTSE JAAGPAD 1A POSTBUS 624 2300 AP LEIDEN T: +31 (0)71 305 00 00 F: +31 (0)71 305 00 50 E: [email protected] KVK: 24425560 WWW .BAKERTILLYBERK .NL

Referentie

AR\RJ\SDJ\0042454\000003\001 CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2013 van Stichting SieboldHuis te Leiden gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2013 en de staat van baten en lasten over 2013 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de bestuurder De bestuurder van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het bestuursverslag en het activiteitenverslag, beide in overeenstemming met Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving C1 Kleine Organisaties zonder Winststreven, de Beleidsregels toepassing Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semi publieke sector (WNT) en voldoet aan de subsidievoorwaarden zoals deze zijn verantwoord in de beschikking met kenmerk DCO/IC-0577/08. De bestuurder is tevens verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die voldoet aan de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het Controleprotocol WNT van de Beleidsregels toepassing WNT. De bestuurder is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van die WNT-eisen van financiële rechtmatigheid mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en de Beleidsregels toepassing WNT, inclusief het controleprotocol WNT. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Overige gegevens 2013

43

Accountants

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede voor de naleving van de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte WNT-eisen van financiële rechtmatigheid en van de redelijkheid van de door de bestuurder van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Sieboldhuis per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving C1 Kleine Organisaties zonder Winststreven en de Beleidsregeling toepassing WNT. Voorts zijn wij van oordeel dat de jaarrekening 2013 in alle van materieel belang zijnde aspecten voldoet aan de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het Controleprotocol WNT van de Beleidsregels toepassing WNT Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Verder vermelden wij dat het bestuursverslag, voor zover wij het kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Leiden, 12 mei 2014 Baker Tilly Berk N.V.

drs. A. Ruigendijk Registeraccountant

Overige gegevens 2013

44

STICHTING SIEBOLDHUIS LEIDEN

VOORSTEL RESULTAATBESTEMMING Het exploitatieresultaat over 2013 ad € 44.573 negatief is als volgt verdeeld: Onttrekking algemene reserve Onttrekking bestemmingsfonds woordenboek

€ €

42.789 1.784

Totaal exploitatieresultaat

€

44.573

Overige gegevens 2013

45