Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland
Nr november 2011 Nr17. 7. November 2008
Nieuwsbrief Pensioen Het pensioenakkoord en de generatiekloof
Financiële positie pensioenfonds onder druk
De berichtgeving over dalende dekkingsgraden en daaruit volgende verminderde kans op toeslagen zal u waarschijnlijk niet zijn ontgaan. De krediet- en vertrouwenscrisis manifesteert zich in september en oktober in alle hevigheid. Ook uw pensioenfonds merkt de gevolgen hiervan. Vooral de waarde van de categorieën Aandelen en Vastgoed in de beleggingsportefeuille van Pensioenfonds Sara Lee Nederland zijn aangetast. Hoe staat het fonds er aan het einde van het derde kwartaal voor? En wat zijn de gevolgen voor de toeslagen in 2009? Een ‘jonkie’ met ambitie en een ‘niet meer Pensioenfondsen zijn zogenaamde zo jonkie’ met ervaring en ogen vol langepassie als 110% gelukkig nog ruimschoots voldoen aan termijn-beleggers. De strategische beleg-Cohet onderwerp pensioen aan bod komt. het nakomen van de verplichtingen ten gingsmix van als gaan doel om de rine Loijens enPSLN Henkheeft Kramer metvoor elkaar aanzien van de opgebouwde pensioenlange termijn jaar) een optimale in gesprek over(15pensioenen en de generatierechten en de pensioenuitkeringen. verhouding tussen de beleggingscategorieën kloof. aan te houden (gemiddeld streefpercentage). Bij deze dekkingsgraad ontstaan echter wel Bij de uitvoering bandbreedtes Natuurlijk kunnenworden Corine Loijens en Henk(een Kradrie (mogelijke) problemen: minimum en maximum) ditgeneratiestreefpermer niet model staan voorrond al hun centage Een categorie, zoals genoten.afgesproken. Maar wat ze tijdens een geanimeerd • Toeslagen inactieven komen onder druk. De ambitie van het pensioenfonds om toeaandelen, die bandbreedtein Joure gesprek opkan eenbinnen mooie oktobermiddag slagen voor de gepensioneerden en slapers worden (iets meer dan het streefvertellenoverwogen over de toekomst van pensioenen, is toe te kennen komt onder druk te staan. percentage) interessant of onderwogen (iets minder), zondermeer en leerzaam. Deze toeslagen zijn immers afhankelijk van afhankelijk van de verwachtingen die voor de de financiële middelen van het pensioenmiddellange Wie is wie? termijn gelden. De strategische fonds. In de interne richtlijn die het bestuur mix is door uitgebreide studie onderbouwd Corine Loijens is 27 en sinds tweeënhalf jaar hanteert voor het toeslagbeleid wordt een als het bestinpassende de verplichtingen en werkzaam Joure. Alsbij Biotechnoloog kijkt zij grens van 110% gehanteerd, waaronder bij dehet ambitie tot het verlenen van toeslagen naar bestaande productieproces om met toeslagop wordt gegeven. Bij een dekdoor hetvan pensioenfonds. Daarom wordt deze behulp Lean/Six Sigma dit efficiënter te jaargeen in Utrecht de export en marketingafkingsgraad van 125% en hoger wordt volmix in onzekere zoals dit jaar niet maken. Waar hettijden om gaat is het productiedeling had gewerkt, keerde hij terug naar gens internedirecteur richtlijn een ter aangepast. Hooguit kan gebruik worden proces zo uniform mogelijk te laten plaatsvinJoure alsdeze algemeen van toeslag de tabaksgrootte van In de2004 volledige prijsindex gegegemaakt vanweinig de mogelijkheid van onder- Dit den, met zo mogelijk afwijkingen. maatschappij. richtte hij samen met Voor oud-collega’s tussenliggende geldt een weging. Alleen als de langemet termijn brengt kostenbesparingen zich verwachmee en eenven. groepje deniveau’s Vereniging pro rata uitkomst. Bijvoorbeeld 115% zou tingen structureel wijzigen, zal wordenin de werkt een constante productkwaliteit voor Gepensioneerden van Douwebij Egberts de toeslag bij hethij volgen van voorzitter de interne overgegaan tot herijking van de strategische hand. Sinds januari zit Corine in de Onderne(VGDE) op waarvan vier jaar richtlijn uitkomen op Henk 1/3 van de prijsindex. mix. Pensioenfondsen mingsraad. “Ik leer danzullen op eendaarom andereniet manier was. Daarna bekleedde Kramer nog een Een bestuursbesluit over de hoogte van een snel verschuivingen in de naar grote de organisatie te kijken. Hetstrategische verhoogt bestuursfunctie in het pensioenfonds. “Moeventuele toeslag per maar ik geef zo mix mijndoorvoeren. algemene kennis.” Daarnaast is ze nog menteel doe ik niets meer, 1 januari 2009 gepland in de tweede aspirant lid van het Verantwoordingsorgaan links en rechts nogiswel wat adviezen”, aldus week vanindecember. Bij de besluitvorming De van hetLee. fondsvermogen, vanontwikkeling Pensioenfonds Sara “Door trainingde de DE-man hart en nieren. wordt onder andere rekening gehouden verplichtingen over de en scholing leeren ik de dandekkingsgraad meer over pensioenen met de ontwikkelingen op de financiële afgelopen 9 maanden er in hoofdlijnen en kan ik wellicht in deziet toekomst ook mijn Pensioendebat PSLNpensioendebat tot en met november als volgtcollega’s uit (zie tabel) jongere helpen op dit gebied.” Op markten de vraagen of bij zij het van 2008, met prijsontwikkeling tussen Een daling van de dekkingsgraad van 130% de laatste tijdde hebben gevolgd, antwoorden oktober 2007 en oktober 2008 en tot slot naar in 9ismaanden tijd is fors. Het Henk110% Kramer 79 en na een carrière van beiden bevestigend. metLoijens: de interne Gezien delidomstanpensioenfonds kan dekkingsgraad ruim veertig jaar bijbij DEeen geniet hij al zo’n van Corine “Ja, richtlijn. sinds ik aspirant ben twintig jaar van zijn pensioen. Hij begon ooit van het Verantwoordingsorgaan ben ik het positie PSLN in miljoen €) pensioendebat gaan volgen. Ik vind het nog inFinanciële Joure op de inkoopen (bedragen productieafdeling 31-12-2007 30-06-2008 van tabak. En in de tabak is hij de rest van zijn wel ondoorzichtig en complex. In 30-09-2008 ieder geval Voorlopig werkzame leven gebleven. Nadat hij veertien vind ik het niet erg om langer door te moeten 1.080 990 960 Fondsvermogen Voorziening Pensioenverplichtingen 835 830 870
digheden in oktober is het helaas zeer onwaarschijnlijk dat per 1 januari 2009 een mogelijkheid bestaat om een toeslag aan gepensioneerden en slapers toe te kennen.
• Reservetekort. Omdat de buffer van het pensioenfonds niet voldoende hoog is, kunnen nieuwe risico’s (lees: als de financiële markten nog verder verslechteren) onvoldoende opgevangen worden. Dit heet een ‘reservetekort’. De toezichthouder (De Nederlandsche Bank) vraagt daarom aan het bestuur om een lange termijn herstelplan in te dienen. Het pensioenfonds moet in dit plan laten zien dat de financiële positie bij normale omstandigheden uiterlijk binnen 15 jaar weer gezond zal zijn, zodat nieuwe tegenvallers weer opgevangen kunnen worden. Voor ons fonds geldt momenteel een benodigde dekkingsgraad van 117,5%. Omdat de dekkingsgraad per 30 september op 110% lag, is dus begin oktober formele melding van een reservetekort bij DNB gedaan. De financiële opzet het pensiwerken, al besef ik ook wel datvan ik gemakoenfonds echter dusdanig, dat bijAls kelijk praten is heb op 27-jarige leeftijd. jaren wenormale allemaalomstandigheden langer leven lijktna hetenkele ophogen dekkingsgraad weer en zalte vande debenodigde pensioenleeftijd een logische worden bereikt, zodat herstelplan verdedigen stap. Maar ik het weet heel goedgeen dat aanvullende vereist.over kan men daar hier inmaatregelen de fabriek anders denken. Dat is zwaar werk.” •Henk Verhoogd dekkingstekort. Kramer:risico “Met op je opmerking over het Er hoeft niet te gebeuren ben of het ophogen van de veel pensioenleeftijd ik het niveau vandat 105% bereikt. komt eens. Ik weet de wordt regelingen vanDan de oudeterechtzijn, in een renhet vanpensioenfonds nu vaak goudgerand ik ben daar Bij dit wordt niet zelf‘dekkingstekort’. het levende bewijs van.niveau Ik weet ook dat voldaan desoberder wettelijke minimum velemeer jongeren vanaan nu in regelingen eis, die op 105% ligt.echter Er is dan nog steeds terecht komen. Als het gaat over de geen acuut probleem om en bijvoorbeeld betaalbaarheid van de AOW de pensioete kunnen blijven doen, maar nenuitkeringen en hogere levensverwachting, dan is het in dat van geval wel extra onvermijmaatreophogen deworden pensioenleeftijd gelen vanerkracht. Deze erop gericht delijk. Maar bestaat nogzijn altijd veel twijfel dat het bij rest normale over nut enpensioenfonds noodzaak van de van het ontwikkelingen pensioen akkoord. binnen uiterlijk 3 jaar weer boven het niveau van 105% moet gaan uitkomen. MetLees de onderneming is 2 verder op pagina een uitvoeringsovereenkomst voor 2008 tot en met 2010 afgesloten waarin een
“Iedereen kan nu nog uit het pensioenakkoord halen wat hij wil. Er is nog veel onduidelijk”
Dekkingsgraad
130%
119%
110%
vervolg op pagina 2 >>>
Bovendien zat een grote groep mensen waar het over gaat weer eens niet aan tafel: de gepensioneerden van nu. Daarnaast heb ik stellig de indruk dat de werkgevers er met dit akkoord wel heel gunstig vanaf komen. Veel van het risico komt bij de werknemers te liggen.”
Na regen…. Corine Loijens: “Dat ben ik met u eens. Maar werkgevers hebben ook nog zoiets als een morele of ethische plicht om zaken goed voor hun werknemers te regelen, vind ik. In mijn ogen is het pensioenakkoord nog niet genoeg uitgewerkt. Niemand is het nog met elkaar eens, lijkt het wel. Iedereen kan nu nog uit het akkoord halen wat hij wil. Bonden en werkgevers komen straks opnieuw om de tafel te zitten om zaken te bespreken. Je ziet de verschillende partijen nu al hun posities innemen.” Henk Kramer: “Er zijn inderdaad veel onduidelijkheden. En let wel: de pensioenpotten
“De pensioenpotten zijn nog nooit zo goed gevuld geweest als nu” zijn nog nooit zo goed gevuld geweest als nu! Pensioenfondsen worden verplicht ‘dagkoersen’ te gebruiken als het gaat om het rentepercentage waarmee ze moeten rekenen. En de langetermijnrente staat nu erg laag. Dat betekent dat fondsen veel meer geld in kas moeten hebben om aan de verplichtingen te voldoen dan wanneer ze met een normaal rentepercentage zouden mogen rekenen. Dat is de belangrijkste reden dat de dekkingsgraden zo laag staan. Terwijl je op je klompen kunt aanvoelen dat die rente ooit weer naar normale waarden stijgt. Hetzelfde geldt voor beleggingen op de langere termijn. Ondanks vele crises laten die op de langere termijn altijd een stijgende lijn zien.” Corine Loijens: “De geschiedenis laat inderdaad zien dat na slechte ook altijd weer goede tijden volgen. Maar daar mag je natuurlijk nooit te ver op vooruitlopen. Met risico’s moet je voorzichtig omgaan. Misschien moet je in de toekomst voor jongeren iets meer beleggingsrisico nemen en naarmate werknemers ouder worden juist iets minder.” Henk Kramer: “Ja, mee eens. Dat zou een goede oplossing zijn voor het omgaan met risico. Pensioenfondsen hebben zelf nog veel keuzes te maken. Bijvoorbeeld hoe ze willen omgaan met al opgebouwde rechten van werknemers. Voorlopig lijkt echter alleen het verhogen van de pensioenleeftijd echt een zekerheid. Voor alle overige maatregelen zit iedereen nog in de wachtkamer.”
Ten slotte Kunnen we na dit geanimeerde gesprek stellen dat er sprake is van een generatiekloof tussen jongeren en ouderen zoals men ons vaak wil doen geloven? Nee, dat kunnen we niet. De collectiviteit en de solidariteit van het Nederlandse pensioenstelsel wordt door beiden als zeer belangrijk gezien. Er is hen veel aan gelegen om dit zo te houden. Als dat betekent dat de jongeren van nu iets meer moeten betalen voor de ouderen van nu, dan hebben die jongeren dat er best voor over. En ouderen waarschuwen voor het gebruik van te hoge rekenrentes en rendementen die indexatie nu zouden toestaan, maar jongeren dan met een onaanvaardbaar hoge hypotheek in de toekomst opzadelt. Tussen deze twee mensen komt het dus allemaal wel goed. Nu de rest van Nederland nog.
Financiële positie per 30 september 2011 De eerste 6 maanden van 2011 lag de dekkingsgraad van PSLN vrij stabiel rond een niveau van 110% (zie Nieuwsbrief van juli 2011). Het derde kwartaal van 2011 was echter weer bijzonder heftig, waardoor de dekkingsgraad per 30 september is gezakt naar 96%. Wat zijn de oorzaken van deze stevige daling? Er zijn twee belangrijke oorzaken en deze zijn hetzelfde als die in het najaar van 2008: een sterke daling van zowel het niveau van de marktrente (met als gevolg een stijging van de waarde van de verplichtingen) als de koersen van aandelen en vastgoed. In het derde kwartaal stegen de verplichtingen met maar liefst 166 miljoen euro. Weliswaar steeg een deel van de beleggingen mee (Matchingsportefeuille), maar het deel in Aandelen en Vastgoed (Returnportefeuille), inclusief de afdekking van het valutarisico, is evenveel in
Dekkingsgraad PSLN 2010-2011 130% 125% 120% 115% 110% 105% 100% 95% 90% 85%
Dekkingsgraad (zie linker as) Minimum vereist vermogen Herstelplan (vanaf okt 2010: aangepast herstelplan)
eind 2011 een dekkingstekort heeft? Ja, KDE krijgt hierover ook maandelijks bericht; de situatie zoals formeel gerapporteerd per 31 december 2011 is daarbij echter bepalend. Op basis van de stand per eind september zou de extra te betalen premie 35 miljoen euro bedragen. Dit bedrag wordt nog niet meegeteld bij de dekkingsgraad.
waarde gedaald. De totale waarde van de beleggingen bleef dus vrijwel gelijk en daar zit dus niet direct het probleem. Het probleem zit vooral in de stijging van de verplichtingen met 166 miljoen euro; dit laat de dekkingsgraad met 14 procentpuntenzakken. Overzicht (in miljoenen euro’s): Datum
31-12 2010
30-6-2011 (Ontwikkeling eerste halfjaar)
Onderdeel
30-9-2011 (Ontwikkeling derde kwartaal)
Dekkingsgraad
107%
Matchingportefeuille
718
712
(-6)
775
(+63)
Returnportefeuille
467
470
(+3)
416
(-54)
Overige posten
110%
5
-8
96%
(-13)
-16
(-8)
Waarde totale bezittingen
1.190
1.174
(-16)
1.175
(+1)
Waarde verplichtingen
1.111
1.063
(-48)
1.229
(166)
Algemene reserve
79
111
(+32)
-54
(-165)
Zijn er nu direct gevolgen voor deelnemers en pensioengerechtigden van PSLN? Net als in de Nieuwsbrief van september 2010, zullen we dit met behulp van een aantal vragen en antwoorden duidelijk proberen te maken. Vraag: is er nu een risico dat het pensioenfonds de uitkeringen en pensioenrechten moet verlagen (in de krant wordt dat ‘afstempelen’ genoemd)? Het aangepaste herstelplan van PSLN, dat in december 2010 werd ingediend bij De Nederlandsche Bank, blijft binnen de wettelijke minimum niveaus zonder enige aanvullende maatregel zoals verlaging van pensioenuitkeringen of opgebouwde pensioenrechten. Daarom is PSLN niet betrokken bij de pensioenfondsen waar afstempeling mogelijk per 1 april 2012 aan de orde kan zijn. Afstempelen is weliswaar geen onderdeel van het herstelplan, maar de reglementen en statuten staan dit wel toe. Het bestuur zal het verloop van het herstelplan tot eind 2011 evalueren en beoordelen of er aanleiding is om aanvullende maatregelen te nemen. Er is geen garantie dat verlaging van de pensioen rechten nooit zal worden toegepast. Maar als er signalen zijn dat dit aan de orde kan komen, zal dit op twee momenten met een tussentijd van twaalf maanden worden gemeten en vervolgens minstens drie maanden voordat de maatregel wordt doorgevoerd, worden gecommuniceerd. Hierbij geldt dat bij de huidige regels een verlaging van de pensioenuitkeringen als een ‘laatste redmiddel’ wordt gezien en in principe alleen toegepast wordt als er geen andere mogelijkheden voor herstel zijn. Vraag: geldt de afspraak nog dat de onderneming een herstelpremie moet betalen als PSLN
Vraag: uit de grafiek blijkt dat PSLN nu weer onder de lijn van het herstelplan zit. Wat zijn de gevolgen hiervan? Het herstelpad van PSLN ligt eind september iets boven 102% en per eind 2011 ongeveer op 104%. Op dit moment loopt PSLN dus weer achter op het herstelpad. Pensioenfondsen moeten per einde van ieder kalenderjaar het herstelplan evalueren. Mocht uit de evaluatie per 31-12-2011 blijken dat aanvullende maatregelen nodig zijn, dan wordt dit uitgebreid in een Nieuwsbrief toegelicht. Vraag: hoe zit het met de toeslag voor gepensioneerden in 2012? Zoals bekend is deze toeslag voorwaardelijk en moet deze worden betaald uit de middelen van het pensioenfonds. Door de negatieve ontwikkeling in het derde kwartaal is het perspectief op het kunnen verlenen van (gedeeltelijke) toeslagen per 1 januari 2012 vrijwel verdwenen. De ontwikkeling in maanden oktober en november zal nog worden meegenomen bij de besluitvorming door het bestuur op 7 december, maar het minimaal benodigd niveau van de dekkingsgraad van 110% is inmiddels ver weg. Naar verwachting zal de informatie over toeslagverlening half december op de website worden geplaatst. Vervolgens zal dit in de derde week van januari persoonlijk aan iedere gepensioneerde worden bevestigd in de ‘jaarlijkse update’. Daarnaast zal het besluit in de Nieuwsbrief van januari 2012 uitgebreider worden toegelicht. Vraag: maar kunnen actieven wel een toeslag krijgen? Hiervoor is toch dit jaar een extra bedrag beschikbaar gesteld? Voor de basistoeslag voor actieven geldt hetzelfde als hierboven bij de pensioengerech-
tigden. Inderdaad is er een Toeslagreserve actieven (Tra) van ongeveer € 60 miljoen beschikbaar voor de inkoop van een (gedeeltelijke) aanvullende toeslag voor actieven. Het is de vraag of het mogelijk zal zijn middelen hieruit aan te wenden. Als het bestuur dit in geval van een dekkingstekort (onder 104,2%) wil doen, zal een extra procedure van toepassing zijn, waaronder een verklaring van geen bezwaar van De Nederlandsche Bank. Bij een niveau onder 100% is dit zeer onwaarschijnlijk. Ook de informatie hierover wordt half december op de site en in de Nieuwsbrief van januari 2012 vermeld. Vraag: worden procedures voor waardeoverdrachten weer opgeschort, net als de perioden december 2008 - augustus 2009 en september - december 2010? Inderdaad. Op 6 oktober 2011 heeft PSLN op haar website en de mededelingenborden bij de onderneming gepubliceerd dat de procedures vanaf oktober 2011 zullen worden opgeschort. Het is wettelijk niet toegestaan om bij een dekkingsgraad lager dan 100% pensioenwaarden over te dragen of te ontvangen. Vraag: komt het vanzelf weer goed of gaan we andere tijden tegemoet? Velen vragen zich dit af en niemand kan hier met zekerheid een antwoord op geven. In ieder geval is ten aanzien van het niveau van de marktrente sprake van een hardnekkig fenomeen en wordt op de korte termijn geen grote verandering verwacht. De beurzen schieten op en neer, zodat daar ook weinig zekerheid aan te ontlenen is. Vanwege de vergrijzing wordt de herstelkracht van het fonds met de jaarlijkse premie en een eventuele herstelpremie steeds kleiner. Inmiddels is door de wetenschap, de sociale partners en de politiek de conclusie getrokken dat het Nederlandse pensioenstelsel in de huidige vorm aanpassing vereist (zie ook artikel over het Pensioenakkoord elders in dit nummer). We gaan dus echt andere tijden tegemoet! Begin 2012 komen wij hier weer bij u op terug met de laatste ontwikkelingen. De meest actuele dekkingsgraad wordt iedere maand na ongeveer 5 werkdagen op de website gepubliceerd.
Hoe gaat PSLN om met de kostenbudgetten? Op 12 april jongstleden heeft de Autoriteit Financiële Markten (AFM) een rapport gepubliceerd over de kosten van pensioenfondsen. De AFM constateert in het rapport dat de kosten van pensioenfondsen, ook wanneer deze van vergelijkbare omvang zijn, aanzienlijk verschillen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de administratiekosten en de kosten voor het vermogensbeheer. Minister Kamp tekent daar bij aan dat pensioenfondsen voor het goed kunnen uitvoeren van alle activiteiten onvermijdelijk kosten moeten maken. Aan hogere kosten kunnen soms goede redenen ten grondslag liggen, zoals bijvoorbeeld het leveren van een hoge kwaliteit. Dat neemt niet weg dat kostenbewustzijn en kostentransparantie van groot belang zijn. Hoe zit dat bij PSLN? PSLN let scherp op de kosten die zij maakt. Ook vergelijken we onze kosten met die van andere pensioenfondsen, die ongeveer even groot zijn. Deze vergelijking valt in ons (en dus in uw) voordeel uit. We kijken naar de algemene uitvoeringskosten en naar de kosten voor het vermogensbeheer.
Bij de beoordeling van de uitvoeringskosten is onder andere de bestandssamenstelling van belang. Om een zuivere vergelijking te maken, wordt het gewicht van de uitvoeringskosten voor een actieve deelnemer gesteld op 100%, voor een slaper op 21% en voor een pensioengerechtigde op 32%. Het aantal ‘eenheden’ bij een fonds wordt dan het aantal actieven plus de met het kostengewicht gewogen aantal slapers en pensioengerechtigden. Bij PSLN zijn er dan ruim 4300 eenheden. Omdat de uitvoerkingskosten op ruim € 1,6 miljoen liggen, maakte PSLN in 2010 per eenheid € 379,- aan uitvoeringskosten. Vergelijkbare fondsen waren gemiddeld € 491,- per eenheid kwijt. De kosten van vermogensbeheer zijn lastiger vergelijkbaar. Hierbij speelt de complexiteit en het soort opdracht van de mandaten een belangrijke rol. Ook zijn er soms mandaten waar een extra vergoeding wordt gegeven indien door de beheerder structureel een extra rendement is behaald (performance fee). Hier staan dus meeropbrengsten tegenover de exLees verder op pagina 6
Invoering nieuwe pensioen regeling en afspraken tussen de onderneming en PSLN Zoals bekend is de pensioenregeling van Coffee & Tea (C&T) per 1 april 2011 op drie punten aangepast. Het volledige Informatiebulletin over de wijzigingen in de pensioenregeling van C&T kunt u vinden onder de knop ‘Publicaties’ op de website van het pensioenfonds (www.pensioenfondssaralee.nl). In de Nieuwsbrief van juli 2011 hebben we in een eerste artikel een korte samenvatting van de aanpassingen opgenomen en vermeld welke rol PSLN bij het aanpassingstraject heeft gespeeld. In dit tweede artikel staan we kort stil bij de implementatie van de aanpassingen bij TKP en de wijze waarop de Toeslagreserve actieven (Tra) belegd wordt. Op afspraken over de Uitvoeringsovereenkomst tussen KDE en PSLN komen we in de volgende nieuwsbrief terug. Implementatie TKP TKP heeft de aangepaste C&T regeling snel in haar systeem verwerkt. Vanaf augustus worden de berekeningen gebaseerd op de aangepaste regeling. Omdat UPO’s naar de stand van 1
januari worden opgesteld, zijn de gegevens in de Pensioenplanner en Mijnpensioenoverzicht. nl nog gebaseerd op de oude regeling. Het bestuursbureau heeft de groepen deelnemers die nog de hogere middelloongrens van € 89.067 houden en/of nog in aanmerking komen voor een onvoorwaardelijke toeslag in het administratiesysteem van TKP met een uitzonderingsstatus laten aantekenen.. Wijze waarop het Tra-depot is belegd Om de kans op voorwaardelijke toeslag voor de actieve deelnemers te ondersteunen, heeft Sara Lee eenmalig een bedrag van € 60 miljoen ter beschikking gesteld. Dit bedrag wordt apart als bestemde reserve op de balans gezet en wordt de ToeslagReserve Actieven (Tra) genoemd. Aan de bezittingenkant van de balans (de Activa) is de post Tra-beleggingen te vinden. De resultaten van deze beleggingen gaan dus 1-op-1 naar de Tra.
Lees verder op pagina 5
Verkiezing bestuurslid pensioengerechtigden Ons bestuurslid Chiel Hildebrand is sinds 2009 lid van het bestuur van PSLN. Hij is destijds door de pensioengerechtigden gekozen om deze functie te vervullen. In juni 2012 zal zijn zittingstermijn verstrijken. Chiel heeft aangegeven zich daarna niet voor een nieuwe termijn van 4 jaar herverkiesbaar te zullen stellen, zodat er een vacature zal ontstaan. Het bestuur wil graag bijtijds in deze vacature voorzien en start daarom nu al met de procedure voor de vervulling hiervan. We hebben in onze Nieuwsbrief nummer 12 (april 2010) een artikel aan de procedure besteed. Hierbij speelt de Vereniging van Gepensioneerden Douwe Egberts (VGDE) een speciale rol. Ter opfrissing nog even de grote lijnen: • De VGDE draagt één of meerdere kandidaten aan PSLN voor, rekening houdend met het functie- en competentieprofiel; • PSLN gaat na of wordt voldaan aan dit profiel. Vervolgens stuurt PSLN informatie aan de pensioengerechtigden over deze kandidaat en geeft de gelegenheid om binnen een redelijke termijn met een of meerdere tegen-kandidaten te komen; • Voor een tegen-kandidaat gelden vooraf twee eisen: - aantonen van voldoende draagvlak door minstens 30 handtekeningen van PSLNpensioengerechtigden die de voordracht ondersteunen en geen lid zijn van de VGDE; - in voldoende mate passen in het profiel (bij belangstelling kunt u informatie opvragen bij het bestuursbureau). • Als er geen tegen-kandidaat wordt aangemeld, zal het bestuur van het pensioenfonds de VGDE-kandidaat zien alsof deze gekozen is door de pensioengerechtigden (eis Pensioenwet); • Als er wel een of meerdere rechtsgeldige tegen-kandidaten worden aangemeld, zal het pensioenfonds alsnog een schriftelijke verkiezing onder alle pensioengerechtigden organiseren. • Eventuele belangstellenden kunnen een instructie opvragen bij het bestuursbureau. Aan VGDE is verzocht om voor 1 december 2011 kandidaten aan het bestuur van PSLN op te geven. We zullen rond 10 december alle pensioengerechtigden hierover informeren en tot 1 januari 2012 gelegenheid geven met tegen-kandidaten te komen. De uitkomst zal in de Nieuwsbrief van januari 2012 worden vermeld.
Bij de toekenning van een aanvullende toeslag voor actieven worden de inkoopkosten (inclusief 15% bufferopslag) vastgesteld en onttrokken aan de Tra-beleggingen. Ook de beheeren beleggingskosten worden hier jaarlijks aan onttrokken. Er is apart onderzoek gedaan naar het best passende beleggingsbeleid voor de Tra-beleggingen. De doelstelling was om een goede balans te vinden tussen 3 elementen: een stabiel verloop van de Tra, er voor zorgen dat de Tra minstens 15 jaar een functie kan vervullen en tot slot beschikbaarheid van een waarde in de
Tra ook op lange termijn (>15 jaar). De balans tussen deze elementen werd het best beoordeeld bij het volgende beleggingsbeleid: . 2/3 beleggen in bedrijfsobligaties. . 1/3 beleggen in Europese inflatiegerelateerde staatsleningen. Voor beide categorieën wordt deelgenomen in een passief fonds van Legal & General, waarbij alleen in veilig geachte leningen wordt belegd. Voor de bedrijfsobligaties komen alleen bedrijven met een hoge waardering in aanmerking (minimaal een A-rating) en voor de inflatiegerelateerde staatsleningen alleen landen met de hoogste waardering (AAA rating).
Nieuwe website, vertrouwd adres
Wijziging Algemene Ouderdomswet (AOW) Sinds de invoering van de AOW, in 1957, gaat die uitkering in op de eerste dag van de maand waarin iemand 65 jaar wordt. Het kabinet heeft besloten dat de AOW binnenkort pas zal ingaan op de 65ste verjaardag. Het voornemen was om dit in te voeren per 1 januari 2012, maar de minister heeft inmiddels aangegeven deze datum te zullen opschuiven naar 1 april 2012. De definitieve ingangsdatum wordt bekend nadat de parlementaire behandeling is afgerond. De ingangsdatum van het aanvullend ouderdomspensioen van de pensioenregeling van C&T en H&BC is gekoppeld aan de datum waarop het automatisch leeftijdsontslag ingaat. In de CAO van Coffee & Tea (C&T) en Household & Bodycare (H&BC) is geregeld dat een werknemer automatisch ontslag krijgt op de eerste dag van de maand waarin men 65 jaar wordt.
Sinds dinsdag 11 oktober beschikt Pensioenfonds Sara Lee over een vernieuwde website. De ‘oude’ website was met name op het gebied van ‘look and feel’ wat gedateerd. De nieuwe website heeft een moderne en frisse uitstraling. Het is duidelijk: het oog wil ook wat. Maar het ging bij het vernieuwen van de website niet in eerste plaats om de uitstraling. Met name de ‘vindbaarheid’ van informatie en het gebruiksgemak waren de uitgangspunten om te komen tot een nieuwe website. Daarnaast zijn de verschillende doelgroepen nog beter zichtbaar geworden en daarmee ook de informatie die voor de betreffende doelgroep van belang is. Inloggen om uw persoonlijke pensioensituatie in de pensioenplanner te bekijken (alleen voor actieve deelnemers) kan natuurlijk ook nog steeds. Nieuw Nieuw is de aanwezigheid van zogenaamde ‘life-events’ op de homepage. Samenwonen, trouwen, minder werken, van baan verande-
ren, het zijn allemaal zaken die van invloed kunnen zijn op uw pensioen. Al deze situaties en de gevolgen van deze situaties voor uw pensioen zijn eenvoudig te bekijken via een apart menu op de homepage. Ook nieuw is de mogelijkheid om deelnemers en gepensioneerden (en ex-deelnemers) via een poll één gerichte vraag te stellen. Dit zal ons helpen om de mening van deelnemers van ons pensioenfonds te vragen, informatie te krijgen of zelfs besluiten te toetsen. De eerste vraag ligt voor de hand: wat vindt u van onze vernieuwde website? Niet zichtbaar, maar wel belangrijk, is het verbeterde gebruiksgemak aan de ‘achterkant’ van de website. Hierdoor is de website gemakkelijker en sneller bij te houden. Ten slotte zijn er extra mogelijkheden voor de diverse bestuursorganen van Pensioenfonds Sara Lee om via een inlogcode informatie op het gesloten deel van de website te raadplegen. Het webadres is hetzelfde gebleven: www. pensioenfondssaralee.nl, maar voor het overige is de website van het pensioenfonds volledig nieuw. Neemt u er eens een kijkje.
De nieuwe AOW-ers zullen dus in de eerste maand dat zij AOW ontvangen een deel van de AOW-maanduitkering gaan missen. Voor een AOW-er die bijvoorbeeld per de 15e van de maand de 65-jarige leeftijd bereikt betekent dit dat deze in de eerste maand van pensionering een halve maand AOW misloopt. Dit is bruto ongeveer € 400 (en voor een alleenstaande ongeveer € 550). Een AOW-er die de 1e van de maand jarig is, ontvangt nog steeds een volledige maand en een AOW-er die 31e van de maand jarig is mist vrijwel het hele maandbedrag (ofwel het dubbele van bovenvermeld voorbeeld). De personen die dit concreet aangaat, zullen worden geïnformeerd door de Sociale Verzekeringsbank, die de AOW uitvoert.
Centraal Pensioenakkoord Na ruim een jaar onderhandelen en debatteren is er eindelijk in september een centraal Pensioenakkoord tot stand gekomen tussen de sociale partners en de politiek. Door de vele (vaak negatieve) berichten tijdens de onderhandelingsperiode is ondertussen nauwelijks nog duidelijk waar het om gaat. Wat gaat er nu veranderen en waarom? De kredietcrisis heeft iedereen duidelijk gemaakt dat de kosten van het Nederlandse pensioenstelsel niet meer zijn op te brengen als ondertussen ook het aantal gepensioneerden sterk toeneemt en de levensverwachting stijgt. Door de overheid opgestarte onderzoeken (commissies Goudswaard en Frijns) hebben dit ook bevestigd. De hoofdconclusie was dat er een nieuw evenwicht gevonden moet worden tussen de hoogte van de te bereiken pensioenrechten, zekerheid en premie. In het Pensioenakkoord is een compromis bereikt hoe hier mee om te gaan. Veel onderdelen van het akkoord moeten nog technisch worden uitgewerkt, maar op hoofdlijnen gaat het om de volgende twee punten: 1 De ingangsdatum van de AOW en aanvullend pensioen, dat u als deelnemer opbouwt bij PSLN, zal in fases naar 66 en 67 gaan. Bij de AOW zijn wel enkele verzachtende (inkomensafhankelijke) maatregelen afgesproken. 2 Bij het aanvullend pensioen worden daarnaast ook meerdere mogelijkheden geboden ten aanzien van het evenwicht tussen risico en zekerheid. Uitgangspunt daarbij is dat het (reeds hoge) niveau van de premie niet omhoog kan omdat dit de concurrentiepositie teveel schade zou toebrengen.
De afweging gaat dus tussen: - Meer zekerheid/minder ambitie (lees: het toegezegde pensioen zal met redelijke zekerheid gehaald worden, maar er komt waarschijnlijk weinig geld beschikbaar uit de beleggingsrendementen om dit pensioen ook te kunnen indexeren) of - Minder zekerheid/meer ambitie (lees: er wordt een beheerst risico genomen waardoor in principe op de lange termijn meer geld beschikbaar komt om het pensioen ook te indexeren. Een raamwerk van regels en toezicht (DNB) zal gaan gelden om te voorkomen dat onverantwoorde keuzes gemaakt worden. Per fonds is nadere uitwerking door de diverse partijen vereist.
Vervolg pagina 4 tra kosten en worden daarom in deze vergelijking buiten beschouwing gelaten. De kosten worden uitgedrukt in het totale belegde vermogen. In 2010 bedroegen deze kosten € 2,2 miljoen ofwel 0,19% van het belegde vermogen. Een enorm bedrag natuurlijk, maar daarmee wordt wel een vermogen van € 1,2 miljard beheerd. Vergelijkbare fondsen waren in 2010 gemiddeld ongeveer 0,25% kwijt aan het vermogensbeheer. Bij uitbesteding aan een verzekeraar ligt dit nog vele malen hoger. Ook in de toekomst zal het pensioenfonds scherp op de kosten blijven letten. Alle informatie over de kosten die het Pensioenfonds maakt, staat in het jaarverslag dat op de website van PSLN beschikbaar is.
Omdat er nog enkele onderzoeken lopen over de vraag hoe hierbij met de reeds opgebouwde pensioenrechten omgegaan kan worden, zal het definitieve wetsvoorstel in de loop van 2012 bij de Tweede Kamer worden ingediend. Op de hele korte termijn zijn er dus nog geen wijzigingen te verwachten. Nadat het wetgevingsproces volgend jaar is afgerond, zullen we meer in detail ingaan op de nieuwe regels. Het is duidelijk dat er nog veel te regelen valt om het Pensioen akkoord concreet te maken en alle punten als pensioenfonds ook te kunnen uitvoeren.
Het tijdsschema voor invoering van de aanpassingen is:
COLOFON Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland Postbus 2 3500 CA UTRECHT www.pensioenfondssaralee.nl De Nieuwsbrief Pensioen is een kwartaaluitgave van Stichting Pensioenfonds Sara Lee Nederland. Auteurs: Elvin van den Hoek, Bart van der Kwast en Michiel Kok (TKP). Redactie: Roel Burema, Anton van Dijk, Elvin van den Hoek, Bart van der Kwast en Annemieke Nijland.
Jaar
Voorgestelde aanpassingen opgenomen in het Pensioenakkoord
2013
Pensioenleeftijd voor nieuwe opbouw van aanvullend pensioen per 2020 naar 66 jaar.
Oplage:
2014
Nieuwe financieringsregels tav ambitie/ zekerheid worden van toepassing (aanpassing Pensioenwet en Financieel Toetsingskader)
Reageren? Graag per email naar
[email protected] of 030 – 297 2270.
2015
De partnertoeslag vervalt voor iedereen geboren na 1949 Pensioenleeftijd voor nieuwe opbouw van aanvullend pensioen per 2025 naar 67 jaar.
2020
AOW leeftijd naar 66 jaar.
Na 2020
Elke 5 jaar wordt beoordeeld of de AOW-leeftijd verder wordt opgetrokken op basis van de ontwikkeling van de levensverwachting. Huidige verwachting is dat de AOW leeftijd in 2025 naar 67 jaar zal gaan. Ook de pensioenleeftijd voor nieuwe opbouw van aanvullend pensioen zal verder omhoog kunnen gaan.
6.400
Vragen van administratieve aard? Graag per email naar
[email protected] of 050 - 582 7950.