Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland Postbus LM Tilburg Telefoon: (013)

Jaarrapport 2011

Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland Postbus 90170 5000 LM Tilburg E-mail: [email protected] Telefoon: (013) 462 16 90 Internetsite: www.pfjnj.nl

INHOUDSOPGAVE Pagina

A B C D E F

Voorwoord Kerncijfers Karakteristieken van het pensioenfonds Verslag van het verantwoordingsorgaan Verslag van de deelnemersraad Bestuursverslag Hoofdlijnen Pensioenparagraaf Beleggingenparagraaf Financiële paragraaf Risicoparagraaf Verwacht en gepland voor 2012

4 6 10 17 20 23 24 28 29 31 34 36

JAARREKENING G H I J K L

Balans per 31 december 2011 Staat van baten en lasten over 2011 Kasstroomoverzicht 2011 Toelichting behorende bij de jaarrekening Toelichting op de balans per 31 december 2011 Toelichting op de staat van baten en lasten over 2011

38 39 40 41 47 61

OVERIGE GEGEVENS 1 2 3 4 5

Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum Herstelplan Resultaatverdeling Actuariële verklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

68 68 68 69 71

BIJLAGEN 1

Verloopstaat deelnemers

74

___________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________ Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland 3

A

VOORWOORD


VOORWOORD

Wederom was het afgelopen jaar geen gemakkelijk jaar voor pensioenfondsen in Nederland. In de tweede helft van het jaar bleek dat de financiële crisis nog lang niet voorbij was. Onzekerheden op de financiële markten lieten de koersen verder dalen. De rente daalde tot een ongekend laag punt. Met name dat laatste leidde tot een flink lagere dekkingsgraad. Voor de deelnemers in het J&J pensioen fonds zijn de gevolgen in vergelijking tot veel andere fondsen beperkt. Van korting op uitkeringen en opgebouwde rechten is geen sprake. De werkgever stelt zich garant voor de uitbetaling van pensioenen en heeft met een extra bijdrage van € 38,4 miljoen de financieringspositie versterkt. De uitwerking van het pensioenakkoord laat op zich wachten. Veel later dan verwacht kwamen de sociale partners tot een pensioenakkoord. Het werd daarmee echter nog steeds niet duidelijk wat de consequenties voor ons pensioen zullen zijn. Daarvoor dient het akkoord eerst uitgewerkt te worden in wetgeving. Naar het zich laat aanzien zal dit nog enige tijd vergen. Naast de macro economische omstandigheden speelde er voor het pensioenfonds een specifieke discussie met De Nederlandse Bank over het strategisch beleggingsbeleid. Deze discussie heeft er toe geleid dat het fonds de uitgangspunten van zijn beleggingsbeleid kritisch heeft heroverwogen en dat besloten is de strategische aandelen portefeuille terug te brengen van 70% naar 60% ten gunste van de obligatie portefeuille. Op 7 juni 2012 heeft het pensioenfonds een aanwijzing ontvangen van De Nederlandsche Bank om het strategisch beleggingsbeleid verder aan te passen. Het bestuur zal de aanwijzing bestuderen en op grond daarvan een besluit nemen. Het komend jaar zullen we uiteraard nauw de ontwikkelingen rond het pensioenakkoord blijven volgen en trachten in kaart te brengen wat de gevolgen zijn voor onze pensioenregeling. Wij zullen hierover intensief overleg voeren met de Deelnemersraad en de Ondernemingsraden. Via de Nieuwsbrief voor gepensioneerden, personeelspresentaties en persoonlijke brieven zullen wij de deelnemers op de hoogte houden van de ontwikkelingen. Door de financiële crisis lijkt de interesse voor pensioenen in ieder geval sterk toegenomen. Dat is dan weer een positief effect van de crisis.

Leiden, 13 juni 2012 Wijnand de Valk Voorzitter Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland


B

KERNCIJFERS


KERNCIJFERS Deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden 2011 Aantal Deelnemers (incl. AO-ers) Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden

2010 %

Aantal

2009 %

Aantal

2008 %

Aantal

2007 %

Aantal

%

1.642

44,6

1.613

45,0

1.458

44,9

1.503

47,5

1.643

53,2

1.759 280

47,8 7,6

1.720 254

48,0 7,0

1.560 230

48,0 7,1

1.437 225

45,4 7,1

1.248 197

40,4 6,4

3.681

100,0

3.587

100,0

3.248

100,0

3.165

100,0

3.088

100,0

Per 1 januari 2010 is Mentor Medical Systems B.V., met in totaal 207 deelnemers, tot het fonds toegetreden. Premiebijdragen, saldo waardeoverdrachten, pensioenuitkeringen en pensioenuitvoerings- en administratiekosten (x € 1.000) 2011

Premiebijdragen van werkgevers en werknemers Premiebijdragen risico deelnemers

Saldo waardeoverdrachten risico pensioenfonds Saldo waardeoverdrachten risico deelnemers

Pensioenuitkeringen Pensioenuitvoerings- en administratiekosten

2010

2009

2008

2007

55.537

17.298

16.701

15.862

14.210

1.113

1.128

1.038

1.056

1.063

56.650

18.426

17.739

16.918

15.273

-1.163

249

643

-169

25

-504

-168

-157

-48

-

-1.667

81

486

-217

25

-2.001

-1.777

-1.631

-1.448

-1.429

-761

-744

-794

-662

-602

In de premiebijdragen 2011 is een bedrag opgenomen van 38.354 aan bijstortingen door de werkgevers.


Technische voorzieningen, stichtingskapitaal en reserves, belegd vermogen (x € 1.000) en dekkingsgraad (%) 31-12-2011

Technische voorzieningen - voor risico pensioenfonds - voor risico deelnemers

Stichtingskapitaal en reserves Beleggingen - voor risico pensioenfonds - voor risico deelnemers Liquide middelen Herverzekeringsdeel technische voorzieningen Saldo overige activa en passiva Totaal belegd vermogen Aanwezige dekkingsgraad Minimaal vereiste dekkingsgraad Vereiste dekkingsgraad

31-12-2010

31-12-2009

31-12-2008

31-12-2007

263.681 13.539

207.304 13.468

164.574 11.069

159.156 8.433

102.540 9.647

277.220

220.772

175.643

167.589

112.187

-19.791

-8.019

-10.697

-50.291

39.105

240.409 13.539 1.169

200.633 13.468 532

154.116 11.069 974

103.691 8.433 3.679

135.600 9.647 4.791

740 1.572

740 -2.620

-1.213

1.495

1.254

257.429

212.753

164.946

117.298

151.292

92,5 104,3 136,1

96,1 104,3 144,9

93,5 104,5 144,1

68,4 104,5 141,3

138,1 105,1 145,2

Verdeling beleggingsportefeuille voor risico pensioenfonds (x € 1.000) 2011

2010 %

Aandelen Vastrentende waarden Overige beleggingen

2009 %

2008 %

2007 %

%

157.922

65,7

150.683

75,1

109.262

70,9

68.464

66,0

97.822

72,1

82.126 361

34,2 0,1

49.692 258

24,8 0,1

44.634 220

29,0 0,1

35.121 106

33,9 0,1

37.461 317

27,6 0,3

240.409

100,0

200.633

100,0

154.116

100,0

103.691

100,0

135.600

100,0

Beleggingsopbrengsten en kosten vermogensbeheer risico pensioenfonds (x € 1.000) 2011

Directe opbrengsten Indirecte opbrengsten Kosten vermogensbeheer

2010

2009

2008

2007

8 -5.614 -625

14 31.966 -1.581

170 31.331 -638

731 -46.647 -375

493 -4.248 -428

-6.231

30.399

30.863

-46.291

-4.183


Beleggingsopbrengsten en kosten vermogensbeheer risico deelnemers (x € 1.000) 2011

Directe opbrengsten Indirecte opbrengsten

2010

2009

2008

2007

216 -754

201 1.236

194 1.561

186 -2.408

105 -115

-538

1.437

1.755

-2.222

-10

Beleggingsrendement

Totaal rendement Benchmark rendement

2011

2010

2009

2008

2007

%

%

%

%

%

-3,4 -0,5

20,3 14,2

27,5 20,2

-31,8 -26,1

-2,6 -0,6

2009

2008

2007

Pensioengegevens (x € 1) 2011 Franchise

2010

13.840

13.840

13.840

13.840

13.840

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

0%

0%

0%

0%

2,75%

Verleende toeslag boekjaar - actieve deelnemers - inactieve deelnemers


C

KARAKTERISTIEKEN VAN HET PENSIOENFONDS


KARAKTERISTIEKEN VAN HET PENSIOENFONDS

Profiel Juridische structuur en inschrijving Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland (verder te noemen "het fonds") is het ondernemingspensioenfonds van Johnson & Johnson in Nederland. Het fonds is opgericht in 1998, statutair gevestigd in Amersfoort en houdt kantoor in Leiden op het adres: Einsteinweg 92, Postbus 251, 2300 AG Leiden (tel.: 071-5242115). Het fonds staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 32072324. De statuten zijn laatstelijk gewijzigd op 18 januari 2012. Het fonds is een ondernemingspensioenfonds en is aangesloten bij de koepelorganisatie OPF (Pensioenfederatie). Statutaire doelstelling De stichting heeft ten doel rechten op pensioenen toe te kennen aan deelnemers, gewezen deelnemers en hun nagelaten betrekkingen en overige belanghebbenden, danwel werkzaamheden die daarmee verband houden. De stichting handelt daarbij met inachtneming van het bij of krachtens artikel 116 van de Pensioenwet (Verbod van nevenactiviteiten) bepaalde. Organisatie van het pensioenfonds Verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden In het vervolg van dit hoofdstuk beschrijven wij de huidige organisatie van ons fonds aan de hand van het volgende schema.


Aangesloten ondernemingen

Deelnemers

Gepensioneerden (inclusief gewezen deelnemers)

Adviserend actuaris

Verantwoordingsorgaan

Certificerend actuaris

Intern toezicht / Visitatie

Accountant Bestuur

Deelnemersraad

Manager

Herver-

Pensioenfonds /

zekeraar

Compliance officer

Audit-

Beleggings-

Communicatie-

Pensioen-

commissie

commissie

commissie

commissie

Externe

Vermogensbeheerders

Custodian

administrateur

Risico

Pensioenadministratie

herverzekering

Financiële administratie

Beleggingsadministratie Rendement, Risico en Compliance rapportage

Aangesloten bedrijven De volgende Johnson & Johnson-bedrijven zijn bij het fonds aangesloten:

Aangesloten bedrijven: Johnson & Johnson Medical B.V. Janssen-Cilag B.V. Ortho-Clinical Diagnostics N.V. (inclusief LifeScan) Johnson & Johnson Consumer B.V. Janssen Biologics B.V. (voorheen Centocor B.V.) Mentor Medical Systems B.V.

Afkorting: J&J J-C OCD JJC JBV Mentor

Bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het beheer van het pensioenfonds en het uitvoeren van de door de werkgever toegezegde pensioenregeling, waaronder het doen van pensioenuitkeringen aan gepensioneerden en nabestaanden van (niet-actieve) deelnemers. Onderdeel van deze verantwoordelijkheid is het uitvoeren van interne controlemaatregelen gericht op de juiste en volledige registratie van de gegevens van het pensioenfonds. Het bestuur heeft bevoegdheden, krachtens de statuten en reglementen alsmede de hiermee verbonden uitvoeringsbesluiten en de uitvoeringsovereenkomst, tot het verrichten van betalingen en het aangaan van contractuele verplichtingen met derden.


Samenstelling van het bestuur Aan het eind van het verslagjaar was de samenstelling van het bestuur als volgt:

Naam Wijnand de Valk Gerard Elsinghorst Sjaak Bloem Paul Korte Robert-Jan van Berckel Kariem El Haddad Ronald Rombouts Harry Wesselman Erwin Tuinier

Functie voorzitter vice-voorzitter secretaris vice-secretaris bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid

Vertegenwoordiging werkgevers werknemers werknemers werkgevers werkgevers werkgevers werknemers werknemers werkgevers

Lid sinds 01-01-2002 15-12-1998 01-02-2002 01-01-2011 01-01-2007 16-03-2010 01-02-2008 21-09-2010 01-01-2010

Einde zittingsduur 31-12-2012 31-12-2014 31-12-2014 31-12-2012 31-12-2014 31-12-2014 31-12-2012 31-12-2012 31-12-2012

Het bestuur van het fonds bestaat in 2011 uit negen leden plus één vacature. De werkgevers en de ondernemingsraden van de aangesloten bedrijven dragen ieder vijf leden voor. Het bestuur draagt zorg voor uitvoering van de statuten en het pensioenreglement. De leden van het bestuur ontvangen geen bezoldiging voor de uitoefening van hun functie. In 2011 hebben zich enkele bestuurswijzigingen voorgedaan. Per 01 januari 2011 heeft Herman Van Hoof het pensioenfonds verlaten. Wijnand de Valk is Herman van Hoof opgevolgd als voorzitter. Paul Korte is per 01 januari 2011 namens de werkgevers toegetreden tot het bestuur en benoemd als vicesecretaris. Behalve Tamar Achterberg (niet herkiesbaar) zijn de per 31 december 2010 aftredende bestuursleden herkozen en benoemd voor een volgende periode van 4 jaar. Katrien van Meenen is begin 2012 voorgedragen namens de werknemers ter vervanging van Tamar Achterberg en door het bestuur beoordeeld als een geschikte kandidaat passend in het opgestelde funktieprofiel voor de vacante positie van Tamar Achterberg. De aanmelding is ter toetsing naar de DNB gestuurd. Missie bestuur l l

l l

l

Het bestuur zal uitvoering geven aan de statuten en reglementen van de stichting. Het bestuur werkt met een lange termijn beleggingstrategie die rekening houdt met risico, verwachte opbrengsten en een realistische tijdshorizon. Het bestuur streeft ernaar de huidige en toekomstige kosten van de pensioenregeling beheersbaar te houden. Het bestuur streeft naar een flexibele pensioenregeling die optimaal aansluit bij de behoefte van de individuele deelnemers. Het bestuur zal hiertoe relevante ontwikkelingen in de markt en maatschappij nauwlettend volgen, deelnemers en uitkeringsgerechtigden regelmatig informeren en de deelnemersraad consulteren.

Commissies binnen het bestuur Ter bevordering van een effectieve werkwijze zijn binnen het bestuur commissies gevormd die elk verantwoordelijk is voor specifieke aspecten van het pensioenfonds. Zij rapporteren hierover in de vergaderingen van het bestuur.


Aandachtsgebied: Beleggingen Communicatie Pensioen Audit

Commissieleden: Ronald Rombouts (voorzitter), Kariem El Haddad, Gerard Elsinghorst, Erwin Tuinier Robert-Jan van Berckel (voorzitter), Sjaak Bloem, Erwin Gerlof (DNR), Martin Mulder (DNR) Juridische en reglementaire zaken: Paul Korte (voorzitter), RobertJan van Berckel, Gerard Elsinghorst, Harry Wesselman Harry Wesselman (voorzitter), Kariem El Haddad, Ronald Rombouts, Erwin Tuinier

Beleggingscommissie De beleggingscommissie voert het overleg met de externe vermogensbeheerders en de custodian en adviseert het bestuur over te nemen besluiten met betrekking tot het vermogensbeheer. Communicatiecommissie De communicatiecommissie bestaat uit drie leden van het bestuur, aangevuld met twee vertegenwoordigers uit de deelnemersraad (1 positie is vacant). De commissie coördineert de communicatie naar alle deelnemers en adviseert het bestuur daarover. Pensioencommissie De pensioencommissie houdt zich bezig met ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving en adviseert het bestuur over te nemen besluiten met betrekking tot juridische en reglementaire zaken. Auditcommissie De auditcommissie ondersteunt het bestuur met het beoordelen van processen binnen het pensioenfonds en adviseert het bestuur daarover. Specifieke beoordelingsgebieden zijn interne- en externe verslaggeving, risico-analyse, invoeren wijzigingen (in overeenstemming met wet -en regelgeving) en het vaststellen of de eigen gedragscode wordt gevolgd. Deelnemersraad Naast het bestuur is er een deelnemersraad actief. De deelnemersraad adviseert het bestuur over aangelegenheden die het fonds betreffen, gevraagd of uit eigen beweging. De deelnemersraad bestaat uit minimaal zes en maximaal vijftien leden. Werknemers en gepensioneerden zijn naar evenredigheid van hun deelname in het pensioenfonds vertegenwoordigd in de deelnemersraad. De leden van de deelnemersraad ontvangen geen bezoldiging voor de uitoefening van hun functie.


Leden deelnemersraad: Wilko Jansen Erwin Gerlof Paul Bergmans Martin Mulder Olivier Luth Petra Holland Ruud van Loo Joop ter Laak Bianca Beulink Leendert van ’t Hof Marc Pouls Leon van Dam Anneke Middag Lex van Ginkel

Functie: voorzitter vice-voorzitter secretaris lid lid lid lid (tot 1 oktober 2011) lid lid (vanaf 1 maart 2011) lid (vanaf 19 april 2011 tot 1 juni 2011) lid (vanaf 1 november 2011) lid (tot 19 april 2011) lid lid

Namens: J-C JBV J-C JBV J&J Mentor OCD JJC Mentor JBV OCD gepensioneerden gepensioneerden gepensioneerden

Verantwoordingsorgaan In december 2007 is het verantwoordingsorgaan geïnstalleerd. Het bestuur legt verantwoording af over o.a. vermogensbeheer, financiering, uitvoering en administratie en solvabiliteit. Het verantwoordingsorgaan is samengesteld uit deelnemers uit alle geledingen en vergadert minimaal een keer per jaar samen met het bestuur. Bij belangrijke wijzigingen, zoals omschreven in de ABTN en het reglement van het verantwoordingsorgaan, vraagt het bestuur advies aan dit orgaan.

Leden verantwoordingsorgaan: Henno Meijerink Lisette van Kraaij Anneke Middag

Functie: lid lid lid

Namens: werkgevers werknemers gepensioneerden

Intern Toezicht Het intern toezicht heeft betrekking op het kritisch bezien van het functioneren van (het bestuur van) het pensioenfonds door onafhankelijke deskundigen. Het intern toezicht rapporteert aan het bestuur en bespreekt de rapportage en de eventuele daarop voorgenomen bestuursbesluiten met het verantwoordingsorgaan. De bevindingen worden in het jaarverslag vermeld. Het bestuur heeft gekozen voor een visitatiecommissie als invulling voor het intern toezicht. De personele invulling van de visitatiecommissie heeft plaatsgevonden in maart 2010. Een eerste visitatie is in april 2010 uitgevoerd. Daarover is in juni 2010 gerapporteerd. Het bestuur onderschrijft de aanbevelingen van de visitatiecommisie en is direct gestart met de uitvoering van de benoemde aktiepunten. Uitvoeringsorganisatie Naast de bovenstaande interne organen kent het fonds ook meerdere uitvoeringsorganisaties. Het navolgende beschrijft de partijen die door het fonds worden ingeschakeld. Administrateur Administratie van de pensioenregeling is uitbesteed aan Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. te Tilburg. Per 1 januari 2010 is een eigen beheer contract afgesloten met Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. te Tilburg. Daarmee is het fonds economisch en juridisch eigenaar van de bezittingen.


Herverzekeraar De premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheids- en WIA Inkomensaanvulling Excedent risico's zijn herverzekerd bij Achmea Schadeverzekeringen N.V. (Interpolis) te Tilburg. Het overlijdensrisico is herverzekerd bij Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V. (Centraal Beheer Achmea) te Apeldoorn. Vermogensbeheerders Het vermogensbeheer is uitbesteed aan Capital International Ltd., Marathon NGF, Pacific Investment Management Company LLC (PIMCO) en Western Asset Management Company (Wamco). Op 16 december 2011 is besloten vanaf 2012 JPMorgan Asset Management, onderdeel van JPMorgan Chase & Co, toe te voegen als vermogensbeheerder. Het "Beschikbare premieregeling"-gedeelte (Defined Contribution=spaarkapitaal) is ondergebracht bij Robeco Pension Providers. Onafhankelijke accountant, actuaris en overige adviseurs Het pensioenfonds wordt bijgestaan door de volgende externe deskundigen: Onafhankelijke accountant De externe onafhankelijke accountant controleert de jaarrekening en de verslagstaten ten behoeve van De Nederlandsche Bank (DNB) en doet verslag van zijn werkzaamheden in de vorm van een controleverklaring en een verslag aan het bestuur, waarin opgenomen zijn opmerkingen en aanbevelingen omtrent de administratieve organisatie en interne controle van het fonds. Het pensioenfonds heeft PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. te Rotterdam voor deze dienst ingeschakeld. Certificerend actuaris De certificerend actuaris rapporteert jaarlijks over de financiële positie van het pensioenfonds en geeft een actuariële verklaring af. Aon Consulting Nederland CV te Eindhoven verricht deze werkzaamheden voor het pensioenfonds. Adviseurs Het pensioenfonds wordt bijgestaan door externe deskundigen van Aon Consulting Nederland CV te Rotterdam voor actuariaat en risicobeheersing op lange termijn. Ortec Finance B.V. te Rotterdam draagt zorg voor de uitvoering van de ALM-studie, de continuïteitsanalyse en de herstelplananalyse. De beleggingscommissie wordt geadviseerd door Kris Praet Cfa, als extern vermogensadviseur.


D

VERSLAG VAN HET VERANTWOORDINGSORGAAN


VERANTWOORDINGSORGAAN

Verslag van het verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan (VO) bestaat uit drie leden: een vertegenwoordiger uit de kring van deelnemers, een vertegenwoordiger uit de kring van pensioengerechtigden en een vertegenwoordiger van de werkgevers. Het VO is een direct voortvloeisel van de nieuwe pensioenwet die in 2007 van kracht is geworden met als doel goed pensioenfondsbestuur. Het VO is bevoegd jaarlijks een algemeen oordeel te geven over: a. Het handelen van het bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere relevante informatie, waaronder de bevindingen van de visitatiecommissie. b. Het door het bestuur uitgevoerde beleid in het afgelopen kalenderjaar. c. Beleidskeuzes die op de toekomst betrekking hebben. Activiteiten en ervaringen in 2011 en verwachtingen voor de nabije toekomst In 2011 is er voortgeborduurd op het werk wat in 2010 is verricht (o.a. uitwerking van het reglement VO) en heeft het VO het veranderende pensioenlandschap en meer specifiek de discussies tussen het J&J pensioenfonds met De Nederlandsche Bank nauwlettend gevolgd. Het VO bestaat uit de volgende leden: Lisette van Kraay, vertegenwoordiger deelnemers l Anneke Middag, vertegenwoordiger gepensioneerden l Henno Meijerink, vertegenwoordiger werkgevers l In 2012 is het VO eenmaal met een delegatie van het bestuur bijeengekomen (juni 2012). Aan het verzoek uit 2011 om notulen van bestuursvergaderingen, ALM- en ABTN-studies en het risico-analyse rapport te mogen ontvangen is naar tevredenheid opvolging gegeven. Wel verzoekt het VO het bestuur de bestuursvergaderingsnotulen blijvend toe te zenden en zou het VO graag een nadere toelichting op het Concept Crisisplan verkrijgen. Tevens is het VO op 7 juni door het pensioenfonds op de hoogte gebracht van het besluit van De Nederlandsche Bank om het pensioenfonds een aanwijzing te geven en verwacht op de hoogte gehouden te worden van verdere ontwikkelingen. Gezien de lopende discussies en de adequate informatieverstrekking en communicatie daar omtrent is het VO van oordeel dat het bestuur in 2011 de aan haar toebedeelde taken naar behoren heeft uitgevoerd en daarbij een evenwichtig beleid heeft gevoerd. Het VO is voorts van oordeel dat het bestuur de principes voor goed pensioenfondsbestuur correct naleeft.

Leiden, 8 juni 2012 Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland Het verantwoordingsorgaan

Lisette van Kraay Anneke Middag Henno Meijerink


Reactie van het bestuur op het verslag van het verantwoordingsorgaan Het bestuur heeft kennis genomen van het verslag van het Verantwoordingsorgaan. Het bestuur heeft alle stukken, die het Verantwoordingsorgaan voor de uitoefening van zijn taken redelijkerwijs nodig heeft, ter beschikking gesteld.

Leiden, 13 juni 2012 Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland Het bestuur


E

VERSLAG VAN DE DEELNEMERSRAAD


VERSLAG VAN DE DEELNEMERSRAAD

De deelnemersraad De deelnemersraad (DNR) is een afvaardiging van zowel werknemers in actieve dienst als gepensioneerden in ons pensioenfonds. Onze rol is het behartigen van de belangen en invloed uitoefenen op de pensioenregeling van alle deelnemers. Dat zijn naast werknemers en pensioengerechtigden ook ex-werknemers (personen die ooit in dienst geweest zijn van een J&J-vestiging en waarvan de pensioenwaarde niet naar een ander pensioenfonds is overgedragen). De activiteiten en ervaringen in 2011 Het jaar 2011 stond in het teken van een volatiele financiële markt en het volgen van de overleggen die plaats hadden tussen bestuur en DNB. De ontwikkelingen op de financiële markt (aandelenkoers en rekenrente) voor ons fonds zijn dat het positieve rendement op de aandelen gelijk op gaat met de hogere kapitaaleis dat we in kas moeten hebben bij de huidige (lage) marktrente. Onze dekkingsgraad blijft derhalve onder de vereiste 104,3% en daarom heeft er geen indexatie in 2011 plaatsgevonden. Als DNR hebben we daarvoor begrip maar betreuren we dit besluit. Daarnaast heeft de DNR, naar aanleiding van aanbevelingen van de visitatie commissie pensioenfondsen BV, zich gefocust op verdere professionalisering van de DNR zelf. Dit omvat o.m. deskundigheidsbevordering DNR, update van het huishoudelijk-/verkiezingsreglement DNR en instellen van drie werkgroepen (naast de actieve deelname aan de communicatie commissie van het gehele pensioenfonds): Werkgroep Wet- en Regelgeving: l Deze werkgroep heeft zich tot doel gesteld de wijzigingen in de nieuwe pensioenwet in de gaten te houden. Aangezien de regering hier nog steeds geen besluit in heeft genomen zijn daar weinig acties uitgekomen. Wel is gekeken naar de Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen en als dit doorgang krijgt, zoals het voorstel er ligt, krijgt de DNR meer bevoegdheden en rechten dan nu het geval is. Werkgroep Pensioenregelingen- en soorten l Ter voorbereiding op mogelijke versoberingen in onze pensioenregeling hebben we de verschillen tussen een eind- en middelloonregeling op een rijtje gezet. Werkgroep Vermogensbeheer l We hebben in november een meeting gehad met het pensioenbestuur. Initiatieven om ons verder te verdiepen hebben een nieuwe dimensie erbij gekregen door de mogelijke ontwikkelingen binnen de pensioenwereld met de komst van de Europese richtlijn om fondsen onder te brengen in een IORP. Gezien onze internationale structuur ook voor J&J een alternatief om serieus te overwegen. De DNR heeft daarnaast ook ondersteuning geleverd aan de door de pensioenfondsmanager gegeven roadshows. Deze waren informatief en begrijpelijk. Kortom wederom een groot succes.


De DNR heeft in 2011 de volgende adviesaanvragen behandeld: Actualisering Pensioenreglement, Flex-Factoren 2011. l Reglement Verantwoordingsorgaan. l Certificeringsrapport actuaris 2010. l Concept accountantsverslag 2010. l PF jaarverslag 2010. l Beleggingsbeleid. l Wijziging pensioenreglement. l Wijziging statuten. l Voorgenomen besluiten PF J&J d.d. 16 december 2011. l Update huishoudelijk-/verkiezingreglement DNR. l Organisatorische zaken De DNR heeft in 2011 drie vergaderingen belegd en een opfriscurus pensioenen gevolgd. Verder werd tweemaal vergaderd met het J&J-pensioenfondsbestuur. Naast deze standaard vergaderingen vindt er ook maandelijks een telefonisch overleg plaats tussen het dagelijks bestuur van de DNR en de pensioenfondsmanager. Samen met de bestuursleden werd een gezamenlijke workshop/training over risico management en pensioencontracten gevolgd. Er zijn ook in 2011 weer mutaties geweest in het aantal leden van de DNR. Marian Smit (J&J Medical), Ruud van Loo (OCD/Lifescan), Lisette van Kraaij en Leendert van 't Hof (Janssen Biologics) en Leon van Dam (Gepensioneerden) hebben de DNR verlaten. Bianca Beulink (Mentor) en Marc Pouls (OCD/Lifescan) zijn in 2011 toegetreden. Verwachtingen voor de nabije toekomst Het jaar 2012 zal in het teken staan van het onderzoeken qua voorwaarden voor en consequenties van een IORP, het overleg met DNB, continuering kenniswerkgroepen en het verder ontwikkelen van het deskundigheidsniveau van de DNR-leden op het gebied van algemene en specifieke deskundigheid. Aandachtspunt komend jaar blijft ook de algemene continuïteit van de DNR zelf, dit gezien de werkzaamheden en het benodigde kennisniveau. Graag roepen we iedere deelnemer op actief te overwegen zich in te zetten voor een goed pensioen en zich kandidaat te stellen voor een positie in de DNR.

Leiden, 26 april 2012 Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland Namens de deelnemersraad,

Wilko Jansen (voorzitter) Erwin Gerlof (vice-voorzitter) Paul Bergmans (secretaris)


F

BESTUURSVERSLAG


BESTUURSVERSLAG

Algemeen Alle bedragen zijn vermeld in duizenden euro's, tenzij anders vermeld. Hoofdlijnen Het bestuur van het fonds heeft in 2011 vijf maal reglementair vergaderd. Er is twee maal een overlegvergadering met de deelnemersraad gehouden en éénmaal overlegd met het verantwoordingsorgaan. Het afgelopen jaar is veel aandacht besteed aan de uitkomsten van het beleggingsonderzoek en het risicoprofiel van het strategisch beleggingsbeleid waarover gedurende het jaar diverse malen met de De Nederlandsche Bank (DNB) van gedachten is gewisseld. Dit heeft er toe geleid dat het strategische beleggingsmix in 2011 is aangepast van 70% zakelijke waarden/30 vastrentende waarden naar 60% zakelijke waarden/40% vastrentende waarden. Naar de mening van DNB is dit ontoereikend en wordt de procedure in 2012 voortgezet. In 2011 is de bijstortingsverplichting aangepast in de uitvoeringsovereenkomst welke door alle werkgevers is ondertekend. Er is afgesproken dat: 1 Bij een strategisch beleggingsbeleid van 60% in zakelijke waarden en 40% in vastrentende waarden staat de vennootschap garant om, indien nodig, met extra bijstortingen uiterlijk 31 december 2012 de dekkingsgraad naar een niveau van 110% te brengen. 2 Indien de dekkingsgraad, vanaf 31 december 2012, gedurende twee aansluitende kwartaaleinden onder de 110% blijft, stort de vennootschap binnen een termijn van een half jaar tot een dekkingsgraad van 110% extra. In 2011 hebben de werkgevers 31.000 bijgestort en begin 2012 nogmaals 7.354 om de dekkingsgraad op het afgesproken niveau in het herstelplan te brengen. De eerste resultaten van het leesbaarheidsonderzoek met betrekking tot pensioenstukken hebben er toe geleid dat de startbrief en het pensioenreglement tekstueel zijn aangepast. Daarnaast is de website www.pfjnj.nl vernieuwd. Tijdens een training in juni 2011 is er aandacht besteed aan risicobeheer en is het risicomodel volgens FIRM geactualiseerd m.b.t. ingevoerde beheersmaatregelen en mogelijke additionele beheersmaatregelen. Vervolgacties zijn benoemd en voorzien van een opleveringsdatum. Goed pensioenfondsbestuur (Pension Fund Governance) Integere bedrijfsvoering Wettelijk is geregeld dat een pensioenfonds maatregelen dient te treffen die goed pensioenfondsbestuur waarborgen. Met de invoering van de Pensioenwet per 1 januari 2007 zijn de STAR principes voor pension fund governance (PFG) verankerd in het wettelijk kader. Deze 32 principes betreffen de onderdelen zorgvuldig bestuur; transparantie, openheid en communicatie; deskundigheid; verantwoording en intern toezicht. Het beleid van het fonds hieromtrent is omschreven in de beleidsnotitie Prudent Person en is ingericht op een integere bedrijfsvoering. Deze verantwoordelijkheid is vastgelegd in artikel 143 van de Pensioenwet. Dit houdt onder meer in: Adequate administratieve organisatie en interne controle (AO/IC) en risicobeheersing. l Analyse en beheersing van integriteitsrisico's. l Voorkomen van belangenverstrengeling. l Duurzame beheersing van (financiële) risico's. l Eenmaal per 3 jaar een continuïteitsanalyse. l


Intern toezicht en verantwoordingsorgaan Het bestuur van het fonds besteedt conform de Pensioenwet en de daarin opgenomen eisen voor goed pensioenfondsbestuur veel aandacht aan de opzet en inrichting van de organisatie, inclusief de interne beheersing. Reglementair is bepaald hoe het bestuur omgaat met de rol als bestuur en invulling geeft aan begrippen als goed bestuur, verantwoording en intern toezicht. Verantwoordingsorgaan Vanaf december 2007 is het verantwoordingsorgaan (VO) actief. Het VO bestaat uit een vertegenwoordiger van de actieve deelnemers, een pensioengerechtigde en een werkgevers-vertegenwoordiger. De opbouw is zodanig dat zoveel mogelijk wordt samengewerkt met de deelnemersraad om overlapping te voorkomen. De verantwoording die het bestuur aflegt, is onderdeel van de jaarverslagcyclus en in dat kader wordt er ook formeel overleg gevoerd tussen bestuur en VO. De opzet en inhoud van het jaarverslag zijn meer toegesneden op de verantwoordingswijze. In dit jaarverslag wordt separaat verslag gedaan van de bevindingen van het VO ten aanzien van het gevoerde beleid. Intern toezicht Voor het Intern Toezicht is gekozen voor een visitatiecommissie, die eens in de drie jaar de beleids- en bestuursprocedures en -processen, de checks and balances, de wijze waarop de uitvoering van de regeling wordt bestuurd en aangestuurd en de wijze waarop wordt omgegaan met de risico's op de langere termijn voor (de dekkingsgraad van) het pensioenfonds, beoordeeld. In april 2010 is de eerste visitatie uitgevoerd. Daarover is in juni 2010 gerapporteerd over de periode over de periode 1 januari t/m 31 december 2009. De bevindingen en aanbevelingen zijn uitgebreid besproken. De implementatie van de maatregelen ter verbetering is in 2011 afgerond. Deskundigheidsbevordering Op 20 april 2010 is door het bestuur een nieuw deskundigheidsplan opgesteld en is een opleidingsplan 2010-2011 gemaakt. Uitvoering van het opleidingsplan wordt maandelijks gecontroleerd d.m.v. de deskundigheidsmonitor. In het eerste kwartaal van 2012 heeft het gehele bestuur de deskundigheid getoetst met behulp van de kennisreflector. Het bestuur als geheel scoort 67%. Dit is 4% boven de SPO norm en 3% boven de benchmark (1800 pensioenbestuurders). Tevens worden de belangrijkste punten van bezochte congresssen gedeeld met het gehele bestuur. Tijdens een training in juni 2011 samen met de Deelnemersraad is verder in detail aandacht besteed aan risicobeheersing en aan de voortgang van de invoering van additionele beheersmaatregelen. Naleving wet- en regelgeving Overeenkomstig artikel 96 van de Pensioenwet wordt vermeld dat: - het pensioenfonds in het boekjaar 2011 geen dwangsommen en boetes zijn opgelegd; - het pensioenfonds in het boekjaar 2011 geen aanwijzing als bedoeld in artikel 171 van de Pensioenwet is gegeven; - in het boekjaar 2011 geen bewindvoerder als bedoeld in artikel 173 van de Pensioenwet is aangesteld; - een kortetermijn herstelplan van toepassing is; - een langetermijn herstelplan van toepassing is. Herstelplan Het korte termijn herstelplan (2009-2013) geeft aan dat de dekkingsgraad aan het eind van een kwartaal niet lager mag zijn dan de dekkingsgraad die aan het begin van het jaar minimaal vereist is. Op 30 september 2011 was de dekkingsgraad lager dan de minimaal vereiste dekkingsgraad aan het begin van het jaar waarna de werkgevers binnen de daartoe gestelde termijn 31.000 hebben bijgestort in het pensioenfonds. Per 31 december 2011 was de dekkingsgraad lager dan de minimaal vereiste dekkingsgraad. Dit heeft er toe geleid dat per 31 december 2011 een vordering op de werkgevers is opgenomen ter hoogte van 7.000. Na verrekening met de voorlopige premieafrekening 2011 is het resterende bedrag in 2012 ontvangen.


Gedragscode Door nieuwe bestuursleden of bij herziening wordt de gedragscode getekend. In 2011 is de gedragscode niet aangepast en hebben alle bestuursleden nogmaals de gedragscode ondertekend. Toezichthouder Het fonds is in oktober 2009 en februari/maart 2010 onderdeel geweest van het DNB onderzoek naar beleggingsbeleid van pensioenfondsen. Daarover is gedurende het hele jaar 2011 verder overleg geweest met de DNB. Samengevat stelt DNB in de kern dat het huidige beleggingsbeleid (60% zakelijke waarden/40% vastrententende waarden) in strijd zou zijn met de prudent-person regel. Het bestuur is het daar niet mee eens gezien de kenmerken van het fonds, de aanwezige risicobeheersmaatregelen en het risicomanagement. De uitwisseling van de zienswijzen worden in 2012 verder vervolgd. Uitbesteding Het bestuur heeft diverse malen overleg gevoerd met de uitvoeringsorganisatie over de overeenkomst van pensioenbeheer en de service-level-agreement. Daarnaast heeft het bestuur op grond van haar analyse van de ISAE3402 type II-rapportage (voorheen SAS70 type II-rapportage) aanvullende vragen gesteld aan de uitvoeringsorganisatie over bepaalde aspecten van de kwaliteit van de beheersmaatregelen. Kosten van de pensioenregeling In april 2011 publiceerde de Autoriteit Financiële Markten (AFM) haar rapport "Kosten pensioenfondsen verdienen meer aandacht". Hierin worden de pensioenfondsen opgeroepen om het inzicht in de werkelijke kosten van hun pensioenregeling te vergroten en te publiceren. Voor het fonds is dit als volgt uitgewerkt:

Kosten

31-12-201 1

31-12-2010

Administratiekosten

514

473

Adviseurs- en controlekosten

175

163

Bestuurskosten

25

44

Overige kosten

47

64

Totale uitvoeringskosten, excl. vermogensbeheerkosten

761

744

Vermogensbeheerkosten

625

1.581

0,27%

0,83%

0,33%

0,39%

207

207

Kosten afgezet tegen gemiddeld belegd vermogen Vermogensbeheerkosten in % gemiddeld belegd vermogen* Administratie-, adviseurs- en controle, bestuurs- en overige kosten in % gemiddeld belegd vermogen Kosten per deelnemer (x € 1) Kosten per deelnemer, gewezen deelnemer en pensioengerechtigde**

*De daling van de vermogensbeheerkosten van 0,83% in 2010 naar 0,27% in 2011 wordt met name veroorzaakt door de lagere performance fee in het verslagjaar 2011. **Dit is als volgt berekend: de totale uitvoeringskosten op jaarbasis (excl. vermogensbeheerkosten) gedeeld door het totaal aantal deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden ultimo jaar.


Communicatie In 2011 is veel aandacht besteed aan communicatie. Het communicatieplan is bijgewerkt. Er is onderzoek gedaan naar het bereik en de waardering van pensioeninformatie en naar de begrijpelijkheid van de pensioencommunicatie, de zgn. 'bijsluiter test'. De eerste resultaten van het leesbaarheidsonderzoek met betrekking tot pensioenstukken heeft er toe geleid dat de startbrief en het pensioenreglement tekstueel zijn aangepast. Daarnaast is de website www.pfjnj.nl vernieuwd. Naast de nieuwsbrief voor gepensioneerden is er via diverse kanalen kenbaar gemaakt, dat het J&J pensioenfonds niet bij de pensioenfondsen behoort, waar gekort moet worden. Ook zijn er bij elke vestiging plenaire bijeenkomsten met de manager van het pensioenfonds georganiseerd. De presentatie is via het J&J intranet beschikbaar gemaakt voor alle medewerkers. Daarnaast is het mogelijk een afspraak met de manager van het pensioenfonds te maken op tijdstippen dat hij de vestigingen bezoekt. Deze data worden ruim van te voren bekend gemaakt. Het fonds stelt voor de deelnemers een pensioenplanner ter beschikking, waarmee op basis van actuele gegevens verschillende pensioenscenario's kunnen worden doorgerekend. De aanlevering van pensioendata aan het pensioenregister is tijdig afgerond. Het bestuur vertrouwt erop hiermee wederom een belangrijke stap voorwaarts in de pensioencommunicatie te hebben gezet. Ontwikkelingen op pensioengebied in 2011 Het pensioenfonds heeft de laatste prognose van de overlevingskansen waaruit blijkt dat deelnemers gemiddeld ouder worden dan eerder verwacht in de berekening van de pensioenverplichtingen vanaf 31 december 2010 meegenomen. In juni 2010 is er een pensioenakkoord bereikt tussen sociale partners. De praktische invoering van de besluiten van dit akkoord laat nog steeds op zich wachten. Het bestuur heeft besloten het pensioenreglement op basis hiervan niet aan te passen tot er meer duidelijkheid is omtrent de gevolgen van de aanpassingen van de pensioenwet. De werkgevers hebben in 2011 een haalbaarheidsstudie laten uitvoeren met betrekking tot de mogelijke opzet van een pan-europees pensioenfonds. Het bestuur volgt nauwgezet de ontwikkelingen op dit gebied.


PENSIOENPARAGRAAF Kenmerken regeling In het boekjaar 2011 zijn, met uitzondering van de wettelijke aanpassingen, geen wijzigingen in de bestaande regeling aangebracht, behalve de verhoging van de franchise in de beschikbare premieregeling van 12.700 naar 12.898 (bedragen in € 1). De kenmerken van de regeling zijn als volgt:

Pensioensysteem Pensioenleeftijd Pensioengevend salaris Franchise (x € 1) Pensioengrondslag Vakantietoeslag Opbouw vast salaris Nabestaandenpensioen Eigen bijdrage

Eindloonregeling Beschikbare premieregeling 65 65 Vast jaarsalaris Vast jaarsalaris 13.840 12.898 Jaarsalaris -/- franchise Jaarsalaris -/- franchise Onderdeel van jaarsalaris Onderdeel van jaarsalaris 1,75% 0,25% (beoogd) Opbouw, 70% van OP 70% OP bij aankoop pensioen 6% van de grondslag voor de totale regeling

Toeslagbeleid Voorwaardelijkheidsverklaring: Het bestuur besluit jaarlijks of een toeslag wordt verleend, rekening houdend met de financiële positie van het pensioenfonds. De hiervoor opgenomen voorwaardelijkheidsverklaring impliceert het volgende: a Er is geen doelgericht toeslagenbeleid. b Er is geen ambitie om jaarlijks toeslagen te geven op pensioenrechten (ingegane pensioenen ten behoeve van de pensioengerechtigden) en pensioenaanspraken (premievrije aanspraken ten behoeve van de gewezen deelnemers). c Er is geen maatstaf, omdat de eventuele toekenning van toeslagen berust op jaarlijkse beslissingen van het bestuur. d De gewezen deenemers en pensioengerechtigden moeten er vanuit gaan dat ze geen jaarlijkse toeslag zullen krijgen. e Omdat er geen doelgericht toeslagenbeleid is, hoeft er ook niets gefinancierd te worden. Over 2010 en 2011 heeft het bestuur geen toeslagen verleend. Premie De kostendekkende premie over 2011 bedraagt 21.614 en de gedempte premie 18.323. De gedempte premie is gebaseerd op een verwacht rendement van 4,0%. De feitelijke door het fonds ontvangen premie bedraagt 56.650. Aangezien de over 2011 ontvangen feitelijke premie meer is dan de gedempte premie is er geen sprake van premiekorting. Verwachte wijzigingen in het komend jaar Er worden geen wijzigingen in de regeling verwacht, met uitzondering van wettelijke aanpassingen.


BELEGGINGENPARAGRAAF Gedurende het jaar heeft de beleggingscommissie zeven maal regulier vergaderd en is er 2 maal vergaderd met de vermogensbeheerders. Daarnaast zijn er diverse bijeenkomsten geweest met Kasbank voor verdere detaillering van de compliance monitoring tool. Beleggingsklimaat Wereldwijde economische ontwikkelingen zorgen voor onzekere tijden voor onder andere pensioenfondsen. In de loop van 2007 begon de kredietcrisis doordat het aantal huishoudens in de VS dat niet meer aan zijn hypotheekverplichtingen kon voldoen, snel toenam. In september 2008 verhevigde de onrust op de financiële markten. Vanaf het tweede kwartaal van 2009 begon het vertrouwen langzaam terug te keren met stijgende beurskoersen tot gevolg. Gedurende 2010 stegen de beurskoersen verder en zijn goede rendementen behaald. In economisch opzicht is 2011 een onstuimig jaar geweest, gekenmerkt door aanhoudende onzekerheid, volatiele markten en tegenvallende groei. De onrust is vooral terug te voeren op de Europese schuldencrisis. Daarbovenop stond een verdere verlaging van de rentetermijnstructuur van 3,45% eind 2010 tot 2,75% eind 2011. Hierbij dient opgemerkt te worden dat DNB per 31 december 2011 de rentetermijnstructuur heeft vastgesteld op basis van een driemaandsgemiddelde van alle handelsdagen in de periode 1 oktober tot en met 31 december 2011 als gevolg van bijzondere marktomstandigheden. Een dalende rente heeft een stijgend effect op de verplichtingen, wat resulteert in een dalende dekkingsgraad. Beleggingsbeleid Het strategisch beleggingsbeleid is in 2011 aangepast naar een verhouding van 60% in zakelijke waarden (aandelen) en 40% in vastrentende waarden (obligaties en spaarvormen). Hierbij geldt een marge van plus of min 10%. De strategische positionering van de beleggingsportefeuille over de verschillende vermogensbeheerders is als volgt:

Zakelijke waarden (ZW):

Vastrentende waarden (VR):

Capital International Ltd.

30% PIMCO*

20%

Marathon NGF

30% Wamco**

20%

* Pacific Investment Management Company LLC ** Western Asset Management Company

Voor de benchmark worden de volgende indices en gewichten gebruikt: Aandelen MSCI World (genoteerd in €) 70% Vastrentende waarden Citigroup Euro BIG (genoteerd in €) 30% Wanneer de overgang van 70/30 ZW/VR naar 60/40 ZW/VR volledig is afgerond zal de benchmark dienovereenkomstig worden aangepast. Binnen het aandelengedeelte is het fonds een verplichting aangegaan om maximaal USD 3,0 miljoen te beleggen in het Capital International Private Equity Fund V en VI. Dit is minder dan 1% van het totaal aan beleggingen per 31 december 2011. Het totaal aan beleggingen is in 2011 met 39.847 gestegen, van 214.101 naar 253.948. Het fonds heeft over 2011 38.354 aan extra bijdrage in rekening gebracht bij en inmiddels ontvangen van de werkgevers. Het beleggingsrendement is negatief en bedraagt in 2011 6.769 (-3,4%). Dit is 2,9% slechter dan de benchmark. In 2010 bedroeg het beleggingsrendement 31.836 positief (20,3%). Dat was 6,1% beter dan de benchmark.


Beleggingsrendement over meerdere jaren: St. Pf. J&J Nederland

Benchmark

3 jaar

14,0%

11,0%

5 jaar

-0,3%

0,1%

10 jaar

1,3%

1,5%

Vooruitblik Na de krimp in 2011 herstelde de beurskoersen zich in het eerste kwartaal van 2012. De rentetermijnstructuur zakte echter nog verder. De ontwikkelingen in de eurozone, de arabische wereld en opkomende markten zullen nauwlettend moeten worden gevolgd. De beleggingscommissie zal zich verder richten op de inrichting van het vermogensbeheer. Rekening houdend met onder meer de samenstelling van de deelnemers in het fonds, met een duration van 25 en de hoge volatiliteit van de markten en de rentetermijnstructuur is er geen reden om af te wijken van het strategische beleggingsbeleid zoals deze sinds september 2011 wordt gehanteerd.


FINANCIËLE PARAGRAAF De ontwikkeling van de dekkingsgraad gedurende het verslagjaar is als volgt:

Vermogen

Technische voorziening

Dekkingsgraad (%)

Stand per 31 december 2010 Beleggingsresultaten Premiebijdragen Uitkeringen Overig

199.285 -6.231 55.537 -2.001 -2.700

207.304 46.172 13.393 -2.101 -1.087

96,1 -20,8 19,3 -2,1

Stand per 31 december 2011

243.890

263.681

92,5

Ultimo 2011 bedraagt de gemiddelde marktrente 2,75% (ultimo 2010: 3,45%). De dekkingsgraad ultimo jaar heeft zich de afgelopen jaren als volgt ontwikkeld:

Aanwezige dekkingsgraad Minimaal vereiste dekkingsgraad Vereiste dekkingsgraad

31-12-2011

31-12-2010

31-12 2009

31-12 2008

31-12 2007

%

%

%

%

%

92,5 104,3 136,1

96,1 104,3 144,9

93,5 104,5 144,1

68,4 104,5 141,3

138,1 105,1 145,2

Het pensioenfonds heeft een onderdekking als de dekkingsgraad minder dan 104,3% is en een reservetekort als de dekkingsgraad lager dan 136,1% is. Beide geschetste situaties gelden ultimo 2011. Er is ultimo 2011 sprake van een reservetekort van 43,6 procentpunt en een dekkingstekort van 11,8 procentpunt. Herstelplan In 2008 is door de kredietcrisis en de dalende rente een dekkingstekort ontstaan. Het in 2009 ingediende herstelplan omvat een korte termijn herstelplan van 5 jaar en een lange termijn herstelplan van 13 jaar. Het korte termijn herstelplan is door DNB goedgekeurd op 22 september 2009 en het lange termijn herstelplan op 13 januari 2010. De belangrijkste maatregelen uit het herstelplan zijn: Verhoging van de premie door verlaging van de rentevoet, waarmee de premie wordt berekend, van 4,5% naar 4,0%. l Toetsing van de feitelijke dekkingsgraad aan het eind van elk kwartaal. Indien de dekkingsgraad lager is dan de in het l herstelplan veronderstelde dekkingsgraad aan het begin van het jaar, zal direct een extra premie in rekening worden gebracht bij de werkgevers. Zodra de minimaal vereiste reserve is bereikt (korte termijn herstelplan) zal de premie met een vaste toeslag van l 3,2% van de loonsom worden verhoogd, totdat het vereist eigen vermogen is bereikt, uiterlijk ultimo 2021. In het herstelplan werd een dekkingsgraad ultimo 2011 verwacht van 92,5%. Door de extra storting van 38.354 van de werkgevers is de werkelijke dekkingsgraad ultimo 2011 92,5%. Door het bestuur is de voorgeschreven jaarlijkse evaluatie van het herstelplan uitgevoerd. Bij deze evaluatie is uitgegaan van de oorspronkelijke uitgangspunten van het herstelplan, waaronder een beleggingsrendement van 6,6%. Op grond van de huidige situatie voorziet het herstelplan in herstel binnen de daarvoor geldende termijnen.


Actuariële analyse van het resultaat De samenstelling van het resultaat over 2011 en 2010 en de wijzigingen daarin blijken uit het volgende overzicht: 2011

2010

Wijziging rentetermijnstructuur Resultaat op intrest/beleggingen Resultaat op premie Resultaat op kosten Resultaat op uitkeringen Resultaat op mutaties Resultaat op waardeoverdrachten Wijziging actuariële grondslagen Technisch resultaat

-43.356 -9.047 40.133 19 59 -130 -206 756

-23.630 28.223 4.403 36 26 -328 238 -6.401 111


-11.772

2.678

De belangrijkste verklaringen voor het resultaat zijn: Wijziging rentetermijnstructuur In 2011 is de gemiddelde rente met 0,70 procentpunt gedaald (ultimo 2011: 2,75%, ultimo 2010: 3,45%). De technische voorzieningen zijn hierdoor toegenomen met 43.356. Resultaat op intrest/beleggingen Het behaalde directe en indirecte beleggingsrendement in 2011 was lager dan de benodigde intrest voor de verplichtingen (gelijk aan de 1-jaars rente uit de rentetermijnstructuur per 31 december 2010: 1,296%). Daardoor ontstond een negatief resultaat op beleggingsopbrengsten van 9.047. Resultaat op premie De ontvangen premie bestaat uit de bijdragen van werkgever en werknemers en eventueel derden (FVP). Als het eigen vermogen minder is dan het vereist eigen vermogen, dan is de feitelijke premie gelijk aan de kostendekkende premie. Bij de vaststelling van de kostendekkende premie wordt uitgegaan van een disconteringsvoet van 4,0%. De kostendekkende, gedempte en feitelijke premie volgens artikel 130 van de Pensioenwet zijn als volgt: 2011

Kostendekkende premie Gedempte premie Feitelijke premie

21.614 18.323 56.650

2010

19.278 18.423 18.426


De samenstelling van de kostendekkende premie is als volgt: 2011

Actuarieel benodigde koopsom Opslag voor uitvoeringskosten Solvabiliteitsopslag (Vereist Eigen Vermogen)

2010

14.751 739 6.124

13.041 981 5.256

21.614

19.278

Resultaat op mutaties Hierbij kan men bijvoorbeeld denken aan flexibilisering bij pensioneren. Technisch resultaat Het technisch resultaat bestaat onder andere uit het resultaat op sterfte en op arbeidsongeschiktheid. Het resultaat op sterfte is positief en bedraagt 115. Dit resultaat is te splitsen naar het resultaat op lang leven ad -36 (verzekerden worden ouder dan werd verondersteld op basis van de fondsgrondslagen) en het resultaat op kort leven ad 151 (verzekerden sterven eerder dan werd verondersteld op basis van de fondsgrondslagen). De beschikbare risicopremies voor arbeidsongeschiktheidspensioen en de premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid bedragen 461. In 2011 is de schade in verband met arbeidsongeschiktheid 71 en is 251 ontvangen in verband met arbeidsongeschiktheid. Per saldo een resultaat op arbeidsongeschiktheid van 641 positief. Oordeel van de externe actuaris op de financiële positie: De technische voorzieningen zijn, overeenkomstig de beschreven berekeningsregels en uitgangspunten, als geheel bezien, toereikend vastgesteld. Gemeten naar de wettelijke maatstaf is ten aanzien van de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, sprake van een dekkingstekort. Met inachtneming van het voorafgaande heeft de certificerend actuaris zich ervan overtuigd dat is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet, met uitzondering van de artikelen 131 (minimaal vereist eigen vermogen), 132 (vereist eigen vermogen) en 133 (dekking door waarden). De Nederlandsche Bank heeft het Pensioenfonds op 6 juni 2012 een aanwijzing gegeven waarin zij bepaalt dat de overtreding van artikel 135 van de Pensioenwet wordt beëindigd. De vermogenspositie van Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland is naar mening van de certificerend actuaris slecht, vanwege het dekkingstekort. Reactie van het bestuur op het oordeel van de externe actuaris: Met betrekking tot de artikelen 131, 132 en 133 (dekkings- en reservetekort) merkt het bestuur op dat de onderdekking gemeld is bij DNB en er goedgekeurde korte- en langetermijn herstelplannen in werking zijn getreden. Het bestuur zal de DNB-aanwijzing bestuderen en op grond daarvan een besluit nemen.


RISICOPARAGRAAF Risico en beheersing/beleid Het beheer van het vermogen is uitbesteed aan 4 vermogensbeheerders. Het selectieproces van vermogensbeheerders is vastgelegd in de ABTN en gebeurd op basis van de 5 P's (Process, Portfolio construction, People, Performance en Price). De vermogensbeheerders beleggen volgens de criteria zoals omschreven in de ABTN. Bij de selectie van vermogensbeheerders zijn de prospectussen hierop beoordeeld. Het bestuur heeft zijn beleid verwoord in de ABTN. Algemene leidraad voor het uitvoeren van zijn beheertaken is risicomijdend operationeel management. Onderstaand treft u de risico´s die het bestuur met prioriteit heeft aangepakt: Beleggingsrisico's. l Actuariële risico's. l Renterisico. l In de toelichting op de balans per 31 december 2011 bij het onderwerp "Beleid en risicobeheer" wordt verder ingegaan op de risico's van het pensioenfonds. Beleggingsrisico's In het beleggingsbeleid is sprake van een spreiding over de verschillende beleggingscategorieën. De beleggingsportefeuille is verdeeld over twee aandelen- en twee vastrentende externe vermogensbeheerders. Deze vermogensbeheerders hebben verschillende visies op de markt waardoor het risico wordt gespreid. De beleggingscommissie heeft van het bestuur het mandaat gekregen om zelf binnen de bandbreedtes het taktisch beleid te bepalen en om de nieuwe gelden te verdelen. De belangrijkste beleggingsrisico's zijn het markt-, prijs-, valuta- en kredietrisico. Marktrisico De waarde van de beleggingen fluctueert met de koerswijzingen van de effecten waarin wordt belegd. Dit risico neemt toe bij een beperking van de spreiding van effecten in de portefeuille. De risico's kunnen verder toenemen wanneer gebruik gemaakt wordt van geschreven optieposities, indien belegd wordt met geleend geld of indien waardepapieren worden verkocht die het fonds niet bezit (short selling). Het beleggingsbeleid van het fonds sluit het beleggen met geleend geld uit evenals het verkopen van waardepapieren die het fonds niet bezit. Evenmin staat het beleggingsbeleid het schrijven van opties toe. De samenstelling van de beleggingen is weergegeven in de toelichting op de balans. Valutarisico De waarde van beleggingen in aandelen en vastrentende waarden wordt beïnvloed door de ontwikkelingen van de valutakoersen waarin de betreffende beleggingen luiden. Het valutarisico wordt niet afgedekt, tenzij op initiatief van de vermogensbeheerders binnen de richtlijnen van het mandaat. Het door het fonds gekozen beleggingsprofiel is agressief en tegelijkertijd gericht op de naar verhouding jonge populatie en de lange termijn met een sterke werkgever. Het fonds kent verder geen welomschreven toeslagenbeleid. Het afdekken van het valutarisico levert op de lange termijn niets op behalve extra kosten. Kredietrisico Dit risico wordt ook wel aangeduid als debiteurenrisico. De waarde van beleggingen in vastrentende waarden wordt onder meer beïnvloed door de ontwikkeling van de kredietwaardigheid van de effectenuitgevende instellingen. Vooral de door beleggers gemaakte inschatting van de waarschijnlijkheid van het tijdig voldoen van rente- en aflossingsverplichtingen door de debiteur is hierbij bepalend. Ter beperking van het kredietrisico gelden binnen het fonds beperkingen voor de samenstelling van de vastrentende portefeuilles met beperking tot geografische spreiding, verdeling over verschillende debiteurencategorieën, de minimale kwaliteit van de debiteur ('rating') en de omvang van de beleggingen per debiteur.


Actuariële risico's Door toepassing van de AG Prognosetafel 2010-2060 is het langlevenrisico voor het fonds op een juiste wijze in de verplichtingen van het fonds verwerkt. Overige relevante actuariële risico's zijn het overlijdens- en het arbeidsongeschiktheidsrisico, die weer zijn herverzekerd bij respectievelijk Centraal Beheer Achmea te Apeldoorn en Interpolis te Tilburg. Renterisico Het fonds is gevoelig voor wijzigingen in de marktrente, omdat de duration van de beleggingen en de verplichtingen niet gelijk zijn. Bij het bepalen van het beleggingsbeleid weegt het bestuur zorgvuldig de voordelen (meer zekerheid) en nadelen (minder rendement) van meer of minder durationmatching af ten opzichte van alternatieve strategieën. Het renterisico wordt niet afgedekt, tenzij op initiatief van de vermogensbeheerders binnen de richtlijnen van het mandaat. Het door het fonds gekozen beleggingsprofiel is agressief en tegelijkertijd gericht op de naar verhouding jonge populatie en de lange termijn met een sterke werkgever. Het fonds kent verder geen welomschreven toeslagenbeleid. Het afdekken van het renterisico levert op de lange termijn niets op behalve extra kosten en is bij deze weging en duration (ongeveer 25 jaar) moeilijk te effectueren. Risico management Risico management is een terugkerend onderwerp op de agenda van het bestuur. Het beleid is omschreven in het Risico Analyse rapport. De Audit commissie controleert of dit proces gevolgd wordt. De risico's worden in kaart gebracht door gebruik te maken van het FIRM model van De Nederlandsche Bank.


VERWACHT EN GEPLAND VOOR 2012 Het bestuur zal de houdbaarheid van de regeling analyseren in 2012, mede in het licht van besluitvorming ten aanzien van de AOW en de pensioenwetgeving. Begin 2011 is er een werkgeversstudie afgerond naar de haalbaarheid van een Pan-Europees J&J pensioenfonds met de conclusie dat dit een reeël alternatief zou kunnen zijn voor het Nederlandse fonds. In de loop van 2012 is deze discussie opnieuw opgepakt en is een start gemaakt met een project om dit nader uit te werken. Hierbij heeft het pensioenfondsbestuur een adviserende rol. Op 7 juni 2012 heeft het pensioenfonds een aanwijzing ontvangen van De Nederlandsche Bank om het strategisch beleggingsbeleid verder aan te passen. Het bestuur zal de aanwijzing bestuderen en op grond daarvan een besluit nemen.


Wijnand de Valk

Gerard Elsinghorst

Voorzitter

Vice-voorzitter

Sjaak Bloem

Paul Korte

Secretaris

Vice-secretaris

Robert-Jan van Berckel

Kariem El Haddad

Bestuurslid

Bestuurslid

Ronald Rombouts

Harry Wesselman

Bestuurslid

Bestuurslid

Erwin Tuinier Bestuurslid


JAARREKENING


G BALANS PER 31 DECEMBER 2011 (na verwerking van het resultaat) (in duizenden euro's)

31 december 2011

31 december 2010

ACTIVA Beleggingen voor risico pensioenfonds (1)

240.409

200.633

Beleggingen voor risico deelnemer

(2)

13.539

13.468

Herverzekeringsdeel technische voorzieningen

(3)

740

740

Vorderingen en overlopende activa

(4)

2.860

134

Liquide middelen

(5)

1.169

532

258.717

215.507

PASSIVA Stichtingskapitaal en reserves

(6)

-19.791

-8.019

Technische voorzieningen

(7)

263.681

207.304

Voorzieningen voor risico deelnemers (8)

13.539

13.468

1.288

2.754

258.717

215.507

Overige schulden en overlopende passiva

(9)


H

STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2011

(in duizenden euro's) 2011

2010

Premiebijdragen van werkgevers en werknemers

(10)

55.537

17.298

Premiebijdragen risico deelnemers

(11)

1.113

1.128

Beleggingsresultaten risico pensioenfonds

(12)

-6.231

30.399

Beleggingsresultaten risico deelnemers

(13)

-538

1.437

Saldo waardeoverdrachten risico pensioenfonds

(14)

-1.163

249

Saldo waardeoverdrachten risico deelnemers

(15)

-504

-168

Pensioenuitkeringen

(16)

-2.001

-1.777

Mutatie technische voorzieningen

(17)

Pensioenopbouw Rentetoevoeging Pensioenuitkeringen en afkopen Uitvoeringskosten Saldo overdrachten van rechten Wijziging marktrente Wijziging actuariële uitgangspunten Overige wijzigingen

-13.393 -2.816 2.101 -245 957 -43.356 375

-11.913 -2.285 1.839 -238 -11 -23.630 -12.502 -91

Mutatie overige technische voorzieningen

-56.377 -

-48.831 6.101 -56.377

-42.730

Mutatie voorzieningen risico deelnemers

(18)

-71

-2.399

Herverzekeringen

(19)

-776

-760

Mutatie herverzekeringsdeel technische voorzieningen

(20)

-

740

Pensioenuitvoerings- en administratiekosten

(21)

-761

-744

Diverse baten en lasten

(22)

-

5

-11.772

2.678

-11.772

2.678

Saldo van baten en lasten Bestemming van het saldo van baten en lasten Mutatie algemene reserve


I

KASSTROOMOVERZICHT 2011

(in duizenden euro's) Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. 2011

2010

Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Verkopen beleggingen Aankopen beleggingen Directe opbrengsten Overige mutaties beleggingen Kosten vermogensbeheer

809 -46.921 224 -103 -625

168 -15.738 215 -144 -1.581 -46.616

-17.080

Kasstroom uit pensioenactiviteiten Premiebijdragen van werkgevers en werknemers Premiebijdragen risico deelnemers Saldo waardeoverdrachten risico pensioenfonds Saldo waardeoverdrachten risico deelnemers Pensioenuitkeringen Herverzekeringen Pensioenuitvoerings- en administratiekosten Diverse baten en lasten Mutatie vorderingen en overlopende activa Mutatie overige schulden en overlopende passiva

55.537 1.113 -1.163 -504 -2.001 -776 -761 -2.726 -1.466

17.298 1.128 249 -168 -1.777 -760 -744 5 1.407 47.253

16.638

637

-442

Samenstelling geldmiddelen 2011

2010

Liquide middelen per 1 januari

532

974

Mutatie liquide middelen

637

-442

1.169

532

Liquide middelen per 31 december


J

TOELICHTING BEHORENDE BIJ DE JAARREKENING

Algemeen Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland, statutair gevestigd te Amersfoort, heeft ten doel rechten op pensioenen toe te kennen aan deelnemers, gewezen deelnemers en hun nagelaten betrekkingen en overige belanghebbenden, danwel werkzaamheden die daarmee verband houden. De stichting handelt daarbij met inachtneming van het bij of krachtens artikel 116 van de Pensioenwet bepaalde. Deze doelstelling is nader uitgewerkt in onder andere de statuten, het pensioenreglement, de uitvoeringsovereenkomst en de Actuariële en Bedrijfstechnische Nota van Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland. Pensioenregeling Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland voert een premieregeling op basis van eindloon en een beschikbare premieregeling (DC) uit. De kenmerken van de regeling zijn als volgt: Pensioenleeftijd: 65 jaar l Pensioengevend salaris: Vast jaarsalaris l Franchise: € 13.840 (eindloonregeling); € 12.898 (DC) l Pensioengrondslag: Jaarsalaris -/- franchise l Vakantietoeslag: Onderdeel van jaarsalaris l Opbouw vast salaris: 1,75% (eindloonregeling); 0,25% beoogd (DC) l Nabestaandenpensioen: Opbouw, 70% van OP (eindloonregeling); 70% OP bij aankoop pensioen (DC) l Eigen bijdrage: 6% van de grondslag voor de totale regeling l Toeslagbeleid Voorwaardelijkheidsverklaring: Het bestuur besluit jaarlijks of een toeslag wordt verleend, rekening houdend met de financiële positie van het pensioenfonds. De hiervoor opgenomen voorwaardelijkheidsverklaring impliceert het volgende: a Er is geen doelgericht toeslagenbeleid. b Er is geen ambitie om jaarlijks toeslagen te geven op pensioenrechten (ingegane pensioenen ten behoeve van de pensioengerechtigden) en pensioenaanspraken (premievrije aanspraken ten behoeve van de gewezen deelnemers). c Er is geen maatstaf, omdat de eventuele toekenning van toeslagen berust op jaarlijkse beslissingen van het bestuur. d De gewezen deenemers en pensioengerechtigden moeten er vanuit gaan dat ze geen jaarlijkse toeslag zullen krijgen. e Omdat er geen doelgericht toeslagenbeleid is, hoeft er ook niets gefinancierd te worden. Over 2010 en 2011 heeft het bestuur geen toeslagen verleend. Overeenstemmingsverklaring De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen zoals deze zijn opgenomen in Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en met inachtneming van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving.


GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA Algemeen De gehanteerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar. Alle bedragen zijn vermeld in duizenden euro's, tenzij anders vermeld. Beleggingen en pensioenverplichtingen worden gewaardeerd op reële waarde. Overige activa en passiva worden gewaardeerd op geamortiseerde kostprijs, tenzij anders is vermeld. Voor zover noodzakelijk, wordt op activa een voorziening voor mogelijke oninbaarheid in mindering gebracht. Schattingen en veronderstellingen De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW vereist dat het bestuur oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor het oordeel over de boekwaarde van activa en verplichtingen die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien, indien de herziening alleen voor die periode gevolgen heeft, of in de periode van herziening en toekomstige perioden, indien de herziening gevolgen heeft voor zowel de verslagperiode als toekomstige perioden. Verwerking van activa en passiva Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar het pensioenfonds zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Baten worden in de staat van baten en lasten opgenomen wanneer een vermeerdering van het economische potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, en waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat alle of nagenoeg alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico's met betrekking tot een actief of een verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde. Dit betekent dat transacties worden verwerkt op handelsdatum en niet op afwikkelingsdatum. Als gevolg hiervan kan sprake zijn van een post "nog af te wikkelen transacties".


Saldering van een actief en een verplichting Een financieel actief en een financiële verplichting worden gesaldeerd als nettobedrag in de balans opgenomen indien sprake is van een wettelijke of contractuele bevoegdheid om het actief en de verplichting gesaldeerd en gelijktijdig af te wikkelen en bovendien de intentie bestaat om de posten op deze wijze af te wikkelen. De met gesaldeerd opgenomen financiële activa en financiële verplichtingen samenhangende rentebaten en rentelasten worden eveneens gesaldeerd opgenomen. Verwerking van waardeveranderingen van beleggingen Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. Alle waardeveranderingen van beleggingen, inclusief valutakoersverschillen, worden als beleggingsopbrengsten in de staat van baten en lasten opgenomen. Vreemde valuta Activa en verplichtingen in vreemde valuta worden omgerekend naar de rapporteringsvaluta euro tegen de koers per balansdatum. Deze waardering is onderdeel van de waardering tegen reële waarde. Baten en lasten voortvloeiende uit transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per transactiedatum. 31-12-2011

US Dollar (USD) Britse Pond (GBP) Japanse Yen (JPY) Hongkongse Dollar (HKD)

31-12-2010

1,30 0,84 99,88 10,08

1,34 0,86 108,81 10,43

Beleggingen Algemeen De beleggingen worden gewaardeerd op reële waarde. Slechts indien de reële waarde van een belegging niet betrouwbaar kan worden vastgesteld vindt waardering plaats op basis van geamortiseerde kostprijs. Participaties in beleggingsinstellingen, die gespecialiseerd zijn in een bepaald soort beleggingen worden gerubriceerd en gewaardeerd volgens de grondslagen van dat soort beleggingen. Aandelen Beursgenoteerde aandelen en participaties in beursgenoteerde beleggingsinstellingen zijn gewaardeerd tegen de per balansdatum geldende beurskoers. Niet aan een beurs genoteerde fondsen zijn gewaardeerd tegen de reële waarde op basis van de door de vermogensbeheerder van het fonds afgegeven intrinsieke waarde, zijnde een benadering van de marktwaarde. Vastrentende waarden Beursgenoteerde vastrentende waarden en participaties in beursgenoteerde beleggingsinstellingen zijn gewaardeerd tegen de per balansdatum geldende beurskoers, verhoogd met de lopende intrest. Niet aan een beurs genoteerde fondsen zijn gewaardeerd op basis van de geschatte toekomstige nettokasstromen (rente en aflossingen) die uit de beleggingen zullen voortvloeien, contant gemaakt tegen de geldende marktrente en rekening houden met het risicoprofiel en de looptijd.


Overige beleggingen Onder overige beleggingen worden opgenomen die beleggingen die niet als een van de hiervoor opgesomde beleggingen geclassificeerd kunnen worden. Tevens worden onder de overige beleggingen opgenomen nog af te wikkelen beleggingstransacties en liquide middelen die beheerd worden door de vermogensbeheerder. De overige beleggingen worden gewaardeerd tegen marktwaarde. Beleggingen voor rekening en risico deelnemer Beleggingen voor rekening en risico deelnemers zijn middelen die aangehouden worden op rekeningen ten behoeve van deelnemers die zelf het beleggingsrisico dragen in het kader van de beschikbare premieregeling. De grondslagen voor de waardering van de beleggingen voor risico deelnemers zijn gelijk aan die voor de beleggingen die voor rekening van het fonds worden aangehouden. Herverzekering Betaalde herverzekeringspremies worden verantwoord in de periode waarop de herverzekering betrekking heeft. Vorderingen uit herverzekeringscontracten op risicobasis worden verantwoord op het moment dat de verzekerde gebeurtenis zich voordoet. Bij de waardering worden de herverzekerde uitkeringen contant gemaakt tegen de rentetermijnstructuur, onder toepassing van de actuariële grondslagen van het pensioenfonds. Bij de waardering van de vorderingen wordt rekening gehouden met de kredietwaardigheid van de herverzekeraar (afslag voor kredietrisico). Vorderingen uit hoofde van winstdelingsregelingen in herverzekeringscontracten worden verantwoord op het moment van toekenning door de herverzekeraar. Vorderingen en overlopende activa Vorderingen worden opgenomen tegen de reële waarde van de tegenprestatie, gewoonlijk de geamortiseerde kostprijs. Een voorziening wordt getroffen op de vorderingen op grond van verwachte oninbaarheid. Stichtingskapitaal en reserves De algemene reserve houdt rekening met de financiële positie en de aard en omvang van de risico's die het fonds loopt. De algemene reserve is bedoeld voor het opvangen van de verzekeringstechnische risico's en beleggingsrisico's. De maximale hoogte van de algemene reserve wordt bepaald door middel van de gestandaardiseerde methode zoals beschreven in het consultatiedocument Financieel Toetsingskader van de DNB. Het jaarresultaat zal toegevoegd of onttrokken worden aan de algemene reserve zolang het maximum of het minimum niet bereikt is.


Technische voorzieningen Voorziening pensioenverplichtingen De voorziening pensioenverplichtingen wordt gewaardeerd op reële waarde. De reële waarde wordt bepaald op basis van de contante waarde van de beste inschatting van toekomstige kasstromen die samenhangen met de op balansdatum onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen. Onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen zijn de opgebouwde nominale aanspraken. De contante waarde wordt bepaald met gebruikmaking van de marktrente. Bij de berekening van de voorziening pensioenverplichtingen is uitgegaan van het op de balansdatum geldende pensioenreglement en van de over de verstreken dienstjaren verworven aanspraken. Er wordt geen rekening gehouden met toekomstige salarisontwikkelingen. Bij de berekening van de voorziening wordt rekening gehouden met de premievrije pensioenopbouw in verband met invaliditeit op basis van contante waarde van premies waarvoor vrijstelling is verleend wegens arbeidsongeschiktheid. Bij de bepaling van de actuariële uitgangspunten wordt uitgegaan van voor de toezichthouder acceptabele grondslagen, waarbij rekening wordt gehouden met de voorzienbare trend in overlevingskansen. De berekeningen zijn uitgevoerd op basis van de volgende actuariële grondslagen en veronderstellingen: Rekenrente De rekenrente wordt bepaald conform de rentetermijnstructuur zoals gepubliceerd door DNB. Ultimo 2011 is de door DNB gepubliceerde rente een driemaandsgemiddelde van alle handelsdagen in de periode 1 oktober tot en met 31 december 2011. Overlevingsgrondslagen Er wordt gebruik gemaakt van de door het Actuarieel Genootschap gepubliceerde Prognosetafel 2010-2060 (startkolom 2012) met een leeftijdsterugstelling voor mannen van drie jaar en voor vrouwen van één jaar. Partnerfrequentie Bij de berekening voor partnerpensioen worden partnerfrequenties toegepast. Deze variëren tussen: Voor mannen: leeftijd 18 - 25: 0,020 l leeftijd 25 - 35: 0,856 l leeftijd 35 - 65: 0,946 l leeftijd 65 en ouder: 1,000 l Voor vrouwen: leeftijd 18 - 25: 0,070 l leeftijd 25 - 50: 0,985 l leeftijd 50 - 64: 0,886 l leeftijd 64 - 65: 0,746 l leeftijd 65 en ouder: 1,000 l Leeftijdsverschil partners De partner van de mannelijke deelnemer wordt verondersteld drie jaar jonger te zijn. De partner van de vrouwelijke deelnemer wordt verondersteld drie jaar ouder te zijn. Leeftijdsbepaling De leeftijdsbepaling geschiedt in maanden nauwkeurig. Kostenopslagen Opslag voor excassokosten: 2% van de voorziening. Wezenpensioen 2% van de voorziening uitgesteld nabestaandenpensioen voor actieve en gewezen deelnemers.


Arbeidsongeschiktheid Voor arbeidsongeschikte deelnemers wordt mede rekening gehouden met het premievrijgestelde deel van de toekomstige pensioenopbouw. Er wordt geen rekening gehouden met revalidatiekansen. Voorziening voor risico deelnemers De waardering van de voorzieningen voor risico van deelnemers wordt bepaald door de waardering van de tegenover deze voorzieningen aangehouden beleggingen. Overige schulden en overlopende passiva Deze worden gewaardeerd op nominale waarde.

GRONDSLAGEN VOOR DE RESULTAATBEPALING Algemeen Voor zover niet anders vermeld worden baten en lasten verwerkt in het resultaat van het jaar, waarop zij betrekking hebben. Premiebijdragen van werkgevers en werknemers Onder premiebijdragen van werkgevers en werknemers wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte c.q. te brengen bedragen voor de in het verslagjaar verzekerde pensioenen. Premies zijn toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Beleggingsresultaten Onder de directe beleggingsopbrengsten wordt verstaan alle aan het boekjaar toe te rekenen inkomsten uit beleggingen, zijnde dividend van aandelen en de aan het boekjaar toe te rekenen rentebedragen van vastrentende beleggingen. Onder indirecte beleggingsopbrengsten wordt verstaan de verandering in de waarde van beleggingen. Met de directe en indirecte beleggingsopbrengsten zijn verrekend de aan de opbrengsten gerelateerde transactiekosten, provisies en valutaverschillen. Saldo waardeoverdrachten risico pensioenfonds Deze post bevat het saldo van bedragen uit hoofde van overgenomen dan wel overgedragen pensioenverplichtingen. Pensioenuitkeringen De pensioenuitkeringen betreffen de aan deelnemers uitgekeerde bedragen inclusief afkopen. De pensioenuitkeringen zijn berekend op actuariële grondslagen en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is conform de indirecte methode opgesteld. Er is onderscheid gemaakt tussen kasstromen uit beleggingsactiviteiten en pensioenactiviteiten.


K

TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2011

1. Beleggingen voor risico pensioenfonds

Aandelen

Vastrentende waarden

Overige beleggingen

Totaal

Stand per 1 januari 2010 Aankopen/verstrekkingen Overige mutaties Waardemutaties

109.262 12.006 106 29.309

44.634 2.401 2.657

220 38 -

154.116 14.407 144 31.966

Stand per 31 december 2010 Aankopen/verstrekkingen Verkopen/aflossingen Overige mutaties Waardemutaties

150.683 15.089 -305 -7.545

49.692 30.503 1.931

258 103 -

200.633 45.592 -305 103 -5.614


157.922

82.126

361

240.409

Reële waarde Schattingen en veronderstellingen Zoals vermeld in de toelichting zijn de beleggingen van het fonds nagenoeg allemaal gewaardeerd tegen reële waarde per balansdatum en is het over het algemeen mogelijk en gebruikelijk om de reële waarde binnen een aanvaardbare bandbreedte van schattingen vast te stellen. Voor sommige andere financiële instrumenten, zoals beleggingsvorderingen en -schulden, geldt dat de boekwaarde de reële waarde benadert als gevolg van het kortetermijnkarakter van de vorderingen en schulden. De boekwaarde van alle activa en de financiële verplichtingen op balansdatum benadert de reële waarde. Voor het bepalen van de reële waarde van de meerderheid van de financiële instrumenten van het fonds kan gebruik worden gemaakt van marktnoteringen. Echter, bepaalde financiële instrumenten, zoals bijvoorbeeld private equity aandelen zijn gewaardeerd door middel van gebruikmaking van waarderingsmodellen en -technieken, inclusief verwijzing naar de huidige reële waarde van vergelijkbare instrumenten. Het fonds belegt zelf in beleggingsfondsen, maar met het oog op de transparantie inzake de beleggingen is de informatie in deze toelichting gebaseerd op de beleggingen in de portefeuilles van deze beleggingsfondsen (“Look through”). Directe marktnotering: beursnotering in een actieve markt (waarop geen prijsaanpassingen worden uitgevoerd). Afgeleide marktnotering: geen directe beursnotering maar andere uit de markt waarneembare data danwel een prijs gebaseerd op een transactie in een niet-actieve markt met een niet-significante prijsaanpassing (gebaseerd op aannames en schattingen). Waarderingsmodellen en -technieken: marktwaardebepaling niet gebaseerd op marktdata, maar gebaseerd op aannames en schattingen die de prijs significant beïnvloeden.


Op basis van deze indeling kan het volgende onderscheid worden gemaakt: Directe marktnoteringen

Waarderingsmodellen en technieken

Totaal

Per 31 december 2011 Aandelen Vastrentende waarden Overige beleggingen

157.087 82.126 361

835 -

157.922 82.126 361

239.574

835

240.409

149.837 49.692 258

846 -

150.683 49.692 258

199.787

846

200.633

Per 31 december 2010 Aandelen Vastrentende waarden Overige beleggingen

Opgemerkt wordt dat schattingen naar hun aard subjectief zijn en dat de geschatte actuele waarden van financiële instrumenten derhalve inherent onderhevig zijn aan onzekerheden en waarde-oordelen ten aanzien van volatiliteit, rentestand en kasstromen. Deze schattingen zijn momentopnames, gebaseerd op de marktomstandigheden en de op dat moment beschikbare informatie. Aandelen De aandelen kunnen als volgt worden gespecificeerd: 31-12-2011

31-12-2010 In %

In %

Specificatie naar soort: Private equity aandelen Aandelenbeleggingsfondsen

835 157.087

0,5 99,5

846 149.837

0,6 99,4

157.922

100,0

150.683

100,0

In totaliteit is USD 3,0 miljoen toegezegd voor lopende private equity projecten, waarvan opgevraagd ultimo 2011 USD 1,3 miljoen (opgevraagd ultimo 2010: USD 1,1 miljoen). Specificatie naar bedrijfstak: Beleggingsinstellingen Diversen

157.087 835

99,5 0,5

149.837 846

99,4 0,6

157.922

100,0

150.683

100,0


31-12-2011

31-12-2010 In %

In %

Specificatie aandelen naar regio Europa (euro-zone) Europa (niet euro-zone) Verenigde Staten Azië Overige

40.306 1.044 80.492 24.444 11.636

25,5 0,7 51,0 15,5 7,3

149.837 846 -

99,4 0,6 -

157.922

100,0

150.683

100,0

Per balansdatum zijn geen aandelen uitgeleend. Vastrentende waarden Ultimo 2011 en 2010 zijn de vastrentende waarden volledig belegd in obligatiebeleggingsfondsen. Specificatie naar regio: Europa (euro-zone) Europa (niet euro-zone) Verenigde Staten Azië Overige

72.942 728 5.939 2.375 142

88,8 0,9 7,2 2,9 0,2

49.692 -

100,0 -

82.126

100,0

49.692

100,0

Per balansdatum zijn geen obligaties uitgeleend.

31-12-2011

31-12-2010

Overige beleggingen Beleggingsdebiteuren en -crediteuren Liquide middelen

-1.998 2.359

258

361

258


2. Beleggingen voor risico deelnemer 2011

2010

Stand per 1 januari Premiebijdragen en directe beleggingsresultaten risico deelnemers Uitkeringen en onttrekkingen Indirecte beleggingsresultaten risico deelnemers

13.468 1.329 -504 -754

11.069 1.331 -168 1.236

Stand per 31 december

13.539

13.468

De beleggingen voor risico deelnemers betreffen een reeds opgebouwd beleggingskapitaal voor aanvullend pensioen voor een bedrag van 13.301 (2010: 13.161), voor prepensioen voor een bedrag van 133 (2010: 196) en voor de vrijwillige bijspaarregeling -die tot en met 2005 bestond- voor een bedrag van 105 (2010: 111).

De beleggingen voor risico deelnemer kunnen als volgt worden gespecificeerd: 31-12-2011


31-12-2010

6.455 6.377 707

7.032 5.686 750

13.539

13.468

2011

2010

3. Herverzekeringsdeel technische voorzieningen Stand per 1 januari Voorziening voor zieke deelnemers

740 -

740


740

740

Het aandeel herverzekeraars in de voorziening voor pensioenverplichtingen betreft het herverzekerde gedeelte van de pensioenverplichtingen bij een verzekeraar. Een voorziening is opgenomen voor premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid respectievelijk arbeidsongeschiktheidsuitkeringen betreffende de toekomstige schadelast voor zieke werknemers (op balansdatum) die, naar verwachting, arbeidsongeschikt zullen worden verklaard.


31-12-2011

31-12-2010

4. Vorderingen en overlopende activa Premievorderingen op sponsors Waardeoverdrachten

2.860 -

134

2.860

134

1.169

532

Alle vorderingen hebben een resterende looptijd van korter dan één jaar. 5. Liquide middelen Liquide middelen

Onder de liquide middelen worden opgenomen die kasmiddelen en tegoeden op bankrekeningen, die onmiddellijk dan wel op korte termijn opeisbaar zijn en niet het karakter van beleggingen hebben. Bankrekeningen die beheerd worden door de vermogensbeheerder zijn onder de overige beleggingen opgenomen.


PASSIVA 6. Stichtingskapitaal en reserves Algemene reserves

Stand per 1 januari 2010 Uit bestemming saldo van baten en lasten

-10.697 2.678

Stand per 31 december 2010 Uit bestemming saldo van baten en lasten

-8.019 -11.772


-19.791

31-12-2011

31-12-2010

Solvabiliteit Minimaal vereist eigen vermogen Vereist eigen vermogen

11.338 95.114

8.914 93.079

De vermogenspositie van het pensioenfonds is slecht. Ultimo 2011 is er nog steeds sprake van een dekkingstekort en een reservetekort. Voor de berekening van het vereist eigen vermogen wordt gebruik gemaakt van het standaard model en is uitgegaan van de feitelijke beleggingsmix. Herstelplan In 2008 is door de kredietcrisis en de dalende rente een dekkingstekort ontstaan. Het in 2009 ingediende herstelplan omvat een korte termijn herstelplan van 5 jaar en een lange termijn herstelplan van 13 jaar. Het korte termijn herstelplan is door DNB goedgekeurd op 22 september 2009 en het lange termijn herstelplan op 13 januari 2010. De belangrijkste maatregelen uit het herstelplan zijn: Verhoging van de premie door verlaging van de rentevoet, waarmee de premie wordt berekend, van 4,5% naar 4,0%. l Toetsing van de feitelijke dekkingsgraad aan het eind van elk kwartaal. Indien de dekkingsgraad lager is dan de in het l herstelplan veronderstelde dekkingsgraad aan het begin van het jaar, zal direct een extra premie in rekening worden gebracht bij de werkgevers. Zodra de minimaal vereiste reserve is bereikt (korte termijn herstelplan) zal de premie met een vaste toeslag van l 3,2% van de loonsom worden verhoogd, totdat het vereist eigen vermogen is bereikt, uiterlijk ultimo 2021. In het herstelplan werd een dekkingsgraad ultimo 2011 verwacht van 92,5%. Door de extra storting van 38.354 van de werkgevers is de werkelijke dekkingsgraad ultimo 2011 92,5%. Door het bestuur is de voorgeschreven jaarlijkse evaluatie van het herstelplan uitgevoerd. Bij deze evaluatie is uitgegaan van de oorspronkelijke uitgangspunten van het herstelplan, waaronder een beleggingsrendement van 6,6%. Op grond van de huidige situatie voorziet het herstelplan in herstel binnen de daarvoor geldende termijnen.


7. Technische voorzieningen Pensioenverplichting

Overige technische voorzieningen

Totaal

Stand per 1 januari 2010 Mutatie technische voorziening

158.473 48.831

6.101 -6.101

164.574 42.730

Mutatie technische voorzieningen

207.304 56.377

-

207.304 56.377


263.681

-

263.681

De overige technische voorziening bestond ultimo 2009 geheel uit de extra reservering sterftetrend. 2011

2010

Mutatie technische voorzieningen Pensioenopbouw Rentetoevoeging Pensioenuitkeringen en afkopen Uitvoeringskosten Saldo overdrachten van rechten Wijziging marktrente Wijziging actuariële uitgangspunten Overige wijzigingen

13.393 2.816 -2.101 245 -957 43.356 -375

11.913 2.285 -1.839 238 11 23.630 12.502 91

56.377

48.831

Voor de toelichting op de verschillende posten wordt verwezen naar de toelichting in de staat van baten en lasten.

De voorziening voor pensioenverplichtingen is naar categorie van deelnemers als volgt samengesteld: 31-12-2011

31-12-2010

Aantal Deelnemers Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden Voorziening voor zieke deelnemers

Aantal

1.642 1.759 280 -

134.605 94.628 33.708 740

1.613 1.720 254 -

102.271 78.471 25.822 740

3.681

263.681

3.587

207.304

De methode voor de berekening van de pensioenverplichtingen is zodanig toegepast dat er geen sprake is van een financieringsachterstand. Dit betekent dat alle opgebouwde aanspraken zijn opgenomen in de technische voorzieningen. Naar hun aard hebben de technische voorzieningen in het algemeen een langlopend karakter.


2011

2010

8. Voorzieningen voor risico deelnemers Stand per 1 januari Premiebijdragen en directe beleggingsresultaten risico deelnemers Uitkeringen en onttrekkingen Indirecte beleggingsresultaten risico deelnemers

13.468 1.329 -504 -754

11.069 1.331 -168 1.236


13.539

13.468

31-12-2011

31-12-2010

9. Overige schulden en overlopende passiva Vooruitontvangen premie Afdracht loonheffing en premies Waardeoverdrachten Uitkeringen Te betalen kosten Herverzekeringsmaatschappij

40 7 5 678 558

609 31 29 1 1.323 761

1.288

2.754

Alle schulden hebben een resterende looptijd van korter dan één jaar. Risicobeheer en derivaten Solvabiliteitsrisico Het fonds wordt bij het beheer van de pensioenverplichtingen en de financiering daarvan geconfronteerd met risico's. De belangrijkste doelstelling van het fonds is het nakomen van de pensioentoezeggingen. Voor het realiseren van deze doelstelling wordt gestreefd naar een toereikende solvabiliteit op basis van de marktwaarde van de pensioenverplichtingen. Het belangrijkste risico voor het fonds betreft het solvabiliteitsrisico, ofwel het risico dat het fonds niet beschikt over voldoende vermogen ter dekking van de pensioenverplichtingen. De solvabiliteit wordt gemeten zowel op basis van algemeen geldende normen als ook naar de specifieke normen welke door de toezichthouder worden opgelegd. Indien de solvabiliteit van het fonds zich negatief ontwikkelt, bestaat het risico dat het fonds de premie voor de onderneming en deelnemers moet verhogen en het risico dat er geen ruimte beschikbaar is voor een eventuele toeslagverlening van opgebouwde pensioenen. In het uiterste geval kan het noodzakelijk zijn dat het fonds verworven pensioenaanspraken en pensioenrechten moet verminderen.


Vermogen

Technische voorzieningen

Dekkingsgraad %

Stand per 31 december 2010 Mutatie

199.285 44.605

207.304 56.377

96,1 -3,6


243.890

263.681

92,5

31-12-2011

31-12-2010

Het tekort op FTK grondslagen is als volgt: Voorziening pensioenverplichtingen Buffers: S1 Renterisico S2 Risico zakelijke waarden S3 Valutarisico S4 Grondstoffenrisico S5 Kredietrisico S6 Verzekeringstechnisch risico Diversificatie effect Vereist eigen vermogen (vereiste buffers) Vereist pensioenvermogen (art. 132 Pensioenwet) Aanwezig pensioenvermogen Saldo

263.681

207.304

37.981 58.679 42.364 1.151 11.669 -56.730

37.995 57.229 40.862 522 9.354 -52.883

95.114

93.079

358.795 243.890

300.383 199.285

-114.905

-101.098

Bij de berekening van de buffers past het pensioenfonds de standaardmethode toe. Voor de samenstelling van de beleggingen wordt uitgegaan van de feitelijke beleggingsmix op 31 december 2011. De buffer voor het grondstoffenrisico (S4) is in 2010 en 2011 nihil. Beleid en risicobeheer Het beheer van het vermogen is uitbesteed aan 4 vermogensbeheerders. Het selectieproces van vermogensbeheerders is vastgelegd in de ABTN en gebeurd op basis van "de 5 P's" (Process, Portfolio construction, People, Performance en Price). De vermogensbeheerders beleggen volgens de criteria zoals omschreven in de ABTN. Bij de selectie van vermogensbeheerders zijn de prospectussen hierop beoordeeld. Het bestuur beschikt over een aantal beleidsinstrumenten ten behoeve van het beheersen van deze risico's. Deze beleidsinstrumenten betreffen: - beleggingsbeleid; - premiebeleid; - herverzekeringsbeleid; - toeslagenbeleid.


De keuze en toepassing van beleidsinstrumenten vindt plaats na uitvoerige analyses ten aanzien van te verwachten ontwikkelingen van de verplichtingen en de financiële markten. Daarbij wordt onder meer gebruikgemaakt van ALMstudies en continuïteitsanalyses. Een ALM-studie is een analyse van de structuur van de pensioenverplichtingen en van verschillende beleggingsstrategieën en de ontwikkeling daarvan in diverse economische scenario's. De uitkomsten van deze analyses vinden hun weerslag in jaarlijks door het bestuur vast te stellen beleggingsrichtlijnen als basis voor het uit te voeren beleggingsbeleid. De beleggingsrichtlijnen geven normen en limieten aan waarbinnen de uitvoering van het beleggingsbeleid moet plaatsvinden. Ze zijn gericht op het beheersen van de hierna volgende belangrijkste (beleggings-)risico's.

Marktrisico Marktrisico omvat de mogelijkheden voor winst of verlies en omvat het prijs(koers)risico, valutarisico en het renterisico. De strategie van het fonds met betrekking tot het beleggingsrisico wordt bepaald door de beleggingsdoelstellingen. Het marktrisico wordt op dagelijkse basis beheerst in overeenstemming met de aanwezige beleidskaders en richtlijnen. De overall-marktposities worden periodiek gerapporteerd aan het bestuur.

Prijsrisico Prijsrisico is het risico van waardewijzigingen door de ontwikkeling van marktprijzen, die wordt veroorzaakt door factoren gerelateerd aan een individuele belegging, de uitgevende instelling of generieke factoren. Omdat alle beleggingen worden gewaardeerd tegen reële waarde waarbij waardewijzigingen onmiddellijk in de staat van baten en lasten worden verwerkt, zijn alle wijzigingen in marktomstandigheden direct zichtbaar in het beleggingsresultaat. Het prijsrisico kan worden gemitigeerd door diversificatie.

Valutarisico Valutarisico is het risico dat wisselkoersschommelingen de waarde van een belegging beïnvloeden. Het grootste gedeelte van de beleggingsportefeuille is belegd in euro's genoteerde waarden. Het aandeel beleggingen dat niet in euro wordt belegd is ultimo verslagjaar circa 59,9% (2010: 41,8%) van de beleggingsportefeuille. Het valutarisico wordt niet afgedekt, tenzij op initiatief van de vermogensbeheerders binnen de richtlijnen van het mandaat. Het door het fonds gekozen beleggingsprofiel is agressief en tegelijkertijd gericht op de naar verhouding jonge populatie en de lange termijn met een sterke werkgever. Het fonds kent verder geen welomschreven toeslagenbeleid. Het afdekken van het valutarisico levert op de lange termijn niets op behalve extra kosten. De beleggingen in vreemde valuta kunnen per categorie als volgt worden gespecificeerd: 31-12-2011


31-12-2010

142.292 1.424 268

83.949 37

143.984

83.986


De valutapositie is als volgt te specificeren: 31-12-2011

US Dollar (USD) Britse Pond (GBP) Japanse Yen (JPY) Hongkongse Dollar (HKD) Overige

31-12-2010

79.176 17.964 9.076 5.789 31.979

83.986 -

143.984

83.986

De specificatie van de valutapositie 2011 is op basis van "Look through". In verband met het ontbreken van voldoende betrouwbare gegevens is dit niet mogelijk voor de vergelijkende cijfers over 2010.

Renterisico Renterisico is het risico dat de waarden van de portefeuille vastrentende waarden en de pensioenverplichtingen veranderen als gevolg van ongunstige veranderingen in de marktrente. Dit risico bestaat doordat beleggingen en verplichtingen niet in dezelfde mate gevoelig zijn voor rentebewegingen. Het renterisico neemt af naarmate de looptijd van de beleggingen meer overeenkomt met de looptijd van de verplichtingen. Het renterisico wordt niet afgedekt, tenzij op initiatief van de vermogensbeheerders binnen de richtlijnen van het mandaat. Het door het fonds gekozen beleggingsprofiel is agressief en tegelijkertijd gericht op de naar verhouding jonge populatie en de lange termijn met een sterke werkgever. Het fonds kent verder geen welomschreven toeslagenbeleid. In verband met de complexiteit van het afdekken van het renterisico en het feit dat de baten op de lange termijn bezien niet op wegen tegen de lasten, heeft het bestuur besloten het renterisico niet af te dekken. De rentegevoeligheid kan worden gemeten door middel van de duration. De duration is de (met de contante waarde van de kasstromen) gewogen gemiddelde resterende looptijd in jaren. 31-12-2011 Balanswaarde

Duration van de vastrentende waarden Voorziening pensioenverplichtingen

82.126 263.681

31-12-2010

Duration

5,2 24,9

Balanswaarde

49.692 207.304

Duration

5,8 24,9

Op balansdatum is de duration van de beleggingen aanzienlijk korter dan de duration van de verplichtingen. Er is derhalve sprake van een zogenaamde "duration-mismatch". Dit betekent dat bij een rentestijging de waarde van beleggingen minder snel daalt dan de waarde van verplichtingen (bij toepassing van de actuele marktrentestructuur) daalt, waardoor de dekkingsgraad zal stijgen. Bij een rentedaling zal de waarde van de beleggingen minder snel stijgen dan de waarde van de verplichtingen, waardoor de dekkingsgraad zal dalen. Zowel ultimo 2011 als ultimo 2010 is de resterende looptijd van de vastrentende waarden meer dan 5 jaar.


Kredietrisico Kredietrisico is het risico van financiële verliezen voor het fonds als gevolg van faillissement of betalingsonmacht van tegenpartijen waarop het fonds (potentiële) vorderingen heeft. Hierbij kan onder meer worden gedacht aan partijen die obligatieleningen uitgeven, banken waar deposito's worden geplaatst en aan bijvoorbeeld herverzekeraars. Een voor beleggingsactiviteiten specifiek onderdeel van kredietrisico is het settlementrisico. Dit heeft betrekking op het risico dat partijen waarmee het fonds transacties is aangegaan niet meer in staat zijn hun tegenprestatie te verrichten waardoor het fonds financiële verliezen lijdt. Beheersing vindt plaats door het stellen van limieten aan tegenpartijen op totaalniveau, dat wil zeggen met inachtneming van alle posities die een tegenpartij heeft jegens het fonds; het vragen van extra zekerheden zoals onderpand en dergelijke bij hypothecaire geldleningen en het uitlenen van effecten; het hanteren van prudente verstrekkingsnormen bij hypothecaire geldleningen. Ter afdekking van het settlementrisico wordt door het fonds enkel belegd in markten waar een voldoende betrouwbaar clearing- en settlementsysteem functioneert. Ten aanzien van de kredietwaardigheid van de debiteuren van de vastrentende portefeuille kan het volgende overzicht worden gegeven: 31-12-2011

31-12-2010 In %

AAA AA A BBB Lager dan BB Geen rating

In %

48.256 13.630 12.214 6.504 1.417 105

58,8 16,6 14,9 7,9 1,7 0,1

27.012 9.500 5.594 4.907 2.465 214

54,4 19,1 11,3 9,9 5,0 0,3

82.126

100,0

49.692

100,0

Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico is het risico dat beleggingen niet tijdig en/of niet tegen een aanvaardbare prijs kunnen worden omgezet in liquide middelen, waardoor het fonds op korte termijn niet aan zijn verplichtingen kan voldoen. Waar de overige risicocomponenten vooral de langere termijn betreffen (solvabiliteit), gaat het hierbij om de kortere termijn. Dit risico kan worden beheerst door in het strategische en tactische beleggingsbeleid voldoende ruimte aan te houden voor de liquiditeitsposities. Er moet eveneens rekening worden gehouden met de directe beleggingsopbrengsten en andere inkomsten zoals premies.

Actuariële risico's De belangrijkste actuariële risico's zijn de risico's van langleven, overlijden en arbeidsongeschiktheid. Het langlevenrisico is het belangrijkste actuariële (verzekeringstechnische) risico. Langlevenrisico is het risico dat deelnemers langer blijven leven dan gemiddeld verondersteld wordt bij de bepaling van de voorziening pensioenverplichtingen. Als gevolg hiervan volstaat de opbouw van het pensioenvermogen niet voor de uitkering van de pensioenverplichting. Door toepassing van de door het Actuarieel Genootschap gepubliceerde Prognosetafel 2010-2060 met adequate correcties voor ervaringssterfte is het langlevenrisico geheel verdisconteerd in de waardering van de pensioenverplichtingen. Het overlijdensrisico betekent dat het fonds in geval van overlijden mogelijk een nabestaandenpensioen moet toekennen waarvoor door het fonds geen voorzieningen zijn getroffen. Dit risico kan worden uitgedrukt in risicokapitalen.


Het arbeidsongeschiktheidsrisico betreft het risico dat het fonds voorzieningen moet treffen voor premievrijstelling bij invaliditeit en het toekennen van een arbeidsongeschiktheidspensioen ("schadereserve"). Voor dit risico wordt jaarlijks een risicopremie in rekening gebracht. Het verschil tussen de risicopremie en de werkelijke kosten wordt verwerkt via het resultaat. De actuariële uitgangspunten voor de risicopremie worden periodiek herzien. De premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheids- en WIA Inkomensaanvulling Excedent risico's zijn herverzekerd bij Achmea Schadeverzekeringen N.V. (Interpolis) te Tilburg. De herverzekeringsovereenkomsten expireren in 2012. Het overlijdensrisico is herverzekerd bij Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V. (Centraal Beheer Achmea) te Apeldoorn. De herverzekeringsovereenkomst expireert in 2014.

Toeslagrisico Het bestuur van het fonds heeft niet de ambitie om toeslagen te geven op pensioenrechten en -aanspraken. De mate waarin een toeslag kan worden gerealiseerd is afhankelijk van de ontwikkelingen in de rente, rendement, looninflatie en demografie. Uitdrukkelijk wordt opgemerkt dat het verlenen van toeslagen voorwaardelijk is. Over 2010 en 2011 zijn geen toeslagen toegekend.

Concentratierisico In het algemeen geldt dat concentratierisico kan optreden als een adequate spreiding van activa en passiva ontbreekt. Concentratierisico’s kunnen optreden bij een concentratie van de portefeuille in regio’s, economische sectoren of tegenpartijen. Een portefeuille van leningen die sterk sectorgebonden is, kan door deze sectorconcentratie een verhoogd risico lopen. Indien aandelen in dezelfde sector worden aangehouden is sprake van een cumulatief concentratierisico. Grote posten zijn aan te duiden als een vorm van concentratierisico. Om te bepalen welke posten hieronder vallen moeten per beleggingscategorie alle instrumenten met dezelfde debiteur worden gesommeerd. Als grote post wordt aangemerkt elke post die meer dan 2% van het balanstotaal uitmaakt. Voor het volgende overzicht is het 'look through'principe niet toegepast: 31-12-2011

MF Marath New Glb CIF Global Equity Fund Pimco Euro Bond Fund WA Euro Core Plus Bond Fund PLC

77.942 79.144 41.670 40.456

31-12-2010

83.103 66.734 26.646 23.046

Overige niet-financiële risico's Operationeel risico Operationeel risico is het risico van een onjuiste afwikkeling van transacties, fouten in de verwerking van gegevens, het verloren gaan van informatie, fraude en dergelijke. Dergelijke risico's worden door het fonds beheerst door het stellen van hoge kwaliteitseisen aan de organisaties die bij de uitvoering betrokken zijn op gebieden zoals interne organisatie, procedures, processen en controles, kwaliteit geautomatiseerde systemen, enzovoorts. Deze kwaliteitseisen worden periodiek getoetst door het bestuur. Het bestuur ontvangt van de opdrachtnemers jaarlijks een ISAE3402 type II-rapportage (voorheen een SAS70 type IIrapportage).

Systeemrisico Systeemrisico betreft het risico dat het mondiale financiële systeem (de internationale markten) niet langer naar behoren functioneert, waardoor beleggingen van het fonds niet langer verhandelbaar zijn en zelfs, al dan niet tijdelijk, hun waarde kunnen verliezen. Net als voor andere marktpartijen, is dit risico voor het fonds niet beheersbaar.


Verbonden partijen Identiteit van verbonden partijen Er is sprake van een relatie tussen de verbonden partijen tussen het fonds en de sponsor, de aangesloten ondernemingen en hun bestuurders.

Transacties met bestuurders De bestuurders ontvangen geen beloning van het fonds. Er zijn geen leningen verstrekt aan en er zijn geen vorderingen op (voormalige) bestuurders.

Overige transacties met verbonden partijen Betreffende de uitvoeringsovereenkomst tussen pensioenfonds en werkgever met betrekking tot de financiering van de aanspraken en de uitvoering van de regeling is het volgende relevant: De werkgever is verplicht binnen 2 weken na maandeinde de gegevens te verstrekken die, naar het oordeel van de l stichting, nodig zijn voor een juiste uitvoering van het pensioenreglement. Indien de werkgever niet binnen een maand na de vermelde termijn zijn verplichting tot betaling is nagekomen, is de l werkgever aan de stichting interest verschuldigd over de periode gelegen tussen de notadatum en de feitelijke datum van betalen. Indien de middelen van de stichting ontoereikend zijn conform de door De Nederlandsche Bank gestelde l minimumeisen zal de werkgever het aldus vastgestelde tekort in overleg met het bestuur van de stichting financieren. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Langlopende contractuele verplichtingen Het pensioenfonds heeft per 1 januari 2010 een uitbestedingsovereenkomst afgesloten met Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. voor onbepaalde tijd met een opzegtermijn van 6 maanden. De jaarlijks te betalen vaste vergoeding bedraagt 388 (2010: 369). Private equity projecten Binnen het aandelengedeelte is het fonds een verplichting aangegaan om maximaal USD 3,0 miljoen te beleggen in het Capital International Private Equity Fund V en VI, waarvan nog op te vragen ultimo 2011 USD 1,7 miljoen (ultimo 2010: USD 1,9 miljoen).


L

TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2011

2011

2010

10. Premiebijdragen van werkgevers en werknemers Premiebijdragen van werkgevers en werknemers FVP-koopsommen Premiebijstortingen werkgevers

16.948 235 38.354

17.255 43 -

55.537

17.298

In de premiebijdragen 2011 is een bedrag opgenomen van 38.354 aan bijstortingen door de werkgevers. De FVP-koopsommen worden aangewend voor inkoop van extra pensioenaanspraken. De kostendekkende, gedempte en feitelijke premie volgens artikel 130 van de Pensioenwet zijn als volgt: Kostendekkende premie Gedempte premie Feitelijke premie

21.614 18.323 56.650

19.278 18.423 18.426

De aan het boekjaar toe te rekenen feitelijke premie (incl. premiebijdragen risico deelnemers) is als bate verantwoord. De gedempte premie is gebaseerd op een verwacht rendement van 4,0%. Aangezien de over 2011 ontvangen feitelijke premie meer is dan de gedempte premie is er sprake van kostendekking. De samenstelling van de kostendekkende premie is als volgt: Actuarieel benodigde koopsom Opslag voor uitvoeringskosten Solvabiliteitsopslag (Vereist Eigen Vermogen)

14.751 739 6.124

13.041 981 5.256

21.614

19.278

12.480 739 5.104

12.459 969 4.995

18.323

18.423

1.113

1.128

De samenstelling van de gedempte premie is als volgt: Actuarieel benodigde koopsom Opslag voor uitvoeringskosten Solvabiliteitsopslag (Vereist Eigen Vermogen)

11. Premiebijdragen risico deelnemers Periodieke premies


12. Beleggingsresultaten risico pensioenfonds Directe beleggingsopbrengsten 2011

Aandelen Vastrentende waarden Overige beleggingen Overige opbrengsten en lasten

Indirecte beleggingsopbrengsten 2011

Kosten van vermogensbeheer 2011

Totaal 2011

Totaal 2010

19 -11

-7.545 1.931 -

-625

-7.545 1.931 19 -636

29.309 2.657 -1 -1.566

8

-5.614

-625

-6.231

30.399

De kosten van vermogensbeheer bedragen in 2011 625 (2010: 1.581) en kunnen niet worden toegerekend aan de diverse beleggingscategorieën. 13. Beleggingsresultaten risico deelnemers Directe beleggingsopbrengsten 2011


Indirecte beleggingsopbrengsten 2011

Kosten van vermogensbeheer

Totaal 2011

Totaal 2010

78 119 19

-1.121 206 161

-

-1.043 325 180

1.154 262 21

216

-754

-

-538

1.437

2011

2010

14. Saldo waardeoverdrachten risico pensioenfonds Overgenomen pensioenverplichtingen Overgedragen pensioenverplichtingen

1.325 -2.488

701 -452

-1.163

249

Dit betreft de ontvangst van of betaling aan pensioenfonds of pensioenverzekeraar van respectievelijk de vorige of nieuwe werkgever van de contante waarde van premievrije pensioenaanspraken van deelnemers die tot de ontslagdatum zijn opgebouwd. De ontvangen koopsommen worden aangewend voor de inkoop van extra dienstjaren. Pensioenfondsen mogen volgens de Pensioenwet geen waardeoverdrachten uitvoeren als de dekkingsgraad lager dan 100% is. De toevoeging aan de technische voorziening uit hoofde van: - de overgenomen pensioenverplichting 1.437 859 - de overgedragen pensioenverplichting -2.394 -848


Het resultaat op: - de overgenomen pensioenverplichting - de overgedragen pensioenverplichting

-112 -94 2011

-158 396 2010

15. Saldo waardeoverdrachten risico deelnemers Overgedragen pensioenverplichtingen

-504

-168

1.491 417 31 28 34

1.320 396 27 21 13

2.001

1.777

16. Pensioenuitkeringen Ouderdomspensioen Partnerpensioen Wezenpensioen Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen Afkopen

De post afkopen betreft de afkoop van pensioenen die lager zijn dan € 427,29 (2010: € 420,69) per jaar overeenkomstig de Pensioenwet (artikel 66). De toeslag op de opgebouwde pensioenrechten en -aanspraken voor de gewezen deelnemers en uitkeringsgerechtigden voor 2012 is door het bestuur vastgesteld op 0% (voor 2011: 0%). Voor de actieve deelnemer speelt de toeslagverlening niet door toepassing van de eindloonregeling. 17. Mutatie technische voorzieningen Mutatie technische voorzieningen

56.377

48.831

Pensioenopbouw Onder pensioenopbouw is opgenomen de actuarieel berekende waarde van de diensttijdopbouw. Dit is het effect op de voorziening pensioenverplichtingen van de in het verslagjaar opgebouwde nominale rechten ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen. Verder is hierin begrepen het effect van de individuele salarisontwikkeling (van de individuele werknemer). Toeslagen Voor de actieve deelnemer speelt de toeslagverlening niet, omdat de pensioenregeling een eindloonregeling is. De toeslagverlening voor de slapers en uitkeringsgerechtigden heeft een voorwaardelijk karakter en berust op jaarlijkse beslissingen van het bestuur. Het pensioenfonds heeft geen uitgewerkt plan om het pensioen te verhogen en heeft geen geld gereserveerd om het pensioen te verhogen. Rentetoevoeging De pensioenverplichtingen zijn opgerent met 1,296% (2010 1,303%), zijnde de eenjaarsrente per 1 januari 2011. Pensioenuitkeringen en afkopen Verwachte toekomstige pensioenuitkeringen worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de voorziening pensioenverplichtingen. De onder dit hoofd opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de pensioenen van de verslagperiode.


Uitvoeringskosten Toekomstige uitvoeringskosten (in het bijzonder excassokosten) worden vooraf actuarieel berekend en opgenomen in de voorziening pensioenverplichtingen. De onder dit hoofd opgenomen afname van de voorziening betreft het bedrag dat vrijkomt ten behoeve van de financiering van de kosten van de verslagperiode. Wijziging marktrente Jaarlijks wordt per 31 december de marktwaarde van de technische voorzieningen herrekend door toepassing van de door DNB gepubliceerde rentetermijnstructuur. Het effect van de verandering van de rentetermijnstructuur wordt verantwoord onder het hoofd wijziging marktrente. Wijziging actuariële uitgangspunten Jaarlijks worden de actuariële grondslagen en/of methoden beoordeeld en mogelijk herzien ten behoeve van de berekening van de actuele waarde van de pensioenverplichtingen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van interne en externe actuariële deskundigheid. Dit betreft onder meer de vergelijking van veronderstellingen ten aanzien sterfte, langleven, arbeidsongeschiktheid met werkelijke waarnemingen voor de gehele bevolking als voor de populatie van het fonds. De vaststelling van de toereikendheid van de voorziening voor pensioenverplichtingen is een inherent onzeker proces, waarbij gebruik wordt gemaakt van schattingen en oordelen door het bestuur van het fonds. Het effect van deze wijzigingen wordt verantwoord in het resultaat op het moment dat de actuariële uitgangspunten worden herzien. Overige wijzigingen 2011

Resultaat op kanssystemen: Resultaat op sterfte Resultaat op arbeidsongeschiktheid Resultaat op mutaties

2010

115 390 -130

586 -460 -217

375

-91

-

-6.101

Mutatie overige technische voorzieningen Mutatie overige technische voorzieningen

In boekjaar 2009 is, vooruitlopend op het beschikbaar komen, het beoordelen en toepassen van de nieuwe AG Prognosetafel 2010-2060, een extra reservering sterftetrend opgenomen ter grootte van 3,85% van de technische voorzieningen, zijnde 6.101. In 2010 is dit bedrag vrijgevallen. 18. Mutatie voorzieningen risico deelnemers Premiebijdragen en directe beleggingsresultaten risico deelnemers Uitkeringen en ontrekkingen Indirecte beleggingsresultaten risico deelnemers

1.329 -504 -754

1.441 -168 1.126

71

2.399


2011

2010

19. Herverzekeringen Premies voor premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid Premies voor arbeidsongeschiktheid Premies voor overlijdensrisico Totaal premies Uitkeringen van herverzekerd ouderdomspensioen Totaal uitkeringen

234 140 653

336 132 292

1.027 -251

760 -

-251

-

776

760

-

740

514 175 25 47

473 163 44 64

761

744

20. Mutatie herverzekeringsdeel technische voorzieningen Mutatie herverzekeringsdeel technische voorzieningen

21. Pensioenuitvoerings- en administratiekosten Administratiekosten Adviseurs- en controlekosten Bestuurskosten Overige kosten

De administratiekosten zijn de vergoedingen voor de administratie van de pensioenregeling door Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. In de adviseurs- en controlekosten zijn onder andere de accountantskosten opgenomen. De accountantskosten bedragen in 2011 in totaal 29, waarvan 24 voor controlewerkzaamheden van de jaarrekening 2011, 1 voor controlewerkzaamheden van de jaarrekening 2010 en 4 voor controlewerkzaamheden van FVP voor 2009 een 2010. In 2010 bedoegen de accountantskosten in totaal 25, waarvan 23 voor controlewerkzaamheden van de jaarrekening 2010 en 2 voor controlewerkzaamheden van de jaarrekening 2009. Deze werkzaamheden zijn zowel in 2011 als 2010 uitgevoerd door PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. De bestuurskosten bestaan in 2011 volledig uit kosten van de deelnemersraad. Overeenkomstig artikel 96 van de Pensioenwet wordt vermeld dat: - het pensioenfonds in het boekjaar 2011 geen dwangsommen en boetes zijn opgelegd; - het pensioenfonds in het boekjaar 2011 geen aanwijzing als bedoeld in artikel 171 van de Pensioenwet is gegeven; - in het boekjaar 2011 geen bewindvoerder als bedoeld in artikel 173 van de Pensioenwet is aangesteld. 22. Diverse baten en lasten Overige baten

-

5

Personeelsleden en bezoldiging Bij het fonds zijn geen werknemers in dienst. Het bestuur ontvangt geen bezoldiging.


Belastingen De activiteiten van het fonds zijn vrijgesteld van belastingheffing in het kader van de vennootschapsbelasting.


Wijnand de Valk

Gerard Elsinghorst

Voorzitter

Vice-voorzitter

Sjaak Bloem

Paul Korte

Secretaris

Vice-secretaris

Robert-Jan van Berckel

Kariem El Haddad

Bestuurslid

Bestuurslid

Ronald Rombouts

Harry Wesselman

Bestuurslid

Bestuurslid

Erwin Tuinier Bestuurslid


OVERIGE GEGEVENS


OVERIGE GEGEVENS 1

Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum

Er zijn na de balansdatum geen gebeurtenissen geweest van dien aard dat een wezenlijk ander beeld zou ontstaan van de financiële positie per 31 december 2011 dan op grond van dit verslag kan worden verkregen. Op 7 juni 2012 heeft het pensioenfonds een aanwijzing ontvangen van De Nederlandsche Bank om het strategisch beleggingsbeleid verder aan te passen. Het bestuur zal de aanwijzing bestuderen en op grond daarvan een besluit nemen. 2

Herstelplan

Ultimo mei 2012 bedraagt de dekkingsgraad van het pensioenfonds 90,2%. 3

Resultaatverdeling

Het resultaat over 2011 is volledig gemuteerd in de algemene reserve van het fonds.


4

ACTUARIËLE VERKLARING

Opdracht Door Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland te Amersfoort is aan Aon Consulting Nederland cv de opdracht verleend tot het afgeven van een actuariële verklaring als bedoeld in de Pensioenwet over het boekjaar 2011. Gegevens De gegevens waarop mijn onderzoek is gebaseerd, zijn verstrekt door en tot stand gekomen onder de verantwoordelijkheid van het bestuur van het pensioenfonds. Voor de toetsing van de fondsmiddelen en voor de beoordeling van de vermogenspositie heb ik mij gebaseerd op de financiële gegevens die ten grondslag liggen aan de jaarrekening. In overeenstemming met de richtlijn "Samenwerking tussen accountant en actuaris terzake van de controle van verantwoordingen van verzekeringsinstellingen" heeft de accountant van het pensioenfonds mij geïnformeerd over zijn bevindingen ten aanzien van de betrouwbaarheid en de volledigheid van de administratieve basisgegevens en de overige uitgangspunten die voor mijn oordeelsvorming van belang zijn. Werkzaamheden Ter uitvoering van de opdracht heb ik onderzocht of is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet. De door het pensioenfonds verstrekte administratieve basisgegevens zijn zodanig dat ik die gegevens als uitgangspunt van de door mij beoordeelde berekeningen heb aanvaard. Als onderdeel van de werkzaamheden voor de opdracht: heb ik onder meer onderzocht of de technische voorzieningen, het minimaal vereist eigen vermogen en het vereist l eigen vermogen toereikend zijn vastgesteld, en heb ik mij een oordeel gevormd over de vermogenspositie van het pensioenfonds. l Mijn onderzoek heb ik zodanig uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de resultaten geen onjuistheden van materieel belang bevatten. Ik heb mij een oordeel gevormd over de waarschijnlijkheid waarmee het pensioenfonds de tot balansdatum aangegane verplichtingen kan nakomen, mede in aanmerking nemend het financiële beleid van het pensioenfonds. De beschreven werkzaamheden en de uitvoering daarvan zijn in overeenstemming met de binnen het Actuarieel Genootschap geldende normen en gebruiken, en vormen naar mijn mening een deugdelijke grondslag voor mijn oordeel. Oordeel De technische voorzieningen zijn, overeenkomstig de beschreven berekeningsregels en uitgangspunten, als geheel bezien, toereikend vastgesteld. Gemeten naar de wettelijke maatstaf is ten aanzien van de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, sprake van een dekkingstekort. Met inachtneming van het voorafgaande heb ik mij ervan overtuigd dat is voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de Pensioenwet, met uitzondering van de artikelen 131 (minimaal vereist eigen vermogen), 132 (vereist eigen vermogen) en 133 (dekking door waarden). De Nederlandsche Bank heeft het Pensioenfonds op 6 juni 2012 een aanwijzing gegeven waarin zij bepaalt dat de overtreding van artikel 135 van de Pensioenwet wordt beëindigd.


De vermogenspositie van Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland is naar mijn mening slecht, vanwege het dekkingstekort. Eindhoven, 13 juni 2012 Ir. M.J.M. Pernot AAG verbonden aan Aon Consulting Nederland cv


5

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT

Aan: het bestuur van Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport op pagina 37 tot en met 66 opgenomen jaarrekening 2011 van Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson te Amersfoort gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011 en de winst-en-verliesrekening over 2011 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het stichtingskapitaal en reserves en het saldo van baten en lasten getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het directieverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het stichtingskapitaal en reserves van Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson per 31 december 2011 en van het saldo van baten en lasten over 2011 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.


Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Rotterdam, 13 juni 2012 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.

S.A. van Kempen RA Partner


BIJLAGEN


1

VERLOOPSTAAT DEELNEMERS 31-12-2011 Aantal

31-12-2010

Aantal

Aantal

Aantal

Deelnemers Stand vorig boekjaar Nieuwe toetredingen Ontslag met premievrije aanspraak Ingang pensioen Overlijden

1.613 169 -135 -3 -2

Stand einde boekjaar

1.458 367 -207 -4 -1

29

155

1.642

1.613

1.720

1.560

Gewezen deelnemers Stand vorig boekjaar Ontslag met premievrije aanspraak Waardeoverdrachten Ingang pensioen Overlijden Afkoop rechten

135 -65 -28 -2 -1


207 -19 -23 -4 -1 39

160

1.759

1.720

254

230

Pensioengerechtigden Stand vorig boekjaar Ingang pensioen Overlijden Afkoop rechten Expiratie


44 -9 -6 -3

33 -5 -3 -1 26

24

280

254

3.681

3.587


Stichting Pensioenfonds Johnson & Johnson Nederland Postbus LM Tilburg Telefoon: (013)

Recommend Documents