IDO jaarverslag 2013
STICHTING INTERKERKELIJK DIACONAAL OVERLEG LELYSTAD
JAARVERSLAG 2013
Pagina 1
IDO jaarverslag 2013
Inhoudsopgave
Pagina
1.
Inleiding
3
2.
Onze missie
4
3.
De mensen achter IDO
5
4.
Onze relaties
7
5.
Inloophuis Open Haven
9
6.
Inloophuis Waterwijk
12
7.
Schuldhulpverlening
14
8.
De Korenaar
16
9.
Samen zijn we IDO
20
10. De financiële cijfers
22
11. Een korte vooruitblik
25
12. Colofon
27
13. Bijlage
28
Pagina 2
IDO jaarverslag 2013
1. Inleiding Het bestuur van het Interkerkelijk Diaconaal Overleg doet u hierbij verslag van de werkzaamheden van het IDO en de werkvelden die deel uitmaken van de stichting in het jaar 2013. Het IDO werkt in Lelystad vanuit negen kerken als een diaconale vrijwilligersorganisatie, ondersteund door enkele betaalde medewerkers en biedt op professionele manier hulp aan ieder die op haar weg komt. Het bestuur hoopt dat dit jaarverslag de relatie tussen IDO en de lezers zal versterken. In het najaar van 2013 kwamen de eerste berichten naar buiten dat het eind van de economische crisis, begonnen in 2008, in zicht zou zijn. Er was voor het eerst weer sprake van een lichte groei van de economie, de werkloosheid daalde al een aantal maanden en de vooruitzichten voor de jaren 2014 en weer verder gaven tekenen van herstel te zien. Helaas moeten we constateren dat die optimistische geluiden en vooruitzichten door velen binnen IDO niet worden gedeeld. Het aantal voedselpakketten dat door de voedselbank is verstrekt, is in 2013 met bijna 1.000 toegenomen en ook het aantal bezoekers voor het inloopspreekuur is toegenomen. Dit laatste betekent dat er nogal wat mensen zijn die mogelijk voor het eerst met de gevolgen van de crisis te maken hebben gekregen omdat deze al een behoorlijk aantal jaar zich manifesteert en de reserves inmiddels wel zijn uitgeput. Kortom het werk van IDO en alles wat daartoe behoort, heeft ook in 2013 een belangrijke waarde gehad voor al die mensen die zich genoodzaakt zagen een beroep op ons te doen. Dit betekent dat ons motto en onze missie (zie hierna) onverkort van kracht blijven en geen aanpassing behoeven. In dit jaarverslag geven we onze missie weer en belichten daarna de mensen achter het IDO. In het daarop volgende hoofdstuk besteden we aandacht aan de omgeving waarin we werken. Vervolgens gaan we in op de verschillende werkvelden die we binnen IDO onderscheiden, de beide inloophuizen, schuldhulpverlening, voedselbank De Korenaar en een hoofdstuk over de organisatie van het IDO. Daarna volgt een hoofdstuk over de financiën van het IDO. Voor de verdere onderbouwing daarvan wordt verwezen naar de apart opgestelde jaarrekening die ook dit jaar weer is gecontroleerd door het accountantskantoor Meeuwsen Ten Hoopen uit Lelystad. Het jaarverslag wordt afgerond met een korte vooruitblik op het nieuwe jaar en de daarop volgende jaren. Het bestuur dankt vrijwilligers en beroepskrachten voor de grote inzet die zij hebben geleverd in de uitvoering van het werk en in de besturen. Het bestuur dankt ook alle instellingen en personen die het met hun morele en financiële steun mogelijk hebben gemaakt dat het IDO in 2013 zijn werk kon verrichten: de in IDO deelnemende en andere kerken, de gemeente Lelystad, en een aantal landelijke fondsen, instellingen en particulieren uit onze stad en regio.
Voor contact naar aanleiding van dit jaarverslag staat het bestuur open. Wij bidden onze God om zijn zegen over ons werk. Het IDO-bestuur, Alle Broersma, voorzitter. Henk Slager, secretaris.
Pagina 3
IDO jaarverslag 2013
2. ONZE MISSIE De missie van het IDO is al meerdere jaren in gebruik maar heeft nog steeds niet aan zeggingskracht verloren. Daarom was ook in 2013 onze missie: HELPEN WIE GEEN HELPER HEEFT Deze missie is nader gespecificeerd in de omschrijving dat het IDO er is “voor die mensen die dreigen tussen wal en schip te vallen, in de schulden zitten, eenzaam zijn en/of gebrek leiden. Zo bieden wij een sluitend aanbod van hulpverlening door samenwerking van onze werkvelden”. Daarin onderscheidt het IDO zich dat we mensen die geen helper hebben, kunnen helpen door een sluitend vangnet van hulpverlening. Door het diverse aanbod van hulpverlening maar ook gewoon het ruimte geven aan mensen om te zijn wie ze zijn en wie ze willen zijn, kunnen we dat voor onze gasten bieden. We gaan naast de mensen staan vanuit de gedachte dat ieder mens het waard is en er mag zijn. We laten ons daarbij inspireren door de Presentietheorie, ontwikkeld door professor Andries Baart en inmiddels een bekende en beproefde methode binnen de hulpverlening. Onze missie brengt mee dat we veel met zware problematiek te maken hebben. Naast zware problematiek neemt ook het aantal mensen met een meer complexe problematiek toe. Veelal is er sprake van “multi-problematiek”, gaat het niet alleen om financiële problemen, maar ook om echtscheiding, verkoop van een woning, opvoeding van kinderen, alles komt tegelijk op hen af. Dat vraagt heel wat van onze vrijwilligers en beroepskrachten. Tegelijk geeft het de mensen op de werkvloer elke keer weer energie, als ze merken dat het mensen goed doet dat ze als medemens serieus worden genomen, dat ze zich gezien voelen als mens. In die relatie groeit er dan ook openheid om problemen te benoemen en een weg te zoeken om in die problemen adequaat hulp te krijgen. Het is vooral de erkenning in hun mens zijn die bewerkt dat hulpvragers ook weer met een nieuwe blik naar hun situatie kunnen kijken. Samen met de geboden hulp inspireert dat ook mensen om in de situatie waarin ze verkeren zelf weer met energie er tegenaan te gaan. Ook als we bijvoorbeeld na een traject van schuldhulpverlening nazorg bieden is die er op gericht dat de hulpvrager in zijn/haar eigen situatie zo zelfstandig mogelijk verder kan. Een ontwikkeling die de komende jaren steeds meer van mensen wordt gevraagd. We moeten uitgaan van de “eigen kracht” van de mensen. In dat kader zullen we vanaf 2014 onze cliënten de cursus “Uitkomen met je inkomen” aanbieden wanneer ze ongeveer 70% van het traject hebben doorlopen. Ook dat is een vorm van nazorg. Het lukt niet in alle gevallen, maar wat zie je mensen soms opfleuren als ze ervaren dat ze eindelijk weer of soms voor het eerst echt een stukje regie over hun eigen leven kunnen voeren. Dan weet je ook weer: het IDO is er ‘niet voor niets’ en het werk van al onze vrijwilligers doet er toe, heeft waarde, voor onze gasten/cliënten maar ook voor de vrijwilliger zelf.
Pagina 4
IDO jaarverslag 2013
3. De mensen achter IDO
Vrijwilligers Het vele hulpverlenende werk dat IDO doet in Lelystad is alleen maar mogelijk door de inzet van de grote groep vrijwilligers. In 2013 is het aantal vrijwilligers redelijk constant gebleven. Er zijn vrijwilligers die door het vinden van een betaalde baan of een ander motief afscheid nemen en er zijn vrijwilligers die er nieuw bijkomen. Deze twee zijn redelijk met elkaar in evenwicht geweest het afgelopen jaar. Gelukkig melden zich nog regelmatig vrijwilligers die een bijdrage willen leveren aan het werk van IDO. De landelijke trend dat het moeilijker wordt om vrijwilligers te werven gaat ons vooralsnog voorbij. Als je ervan uitgaat dat de meeste vrijwilligers 1 à 2 dagdelen per week zich inzetten voor het IDO gedurende ruim 40 weken per jaar dan hebben zij samen 90.000 uren aan werk verzet. Natuurlijk zijn er vrijwilligers die veel meer dagdelen per week aanwezig zijn maar er zijn ook vrijwilligers die zich één dagdeel of enkele uren per week inzetten. Dat maakt voor ons niet uit, elke vrijwilliger is belangrijk voor de mensen die een beroep doen op het IDO. Eerder door ons geïnitieerd onderzoek heeft uitgewezen dat dit een maatschappelijk rendement (en dus besparing voor de samenleving) van ongeveer € 3,0 miljoen vertegenwoordigt. Voor de vrijwilligers die betrokken zijn bij het IDO vindt met enige regelmaat ontmoeting en uitwisseling plaats. De ene keer aan de hand van een thema, de andere keer staat de ontmoeting in een ontspannen sfeer centraal. Juist deze momenten zijn waardevol. Veelal ontmoeten de vrijwilligers elkaar rondom hun eigen inzet maar ook gezamenlijke activiteiten worden over het algemeen goed bezocht en zijn voor meerdere groepen van belang omdat de verschillende werkvelden wel degelijk raakvlakken met elkaar hebben. Het toont de betrokkenheid en inzet van onze vrijwilligers die we dan ook proberen te waarderen. Dit jaar onder meer in de vorm van een kleine kerstattentie. Regelmatig komt het voor dat we binnen het werkveld van schuldhulpverlening nieuwe vrijwilligers moeten inwerken omdat bestaande vrijwilligers moeten stoppen met hun werkzaamheden vanwege het vinden van regulier werk. Het blijkt dat je actief inzetten als vrijwilliger bij IDO wordt gewaardeerd bij het zoeken naar betaald werk. Hier kunnen we alleen maar dankbaar voor zijn.
Bestuur De eerste helft van 2013 stond nadrukkelijk in het teken van de afronding van de wijziging van de bestuurlijke structuur binnen IDO. Op 30 mei 2013 heeft het algemeen bestuur definitief ingestemd met de gewijzigde bestuurlijke structuur van het IDO. Als gevolg daarvan hebben stichting Inloophuis Waterwijk en stichting Wijzer (Inloophuis Open Haven) zichzelf in juni 2013 opgeheven en zijn al hun activiteiten ondergebracht bij stichting IDO. Zodra de procedure rondom het verlenen van een ontheffing voor het beheer van de gelden van de cliënten schuldhulpverlening is afgerond, zal ook stichting ISL worden opgeheven. Het besluit daartoe is reeds genomen. Het IDO kent nu een bestuur bestaande uit 7 personen. Een onafhankelijke voorzitter, secretaris en penningmeester, vertegenwoordigers van de werkvelden die we blijven onderscheiden (Inloophuis Waterwijk, Inloophuis Open Haven, Schuldhulpverlening) en de voorzitter van stichting De Korenaar, verantwoordelijk voor de voedselbank. De directeur is aanwezig bij de vergaderingen van het bestuur. Voor de samenstelling van het bestuur wordt verwezen naar bijlage 1.
Pagina 5
IDO jaarverslag 2013
De betrokkenheid van de negen kerken komt tot uitdrukking in hun participatie in de Deelnemersraad. Qua bevoegdheden en taken is deze te vergelijken met een Raad van Toezicht. Uiteindelijk is de Deelnemersraad verantwoordelijk voor het vaststellen van het jaarverslag en het goedkeuren van de door het bestuur opgestelde begroting. Elke deelnemende kerk heeft één afgevaardigde in de Deelnemersraad. De Deelnemersraad heeft een eigen voorzitter, vice voorzitter en secretaris. De voorzitter van het IDO bestuur en de directeur zijn als adviseur aanwezig bij de vergaderingen van de Deelnemersraad. In 2013 heeft de Deelnemersraad tweemaal als zodanig vergaderd. De samenstelling van de Deelnemersraad is eveneens in bijlage 1 opgenomen. Een derde onderdeel van de bestuurlijke herstructurering van het IDO betreft het instellen van stuurgroepen, één voor ieder werkveld binnen het IDO. De belangrijkste taak van de stuurgroep is het meedenken met en adviseren van de coördinator over de activiteiten van het werkveld. Daarnaast fungeert de stuurgroep als een klankbord voor de coördinator van het desbetreffende werkveld. In een stuurgroep hebben mensen zitting die zich betrokken voelen bij het werkveld alsmede enkele vrijwilligers uit het werkveld. De coördinator is bij de vergaderingen van de stuurgroep aanwezig. De voorzitters van de stuurgroepen zijn als vertegenwoordigers van de werkvelden lid van het IDO-bestuur.
Personeel Het aantal medewerkers van IDO is in 2013 met één afgenomen. In de zomer van 2013 hebben we afscheid genomen van de bureaumedewerker schuldhulpverlening. Die werkzaamheden zijn in de rest van het jaar verricht door vrijwilligers en stagiaires. In 2014 moet een definitief besluit worden genomen over de invulling van deze functie. Voor het overige hebben zich in 2013 geen wijzigingen voorgedaan in de samenstelling van het personeel in dienst van stichting IDO. Eind 2013 waren er 7 medewerkers in dienst met een gezamenlijke bezetting van 5,2 fte.
Pagina 6
IDO jaarverslag 2013
4. Onze Relaties Het werk van IDO is niet mogelijk zonder de vele relaties die wij in de loop van de jaren hebben opgebouwd. In eerste instantie gaat het dan natuurlijk om de relaties in Lelystad omdat het IDO zijn werkzaamheden nadrukkelijk concentreert op de inwoners van Lelystad. Maar naast onze lokale relaties zijn ook regionale en landelijke relaties van groot belang om ons werk te kunnen blijven doen. Daarom geven wij hen een plek in ons jaarverslag. Enerzijds om duidelijk te maken dat wij het belangrijk vinden dat we ons werk samen met hen kunnen doen. Anderzijds omdat zonder hun steun, in welke vorm dan ook, wij ons werk niet kunnen doen. Hun betrokkenheid maakt het mede mogelijk dat de bijna 300 IDO-vrijwilligers, gesteund door de beroepskrachten, hun werk kunnen doen. We noemen allereerst de Lelystadse kerken, die het IDO hebben opgericht en aan het IDO een deel van haar diaconale taak hebben overgedragen. Dit zijn de Baptistengemeente Lelystad, Christelijk Gereformeerde Kerk/Nederlands Gereformeerde Kerk, Evangeliegemeente De Bron, Evangelische Kerk De Pijler, Evangeliegemeente ’t Reveil, Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt, Hervormde Gemeente Lelystad, Protestantse Gemeente Lelystad, en de Rooms Katholieke Heilige Norbertus Parochie. De kerken steunen het IDO vooral door het menselijke kapitaal van de vrijwilligers, die een groot deel van ons totale vrijwilligersbestand uitmaken. Daarnaast geven de kerken ook financieel steun aan het IDO en aan de IDO-Noodhulp. De relatie met de kerken wordt bestuurlijk inhoud gegeven doordat iedere kerk een afgevaardigde heeft in de Deelnemersraad. Daarnaast zijn er de contacten met de individuele kerken en diaconieën. Tenslotte wordt in de meeste kerken elk jaar een IDO zondag gehouden, een zondag waarop het werk van het IDO extra onder de aandacht van de gemeenteleden wordt gebracht. Evenals vorige jaren heeft de gemeente Lelystad zich gebonden geweten aan de afspraken die in het overleg in 2009, van IDO met Fondsen en Gemeente, zijn gemaakt. Het IDO is verheugd over de erkenning door de gemeente waardoor het IDO een plaats heeft in de gemeentelijke keten van hulpverlening. Maandelijks vindt er een overleg plaats tussen de directeur van IDO en de beleidsambtenaar. Daarnaast is er regelmatig contact met de twee direct betrokken wethouders. In het vierde kwartaal van 2013 heeft een aantal gesprekken plaats gevonden met de fracties van politieke partijen vertegenwoordigd in de gemeenteraad. Aanleiding voor die gesprekken zijn de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014 en een nadere kennismaking over en weer. Met de gesproken partijen heeft een boeiend en constructief gesprek plaats gevonden. Eén van de raadsleden stelt een deel van zijn vergoeding aan IDO beschikbaar, in het bijzonder voor het project Jarige Job van de voedselbank. Het IDO onderhoudt al vele jaren een goede relatie met meerdere landelijke fondsen. In 2013 heeft die relatie steun opgeleverd in de vorm van adviezen en ook in financiële bijdragen voor een groot aantal projecten. Het IDO is bijzonder erkentelijk voor ondersteuning die we van deze fondsen ervaren. De nieuwe directeur heeft met bijna alle fondsen in 2013 kennis gemaakt. In die gesprekken is duidelijk gebleken dat de fondsen nog steeds veel waardering hebben voor het werk van IDO en dat ze daar ook graag bij betrokken willen blijven. Stichting IDO is niet de enige hulpverleningsorganisatie in Lelystad. Met de vele andere partijen wordt samen gewerkt. Met Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland (MDF) bestaat samenwerking op verschillende terreinen zoals afstemming over de schuldhulpverlening, intake cliënten voedselbank en een breder overleg, het integraal schuldhulpverleningsoverleg waar gesproken wordt over de hulp aan mensen die een beroep op onze organisaties kunnen gaan doen.
Pagina 7
IDO jaarverslag 2013
In het project Thuisadministratie is er samenwerking met Humanitas en in het project Preventie Huisuitzettingen met MDF, woningstichting Centrada en met Vangnet & Advies van de GGD. Met Justitie en de Gemeente Lelystad wordt samengewerkt in het project Schuldhulpverlening Tijdens Detentie en het nieuw te starten project Nazorg. Met Welzijn Lelystad en Kwintes wordt in meerdere projecten op een zeer plezierige wijze samen gewerkt. Voor een tweetal specifieke projecten wordt verwezen naar hoofdstuk 9. Op deze plaats kan nog genoemd worden de samenwerking met de vrijwilligersvacaturebank van Stichting Welzijn Lelystad. Deze “kaartenbak” en dit informatiepunt is ook voor IDO een bron voor het werven van nieuwe vrijwilligers. Onze vacatures daarvoor zijn ook inzichtelijk in die “kaartenbak” naast de vermelding op onze eigen website en publicaties in de kerkbladen. Mede op initiatief van de gemeente is het project Schuldhulpverlening Tijdens Detentie gerealiseerd. Binnen dit project wordt intensief samen gewerkt met Exodus, een vrijwilligersorganisatie die zich richt op ex gedetineerden en met de medewerkers van de PIL. Bij het voorleesproject voor kinderen is er samenwerking met Vluchtelingenwerk Lelystad. We noemen hier ook met grote dank het netwerk van relaties met industriële bedrijven, winkels en agrarische bedrijven dat Stichting De Korenaar onderhoudt. Door deze relaties bleef het mogelijk om wekelijks een verantwoord voedselpakket samen te stellen, ook toen ten gevolge van de crisis de aanvoer vanuit het landelijk depot minder werd.
Pagina 8
IDO jaarverslag 2013
5.
Inloophuis Open Haven
In het voorjaar van 2012 is Inloophuis Open Veste verhuisd naar het voormalige buurthuis De Krakeling aan de Fjord in de Atolwijk. Bij de opening in mei 2012 heeft het inloophuis ook een nieuwe naam gekregen, namelijk Inloophuis Open Haven. Een naam die duidelijk wil maken wat het Inloophuis is en wil zijn, een Haven voor mensen die behoefte hebben aan een eigen plekje waar je je thuis kunt voelen, maar wel een Open Haven; iedereen is welkom met zijn/haar verhaal en geschiedenis. In Open Haven kun je tot je zelf komen, in contact komen met andere mensen, lekker eten en meedoen, als je dat wilt, aan de activiteiten die worden georganiseerd. Tenslotte wordt er elke morgen een inloopspreekuur gehouden waar je met al je vragen terecht kunt. Het Inloophuis is van maandag t/m vrijdag geopend van 10.00 tot 15.00 uur. De basis van het Inloophuis is de huiskamer waar je terecht kunt voor een kopje koffie of thee, een praatje en waar tussen de middag met elkaar wordt gegeten. In de huiskamer staat ook een computer met internet ter beschikking van onze bezoekers. In het afgelopen jaar hebben ruim 4.000 personen het Inloophuis bezocht. Daarnaast hebben ruim 1.200 personen het tweedehandskledingwinkeltje bezocht. Hiermee is het aantal bezoekers in vergelijking met 2012 licht gestegen (bijna 7%). De activiteiten die in het Inloophuis worden georganiseerd, zowel de regelmatig terugkerende activiteiten als de eenmalige, zoals het kaarsen maken en het maken van kerststukjes, zijn ook in 2013 goed bezocht. Soms bedroeg het aantal deelnemers ruim 15 personen. Een activiteit die helemaal een schot in de roos is gebleken, is de maandelijkse Bingo op maandagmiddag. Meestal zit de tafel dan helemaal vol en wordt er fanatiek meegespeeld om de prijzen te bemachtigen. Elke morgen wordt er in het Inloophuis een inloopspreekuur gehouden. Deze mogelijkheid was er ook al in Inloophuis Open Veste maar daar was de ruimte veel minder geschikt. Open Haven beschikt over 4 spreekkamers waar in alle rust met de mensen die het inloopspreekuur bezoeken, kan worden gesproken en naar hun hulpvraag kan worden geluisterd. In 2013 hebben 1190 mensen gebruik gemaakt van het inloopspreekuur. Dit is bijna 5 personen gemiddeld per dag. Met name de keus om de gesprekken in het kader van het verstrekken van een voedselpakket (zowel intake als herhalingsgesprek) te concentreren in Open Haven geeft een toename te zien van het aantal bezoekers. Lag voor de zomer het aantal bezoekers per maand nog onder de 100, vanaf juli 2013 ligt het aantal veelal ruim boven de 100 bezoekers per maand. De conclusie is dan ook gerechtvaardigd dat de functie van het inloopspreekuur in een belangrijke behoefte voorziet en dat de trend die al in Open Veste zichtbaar was (meer hulpvragen) zich in Open Haven voortzet. Een zeer belangrijke activiteit in de beide inloophuizen van stichting IDO is de warme maaltijd die tussen de middag wordt geserveerd. Tegen een geringe vergoeding (€ 2,-per maaltijd) krijgen de gasten veelal een drie gangenmaaltijd, soms een viergangenmaaltijd, geserveerd, bereid door een enthousiast team van kookvrijwilligers. In Open Haven gebeurt dit op vijf dagen per week. In 2013 hebben 4.148 mensen gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. Uitgaande van 52 weken per jaar betekent dit 80 “ eters” per week, gemiddeld dus 16 mensen die een warme maaltijd in het Inloophuis Open Haven gebruiken. Dit toont eens te meer aan hoe belangrijk deze voorziening is. Samen eten is veel gezelliger dan alleen eten. Aan tafel ontstaan spontaan gewone gesprekken over van alles en nog wat en vinden er ook de gebruikelijke discussies plaats die overal aan tafel worden gevoerd. Over één ding is er geen discussie, de kwaliteit van de maaltijd, die is altijd goed en wordt door de bezoekers zeer gewaardeerd. Tenslotte is het goed om te vermelden dat elke maaltijd wordt begonnen en afgesloten met een moment stilte zodat een ieder op zijn/haar wijze de maaltijd kan beginnen en beëindigen.
Pagina 9
IDO jaarverslag 2013
Een overzicht van een maaltijd in Inloophuis Open Haven. Door de vele ruimten die Inloophuis Open Haven heeft en het structurele ruimtegebrek bij het werkveld schuldhulpverlening is in de loop van het jaar 2013 besloten om een tweetal projecten die onder de paraplu van schuldhulpverlening vallen, onder te brengen in Open Haven. Het betreft de projecten Hulp met Perspectief (HmP) en Schuldhulpverlening Tijdens Detentie (STD). Elke week zijn er vrijwilligers van het project HmP in gesprek met inwoners van Lelystad die een aanvraag hebben ingediend voor een voedselpakket van de voedselbank. In dat gesprek wordt nagegaan of er wellicht nog andere zaken spelen waarbij het IDO behulpzaam kan zijn. De vrijwilligers van het project STD begeleiden mensen in detentie die vragen hebben over hun schulden. Via de maatschappelijk werker van de gevangenis en de coördinator binnen de GGD worden de namen van die mensen aan ons doorgegeven. Helaas was het niet mogelijk om voor alle mensen een adequate begeleiding te verzorgen waardoor het aantal mensen dat in het kader van dit project is begeleid, enigszins is afgenomen. In Lelystad en omgeving is er sprake van een nogal geïsoleerde Afrikaanse gemeenschap, waarvan veel leden elkaar ontmoeten in de kerkgemeenschap ‘Mahanaïm’. Sinds de verhuizing naar Open Haven kunnen deze mensen gebruik maken van de ruimte in Open Haven. Veelal is dat gedurende een dagdeel doordeweeks en op zaterdag. In 2013 heeft de begeleider van deze gemeenschap 131 gesprekken gevoerd. Door zijn werkzaamheden, in samenwerking met de medewerkers en vrijwilligers van het IDO, hebben 7 gezinnen een voedselpakket gekregen, hebben 17 mensen een regeling kunnen treffen voor hun schulden en zijn er nogal wat mensen met financiële problemen geholpen. Tenslotte hebben 7 mensen een baan gevonden in Lelystad. Kortom ook deze samenwerking werpt zijn vruchten af.
Pagina 10
IDO jaarverslag 2013
Hiervoor werd al kort gesproken over het tweehandskledingwinkel Het Ruim dat in Open Haven is gevestigd. De winkel is op maandag t/m vrijdag elke middag open van 13.00 tot 15.00 uur en wordt door een enthousiaste groep vrijwilligers gerund. We prijzen ons gelukkig met de vele kleding en schoenen die we van inwoners van Lelystad krijgen om in onze winkel te verkopen. Het is dan ook maar goed dat we een kleine opslagruimte hebben zodat er altijd voldoende voorraad voorhanden is. De verkoop is in 2013 behoorlijk geweest. In totaal heeft de verkoop ruim € 2.100, -opgeleverd. Bij de start van de winkel is afgesproken dat deze “winst” bestemd is voor allerlei zaken die van belang zijn voor het Inloophuis en dan met name de bezoekers van het Inloophuis. Van de opbrengst is een gedeelte geïnvesteerd in een betere inrichting van de winkel en de aanschaf van extra kledingrekken. Daarnaast is bijna 65% van dit bedrag besteed aan activiteiten ten behoeve van de bezoekers en enkele noodzakelijke investeringen in het Inloophuis zoals het aanbrengen van een noodbel in de spreekkamers. Het restant van de opbrengst is over geboekt naar de kas van het Inloophuis en komt dus op die manier weer ten goede van alle activiteiten die we in het Inloophuis organiseren. In het Inloophuis zijn in het jaar 2013 ook extra activiteiten georganiseerd. Zo zijn we open geweest tijdens de nationale burendag in september 2013. Mede door het mooie weer konden we meerdere activiteiten buiten organiseren en kunnen we spreken van een gezellige en geslaagde dag waarop menig buurtbewoner kennis heeft gemaakt met Open Haven. Daarnaast heeft, evenals in 2012, begin december de internationale Help Portrait Dag in Open Haven plaats gevonden. Tijdens die dag stellen professionele fotografen zich belangeloos beschikbaar voor het maken van portretfoto’s van vooral die mensen die daarvoor zelf over onvoldoende middelen beschikken. Er zijn dit jaar 165 foto’s gemaakt en ook afgedrukt waarna ze zijn ingelijst en meegegeven aan de mensen die op de foto staan. We kunnen spreken van een zeer geslaagde dag waarop ruim 400 mensen het Inloophuis hebben bezocht. De gemaakte foto’s werden door vrijwilligers van IDO ingelijst waarna de mensen deze foto met lijst gratis meekrijgen. Daarnaast was er de mogelijkheid om foto’s na te bestellen. Van deze mogelijkheid is dankbaar gebruik gemaakt. Inloophuis Open Haven heeft een mooie ruime woonkamer en enkele spreekkamers tot haar beschikking. Dit was voor Welzijn Lelystad aanleiding om haar Tienermoederproject in de tweede helft van 2013 onder te brengen in het Inloophuis. Tussen 15.00 en 17.00 uur op woensdagmiddag konden tienermoeders hier terecht voor ontmoeting maar ook met allerlei vragen.
Pagina 11
IDO jaarverslag 2013
6. Inloophuis Waterwijk Inloophuis Waterwijk is al bijna 25 jaar (vanaf 1990) een plek voor veel mensen waar zij zich voelen thuiskomen. Dit heeft tot gevolg dat er vele vertrouwde gasten zijn maar dat er gelukkig ook telkens weer nieuwe bezoekers binnen komen lopen voor zomaar een praatje of een stukje gezelligheid. De onderlinge band tussen deze mensen wordt telkens weer zichtbaar door een simpel kaartje bij een verjaardag of bij ziekte tot het meeleven bij meer ingrijpende gebeurtenissen in het leven van onze bezoekers. In totaal hebben in 2013 bijna 15.000 mensen het inloophuis bezocht (een toename van bijna 20%). Dit zijn natuurlijk niet allemaal verschillende mensen maar het maakt eens te meer het belang van het Inloophuis voor deze wijk duidelijk. Naast het gewoon binnenlopen voor een kopje koffie en een praatje zijn er diverse activiteiten die in het Inloophuis worden georganiseerd. Zo is er elke week een creatieve ochtend, wordt er tweemaal per week naailes gegeven en is er taalles voor vrouwen die de Nederlandse taal nog niet machtig zijn. Daarbij worden vooral de woorden aangeleerd die in het dagelijks leven van belang zijn. Naast de “traditionele” allochtone vrouwen neemt ook de groep vrouwen uit het voormalige Oostblok toe die deze taalles volgen. Bij al de activiteiten hebben we in totaal ruim 400 mensen mogen begroeten. In het Inloophuis worden ook activiteiten georganiseerd speciaal bestemd voor kinderen. Hieraan hebben in 2013 ruim 200 kinderen meegedaan. In het Inloophuis Waterwijk wordt van maandag tot en met donderdag een warme maaltijd geserveerd. Daarnaast kan er een maaltijd worden meegenomen om thuis te eten. In 2013 zijn er in totaal 3.225 maaltijden bereid door de kookvrijwilligers.
Pagina 12
IDO jaarverslag 2013
Een belangrijk onderdeel van het Inloophuis is de winkel met tweedehandskleding. Gerund door zeer enthousiaste vrijwilligers kun je hier elke middag (maandag t/m donderdag) terecht voor het kopen van leuke, mooie en nette tweedehands kleding. Voor de kleren worden kleine prijzen gehanteerd. Dit geeft de kopers het gevoel dat zij de kleren inderdaad gekocht hebben en niet lopen in gratis afgedankte kleren van een ander. Dit versterkt het gevoel van eigenwaarde. De prijzen lopen uiteen van € 0,10 voor ondergoed tot € 1,00 voor een jas. De opbrengst van de winkel komt ten goede aan het Inloophuis. In 2013 is een gedeelte gebruikt voor de verbouwing en uitbreiding van de winkel. Door het dicht maken van de ruimte tussen de schuurtjes is de winkeloppervlakte aanzienlijk uitgebreid en is het weer mogelijk om de vele ontvangen kleding netjes op te hangen zodat het uitzoeken makkelijker wordt. Inclusief de meegebrachte kinderen hebben in 2013 ruim 3.000 mensen een bezoek gebracht aan het winkeltje. De opbrengst van de verkoop bedroeg bijna € 3.000,--.
In samenwerking met het werkveld schuldhulpverlening worden er vanuit het Inloophuis ook noodpakketten verstrekt aan mensen die even niets hebben. Dit aantal is in 2013 behoorlijk toegenomen. Bijna 150 noodpakketten zijn verstrekt hetgeen neerkomt op 3 pakketten per week. Dit toont aan dat de nood in 2013 weer verder is toegenomen en we verwachten dat deze trend zich in 2014 zal voortzetten. Daarnaast zijn in samenwerking met enkele diaconieën nog eens 33 gezinnen voorzien van een financiële bijdrage vanuit het noodfonds. Het ligt in de bedoeling om de hulpverlening vanuit dit noodfonds in 2014 te koppelen aan de activiteiten van het IDO.
Pagina 13
IDO jaarverslag 2013
7. Schuldhulpverlening Stichting IDO is één van de twee organisaties in Lelystad die door de gemeente zijn aangewezen voor het uitvoeren van de gemeentelijke taak op het terrein van schuldhulpverlening. Dit betekent dan ook dat de gemeente de werkzaamheden bekostigt die door het werkveld schuldhulpverlening (ISL) worden verricht. De uitvoering hiervan wordt gedaan door ruim 35 vrijwilligers en zes derdejaars HBO stagiaires onder begeleiding van de coördinator en de coach. Met name deze laatste functie is volledig bestemd voor de begeleiding van, ondersteuning van en vraagbaak voor de vrijwilligers die als trajectbegeleider worden ingezet. In 2013 zijn er 105 cliënten begeleid in een traject van schuldhulpverlening. De meeste trajecten duren langer dan een jaar maar gelukkig kunnen er elk jaar meerdere trajecten succesvol worden afgerond. Dit aantal ligt nagenoeg gelijk aan het aantal cliënten dat in 2012 door ons werd begeleid. Duidelijk zichtbaar is de trend dat de schuldenproblematiek van de cliënten complexer wordt in samenhang met vaak een multi-problematiek van de cliënten zelf. Hierdoor worden de begeleidingstrajecten voor de vrijwilligers en stagiaires complexer waardoor de doorlooptijd van een traject toeneemt. Naast de trajectbegeleiding worden er ook mensen geholpen door ze te koppelen aan een schuldhulpmaatje of een vrijwilliger van de Papieren Brigade. In totaal zijn in 2013 42 mensen op deze manier geholpen. Het totaal aantal cliënten komt daarmee uit op 147. De toenemende complexiteit van de trajectbegeleiding is de belangrijkste oorzaak voor het feit dat de wachtlijst die eind 2012 is ingesteld helaas niet in 2013 is weggewerkt. Eerder het tegendeel is het geval. Medio 2013 kende ISL een wachtlijst van ruim 50 cliënten. Vanaf september 2013 zijn we dan ook gestart met wachtlijstbegeleiding. Tenminste eenmaal in de 14 dagen is er contact met alle cliënten op de wachtlijst om na te gaan hoe hun situatie er voor staat. Daarnaast is nagegaan of er cliënten op de wachtlijst staan met een geringe schuld (maximaal € 5.000,--). Deze cliënten worden gekoppeld aan een schuldhulpmaatje omdat de ervaring leert dat bij een dergelijke omvang van de schulden een en ander relatief eenvoudig kan worden opgelost. Verder bleek dat een aantal cliënten die op de wachtlijst stonden inmiddels zelf een oplossing hadden gevonden of niet meer bereikbaar waren. Deze inspanningen hebben er toe geleid dat de wachtlijst eind 2013 met bijna 30 personen was gereduceerd tot 25 cliënten. Hun wachttijd bedraagt momenteel ruim 8 maanden hetgeen eigenlijk veel te lang is. Echter zowel het gebrek aan fysieke ruimte, een gelijkblijvend aantal vrijwilligers en de toenemende complexiteit, maken het lastig om de wachttijd aanzienlijk te bekorten. Dit neemt niet weg dat wij alles in het werk stellen om de wachttijd korter te laten duren. Door het regelmatige contact met deze cliënten hebben we wel de mogelijkheid om aan de slag te gaan als de situatie daarom vraagt. Onderdeel van de werkzaamheden van ISL is het inloopspreekuur dat elke morgen (van maandag tot en met donderdag) tussen 09.30 uur en 12.30 uur wordt gehouden. Het aantal bezoekers van ISL, zowel fysiek als telefonisch is in 2013 enigszins afgenomen, maar dat is met name het gevolg van de keus om bij ISL geen intake- en verlengingsgesprekken meer te voeren voor de cliënten van de voedselbank. Vanaf juni 2013 worden deze gesprekken in het Inloophuis Open Haven gehouden. Dit scheelt per maand ruim 30 gesprekken.
Pagina 14
IDO jaarverslag 2013
Naast de trajectbegeleiding worden vanuit ISL nog enkele projecten uitgevoerd die direct betrekking hebben op de ondersteuning van mensen met financiële problemen. In eerste instantie betreft het een project dat samen met Centrada en het MDF wordt uitgevoerd ter voorkoming van huisuitzettingen. Maandelijks vindt er overleg plaats tussen deze partijen waarin wordt nagegaan welke huurders een huurachterstand hebben. Gezamenlijk wordt besproken of deze huurders al bij een instantie bekend zijn. Zo niet, dan worden er afspraken gemaakt over wie met deze mensen contact opneemt. In 2013 heeft ISL in dit kader met 36 personen contact opgenomen. In de meeste gevallen kon hierdoor een huisuitzetting worden voorkomen. Dit aantal betekent een stijging ten opzichte van het aantal mensen waarmee in 2012 contact is geweest in verband met een dreigende huisuitzetting. Bij de beschrijving van de activiteiten binnen het Inloophuis Open Haven is al het project Hulp met Perspectief benoemd. In de tweede helft van 2013 is met ruim 20 mensen in het kader van dat project gesproken en met de meesten daarvan hebben meerdere gesprekken plaats gevonden. We kunnen constateren dat dit project een positieve bijdrage levert aan het wel bevinden van deze mensen. Dit komt onder meer tot uiting doordat er minder mensen een beroep doen op een voedselpakket en dat de periode waarin mensen een beroep doen op een voedselpakket in 2013 voor het eerst in jaren is afgenomen (van ruim 13 maanden naar 12 maanden). Vanuit stichting De Korenaar wordt nadrukkelijk aangegeven dat dit mede een gevolg is van het project Hulp met Perspectief. Op initiatief van de gemeente Lelystad en in samenwerking met de Penitentiaire Inrichting Lelystad (PIL) en de GGD wordt het project Schuldhulpverlening Tijdens Detentie uitgevoerd. Evenals vorige jaren zijn door dit project meerdere gedetineerden geholpen bij het vinden van een oplossing voor hun schuldenproblematiek. Daarnaast is in 2013 een project gestart gericht op de nazorg van cliënten. In 2014 wordt er in dat kader een begin gemaakt met het houden van een spreekuur in de PIL waar gedetineerden terecht kunnen met hun vragen over schulden maar ook over allerlei andere zaken die te maken hebben met hun tijd na vrijlating uit detentie. Geconstateerd moet worden dat de samenwerking met alle betrokken partijen in dit project positief verloopt en wij zijn dan ook positief gestemd over de resultaten hiervan. Tenslotte in dit verband nog aandacht voor de vrijwilligers die deel uitmaken van de Papieren Brigade. Dit team werkt vooral aan de “voorkant” van de trajectbegeleiding. Samen met de cliënten wordt de ongeopende post geordend en schulden gerubriceerd. Dit bevordert een snelle start van de daadwerkelijke schuldhulpverlening binnen de trajectbegeleiding. Ook andere instanties maken van deze vrijwilligers gebruik maar ook hierin wordt met andere instanties samengewerkt zoals met Humanitas en hun werkzaamheden op het terrein van de thuisadministratie.
Pagina 15
IDO jaarverslag 2013
8 Stichting De Korenaar Stichting De Korenaar, opgericht voor de exploitatie van de voedselbank in Lelystad, maakt als een zelfstandige stichting deel uit van het IDO. De voorzitter van De Korenaar heeft zitting in het bestuur van IDO en één van de bestuursleden neemt deel aan het maandelijkse coördinatorenoverleg samen met de directeur van het IDO en de coördinatoren van de andere werkvelden binnen IDO. Hierdoor komt de intensieve samenwerking tussen de werkvelden van het IDO en de voedselbank nog beter tot zijn recht omdat er sprake is van korte lijnen. Door deze samenwerking kunnen we echt spreken van een sociaal vangnet voor al die mensen die een beroep doen op de diensten van het IDO en De Korenaar. Onderlinge informatie uitwisseling en het doorverwijzen naar elkaar komt de cliënt ten goede. Het jaar 2013 kan voor De Korenaar worden aangeduid als een jaar van consolidatie en verdere uitbouw. Het aantal pakketten dat door De Korenaar is samengesteld is in 2013 verder gestegen. In Lelystad zijn 12.842 pakketten ingepakt voor de cliënten van de voedselbank. In 2012 ging het om in totaal 11.846 pakketten, kortom een stijging met 996 pakketten (= 8,4%). Verdeeld over de verschillende soorten pakketten betekent dit: 2013
2012
P1 (pakket voor een eenpersoonshuishouden)
5.784
5.419
P2 (pakket voor een huishouden van 2 tot 4 personen)
5.656
5.237
P3 (pakket voor een huishouden met meer dan 4 personen)
1.402
1.190
Met deze pakketten hebben in Lelystad ongeveer 31.000 personen in 2013 voedsel gekregen via de voedselbank. Dit is nagenoeg gelijk aan het aantal dat in 2012 van voedsel is voorzien. Naast pakketten voor inwoners van Lelystad maakt stichting De Korenaar ook pakketten voor de voedselbank “De Kostmand” in Zeewolde. In 2013 zijn in totaal 1.605 pakketten tegen kostprijs geleverd aan De Kostmand. In 2012 werd geconstateerd dat de tijdsduur van inschrijving aanzienlijk is gestegen. We kunnen constateren dat die gemiddelde tijdsduur in 2013 enigszins is afgenomen (van 13 maanden naar 12 maanden). Wellicht is hier een eerste signaal dat mensen sneller in staat zijn om weer een zodanig inkomen te verkrijgen dat de afhankelijkheid van een voedselpakket minder is geworden. Een tweede element dat hierin een rol kan spelen is het project Hulp met Perspectief voor nieuwe cliënten van de voedselbank. De voedselpakketten worden op zes locaties in Lelystad uitgereikt. De meeste pakketten worden afgehaald in inloophuis Open Haven, het minste aantal in buurthuis De Joon. Dit wil overigens niets zeggen over de herkomst van de cliënten. Zij mogen zelf kiezen waar ze hun pakket willen afhalen. Zorgelijk is dat het aantal pakketten dat niet is opgehaald in 2013 is gestegen. In totaal zijn 381 pakketten niet opgehaald (bijna 3%). De afspraak is dat als men niet kan komen, men zich afmeldt. Wordt een pakket zonder reden of afmelding niet opgehaald, dan volgt een schorsing. Dit lijkt te werken omdat het aantal niet afgehaalde pakketten in de eerste maanden van 2014 duidelijk minder is. In de pakketten van de voedselbank zit hoofdzakelijk voedsel. Elke week zit er brood in het pakket en minimaal één, maar zeer vaak twee of drie verse groenten. Daarnaast andere voedingsmiddelen zoals pasta, aardappelen, uien, salades, blikgroenten, pakken sap, koffie etc. Tenslotte worden er ook regelmatig niet-voedingsmiddelen in het pakket gedaan zoals schoonmaakartikelen, artikelen van huishoudelijke aard en speelgoed.
Pagina 16
IDO jaarverslag 2013
Aparte vermelding verdient in dit kader de verjaardagsdoos voor de kinderen, beschikbaar gesteld door stichting Jarige Job. Deze stichting stelt rondom de verjaardag van een kind tussen 4 en 12 jaar een doos beschikbaar met benodigdheden voor het vieren van een verjaardag thuis en op school. Door extra middelen die van lokale geldschieters beschikbaar komen wordt er ook een doos beschikbaar gesteld voor kinderen tussen 0 en 4 jaar. Een mooi initiatief dat zeer wordt gewaardeerd. De werkzaamheden die door en voor Stichting De Korenaar worden gedaan, worden volledig uitgevoerd door vrijwilligers. In totaal zijn er ongeveer 80 vrijwilligers betrokken bij het samenstellen en uitdelen van de voedselpakketten. Daarnaast zijn er sinds het najaar van 2013 10 à 15 vrijwilligers actief bij een plaatselijke supermarkt met het uitzoeken van de producten op houdbaarheidsdatum en levert deze supermarkt ook regelmatig vlees voor de voedselbank. Tenslotte zijn er nog ruim 15 vrijwilligers actief in het project De Groene Velden. In een boomgaard, beschikbaar gesteld door een inwoner van Lelystad, zorgen deze vrijwilligers voor een fruitoogst van appels, peren, aardbeien en bessen. In 2013 is vanuit de boomgaard bijna 7.000 kilo fruit beschikbaar gesteld aan de voedselbank. Vanuit Douwe Egberts is een landelijke actie gestart voor de voedselbanken in Nederland. Bij elkaar gespaarde punten werden door DE vermeerderd en vervolgens omgezet in het gratis beschikbaar stellen van pakken koffie. Samen met de voedselbanken in de omgeving, Dronten, Zeewolde en Noord Oostpolder heeft stichting De Korenaar ingespeeld op die actie. Deze is zeer succesvol gebleken. Ingezet werd op het inzamelen van 1.000.000 punten zodat de eerste bonus zou worden behaald. Uiteindelijk zijn er zoveel punten ingezameld(bijna 2 miljoen) dat er door DE ruim 4.000 pakken koffie of dozen koffiepads zijn afgeleverd bij het inzamelpunt van voedselbank Lelystad.
Pagina 17
IDO jaarverslag 2013
Financieel is 2013 voor De Korenaar een “goed jaar” geweest. De jaarrekening is afgesloten met een positief saldo van € 2.416,13. In onderstaand overzicht is een samenvatting opgenomen van de jaarrekening van stichting De Korenaar.
BATEN Omschrijving
Begroting 2013
Resultaat 2013
Bijdrage kerken
Resultaat 2012 € 1.839,02
Bijdrage IDO
€ 16.000,--
€ 15.976,--
€ 18.500,--
Bijdrage gemeente
€ 10.000,--
€ 10.000,--
€ 10.000,--
€ 1.500,--
€ 1.500,--
€ 350,--
€ 5.533,47
Voedselbanken Nederland Donaties/giften
€ 6.000,--
Donaties extra voedsel
€ 9.144,22
Donaties Jarige Job
€ 2.000,--
Donatie kerstpakketten
€ 652,--
Vergoeding voedselpakketten
€ 7.900,--
Rentebaten
Totaal
€ 39.900,--
€ 4.015,--
€ 5.525,--
€ 563,17
€ 887,74
€ 44.200,39
€ 46.478,69
Lasten Omschrijving
Begroting 2013
Resultaat 2013
Resultaat 2012
Kosten vrijwilligers
€ 2.000,--
€ 1.800,99
€ 1.114,05
Huisvestingskosten
€ 17.500,--
€ 15.941,39
€ 15.191,34
Telefoon/internet
€ 1.100,--
€ 1.106,29
€ 1.084,50
€ 23,98
€ 491,72
Publiciteit Verpakkingen
€ 1.100,--
€ 1.620,84
€ 1.500,33
Organisatiekosten
€ 800,--
€ 2.037,66
€ 842,17
Bestuurskosten
€ 530,--
€ 565,45
€ 437,57
Kosten voertuig
€ 11.870,--
€ 10.791,45
€ 11.418,35
Afschrijvingen
€ 5.000,--
€ 7.959,21
€ 0,--
Totaal
€ 39.900,--
€ 41.847,26
€ 32.080,43
Pagina 18
IDO jaarverslag 2013
Uit het financiële overzicht blijkt dat met name er extra inkomsten zijn ontvangen uit donaties en giften met een specifieke bestemming (het kopen van extra voedsel indien noodzakelijk). Dit geld wordt vooral besteed aan het kopen van fruit als dat onvoldoende is aangeleverd om zo in elk pakket vers fruit te kunnen opnemen. Een nieuw element in de jaarrekening is de afschrijving op de vrachtauto en de koeling waarover De Korenaar beschikt.
Pagina 19
IDO jaarverslag 2013
9. Samen zijn we IDO In de voorafgaande hoofstukken zijn de vier werkvelden die binnen IDO zijn te onderscheiden beschreven. Deze vier werkvelden werken al vele jaren samen binnen de IDO koepel. Zoals in hoofdstuk 3 al is beschreven is de samenwerking in 2013 ook bestuurlijk vastgelegd door het besluit tot het opheffen van drie aparte stichtingen en verder te gaan met Stichting IDO en Stichting De Korenaar. Sinds 2009 kent de IDOkoepel een directie. In december 2012 is de nieuwe directeur met zijn werkzaamheden gestart. Op 1 januari 2013 begon de nieuwe administratief medewerker. Met hun komst is de professionalisering die vanaf 2009 in gang is gezet, verder uitgebouwd. Dit komt mede tot uiting in de kwartaalrapportages zoals die na afloop van elk kwartaal voor het bestuur worden opgesteld en in het opstellen van een nota personeelsbeleid. Na vaststelling door het bestuur zal deze nota in de loop van 2014 met alle betrokkenen worden besproken. Voor het welslagen van de missie van het IDO is het van belang dat de vrijwilligers werkzaam in de diverse werkvelden voldoende in staat zijn om hun werk als vrijwilliger te doen. Regelmatig worden er bijeenkomsten georganiseerd in het kader van de deskundigheidsbevordering van de vrijwilligers. Binnen het werkveld schuldhulpverlening krijgt dit vooral vorm door het houden van intervisiebijeenkomsten waar een specifiek thema, voorbereid door stagiaires of een externe spreker, wordt ingeleid waarna er met elkaar, al dan niet in kleinere groepen, wordt doorgesproken over het thema. Geprobeerd wordt hierbij zo veel mogelijk gebruik te maken van concrete situaties die men in de dagelijkse praktijk tegenkomt. Tevens wordt er regelmatig voorlichting gegeven over de wettelijke kaders die voor schuldhulpverlening gelden en verzorgen professionals vanuit het MDF samen met de coördinator en de coach voorlichtingsbijeenkomsten over relevante aspecten van schuldhulpverlening. Bij de andere werkvelden is er regelmatig overleg met de vrijwilligers en worden tijdens die bijeenkomsten specifieke thema’s aan de orde gesteld. Zo krijgen de kookvrijwilligers binnen beide inloophuizen voorlichting over voedselveiligheid en sociale hygiëne. Dit is belangrijk omdat men voor grote groepen mensen kookt. In dit kader moet ook gewezen worden op de trainingen die verzorgd worden rondom de centrale methode die voor al het werk binnen IDO als uitgangspunt is gekozen, de Presentie methode. De kracht van het IDO komt onder meer tot uiting in de samenhangende hulpverlening die vanuit de verschillende werkvelden kan worden geboden. Daarnaast heeft het IDO goede contacten met andere hulpverlenende organisaties in Lelystad zoals bijvoorbeeld de thuiszorg, MDF en Welzijn Lelystad. Ook met de sociale wijkteams die inmiddels actief zijn, vindt regelmatig overleg plaats. In dit kader is het van belang dat de vrijwilligers vanuit de diverse werkvelden elkaar kennen en van elkaar weten wat er wordt gedaan. Binnen het project dwarsverbinding worden activiteiten georganiseerd voor medewerkers en vrijwilligers van alle werkvelden. Het spreekt voor zich dat naast fysieke ontmoeting ook de website en emailverkeer hier een bijdrage aan leveren. Naast de vele werkzaamheden die binnen het IDO plaats vinden is er in de afgelopen jaren steeds meer sprake van het samen met andere organisaties uitvoeren van projecten of samen nadenken over projecten ten dienste van de diverse doelgroepen die partijen tot hun cliënten kunnen rekenen. In dit verband kan gewezen worden op het project rondom de opvang van zwerfjongeren. Dit project is onderdeel van een breder project geïnitieerd vanuit de gemeente met de naam “Er op Af”. In dit project wordt samengewerkt door de gemeente Lelystad, de politie, Kwintes, Welzijn Lelystad en IDO.
Pagina 20
IDO jaarverslag 2013
Doel van het project is om probleemjongeren op het spoor te komen en vervolgens samen met hen aan de slag te gaan om een oplossing te vinden voor hun problemen. In dat kader werd er een specifiek project opgezet gericht op jongeren zonder vaste woonof verblijfplaats, of althans waarvan het vermoeden bestond dat hier sprake van zou kunnen zijn. Berekeningen wezen uit dat het om een groep van ongeveer 100 jongeren zou gaan. Onderdeel van het project was het open stellen van de huiskamer van Inloophuis Open Haven op één middag in de week van 16.00 tot 20.00 uur. Medewerkers van Kwintes en Welzijn Lelystad waren dan aanwezig om met de jongeren die binnen kwamen in gesprek te gaan. Daarnaast konden de jongeren gebruik maken van de voorzieningen van het Inloophuis zoals de wasmachine en droger, de douche en de keuken voor het bereiden van een warme maaltijd. In de eerste maanden hebben meerdere jongeren van deze mogelijkheid gebruik gemaakt maar onvoldoende om het project gedurende het gehele jaar 2013 voort te zetten. Gebleken is dat openstelling gedurende een dagdeel per week te weinig is. Jongeren willen graag direct ergens terecht kunnen en wachten dan niet op die ene specifieke middag. Na een tussentijdse evaluatie is dan ook besloten om vanaf oktober 2013 gebruik te maken van de reeds bestaande voorzieningen voor jongeren in diverse wijken waar men elke middag terecht kan. Daarnaast kunnen de jongeren natuurlijk nog altijd gebruik maken van de voorzieningen die in het Inloophuis beschikbaar zijn. Deze wijziging in aanpak betekende overigens niet het einde van het project. Binnen het project Er op Af worden jongeren ook op straat aangesproken en worden jongeren, bekend bij de diverse instanties, actief benaderd. Uit het jaarverslag van het project Er op Af kunnen de volgende cijfers worden afgeleid. Met 156 jongeren is contact gelegd waarvan er 83 in 2013 verder zijn geholpen. Dit kan zijn door dat het contact is beëindigd omdat de jongere is verhuisd, omdat er geen verder contact nodig was of omdat het contact positief is afgerond. Op 31 december 2013 liep er nog met 73 jongeren enige vorm van contact. Gesteld mag worden dat hier sprake is van een succesvol project mede door de samenwerking van alle betrokken partijen. Een tweede gezamenlijk project is het project “ Lelystad verbindt Talenten”. In het kader van dat project zijn mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt opgezocht en is met hen nagegaan op welke manier zij zich kunnen inzetten voor de samenleving. Dit heeft voor IDO geleid tot het inzetten van 4 vrijwilligers binnen Inloophuis Open Haven, een kookvrijwilliger, een gastvrouw, een fietsenmaker en een vrijwilliger voor achter de receptie. Mede door dit succes heeft de gemeente besloten om in het kader van de komende wetgeving rondom participatie een nieuw project te starten waaraan ook IDO zal gaan meewerken. Dit project wordt begin 2014 verder opgestart met als doel mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt weer te laten deelnemen (participeren) in de samenleving door gebruik te maken van hun talenten. Tenslotte in het kader van dit hoofdstuk aandacht voor de IDO zondag die ieder jaar in de deelnemende kerken wordt gehouden. Op een zondag, veelal in het voorjaar, staat de dienst in het teken van IDO. De invulling wordt overgelaten aan de kerk en voorganger zelf maar in meerdere kerken wordt er door mensen van het IDO een bijdrage geleverd aan deze dienst. Vaak is de collecte in die dienst dan ook bestemd voor het IDO. Door de voorzitter van het IDO wordt ten behoeve van deze “IDO-zondag” een voorstel gedaan voor een bepaald schriftgedeelte voorzien van enkele opmerkingen die in de verkondiging kunnen worden gebruikt. Op deze manier wordt de verbondenheid met de deelnemende kerken zichtbaar voor alle gemeenteleden.
Pagina 21
IDO jaarverslag 2013
10. De financiële cijfers Het jaar 2013 was voor IDO in administratief opzicht een nieuw jaar. Voor het eerst was er sprake van één geïntegreerde financiële administratie voor de drie werkvelden en is in de loop van het jaar de financiële verantwoording van de drie werkvelden op elkaar afgestemd zodat er sprake is van gegevens die onderling vergelijkbaar zijn. In 2013 zijn er na afloop van elk kwartaal kwartaalrapportages opgesteld waardoor het mogelijk werd om gedurende het jaar na te gaan in hoeverre de inkomsten en uitgaven met elkaar in evenwicht waren. Naast een kwartaalrapportage op IDO niveau wordt er ook voor elk werkveld en voor de algemene kosten een aparte kwartaalrapportage opgesteld. Deze zijn onderwerp van gesprek in het coördinatorenoverleg zodat sneller duidelijkheid ontstaat over de inkomsten en uitgaven en het mogelijk is om gedurende het jaar eventueel maatregelen te nemen om uitgaven te beperken of inkomsten te verhogen. Naast bespreking in het coördinatorenoverleg worden de kwartaalrapportages ook in het bestuur besproken (na bespreking met penningmeester en administratief medewerker). Vervolgens wordt de kwartaalrapportage die voor IDO totaal wordt opgesteld ook besproken in een vergadering van de Deelnemersraad. In de voorafgaande jaren werd alleen een overzicht van de inkomsten besproken zonder inzicht in het verloop van de uitgaven. Het werken met dergelijke kwartaalrapportages wordt door alle betrokkenen als positief ervaren omdat het inzicht biedt in de verloop van de financiën en het mogelijkheden biedt om gedurende het jaar eventueel bij te sturen. Dit beleid zal in 2014 worden voortgezet. In onderstaande winst en verliesrekening zijn de resultaten van het jaar 2013 verwerkt. Hieruit blijkt dat het jaar 2013 opnieuw is afgesloten met een tekort. In 2013 bedraag het tekort € 17.065,--. Ten opzichte van het jaar 2012 is er sprake van een lager tekort als uitkomst van de gewone bedrijfsvoering. Het tekort wordt enerzijds veroorzaakt door lagere inkomsten vanuit de landelijke fondsen en lagere donaties en giften. Anderzijds is er sprake van hogere personeelsuitgaven dan begroot en meer kosten voor de ontvangst van gasten. Dit laatste kan te maken hebben met een nieuwe manier waarop deze uitgaven in de administratie worden verwerkt. De daling van de projectspecifieke kosten is eveneens het gevolg van een gewijzigde manier van administreren van de kosten. Ten opzichte van de begroting voor 2013 kan worden geconstateerd dat de inkomsten enigszins zijn achter gebleven bij de verwachting terwijl de uitgaven hoger zijn dan aanvankelijk werd gedacht. Het verwachte positieve resultaat is als gevolg daarvan uitgekomen op een negatief resultaat. Op zich is dit te betreuren, maar ook verklaarbaar uit de constatering dat het beroep op de hulpverlening van het IDO in 2013 opnieuw is gestegen en dat het aantal gasten in beide inloophuizen is toegenomen. Inhoudelijk gezien kan dat als “winst” worden aangemerkt maar financieel gezien heeft het tot een “verlies” geleid. Het spreekt voor zich dat deze trend zich in de komende jaren niet kan doorzetten en dat het noodzakelijk is om ons nadrukkelijk te bezinnen op de gevolgen van deze ontwikkeling.
Pagina 22
IDO jaarverslag 2013
Baten
Werkelijk 2013
Begroot 2013
Werkelijk 2012
Landelijke fondsen Bijdragen deelnemende kerken Bijdrage regionale kerken Subsidie gemeente Bijdragen overige instellingen Rentebaten Donaties en giften Overige baten
120.300 44.227
128.000 37.250
131.116 39.639
26.723 273.800 10.740 1.802 4.611 13.612
19.500 272.500 8.500 3.000 13.750 13.200
19.175 262.400 10.105 3.788 12.827 5.784
Totaal Baten
495.817
495.700
484.834
Personeelskosten Kosten vrijwilligers Huisvestingskosten Organisatiekosten Ontvangst gasten Projectspecifieke kosten Overige lasten
319.877 14.187 78792 47.136 14.654 10.492 29.650
302.500 13.700 77.500 48.100 2.900 19.000 29.000
311.545 11.899 86.985 48.583 6.719 19.485 29.147
Totaal Lasten
514.788
492.700
514.363
Resultaat gewone bedrijfsvoering
-18.971
3.000
-29.529
Mutaties voorzieningen Onttrekkingen voorzieningen Toevoegingen voorzieningen Saldo mutaties voorzieningen
61.004 50.46110.543
-3.000 -3.000
30.757 -15.033 15.724
Totaal resultaat
-8.428
Lasten
-
-13.805
Naast de winst- en verliesrekening is onderstaand de balans opgenomen. Daaruit blijkt dat er enkele verschillen zijn opgenomen in vergelijking met de balans die in het jaarverslag 2012 is opgenomen. Dit heeft met name te maken met het feit dat een aantal voorzieningen die wel in de vorige balans werden vermeld nu niet als zodanig staan vermeld. De omvang van die voorzieningen is in onderstaande balans toegevoegd aan de egalisatiereserve. Een gedeelte daarvan is vervolgens onttrokken als voorziening (zie de winst- en verliesrekening) en een gedeelte daarvan is toegevoegd aan de voorziening herbouw IWW. Deze voorziening is aanzienlijk verhoogd omdat uit een opgesteld deskundigenrapport is gebleken dat de voorziening in de balans opgenomen in de jaarrekening 2012 volstrekt onvoldoende was. Per saldo is er sprake vane en geringe toename van de reserve en de getroffen voorzieningen.
Pagina 23
IDO jaarverslag 2013
2013 €
2012 €
Activa Liquide middelen Kortlopende vorderingen Rekening-courant verhoudingen Overige kortlopende vorderingen Totaal kortlopende vorderingen Totaal Activa
166.774
152.907
16.923 16.923
4.227 29.252 33.479
183.697
186.386
37.587
87.089
49.633 53.000 3.700 106.333
47.872 8.000 40.000 55.872
15.165 24.613 39.777
18.282 22.744 41.026
Passiva Egalistatiereserve Voorzieningen Eigen risico bij ziekte Herbouw IWW SHV in de toekomst Totaal voorzieningen Kortlopende schulden Belastingen en sociale premies Overige schulden Totaal kortlopende schulden Vooruit ontvangen subsidies Totaal Passiva
183.697
Pagina 24
2.400 186.386
IDO jaarverslag 2013
11.Een korte vooruitblik In dit jaarverslag hebben we teruggekeken naar het jaar dat inmiddels al weer enige tijd achter ons ligt en is inzicht gegeven in het werk van het IDO en hoeveel mensen we daar mee bereiken. Dat is ook het doel van het jaarverslag naast het verantwoording afleggen over de wijze waarop wij onze middelen in 2013 hebben besteed. Echter op het moment dat dit jaarverslag wordt opgesteld, zijn we al volop bezig met onze activiteiten in 2014. Daarom kijken we in dit hoofdstuk vooruit op ons werk in 2014 en wat we allemaal van plan zijn. Die voornemens staan uitgebreid beschreven in de begroting die eind november 2013 door de Deelnemersraad is goedgekeurd. In 2014 gaan we gewoon door met de activiteiten en werkzaamheden zoals die in de vorige hoofdstukken zijn beschreven. De beide Inloophuizen en het werkveld schuldhulpverlening gaan enthousiast verder met hun werk omdat we ervan overtuigd zijn dat ons werk nodig is en blijft maar ook dat we met ons werk een steentje kunnen bijdragen aan een beter leven van al die mensen die op onze weg komen. Bezoekers van het Inloophuis, deelnemers aan de activiteiten, bezoekers van onze beide winkeltjes, deelnemers aan de maaltijden, bezoekers van het Inloopspreekuur, huishoudens die een voedselpakket krijgen en de cliënten in de schuldhulpverlening, al deze mensen zijn en blijven van harte welkom bij alle werkvelden binnen stichting IDO. In het kader van een korte vooruitblik naar het jaar 2014 besteden we nog aandacht aan een viertal zaken, te weten drie nieuwe projecten en de komende transities in het sociale domein. Ontbijtproject voor schoolgaande kinderen in de Waterwijk Uit onderzoek is gebleken dat 15% van de kinderen die naar de basisschool gaan niet eerst thuis ontbijten. Tevens is gebleken dat de prestaties op school hierdoor negatief worden beïnvloed. Dit heeft ons doen besluiten om een pilot te houden met het verstrekken van een ontbijt aan kinderen van een tweetal basisscholen in de Waterwijk vanuit ons in die wijk gevestigde inloophuis. Het doel van dit project is dat wij voor de kinderen van basisschool De Poolster en basisschool Driestromenland een gezond en verantwoord ontbijt willen gaan organiseren. Wij willen dit doen omdat er is gebleken dat er op deze basisscholen wel degelijk kinderen zitten die zonder ontbijt naar school toe komen. Het is belangrijk en nodig dat kinderen gezond en gevarieerd ontbijten omdat dit bijdraagt aan het concentratievermogen van de kinderen. De kinderen krijgen van school een flyer mee met de benodigde informatie over het schoolontbijt en een aanmeldingsstrookje. De school bepaalt uiteindelijk welke kinderen deel kunnen nemen aan het project. Leerlingen kunnen van maandag t/m donderdag van 8.00 uur tot 8.25 uur bij Inloophuis Waterwijk terecht om te ontbijten. Daarna gaan ze naar school en krijgen ze een stuk fruit mee voor in de pauze. Mocht blijken dat het project duidelijk in een behoefte voorziet, dan is uitbreiding van dit project naar de Atolwijk niet uitgesloten.
Hulp bij het vinden van werk Veel van de mensen die bij het IDO aankloppen om hulp hebben vaak door allerlei oorzaken geen werk (meer). Wij vinden het belangrijk dat ook deze mensen weer aan het werk kunnen gaan en hebben dan ook een project opgezet om hen hierbij te ondersteunen. Doel van het project is deelnemers zelfredzaam te maken bij het vinden van betaald werk waardoor zij minder of helemaal niet meer afhankelijk zijn van een uitkering.
Pagina 25
IDO jaarverslag 2013
Zij krijgen daartoe ondersteuning bij het zoeken naar vacatures op websites, het schrijven van een sollicitatiebrief, het maken van een goed CV en, indien nodig, training voor een sollicitatiegesprek. Deze ondersteuning wordt zowel individueel als in groepsverband aangeboden. Hulp in Praktijk Al vele jaren is in Lelystad een werkgroep actief die onderdeel uitmaakt van de landelijke stichting HiP. Het gaat bij HiP om het bieden van praktische hulp aan mensen die zelf iets niet meer kunnen. Hulpvragers zonder sociaal netwerk en financiële middelen om hulp te kunnen inkopen, worden op deze manier geholpen door hulpbieders uit hun eigen woonplaats. In 2013 is de landelijke stichting een traject gestart met het meer op lokaal niveau organiseren van deze hulp en heeft daartoe het IDO benaderd met de vraag of IDO de activiteiten in Lelystad wil overnemen van de lokale coördinator. Deze vorm van hulpverlening sluit goed aan bij de andere activiteiten van IDO en wij hebben dan ook positief gereageerd op dit verzoek. Vanaf 01 februari 2014 ligt de uitvoering van deze werkzaamheden bij één van de medewerkers van IDO.
De transities in het sociale domein Zoals de stand van zaken nu is, verandert er op 01 januari 2015 veel op een drietal belangrijke beleidsterreinen, te weten de jeugdzorg, participatie en de zorg voor ouderen en gehandicapten als gevolg van de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De verantwoordelijkheid voor deze drie beleidsterreinen gaat van de provincies (jeugdzorg) en het rijk over naar de gemeenten. De gemeente Lelystad is zich volop aan het voorbereiden op de gevolgen hiervan. In februari 2014 heeft de gemeenteraad voor de jeugdzorg en de veranderingen in de WMO het beleidskader vastgesteld waarna de voorbereiding op de daadwerkelijke uitvoering verder kan worden opgepakt. Voor IDO zijn de wijzigingen rondom de participatie en de WMO van belang. Wij zijn dan ook door de gemeente uitgenodigd om mee te denken in de verdere invulling van de gemeentelijke taken op dit gebied, samen met de vele andere betrokken partijen. De verwachting is dat ook wij ons zullen moeten voorbereiden op deze nieuwe ontwikkelingen en wat die voor ons kunnen gaan betekenen. Dit geldt ook voor de veranderingen in de wetgeving rondom participatie. Het uitgangspunt is dat iedereen meedoet in de samenleving. Als een betaalde baan niet tot de mogelijkheden behoort, is vrijwilligerswerk wellicht wel haalbaar. Door onze deelname in het participatieproject, zie hiervoor, zijn wij ook bij deze transitie betrokken. Al met al is de conclusie gerechtvaardigd dat deze ontwikkelingen ook voor IDO nieuwe kansen bieden maar dat we ook goed moeten nagaan op welke wijze en in welke vorm wij daarin een rol kunnen en/of willen spelen. Niet uit te sluiten is dat een en ander ook gevolgen heeft voor de inrichting van de begroting voor 2015.
Pagina 26
IDO jaarverslag 2013
12. Colofon Stichting Interkerkelijk Diaconaal Overleg Lelystad (IDO) Postadres:
Bezoekadres:
Stichting IDO Fjord 155 8224 DJ Lelystad Open Haven, Fjord 155 8224 DJ Lelystad Email:
[email protected]
Bankrekening:
NL 20 INGB 0007667025 t.n.v. Interkerkelijk Diaconaal Overleg te Lelystad
Website:
www.ido-lelystad.nl
Dagelijks bestuur: Voorzitter:
A. Broersma
Secretaris:
H. Slager
Penningmeester:
A. Kok
Directeur:
W.J. Moggré Telefoon: Email:
06-42965410
[email protected]
Adressen van de werkstichtingen: Stichting IDO-schuldhulpverlening Oostzeestraat 7, 8226 BE Lelystad
Tel. 0320-258544
Stichting Inloophuis Waterwijk Oostzeestraat 11, 8226 BE Lelystad
Tel. 0320-252450
Stichting Wijzer met Inloophuis Open Haven Fjord 155, 8224 DJ Lelystad
Tel. 0320-280400
Stichting Voedselbank De Korenaar
[email protected]
Tel. 06-12332278
Pagina 27
IDO jaarverslag 2013
BIJLAGE Samenstelling bestuur De De De De De De
heer heer heer heer heer heer
A. Broersma, voorzitter H. Slager, secretaris A. Kok, penningmeester M. Adriaanse C. van den Haspel R. Spriensma
Samenstelling Deelnemersraad De heer A.P. de Jonge, voorzitter, namens de Protestantse Gemeente Lelystad De heer M.J. Louwerse, vice voorzitter, namens de Hervormde Gemeente Lelystad De heer J.D.J. de Vries, secretaris, namens de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt Mevrouw A.M.H. Ester-van der Weij, namens de H. Norbertusparochie De heer R.W. de Heij, namens Evangeliegemeente De Pijler De heer J. Jurg, namens de Christelijk Gereformeerde en Nederlands Gereformeerde Kerk De heer F. Kooistra, namens de Baptistengemeente De heer B.C. van Oosterum, namens Evangeliegemeente De Bron De heer W. Philippo, namens Evangeliegemeente Reveil
Pagina 28