Stichting Industrieel Erfgoed HoogOvens JAARVERSLAG 2014
Inhoud: Doelstellingen van SIEHO Activiteiten afgeleid uit de doelstellingen Beleid Bestuur Medewerkers Werkwijze en communicatie Relatie met Tata Steel Activiteiten en resultaten per verantwoordelijkheidsgebied Personele zaken Collectiebeheer Museum operationeel Communicatie en Marketing ICT Gebouw en Infrastructuur Externe Relaties Financieel jaarverslag over 2014
Doelstellingen van SIEHO SIEHO is een stichting, opgericht in 2001 welke zich ten doel stelt: “Het industriële verleden van het staalbedrijf in IJmuiden levend te houden .......”. Dit doel wordt bereikt door het “selectief behouden en in beheer nemen van objecten ....welke zo mogelijk ontsloten worden voor een breed publiek, bijvoorbeeld middels expositie.” (citaten uit de statuten) De in beheer zijnde collectie bestaat uit onder meer onderdelen van bedrijfsinstallaties, maquettes van installaties, modellen, films en beeldmateriaal. Ter realisering van haar doelstelling werkt de stichting samen met het Staalbedrijf Tata Steel te IJmuiden. SIEHO werkt voor het collectiebeheer uitsluitend met vrijwilligers, hoofdzakelijk (oud)medewerkers van het staal bedrijf. De collectie is ondergebracht in en rond de voormalige buizengieterij. Daar bevinden zich ook de kantoor- en werkruimtes voor de vrijwilligers. De gebouwen en terreinen, alsmede de installaties en de infrastructuur zijn eigendom van Tata Steel en worden om niet beschikbaar gesteld aan SIEHO, ten laste van een budget voor het Hoogovens Museum.
SIEHO_Jaarverslag 2014_versie 3_9 april 2015_FK.doc
blz. 1 van 9
Activiteiten afgeleid uit de doelstellingen:
In samenwerking met Tata Steel IJmuiden exploiteren van een bedrijfsmuseum met de volgende functies ◦ Informeren over de geschiedenis van het bedrijf en de locatie ◦ Informeren over de processen in het oude én huidige bedrijf ◦ Tonen van erfgoedzaken (machines, apparaten en instrumenten) ◦ Jeugd kennis laten maken met techniek (in samenwerking met Techno Challenge en Techniek Carrousel) Het in eigen beheer uitgeven van het tijdschrift Historisch Hoogovens, twee maal per jaar. Het verzamelen en conserveren van objecten en documenten, van belang in het kader van de doelstellingen Het vastleggen van de gehele collectie in een data base
Beleid Voor de komende jaren heeft het bestuur de volgende ambities geformuleerd, ten aanzien van Algemeen ◦ De vrijwilligersorganisatie vormgeven door het vastleggen van taakverdelingen, verantwoordelijkheden en communicatiestructuren. ◦ De samenwerkingsovereenkomst met Tata Steel IJmuiden aanpassen en een effectieve operationele samenwerking van de vrijwilligersorganisatie met het bedrijf vorm geven. ◦ Het gericht werven van vrijwilligers om de ambities te verwezenlijken. ◦ De mogelijke bijdrage van SIEHO en het museum in het technische educatie programma van Tata Steel (Techno Challenge, Techniek Carrousel) onderzoeken en deze implementeren in de organisatie. Museum ◦ Met het museum een volgende slag maken van professionalisering (= kwaliteit optimaliseren van de organisatie en de mens in de organisatie) en structureren van de processen/activiteiten die in het museum plaatsvinden. ◦ Procesuitbeelding verder uitwerken ◦ Tijdlijn updaten en Tata hierin integreren. ◦ Openingstijden uitbreiden en bezoekersaantallen verhogen ◦ Een substantiële rol spelen bij het 100 jarig bestaan van het staalbedrijf in IJmuiden, in 2018. Collectiebeheer ◦ Vaststellen van selectiecriteria voor het behoud en afstoten van objecten en documenten ◦ Het vastleggen van de collectie in de data base (Adlib) en daarvoor voldoende menskracht aantrekken en opleiden.
SIEHO_Jaarverslag 2014_versie 3_9 april 2015_FK.doc
blz. 2 van 9
Bestuur Het bestuur van SIEHO bestaat per ultimo 2014 uit 8 personen. In 2014 zijn drie bestuursleden aangetreden, te weten Adriaan Bets, Dick Veel en Robin Zwiers, allen oud-medewerker van Tata Steel. Lilian van Dijk is in december 2014 teruggetreden. In 2014 heeft het bestuur veel aandacht besteed aan de interne taakverdeling. Tijdens een retraite in oktober zijn verantwoordelijkheidsgebieden benoemd en toegewezen. Zie hiervoor de navolgende tabel. Verwacht wordt dat hiermee een effectievere aansturing van de organisatie wordt bereikt en de bereikbaarheid van het bestuur voor de medewerkers verbetert. In 2014 zijn 21 bestuursvergaderingen gehouden. Door de hiervoor genoemde organisatiestructuur zal dit aantal naar verwachting kunnen afnemen in het komende jaar.
Bestuurssamenstelling SIEHO naam
status
verantwoordelijkheden
Pieter van Tongeren
Tata Steel medew.
Voorzitter, contacten met bedrijfsleiding
Fred Krop
vrijwilliger
Secretaris, secretariaat
Dick Meijne
vrijwilliger
Penningmeester, financiën, ledenadministratie
Ton Hurkmans
vrijwilliger
Vice voorzitter, personele zaken, ICT, web site
Adriaan Bets
vrijwilliger
Lid, collectiebeheer en inrichting museum
Jeanette Koks
Tata Steel medew.
Lid, contacten SF, organisatie evenementen
Dick Veel
vrijwilliger
Lid, beheer gebouw en infrastructuur
Robin Zwiers
vrijwilliger
Lid, museum operationeel
vacature
SIEHO_Jaarverslag 2014_versie 3_9 april 2015_FK.doc
Lid, communicatie en marketing
blz. 3 van 9
Medewerkers Alle medewerkers van SIEHO zijn vrijwilliger, met uitzondering van enkele gedetacheerde Tata Steel medewerkers. Vastgesteld is dat er geen formele afspraken bestaan met de vrijwilligers over de te leveren werkzaamheden, de voorwaarden en de verplichtingen wederzijds. Het ontwikkelen van een vrijwilligerscontract, naar voorbeeld van andere vrijwilligersorganisaties, wordt door het bestuur noodzakelijk geacht. Werkwijze en communicatie Een begin is gemaakt met een Handboek voor medewerkers. Hierin zal op termijn de werkwijze binnen SIEHO en met name het Hoogovensmuseum op een eenduidige manier worden vastgelegd en beheerd. Te denken valt aan werkinstructies, procedures en regels. Teneinde de medewerkers eenduidig te informeren over bestuursbesluiten is dit jaar een systeem van bestuursmededelingen ingevoerd. Dit wordt door de secretaris verzorgd. In totaal 11 bestuursmededelingen hebben het licht gezien. In 2014 zijn twee algemene vergaderingen gehouden voor alle medewerkers van SIEHO. Doel van deze vergaderingen is om de medewerkers te informeren over ontwikkelingen in organisatie en bestuur en om van gedachten te wisselen over vragen en opmerkingen welke in de organisatie leven. Over de activiteiten van de vrijwilligers op dagelijkse basis wordt door Rob Meijer verslag gedaan in het weekbericht. Het bestuur is Rob zeer erkentelijk voor de 50 weekberichten van zijn hand. Relatie met Tata Steel In juli heeft Hans Fischer, CTO Tata Steel Europe en Director Strip Products Mainland Europe, op verzoek van het bestuur een bezoek aan het museum gebracht. Hij toonde zich zeer geïnteresseerd en heeft ons verzekerd van zijn steun in ons streven het museum haar eigen plaats te geven in de Tata Steel gemeenschap in IJmuiden. Hij sprak zijn waardering uit voor het werk van de vrijwilligers. De eerste stappen zijn gezet om de samenwerkingsovereenkomst met Tata Steel uit 2003 te actualiseren. Dit is niet alleen nodig door de overgang van Corus naar Tata Steel maar ook door gewijzigde omstandigheden en inzichten. Met name het feit dat het museum operationeel een afdeling van Tata Steel is, zij het bemenst door vrijwilligers, maakt het nodig nadere afspraken te maken en deze vast te leggen in een overeenkomst. Door zowel de slechte economische situatie waarin het bedrijf verkeerde als de gewijzigde operationele relaties is het beschikbare budget van Tata Steel voor het museum onder druk komen te staan. Dit hebben we slechts deels kunnen opvangen door eigen middelen van SIEHO aan te wenden. Inmiddels zijn de nieuwe afspraken met Tata Steel voor 2015 hoopgevend. SIEHO_Jaarverslag 2014_versie 3_9 april 2015_FK.doc
blz. 4 van 9
Activiteiten en resultaten per verantwoordelijkheidsgebied Personele zaken In 2014 zijn, naast de nieuwe bestuursleden, twee nieuwe vrijwilligers in de organisatie verwelkomd: Johan van Ikelen en Fred Boon. Daarmee waren per ultimo 2014 43 vrijwilligers aan SIEHO verbonden. Daarnaast zijn twee medewerkers van Tata Steel bij Sieho gedetacheerd. Zij voeren passende werkzaamheden uit. Collectiebeheer Er is een begin gemaakt met een werkgroep WCOO (werkgroep collectiebeheer ontzamelen en opschonen). Deze bepaalt de museale waarde van de museum items volgens afgesproken en door het bestuur goedgekeurde regels. Er zijn voorlopig de volgende criteria opgesteld: De spullen/ objecten moeten Site afhankelijk gebonden zijn. De spullen/ objecten moeten hanteerbaar zijn. De spullen / objecten kunnen ook een archief waarde hebben. Dus wel museaal maar niet om op te stellen. Het archief voor documenten en foto's zal later worden aangepakt. Er is veel achterstallig onderhoud wat veel tijd zal vergen. De werkgroep herinrichting museum is van start gegaan. Deze werkgroep gaat de tijdslijn updaten, de productie lijnen beter en inzichtelijker maken en de buiten opstelling verbeteren. Door de werkplaats te verplaatsen en de ontdekplek opnieuw in te richten is er meer ruimte in de museumzaal gecreëerd. Deze wordt benut voor het verbeteren en het verduidelijken van de productie processen. Hiervoor is de multifunctionele ruimte verplaatst en voor zijn toepassing verbeterd. Er is een grote slag gemaakt met de verbetering van de grondstoffen zaal. De maquette van de staalfabriek is bijna gereed. Plannen voor de buiten opstellingen zijn in concept aanwezig. Het is een proces dat een aantal jaren nog zijn beslag zal hebben maar zichtbare verbeteringen zijn duidelijk zichtbaar. We werken aan een Hoogovenmuseum met het oog op het verleden gericht op de toekomst, samen met TATA steel. In mei werd het Lilly apparaat in het museum opgesteld. Dit is een apparaat ter beveiliging van de hellende lift van al onze hoogovens, van 1924 tot heden. De demo opstelling is gemaakt en geschonken door de onderhoudsploeg hoogovens.
SIEHO_Jaarverslag 2014_versie 3_9 april 2015_FK.doc
blz. 5 van 9
Museum operationeel Bezoekersaantallen in 2014 Betalende bezoekers: 1250 Donateurs en personeelsleden (gratis): 450 (schatting) Schoolklassen i.h.k.v. Techno Challenge: 1560 leerlingen Techno Challenge is een landelijk en regionaal initiatief om de jeugd te interesseren voor techniek. Tata Steel werkt hierin samen met lokale opleidingen en bedrijven. In het kader van Techno Challenge is de Techniek Carrousel georganiseerd waarin schoolklassen uit het basis onderwijs onder meer ons museum bezoeken voor rondleidingen e/o technisch knutselen/spelen. Buiten de reguliere openingstijden is het museum open geweest voor groepen (op afspraak) en tijdens de treinritten van de Hoogovenstrein. Het museum is een gewaardeerde plaats voor evenementen, zoals afscheidsrecepties en ontvangsten. De organisatie hiervan vindt geheel plaats onder verantwoordelijkheid van Site Facilities. In 2014 werden 21 evenementen georganiseerd in de Hoogovenzaal voor ca. 1200 gasten. Veiligheidsbeleid In het afgelopen jaar zijn de bevoegdheden voor de BHV-ers verlopen. Door de bezuinigingsmaatregelen van Tata konden de BHV-ers hun herhalingscursus niet volgen. Tijdens de laatste algemene vergadering is de werkgroep “Veiligheid & Milieu” opgericht. Deze werkgroep zal, in de komende tijd de veiligheid en het milieu in en rondom het museum, structureren en borgen. Openingstijden Door het vertrek van Cobi Koster is het aantal vrijwilligers voor de baliebezetting, tot een minimum gezakt. Ook werd de vraag naar rondleiders onder druk gezet door een vergrote vraag vanuit Techno Challenge. Voor beide taken worden meer vrijwilligers gezocht. Het museum is regulier geopend op dinsdag, woensdag en donderdag. Het bestuur zou deze openingstijden graag uitbreiden naar vrijdag en zaterdag. Echter vooralsnog is dit met het huidige bestand aan vrijwilligers niet realiseerbaar. Winkel Nog nét in 2014 is een begin gemaakt met het verplaatsen van de winkel. In de hal zijn vitrines geplaatst met daarin de artikelen. Hiermee is de entree aantrekkelijker geworden en is er meer zicht van de baliemedewerker op de winkel. SIEHO_Jaarverslag 2014_versie 3_9 april 2015_FK.doc
blz. 6 van 9
Communicatie en Marketing Dit is vooralsnog een nagenoeg onbeschreven blad. Door het vertrek van Lilian van Dijk is er een vacature ontstaan vlak nadat we dit gebied benoemd hebben. Duidelijke afspraken zijn gemaakt over de tarieven voor entree, groepsbezoek en (beperkte) catering. De redactie van Historisch Hoogovens heeft in 2014 twee prachtige uitgaven gerealiseerd. Daarin is naast diverse onderwerpen de geschiedenis van Oxystaalfabriek 1 uitgebreid belicht. Op verzoek van en in samenwerking met de afdeling Communicatie van Tata Steel is een expositie voorbereid ter gelegenheid van 70 jaar bevrijding. Ter gelegenheid van het 75 jarig jubileum van de afdeling opleidingen (Tata Steel Academy) heeft SIEHO een foto expositie samengesteld uit archiefmateriaal. Twee filmvoorstellingen met historische films uit eigen archief konden zich verheugen op veel belangstelling van de donateurs. We hopen deze activiteit te continueren. De bebording naar ons museum is verbeterd, waardoor potentiële bezoekers niet meer de weg kwijt raken vóór de Kesslerbrug. In de tijdslijn van het museum werden dit jaar twee exposities georganiseerd van aan het staalbedrijf gerelateerde kunst. ICT Er zijn extra accounts aangemaakt op de computers in het museum voor het Tata Steel netwerk, met name voor de penningmeester, de secretaris en de museumbalie. Hiermee is de bereikbaarheid en communicatie (intern en extern) beter gestructureerd. Het interne netwerk SIEHO is uitgebreid en gedocumenteerd. Er zijn nu meer computers beschikbaar, bijvoorbeeld voor invoer in het collectiebeheerprogramma Adlib. We hebben Adlib zelf overgezet op een modernere database, (betaalde) ondersteuning van Adlib bleek uiteindelijk niet nodig. Deze nieuwe database was nodig omdat het onderhoud van het oude systeem gaat stoppen. Bovendien heeft het nieuwe systeem een aantal voordelen. Het voldoet onder meer aan de huidige standaarden en geeft de mogelijkheid om een koppeling te maken van Adlib met het internet. Er wordt een betere structuur voor Adlib opgezet met betrekking tot invoergegevens. SIEHO_Jaarverslag 2014_versie 3_9 april 2015_FK.doc
blz. 7 van 9
Zo zijn de locaties van objecten en bestanden nu vastgelegd en gestandaardiseerd. Het standaard invoeren van gegevens via de thesaurus behoeft nog veel aandacht. In dit verband is er door de Adlib-gebruikersgroep een thesaurus workshop in maart 2015 gepland, waar ook 2 vrijwilligers van Sieho aan zullen deelnemen. De beamer en bijbehorende computer in de gewijzigde multifunctionele ruimte zijn opnieuw ingericht. In de museumzaal zijn interactieve systemen met schermen bijgeplaatst. De website is verder verbeterd en wordt regelmatig bijgewerkt, wekelijks of indien nodig vaker. Afspraken voor bezoeken e.d. worden via het contactformulier van de website doorgestuurd naar het secretariaat. Afgesproken is dat dit de enige manier is om externe afspraken voor museumbezoek van groepen te boeken. Gebouw en Infrastructuur In het afgelopen jaar is de verhuizing van de werkplaats voltooid. De werkzaamheden zijn voor een belangrijk deel, in samenwerking met en onder supervisie van de gebouwbeheerder van SF, door vrijwilligers uitgevoerd. Met Tata Steel wordt gezocht naar een heldere contactstructuur inzake onderhoudszaken en gewenste aanpassingen. Op het wensenlijstje staan onder meer: een goederenlift naar het magazijn, verbetering van de klimaatinstallatie. Externe relaties De ANBI status (Culturele Algemeen Nut Beogende Instelling) voor SIEHO is door de belastingdienst toegekend. De ANBI pagina is toegevoegd aan de website. Deze pagina bevat de vereiste gegevens, zoals doelstelling en jaarverslagen. SIEHO is aangesloten bij onder meer de volgende organisaties.
Federatie Industrieel Erfgoed Nederland Stichting Holland Route Ons museum is opgenomen in de Holland Route, een toeristische route langs industrieel erfgoed in Noord Holland Adlib gebruikersgroep Erfgoedvereniging Heemschut Federatie Musea Noord Holland Deze vereniging beoogt de belangenbehartiging van alle Noord Hollandse musea en is in 2014 opgericht als opvolger van twee soortgelijke regionale organisatie.
SIEHO_Jaarverslag 2014_versie 3_9 april 2015_FK.doc
blz. 8 van 9
Financieel jaarverslag over 2014 RESULTAAT 2014 Ontvangsten: Donaties Entreegelden Verkopen Overige inkomsten Rente
€ 7.623 3.950 2.785 0 468
Uitgaven: Reiskosten Drukwerk H.H. Inventaris Kleine uitgaven Bankkosten Lunchpakketten Museumuitgaven Representatie Abonnementen
14.825 Resultaat
€ 4.031 1.809 7.528 2.149 262 111 1.663 1.764 87 19.406
-4.580 Vermogen per 31 dec 2014
Beginsaldo Af: resultaat Eindsaldo
36.385 -4.580 31.804
Toelichting Het financieel resultaat over 2014 is negatief (€4580). Vanwege het strakke cost control regime van Tata Steel had ook SIEHO opdracht om de kosten ten laste van het Tata Steel budget waar mogelijk te beperken. Het bestuur heeft besloten om een deel van de eigen reserves aan te wenden om toch een aantal investeringen te kunnen uitvoeren. Deze hebben betrekking op verplaatsing van de werkplaats en de herinrichtingsprojecten in de museumzaal. Bijdrage Tata Steel De huisvesting van het museum en de SIEHO kantoren komt geheel voor rekening van Tata Steel. Algemene voorzieningen zoals onder meer kopieerfaciliteit, koffievoorziening, telefoon en computerfaciliteiten (Tata Steel netwerk), verwarming en verlichting worden door Tata Steel verzorgd zonder kosten voor SIEHO. Daarnaast stelt Tata Steel jaarlijks, op basis van een door SIEHO ingediende begroting, een budget ter beschikking voor noodzakelijke activiteiten en werkzaamheden in het museum.
SIEHO_Jaarverslag 2014_versie 3_9 april 2015_FK.doc
blz. 9 van 9