Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) Jaarverslag

Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) Jaarverslag 2013

20 maart 2014 – Stichting DEN Postbus 90407 | 2509 LK Den Haag | www.den.nl | t 070 314 03 43 | e [email protected]

Inhoud Voorwoord .................................................................................................................... 3 1. Jaarrekening 2013 .................................................................................................... 5 Balans per 31 december 2013

5

Functionele exploitatierekening 2013

6

Toelichting op de balans per 31 december 2013 en de functionele exploitatierekening 2013

7

Toelichting op de balans per 31 december 2013

9

Toelichting op de functionele exploitatierekening 2013

10


11

Kasstroomoverzicht

12

2. Bestuursverslag 2013 ............................................................................................. 13 2.1 Het belang van digitaal erfgoed uitdragen

13

2.2 Monitor van digitale activiteiten van erfgoedinstellingen

16

2.3 Diensten en advies

19

2.4 Communicatie

24

3. Organisatie en financiële positie ............................................................................. 25 4. Prestatieverantwoording 2013 ............................................................................... 28 5. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant ............................................ 29 6. Verklaring Raad van Toezicht ................................................................................. 31 Bijlage 1: Toelichting Prestatieverantwoording 2013 ................................................. 32 a. Bijeenkomsten / evenementen (mede) door DEN georganiseerd (41)

32

b. Bijdragen aan onderwijs en cursussen (13)

33

c. Presentaties gegeven door DEN (22)

33

d. Bemiddelingen (o.a. bezoeken aan instellingen) (106)

33

e. Publicaties van DEN in 2013 (99)

36

f. Netwerk

39

g. Gebruik van website www.den.nl in 2013

44

Bijlage 2. DEN en de Governance Code Cultuur ........................................................... 45 Bijlage 3. Contactgegevens DEN ................................................................................. 51

2

Voorwoord Dit is het jaarverslag van Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) over 2013. Het biedt een overzicht van de veelheid aan activiteiten die DEN in 2013 heeft verricht en de resultaten die daarmee zijn behaald. 2013 was opnieuw een productief jaar. Alle prestatieafspraken zijn royaal gehaald. De belangrijkste resultaten uit 2013:  Succesvolle en positief gewaardeerde internationale conferentie DISH2013  Nieuwe rapportage De Digitale Feiten over de stand van zaken met betrekking tot digitaal erfgoed in Nederland in 2012  Co-auteur van een omvangrijk beleidsadvies van de Raad voor Nederlandse Letteren aan de Taalunie/Comité van Ministers van Nederland en Vlaanderen  Stuwende kracht achter de werkplannen van de NCDD en de CCDD  Succesvolle uitrol van Erfgoed & Locatie na formele goedkeuring voor overdracht van het project aan DEN  Inhoudelijke en functionele vernieuwing van de Kennisbank van DEN  Versterkte Europese positie dankzij de projecten Europeana Inside, meSch en ENUMERATE  Belangrijke bijdrage aan de Unesco Roadmap for Digital Preservation  Omvangrijke verwerving van projectmiddelen van diverse subsidiegevers, waaronder OCW/Netwerk Digitaal Erfgoed en de Europese Commissie.  Een record aantal publicaties (zowel gedrukt als digitaal). 2013 was het eerste jaar van de beleidsperiode 2013-2016. In deze periode is DEN een zogeheten bovensectorale ondersteunende instelling in de culturele basisinfrastructuur. Ten opzichte van de vorige beleidsperiode is de overheidsfinanciering van DEN met ca. 15% gekort in het kader van de bezuinigingen in de cutuursector. Daar staat tegenover dat DEN in 2013 zeer succesvol is geweest met het verwerven van additionele projectfinanciering. De projecten die DEN uitvoert worden zoveel mogelijk gekoppeld aan de kerntaak, kwaliteitszorg voor het digitaal erfgoed. De missie van DEN De missie van DEN in 2013 luidde als volgt: Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) is het Nederlandse kenniscentrum voor digitaal cultureel erfgoed. DEN vergroot de duurzame beschikbaarheid van digitaal cultureel erfgoed ten behoeve van de kennissamenleving. DEN bevordert samenwerking van erfgoedinstellingen in digitale infrastructuren en legt daarbij de nadruk op efficiëntie, waardecreatie en vraaggerichtheid. Indeling van het jaarverslag 2013 Dit jaarverslag bevat de volgende onderdelen, conform het Handboek verantwoording cultuursubsidies instellingen 2013-2016: 1. De jaarrekening 2013 met de balans, de exploitatierekening en het prestatieoverzicht; 2. Het bestuursverslag, inclusief kwalitatieve en kwantitatieve toelichtingen op bereikte doelen, de jaarrekening en de organisatie; 3. Accountantsproducten (Controleverklaring bij de jaarrekening en het rapport van feitelijke bevindingen bij de prestatieverantwoording).

3

Het jaarverslag van de Stichting DEN is op 20 maart 2014 goedgekeurd door de Raad van Toezicht. Namens de Stichting Digitaal Erfgoed Nederland,

Drs. Marco de Niet, directeur 20 maart 2014

4

1. Jaarrekening 2013 Alle bedragen in de jaarrekening worden vermeld in hele euro’s. Het boekjaar 2013 is afgesloten met een positief saldo van EUR 20.095. Dit positieve resultaat komt met name voort uit extra verworven projectmiddelen. Dit geldt ook voor de overschrijdingen ten opzichte van de oorspronkelijke begroting voor 2013. Het positieve resultaat komt deels ten gunste van de Bestemmingsreserve OCW en deels ten gunste van de algemene reserve. De resultaatsbestemming is reeds verwerkt in de cijfers. Voor een toelichting op de financiële positie van Stichting DEN, zie hoofdstuk 3.

Balans per 31 december 2013 (na resultaatsbestemming)

ACTIVA Vaste activa II. Materiële vaste activa Vlottende activa II. Vorderingen IV. Liquide middelen

Totale activa

PASSIVA Eigen vermogen I. Algemene reserve III. Bestemmingsreserve OCW Voorzieningen Voorziening toekomstscenario DEN Kortlopende schulden Kortlopende schulden

Totale passiva

31-dec-13

31-dec-12

12.972 12.972

11.487 11.487

44.632 1.016.260 1.060.892

46.203 577.074 623.277

1.073.864

634.764

31-dec-13

31-dec-12

298.175 128.485 426.660

289.396 117.169 406.565

30.291 30.291

0 0

616.913 616.913

228.199 228.199

1.073.864

634.764

5

Functionele exploitatierekening 2013

BATEN

realisatie 2013

begroting 2013

realisatie 2012

23.761 23.761

0 0

109.530 109.530

612.295 451.254 1.063.549

610.000 68.000 678.000

663.893 186.621 850.514

1.087.310

678.000

960.044

Beheerslasten personeel Beheerslasten materieel Totale beheerslasten

47.190 106.041 153.231

51.000 86.000 137.000

40.942 75.380 116.322

Activiteitenlasten personeel Activiteitenlasten materieel Totale activiteitenlasten

763.887 157.288 921.175

520.000 26.000 546.000

709.591 121.825 831.416

1.074.406

683.000

947.738

12.904 10.869 -3.678 20.095

-5.000 5.000 0 0

12.306 9.723 0 22.029

Opbrengsten Indirecte opbrengsten Bijdragen Subsidie minister OCW Projectsubsidies

Totale baten

LASTEN

Totale lasten

Saldo uit gewone bedrijfsuitoefening Saldo rentebaten/-lasten Saldo bijzondere baten/lasten Exploitatieresultaat

Verwerking van het exploitatiesaldo 2013: Ten gunste van de Algemene reserve Ten gunste van Bestemmingsreserve OCW

8.779 11.316 20.095

6.793 15.236 22.029

In de balans is de resultaatsbestemming reeds verwerkt.

6

Toelichting op de balans per 31 december 2013 en de functionele exploitatierekening 2013 Grondslagen voor de financiële verslaggeving Algemeen Algemene waarderingsgrondslag De algemene grondslag voor de waardering van de activa en passiva, evenals voor de bepaling van het resultaat, is de verkrijgingsprijs. Voor zover niets anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen voor de nominale waarde. Waarderingsgrondslagen voor de balans Materiële vaste activa De investeringen in materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde, verminderd met lineair berekende afschrijvingen. In het jaar van aanschaf wordt naar tijdsgelang afgeschreven. Het afschrijvingspercentage varieert bij apparatuur van 33 1/3 tot 100% en bij overige materiële vaste activa van 20 tot 100%. Bij apparatuur aangeschaft voor het project Erfgoed en Locatie wordt een afschrijvingstermijn van vijf jaar gehanteerd. Vorderingen De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Liquide middelen De liquide middelen staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen en risico’s die samenhangen met de activiteiten van de stichting en waarvan de omvang niet exact is vast te stellen. Kortlopende schulden De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal een jaar. Grondslagen voor de resultaatbepaling Algemeen Het exploitatieresultaat wordt bepaald als het verschil tussen ontvangen subsidies, overige opbrengsten en overige bijdragen en alle aan het boekjaar toe te rekenen kosten. De opbrengsten worden verantwoord in het jaar waarin de diensten zijn verricht, respectievelijk het jaar waarop de opbrengsten betrekking hebben. De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. Afschrijvingen materiële vaste activa De afschrijvingen zijn gerelateerd aan de aanschafwaarde van de desbetreffende activa. In het jaar van aanschaf wordt naar tijdsgelang afgeschreven.

7

Buitengewone baten en lasten Buitengewone baten en lasten vloeien voort uit handelingen en gebeurtenissen die zich onderscheiden van de normale bedrijfsactiviteiten en derhalve incidenteel van aard zijn. Pensioenregeling Bij stichting DEN is sprake van een bij pensioenfonds ABP ondergebrachte pensioenregeling. Deze pensioenregeling wordt als toegezegde pensioenregeling gekwalificeerd. Verwerking in de jaarrekening van stichting DEN vindt plaats als toegezegde bijdrageregeling, omdat stichting DEN geen verplichting heeft om aanvullende bijdragen te voldoen anders dan hogere toekomstige premies indien sprake is van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds.

8

Toelichting op de balans per 31 december 2013 ACTIVA Vaste activa II. Materiële vaste activa Boekwaarde bij begin jaar Aangeschafte inventaris Afschrijvingen inventaris Boekwaarde bij einde jaar Vlottende activa II. Vorderingen Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen IV. Liquide middelen Rabobank (rekening-courant) Rabobank (bedrijfstelrekening) ING Bank (rekening-courant) ING Bank (deposito)

31-dec-13

31-dec-12

11.487 6.939 -5.454 12.972

7.670 9.161 -5.344 11.487

31-dec-13

31-dec-12

17.931 26.701 44.632

30.759 15.444 46.203

5.507 511.815 16.219 482.719 1.016.260

622 208.405 20.472 347.575 577.074

PASSIVA Eigen vermogen I. Algemene reserve Algemene reserve per begin boekjaar Toevoeging exploitatiesaldo boekjaar III. Bestemmingsreserve OCW Toevoeging exploitatiesaldo boekjaar aan Bestemmingsreserve OCW 2013-2016 Bestemmingsreserve OCW 2009-2012 Eigen vermogen per einde boekjaar Voorzieningen Stand per begin jaar Vorming voorziening toekomstscenario’s DEN Stand bij einde jaar Kortlopende schulden Crediteuren Vooruitontvangen projectgelden Reservering vakantiegeld en vakantiedagen

31-dec-13

31-dec-12

289.396 8.779

282.603 6.793

11.316 117.169 426.660

0 117.169 406.565

31-dec-13

31-dec-12

0 30.291 30.291

0 0 0

31-dec-13

31-dec-12

108.455 451.585 56.873 616.913

75.460 96.849 55.890 228.199

9


BATEN

Indirecte opbrengsten Opbrengsten congressen en diversen Opdracht Nederland Kennisland Opdracht NCDD/CCDD

Bijdragen Subsidie OCW: Cultuurnota [brief 562526 06-122013] Subsidie OCW: Frictiekostenvergoeding [brief 562526 06-12-2013]

Projectsubsidies Projectsubsidie Erfgoed en Locatie Projectsubsidie EU Inside Projectsubsidie MeSch Overige projectsubsidies

realisatie 2013

Begroting 2013

realisatie 2012

23.671 0 0 23.671

0 0 0 0

84.507 15.150 9.873 109.530

581.374

610.000

663.893

30.921 612.295

0 610.000

0 663.893

339.124 60.467 51.663 0 451.254

0 65.000 0 3.000 68.000

107.376 68.730 0 10.515 186.621

10


BEHEERSLASTEN

7. Personeelslasten Directie (0,20 fte) Secretariaat (0,40 fte) Overige personeelslasten

8. Materiële lasten Huisvesting Kantoor- en reiskosten Ondersteuning administratie en accountant Dotatie aan voorziening toekomstscenario DEN Overige materiële kosten

ACTIVITEITENLASTEN

9. Personeelslasten Directie (0,70 fte) Secretariaat (0,60 fte) Overige medewerkers vaste dienst Overige medewerkers tijdelijke dienst Personeelslasten projecten

10. Materiële lasten Onderhoud en ontwikkeling websites Overige activiteiten, workshops en studiedagen Materiële lasten projecten

realisatie 2013

begroting 2013

realisatie 2012

20.506 23.013 3.671 47.190

22.000 25.000 4.000 51.000

18.611 22.331 0 40.942

15.390 28.215 26.691 30.291 5.454 106.041

16.000 37.000 28.000 0 5.000 86.000

14,754 24.054 23.061 0 13.511 75.380

Realisatie 2013

begroting 2013

realisatie 2012

71.769 34.520 166.600 124.950 366.048 763.887

75.000 35.000 261.000 84.000 65.000 520.000

74.444 33.496 269.659 139.926 192.066 709.591

21.286 20.876 115.126 157.288

10.000 13.000 3.000 26.000

17.868 72.274 31.683 121.825

11

Kasstroomoverzicht

1. Kasstroom uit operationele activiteiten Exploitatiesaldo Aanpassen voor: Afschrijvingen materiële vaste activa Bruto kasstroom uit operationele activiteiten Mutatie voorzieningen Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden Netto kasstroom uit operationele activiteiten

2. Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten Mutatie liquide middelen (1+2)

Liquide middelen einde boekjaar Liquide middelen begin boekjaar Mutatie liquide middelen

2013

2012

20.095

22.029

5.454

5.345

25.549 30.291 1.571 388.714

27.374 0 -35.218 138.744

446.125

130.900

-6.939 -6.939

-9.161 -9.161

439.186

121.739

1.016.260 577.074 439.186

577.074 455.335 121.739

12

2. Bestuursverslag 2013 Als het nationale Kenniscentrum Digitaal Erfgoed hanteert DEN een integrale aanpak van kwaliteitszorg, innovatie en kennisdeling. Dit houdt in dat het gehele proces van digitalisering en digitale dienstverlening volgens een kwaliteitscyclus door DEN wordt gedocumenteerd en ondersteund: van beleid en planmatige aanpak tot uitvoering en evaluatie. Uitgaande van deze integrale aanpak heeft DEN in 2013 invulling gegeven aan de volgende drie hoofdtaken, zoals vastgelegd in het Beleidsplan 2013-2016: a) Het belang van digitaal erfgoed uitdragen b) Monitor van digitale activiteiten van erfgoedinstellingen c) Diensten en advies De activiteiten uit 2013 en de resultaten die daarmee behaald zijn, worden in de paragrafen hieronder nader toegelicht. Aansluitend wordt een korte toelichting gegeven op de communicatiemiddelen die DEN in 2013 heeft ingezet.

2.1 Het belang van digitaal erfgoed uitdragen In deze hoofdtaak wordt de nadruk gelegd op het belang van digitaal erfgoed voor de samenleving en op de strategische waarde van digitaal erfgoed voor erfgoedinstellingen en beleidsmakers. Door de toenemende medialisering van de samenleving liggen er goede kansen om nieuwe vormen van gebruik van cultureel erfgoed tot stand te brengen, maar strategische keuzes zijn nodig om die kansen te verzilveren. Dit speelt op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal niveau, en DEN is dan ook op al deze niveaus actief. DEN zet in op een versnelling van de acceptatie van internationale kwaliteitsnormen, zoals ICT-standaarden, voor duurzame toegankelijkheid en hergebruik van digitaal erfgoed. Hierbij treedt DEN op als bruggenbouwer tussen de afzonderlijke erfgoeddomeinen en tussen het brede erfgoedveld en aanpalende sectoren. DEN vervult deze positie inmiddels 14 jaar met veel succes en waardering. DE BASIS Een belangrijk instrument voor DEN is DE BASIS: een selectie van gedocumenteerde standaarden die als minimale kwaliteitseisen gelden voor digitale diensten van erfgoedinstellingen. Aangezien DEN geen normstellend instituut is, maar werkt op basis van zelfregulering, geldt DE BASIS als een advies: als je als erfgoedinstelling op verantwoorde en duurzame wijze wilt digitaliseren en je collecties online wilt delen, is het verstandig DE BASIS te volgen (www.den.nl/DE-BASIS). Deze minimale eisen worden in nauw overleg met de sector vastgesteld, ter versterking van het zelfregulerende karakter van kwaliteitszorg voor digitaal erfgoed. Aan de hand van een zorgvuldig uitgevoerd proces (voorstel, discussie, evaluatie, bijstelling, toetsing, vaststelling) zijn in de afgelopen jaren enkele tientallen standaarden en kwaliteitsinstrumenten benoemd waaraan erfgoedinstellingen zich geacht worden te houden (uitgaande van het principe 'pas toe of leg uit'1).

1

Het 'pas toe of leg uit'-principe houdt in dat organisaties bij aanschaf van een ICT-dienst of product, kiezen voor één van de open standaarden van de 'pas toe of leg uit'-lijst (toepassen). Als deze keuze tot onoverkomelijke problemen leidt, mag de organisatie ervan afwijken om deze standaard te gebruiken, mits wordt verantwoord waarom deze keuze is gemaakt (uitleggen). Met andere woorden, je past de standaard toe, tenzij je kunt uitleggen waarom je de standaard

13

In het voorjaar van 2013 is DE BASIS voor vindbaarheid door een brede groep van erfgoedprofessionals geheel vernieuwd en daarna opengesteld voor aanvullend commentaar door derden (zie www.den.nl/pagina/219/de-basis-voor-vindbaarheid/). Daarnaast heeft er in 2013 een expertmeeting plaatsgevonden om te komen tot DE BASIS voor Auteursrechten, waarin aangegeven wordt wat een instelling minimaal moet doen om de auteursrechten bij digitale dienstverlening goed te regelen. DE BASIS voor Auteursrecht zal in 2014 gepubliceerd worden. In het kader van het project Europeana Inside zal ook een Engelstalige versie van DE BASIS voor Auteursrecht verschijnen. Keurmerk voor erfgoedsoftware In 2013 heeft DEN bij het ministerie van OCW in het kader van het Netwerk Digitaal Erfgoed een aanvraag ingediend om een keurmerk te ontwikkelen voor software die wordt gebruikt door erfgoedinstellingen om hun collecties aan hun doelgroepen beschikbaar te stellen. Ter ondersteuning van de keuzes waar erfgoedinstelling voor staan bij innovatie gaat het keurmerk een oordeel vellen over het gebruik van informatiestandaarden, de opzet en de levering van de software. Het keurmerk zal zwaar leunen op DE BASIS. In november 2013 is deze aanvraag door OCW gehonoreerd. Het project zal in 2014 worden uitgevoerd. Netwerk Digitaal Erfgoed In 2013 heeft het ministerie van OCW belangrijke stappen gezet naar een nationale infrastructuur voor digitaal erfgoed. Een intern advies uit 2012 heeft ertoe geleid dat OCW een regisseur heeft aangesteld om de totstandkoming van deze infrastructuur te begeleiden. DEN is, conform de aanbeveling uit 2012, adviseur van de regisseur. Het digitaliseringsoverleg dat maandelijks bij OCW reeds vele jaren plaatsvindt, is omgevormd tot het Netwerk Digitaal Erfgoed, waar ook werkgroepen en werksessies zijn ondergebracht. DEN heeft in 2013 actieve bijdragen geleverd aan diverse werkgroepen en werksessies. Op voorstel van DEN is er ook een werkgroep monitoring ingericht, die DEN voorzit. Taalunie / Raad voor Nederlandse Taal en Letteren Als lid van de Raad voor Nederlandse Taal en Letteren, het adviesorgaan van de Taalunie, heeft Marco de Niet, directeur van DEN, samen met collega's van het Vlaamse FARO een advies opgesteld voor de Taalunie/het Comité van Ministers van Nederland en Vlaanderen over de gezamenlijke inspanningen voor de digitale infrastructuur voor Nederlandstalige culturele en wetenschappelijke data. Het advies roept de bewindslieden op met name de eigenheid van en structurele zorg voor het digitale aspect van erfgoed als uitgangspunt voor verdere beleidsontwikkeling te nemen. Het advies is door de ministers overgenomen. Een van de beslissingen van de ministers is het instellen van een (permanente) Taalunie-commissie Digitaal Erfgoed, met twee hoofdtaken: het evalueren van grote investeringen en het adviseren over de samenhang van toekomstige voorzieningen. DEN is gevraagd deze commissie voor te zitten. Overige leden van deze commissie zijn afkomstig uit zowel ministeries als uit het erfgoedveld in Nederland en Vlaanderen. Erfgoedsoftwaremakelaar In het project CATCHPlus is in 2012 een concept ontwikkeld voor een nieuwe functie ten behoeve van samenwerking tussen erfgoedinstellingen en dienstenleveranciers, de Erfgoedsoftwaremakelaar. Deze persoon helpt erfgoedinstellingen bij de valorisatie van hun innovatieve activiteiten, onder andere door actief bij creatieve bedrijven te niet gebruikt. (zie www.open-standaarden.nl/open-standaarden/over-open-standaarden/hetpas-toe-of-leg-uit-principe/).

14

lobbyen voor bijdragen aan de exploitatie van onderzoeks- en projectresultaten. DEN heeft in 2013 het initiatief genomen tot een subsidieaanvraag bij het ministerie van OCW (in het kader van het Netwerk Digitaal Erfgoed), om deze functie vanaf 2014 gedurende een periode van 18 maanden in te stellen. De Erfgoedsoftwaremakelaar treedt in dienst van het Meertens Instituut, om directe aansluiting op het CLICK//Erfgoed-programma mogelijk te maken. Daarnaast zal de Erfgoedsoftwaremakelaar minstens 1 dag per week bij DEN op kantoor werken. In november 2013 heeft het ministerie deze aanvraag gehonoreerd, in januari 2014 zal de Erfgoedsoftwaremakelaar de werkzaamheden aanvangen. Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD) In 2013 hebben zowel de Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (NCDD) als de Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid (CCDD) met steun van DEN gewerkt aan strategische plannen voor de komende jaren, onder andere ter onderbouwing van gesprekken met het ministerie van OCW over investeringen in nationale voorzieningen voor duurzaam behoud van digitale culturele en wetenschappelijke data. De relatie tussen de NCDD en DEN is geïntensiveerd: DEN is nu formeel de adviseur van het bestuur en de programmacoördinator van de NCDD werkt onder directe aansturing van de directeur van DEN. E.e.a. is ook zo aangekondigd tijdens het NCDD-jaarcongres op 11 november 2013. Erfgoedportals In 2013 heeft DEN in samenwerking met de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE) en het Landelijk Contact Museumconsulenten (LCM) het initiatief genomen tot overleg tussen provinciale erfgoedportals, om hun onderlinge relatie en de relatie tussen nationale en provinciale activiteiten te versterken. Naar aanleiding van dit overleg hebben LCM, RCE en DEN een brief opgesteld, geadresseerd aan de gedeputeerden met cultuur in de portefeuille, om de kansen voor nauwere samenwerking op het gebied van provinciale erfgoedportals kenbaar te maken. UNESCO Roadmap In september 2012 heeft Unesco tijdens de 2e Memory of the World-conferentie in Vancouver, Canada, de Vancouver Declaration on Digitisation and Preservation opgesteld, een oproep aan overheden, erfgoedinstellingen, private partijen en Unesco zelf, om te werken aan een "Roadmap proposing solutions, agreements and policies, that ensure long term access and trustworthy preservation." Enkele in Den Haag gevestigde instellingen (Nationaal Unesco Comité, IFLA, ICA, LIBER, KB, NA en DEN) hebben het initiatief genomen hier invulling aan te geven door een 'position paper' op te stellen en enkele vervolgbijeenkomsten te organiseren. DEN is mede-auteur van de position paper en mede-organisator van een workshop in Marseille (oktober 2013) en twee bijeenkomsten in Den Haag (december 2013). In 2014 worden platforms ingericht om de samenwerking tussen overheid, erfgoed en bedrijfsleven op het gebied van digitale duurzaamheid verder in te vullen. Voor meer informatie, zie www.den.nl/blog/bericht/4020. PILOD2.0 Via het project Erfgoed & Locatie is DEN 'founding father' van het door Geonovum gecoördineerde initiatief PILOD2.0 (Linked Open Data pilot voor openbare geoinformatie, gestart in november 2013). PiLOD 2.0 bestaat uit zowel een serie praktische, hands-on activiteiten en bijeenkomsten, als een beleid- en strategiegerichte aanpak om de toepassing van Linked Data te onderzoeken en implementeren. Het levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van het Nederlandse semantische web. DEN/E&L heeft zitting in de stuurgroep en kan as

15

zodanig verbindingen leggen tussen de Nederlandse (linked) open data beweging en erfgoedsector.

2.2 Monitor van digitale activiteiten van erfgoedinstellingen Met deze hoofdtaak houdt DEN de vinger aan de pols van de Nederlandse erfgoedsector. DEN doet dat op twee manieren: Ten eerste vindt registratie plaats van specifieke activiteiten in de erfgoedsector, zoals nieuwe projecten, beschikbaarheid van informatieplannen en het gebruik van erfgoedthesauri. Op basis van de informatie die de erfgoedinstellingen zelf aanleveren, worden automatisch profielen samengesteld bij het raadplegen van de kennisbank. Net als in de voorgaande jaren heeft DEN in 2013 in dit kader diverse instellingen benaderd en aangespoord hun activiteiten zichtbaar te maken via de kennisbank van DEN. Eind 2013 waren 811 instellingen (zowel erfgoedinstellingen als creatieve bedrijven) vertegenwoordigd in de kennisbank. Een tweede vorm van monitoring betreft onderzoek naar diverse aspecten van digitaal erfgoed, zoals de praktijk van digitale duurzaamheid, gebruik van digitale collecties en de kosten van digitalisering. In 2013 was het Europese project ENUMERATE hierbij leidend. Binnen dit project is DEN verantwoordelijk voor de methodologieontwikkeling. Kennisbank Het hart van de website van DEN is een online kennisbank om erfgoedinstellingen snel toegang te geven tot kennis die zij nodig hebben om hun ICT-beleid en -praktijk efficiënt en effectief vorm te geven. Deze kennisbank is gestructureerd volgens de Kwaliteitscyclus Digitaal Erfgoed die DEN uitdraagt. Alle inhoudelijke medewerkers van DEN dragen bij aan het uitbreiden en actueel houden van de kennisbank. De belangrijkste onderdelen van de kennisbank zijn: a. Kennisdossiers In 2013 zijn er twee kennisdossiers aan de website toegevoegd: een over sociale media-beleid en een over augmented reality. Daarnaast is onder andere het kennisdossier over auteursrecht volledig herschreven en geactualiseerd. Deze en alle andere kennisdossiers zijn te raadplegen op www.den.nl/thema. b. Standaarden en richtlijnen Aan de hand van documentatie over (het gebruik van) ICT-standaarden, benchmarkgereedschappen, handboeken, checklists en andere kwaliteitsinstrumenten kunnen erfgoedinstellingen zorgen dat hun digitale dienstverlening aan (inter)nationale kwaliteitsprincipes voldoet. In 2013 is het overzicht van standaarden verder geactualiseerd door standaarden te vervangen, aan te passen of aan te vullen met nieuwe informatie. Op basis van CEST (Cultureel ErfgoedStandaarden Toolbox) van de Vlaamse zusterorganisatie PACKED zijn diverse standaarden in de DEN-kennisbank opgenomen of geactualiseerd. Eind 2013 bevatte de kennisbank informatie over 214 ICT-standaarden en andere kwaliteitsinstrumenten. c. Projecten en instellingen Ook in 2013 zijn er weer oproepen voor bijdragen aan de projectenbank geplaatst en zijn nieuw toegevoegde projecten uitgelicht in de maandelijkse nieuwsbrieven van DEN. Daarnaast is de functionaliteit verbeterd, zodat instellingen volledig beheer

16

kunnen voeren over hun eigen projecten instellingsinformatie. Eind 2013 waren er 280 projecten beschreven in de kennisbank (260 in 2012).

d. Digitaal Erfgoedmeter De groei en ontwikkeling van de kennisbank visualiseert DEN ieder kwartaal met de Digitaal Erfgoedmeter, die DEN sinds 2007 onderhoudt. De Digitaal Erfgoedmeter over 2013 ziet er als volgt uit:

e. Subsidiewijzer 2013-2014 Om erfgoedinstellingen te wijzen op financieringsmogelijkheden voor digitale projecten of innovatie, onderhoudt DEN sinds 2007 een subsidiewijzer. De subsidiewijzer 'Overzicht Fondsen en subsidieregelingen digitaal erfgoed' is in 2013 weer in overleg met de subsidiënten geheel geactualiseerd en digitaal beschikbaar gemaakt op de website van DEN. Het overzicht biedt informatie over ca. 30 financieringsmogelijkheden op provinciaal, nationaal en Europees niveau. ENUMERATE ENUMERATE is een zogeheten Europees Thematisch Netwerk, met als belangrijkste doel het verzamelen en publiceren van betrouwbare statistieken over erfgoeddigitalisering, digitale duurzaamheid en de online toegankelijkheid van cultureel erfgoed in Europa. DEN is verantwoordelijk voor het werkpakket Methodologie. Tijdens de officiële reviews van het project door de Europese Commissie is DEN herhaaldelijk gecomplimenteerd voor haar bijdrage aan het project. In 2013 zijn zowel een modulaire Thematic Survey uitgevoerd, om specifiek onderzoek te doen naar deelonderwerpen, als de tweede Core Survey, die onder alle erfgoedinstellingen in Europa is uitgezet om een totaalbeeld te schetsen van de ontwikkelingen op het gebied van digitaal erfgoed in Europa. DEN heeft ook de bijdrage van Nederlandse erfgoedinstellingen aan ENUMERATE gecoördineerd. In augustus 2013 heeft Nederland een ENUMERATE landrapportage gepubliceerd, op basis van de Nederlandse inbreng in de eerste onderzoeksronde van ENUMERATE uit 2012. In totaal hebben bijna 200 Nederlandse erfgoedinstellingen deelgenomen aan de twee onderzoeksrondes die in 2013 hebben plaatsgevonden. Het eindrapport van ENUMERATE wordt in februari 2014 gepubliceerd.

17

Europeana v3 In 2013 hebben Europeana, CollectionsTrust en DEN een overeenkomst gesloten om het ENUMERATE-framework te continueren binnen het nieuwe Europeana project Europeana v3. DEN is formeel partner geworden van Europeana in de ICT-PSP aanvraag Europeana v3, om de resultaten van ENUMERATE onder te brengen bij het Europeana Pro-platform en om een nieuwe onderzoeksronde op te zetten in het voorjaar van 2015. Europeana v3 zal op 1 juni 2014 starten. ‘Meten is Weten’ In het voorjaar van 2013 heeft DEN weer een bijeenkomst 'Meten is weten' georganiseerd, waarin diverse partijen die kwantitatief onderzoek doen naar digitaal erfgoed ervaringen uitwisselen en samenwerkingsverbanden opzetten. ‘Meten is weten’ is bedoeld om enquêtes op het gebied van digitaal erfgoed in Nederland onderling af te stemmen, zodat instellingen niet onnodig belast worden met vragenlijsten met vergelijkbare vragen. Om samenwerking op dit gebied te bevorderen, heeft DEN een LinkedIn-groep gemaakt waar ook de verslagen en presentaties van het ‘Meten is weten’-overleg te vinden zijn. Eind 2013 had deze discussiegroep ca. 70 leden. Cultuurindex De Boekman Stichting heeft DEN benaderd een bijdrage te leveren over digitaal erfgoed voor de nieuwe Cultuurindex. Met de Cultuurindex wil de Boekman Stichting diverse economische en maatschappelijke statistieken rond cultuur en cultuurbeleving samenbrengen. In november 2013 is de eerste publicatie van de Cultuurindex verschenen in de vorm van een themanummer van het tijdschrift Boekman. DEN heeft een bijdrage geleverd op basis van de Nederlandse resultaten van de eerste onderzoeksronde van ENUMERATE. NCDD Werkgroep Opslag Een van de werkgroepen van de NCDD, de Werkgroep Opslag, heeft in 2013 een rapport opgeleverd op basis van onderzoek onder ruim 100 Nederlandse instellingen, waaronder veel archieven en musea. Het onderzoek heeft nuttige informatie opgeleverd over digitaal bewaarbeleid en -praktijken in Nederland. DEN heeft bijgedragen aan de analyse van de verzamelde data en was mede-auteur van het eindrapport. Nulmeting Archief2020 In opdracht van het programmabureau Archief 2020 heeft Margriet Noordman namens DEN onderzoek gedaan naar kwantitatieve gegevens over digitale duurzaamheid en duurzame toegankelijkheid in de archiefsector. In het onderzoek kon veel data uit de onderzoeken van ENUMERATE en de NCDD hergebruikt worden, toegespitst op de situatie in de archiefsector. Verder heeft DEN een methodologie ontwikkeld die Archief2020 gedurende de looptijd van het project kan benutten om de voortgang op de hoofdlijnen van het programma te kunnen meten. Het rapport wordt begin 2014 gepubliceerd.

18

2.3 Diensten en advies Met de derde hoofdtaak opereert DEN dicht bij de praktijk van Nederlandse instellingen en projecten. In 2013 heeft DEN op diverse wijze ondersteuning kunnen bieden aan erfgoedinstellingen ten behoeve van het vervaardigen, verzamelen, beheren en beschikbaar stellen van digitaal cultureel erfgoed, bijvoorbeeld in de vorm van deskundigheidsbevordering op het gebied van digitale duurzaamheid, businessmodelinnovatie en born digital erfgoed, feedback op projectvoorstellen, het organiseren van cursussen, workshops en conferenties en kennisuitwisseling via sociale en andere media. Bijdragen aan nationale projecten en samenwerkingsverbanden a. Erfgoed & Locatie In 2012 heeft DEN op verzoek van Stichting Archiefprogrammatuur (STAP) de uitvoering van het door OCW en PRIMA medegefinancierde project Erfgoed & Locatie (E&L) op zich genomen. E&L faciliteert cultureel erfgoedinstellingen in het betrekken en verbreden van eigen doelgroepen met locatief historisch erfgoed door: 1. kennis en middelen aan te bieden om digitaal ErfGeo te structureren en voor hergebruik beschikbaar te stellen; 2. samenwerking te zoeken met bestaande ErfGeo diensten op lokaal, provinciaal en nationaal niveau; 3. een platform te realiseren met infrastructuur, semantiek en instrumenten voor koppeling van collecties en diensten zoals WatWasWaar. In het voorjaar van 2013 hebben OCW en AgentschapNL goedkeuring gegeven voor de overdracht. DEN kreeg hiermee de beschikking over het volledige projectbudget en kon het project opschalen conform het Project Initiatie Document. Conform de subsidiebeschikking worden aparte rapportages aan OCW opgesteld voor het project E&L. Stichting STAP is verantwoordelijk voor deze rapportages, maar DEN bereidt de rapportage voor, als projectuitvoerder. In oktober 2013 heeft de eerste rapportage van het project naar OCW plaatsgevonden. In dit jaarverslag van DEN over 2013 wordt E&L dan ook niet in detail verantwoord. De hoofdlijnen:  De starten einddatum van het project zijn naar aanleiding van de overdracht aangepast. Erfgoed & Locatie loopt nu van 1 juli 2012 tot en met 30 juni 2015.  De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, De Waag en Bibliotheek.nl zijn vaste partners geworden in het project.  E&L is zelf projectpartner geworden in een project van de Universiteit van Amsterdam, waarin de kadastrale kaart van heel Nederland uit 1832 wordt gevectoriseerd.  In de tweede helft van 2013, nadat het projectteam op volle sterkte was gebracht, werden de conceptspecificaties uitgewerkt in zes pilots, die de functionele en technische specificaties van de digitale infrastructuur testen. Meer informatie over het project is te vinden op www.erfgoedenlocatie.nl. b. Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid DEN voert het secretariaat van de Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid (CCDD). De voorzitter van de CCDD, Sandra den Hamer (directeur van EYE), heeft zitting in het bestuur van de Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid. De NCDD en CCDD hebben in nauw overleg activiteitenplannen opgesteld, beide met ondersteuning van DEN. Dankzij het CCDD-werkplan kan de cultuursector beter dan voorheen inhaken op de ontwikkelingen die de NCDD in gang zet. Verder heeft de CCDD, met DEN als penvoerder, een aanvraag ingediend bij het Netwerk Digitaal Erfgoed van OCW, ten

19

behoeve van onderzoek naar workflows rond born digital culturaal erfgoed. Eind 2013 was nog niet duidelijk of deze aanvraag door OCW gehonoreerd kon worden. In de context van de CCDD heeft DEN twee instrumenten verder ontwikkeld ten behoeve van Nederlandse erfgoedinstellingen. Het betreft het Scoremodel Digitale Duurzaamheid (ontwikkeld met de Vlaamse zusterorganisatie PACKED) en de Nederlandse versie van 'The Digital Curator Game' van het EU-project DigCurv. Beide instrumenten zijn in 2012 ontstaan, in 2013 heeft DEN ze verder ontwikkeld en verbeterd, onder andere ten behoeve van workshops die de CCDD in het land zal geven. Het Scoremodel is een online tool waarmee instellingen kunnen vaststellen welke keuzes op het gebied van digitale duurzaamheid goed bij ze passen, hoe hoog ze de lat moeten leggen en welke acties daar dan tegenover staan. ‘The Digital Curator Game’ laat instellingen op een speelse manier kennis nemen van de belangrijkste aspecten van duurzame toegankelijkheid tot hun digitale collecties. c. Digitale Collectie Het project ‘Digitale Collectie’ is een initiatief van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, het Nationaal Archief, de Koninklijke Bibliotheek, Beeld en Geluid en DEN, en wordt gefinancieerd door OCW. Het doel van dit project is een centrale aggregatie tot stand brengen van digitaal erfgoed in Nederland en op basis daarvan de aanwezigheid van het Nederlandse erfgoed op de Europese erfgoedportal Europeana te vergroten. DEN is in dit project verantwoordelijk voor kwaliteitsborging en kennisdisseminatie. Vanuit Erfgoed & Locatie wordt een bijdrage geleverd aan de werkgroep van het project. Sinds oktober 2013 heeft de Digitale Collectie een eigen sectie in de DEN-nieuwsbrief tot zijn beschikking, waarin nieuws rond de nationale aggregatie vermeld kan worden. d. Werkgroep Auteursrecht en Cultureel Erfgoed De werkgroep ‘Auteursrechten en Cultureel Erfgoed’ heeft als doel brede kennisdeling over de auteursrechtenproblematiek mogelijk te maken. DEN voert het secretariaat voor de werkgroep en neemt in die hoedanigheid o.a. deel aan overleg tussen de overheid, de collectieve beheersorganisaties (CBO's) en de erfgoedsector. In 2013 heeft de werkgroep aan een document gewerkt om de belangrijkste knelpunten te benoemen en de gemeenschappelijke uitgangspunten in het overleg tussen OCW, de CBO's en de werkgroep te expliciteren, ten behoeve van collectieve overeenkomsten voor online toegang. e. Digital Art Force DEN is één van de vier partners in de Digital Art Force, opgericht om de digitale duurzaamheid van born digital (media)kunst te bevorderen na de opheffing van het Nederlandse Instituut voor Mediakunst. Via DAF draagt DEN bij aan de continuering van kennis op dit gebied d.m.v. bijdragen aan publicaties en studiedagen. In 2013 heeft DAF een studiedag georganiseerd in Het Nieuwe Instituut (zie verderop). f. Nieuwe Meesters Delft In 2013 was de stichting Nieuwe Meesters Delft actief als aanjager in de regio om onderzoek, bedrijfsleven en erfgoed succesvoller te laten samenwerken. De stichting organiseerde verschillende bijeenkomsten en was betrokken bij de opzet van innovatieve erfgoedprojecten. DEN heeft een rol in het bestuur van de Stichting om de aansluiting van haar landelijke functie met het regionale werkveld van NMD te bewaken en te verbeteren.

20

g. Werkgroep Voorbereiding Implementatie e-depot (WVI) In het voorjaar van 2013 zijn de resultaten van de Voorbereidende Werkgroep Implementatie e-depot door het archiefconvenant (Nationaal Archief en RHC's) aangenomen. DEN leverde daaraan een kleine bijdrage in de sectie architectuur waar DE BASIS als één van de principes is opgenomen. Deelnemende partijen hebben de opdracht aan implementatie in de eigen organisatie te werken. De werkgroep is daarna opgeheven. h. Museumkompas Dit RAAK-project, om crossmediale strategieën en businessmodellen voor de erfgoedsector uit te werken, werd begin 2013 afgesloten. DEN was lid van de stuurgroep. De Hogeschool Utrecht, projectleider, onderzoekt de mogelijkheden voor een vervolgproject. i. Persistente identificatie In 2013 is het een breed consortium onder begeleiding van het Meertens Instituut en DEN en tot stand gekomen tijdens het CATCH+ project, niet gelukt een contract te sluiten met de beoogde serviceprovider Surf/SARA voor vaste verwijzingen naar digitale bronnen. Een deel van de leden wil nu een soortgelijke overeenkomst sluiten met Picturae. De Erfgoedsoftwaremakelaar zal hen daarbij ondersteunen. Het consortium zal blijven functioneren voor kennisdisseminatie. In 2013 heeft DEN ook deelgenomen aan overleg, geïnitieerd door het IISG en het Huygens/ING om te komen tot een systeem voor persistente identificatie van (digitale records over) historische personen. Dit overleg moet leiden tot een aanvraag bij NWO-groot in 2014. Studiedagen, conferenties en andere bijeenkomsten a. DISH Op 2 en 3 december 2013 vond in Rotterdam de derde editie plaats van de tweejaarlijkse internationale conferentie Digital Strategies for Heritage (DISH). Met 340 deelnemers was DISH2013 het grootste evenement dat DEN in 2013 heeft georganiseerd. De voorgaande edities van DISH heeft DEN samen met het sectorinstituut Erfgoed Nederland georganiseerd. Na het wegvallen van deze organisatie in 2012 heeft DEN nieuwe partners gezocht en gevonden in Europeana en Het Nieuwe Instituut (HNI). Het Nieuwe Instituut was bereid zich op te werpen als coördinator voor DISH2013. De drie thema’s van DISH2013 waren: ‘Active Audiences’, ‘ Business for Creative Industries’ en ‘New Competencies’. De Europenana Annual General Meeting maakte onderdeel uit de conferentie. Nieuw aan DISH2013 waren de “Chefs’ tables”, rondetafelgesprekken ter vervanging van de workshops. DISH2013 is door de deelnemers positief geëvalueerd (de conferentie is gewaardeerd met een 8 als eindcijfer). Ook de organisatie was tevreden en de drie partijen hebben het voornemen uitgesproken in 2015 een nieuwe DISH-conferentie te organiseren. Verslagen, foto’s en video’s van DISH2013 zijn te vinden op www.dish2013.nl b. Open Erfgoed Koffie In 2013 is DEN gestart met een nieuw initiatief om erfgoedprofessionals op een meer informele wijze met elkaar in contact te brengen en ervaringen uit te wisselen: de Open Erfgoed Koffie, naar het Open Coffee-format uit het bedrijfsleven. Open Koffiebijeenkomsten zijn ongedwongen, kleinschalig en laagdrempelig, waar je kunt netwerken, kennis opdoen en ervaringen uitwisselen. De bijeenkomsten vinden plaats aan het begin van de dag in een lokaal café. De eerste Open Erfgoed Koffie vond plaats op 13 juni, in Utrecht met als thema sociale media. De tweede Open Erfgoed

21

Koffie vond plaats op 27 november in Arnhem, met als thema publieksbereik. De reacties na afloop van beide bijeenkomsten waren zeer positief, in 2014 zal DEN doorgaan met het organiseren van Open Erfgoed Koffies. c. Studiedag De grootste gemene deler Op 6 juni 2013 organiseerde het Digitale Collectie-consortium (waarvan DEN lid is) een studiedag voor erfgoedprofessionals over het beschikbaar stellen van metadata, onder de titel ‘De grootste gemene deler’. Centraal stond de vraag wat het voor erfgoedinstellingen betekent om hun metadata beschikbaar te stellen en uit te wisselen. Er waren 100 deelnemers. De keynote werd door DEN verzorgd. Een verslag van de bijeenkomst is te lezen via www.den.nl/nieuws/bericht/3895. d. Studiedag Join the Digital Art Force Op 27 juni 2013 organiseerde de Digital Art Force (samenwerkingsverband van SBMK, LI-MA, HNI en DEN) in Rotterdam de studiedag ' Join the Digital Art Force', ter versterking van de museale praktijk rond born digital kunst. De dag bestond uit een viertal plenaire presentaties (o.a. verzorgd door DEN) en vier parallelle workshops. Er waren 38 deelnemers, hoofdzakelijk museumprofessionals die zich bezig houden met beheer, behoud en ontsluiting van digitale kunst. De dag is positief beoordeeld, en DAF heeft het voornemen geuit ieder jaar een studiedag te organiseren. Opleidingen, cursussen en trainingen Reeds enige jaren treden medewerkers van DEN op als vaste gastdocenten aan enkele opleidingen, zoals de GO, de Reinwardt Academie en de Universiteit Leiden. Nieuw in 2013 was de cursus Leiderschap in Cultuur, opgezet door Kennisland. De directeur van DEN treedt op als gastdocent en als ambassadeur van het programma. In 2013 heeft DEN zelf een aanvraag bij het Netwerk Digitaal Erfgoed van OCW ingediend om een Management Development-programma voor directeuren van middelgrote instellingen mogelijk te maken. Centraal in dit programma staat de gezamenlijke strategievorming tussen de nationale hubs en andere (middel)grote instellingen. Die is nodig voor een versnelling van het proces van samenwerking op nationaal niveau. Tevens draagt het bij aan de cohesie in de organisatie van de grootschalige digitale voorzieningen. Het voorstel heeft ook een Nederlands-Vlaamse dimensie, om in te haken op het boven genoemde advies van de Raad voor Nederlandse Taal en Letteren. Eind 2013 was mondeling door OCW meegedeeld dat het voorstel gehonoreerd zou worden, de beschikking volgt begin 2014. Bijdragen aan internationale projecten en samenwerkingsverbanden a. Europeana Ook in 2013 is DEN intensief betrokken geweest bij diverse activiteiten van Europeana, niet alleen in de Nederlandse context, zoals bij het project Digitale Collectie, maar ook in de bredere Europese context. DEN is lid van het Europeana Network en heeft tevens op uitnodiging van Europeana zitting in twee Taskforces, voor publiek-private samenwerking en voor de ontwikkeling van een methode om de meerwaarde van Europeana te helpen bepalen ('impact assessment'). b. Europeana Inside Het doel van Europeana Inside is het verminderen van bestaande barrières voor uitwisseling van collectiedata, bijvoorbeeld met Europeana. Daartoe ontwikkelt het project een set hulpmiddelen die (collectie)informatie vanuit collectieregistratiesystemen en objectbeheersystemen direct beschikbaar stellen aan verzamelsites (aggregatoren), die ze weer doorleveren aan Europeana. De 'Europeana Connection

22

Kit' (ECK) zorgt voor de juiste formaten van de beschrijvingen en de goede licenties daarvan en voor de voorwaarden voor hergebruik van de beschreven objecten. In het voorjaar van 2013 is het werkpakket 2 over functionele en technische specificaties, dat DEN coördineerde, formeel afgerond. Het laatste onderdeel van WP2 was een onderzoek naar juridische obstakels die erfgoedinstellingen ondervinden bij het automatisch aanleveren van hun data aan Europeana. Dit is uitgevoerd door twee Engelse onderzoekers. Met de afronding van WP2 zijn de functionele en technische specificaties voor de Europeana Connection Kit opgeleverd. Deze vormden het startpunt voor het prototyping dat in WP3 heeft plaatsgevonden. Een belangrijke rol van DEN gedurende het project is het bewaken van de wijze waarop de functionele en technische specificaties omgewerkt worden tot een duurzame ECK. Ook onderzoekt DEN de mogelijkheid om DE BASIS voor auteursrecht in te zetten bij het verminderen van juridische barrières voor uitwisseling. c. meSch In februari 2013 is het project meSch (Material EncounterS with digital Cultural Heritage) officieel van start gegaan. De looptijd is 4 jaar. In dit project, dat een instrumentarium voor musea ontwikkelt om 'smart objects' te kunnen vervaardigen, in het bijzonder bij tentoonstellingen, is DEN werkpakketleider voor Dissemination, Exploitation and Showcasing. Zo heeft DEN o.a. een communicatiestrategie voor het project opgesteld. Ook beheert DEN de projectwebsite (www.mesch-project.eu) en sociale media-accounts. Daarnaast heeft DEN een analyse gemaakt van geschikte online informatiebronnen van en over digitaal erfgoed (denk aan: digitaal erfgoed portals, open content en open data). Deze informatiebronnen kunnen geïntegreerd worden in de 'smart objects' en de verhaallijnen in de tentoonstelling daarom heen. Met deze doelstelling om met behulp van personalisatie en ‘smart objects’ content aan te bieden die zich aan de context van de gebruiker aanpast, zit DEN dicht op toekomstgerichte ontwikkelingen, zoals gedocumenteerd in trendrapporten als de Horizon reports. d. Overige Europese projecten CEMEC (Connecting Early Medieval European Collection) Op verzoek van het Allard Piersonmuseum is DEN partner geworden in de aanvraag van het project CEMEC (Connecting Early Medieval European Collection), dat werd ingediend bij het Culture-programma van de EU. De rol van DEN zou zich toespitsten op het begeleiden van het proces om een nieuw gemeenschappelijk businessmodel te ontwikkelingen volgens de BMICE-methode. De projectaanvraag werd afgewezen, maar het consortium wil in 2014 een herziene versie indienen. DEN blijft hierbij betrokken. Historical Europeana De Nationale Bibliotheek van Tsjechië heeft het initiatief genomen voor een aggregatie-project ten behoeve van Middeleeuwse en vroegmoderne collecties in met name Oost-Europese landen. In mei 2013 werd het voorstel, onder de titel Historical Europeana, voor een tweede maal ingediend bij de Europese Commissie, in het kader van het ICT Policy Support Programme. DEN zou optreden als werkpakketleider voor kennisdisseminatie. Helaas is de aanvraag ook in de herkansing afgewezen.

23

2.4 Communicatie In navolging van het meerjarenbeleidsplan is er in 2013 een nieuw communicatieplan opgesteld. Dit plan zal de komende jaren uitgevoerd worden. Onder het motto 'Samen kennis vergroten over digitaal erfgoed' is een communicatiestrategie opgesteld die niet alleen de kennisuitwisseling tussen erfgoedinstellingen stimuleert, maar die ook bijdraagt aan een bevestiging van de rol van DEN in de erfgoedsector als betrouwbare, onafhankelijke en verbindende kennisorganisatie. Gebruikersonderzoek De website van DEN vormt het hart van de communicatie. In 2013 is er een gebruikersonderzoek naar de website uitgevoerd. In de vorm van een online enquête zijn de aanpassingen aan de website van DEN getoetst en is onderzoek gedaan naar het imago van DEN onder de gebruikers van de website. De respondenten bleken tevreden te zijn over de website van DEN, de zoekmogelijkheden en de navigatie. Ook het beeld van DEN is positief. De respondenten maken momenteel vooral gebruik van de diensten van DEN op het gebied van metadata, digitale duurzaamheid en auteursrecht. Nieuws, agenda en blog Als kennisplatform investeert DEN in een brede verspreiding van relevante berichten over digitalisering in het erfgoed. Op de website www.den.nl publiceerde DEN in 2013 332 nieuws- en agendaberichten over digitaal erfgoed. Persoonlijke bespiegelingen van DEN-medewerkers zijn te vinden in de blog (er waren in 2013 22 blogposts). Maandelijks geeft DEN een nieuwsbrief uit, met het laatste nieuws, attenderingen op onderwerpen in de kennisbank, Europese ontwikkelingen en aankondigingen van bijeenkomsten. In december 2013 was het aantal abonnees op deze digitale nieuwsbrief meer dan 1850 personen (tegenover 1650 in 2012). Sinds februari 2013 is de website van DEN voorzien van een automatische vertaaltool, waardoor alle webteksten in diverse talen te raadplegen zijn. Sociale media DEN heeft in 2013 weer actief gebruik gemaakt van sociale media. DEN is te vinden op LinkedIn, Twitter, Flickr, Vimeo, Youtube en Slideshare. Het aantal volgers op Twitter is verder gegroeid van 2985 in 2012 naar 3830 in 2013. Ook het aantal ‘members’ van de DEN-LinkedIn groep is toegenomen (van 1042 naar 1262). Naast een corporate account van DEN op de sociale media, maken de afzonderlijke medewerkers van DEN ook onder eigen naam intensief gebruik van sociale media. Publicaties Op het gebied van publicaties was DEN in 2013 zeer actief. Zowel digitaal als op papier heeft DEN veel meer documenten, rapporten en artikelen gepubliceerd dan vooraf als prestatieafspraak was vastgesteld. Een overzicht van alle DEN-publicaties uit 2013 is te vinden in bijlage 1.

24

3. Organisatie en financiële positie De financiële positie van DEN is goed te noemen. In 2013 heeft DEN bewezen succesvol te zijn met het verwerven van projectmiddelen naast de vierjarige subsidie die DEN ontvangt van het ministerie van OCW in het kader van de Culturele Basisinfrastructuur. Het was in 2011, bij het opstellen van het meerjarenbeleidsplan 2013-2016, een nadrukkelijke opdracht van de Raad van Toezicht aan de directeur van DEN om de afhankelijkheid van de basissubsidie van het ministerie van OCW te verkleinen door andere (tijdelijke) inkomstenbronnen te verwerven. Als bovensectorale ondersteunende instelling heeft DEN weliswaar geen eigen inkomstennorm, zodat er geen noodzaak was in relatie tot de basissubsidie, maar bestuur en Raad van Toezicht van DEN zijn van mening dat, na de opgelegde korting van ca. 15% in de huidige beleidsperiode, andere inkomstenbronnen nodig zijn om de slagkracht van de organisatie op peil te houden. Dit is dus in het eerste jaar van de nieuwe beleidsperiode zeer goed gelukt. In 2013 zijn ook al projectmiddelen verworven voor activiteiten die in 2014 uitgevoerd zullen worden. Deze zijn in de jaarrekening op de balans opgenomen als vooruitontvangen projectgelden. Een algemene kanttekening is dat alle extra tijdelijke middelen afkomstig zijn van publieke fondsen en organisaties. Het exploitatieresultaat van DEN in 2013 is positief. Dit heeft vooral te maken met het succesvol verwerven van diverse projectmiddelen bovenop de basissubsidie. Vanwege matchingsverplichtingen worden naast tijdelijke projectmedewerkers ook vaste medewerkers van DEN ingezet voor het verrichten van projectgefinancierde activiteiten. Hierdoor is een geringe onderbenutting van het personeelsbudget ontstaan. DEN heeft een algemene reserve opgebouwd om een eventuele afbouw van de organisatie te kunnen bekostigen als DEN na 2016 onverhoopt geen vervolgfinanciering van OCW meer zal ontvangen. Omdat DEN een kennisorganisatie is, is het grootste deel van het budget gereserveerd voor personeelskosten. In 2013 bestond 75% van het exploitatiebudget uit personele lasten. Dankzij inwoning bij de KB zijn de woonlasten betrekkelijk laag. Op andere materiële kosten heeft DEN bezuinigd om het personeelsbudget zo veel mogelijk op peil te houden. In 2014 zal DEN, conform de beschikking van OCW en het instellingsadvies van de Raad voor Cultuur over DEN, een stakeholder/klanttevredenheidsonderzoek uitvoeren, op basis waarvan enkele toekomstscenario's worden ontwikkeld. Voor een gedeelte van de hiermee gepaarde gaande kosten, is een voorziening getroffen. In september 2013 hebben bestuur en Raad van Toezicht van DEN een bijeenkomst belegd met externe gasten om een start te maken met dit onderzoek. De conclusie van deze bijeenkomst was als volgt: Op basis van de discussie kan vastgesteld worden dat er draagvlak is voor het in stand houden van een ondersteunende, makelende functie tussen beleid en het brede erfgoedveld. De opdracht moet zijn om de ambities en urgenties van beide partijen [overheid en erfgoedsector] op elkaar af te stemmen, rekening houdend met politieke druk (bezuinigingen), met innerlijke urgenties uit het veld (behoefte aan investeringen), met onderlinge verschillen tussen koplopers en achterblijvers en met reeds gedane investeringen. De crux ligt in het op een onafhankelijke wijze orkestreren van processen waarbij schaalvoordelen en efficiency in de samenwerking in de backoffice (de ict-architectuur en infrastructuur) behaald kunnen worden. Hierbij is een tijdsperspectief van 10 jaar reëel, om eerst de

25

koplopers bijeen te krijgen, en daarna de achterblijvers erop aangehaakt te krijgen. De ondersteunende organisatie moet zich niet te veel mengen in de uitvoering van de digitale dienstverlening (de voorkant). De ondersteuning kan zich wel richten op het helpen ontwikkelen van nieuwe businessmodellen. Raad van Toezicht Voorzitter: Mw. drs. Jantje Steenhuis (Gemeentearchief Rotterdam; sinds 04-2009) Leden: Dhr. Kurt De Belder MA MLIS (Universiteitsbibliotheek Leiden; sinds 04-2009) Dhr. drs. Pieter-Matthijs Gijsbers (Nederlands Openlucht Museum; sinds 01-2012) Dhr. prof. dr. Guus Schreiber (Vrije Universiteit; sinds 04-2013) Mw. drs. Floor van Spaendonck (Het Nieuwe Instituut; sinds 04-2009) Dhr. drs. Hans Westerhof (zelfstandig consultant; sinds 02-2011) De Raad van Toezicht heeft in 2013 vier keer vergaderd. Personeel De vaste formatie bedraagt 5,6 fte's. Op 31 december 2013 was de tijdelijke formatie 4,6 fte's. De volgende personen zijn in 2013 werkzaam geweest bij DEN: Dhr. drs. Marco de Niet, directeur (0,9 fte) Mw. Jessica Endert, projectmedewerker Erfgoed & Locatie (0,4 fte; detachering vanuit de Koninklijke Bibliotheek tot 03-2013) Dhr. drs. Robèrt Gillesse (0,8 fte) Mw. drs. Janneke Grooten, medewerker digitale communicatie (0,8 fte) Mw. Ingrid Hegedüs, University of West-Hungary (Internship ENUMERATE) (0,7 fte, feb.-apr. 2013) Mw. Wietske van den Heuvel MA (0,8 fte) Dhr. Ralph Kits MA, projectmedewerker Erfgoed & Locatie (0,8 fte, vanaf 04-2013) Mw. Monika Lechner MA, medewerker kwaliteitszorg (0,8 fte) Dhr. drs. Gerhard Jan Nauta, onderzoeker (0,4 fte) Mw. Arianne Neijenhuis, stafmedewerker (1,0 fte) Mw. drs. Tine van Nierop, projectmedewerker Erfgoed & Locatie (1,0 fte) Mw. drs. Else Laura Rademaker, medewerker communicatie (0,1 fte) Mw. Marloes Scholtens MA, tijdelijk projectmedewerker (0,8 fte, vanaf 25 maart) Dhr. drs. Marco Streefkerk, senior medewerker (0,8 fte) Dhr. Ralph Stuyver, projectmanager Erfgoed & Locatie (1,0 fte) Mw. drs. Jeanine Tieleman (1,0 fte) Dhr. Rein van 't Veer MA (0,8 fte, vanaf 06-2013) Mw. Eva de Windt, projectmedewerker Erfgoed & Locatie (0,4 fte, jun.-sep. 2013) Mw. Yasmine van der Woord, projectmedewerker Erfgoed & Locatie (0,4 fte, okt.-dec. 2013) Adviesraad DEN-kennisbank Judith van Gent, teamleider documentatie, Amsterdam Museum. Marian Hellema, technisch projectleider, Koninklijke Bibliotheek. Berry van der Hoorn, programmamanager, Naturalis Biodiversity Center. Vincent de Keijzer, informatiearchitect en projectcoördinator, Gemeentemuseum Den Haag. Jeroen van Luin, projectmanager Digitaal Depot, Nationaal Archief.

26

Aad van der Valk, senior beleidsadviseur, Beeld en Geluid. Henk Vanstappen, informatiespecialist en onderzoeker, PACKED. Annelot Vijn, applicatie-manager, Utrechts Archief. Ivo Zandhuis, zelfstandig ICT-adviseur. Verantwoording Governance Code Cultuur De Stichting Digitaal Erfgoed Nederland wordt sinds 2006 bestuurd volgens het Raad-van-Toezicht-model. Omdat DEN een kleine organisatie is, is er een één-koppige directie, die tevens het bestuur is. DEN onderschrijft de negen Principes van de Governance Code Cutuur (http://www.governancecodecultuur.nl/). Bijlage 2 bevat een gedetailleerd overzicht van de wijze waarop DEN deze principes in 2013 heeft toegepast. Nevenfuncties van de directeur in 2013:  Leiderschap in Cultuur (gastdocent en ambassadeur)  Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (plaatsvervangend bestuurslid)  Nationale Onderzoeksraad Erfgoed, Joint Programme Initiative (lid)  Raad voor Nederlandse Taal en Letteren (lid)  Stichting Museumregister Nederland (bestuurslid)  UNESCO Nationaal Memory of the World Comité (lid)  UNESCO Adviesgroep Open & Permanent Access (lid)  V-MUST International Advisory Expert Group (lid) Alle nevenfuncties zijn onbezoldigd. Namens Stichting Digitaal Erfgoed Nederland,

Marco de Niet, directeur 20 maart 2014

27

4. Prestatieverantwoording 2013 Huidig

Beleidsplan

boekjaar

(2013-2016)

41

20

48

1013

1000-1250

1167

106

100

143

13

5

18

185

80

162

Totaal aantal unieke bezoekers website

43.738

4.000-5.000

41.804

Totaal aantal bezoeken website

61.131

60.000-70.000

64.597

84

15

38

Digitale nieuwsbrieven

15

15

17

Presentaties op congressen e.d.

22

20

31

Bijeenkomsten internationaal netwerk

56

30-40

69

ICT-standaarden in kennisbank**

214

200-225

201

Projecten in projectenbank**

280

250-350

260

Erfgoedinstellingen in kennisbank **

812

350-450

473

Abonnees DEN-nieuwsbrief

1850

1600-1700

1677

Twitter-volgers**

3830

2750-3500

2985

LinkedIn-groepsleden**

1262

1000-1500

1042

Aantal bijeenkomsten (conferenties,

Vorig boekjaar

expertmeetings, werkgroepen)* Aantal deelnemers bijeenkomsten Bemiddelingen Aantal bijdragen aan opleidingen en cursussen Aantal bezoeken (o.a. deelname aan bijeenkomsten van derden)

Overige activiteiten: Aantal publicaties (excl. digitale nieuwsbrieven)

* Voor een nadere toelichting op de categorieën binnen de prestatieafspraken, zie het Beleidsplan 2013-2016. De genoemde indicatoren worden in bijlage 1 nader onderbouwd. ** Deze aantallen zijn vastgesteld op 16/1/2014

28

5. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

29

30

6. Verklaring Raad van Toezicht

31

Bijlage 1: Toelichting Prestatieverantwoording 2013 a. Bijeenkomsten / evenementen (mede) door DEN georganiseerd (41) Naam bijeenkomst

Datum

Locatie

Deelnemers

Vergadering Werkgroep Auteursrecht

09-01-2012

Amsterdam

10

ENUMERATE Focus group Digital Preservation

17-01-2013

Den Haag

11

Bijeenkomst Adviesraad DEN-Kennisbank

31-01-2013

Den Haag

Overleg Provinciale Erfgoedportals

07-03-2013

Amersfoort


13-03-2013

Den Haag

Vergadering CCDD

14-03-2013

Amsterdam

10


07-05-2013

Amsterdam

11


13-05-2013

Amersfoort

5

Vergadering CCDD

23-05-2013

Amsterdam

11

Overleg NCDD-OCW

29-05-2013

Den Haag

Nationale Aggregatiedag

05-06-2013

Amersfoort

Open Erfgoed koffie

13-06-2013

Utrecht

17

EU-Inside Conference, Workshop Copyright

13-06-2013

Budapest

20

Bijeenkomst Meten is weten

18-06-2013

Den Haag

15

DISH2013 Projectteam

25-06-2013

Den Haag

4


26-06-2013

Amersfoort

14

Studiedag Digital Art Force

27-06-2013

Rotterdam

40

DISH2013 Programmacommissie

08-07-2013

Den Haag

Vergadering CCDD

09-07-2013

Amsterdam

DISH2013 Projectteam

13-08-2013

Den Haag

4

DISH2013 Programmacommissie

27-08-2013

Den Haag

8


10-09-2013

Amsterdam

9

CCDD extra bijeenkomst

10-09-2013

Amsterdam

5

Vergadering CCDD

11-09-2013

Amsterdam

10

Archief2020 Nulmeting

18-09-2013

Den Haag

15

Europeana Inside test meeting

25-09-2013

Leuven

12

Erfgoed en wikiwijs

03-10-2013

Den Haag

DISH2013 Steering Committee

07-10-2013

Den Haag

6

Bijeenkomst Nulmeting Archief2020

08-10-2013

Den Haag

12

Expertmeeting DE BASIS Rechtenbeheer

10-10-2013

Den Haag

11

DigitalHeritage2013 - Unesco workshop

28-10-2013

Marseille

30

DigitalHeritage2013 - Europeana Inside

28-10-2013

Marseille

25

DigitalHeritage2013 - DISH workshop

29-10-2014

Marseille

25

Digitale Collectie klankbordgroep

07-11-2013

Haarlem

10


12-11-2013

Den Haag

5

Bijeenkomst Adviesraad DEN-Kennisbank

19-11-2013

Den Haag

11

Vergadering NL-VL Werkgroepen Auteursrecht

26-11-2013

Roosendaal

Open Erfgoed koffie

27-11-2013

Arnhem

12

DISH2013, projectteam

28-11-2013

Den Haag

10

Vergadering CCDD

28-11-2013

Leiden

Conferentie DISH2013

2&3-12-2013

Rotterdam

Unesco Roadmap conference

05-12-2013

Den Haag

Unesco Roadmap policy meeting

06-12-2013

Den Haag

Totaal aantal deelnemers

8 19 8

5 100

8 10

8

6

8 340 80 25 1013

32

b. Bijdragen aan onderwijs en cursussen (13) College Digital Access to Cultural Heritage

07-02-2013 Den Haag

Reinwardt Academie CvA

28-02-2013 Amsterdam

Accreditatie Reinwardt Academie


Eindwerkproject AHK




Visitatie AHK


GO cursus management digitaal erfgoed 1

24-05-2013 Voorburg

GO cursus management digitaal erfgoed 2

31-05-2013 Voorburg



GO-cursus Digitaal Erfgoed

14-06-2013 Voorburg

GO cursus Digitaal erfgoed in de praktijk

28-06-2013 Voorburg

Gastcollege BA Kunstgesch. Univ. Leiden

10-10-2013 Leiden

Leiderschap in Cultuur

05-11-2013 Utrecht

c. Presentaties gegeven door DEN (22) Unesco/WSIS+ conferentie

26-02-2013

Parijs


07-03-2013

Amersfoort

Symposium Digitice

25-04-2013

Amsterdam

meSch event

05-05-2013

Amsterdam

ELAG conference 2013

30-05-2013

Gent

Symposium File beheer DE REE

03-06-2013

Amersfoort

Nationale Aggregatiedag

05-06-2013

Amersfoort

HPCN kick-off

07-06-2012

Arnhem

KVAN Dagen

10-06-2013

Amsterdam

Taakveldoverleg Informatie

27-06-2013

Antwerpen

Studiedag Digital Art Force

27-06-2013

Rotterdam

Informatie aan Zee

13-09-2013

Oostende

Museumcongres

03-10-2013

Den Bosch

meSch full project meeting

08-10-2013

Trento, Italie

Programmaraad Archief2020

16-10-2013

Den Haag

Digitale Collectie klankbordgroep

07-11-2013

Haarlem

NCDD symposium

11-11-2013

Amsterdam

UKB Bijzonder Collectie, najaarsbijeenkomst

21-11-2013

Amsterdam

OCW/NDE werkgroep governance

29-11-2013

Den Haag

Conferentie DISH2013

03-12-2013

Rotterdam

Europeana Inside Technical Partner meeting

11-12-2013

Maribor

Symposium File beheer DE REE

12-12-2013

Den Bosch

d. Bemiddelingen (o.a. bezoeken aan instellingen) (106) Instelling

Datum

Betreft

DBNL

11-1-2012

Werkgroep Auteursrecht

KB

16-1-2013

EDBO Plus

KNAW

18-1-2013

e-Humanities en digitaal erfgoed

SIOB

22-1-2013

Nationale digitale bibliotheekcollectie

Stichting Tong Tong

22-1-2012

Digitalisering archieven

33

DANS

23-1-2013

DARIAH

Unesco & IFLA

23-1-2013

Vancouver declaration

Masters that Matter

23-1-2013

Bijpraten

Nationaal Archief

28-1-2013

Jan Compagnieprijs

PACKED

29-1-2013

Samenwerking

Gemeente Dordrecht

30-1-2013

Digitalisering archieven

AR Lab Den Haag

4-2-2013

Wat doet het AR Lab? 3D

iDrops

5-2-2013

Mogelijke samenwerking

Het Nieuwe Instituut

7-2-2013

DISH2013

Eigendraads

8-2-2013

Social media voor bestuurders

8-2-2013

Bespreking advies RNTL

OCW PACKED

19-2-2013

Uitwisseling kennissystemen DEN - PACKED

RCE

28-2-2013

Erfgoedsuite & DE BASIS

Europeana

28-2-2013

DISH2013

Europeana

1-3-2013

ENUMERATE

EYE

5-3-2013

afstudeerscriptie

CBG

6-3-2013

WieWasWie

Van Abbe Museum

6-3-2013

User Generated Content

Europeana

7-3-2013

Europeana Inside

Nationaal archief

11-3-2013

Innovatieagenda archieven

Unesco

12-3-2013

Vancouver declaration

Commonsites

13-3-2013

Mogelijke samenwerking

Knowledge Integration

13-3-2013

Europeana inside

SIMIN

14-3-2013

Workshop scoremodel/Digcurv game

Drents Archief

20-3-2013

Modernisering archief

PACKED

21-3-2013

Scoremodel

Nationaal Archief

27-3-2013

Scratch4all

NIBG

28-3-2013

Infrastructuur en erfgoedmakelaar

SICA

28-3-2013

Samenwerking

Nationaal Archief

29-3-2013

Nulmeting archiefprogramma

Picturae

2-4-2013

Europeana Inside

Groenewoud

2-4-2013

Businessmodel Innovatie

Museumvereniging

2-4-2013

Museumregister

AR Lab

2-4-2013

AR Lab en DEN

NIBG

3-4-2013

DigitaleCollectie

NCDD

5-4-2013

Meerjarenbeleid

KB

9-4-2013

Digitale opslag

Europeana

10-4-2013

Europeana v3

Stadsarchief Amsterdam

10-4-2013

Merkelbach project

PBLQ

10-4-2013

impactanalyse digitalisering

Waag

12-4-2013

MeSch disseminatie

Naturalis

17-4-2013

Informatiearchitectuur

Europeana

18-4-2013

DISH2013

DANS

22-4-2013

NCDD opdracht

Reinwardt Academie

26-4-2013

afstudeerscriptie

Boekman Stichting Taalunie

1-5-2013

Cultuurindex

7-5-2013

Advies Digitaal Erfgoed

KB

14-5-2013

PCP / SBIR

OCW

15-5-2013

Open standaarden

34

HNI/Europeana

17-5-2013

DISH2013

Europeana

28-5-2013

Europeana Inside ingest

IISG

30-5-2013

Identifiers voor personen

NCDD

6-6-2013

Werkplan en projectplan

RCE

6-6-2013

Keurmerk software

Nationaal Archief

7-6-2013

Nulmeting Innovatieagenda archieven

Europeana

10-06-2013

Bespreking participatie Europeana aan meSch

Erfgoedinspectie

11-6-2013

ENUMERATE

Utrechts Archief

12-6-2013

Meerjarenbeleid

Nationaal Archief

14-6-2013


Waag

9-7-2013

Erfgoed & Locatie

CLARIAH

16-7-2013

BASIS en CLARIAH

Digitale Stad?

26-7-2013

Webarcheologie - 23 dingen

Europeana

2-8-2013

DE BASIS Auteursrecht voor Europea

Picturae

27-8-2013

Europeana Inside

LinC

29-8-2013

Bijdrage DEN aan LinC

CBG

3-9-2013

Gateway review WieWasWie

Nationaal Archief

3-9-2013

Gateway review Apex

Europeana

4-9-2013

Voorbespreking Europese Commissie

Europese Commissie

5-9-2013

Onderhandelingen Europeana v3

OCW

6-9-2013

Projectvoorstellen NDE

Nationaal Archief

6-9-2013

Unesco Roadmap

Europeana

10-9-2013

Europeana Inside

NOM

12-9-2013

Historische thesaurus

Picturae

19-9-2013

Scanstraat Naturalis

Nationaal Archief

23-9-2013


OCW

27-9-2013

OpenCultuurData

IISG

8-10-2013

Digitale Duurzaamheid

CollectionsTrust

10-10-2013

Europeana Inside

The Internet Archive

10-10-2013

DISH2013

The Data Center Group

15-10-2013

Duurzame opslag van data

Picturae

15-10-2013

beelddigitalisering

Europeana

16-10-2013

Europeana Inside

Beeld en Geluid

16-10-2013

Digitale Collectie

Museumregister

23-10-2013

Verzelfstandiging organisatie

VU

23-10-2013

Bijdrage aan E&L

KB

24-10-2013

Delpher

Beeld en Geluid

5-11-2013

Workshop auteursrecht

Wizenoze

6-11-2013

Innovatie erfgoededucatie

Beeld en Geluid

6-11-2013

Digitale Collectie

VU, Spinlab

6-11-2013

Bijdrage aan E&L

8-11-2013

Educatief programma

Flipje & Streekmuseum Nationaal Archief

12-11-2013

Nulmeting archiefprogramma

iMinds

14-11-2013

Europeana Inside

DANS

14-11-2013

NCDD

Digital Heritage Center (SE)

19-11-2013

Mogelijke samenwerking in EU

Europeana

20-11-2013

Taskforce Impact Assessment

Taalunie

27-11-2013

Werkgroep digitaal erfgoed

Museumvereniging

28-11-2013

Museumregister

35

HvA

9-12-2013

verdienmodellen

Museumregister

11-12-2013

Verzelfstandiging organisatie

CollectionsTrust

19-12-2013

Samenwerking DEN-CT

Verder heeft DEN in 2013 advies uitgebracht bij een subsidieaanvraag van het Prins Bernhard CultuurFonds. Tevens heeft DEN bijgedragen aan de Gateway Reviews van WieWasWie en het Europese project APEX.

e. Publicaties van DEN in 2013 (99) Zelfstandige uitgaven en rapporten (18) (zie ook www.den.nl/pagina/405/publicaties-van-den/) 1.

ENUMERATE / De Digitale Feiten 2011-2013. Resultaten van de Nederlandse inbreng in ENUMERATE. Den Haag, augustus 2013.

2.

Grooten, Janneke, Else Laura Rademaker, e.a.: Communicatieplan 2013–2016. Den Haag, DEN, november 2013.

3.

Grooten, Janneke & Marloes Scholtens: Gebruikersonderzoek DEN juni & juli 2013. Den Haag, DEN, september 2013.

4.

Hegedüs, Ingrid & Marco de Niet: Recommendations from ENUMERATE specialist meetings. ENUMERATE rapport. Den Haag, maart 2013.

5.

Heuvel, Wietske van den, Marloes Scholtens, Marco Streefkerk [e.a.]: Analysis of existing data sources and services. meSch Deliverable D5.1. Den Haag, juli 2013.

6.

Hoeven, Jeffrey van der (KB), Marcel Ras (KB) & Marco de Niet: Verslag van de werkgroep Opslag. Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid, oktober 2013.

7.

Lechner, Monika: Project Website. meSch Deliverable D8.1. Den Haag, maart 2013.

8.

Lechner, Monika & Marloes Scholtens: Dissemination Plan Year 1. meSch internal document. Den Haag, juli 2013.

9.

Lechner, Monika, Marloes Scholtens, Wietske van den Heuvel [e.a.]: Dissemination Strategy. meSch Deliverable D8.2. Den Haag, mei 2013.

10. Nauta, Gerhard Jan & Marco de Niet: Overall Core Survey 2 Schedule. ENUMERATE deliverable D2.9. Den Haag, augustus 2013 . 11. Nauta, Gerhard Jan & Marco de Niet: Core Survey 2 Methodology. ENUMERATE deliverable D2.10. Den Haag, augustus 2013. 12. Nauta, Gerhard Jan & Marco de Niet: Final Documentation and Guidance Material. ENUMERATE deliverable D2.11. Den Haag, augustus 2013. 13. Niet, Marco de & Jeroen Walterus i.s.m. Bart De Nil: Waardeer Samenwerking - Advies over Nederlands-Vlaams beleid voor het duurzaam beheren, behouden en beschikbaar stellen van Nederlandstalig digitaal erfgoed. Den Haag/Brussel, Taalunie/Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren, april 2013. 14. Noordman, Margriet & Marco de Niet (m.m.v. Jeanine Tieleman): Hoge urgentie, trage transitie. Digitaal Duurzame Toegankelijkheid bij Archiefinstellingen. Een onderzoek in het kader van de Nulmeting Archief 2020. Den Haag, DEN, oktober 2013.

36

15. Overzicht Fondsen en Subsidieregelingen voor digitaal erfgoed 2013-2014. Den Haag, DEN, mei 2013. 16. Ras, Marcel, Marco de Niet & Jeanine Tieleman, Programma NCDD 2013-2018. Den Haag, oktober 2013. 17. Ras, Marcel & Marco de Niet, Position paper: A Global Digital Roadmap. Den Haag, Unesco, oktober 2013. 18. Stroeker, N., René Vogels, Gerhard Jan Nauta & Marco de Niet, ENUMERATE Report on the Results of the Thematic Survey. ENUMERATE Deliverable D3.4. Zoetermeer/Den Haag, september 2013.

Artikelen in tijdschriften en bundels (8) 1.

Lechner, Monika, Gerhard Jan Nauta & Marco de Niet: ‘Zeven jaar Digitaliseren met Beleid (2006-2012)’. In: Informatie Professional, nr. 1, januari 2013, p. 18-21.

2.

Muhammad, Naeem, George Koutalieris, Marco Streefkerk, Nathalie Poot & Sam Alloing: ´A Model to Anticipate and Analyse Requirements of Heritage Organisations Wishing to Actively Participate In Europeana´. In: Proceedings of Digital Heritage 2013 (te verschijnen)

3.

Nauta, Gerhard-Jan: ‘Het born-digital kunstwerk in het tijdperk van de digitale duurzaamheid’. In: Paulien ’t Hoen & Gaby Wijers (NIMk): Project Behoud Mediakunst Collectie Nederland. Februari 2013, p. 41-46.

4.

Niet, Marco de & Jeanine Tieleman: ‘Auteursrecht in de 21e eeuw: een divers krachtenveld’. Ook verschenen in: Inbreng behoefte aan flexibel auteursrecht. Bundel over de werkconferentie 'Flexibel Auteursrecht' van VOI©E als Bijlage 2 ‘Toelichting Marco de Niet, Jeanine Tieleman op de praktische problemen voor digitaal erfgoed’, april 2013.

5.

Niet, Marco de, Titia van der Werf & Vincent Wintermans: ‘Het behoud van digitaal erfgoed: het Unesco Charter en ontwikkelingen in Nederland’. In: Handboek Informatiewetenschap, www.iwabase.nl, oktober 2013.

6.

Niet, Marco de & Gerhard Jan Nauta: ‘Digitalisering Nederlandse collecties op de goede weg’. In: Boekman, De staat van Cultuur, jrg. 97, december 2013, p. 157 - 162.

7.

Niet, Marco de: ‘Digitale Houdbaarheid’. In: Monumenten, nr. 12, 2013, p. 21.

8.

Streefkerk, Marco & Roxanne Wyns: ‘Creating the missing link. How to connect the workflow of 7000 cultural institutes into a dynamic network for reuse’. In: Proceedings of Digital Heritage 2013 (nog te verschijnen)

Redactie / tekstbijdragen / overig (17) 1.

Brandenbarg, Ton & Norma Verheijen (SIOB): Verkenning Context & Contextualisering. Den Haag, maart 2013.

2.

Brief aan de Ministeries van OCW en Veiligheid en Justitie over Extended Collective Licencing. 10 september 2013.

3.

Digitale Collectie: Vergroot het online bereik van uw collectie. Folder voor Digitale Collectie. Den Haag, mei 2013.

4.

Fokke, Carolien (CollectionsTrust): Phase 2 Project Report. Europeana Inside Deliverable D6.3. Maart 2013

37

5.

K-INT. Technical Specification (Version 2). Europeana Inside Deliverable S2.6. v2.0. April 2013.

6.

Kersen, Janneke van: Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid werkplan 2013 – 2018. September 2013.

7.

Korn, Naomi & Charles Oppenheim (Europeana Inside): Legal, licensing and policy constraints inhibiting organisations across Europe from contributing their previews and metadata to Europeana. February 2013.

8.

Kuipers, Tom, Luud de Brouwer, Walther Hasselo, Bob Coret, Tine van Nierop e.a.: Stappenplan Open Cultuur Data voor archiefinstellingen. Archiefwiki, september 2013.

9.

Minutes of 2nd Technical Partners meeting. Europeana Inside Deliverable D1.6. April 2013.

10. meSch Factsheet. Folder voor meSch. Den Haag, juli 2013. 11. Ministerie van OCW, Werkplan Infrastructuur Digitaal Erfgoed sept. 2013 - maart 2014 (definitiefase). September 2013. 12. Poot, Nathalie (KMKG): Content Export Schedule. Europeana Inside Deliverable D4.2. Juli 2013 13. Poot, Nathalie (KMKG): Control Export Evaluation Report. Europeana Inside Deliverable D4.1. Juli 2013 14. Poot, Nathalie (KMKG): Control Export Evaluation Report. Europeana Inside Deliverable D4.1 (v2). November 2013. 15. Rademaker, Else Laura & Jeanine Tieleman. Nederlandse vertaling van The Digital Curator Game van DigCurV. Te downloaden via www.digcur-education.org/, september 2013. 16. Smith, Neil (K-INT). Technical Integration Report. Europeana Inside Deliverable D3.4. November 2013. 17. Werkgroep Auteursrecht en Cultureel Erfgoed, Uitgangspunten voor collectieve overeenkomsten voor online toegang tot erfgoedcollecties. September 2013.

Websites/webpublicaties/blogs (56) 1.

Costmodel Digitisation Projects DEN

www.den.nl/art/uploads/files/DEN/Kopie-van-DEN-Costmodel_digitisation_projects_vs2_en.xlsx 2.

Kennisdossier Sociale-mediabeleid

www.den.nl/thema/135/sociale-mediabeleid 3.

Kennisdossier Augmented Reality

www.den.nl/thema/176/augmented-reality 4.

Kennisdossier Auteursrecht (versie 2013)

www.den.nl/thema/88/Auteursrecht 5.

DE BASIS voor vindbaarheid (versie 2013)

www.den.nl/pagina/219/de-basis-voor-vindbaarheid/ 6.

Terugblik op de beleidsperiode 2009-2012

www.den.nl/pagina/473/terugblik-2009---2012/

38

7.

DISH2013

www.dish2013.nl Plus: 15 digitale nieuwsbrieven (op basis van 332 nieuws- en agendaberichten) 22 blogs op www.den.nl 5 blogs op www.mesch-project.eu 7 blogs op enumerateproject.wordpress.com

f. Netwerk Deelname aan overige bijeenkomsten (185) Nieuwjaarsbijeenkomst ISOC

10-01-2013

Amsterdam

Werkgroep Digitale Collectie Nederland

11-01-2013

Amsterdam

Nieuwjaarsbijeenkomst Open Cultuur Data

16-01-2013

Amsterdam

Boekman presentatie boek creatieve industrie

17-01-2013

Den Haag

Etentje afsluiting CATCH+

17-01-2013

Amsterdam

OCW Netwerk digitaal erfgoed

17-01-2013

Den Haag

PID platform bijeenkomst

22-01-2013

Amsterdam

Overleg Digital art force

24-01-2013

Den Haag

OCW Kennismarkt

24-01-2013

Den Haag

Werkoverleg Digitale Collectie

24-01-2013

Den Haag

Nederlab kickoff bijeenkomst

25-01-2013

Amsterdam

Hoorzitting GAR

28-01-2012

Amsterdam

Jury Jan Compagnieprijs

28-01-2013

Den Haag

Carare Eindcongres

31-01-2013

Amersfoort

GIN (Geo Informatie Nederland) bijeenkomst

31-01-2013

Amsterdam

RNTL

01-02-2013

Roosendaal

Koekje erbij? Speel-en-deelsessie over cookies

04-02-2013

Leiden

Architectuur en standaarden voor archiefsector

04-02-2013

Haarlem

Stuurgroep Digitale Collectie Nederland

06-02-2013

Hilversum

Bestuur Museumregister

11-02-2013

Utrecht

Bijeenkomst Jan Compagnieprijs

12-02-2013

Den Haag

NCDD bestuursvergadering

13-02-2013

Den Haag

Museumkompas Stuurgroep

13-02-2013

Utrecht

Taalunie/CVN beleidsgroep

14-02-2013

Roosendaal

Europeana Inside review

14-02-2013

Luxemburg

Inspiratiemiddag mobiele strategie

14-02-2013

Utrecht

Stadsarchief Amsterdam Opening Booming Amsterdam

14-02-2013

Amsterdam

Bijeenkomst Architectuur implementatie e-depot

18-02-2013

Utrecht

Gesprek WG Auteursrecht met Pictoright en Licra

19-02-2013

Amsterdam

ENUMERATE review

21-02-2013

Luxemburg

meSch kickoff meeting

26-02-2013

Sheffield


28-02-2013

Den Haag

AVA_net symposium

07-03-2013

Den Haag

Moving Stories

08-03-2013

Rotterdam

RNTL

08-03-2013

Amsterdam

39

Maxiculture Workshop

12-03-2013

Brussel

Unesco themagroep permanent access

13-03-2013

Den Haag

Sectie architectuur VWI e-depot

14-03-2013

Utrecht

EU-Inside Project Board

14-03-2013

Skype

Technical partner meeting EU-Inside

20-03-2013

Leuven

meSch Work Package Leaders update conference call

21-03-2013

Skype

Gesprek WG Auteursrecht met Pictoright en Licra

25-03-2013

Amsterdam

Europeana Inside PB

27-03-2013

Skype

SIOB symposium

27-03-2013

Den Haag


28-03-2013

Den Haag

CoP Open Data Archieven

28-03-2013

Den Haag

Presentatie Google Boekenproject

03-04-2013

Den Haag


04-04-2013

Amsterdam

Expertmeeting Archiving interactives B&G

09-04-2013

Hilversum

Bijeenkomst Netherlands Science Centre KNAW

10-04-2013

Amsterdam

Digitale Collectie Stuurgroep

10-04-2013

Hilversum

Europeana Taskforce Impact Assessment

11-04-2013

Skype


11-04-2013

Utrecht

Virtueel Museum Meetup Amsterdam

12-04-2013

Amsterdam

Bestuursvergadering Nieuwe Meesters Delft

16-04-2013

Delft

meSch Work Package 5 conference call

16-04-2013

Skype

Unesco Roadmap

16-04-2013

Den Haag


17-04-2013

Skype

Cultuurmarketing event, strategisch scoren met Facebook

18-04-2013

Utrecht

CLICK// CH - Serious Gaming

18-04-2013

Amsterdam, Ijburg

Catch meeting over Webarchivering

19-04-2013

Den Haag

Werkconferentie Flexibel Auteursrecht (VOICE)

23-04-2013

Amsterdam

Overheid & ICT (beurs)

23-04-2013

Utrecht

OCW - CBO overleg auteursrecht

24-04-2013

Den Haag

OCW overleg auteursrechten Orphan Works

24-04-2013

Den Haag


25-04-2013

Den Haag


26-04-2013

Rotterdam

Unesco Roadmap

02-05-2013

Den Haag


08-05-2013

Skype

Overleg Digitale Canon

08-05-2013

Arnhem

MuseumNext

13-05-2013

Amsterdam


16-05-2013

Skype

16-05-2013

Amsterdam

Overleg toekomstverkenning oorlogsmusea EU screen: Metadata as the Cornerstone of Digital Archiving

16/17-05-2013

Hilversum

Overleg CCDD - NCDD

21-05-2013

Den Haag

Europeana Impact Assessment Task Force

21-05-2013

London

CoP Open Data Archieven

21-05-2013

Den Haag


23-05-2013

Den Haag

AVA_net bestuursvergadering

24-05-2013

Hilversum

SIMINdag Collectie Centrum Amsterdam Museum

27-05-2013

Amsterdam


28-05-2013

Den Haag


29-05-2013

Skype

Unesco Roadmap

03-06-2013

Den Haag

OCW werkconferentie digitale infrastructuur

04-06-2013

Den Haag

40


05-06-2013

Hilversum

Unesco MoW

05-06-2013

Den Haag


13-06-2013

Den Haag

Bijeenkomst Boekmanstichting

14-06-2013

Amsterdam

Geospatial World Conference

16-05-2013

Rotterdam

Bestuursvergadering Nieuwe Meesters Delft

18-06-2013

Delft

UvA Heritage Lab

19-06-2013

Amsterdam


19-06-2013

Skype

Taalunie / RNTL

21-06-2013

Gent

Nieuwe Meesters Delft bestuur

24-06-2013

Delft

Atria, Diner pensant

24-06-2013

Amsterdam

Bijeenkomst database koloniale architectuur

26-06-2013

Delft

CLICK//CH, Inside Out

26-06-2013

Amsterdam


27-06-2013

Den Haag

Werkgroep Auteursrecht - overleg CBO's

02-07-2013

Den Haag


02-07-2013

Skype

OpenCulture2013

2/3-07-2013

London

Geonovum Pilot LOD

03-07-2013

Amersfoort

Overleg Erfgoedmakelaar

04-07-2013

Amsterdam


08-07-2013

Skype

ENUMERATE project meeting

10-07-2013

Wenen

Studiemiddag Extended Collective Licensing

11-07-2013

Amsterdam

Europeana Inside development progress

25-07-2013

Skype


25-07-2013

Den Haag

DISH2013 communicatie-overleg

14-08-2013

Den Haag

Testen prototype Waag in Museon

27-08-2013

Den Haag


29-09-2013

Skype

Overleg CBO's - werkgroep Auteursrecht

29-08-2013

Amsterdam


04-09-2013

Skype

Symposium afscheid Nol Verhagen

10-09-2013

Amsterdam

CLARIAH Demonstrator

11-09-2013

Amsterdam

Unesco Roadmap

12-09-2013

Den Haag

NCDD/SBIR-bijeenkomst

12-09-2013

Den Haag

DISH2013 stuurgroep

17-09-2013

Den Haag


18-09-2013

Den Haag


19-09-2013

Den Haag


19-09-2013

Skype

Taalunie / RNTL

20-09-2013

Antwerpen

Overleg persoonsidentificatie

25-09-2013

Den Haag

Expertmeeting De Toekomst van Open

25-09-2013

Den Haag

25/26-09-2013

Den Haag

Unesco themagroep permanent access

25-09-2013

Den Haag

OCW Netwerk Digitaal Erfgoed

26-09-2013

Amsterdam

JPI Onderzoeksraad

26-09-2013

Den Haag


27-09-2013

Den Haag

Symposium e-Books

01-10-2013

Den Haag

Overleg Unesco Roadmap

01-10-2013

Den Haag

Wetenschapsdiner

01-10-2013

Rotterdam

Presentatie Atlas Mutual Heritage, Rijksmuseum

02-10-2013

Amsterdam

Europeana Netwerk meeting

41

DISH2013 communicatie-overleg

03-10-2013

Den Haag


07-10-2013

Hilversum


11-10-2013

Amsterdam


14-10-2013

Den Haag

Heropening Nationaal Archief

15-10-2013

Den Haag

Brainstorm strategie Nieuwe Meesters Delft

16-10-2013

Delft

Architectuur en translaties digikoppeling 3.0

17-10-2013

Den Haag

NCDD/SBIR-bijeenkomst

17-10-2013

Den Haag

Europeana Inside project board

22-10-2013

Brussel


24-10-2013

Den Haag

OCW Werkgroep Referentiearchitectuur

25-10-2013

Den Haag

CLICK//Erfgoed: Double Click goes 4

31-10-2013

Den Haag


31-10-2013

Skype

Unesco Memory of the World

04-11-2013

Hilversum

DISH2013 projectteam

05-11-2013

Den Haag


06-11-2013

Skype


07-11-2013

Den Haag


07-11-2013

Den Haag


08-11-2013

Den Haag

PiLOD 2.0 Kickoff sessie

13-11-2013

Den Haag

KNVI Congres

14-11-2013

Nieuwegein

Symposium SEALINCmedia

14-11-2013

Amsterdam

DISH Steering Committee

15-11-2013

Den Haag


18-11-2014

Hilversum

Culture Cloud bijeenkomst

18-11-2013

Tilburg

CultureCloud bijeenkomst

19-11-2013

Den Bosch

Bestuur Nieuwe Meesters Delft

19-11-2013

Delft


19-11-2013

Den Haag

OCW Overleg Verdienmodellen

20-11-2013

Utrecht

Werkgroep auteursrecht / VOICE

21-11-2013

Den Haag

OCW / NDE Werkgroep Referentiearchitectuur

21-11-2013

Den Haag

Afscheidsreceptie Paul Doorenbosch, KB

21-11-2013

Den Haag

ICA Geoinformatie / Cartesius Koninklijk Rijksarchief

25-11-2013

Brussel

Nieuwe Meesters Delft, bestuursvergadering

26-11-2013

Delft

Europeana Strategy workshop

26-11-2014

Den Haag

Erfgoed en Europa, informatiebijeenkomst

27-11-2013

Amsterdam


27-11-2013

Den Haag


28-11-2013

Skype

OCW Netwerk Digitaal Erfgoed

28-11-2013

Den Haag

Free Brunch Auteursrecht

29-11-2013

Rotterdam


04-12-2013

Den Haag

DISH Projectteam

06-12-2013

Rotterdam

OCW/NDE Werkgroep Referentiearchitectuur

09-12-2013

Den Haag

Boekman presenteert De Staat van Cultuur

09-12-2013

Amsterdam

Taalunie werkgroep digitaal erfgoed

10-12-2013

Roosendaal

Overleg persoonsidentificatie

11-12-2013

Den Haag


12-12-2013

Skype

Overleg CATCH/erfgoedsoftwaremakelaar

12-12-2013

Den Haag

DISH Steering Committee

12-12-2013

Den Haag

42

HISGIS Amsterdam

13-11-2013

Amsterdam


16-12-2013

Skype

Horizon2020, Informatiebijeenkomst

17-12-2013

Amsterdam

Deelname van DEN aan projectorganisaties en samenwerkingsverbanden: 

AVA_net (bestuurslid)



CEST (lid stuurgroep)



Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid (secretariaat)



Digital Art Force (lid)



Digitale Collectie (lid stuurgroep; redactie website)



Netwerk Digitaal Erfgoed, Ministerie van OCW (lid)



Europeana Inside (werkpakketleider)



Europeana Network (lid, incl. 2 task forces)



ENUMERATE (lid kernteam)



GO-Opleidingen (lid adviesraad)



Kenniscentrum Veiligheid Cultureel Erfgoed (lid klankbordgroep)



Leiderschap in Cultuur (ambassadeur)



meSch (werkpakketleider)



Museumkompas (lid stuurgroep)



Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (adviseur)



Nieuwe Meesters Delft (bestuurslid)



Overleg 'Meten is weten' (voorzitter)



Raad voor Nederlandse Taal en Letteren (lid)



Sectie Bijzondere Collecties UKB (adviseur)



UNESCO Nationaal Memory of the World Comité (lid)



UNESCO Adviescommissie Open & Permanent Access (lid)



V-must (lid Expert Advisory Group)



Werkgroep Auteursrecht en Cultureel Erfgoed (secretariaat)



Wikiwijs (partner)

Organisaties waarmee DEN in 2013 veel heeft samengewerkt: 

BRAIN



CollectionsTrust (UK)



Erfgoedinspectie



Europeana



FARO (BE)



Instellingen met nationale taken (Beeld en Geluid, Bibliotheek.nl, DANS, Koninklijke Bibliotheek, Nationaal Archief, Nederlandse Openlucht Museum, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).



Kennisnet



Landelijk Contact Museumconsulenten



Stichting Kennisland



Stichting Museumregister Nederland



Nationale Unesco Commissie



Nederlandse Museumvereniging / SIMIN



Nederlandse Taalunie



Het Nieuwe Instituut



PACKED (BE)



Stichting Archief Programmatuur (STAP)

43

g. Gebruik van website www.den.nl in 2013 Maand

Bezoeken

Unieke bezoekers per maand

jan-13

5.595

4.369

feb-13

5.562

4.350

mrt-13

6.022

4.746

apr-13

5.762

4.443

mei-13

5.218

3.914

jun-13

5.113

3.908

jul-13

3.776

2.942

aug-13

3.618

2.934

sep-13

5.023

4.137

okt-13

5.812

4.750

nov-13

5.340

4.344

dec-13

4.290

3.656

totaal

61.131

43.738 unieke bezoekers over een heel jaar

N.B.: Het totaal aantal unieke bezoekers over het hele jaar ligt lager dan het totaal van het aantal unieke bezoekers per maand. Bezoekers die eens per maand de website bezoeken worden elke maand opnieuw als unieke bezoeker aangemerkt, terwijl ze in het jaaroverzicht slechts één keer worden meegenomen. Dit is conform de richtlijnen die DEN zelf heeft opgesteld voor het gebruik van webstatistieken.

44

Bijlage 2. DEN en de Governance Code Cultuur Principe 1: Het bestuur is verantwoordelijk voor het in acht nemen van de Governance Code Cultuur. Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd) De organisatie kent de Governance Code Cultuur en past deze toe. De toepassing van de principes van deze code sluit aan bij de doelstelling, aard en omvang van de organisatie. De organisatie kan afwijken van een principe of een praktijkaanbeveling. Aard en omvang van de organisatie of aanwezige kennis en ervaring leveren de motieven. In het jaarverslag maakt de organisatie melding van toepassing van de code en van eventuele wijzigingen op het gebied van de governance, inclusief het besturingsmodel. Op de website geeft de organisatie informatie over de wijze waarop zij de code toepast.

Specifiek voor de situatie in 2013

√ √ √

√ √

Principe 2: Het bestuur kiest het besturingsmodel van de organisatie bewust. Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd) De organisatie kiest voor het raad-van-toezicht-model of voor het bestuur-model. Tenminste eens in de vier jaar bespreekt zij het eerder gekozen besturingsmodel. Er vindt analyse plaats: Hoe functioneert het model? Wat gaat goed en willen we behouden? Wat kan beter? Wat moet beter? Ligt een ander besturingsmodel meer voor de hand? Als er aanleiding is om van besturingsmodel te veranderen organiseert het bestuur overleg met betrokken partijen. Het bestuur stelt zo nodig een implementatieplan vast. De organisatie zorgt dat haar statuten en reglementen met de code overeenstemmen. Bij wijziging vindt zorgvuldige toepassing van de code plaats. Het bestuur is behalve voor de keuze van het besturingsmodel ook verantwoordelijk voor de implementatie ervan. De organisatie maakt naar buiten duidelijk kenbaar welk besturingsmodel zij heeft. In haar presentatie hanteert ze de (functie)benamingen die daar bij horen.


√ (RvT-model)

X in 2013 geen aanleiding geweest √ √ √

Principe 3: Het bestuur is verantwoordelijk voor de organisatie. Het bestuur is in- en extern duidelijk over de taken, bevoegdheden en werkwijze. Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd) Het bestuur opereert vanuit haar missie en weegt daarbij de belangen van de stakeholders mee. Het bestuur is ervoor verantwoordelijk dat de organisatie alle relevante weten regelgeving naleeft. De organisatie kent een op de instelling toegesneden systeem voor risicobeheersing en controle. Het jaarverslag bericht over de toepassing hiervan. Het bestuur is verantwoordelijk voor het onderkennen en beheersen van risico’s.


√ √ √ √

45

Het bestuur stelt een bestuursreglement vast. Hierin staat onder meer hoe binnen het bestuur taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn verdeeld. Ook lees je hierin hoe het bestuur als collectief werkt. Alle voor de organisatie belangrijke beslissingen en strategische documenten worden door het bestuur vastgesteld. Leden van het bestuur aanvaarden niet zonder méér nevenfuncties als deze de belangen van de organisatie zouden kunnen raken. Het bestuur is verantwoordelijk voor een goede omgang met het medezeggenschapsorgaan en de stakeholders. De organisatie maakt het mogelijk dat medewerkers die onregelmatigheden menen waar te nemen deze zonder risico voor hun positie kunnen melden. Zij melden deze bij het bestuur of bij een door het bestuur aangewezen functionaris. Als medewerkers onregelmatigheden te melden hebben die het bestuur zelf betreffen dan doen zij dat aan de voorzitter van de raad van toezicht. Over informatie en verantwoording aan de raad van toezicht legt het bestuur afspraken qua inhoud en frequentie schriftelijk vast. Het bestuur stelt het bestuursreglement vast en legt dit vervolgens ter instemming aan de raad van toezicht voor. Het bestuur geeft alle informatie die nodig is voor het goed kunnen functioneren van de raad van toezicht. Het bestuur doet dit gevraagd en ongevraagd en tijdig. (‘Geen verrassingen’ is een belangrijk principe voor de onderlinge relatie.) Het bestuur legt belangrijke beslissingen en strategische documenten ter goedkeuring aan de raad van toezicht voor.

n.v.t. (1-koppige directie) √ √ √

√

√ √ √

√

√

Principe 4: De raad van toezicht stelt rechtspositie en bezoldiging van het bestuur zorgvuldig vast en is hierover zo open mogelijk. Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd) Het bezoldigingsbeleid past bij het karakter van de instelling en stemt overeen met wettelijke voorschriften of subsidievoorwaarden. Binnen het kader van dat bezoldigingsbeleid bepaalt de raad van toezicht de bezoldiging van individuele leden van het bestuur. In het bestuur-model bepaalt het bestuur de bezoldiging van individuele leden van de directie. Het bestuur geeft in het jaarverslag informatie over het bezoldigingsbeleid van de organisatie, over de bezoldiging en over de duur van de contracten met het bestuur respectievelijk de directie


√

√ (√) (alle punten m.u.v. de bezoldiging)

Principe 5: De raad van toezicht legt zijn taken, verantwoordelijkheden en werkwijze vast en handelt daarnaar. Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd) Bij zijn werk laat de raad van toezicht zich leiden door het culturele, economische en maatschappelijke belang van de organisatie. De raad van toezicht richt zich op het belang van de organisatie en weegt de belangen af van degenen die bij de organisatie zijn betrokken (de stakeholders). In een reglement legt de raad van toezicht onder meer vast: de onderlinge taakverdeling, de werkwijze van de raad van toezicht en de omgang met bestuur/directie.


√ √ √

46

Een verslag van de raad van toezicht maakt deel uit van het jaarverslag van de organisatie. De raad van toezicht vergadert volgens vastgesteld schema, tenminste tweemaal per jaar, namelijk voor het goedkeuren van jaarplan en begroting én voor de vaststelling van jaarverslag en jaarrekening. De raad van toezicht is verantwoordelijk voor zijn eigen functioneren. De raad van toezicht bespreekt zijn functioneren tenminste eenmaal per jaar buiten aanwezigheid van bestuur/directie en bereidt dit zelf voor. Ook bespreekt de raad van toezicht tenminste eenmaal per jaar het functioneren van bestuur/ directie. Dit bereidt de raad van toezicht buiten aanwezigheid van bestuur/directie voor. De raad van toezicht houdt actief op stimulerende en kritische wijze toezicht. De raad van toezicht benoemt de externe accountant na advies van het bestuur/directie (zie ook principe 9). De raad van toezicht adviseert het bestuur en doet dit op actieve wijze, zowel anticiperend als reflecterend op beslissingen van het bestuur. De raad van toezicht kent een vast aantal onderwerpen die in ieder geval tot het toezicht behoren, zoals: realisatie van doelstellingen, strategie, risicobeheer en financieel beleid De raad van toezicht beslist over benoeming, beoordeling, bezoldiging, schorsing en ontslag van het bestuur. Bij het vervullen van (artistieke)bestuursfuncties laat de raad zich extern adviseren.

√ (als accordering) √

√

√ √ √ √

√

√

Principe 6: De raad van toezicht is verantwoordelijk voor zijn samenstelling: hij waarborgt deskundigheid, diversiteit en onafhankelijkheid. Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd) De raad van toezicht bestaat uit minimaal drie leden.

√

De raad van toezicht moet zó zijn samengesteld dat hij zijn werk naar behoren kan doen. Elk lid van de raad van toezicht moet het beleid van de organisatie op hoofdlijnen kunnen beoordelen. Daarnaast draagt elk lid met een eigen specifieke deskundigheid bij aan de kennis en expertise waarover de raad van toezicht overeenkomstig zijn profielschets beschikt. In zijn samenstelling waarborgt de raad van toezicht diversiteit; in het bijzonder heeft hij daarbij aandacht voor leeftijd, etnische achtergrond en geslacht. Herbenoeming van een lid vindt plaats na overweging, ook gelet op actuele omstandigheden en op de profielschets van de raad van toezicht. Vacatures in de raad van toezicht worden openbaar gemaakt. De organisatie biedt alle leden van de raad van toezicht na hun benoeming een introductie aan in verschillende aspecten die voor de raad van toezicht relevant zijn. Jaarlijks beoordeelt de raad van toezicht in welk opzicht de leden behoefte hebben aan verdieping of verbreding van hun kennis. Statutair legt de organisatie de maximale zittingstermijn voor de leden van de raad van toezicht vast. Gebruikelijk is: tweemaal een periode van vier jaar of driemaal een periode van drie jaar. Er wordt een zodanig rooster van aftreden opgesteld dat niet te veel leden tegelijk aftreden zonder herbenoembaar te zijn. Het rooster van aftreden is openbaar.


√ √ √ (√) (m.u.v. etnische achtergrond) √ X

√

√

√

47

Principe 7: De raad van toezicht geeft tevoren aan welke inzet van de leden wordt verwacht en welke eventuele vergoeding daar tegenover staat. Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd) Ieder lid van de raad van toezicht wordt geacht voldoende tijd te hebben voor de vervulling van zijn functie; dat waarborgt een goede taakvervulling. Als er geen of slechts een beperkte vergoeding is ontslaat dat leden niet van de plicht tot behoorlijke invulling van hun taak. De raad van toezicht stelt een eventuele vergoeding voor zijn leden vast, passend bij het karakter van de organisatie, wettelijke voorschriften en subsidievoorwaarden. De raad van toezicht verstrekt in de jaarrekening informatie over de vergoeding aan zijn leden. De eventuele vergoeding aan leden van de raad van toezicht is niet afhankelijk van de resultaten van de organisatie. De voorzitter van de raad van toezicht bereidt de agenda voor, leidt de vergaderingen, zorgt voor de juiste informatievoorziening en voor zorgvuldige besluitvorming en ziet toe op het goed functioneren van de raad van toezicht. De voorzitter 1. is namens de raad van toezicht het voornaamste aanspreekpunt voor bestuur/directie; 2. initieert de evaluatie van het functioneren van raad van toezicht en bestuur/directie; 3. ziet er op toe dat de contacten tussen raad van toezicht en bestuur/directie naar behoren verlopen; 4. speelt in geval van calamiteiten een actieve rol in het informeren van de stakeholders. De organisatie draagt zorg voor de goede ondersteuning van de voorzitter van de raad van toezicht. De voorzitter van de raad van toezicht is geen voormalig lid van het bestuur van de organisatie. De raad van toezicht kan een van de leden tot ‘gedelegeerd lid’ benoemen. Dit is van tijdelijke aard. Het gaat om een bijzondere taak die intensiever toezicht en advies en meer geregeld overleg met het bestuur vergt. De delegatie gaat niet verder dan de taken die de raad van toezicht zelf heeft en omvat niet het besturen van de organisatie. De raad van toezicht kan hiervoor een aparte vergoeding verstrekken. Delegatie van taken aan één lid doet niets af aan de collectieve verantwoordelijkheid en bevoegdheden van de raad van toezicht. Het gedelegeerd lid blijft lid van de raad van toezicht. Als een lid van de raad van toezicht tijdelijk voorziet in het vervullen van een bestuurs-/directiefunctie dan treedt dit lid voor die periode uit de raad van toezicht.


√

√ nvt (RvT werkt onbezoldigd) √ √ (in overleg met directie)

√

√ √

nvt

nvt

nvt

Principe 8: Toezichthouders en bestuurders vermijden elke vorm van belangenverstrengeling. De raad van toezicht ziet hier op toe. Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd) Ieder lid van de raad van toezicht moet onafhankelijk en kritisch kunnen bijdragen aan de besluitvorming. De raad van toezicht vergewist zich van de onafhankelijkheid van zijn leden. De raad van toezicht is verantwoordelijk voor de besluitvorming over hoe de instelling met tegenstrijdige belangen om gaat. Besluiten over het aangaan van transacties of relaties waarbij tegenstrijdige belangen kunnen spelen behoeven vooraf goedkeuring van de raad van toezicht.


√

√

48

Als een lid van de raad van toezicht of het bestuur een nevenfunctie aanvaardt die gezien de aard of het tijdsbeslag van betekenis is voor zijn functioneren vraagt hij vooraf goedkeuring van de raad van toezicht. Een lid van de raad van toezicht of bestuur treedt niet in concurrentie met de organisatie;  neemt van de organisatie geen schenkingen aan of bedingt deze voor zichzelf of zijn naasten;  verschaft zichzelf geen ongerechtvaardigd voordeel ten laste van de organisatie;  benut geen zakelijke kansen die de organisatie toekomen voor zichzelf of zijn naasten. Het reglement van de raad van toezicht bevat regels over het omgaan met tegenstrijdige belangen bij leden van de raad van toezicht, het bestuur en de externe accountant. Als sprake is van een (mogelijk) tegenstrijdig belang meldt de betreffende persoon dit direct aan de voorzitter van de raad van toezicht en hij geeft daarbij alle relevante informatie. Buiten zijn aanwezigheid neemt de raad van toezicht hierover dan een standpunt in. Of daadwerkelijk sprake is van tegenstrijdig belang is aan het oordeel van de raad van toezicht. Wanneer zich op dit punt kwesties voordoen is de raad van toezicht hier naar buiten toe open over. Een lid van de raad van toezicht of bestuur neemt niet deel aan discussie en besluitvorming over zaken waarin hij een tegenstrijdig belang heeft. Goedgekeurde besluiten waarbij sprake is van tegenstrijdige belangen komen, met toelichting, in het jaarverslag te staan. De organisatie verstrekt aan leden van de raad van toezicht of bestuur geen persoonlijke leningen, garanties en dergelijke. Het jaarverslag vermeldt nevenfuncties van de leden van de raad van toezicht en het bestuur.

√

√

√

nvt

nvt nvt nvt (√) (wel bestuur, niet RvT)

Principe 9: Het bestuur is verantwoordelijk voor financieel beleid en risicobeheer door sluitende interne procedures en externe controle. Algemene situatie (o.a. statutair vastgelegd) Het bestuur is verantwoordelijk voor de opgemaakte financiële verslagen. In het raad-van-toezicht-model ziet de raad van toezicht er op toe dat dit volgens de afgesproken normen gebeurt. De raad van toezicht benoemt de externe accountant en stelt diens beloning vast; dit op basis van advies van het bestuur. In het bestuur-model benoemt het bestuur de externe accountant, al dan niet op advies van de directie en stelt het bestuur de beloning vast. Benoeming van de externe accountant geldt voor een periode van maximaal vier jaar. Herbenoeming is steeds voor een periode van maximaal vier jaar mogelijk. Dit betekent ook dat er tenminste eens in de vier jaar een grondige beoordeling plaats vindt en dat deze wordt besproken in de raad van toezicht. De belangrijkste bevindingen komen in het jaarverslag te staan. Jaarverslag, jaarrekening en andere financiële rapportages vragen zorgvuldige interne procedures. Het bestuur zorgt voor het opstellen en handhaven van de regels. In het raad-van-toezicht-model ziet de raad van toezicht toe op het naleven hiervan. De raad van toezicht beoordeelt of en hoe de externe accountant wordt betrokken bij financiële berichten anders dan de jaarrekening. In het bestuur-model is dit aan het bestuur.


√

√

√

√

√

49

De externe accountant brengt ten minste eenmaal per jaar aan de raad van toezicht respectievelijk het bestuur verslag uit van zijn bevindingen. De raad van toezicht kan hem bevragen over de getrouwheid van de jaarrekening. Jaarlijks rapporteert het bestuur aan de raad van toezicht over de relatie met de externe accountant en eventuele ontwikkelingen daarin. Mede op grond hiervan besluit de raad van toezicht over voortzetting van de relatie met de externe accountant. In het bestuur-model beslist het bestuur, desgewenst op advies van de directie. De externe accountant krijgt geen opdrachten vanuit de organisatie die zijn onafhankelijke controle in gevaar zouden kunnen brengen. Zijn er andere dan controleopdrachten dan laat de accountant dit aan de raad van toezicht respectievelijk het bestuur weten.

√

√

nvt

50

Bijlage 3. Contactgegevens DEN Postadres: Postbus 90407 2509 LK Den Haag

Bezoekadres: Prins Willem-Alexanderhof 5 2595 BE Den Haag E-mail: [email protected] Telefoon: 070 - 314 03 43 Fax: 070 - 314 01 00 Web: www.den.nl

Het DEN-team in december 2013: V.l.n.r.: Rein van ’t Veer, Gerhard-Jan Nauta, Marloes Scholtens, Ralph Kits, Tine van Nierop, Robèrt Gillesse, Janneke Grooten, Wietske van den Heuvel, Arianne Neijenhuis-Swinkels, Ralph Stuyver, Else Laura Rademaker, Marco de Niet, Jeanine Tieleman, Marco Streefkerk en Monika Lechner.

51

Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) Jaarverslag

Recommend Documents