STICHTING DE HOLLANDERS JAARVERSLAG 2013

STICHTING DE HOLLANDERS JAARVERSLAG 2013

1

INHOUDSOPGAVE Organisatie ..............................................................................................................................................3 Bestuur ................................................................................................................................................3 Organisatie intern ................................................................................................................................3 Professionalisering ..............................................................................................................................3 Activiteiten ...............................................................................................................................................4 Prestatieoverzicht 2013 .......................................................................................................................4 Vogel ...................................................................................................................................................4 Theater na de Dam..............................................................................................................................5 Absinthe...............................................................................................................................................5 Financieel overzicht ................................................................................................................................8 Jaarcijfers ............................................................................................................................................8 Korte toelichting per project .................................................................................................................8

2

ORGANISATIE Bestuur Op 1 januari 2013 bestond het bestuur uit de volgende leden: André Veltkamp, Annebeth Vlietstra en Gerro Goedhuis. Op 10 maart 2013 is bestuursvoorzitter André Veltkamp plotseling overleden. Dit heeft een heftige impact gehad op de groep en de organisatie. In die periode waren er al gesprekken voor uitbreiding van het bestuur met een extra lid. Dit zou gaan om Madelon van de Pas, hoofd communicatie en marketing van BNN/VARA. Op 15 april 2013 is zij officieel in functie getreden als nieuw bestuurslid. De bestuurssamenstelling is nu als volgt: Annebeth Vlietstra (voorzitter) Gerro Goedhuis (penningmeester) Madelon van de Pas (secretaris)

Organisatie intern Productie Binnen de dagelijkse organisatie is het team van De Hollanders vanaf maart 2013 vast ondersteund door Merel Boes, die zich langzaamaan heeft ontwikkeld binnen de organisatie als een productieleider en voor zowel de projecten als het ondersteunen van de organisatie. Techniek Naast Merel Boes is ook Emiel Rietvelt, na een succesvolle tournee, betrokken bij De Hollanders, in de functie van vaste technicus en technisch producent. Iemand die vanaf het eerste artistieke plan mee zal denken op technisch gebied en ook algemene technische taken op zich zal nemen, zoals het beheren van materialen en de opslag. Dramaturgie Na een fijne samenwerking in haar functie bij Theater Bellevue, is Aukje Verhoog vanaf december 2013 vast betrokken als dramaturg. Zij zal de artistieke lijn binnen De Hollanders in de gaten gaan houden en een belangrijke rol gaan spelen bij het voortraject als ook de uitvoering van de verschillende nieuwe projecten in 2014.

Professionalisering De Hollanders hebben in 2013 de eerste stappen gezet tot een professionele organisatie. Naast de uitbreiding van het team zijn er voor het eerst flinke projectsubsidies verkregen. Deze gaven financiële ruimte om het team uit te breiden en de nieuwe grote tournee professioneel aan te pakken. Ook is er samen met Bourne Design hard gewerkt aan het opzetten van een huisstijl en is de website daarbij vernieuwd. Ook is de samenwerking met Hummelinck Stuurman Theaterbureau voortgezet. Hieruit volgde een mooie, volle tournee voor de productie Absinthe. In december 2013 heeft de stichting de subsidie Jonge Makers van het Fonds Podiumkunsten toegekend gekregen. Deze subsidie, voor een tweejarig ontwikkelingstraject in samenwerking en met coaching van Theater Bellevue, kan een nieuwe stap gezet worden. De samenwerking zoals hij er al

3

lag met Bellevue is geïntensiveerd tot een uitgebreid coachingstraject waar de makers en de organisatie grote stappen kunnen zetten.

ACTIVITEITEN Prestatieoverzicht 2013 Activiteiten

Aantal bezoekers

Vogel Totaal aantal voorstellingen Waarvan in Amsterdam Waarvan elders in Nederland Waarvan in het buitenland

10 10 0 0

358 358 0 0

Theater na de Dam Totalen Waarvan in Amsterdam Waarvan elders in Nederland Waarvan in het buitenland

1 1 0 0

216 216 0 0

Absinthe Totalen Waarvan in Amsterdam Waarvan elders in Nederland Waarvan in het buitenland

35 7 27 1

2853 704 2015 134

Totaal in 2013

46

3427

Vogel TEKST EN SPEL Thijs Prein VORMGEVING Roelof Pothuis GELUIDSONTWERP Dave Krooshof SPELREGIE Thomas Höppener EINDREGIE André Veltkamp De voorstelling Vogel is een samenwerking tussen vormgever Roelof Pothuis en acteur/schrijver Thijs Prein. Een eigen voorstelling die zowel op locatie in een legertent bij Amsterdam Roest als in Theater Bellevue is gespeeld. Een voorstelling waar het publiek aan lange tafels onderdeel is van het geheel, met een glas wodka, een kop koffie of een kom soep warmden zij zich aan kachels terwijl ze het verhaal van Martinus van ’t Schot mochten aanschouwen: Vogel is het verhaal van een man. Gebaseerd op het niet gebeurde verhaal van Marinus van ’t Schot. Schrijver, filosoof, beeldhouwer, vogel. In Vogel is het Pothuis en Prein gelukt een ultieme samenwerking tot stand te laten komen tussen vorm en spel. Het ene niet belangrijker dan het andere. Een manier van maken die op de vloer tot stand komt, met een tekst als basis, maar met een voorstelling als resultaat waar vorm en inhoud altijd samenwerken. Daarnaast is het een voorstelling geworden waarbij het publiek onderdeel werd van deze vorm en hen zo gemakkelijk mee liet gaan in het verhaal en de verbeelding. Het publiek heeft in deze voorstelling een plek gevonden om samen te zijn, zich te verwonderen, warmen en verbondenheid te vinden met de jonge makers en met elkaar. Na de voorstelling werd er altijd lang nagepraat, het publiek wilde niet meer weg.

4

Bij Vogel hebben Thijs Prein en Roelof Pothuis veel zelf gedaan en zelf geregeld. Toch kreeg het project een steeds grotere omvang en is het team later nog uitgebreid. Er is in verhouding weinig publiek bereikt, omdat de voorstelling een kleine capaciteit had. De focus heeft voornamelijk gelegen op de ontwikkeling van de makers en het uitproberen van nieuwe vormen. Theater na de Dam – ADRIAAN VAN DIS DOOR De Hollanders en Adriaan van Dis ADVIES REGIE Maren E. Bjørseth Op 4 mei 2013 speelden De Hollanders de voorstelling ‘In Bad’ in het kader van Theater na de Dam in Theater Bellevue in Amsterdam. Voor deze voorstelling is een succesvolle samenwerking tot stand gekomen tussen De Hollanders en schrijver Adriaan van Dis. Een klein onderzoeksproject, waar veel gehaald is uit een bijzondere en gelijkwaardige samenwerking tussen schrijver en collectief. Daarin werd Van Dis onderdeel van het maakproces, wat de groep als prettig heeft ervaren en waar voor de toekomst veel uit is geleerd om dit samenwerkingsproces ook met nieuwe schrijvers aan te gaan. Absinthe TEKST Arthur Japin REGIE Gerardjan Rijnders SPEL Simone van Bennekom, Thomas Höppener, Eva van Manen, Thijs Prein, Imke Smit en Indra Cauwels DÉCOR- EN LICHTONTWERP Roelof Pothuis COMPOSITIE Kasper Tarenskeen KOSTUUMONTWERP Dorien de Jonge Absinthe Met trots mochten De Hollanders werken aan een nieuwe, volgeboekte tournee. In maart 2013 werden ter voorbereiding op deze nieuwe productie twee onderzoeksweken gehouden. Hierin konden De Hollanders met z’n allen werken aan de nieuwe voorstelling en aan de slag met de eerste teksten van schrijver Arthur Japin, die voor deze productie een tekst schreef over Anna Witsen: Japin ontmoette De Hollanders en hun idealisme deed hem denken aan de Tachtigers: vijf jonge Amsterdamse rebellen die ruim honderd jaar geleden het vastgeroeste Nederland omver schopten. Absinthe vertelt het verhaal van Anna Witsen, een jonge zangeres die zich bij haar vrienden, de tachtigers, wilde voegen. Zij ontvluchtte haar dominante vader om haar dromen te verwezenlijken. In Absinthe laten De Hollanders zien hoe tijdens het fin de siècle idealen als in een korset worden ingesnoerd en vragen zij zich af hoe ze hier zelf tegen moeten vechten. Een romantische en rauwe muzikale voorstelling over liefde, rebellie en verbeelding. Op 4 maart werd bij Hummelinck Stuurman al een klein voorproefje gegeven naar aanleiding van de onderzoeksweken. Dit was een eerste presentatie voor programmeurs, fondsen, en relaties om een beeld te krijgen van de voorstelling. Een succesvolle aftrap van een nieuw project. Artistiek Proces Na toekenning van de verschillende subsidies, werd in de zomer van 2013 het definitieve plan opgesteld. Er werd uiteindelijk een groot team samengesteld, met een componist, kostuumontwerper en opnieuw de regie in handen van Gerardjan Rijnders. Dit was de eerste keer dat De Hollanders een grote, nieuwe productie uit eigen handen produceerden. Voor een jonge groep was het dan ook leerzaam hoe dit helemaal professioneel aan te pakken. Er was veel ruimte in het bepalen van de eigen werkwijze, maar die ruimte leverde ook op dat er over veel dingen goed nagedacht moest worden. Daarin bleken de verschillende keuzes essentieel voor het eindresultaat.

5

De samenwerking met Arthur Japin was erg bijzonder. Naarmate de première naderde, kreeg Japin steeds meer enthousiasme en vertrouwen in de ideeën van de jonge makers. Hij gaf De Hollanders en Gerardjan Rijnders de volledige vrijheid met zijn tekst aan de slag te gaan. Dit resulteerde dan ook onder andere in de keuze om de rol van Anna Witsen, de hoofdrol en meeste essentiële rol voor het verhaal, te laten spelen door een mimespeelster. Dit idee kwam van Gerardjan Rijnders en zodoende werd gekozen om Anna Witsen ook in werkelijkheid de mond te snoeren. Gespeeld door de jonge mimeactrice Indra Cauwels. Anna’s teksten werden gedragen door de andere spelers, die De Tachtigers vertolkten. Een andere belangrijke keuze was die voor de kostuums. Bijna alle acteurs moesten dubbelrollen vertolken, en daardoor snel kunnen wisselen tussen personages. Met behulp van simpele rekwisieten moesten de verschillende rollen duidelijk overkomen. Kostuumontwerpster Dorien de Jonge kreeg dit als uitdaging, naast het beeld om toch in de kostuums ook iets van de tijd, 1880, weer te geven. Dit is haar gelukt, met mooie herenkostuums, hoeden en wandelstokken die de verschillende personages weergaven. Ontvangst en publieksbereik Op zondag 6 oktober ging Absinthe in première in Theater Bellevue in Amsterdam. De voorstelling werd wisselend, maar overwegend positief ontvangen (NRC***, De Volkskrant***, Theaterkrant***, Het Parool**). Duidelijk is dat er veel belangstelling, bewondering en complimenten zijn voor het enthousiasme van het jonge collectief van makers. Uiteindelijk werd er een tournee gespeeld van 35 voorstellingen. Hiervan was één voorstelling een Blind Date in Theater Geert Teis in Stadskanaal. Ook werd er een voorstelling in België gespeeld bij NTGent. Deze voorstelling was volledig uitverkocht en werd enorm goed ontvangen. In de toekomst is dan ook de wens om wellicht meer in Vlaanderen te spelen. Eén voorstelling, in Theater Hof 88 in Almelo, is op basis van slechte verkoop en ook technische mogelijkheden helaas gecanceld. De kaartverkoop in de verschillende zalen was erg wisselend. Over het algemeen gezien was de voorstelling in de grote steden beter verkocht dan in de provincie. In elk geval is het fijn om veel vertrouwen te hebben van de verschillende zalen in het land en op zo veel plekken de voorstelling gespeeld te hebben. Publieksbinding Tijdens de tournee was er, naast de voorstelling, weer een uitgebreide randprogrammering. Zo werden in verschillende theaters voor- en nagesprekken georganiseerd, werd er in het Grand Theatre in Groningen een poëzieavond gehouden en was er bij de laatste voorstelling in Theater Bellevue een echte Absinthe-bar met live-gedichten van, zo leek het, herboren tachtigers. Tijdens de tour was ook de Bonjebar weer mee: een houten bar waar onder andere veel informatie over De Hollanders en over de Tachtigers te vinden was, maar waar ook ruimte was voor mensen om voor langere tijd met De Hollanders een Bondgenootschap te sluiten. Mensen konden via een tablet met Hollanders-app hun mailadres opgeven voor de E-nieuwsbrief, ze konden een mooi bericht schrijven in het gastenboek, of een kleine of grote donatie pinnen bij de pinautomaat. Na de voorstelling kwamen de acteurs napraten met het publiek, om zo de grens tussen makers en bezoekers zo klein mogelijk te houden. Een succesvol concept, wat De Hollanders zullen blijven vasthouden. Ook werd er dit jaar weer gewerkt met een koksactie. Mensen konden, als ze voorafgaand aan de voorstelling kookten voor De Hollanders, een exclusieve koksmuts en twee vrijkaarten verdienen. Van Hollandse pot tot Italiaanse drie-gangendiners. Alles kwam langs. Dit was een enorm leuke manier om publiek te binden en te leren kennen, mensen een kijkje te bieden achter de schermen en natuurlijk ook om geld te besparen.

6

Leerpunten In de toekomst is de wens om een nog intensiever samenwerkingstraject aan te gaan tussen de schrijver en het collectief. Dit is ook geformuleerd in de Jonge Makers regeling van het Fonds Podiumkunsten. Daarin is concreet geformuleerd om meer tijd de steken in het vooronderzoek en de symbiose tussen de schrijver en de groep. Daarnaast moet gewerkt worden aan een professionaliseringsslag. Zowel op zakelijk/organisatorisch gebied, als het beter en concreter formuleren van artistieke doelstellingen. Daarbij is het ook belangrijk om aan marketing en publiciteit te bouwen. Daarin zijn al veel stappen gemaakt, maar het is van belang in de toekomst nog meer tijd en aandacht hieraan te besteden. Zowel in de grote lijn van De Hollanders, als de marketing en publiciteit per project. NB: nogmaals vertellen dat Bellevue en HumStu hierbij helpen, evenals bestuur (Vanuit hun praktijk) en coaches uit het veld (wie?)

7

FINANCIEEL OVERZICHT Jaarcijfers Zie jaarrekening 2013. Opgemaakt door Jan Bus, Podiumzaken, mei 2014. Korte toelichting per project Vogel Voor de voorstelling Vogel zijn verschillende aanvragen gedaan bij fondsen, als wel contacten gelegd met verschillende sponsors. Uiteindelijk zijn de inkomsten opgebouwd uit de toekenningen van het Amsterdams Fonds voor de Kunst (5.000 euro) en het V-Fonds (15.000 euro). En daarnaast een klein bedrag aan publieksinkomsten. De totale lasten van het project bedroegen uiteindelijk 21.179 euro. Omdat niet al het aangevraagde geld van de fondsen is gehonoreerd, is er veel bespaard door te werken met vrijwilligers. Ook hebben de makers zelf een grote eigen tijdsinvestering gedaan. Wel is er in verhouding weinig geld uitgegeven aan productionele en zakelijke medewerkers, die het geheel professioneler en rustiger hadden kunnen later verlopen. Dit heeft wel wat extra kosten met zich meegebracht. Theater na de Dam Voor Theater na de Dam is één afgesproken bedrag van 3000 euro betaald. Dit is verdeeld over de verschillende betrokken personeelsleden van het project. In verhouding was het weinig geld voor een grote tijdsinvestering, maar het was wel een leerzaam project en daarom de investering waard. Absinthe De inkomsten van Absinthe waren in de begroting opgebouwd uit verschillende fondsen, sponsors en publieksinkomsten. Alle aangevraagde subsidies voor dit project zijn gehonoreerd, behalve die van het Lira Fonds en het Ammodo fonds. Vooral deze laatste zorgde in eerste instantie voor een behoorlijk tekort in de begroting, wat weer aangevuld is met onder andere sponsoring en het aanscherpen van de kostenkant. De inkomsten bestaan uiteindelijk uit: Een eigen bijdrage, inkomsten uit de pinactie (pinautomaat voor donaties mee op tournee), sponsoring van het bedrijf Clifford Chance, particuliere giften, sponsoring in natura van Bourne Design, en de verschillende fondsen, namelijk het Prins Bernhard Cultuurfonds, het SNS Reaal fonds, het Amsterdams Fonds voor de Kunst, het BNG Fonds en Stichting Melanie. Het volledige project is uiteindelijk binnen begroting gerealiseerd. De inkomsten op het gebied van crowdfunding zijn iets lager uitgevallen, maar dit is op andere punten weer opgelost. Aan de kostenkant zijn vooral de adminstratie- en accountantskosten hoger uitgevallen dan verwacht. Voor de toekomst is het van belang hier meer voor in te ruimen in de budgetten. De auteursrechten van de schrijver zijn aanzienlijk lager uitgevallen, omdat in de uiteindelijke onderhandelingen afgesproken is dat een deel van de rechten via het honorarium al afgekocht zou worden. Hiervoor is besloten toch met een kostuumontwerper in zee te gaan, waardoor deze kosten hoger uitvielen maar geen invloed hadden op de totale begroting.

8

Colofon TEKST Jitske Weijand EINDREDACTIE Jitske Weijand, Annebeth Vlietstra

Stichting De Hollanders Rapenburgerstraat 161e 1011 VM AMSTERDAM KVK: 54818370 BTW-nummer: NL851452140B01 Rekeningnummer (IBAN): NL61 SNSB 0 821289136 www.dehollanders.org [email protected]

9