STICHTING DE 11 LIJNEN
LIBERATED SUBJECTS: Present Tense De Stichting ‘De 11 Lijnen’ stelt het tweede luik van een tentoonstelling voor rond het thema creatieve vrijheid en identiteit. Centraal in dit project staat een van de belangrijkste krachten van de eenentwintigste eeuw: de zoektocht en uitdrukking van individualiteit in een wereld die steeds meer homogeen en verbonden wordt. LIBERATED SUBJECTS: Present Tense 24 april – 11 juli 2015 Het werk van de Zuid-‐ Afrikaanse kunstenaar Ernest Mancoba (1904-‐2002) staat centraal in beide tentoonstellingen. Mancoba, die Afrika verliet om in 1938 kunst te studeren in Parijs, voorzag de moderne Europese kunst van een unieke, Afrikaanse twist. Als een van de leden van de CoBrA groep wordt zijn unieke stijl gekenmerkt door subtiele kleuren, dynamische composities en vage, mysterieuze vormen. Het eerste deel van deze tentoonstelling die haar deuren heeft gesloten op 24 januari 2015, Liberated Subjects: Pioneers, presenteerde een selectie van Mancoba’s schilderijen en tekeningen uit de jaren 1970 en onderzocht de kunstenaars diepe kennis van Afrikaanse cultuur. Maar het project is tegelijk veel breder. Pioneers keek verder dan Afrika om stil te staan bij het werk van drie levende vrouwelijke kunstenaars van de generatie van Mancoba die, zoals hem, geboren zijn in landen die ver lagen van de invloedssfeer van het modernisme. De tweede tentoonstelling, Liberated Subjects: Present Tense, opent in april 2015. In deze presentatie zorgt het werk van Ernest Mancoba voor een historisch contrast met een selectie werken van een jongere generatie Afrikaanse kunstenaars. Present Tense bouwt verder op de thema’s die zijn ontwikkeld in de eerste tentoonstelling – de mogelijkheid van kunst om geografische, politieke of culturele beperkingen te overschrijden – en combineert de werken van Mancoba met die van hedendaagse kunstenaars die werken in Afrika of de bredere Afrikaanse diaspora. Om Sean O’Toole te citeren: ‘Hedendaagse Afrikaanse kunst is niet uitsluitend van Afrika en wordt niet alleen in Afrika gemaakt; ze komt uit Addis Ababa, Algiers, Amsterdam, Bamako, Berlijn, Cairo, Cape Town, Cotonou, Dakar, Douala, Johannesburg, Lagos, Londen, Lubumbashi, Marrakesh, München, Nairobi, New York, Parijs, Tanger en elders. Die steden delen soms verwantschappen, maar meestal niet. Een woord om te verwijzen naar een heel continent is een zwak lapmiddel voor wat in de realiteit een individuele, dynamische en geografische onnauwkeurige set van praktijken is.’ (‘Artists not Geographies should be our Focus’ in C&, column, www.contemporaryand.com)
Liberated Subject: Present Tense kijkt naar urgente onderwerpen van globalisatie en identiteit en het nalatenschap van kolonialisme, nationalisme en moderniteit.
Groenedijkstraat 1, B -‐ 8460 Oudenburg T. +32 59 270 757 E.
[email protected] www.de11lijnen.com
STICHTING DE 11 LIJNEN
Naast het werk van Ernest Mancoba hebben we het voorrecht om werk te tonen van de volgende kunstenaars:
Yto Barrada (b. 1971, Parijs) Marlene Dumas (b. 1953, Zuid- Afrika) Meschac Gaba (b. 1961, Benin) Theaster Gates (b. 1973, VS) Nicholas Hlobo (b. 1975, Zuid- Afrika) Julie Mehretu (b. 1970, Ethiopia) Robin Rhode (b. 1976, Zuid- Afrika) Pascale Marthine Tayou (b. 1967, Belgïe) Kemang Wa Lehulere (b. 1984, Zuid- Afrika) Jack Whitten (b. 1939, VS) Lynette Yiadom Boakye (b. 1977, VK) Portia Zhavahera (b.1985, Zimbabwe) Bij de tentoonstelling wordt ook een catalogus uitgegeven.
‘Stichting ‘De 11 Lijnen’ is een tentoonstellingsruimte voor hedendaagse kunst tussen Oostende en Brugge. De stichting wil een inspirerende plek zijn die aanzet tot authenticiteit en een originele reflectie. Baanbrekende kunstenaars worden uitgenodigd om unieke, site- specific projecten te ontwikkelen.’ ‘Als kind en psychiater voor jongeren was ik steeds geconfronteerd met de essentie van het leven. Die zoektocht naar waarheid en vernieuwing beperkt zich niet tot kunst, maar is ook een manier van leven geworden. Kunst en creativiteit zijn volledig geïntegreerd in elk aspect van ons leven, van onze leefomgeving tot agricultuur.’ Griet Dupont
Groenedijkstraat 1, B -‐ 8460 Oudenburg T. +32 59 270 757 E.
[email protected] www.de11lijnen.com
STICHTING DE 11 LIJNEN Vorige tentoonstellingen In mei 2002 hadden we ons eerste project in samenwerking met Panamarenko. Dat werd eind 2002 gevolgd door projecten met Helmut Dorner en Mario Sala in 2003. Dieter Schwarz, de huidige directeur van het Wintherthur Museum, was in 2004 de curator van Da Capo. Het centrale werk van dat project was Gerhard Richters glazen paneel, dat de kunstenaar speciaal voor ‘De 11 Lijnen’ heeft gemaakt. In 2005 stelde Franz West Der Ficker voor als eerbetoon aan Ludwig von Ficker (1885–1919), de Oostenrijkse uitgever van het tijdschrift Der Brenner (1910-1954). Von Fickers tijdschrift was een forum voor culturele kritiek en avant-garde literatuur. Franz was zo enthousiast over het project dat hij in 2006 terugkeerde voor een tweede editie van Der Ficker. Aangezien Louise Bourgeois elke zondag haar ‘salon’ hield, vroeg ik haar wat ze ervan dacht om een denkbeeldig salon te cureren, een ruimte waarin werk van kunstenaars die belangrijk voor haar waren werd gecombineerd met dat van haar. Louise hield van het idee en gaf me onmiddellijk een lijst namen. Un salon pour Louise Bourgeois vond plaats in december 2006. In 2007 organiseerde de stichting een tentoonstelling over Chinese hedendaagse kunst met als titel Energies – Synergy. De tentoonstelling onderzocht hoe hedendaagse, Chinese kunstenaars antwoorden op thema’s zoals traditie, groei en ballingschap. Rose Is a Rose Is a Rose vond plaats in 2008 en was een project dat stilstond bij Japanse kunst van na de oorlog en werk omvatte van Yayoi Kusama, Atsuko Tanaka en Tsuruko Yamazaki. Naar aanleiding van de Triënnale Beaufort 2009 organiseerde ‘De 11 Lijnen’ de openluchttentoonstelling Sculpture in Nature, Nature of Sculpture. Dat liep parallel met de driejaarlijkse sculptuur tentoonstelling langs de Belgische kunst die wordt georganiseerd door Kunstmuseum aan Zee, Oostende. Giovanni Anselmo, Louise Bourgeois, Anish Kapoor, Not Vital, Zhan Wang en Franz West waren elk uitgenodigd om een sculptuur te installeren in het polderlandschap. In maart 2010 zorgde de schilder Niele Toroni voor een fascinerende dialoog tussen architectuur en schilderkunst in de tentoonstellingsruimte. Orientations: Trajectories in Indian Art, een tentoonstelling over hedendaagse Indische kunst, opende in oktober 2010. De werken omvatten twee trajecten die breed waren opgezet: een ‘minimalistische’ benadering en kunst geënt op concreet sociaal realisme.
Groenedijkstraat 1, B -‐ 8460 Oudenburg T. +32 59 270 757 E.
[email protected] www.de11lijnen.com
STICHTING DE 11 LIJNEN De tentoonstelling Dan Van Severen in april 2011, toonde een selectie schilderijen en tekeningen van de kunstenaar vanaf de late jaren 1950 in dialoog met werk van de grondleggers van het abstract expressionisme: Ad Reinhardt, Brice Marden, Agnes Martin, Barnett Newman en Ellsworth Kelly. Handprints 1963-2011, een project van Jasper Johns, opende in november 2011. Jasper Johns selecteerde de werken samen met Bill Goldston en bedacht de scenografie van de tentoonstelling. Het resultaat was een unieke en historische tentoonstelling. Not Minimal opende in maart 2012 en focuste op schilderijen die Agnes Martin maakte in 1974. Werk van Marischa Burckhardt, Robert Ryman, Merrill Wagner en Anne Appleby werd getoond naast Martins doeken. Het resultaat was geen minimalistisch ensemble, maar een warme tentoonstelling over natuur, licht en landschap. In april 2013 transformeerde Adrian Villar Rojas de galerieruimte met zijn tentoonstelling The Work of the Ocean. Hans Ulrich Obrist, curator van het project, heeft het perfect samengevat: ‘een verontrustende, huiselijke ruimte met binnen miniatuur kunstwerken die rusten tussen het meubilair en decor.’ De Stichting had het voorrecht om voor een tweede project samen te werken met Hans Ulrich Obrist. Concrete and Dust van Sabine Moritz, een tentoonstelling die de dynamiek onderzoekt van hoe het geheugen werkt, opende op 20 oktober 2013. In oktober 2014 heeft de Stichting « De 11 Lijnen » Liberated Subjects : Pioneers voorgesteld, het eerste deel van een tentoonstelling in twee luiken die thema’s onderzoekt van creatieve vrijheid en identiteit met Ernest Mancoba als centrale figuur in combinatie met werk van Etel Adnan, Monir Farmanfarmaian en Carmen Herrera. De diepte-‐interviews die Hans Ulrich Obrist heeft afgenomen met de vier kunstenaars worden opgenomen in de tentoonstellingscatalogus.
Groenedijkstraat 1, B -‐ 8460 Oudenburg T. +32 59 270 757 E.
[email protected] www.de11lijnen.com
STICHTING DE 11 LIJNEN
Geografische en historische setting Stichting ‘De 11 Lijnen’ ligt in Oudenburg, België. De stad werd in de vierde eeuw gesticht als een Romeinse vestiging. De Romeinen bouwden later een fort in de buurt, waarvan het grondplan zichtbaar blijft in het stratenplan van de stad. Archeologische overblijfselen van die periode kunnen tegenwoordig nog steeds teruggevonden worden in de grond. In de zestiende eeuw werden stukken land op zee overwonnen om een polderlandschap te vormen. De talloze zoutwater beekjes die door het land stromen, dragen bij tot de rijkdom en diversiteit van het gebied. Het landschap is mooi. Je krijgt het gevoel van onmetelijkheid aangezien de hemel zich blijft uittrekken en het land daardoor in vergelijking klein overkomt. Bovendien is het noorderlicht uniek, sterk en helder. Het is daar dat we leven, op een boerderij die sinds de zeventiende eeuw van onze familie is. We waren dolblij toen de erkende architect Alvaro Siza akkoord ging om de historische boerderij en het omliggende land te restaureren en uit te breiden. Dat was onze voornaamste bedoeling: de geschiedenis van de site bewaren en haar toekomst vrijwaren. De kunstruimte ‘De 11 Lijnen’ ligt op diezelfde boerderij, in een gebouw dat teruggaat tot 1690. We wouden een discrete plek maken voor kunst die in de eerste plaats bedoeld was voor de kunstenaar en op de tweede plaats voor de kunst. Een plaats waar dingen kunnen gebeuren. De Stichting, die sinds 2002 open is voor het publiek, trekt professionals en kunstliefhebbers aan van over heel de wereld. In 2006 won ‘De 11 Lijnen’ de prijs van de pers voor het beste kunstproject met Un Salon pour Louise Bourgeois.
Groenedijkstraat 1, B -‐ 8460 Oudenburg T. +32 59 270 757 E.
[email protected] www.de11lijnen.com
STICHTING DE 11 LIJNEN Contact
Adres Foundation "De 11 Lijnen" Groenedijkstraat 1 B-‐8460 Oudenburg Tel: +32/59/270757 Fax: +32/59/270759
Openingsuren:
Vrijdag & zaterdag van 14u tot 18u en op afspraak Gesloten van 14 tot 22 mei
[email protected] www.fd11l.com
Groenedijkstraat 1, B -‐ 8460 Oudenburg T. +32 59 270 757 E.
[email protected] www.de11lijnen.com