stichting bouwresearch Aansluit ails van e gevelisolatiesystemen op kozijnen Copyright SBR, Rotterdam

stichting bouwresearch

Aansluit ails van e gevelisolatiesystemen op kozijnen

©Copyright SBR, Rotterdam

Auteur: N.W. Schellingerhout, Intro, Amsterdam Vormgeving: Vincent Schepman, Zoetermeer Illustraties: GRID Design, Hoofddorp Druk: W.D. Meinema B.v., Delft


r

dl stichting bouwresearch

Aansluitdetails van gepleisterde gevel isolatiesystemen op kozijnen

Rotterdam, december 1999


DOELSTELLING STICHTING BOUWRESEARCH

Stichting Bouwresearch (SBR) verleent de bouwnijverheid hulp bij het voorkomen en het oplossen van knelpunten bij toepassing van nieuwe inzichten en ontwikkelingen gericht op verbetering van kwaliteit, productiviteit, arbeidsomstandigheden en zorg voor de werkgelegenheid. Belangrijke doelstellingen zijn: • Het verzamelen van knelpunten en het waarnemen van relevante ontwikkelingen voor de bouwnijverheid. • Het stimuleren van de coördinatie van de programmering van onderzoek. • Het leidinggeven aan onderzoekprojecten. • Het verspreiden en uitdragen van de resultaten naar alle geledingen van de bedrijfstak. De Stichting en degenen die aan dit product hebben meegewerkt hebben een zo groot mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het verwerken -naar de laatste inzichten- van de opgenomen gegevens. De mogelijkheid dat zich desondanks toch onjuistheden en/ of onvolkomenheden kunnen voordoen, kan niet worden uitgesloten. De gebruiker van het product aanvaardt daarvoor het risico. De Stichting sluit, mede ten behoeve van degenen die aan dit product hebben meegewerkt, iedere aansprakelijkheid uit voor schade die mocht voortvloeien uit het gebruik van informatie uit dit product. © Stichting Bouwresearch

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, getransformeerd tot software, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel16b Auteurswet 1912 in verbinding met het Besluit van 23 augustus 1985,Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient u zich te richten tot: Stichting Bouwresearch, Postbus 1819, 3000 BV Rotterdam. No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm, stored in a database or retrieval system, or any other means without written permis sion from the Stichting Bouwresearch.


Inhoud

Woord vooraf

4

Inleiding

5

Voorkomen van lekkage bij traditionele uitvoering 2.1 Toepassen van afdichtingsband 2.2 Toepassen van voorgecomprimeerd cellenband

6 6 8 8

2

2.3

3

Aanbrengen van waterslagen

11

Open-voegsysteem 3.1 Principe open-voegsysteem 3.2 Uitvoering


11 12


3

C GI

Woord vooraf

,5..

'N

o CL

o

C GI

E GI ti

..

>

Cl)

GI

ca

Q ,!!! 'ii > GI c:n

..

GI 'ti GI

ti

'ai

c.. GI

c:n

C

ca >

'e;

ti

... ':;

'ti

iii c ca
Wanneer men in de nieuwbouw een gepleisterd buitengevelisolatiesysteem aanbrengt op een draagconstructie betekent dat in de praktijk eigenlijk het realiseren van massieve bouwconstructie. Deze manier van bouwen herbergt daardoor extra risico's in zich met betrekking tot het waterdicht maken van de constructie. Zwakke punten zijn daarbij altijd de aansluiting van het gevelisolatiesysteem tegen een muurdoorbreking; in de praktijk dus meestal tegen de kozijnen van ramen en deuren. De op de tekentafel goed functionerende details moeten in de praktijk met de grootst mogelijk zorg worden uitgevoerd om een goed resultaat te waarborgen. Stichting Bouwresearch heeft daarom aan Adviesburo Nieman opdracht gegeven een aansluitdetail te ontwikkelen dat in de praktijk minder uitvoeringsgevoelig is en dat tevens een grote mate van zekerheid geeft over de waterdichtheid van de constructie. Bij de introductie van nieuwe ontwikkelingen kan, hier dus een nieuw detail, altijd een vraagteken geplaatst worden bij het functioneren in de praktijk. Daarom heeft een praktijkbeproeving plaats gevonden. Omdat niet verwacht mag worden dat een nieuw ontwikkeld detail direct zal worden toegepast, is tevens gevraagd aandacht te besteden aan de huidige uitvoeringspraktijk en aan te geven op welke punten extra aandacht in ontwerp en uitvoering nodig is om tot een 'waterdicht' eindresultaat te komen. Het resultaat van dit alles is vastgelegd in het studierapport , Aansluitdetails van gepleisterde gevelisolatiesystemen op kozijnen' (459.e.99) dat tot stand kwam onder de begeleiding van een studiecommissie waarin de volgende personen zitting hadden: R. van Boxtel, Landelijke Specialisten Gevel-Isolatie, 's Hertogenbosch A Buijze, HBG Woningbouw, Rijswijk ing. J.e. van Es, Stichting Bouwresearch, Rotterdam, projectmanager AAM. Hagen, Bedrijfschap STS: Afbouwbedrijf, Woerden ing. A de Jong, Adviesburo Nieman B.v., Utrecht D.A Kloek, Rugby Group, Eindhoven, schrijvend lid J.W. Klosters, M.Ae. Klosters B.V., Meerkerk e.E.A Löbker, BKB Kwaliteitsverklaringen Bouw, Rotterdam AJ. Lucas, ERA Bouw, Zoetermeer, schrijvend lid Th. van de Molen Kuipers, voorzitter e. Stam, Houtindustrie Stam & Landman, Heerhugowaard H.J.J. Valk, Adviesburo Nieman B.V., Utrecht, rapporteur ir. P.M.H. Vlemmings, De Beer Van Helmond Architecten, Eindhoven

De inhoud van deze handleiding is gebaseerd op bovengenoemd studierapport dat onder artikelnummer 459.e.99 bij Stichting Bouwresearch verkrijgbaar is. De tekst is opgesteld door de heer N. Schellingerhout van bureau Intro te Amsterdam.

4



1

Inleiding

Kozijnen in buitengevelisolatie geven nogal eens aanleiding tot klachten over lekkage. De oorzaak is vrijwel altijd een falende waterkering. Het falen van de waterkering is weer terug te voeren op onvoldoende kwaliteit van de uitvoering. Daarbij moet de kanttekening worden gemaakt dat de traditionele wijze van afdichten ook wel erg gevoelig is voor de wijze van uitvoering. Er zijn oplossingen die minder afhankelijk zijn van de uitvoering. Deze handleiding gaat daarom in op twee mogelijkheden om de kwaliteit te verbeteren: 1 Het zorgvuldiger uitvoeren van de traditionele aansluiting. 2 Het maken van een aansluiting volgens het principe van de 'open voeg'. De aanbevelingen voor de uitvoering zijn gebaseerd op de resultaten van onderzoek dat in opdracht van SBR werd uitgevoerd door Adviesburo Nieman in Utrecht. Het onderzoek betrof het ontwikkelen van kozijnaansluitingen op gepleisterde gevelisolatie, het beproeven hiervan en het opstellen van richtlijnen en aandachtspunten voor de uitvoering. Uit de beproeving is gebleken dat afdichting op basis van het open-voegprincipe beter voldoet dan de gebruikelijke afdichting.



5

c:: c:: 'N

2

Q)

o

Voorkomen van lekkage bij traditionele uitvoering

..lI:

Q.

o

c:: Q)

E Q)

.... Cl)

>Cl) Q)

'';::: til

o

.!!! Q)

>

Q)

Cl Q)

... .... Q) Cl)

Q.

Figuur 1 toont de detaillering van een kozijnaansluiting zoals die bij buitengevelisolatie gebruikelijk is. Kenmerkend voor deze uitvoeringswijze zijn: • het (stel)kozijn wordt aangebracht voordat de buitengevelisolatie wordt aangebracht; • de aansluiting tussen kozijn en bouwkundig kader gebeurt met zelfklevend afdichtingsband; • voorgecomprimeerd ceIlenband dient als afdichting tussen kozijn en isolatiemateriaal; • de pleisterlaag loopt door tot tegen het kozijn.

Q)

Cl

c:: til >

....til

De meeste lekkages zijn terug te voeren op gebreken van de afdichting. Dit betreft zowel de afdichting met afdichtingsband als die met ceIlenband.

Q)

:::J

2 .1 Toepassen van afdichtingsband

'Ui c::

til

ct

Het realiseren van een waterdichte afdichting met afdichtingsband vereist veel zorg. De volgende punten zijn van belang. Toepassen van het geschikte materiaal

Soms wordt wasband gebruikt. Dit band is bestemd voor afdichtingen in een binnenmilieu. Bij hogere temperaturen, zoals die kunnen optreden bij metalen kozijnen, blijkt de was uit te lopen. Voor de hier bedoelde toepassing is bitumenband geschikter. Wanneer een primer nodig is om de ondergrond geschikt te maken voor het toepassen van bitumenband moeten ondergrond, primer en bitumenband op elkaar zijn afgestemd. De ondergrond moet droog zijn

Dat blijkt in de praktijk vaak niet het geval. Hoewel met een geschikte primer het bitumenband ook op een enigszins vochtige ondergrond kan worden aangebracht, verhoogt dit wel het risico van een minder goede hechting. Het is daarom beter het band op een droge ondergrond te plakken. Om dat te bereiken is het aan te raden het afdichten pas uit te voeren als de afscherming van de steiger (netten) is aangebracht. Een afscherming is toch al nodig voor het uitvoeren van het gevelpleisterwerk.

6

Figuu r 1 Deta illering va n een kozij naansluiting bij buitengevelisolatie; traditionele methode

De ondergrond moet stofvrij en vlak zijn

Los vuil en een eventuele cementsluier verminderen de hechting. Die moeten daarom eerst worden weggeborsteld. Grotere oneffenheden en randen moeten vlak worden afgestoken. Aanbrengen van een primer

Ook op een schone, droge ondergrond die poreus is, moet een primer worden toegepast. Omdat de hechtmortel voor de isolatieplaten onvoldoende hecht op een voorbehandelde ondergrond, moet de primer niet meer dan 1 à 2 cm breder worden opgebracht dan het afdichtingsband breed is. Zie' Aanbrengen van het afdichtingsband' hierna voor het bepalen van de breedte van de breedte van het band.



Aanbrengen van het afdichtingsband

De breedte van het band op de muur moet minimaal 50 mm zijn en maximaal niet breder dan de dikte van de isolatieplaat. De bandbreedte op het kozijn moet ten minste 30 mm bedragen . Verwijder circa 50 mm beschermfolie, druk de klevende laag loodrecht op de naad. Trek de beschermfolie onder gelijktijdig aandrukken van de vrijkomende kleeflaag - bij voorkeur met een nadenrol - verder weg. Overlappingen Figuur 2 Op de juiste manier ingeplakte kozijnankers

Inplakken van de kozijnankers

De kozijnankers zijn onvermijdelijke oneffenheden. Ze verhinderen een doorlopende, vlakke afdichting. De beste methode is de ankers vooraf met strookjes afdichtingsband - 50 mm rondom in te plakken (figuur 2).

Overlappingen van het afdichtingsband zijn niet altijd te vermijden. Ze vormen een zwakke plek in de afdichting, vooral bij laminaatfolie met een PE-toplaag. Bitumen hecht slecht op PE. Een overlap moet ten minste 50 mm zijn. Bij hoeken is het beter gebruik te maken van de daarvoor speciaal ontwikkelde kunststof hoek(figuur 3).

zelfklevende afd ichtingsband

kunststof hoekplaatje

Figuur 3 Gebruik op de hoeken van het kozijn kunststof hoekplaat jes ter vermijding van het overlappen van afdichtingsband op de hoeken



7

C

GI

c 'N

o

Plaatnaden

Juiste toepassing van het materiaal

Bij een binnenspouwblad van plaatmateriaal en bij onzorgvuldig gelijmde blokken is er sprake van naden waardoor water naar binnen kan dringen, ook als het afdichtingsband goed is aangebracht. Daarom moeten dergelijke naden over een lengte van 100 mm vanaf het kozijn worden dichtgezet met bijvoorbeeld een geschikte kit.

Het band mag nagenoeg niet zwellen voordat het isolatiemateriaal is aangebracht. Bij warm weer is het niet altijd mogelijk de isolatieplaten zo snel aan te brengen dat te veel zwelling wordt voorkomen. Het zwellen van een aangebroken rol kan worden voorkomen door de rol te omwikkelen met tape. Bij eerste gebruik moet de voorloopstrook worden verwijderd. Het spits toelopende einde is niet geschikt voor afdichting.

Cl.

o C

GI

2.2 Toepassen van voorgecomprimeerd

E

cellen band

GI

1;;

> Cl)

Cl)

Gecomprimeerd opencellig schuimband is in principe geschikt voor de afdichting van de naad tussen kozijn en isolatiemateriaal. In de praktijk blijkt een goede afdichting vaak moeilijk te realiseren, omdat materiaalkeuze, wijze van aanbrengen en kwaliteit van de ondergrond zeer nauw luisteren. Compressieband dicht goed af als het tot 20% van de dikte gecomprimeerd blijft. Dit betekent in de praktijk dat de naad niet te veel mag verlopen en de wanden vlak moeten zijn. Verder zijn de volgende punten van belang.

Cl)

Juiste keuze van het materiaal

GI

;:;

o

.!!!

Qj

>

GI

Cl

.

GI

'ti GI

1;; 'Qj

Q. GI

Cl C

> ..!!! 'ti

.t:

:::l

Cii C

Cl)

«

Het betreft opencellig schuimband van kunststof, geïmpregneerd met een kunstrubber, soms geïmpregneerd met bitumen. Dergelijk band wordt op rollen geleverd en is tot 15% van de dikte voorgecomprimeerd. De blijvende compressie voor een slagregendichte afdichting van een voeg bedraagt 80%. Als vuistregel voor de afmetingen van compressieband geldt: • Dikte = voegbreedte (mm) x compressiefactor (10 mm voeg bij een compressie van 80% levert een dikte van 10 mm x 80 = 80 mm). • Breedte = voegbreedte (mm) x 2,5 met een minimum van 15 mm (bij dezelfde voeg resulteert dat in een breedte van 25 mm).

Bij het aanbrengen moet het band zo weinig mogelijk worden uitgerekt. Alleen al door het afwikkelen rekt het materiaal. Na het aanbrengen zal het band daardoor in de lengterichting krimpen. De krimp bedraagt ongeveer 10 mm per meter. Houd daarmee rekening bij aansluitingen. Snijd of knip het band in de hoeken in verstek en breng het ter compensatie van de krimp met overlengte stuikend aan. Het cellenband moet op lengte worden geknipt of gesneden, nooit gescheurd. Door afscheuren wordt het band nog extra uitgerekt en zal de krimp nog sterker zijn . Ondergrond

De ondergrond moet schoon, in de regel droog en vlak zijn. De voegbreedte mag bovendien niet te veel verlopen. Bij verlopende voegen komt de vereiste compressiefactor al snel in gevaar. In de praktijk blijkt de voeg vaak niet voldoende vlak voor de toepassing van compressieband. 2.3 Aanbrengen van waterslagen

Het waterdicht aanbrengen van een waterslag in een buitengevelisolatie vereist een juiste maatvoering en een zorgvuldige uitvoering. Aan beide werden tijdens het onderzoek gebreken geconstateerd.

De toleranties blijken gering. Veel typen voegband zijn niet geschikt omdat de voegen niet voldoen aan de eisen die het type band eraan stelt.

8



stichting bouwresearch Aansluit ails van e gevelisolatiesystemen op kozijnen Copyright SBR, Rotterdam

Recommend Documents