Copyright SBR, Rotterdam

©Copyright SBR, Rotterdam

Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van het bouwtechnische en bedrijfstechnische speurwerk in de bouwnijverheid en de verbreiding van de resultaten, zowel ten behoeve van de opleiding als tot vorming van de kennis in de bouwnijverheid. (art. 2 der statuten van de Stichting Bouwresearch)

Ter bereiking van haar doel zal de Stichting met de haar ten dienste staande middelen kennis nemen van de bestaande technieken, zich oriënteren omtrent de huidige en toekomstige behoeften, materialen en technieken, de behoeften aan kennis in de bouwen alles wat nodig is doen om het onder artikel 2 genoemde doel te bereiken. (art. 3 der statuten van de Stichting Bouwresearch)


Financiering van het aannemingsbedrijf


ISBN 90 14415974


Financiering van het aannemingsbedrijf

31

rt4 lSIZl

STICHTING BOUWRESEARCH

N. SAMSOM NV ALPHEN AAN DEN RIJN - BRUSSEL 1970


Inhoud

blz. Voorwoord

Hoofdstuk 1

1.1 1.2 1.3

1.4

Hoofdstuk 2

2.1

2.2 2.3 2.4 2.5

Hoofdstuk 3

3.1

3.2 3.3

3.4 3.5

3.6 3.7 3.8

Hoofdstuk 4

4.1 4.2 4.3

4.4 4.5

4.6 4.7

4.8 4.9

Hoofdstuk 5

5.1

VII

Inleiding Aanleiding tot het verrichten van de studie Doel van de studie Samenstelling en werkwijze van de commissie Overzicht van de inhoud

1

2 3

4

Het financieringsvraagstuk in het aannemingsbedrijf De klassieke situatie Structurele ontwikkelingen Doelstelling van het aannemingsbedrijf en de eisen van de financier De onzekerheden in het aannemingsbedrijf en de mogelijkheid tot financiële planning Samenvatting

7 7 8 9 10

De activa De samenstelling van de activa en de behoefte aan financieringsmiddelen De omvang van de activa De onderverdeling van de activa De onderverdeling van de financieringsmiddelen De financiële kringloop en de continuïteit Discontinuïteitsrisico De factor onzekerheid Het te financieren onderhanden werk Samenvatting

11 11

14 15 19 19 19 24

De financieringsbronnen Vormen en voorwaarden van vermogensaanbod Het eigen vermogen Leverancierskrediet Afnemerskrediet Verschillende vormen van bankkrediet: rekeningcourantkrediet en middellang krediet Huur, huurkoop, leasing Hypothecair krediet, onderhandse lening en obligatielening Geproduceerde winst op lopende werken Samenvatting

25 29

32 34 35 38 41 42 42

De termijnregeling De invloed van de termijnbetalingsregeling op het financieringsvraagstuk Financiering van lopende werken door de opdrachtgever


44

5.2 5.3

5.4 5.5 5.6

Hoofdstuk 6

6.1 6.2

6.3 6.4 6.5 6.6

6.7

Hoofdstuk 7

7.1 7.2 7.3

7.4 7.5 7.6 7.7 7.8

7.9 7.10

Hoofdstuk 8

8.1 8.2 8.3

8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9 8.10 8.11

Financiering van de lopende werken door het aannemingsbedrijf Termijnbepaling op basis van aangevoerde materialen en bestede lonen Termijnbepaling op basis van in het werk gebrachte waarde Betaling van termijnen op basis van geplande produktie Samenvatting

45

47 47 49 51

De uitgangspunten van het financieel beheer De doelstelling van de onderneming De eisen van de vermogensmarkt als externe voorwaarde voor het financieel beleid De dynamiek van het aannemingsbedrijf De voorzienbare liquiditeit van het aannemingsbedrijf: het kernpunt in het financieringsplan De aan de financiering te stellen eisen van weerstandscapaciteit, elasticiteit en rentabiliteit De consequenties van de vereiste weerstandscapaciteit, elasticiteit en rentabiliteit Samenvatting

53

55 60 61 61

65 67

De vaststelling en bewaking van het financieringsplan De financiële functie in het aannemingsbedrijf Het gebruik van beheersinstrumenten Drie soorten financiële plannen Het financieringsplan op middellange termijn (3-5 jaar) Het financieringsprogramma (1-3 jaar) Een schema voor een financieringsprogramma van stap tot stap De liquiditeitsprognose (3-12 maanden) Overzicht financiële beheersinstrumenten Voorbeeld van een opstelling van een financieringsprogramma Samenvatting

69 69 70 70 71 71 77 77 79 83

Resultaten van de interviews Inleiding De bij de interviews behandelde vragen De financiering als knelpunt bij de groei van het bedrijf De gewenste financieringsruimte De belangrijkste gehanteerde financieringsbronnen De gewenste verhouding tussen eigen vermogen en vreemd vermogen De houding ten opzichte van leverancierskrediet Het gebruik van bankkrediet Investeringen in materieel De financiering van de lopende werken Planning en bewaking

Summary

85 85 88

89 90 91

92 93 95 96 97

99


BIJLAGEN

Bijlage A A.1

A.2 A.3

AA A.5

A.6 A.7

A.8

Bijlage B B.1 B.2 B.3 BA B.5 B.6 B.7 B.8 B.9 B.10 B.11

Bijlage C Groep A Groep B Groep C

Financiële kengetallen Toelichting De belangrijkste in deze bijlage vermelde kengetallen Bedrijfseconomische balans van een aannemingsbedrijf Exploitatierekening van een aannemingsbedrijf Kengetallen groep 0: omzet in relatie tot tijd Kengetallen groep 1 : activa in relatie tot omzet Kengetallen groep 2: passiva in relatie tot activa en omzet e.d. Kengetallen groep 3: winst in relatie met omzet en vermogen

105 107 108 109 110 111 112 113

Hulpmiddelen bij het financieel beheer Algemene toelichting op de schema's Voorbeeld van een financieringsplan op middellange termijn Schema financieringsprogramma Voorbeeld van een winstprognose Voorbeeld van een beknopte liquiditeitsprognose Voorbeeld balansprognose - balanssituatie Schema gespecificeerde liquiditeitsprognose Grafiek liquiditeitsprognose en feitelijk liquiditeitsverloop Prognose maandelijks betalingssaldo per werk Beknopt schema mutaties per werk Schema mutaties lopende werken

117 118 120 122 124 128 130 132 134 136 138

Omschrijving financiële begrippen Activa en passiva Algemene financieringsbegrippen Van produktie tot netto winst


143 145 147

Voorwoord

De behoefte aan financieringsmiddelen in het aannemingsbedrijf is in de na-oorlogse jaren zeer sterk toegenomen - relatief en absoluut - door enkele fundamentele oorzaken, die in hoofdstuk I 'Inleiding' nader worden uiteengezet. In het algemeen is het echter voor het aannemingsbedrijf niet zo gemakkelijk om financieringsmiddelen te verkrijgen en daarvoor zijn verschillende verklaringen te geven. Vanuit deze situatie. is in 1966 aan een voorbereidende studiecommissie de vraag voorgelegd: • hoe is de financiering thans in de praktijk geregeld; • welke consequenties hebben de alternatieve mogelijkheden van kapitaalvoorziening: voor de groeimogelijkheden van het bedrijf in een bepaalde tijd; met betrekking tot kosten en winstmogelijkheden ; voor de eventuele mede-zeggenschap in de leiding. In 1967 werd een definitieve studiecommissie ingesteld. In de taakomschrijving voor deze studieopdracht werd de verwachting uitgesproken dat het uit te brengen rapport de nederlandse aannemer behulpzaam zou kunnen zijn:

a bij de analysering van zijn eigen situatie ten aanzien van zijn kapitaals- en liquiditeitsbehoeften in de toekomst, gebaseerd op verschillende veronderstellingen t.a.v. groeimogelijkheden en groeitempo ; b bij het kiezen van de meest gewenste oplossing van zijn specifieke financieringsproblemen, mede gelet op de ondernemingsvorm. Na 3 jaar studie ligt het rapport thans voor U en wij menen te kunnen zeggen dat de studiecommissie aan de gestelde verwachtingen heeft voldaan. Was het nu nodig - zo vraagt U zich misschien af - dat met alle reeds voorhanden zijnde financieeleconomische literatuur zo lang moest worden gestudeerd over zulke simpele vragen. Lezing van het rapport zal U duidelijk maken dat de enkele bepaling van de financieringsbehoefte een zo ingewikkeld probleem is, dat de hiervoor gestelde vraag reeds grotendeels beantwoord wordt. Tevens dient men daarbij in aanmerking te nemen, dat men in de economische vakliteratuur verhandelingen kan vinden over de financiering van de industrie en over de financiering van handelsondernemingen, maar dat een op het aannemingsbedrijf toegespitst onderzoek niet te vinden is en dat de bestaande studies beslist niet zonder meer toepasbaar zijn op het uitvoerende bouwbedrijf. In de studiecommissie hebben financiers, financiële deskundigen, leiders van aannemingsbedrijven en organisatie-deskundigen, die zich op het terrein van de financiële planning hebben begeven, samengewerkt. De studiecommissie heeft, na eerst te hebben aangetoond dat de bepaling van de financieringsbehoefte geen eenvoudige zaak is, toch de weg weten te vinden tot een methodiek, welke de oplossing kan brengen voor de gestelde problemen. Daarmede heeft zij een stuk gereedschap gemaakt voor de ondernemer in het uitvoerende bouwbedrijf.

VII


-

De verwachting lijkt gewettigd dat het rapport niet alleen van belang is voor het aannemingsbedrijf als vrager van financieringsmiddelen maar ook voor de verschillende categorieën van kredietverschaffers, die door middel van dit rapport beter inzicht kunnen verkrijgen in de situatie van hun 'afnemer'. Wij zijn ervan overtuigd dat het aan de studiecommissie zelf de grootste voldoening zal schenken indien dit rapport ertoe bijdraagt de kanalen tussen verschaffer en gebruiker van financieringsmiddelen - kort en lang - te verdiepen en te verbreden. Bij voorbaat is de Stichting Bouwresearch de studiecommissie en de rapporteur erkentelijk voor de inspanning en tijd besteed aan deze materie, welke voor het bouwbedrijf een van de belangrijkste factoren bij de bepaling van groeimogelijkheden en groeitempo vormt.

IR. PH.J. W.A. DIDERICH

Voorzitter Stuurgroep Bedrijfstechnische Research

VIII


Copyright SBR, Rotterdam

Recommend Documents