Sterilisatie. operatierobots doet stof opwaaien

3 JUlI 2010

Sterilisatie

operatierobots doet stof opwaaien 11 INZet toeleVerANCIer MAAKt INKoPer sPIN IN Het Web 14 eUroPese rICHtlIJN roePt oP tot sAMeNWerKING 16 teCHNoloGIe IN CoNFlICt Met PrAKtIJK een uitgave van Axioma, baarn IssN 1572-1051

Infection Management

Ook bij spoedeisende situaties helpt HARTMANN Infection Management patiënten en verplegend personeel optimaal te beschermen tegen infecties.

Foliodrape® Afdekmaterialen

Operatiemutsen & maskers

Disposable instrumenten

Foliodress® Operatiejassen

OK verbandstoffen

Folidrape® Combiset

www.paulhartmann.nl

Operatie handschoenen

Onderzoekshandschoenen

inhoud

6

Kritiek introductie operatierobots IGZ is onverbiddelijk in haar rapport over de introductie van operatierobots. Ziekenhuizen hebben onvoldoende zorgvuldig gehandeld, waardoor de patiëntveiligheid in het geding is. Niet waar reageert een aantal van hen. Enige nuancering is geboden.

eN VerDer: 14 ACtUeel De nieuwe richtlijn MDD heeft gevolgen voor de hele keten, dus ook voor inkoop

11

Wie slim is, wordt beter “Winst zit ‘m in dingen slimmer doen: zelf doen waar je goed in bent en de rest uitbesteden”, aldus Roel van Driel van GSSI Philips Healthcare over de toegevoegde waarde van leveranciers.

16 UItGelICHt Domotica betekent meer veiligheid en privacy 20 lNAG Afdeling Inkoop is medeverantwoordelijk voor de patiëntveiligheid 22 oNDer De loeP Het laterale kantelbed van Wissner-Bosserhoff

colofon Concept & realisatie: Axioma Custom Media Tel: (035) 548 81 40 In opdracht van NEVI ISSN 1572-1051 redact ie: Colette van Bommel, Diederik Wieman, Merel Bevaart, Karen Feenstra (Axioma) Vorm & illust rat ie: Richard Wouters (Axioma) redact ieadres: Axioma Custom Media Postbus 176, 3740 AD Baarn Tel: (035) 548 81 40 Fax: (035) 542 58 20 E-mail: [email protected]

redact ieraad: Meindert Engwerda (Flevoziekenhuis) Guus van den Tweel (St Jansdal) Annemiek ten Brink (Tergooiziekenhuizen) Jan Bos (LNAG) Addie Bouwman (H2W Facility) Wiebeke Sittrop (NEVI) Colette van Bommel (Axioma) Adver tent ie - exploitat ie: Axioma Custom Media afdeling sales Tel: (035) 548 81 54 Adver teren in inskoop: Sluitingsdata van nr. 4 - 2010 Reserveren: 15 juli 2010 Aanleveren materiaal: 29 juli 2010

Abonnementen: Springer Media Postbus 246 3990 GA Houten Tel: (030) 638 37 36 Een jaarabonnement bedraagt € 57,50 exclusief BTW. Het abonnement wordt per kalenderjaar verlengd tenzij het twee maanden voor afloop van het kalenderjaar schriftelijk wordt opgezegd. Mutaties en/of opzeggingen van abonnementen van leden van de verenigingen, bij: NEVI : [email protected] VHIG : www.vhig.nl NVLO : www.nvlo.nl Axioma is onderdeel van Springer Media

3

nieuws

Kort… … De Mooi Mens Verkiezing zet bijzondere mensen die werken in de zorg in het zonnetje. Tot 13 augustus kunt u uw collega’s op http:// mooimens.izz.nl inschrijven voor deze verkiezing.

… De zorgkosten binnen een jaar met ruim 1 miljoen euro terugdringen. Dat is een van de redenen waarom het Medisch Centrum Leeuwarden samengaat met het ziekenhuis De Tjongerschans in Heerenveen.

Maak Nederland beter De gemiddelde Nederland betaalt in zijn leven 340.000 euro aan zorgkosten, maar hij krijgt hier gezondheid en welzijn voor terug ter waarde van 450.000 euro. Onze gezondheidszorg kost dus veel geld, maar levert nog veel meer op. In de eerste plaats natuurlijk gezondheidswinst, maar niet te vergeten economische groei. Econoom Marc Pomp doet in zijn boek ‘Een beter Nederland. De gouden eieren van de gezondheidszorg’ uit de doeken dat onze gezondheidszorg een uitstekende investering is. Het is geen alibi om de zorguitgaven kritiekloos te laten stijgen, maar, zo stelt Pomp, het is geen reden om met botte bezuinigingen de kip met de gouden eieren te slachten. een beter Nederland. De gouden eieren van de gezondheidszorg / Marc Pomp / Uitgeverij Balans / ISBN 9789460032455 / € 17,95 lezersactie: inskoop geeft tien gratis exemplaren weg. Mail naar [email protected] als u kans wilt maken op het boek van Marc Pomp.

… Het ontwerp van revalidatiecentrum Groot Klimmendaal in Arnhem won de architectuurprijs ‘BNA gebouw van het jaar 2010’. Het gebouw doet meer denken aan een welnesscentrum dan aan een ziekenhuis, meent algemeen directeur-bestuurder Juan Martina.

Overheidstekort boost voor commerciële zorg Nederland telt twee commerciële ziekenhuizen, maar volgens Patrick Jeurissen zal dit aantal de komende jaren sterk stijgen. In zijn proefschrift, waarmee hij onlangs promoveerde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, stelt hij dat de hoge vergoedingen voor private investeringen, het gebrek aan publiek kapitaal en het bieden van hogere inkomens aan artsen de groei van commerciële ziekenhuizen in de hand werkt.

eHealth houdt zorg betaalbaar … NEVI CPD groeit gestaag en verwelkomde onlangs al weer zijn 200ste lid. Een mijlpaal, die volgens NEVI aantoont dat de inkoopprofessional behoefte heeft aan persoonlijke groei, kennisontwikkeling en inkoopinnovatie. Lid worden kan via www.nevi.nl.

eHealth, ofwel de innovatieve toepassing van ICT en internet in de zorg, maakt de zorg beter, toegankelijker en goedkoper. Dat zegt althans de Nederlandse Vereniging voor eHealth (NVEH). De vereniging onderbouwt haar mening met cijfers. Zo zorgt tele-dermatologie voor 67% minder fysieke doorverwijzingen naar het ziekenhuis en bespaart de zorgverzekeraar 53% van de kosten. De NVEH pleit daarom voor een versnelde, duurzame en verantwoorde verankering van eHealth in de zorg. Zo moet er gerichter worden geïnvesteerd in eHealth onderzoek en ontwikkeling. Ook is de vereniging voorstander van transparantere regels en financiële prikkels voor innovatie.

… Nederlanders nemen ten opzichte van andere Europeanen relatief weinig zorg af. Ook geven we internationaal gezien met 3,7% van het bruto binnenlands product het minste uit aan zorg. Verder ligt de productie in Nederlandse ziekenhuizen vrij laag en liggen we minder vaak en lang in het ziekenhuis. Bron: SiRM

4

inSkoop 3 . 1 0

column

Wildgroei of zorg

op maat?

De POP-poli voor depressieve zwangeren, de snotterpoli, de overgangspoli en de niet-meer-rokenpoli. Voor de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en de Huisartsen Kring Amsterdam is de maat vol. Zij slaan alarm over de wildgroei aan poliklinieken in ziekenhuizen. De NVZ vereniging van ziekenhuizen vindt het een logisch gevolg van de marktwerking in de zorg. “Het staat ziekenhuizen vrij om dit soort initiatieven te ontplooien”, zegt de woordvoerder in de Volkskrant. “Het mag gewoon. De minister heeft de marktwerking zelf gestimuleerd.”

Weinig rooskleurig 53%

Maarten Erasmus Msc MBA werkt als managing consultant bij Emeritor, the procurement solutions company.

Werk aan de winkel De kosten van curatieve zorg zijn in Nederland – na Noorwegen, Luxemburg en Zwitserland – de hoogste van Europa. Zorgwekkend, vooral omdat wij relatief minder vergrijzing hebben. Ons land scoort slecht op doelmatigheid. De productiviteit blijft al jaren achter bij de loonontwikkeling. De honoraria van vrij gevestigde specialisten zijn de hoogste van Europa. Dat is het dubbele van die in bijvoorbeeld Duitsland. Ook de investeringen in medische infrastructuur zijn twee keer zo hoog. Je zou verwachten dat onze zorg de allerbeste is, maar dat is helaas niet het geval. Duitse zorg is beter. Het is terecht dat onze minister de noodklok luidt en 6,4 miljard, ofwel twintig procent wil bezuinigen.

van de werknemers in de zorg vindt de werkdruk te hoog.

63%

van de werknemers in de zorg verwacht dat binnen 4 jaar de kwaliteit van de zorg afneemt. Bron: Menzis

AGeNDA

Om dit doel voor 2016 te bereiken, liggen nu twee scenario’s klaar. In beide varianten komt de helft van de bezuiniging uit de portemonnee van de patiënt. Daar komen we dus niet meer onderuit. De andere helft moet komen van de zorgaanbieders. In variant A richt de overheid regionale zorginkoopkantoren op. Deze gaan zorg inkopen bij concurrerende zorgaanbieders. In variant B wordt de huidige ontwikkeling van concurrerende verzekeraars versneld doorgezet.

Nyenrode congres: ‘best Value Procurement’ 29 september Kosten: gratis (leden) / € 125,- (niet-leden) Locatie: Universiteit Nyenrode, Breukelen Meer informatie: www.nevi.nl

CPD only Jaarcongres 15 oktober

Goed nieuws dus. Er is binnenkort 3 miljard minder te besteden en dat gaat wringen. Werk aan de winkel voor inkopend Nederland. In scenario A worden inkoopbureaus opgericht, in scenario B gaan de verzekeraars veel meer inkopen en in beide gevallen zullen de zorgaanbieders hun inkoop flink moeten optuigen. Overal zijn inkopers nodig. Dus geniet nog even van de vakantie, want er komen vijf drukke jaren.

Kosten: gratis (leden) / € 50,- (niet-leden) Locatie: nog onbekend Meer informatie: www.nevi.nl

International supply management congress 2 en 3 december Kosten: gratis (leden) / € 295,- (niet-leden) Locatie: RAI Amsterdam Meer informatie: www.supplymanagementcongress.nl

3 . 1 0 inSkoop

5

coverstory

IGZ-rapport: introductie operatierobots onzorgvuldig verlopen

Ziekenhuizen eisen

Bij de aanschaf en ingebruikname van operatierobots hebben ziekenhuizen onvoldoende zorgvuldig gehandeld. Dit blijkt uit onderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) dat in mei verscheen. Enkele van de onderzochte ziekenhuizen nuanceren het rapport. 6

inSkoop 3. 1 0

coverstory

nuancering I

GZ stelt in haar onderzoek dat de betrokken ziekenhuizen veelal geen (volledig) Programma van Eisen (PvE) hadden opgesteld, omdat er maar één aanbieder van operatierobots is: Da Vinci. Als gevolg daarvan kregen ziekenhuizen niet tijdig in beeld wat nodig is om de operatierobot veilig en verantwoord in het zorgproces te introduceren, blijkt uit het rapport van IGZ. Daardoor ontbrak het aan tijdige training van met name ondersteunende professionals, tijdige aanschaf en inzet van randapparatuur voor reiniging, desinfectie en sterilisatie, en het tijdig realiseren van infrastructurele voorzieningen. Nuanceren

Een van de bezochte instellingen was het Jeroen Bosch Ziekenhuis in ’s-Hertogenbosch, dat nu een kleine twee jaar met de Da Vinci operatierobots werkt. Bestuursvoorzitter prof. dr. Willy Spaan heeft het rapport gelezen, maar brengt graag wat nuanceringen aan. “Het Jeroen Bosch Ziekenhuis heeft een zeer zorgvuldig traject belopen waarbij zowel de afdeling Inkoop, de medisch technici als het OK-management betrokken was. Alle aspecten die bij de aanschaf van een operatierobot aandacht nodig hadden, hebben dat ook gekregen. Alhoewel er natuurlijk ook zaken waren die beter konden, herkennen wij ons daarom niet geheel in het rapport.” Het Academisch Ziekenhuis Maastricht (azM) plaatst een gelijksoortige kanttekening. Stéphanie Schellinx van de afdeling Inkoop: “Wij hebben de robot in 2003 aangeschaft en zijn een jaar daarvoor met het inkoopproces gestart.” Dat er geen PvE was, betekent echter niet dat er onzorgvuldig is ingekocht. “Robotchirurgie was toen echt helemaal nieuw. De afdeling Inkoop heeft samen met de instrumentele dienst eerst een vooronderzoek gedaan om te zien wat het inhield en wat er bij kwam 3 . 1 0 inSkoop

3 Sterilisatie

operatierobots doet stof opwaaien 11 INZET TOELEVERANCIER MAAKT INKOPER SPIN IN HET WEB 14 EUROPESE RICHTLIJN ROEPT OP TOT SAMENWERKING 16 TECHNOLOGIE IN CONFLICT MET PRAKTIJK

kijken. Wat voor bouwkundige aanpassingen je bijvoorbeeld moet doen, wat voor personeel je nodig hebt, wat de exploitatiekosten zijn. De Raad van Bestuur heeft vervolgens positief besloten, daarna is er een multidisciplinair team samengesteld voor de inkoop en introductie.” Alles vastgelegd

Als er wel een PvE was opgesteld, was het hele traject niet wezenlijk anders verlopen, vermoedt Schellinx. “We hebben toen immers ook alles vastgelegd, alleen de toepassingsmogelijkheden – naast vaatchirurgie – waren op dat moment nog niet duidelijk. Maar dat komt omdat robotchirurgie toen nog in de pioniersfase zat.” Toch heeft de afdeling Inkoop wel wat van het rapport opgestoken. “Het is altijd weer een leermoment. We hebben onze inkoopprocedures nog maar eens extra aangescherpt én gepubliceerd. Je moet je altijd afvragen welke mensen er betrokken moeten worden en of je toch niet een bepaalde discipline bent vergeten. Met de aanschaf van de robot was dat moeilijk, omdat het een nieuwe technologie was. De meerwaarde van een PvE was op dat moment beperkt. Je koopt zo’n robot voor vaatchirurgie, maar na de aanschaf werd het indicatiegebied uitgebreid met urologie.” Zelf aangekaart

De kwestie omtrent de operatierobots is overigens door een aantal ziekenhuizen zelf bij de inspectie aangekaart. Spaan: “Ons probleem lag bij het schoonmaken en desinfecteren van de robotarmen, die tien keer hergebruikt kunnen worden. Omdat er op het moment van installatie geen wasmachines waren waarin de armen gereinigd konden worden, werd de sterilisatie mechanisch gedaan.” Dit handwerk druist in tegen de regels van de Werkroep Infectie Preventie (WIP). “Daarover hebben wij de inspectie gevraagd mee te denken. We zijn beargumenteerd van de norm afgeweken. En daarvoor nemen we ook onze bestuurlijke verantwoordelijkheid.” Overigens was het mechanisch reinigen in de visie van het Jeroen Bosch Ziekenhuis voldoende veilig. “Het reinigen gebeurde volgens de procedure die de fabrikant adviseert en die wereldwijd door talloze ziekenhuizen wordt gevolgd. Wij voerden trouwens altijd een extra controle uit; als de arm tien keer gebruikt was, knipten we hem open en deden microbiologische tests. De uitslagen waren altijd negatief.” Hoge eisen

Ook uroloog Tom Tuytten van het azM zet vraagtekens bij het deel van het rapport dat over sterilisatie van de apparatuur gaat. “De eisen in Nederland zijn uitzonderlijk hoog.” Volgens hem heeft zelfs de als zeer streng bekendstaande FDA, de Food and > 7

coverstory

3 Sterilisatie

operatierobots doet stof opwaaien 11 INZET TOELEVERANCIER MAAKT INKOPER SPIN IN HET WEB 14 EUROPESE RICHTLIJN ROEPT OP TOT SAMENWERKING 16 TECHNOLOGIE IN CONFLICT MET PRAKTIJK

Drug Administration die de veiligheid van voedsel, geneesmiddelen en medische apparaten in de VS bewaakt, geen problemen met mechanische sterilisatie. “Nederland is binnen Europa het enige land dat problemen maakte over deze werkwijze.” Tuytten benadrukt verder dat er in de tijd dat het azM de robot aanschafte, geen wasmachine bestond waarin de robotarmen paste. “Inmiddels is die er wel en hebben we hem ook aangeschaft. Je kunt daardoor misschien nog iets beter garanderen dat de binnenkant goed schoon wordt.” Volgens de uroloog is robotchirurgie anno 2010 booming business. Het zou daarom best zo kunnen zijn dat de inspectie met het rapport het enthousiasme onder ziekenhuizen wat wil temperen. “Men wil geen wildgroei, omdat het dan moeilijker wordt om de kwaliteit in de gaten te houden”, zegt Tuytten. Bovendien zouden ziekenhuizen vanuit concurrentieoverwegingen wel eens te gehaast tot aanschaf over kunnen gaan. “Dan wordt er een robot gekocht zonder dat er een integratie is met een steriliteitteam.”

specialisten zelf worden volgens het ‘train de trainer’-principe in de praktijk opgeleid. Ook hier is geen gevalideerd programma voor. Met nieuwe technologieën kun je je bovendien bijna nooit richten op landelijke voorbeelden. De les die je uit het rapport kunt trekken, is de volgende: je denkt dat je aan de eisen voldoet, maar dat blijkt in de praktijk dus niet altijd zo te zijn.”

terechte kritiek

Alle betrokkenen concluderen dat er ook terechte kritiekpunten in het rapport staan. Spaan: “Een aantal hebben we binnen 24 uur kunnen oplossen. Andere zaken zijn in een plan van aanpak gevat, bijvoorbeeld rondom de opleiding, de complicatieregistratie, de validatie van de nieuwe wasmachine en het maken van afspraken omtrent de overdracht van de robot na fabrieksonderhoud.” Ook het azM stelde naar aanleiding van het rapport een plan van aanpak op. Er zijn verbetertrajecten in gang gezet op

enkele conclusies uit het IGZ-rapport • ONVOLDOENDE BETROKKENHEID er is onvoldoende betrokkenheid van technici en deskundigen bij reiniging, desinfectie en sterilisatie bij aanschaf en implementatie. • GEEN PROGRAMMA VAN EISEN Ziekenhuizen bleken voorafgaand aan de aanschaf van de operatierobot geen (volledig) Pve te maken vanuit de

“Je denkt aan de eisen te voldoen, maar daar kun je je lelijk in vergissen”

redenering dat er geen producten vergeleken konden worden, omdat er maar één leverancier was. • TRAININGSVEREISTEN VOOR WERKEN MET OPERAtIerobot te WeINIG CoNCreet - operateurs: startcriteria onvoldoende concreet in de helft van de gevallen. - oK-assistenten: de training van de fabrikant is bruik-

het punt van betrokkenheid van klinisch fysici bij aanschaf en gebruik, training van gebruikers, randapparatuur voor reiniging en risicoanalyse (met name elektrische veiligheid). Ook wordt meer aandacht besteed aan infrastructurele voorzieningen en registratie van resultaten en complicaties. Toch blijft het bij een nieuwe technologie als robotchirurgie pionieren, meent Tuytten. “De leverancier van de robot geeft trainingen aan verpleegkundigen en OK-medewerkers, maar deze zijn niet gevalideerd, en dat is wel wat de inspectie vraagt. En de 3 . 1 0 inSkoop

baar genoeg. - technici en deskundigen: slechts sporadisch wordt tijdig ingezet op verwerving van specifieke deskundigheid ten behoeve van robotchirurgie. • BEHANDELRESULTATEN WEL GEREGISTREERD, MAAr NAUWelIJKs GeANAlYseerD er ontbreekt vaak nog een bruikbare structuur om deze data te analyseren en tot een evaluatie te komen.

9

medical

Heijneman Medical BV Allen Heijneman

Martin Merivaara Modul Technik

Provita

Reison Medical ScoreMedi Stille Trulife

CADD® 250ml mEDICATIECASSETTE Veilig, zeker en ambulant

Beensteunen voor Gynaecologie/ Urologie Positioneringsmateriaal voor Orthopedie Specialistische operatietafel accessoires (Elektrische) instrumententafels Custom-made producten Onderhoud, installatie en service Advies Operatielampen Operatietafels (OK en polikliniek) en toebehoren Patiëntentrolleys (div. Uitvoeringen)

Al 25 jaar zijn de CADD® ambulante infusiesystemen met de bijbehorende disposable toedieningssets, 50 en 100ml medicatiecassettes van Smiths Medical een begrip. Vanwege de toenemende vraag binnen ziekenhuizen en thuiszorgbedrijven naar een medicatiecassette met een groter infusievolume voor ambulante infusie is de range onlangs uitgebreid met de CADDTM 250ml medicatiecassette.

Voorzieningenbrug voor de OK Plafondpendels Medische Technische Voorzieningen Bedwandgoten Onderzoekslampen Infuushouders Plafond-/ wandrail systemen Verrijdbaar Hygienecenter

De CADDTM 250ml medicatiecassettes zijn gesloten en compact voor een optimaal ambulant gebruik. Voor een toediening van medicatie tussen de 100 en 250 ml kunnen de medicatiecassettes rechtstreeks worden aangesloten op CADD® pompen, zoals de Legacy, Prizm en de nieuwe Solis. Veiligheid en continuïteit bij ambulante infusietherapie worden hierdoor verhoogd en gebruiksvriendelijkheid en patiëntgemak staan centraal. De medicatiecassettes hebben een geïntegreerde Flow Stop veiligheidsfunctie om het risico op vrije doorstroom van medicatie te verkleinen. De keuze uit gele, blauwe of transparante cassettes maakt het mogelijk verschillende infusies te onderscheiden, afhankelijk van uw klinische voorkeur.

Operatietafel accessoires Krukken en stoelen Specialistische behandelbanken LED hoofdlamp Positioneringsmateriaal Anti-decubitus pads

De CADDTM 250ml medicatiecassettes zijn per direct beschikbaar. Meer inforMatie op www.smiths-medical.nl, www.smiths-medical.tv of via Customer Support, telefoonnummer 073 – 528 50 50.

Postbus 408 3400 AK IJSSELSTEIN www.heijnemanmedical.nl

Adverteren in inskoop Uw product onder de aandacht brengen van inkopers? Op zoek naar een inkoper om uw team te versterken? U bereikt uw doelgroep via inSkoop, hét vaktijdschrift voor inkopers en assortimentscoördinatoren in de zorg. Magazine

leZers oNDerZoeK VAN DE DOELGROEP ZINE LEEST HET MAGA VOOR IEDERE KEER VAN TOT ACHTER

78%

84%

AAN RA ADT INSKOOP BIJ ZIJN OF HA AR COLLEGA’S

inSkoop is een uitgave van de Sectie Zorg, onderdeel van NEVI (Nederlandse Vereniging voor Inkoopmanagement) Doelgroep • managers inkoop en logistiek in de cure en care sector • assortimentscoördinatoren • leidinggevenden op OK’s • ziekenhuishygiënisten Verschijning 6 keer per jaar oplage 850 exemplaren INKOPERS WAARDEREN N INSKOOP MET EE

7.0

Weten wat de advertentiemogelijkheden zijn? T (035) 548 81 54 E [email protected]

interview

Wie slim is, wordt beter Wat is de toegevoegde waarde van leveranciers? Voor Roel van Driel is het antwoord duidelijk. “Winst zit ’m in dingen slimmer doen: zelf doen waar je goed in bent en de rest uitbesteden. Anders red je het niet.”

D

e vice-president supply chain management bij GSSI Philips Healthcare weet waarover hij praat. Roel van Driel heeft vaker met het verandertrajectbijltje gehakt. Hij was een van de sprekers tijdens de NEVI Zuid kringbijeenkomst met als thema: hoe kun je waarde creëren in de hele supply-keten? Een gevoelige vraag voor de zorgsector, die met ietwat ongezonde argwaan leveranciers liever op afstand houdt. Maar de wereld verandert en ook de gezondheidszorg wordt geconfronteerd met noodzakelijke kostenreducties. En dan is er nog de nieuwe wetgeving die transparantie eist, want anders kan een zorg­ instelling haar CE-certificatie wel vergeten. Met welke veranderingen heeft de gezondheidszorg zoal te maken?

“De wereld is veel dynamischer geworden, de markten zijn volop in beweging. De prijs-prestatieverhouding is veel belangrijker geworden en deze wordt steeds transparanter. Markten verschuiven drastisch naar lagelonenlanden, dat geldt ook voor de zorg. In die regio’s heerst een andere prijs-prestatieverhouding. Er worden wel degelijk top-end producten geleverd in bijvoorbeeld China, maar de groei in deze markten zit ’m voornamelijk in producten met een gemiddeld tot laag specificatieniveau. De gedachte ‘goed is goed genoeg’ zijn wij simpelweg niet gewend. Bovendien zet deze instelling een enorme druk op de prijs.” 3 . 1 0 inSkoop

Goed is goed genoeg. Hoe gaat de zorg om met deze gedachte?

“De gezondheidszorg is vrij conservatief, maar in West-Europa zie je een toenemende mate van transparantie in kosten en kwaliteit. Dat wordt steeds bedrijfsmatiger aangepakt. Je ziet bijvoorbeeld consolidaties waarin meer dan honderd zieken­ huizen in Europa worden bestierd. Dan ontstaan er vanzelf regiofuncties: in één ziekenhuis vind je de top-end specificatie met top-end apparatuur. In de ziekenhuizen daaromheen tref je goede apparatuur aan, maar met een iets lager specificatie­ niveau dat volstaat voor 95 procent van de gevallen. De overige vijf procent wordt verwezen naar het top-end ziekenhuis.”

“De gedachte ‘goed is goed genoeg’ zijn wij niet gewend” Is die schifting wel wenselijk?

“Het is vooral logisch. Als er kostendruk ontstaat op apparatuur, ontstaat vanzelf specialisatie. Je kunt niet meer goed zijn in alles. Het is niet gemakkelijk om toe te geven dat je iets niet

> 11

interview

“Het uitbesteden van taken is iets anders dan het over de schutting gooien” zo goed kunt – niets menselijks is ons vreemd. Maar iedereen begrijpt dat je niet overal sterk in kunt zijn. Dus besteed uit waar je niet zo goed in bent en bouw verder op de sterke punten. Hierdoor wordt de kwaliteit van het product of de dienst beter en worden de kosten lager.” Toen u voor Philips Assembléon werkte, hebt u een dergelijk proces geleid. Hoe ging dat?

“Door de drastisch veranderende industrie werden we gedwongen om op een andere manier te gaan werken. Het eerste dat we deden, was transparant maken waar het bedrijf staat ten opzichte van de concurrentie met betrekking tot prijs en prestatie. Er bleek een gat te overbruggen en de druk op het budget was erg groot. We moesten nagaan welke zaken echt belangrijk zijn en onze kerncompetenties bepalen. Die wilden we uitbouwen om daarin de beste van de wereld te worden. De zaken die overbleven, moesten we uitbesteden. Wij kwamen tot de conclusie dat tot die overblijvende zaken ook het ontwerpen en maken van producten niet tot onze kern hoort, net als life cycle management: het elk jaar door ontwikkelen om beter en goedkoper worden.” Ontwikkelwerk uitbesteden, dat idee werd vast niet door iedereen juichend ontvangen?

“Natuurlijk was er weerstand. Voor de afdelingen Inkoop en Research & Development was het bedreigend. Voorheen hielden we het denk- en ontwikkelwerk graag in huis, in plaats van dat we partners een kijkje in de keuken lieten nemen. Toen duidelijk werd dat er werk genoeg was voor iedereen, dat we alleen niet meer alles zelf zouden doen, kwam er rust in de tent.” Werd de afdeling Inkoop dan niet gedegradeerd tot een soort doorgeefluik?

“Nee, integendeel. Het anders gaan werken met suppliers bleek echt een strategische zet, waar Inkoop een leidende rol in kreeg. Door toeleveranciers in te zetten, wordt het werk van Inkoop alleen maar belangrijker. Als je meer uitbesteedt, wordt je rol groter en het communicatiepatroon diverser. Bedenk goed dat het uitbesteden van taken iets anders is dan het over de schutting te gooien. Als je niet weet waar een taak over gaat, kun je het niet uitbesteden. Je moet goed kunnen definiëren hoe je het wil laten interfacen in de organisatie en de delen bepalen die je zelf blijft doen. Bovendien kun je nooit de juiste toeleverancier vinden als je niet kunt vertellen wat je precies wilt. Daarom wordt de rol van Inkoop steeds zwaarder. De inkoper wordt echt een spin in het web. Niet alleen direct naar de toeleverancier, maar ook naar de tweede en misschien wel 12

de derde schakel in de keten. Dat heb ik zelf zien gebeuren. Functies worden zwaarder en je ziet mensen groeien. Verandering is soms een bedreiging, maar het is vooral een kans.” Zo’n traject gaat niet vast niet over één nacht ijs.

“Zeker niet, we zijn er ongeveer vier jaar mee bezig geweest. Je kunt er geen tijdpad aan hangen. Ook al weet iedereen waar we naartoe gaan, dan nog is de exacte route onbekend. De druk van de markt was wel groot genoeg om ermee op te schieten. De meeste tijd gaat zitten in het proces van definiëren, dus de marketing intelligence verzamelen en het antwoord vinden op de vragen: waar staan we? Waar willen we staan? Wat betekent dat voor de organisatie? Wat doen we zelf en wat besteden we uit? Waar zijn we goed in? Wat is ons budget? In eerste instantie kom je uit op twintig of dertig competenties. Maar als je daar eerlijk doorheen gaat, dan blijven er drie of vier kerncompetenties over waar iedereen het mee eens moet zijn.”

“Verandering is soms een bedreiging, maar het is vooral een kans” inSkoop 3. 1 0

portret

een lange adem is dus wel een vereiste?

“Dat geldt zowel voor het interne proces van definiëren van de strategie en daar de organisatie op richten, als voor het ontwikkelen van de bijpassende supply base. Dat is de volgende stap. Want vaak passen huidige leveranciers niet meer bij de nieuwe toekomstplannen. Deze opnieuw kwalificeren lukt alleen als de plannen echt gedragen worden door het totale management. Dat is geen gemakkelijk opgave. Daarnaast is een traject van verandermanagement onlosmakelijk verbonden met risico’s nemen. Mensen moeten de vrijheid hebben om nieuwe paden in te slaan, maar ook de discipline om risico’s in te schatten en te beperken. De balans is essentieel. Maar kostendruk gaat het hele proces in gang zetten.”

“Het goedkoper maken van diensten leidt tot uitholling en dat is niet de toekomst” speelt marktwerking nog een rol in dit proces?

“Marktwerking is een hele sterke drijvende kracht, maar een andere belangrijke component is de mogelijkheden die de zorg krijgt aangereikt. Vergrijzing bijvoorbeeld, daardoor is het zorgpeil steeds moeilijker te handhaven. Het is jammer dat marktwerking een negatieve connotatie heeft gekregen. Deels is dat terecht, bijvoorbeeld als het gaat om de uitvoering; dezelfde diensten werden steeds goedkoper gemaakt. Maar dat leidt tot uitholling en dat is niet de toekomst. Het gaat erom dat je dingen slimmer doet.” Nog even terug naar de rol van inkopers. Hoe kunnen zij het beste omgaan met de nieuwe situatie?

“Heel belangrijk is een open communicatie met de leveranciers. Zij moeten met ‘brains’ je bedrijf in kunnen stappen en investeren. De tijd van uurtje factuurtje en u vraagt wij draaien is echt voorbij. In de nieuwe situatie moeten toeleveranciers ook risico’s nemen, dus willen ze wel meer weten van jouw business. Daarin is inkoop heel bepalend.”

3 . 1 0 inSkoop

ilde W e d e k Nien A SSORTIM MEDISCH

E N T S CO Ö

E H U L PM

ISAL A KL

RDINATO

IDDELEN

INIEKEN

0 09 SINDS: 2

Invloed op kwaliteit Vorig jaar wisselde Nienke de Wilde van baan binnen de Isala Klinieken. Als assortimentscoördinator heeft ze niet langer te maken met de hectiek en de onregelmatigheid van het werk als SEH-verpleegkundige. Een erg goed alternatief, want de regelmatige werktijden zijn beter voor haar energiebalans. Wel mist ze soms de super spoed patiënt. Even snel een infuus prikken. In haar werk heeft ze nog veel te maken met haar voormalige vakgebied. “Ik ben vooral bezig met producten voor de OK, de IC, anesthesiologie en de hart-longafdeling. Het leuke van dit werk is bovendien dat ik nu in alle lagen van het ziekenhuis contacten heb.” Nog belangrijker vindt De Wilde echter de impact van haar werk. “Als SEH-verpleegkundige ben je gefocust op de zorg van één patiënt. Nu werk ik overkoepelend en kan ik voor veel meer mensen iets betekenen. De verantwoordelijkheid en de invloed die je hebt op de kwaliteit en de patiëntveiligheid binnen het ziekenhuis, dat is echt gaaf.” Naast haar reguliere werkzaamheden als schakel tussen eindgebruikers en leveranciers, zette ze een aantal trajecten in gang. Ze startte met leveranciersbeoordelingen en werkt aan een standaard hulpmiddelenpakket voor obese patiënten te komen. En dan is er nog een belangrijk privéproject voor De Wilde, die een post-hbo-opleiding gezondheidszorg in ontwikkelingslanden volgde. ”Deze zomer ga ik twee maanden naar Sri Lanka, onder andere om vrijwilligerswerk te doen in een opvanghuis voor tienermoeders. Ik heb altijd al graag een keer ontwikkelingswerk willen doen, en nu heb ik de kans!”

13

R

actueel

De gewijzigde Medical Device Directive heeft voor inkopers geen gevolgen? Wel dus! Leveranciers hebben informatie nodig uit de praktijk om medische hulpmiddelen veiliger en beter te maken. Daarom kloppen ze aan bij ziekenhuizen. Zonder samenwerking geen kwaliteitsslag.

Nieuwe richtlijn medische hulpmiddelen raakt inkoop

Werk aan de winkel E

uropese regelgeving omtrent medische hulpmiddelen is relatief nieuw. De eerste Europese richtlijn werd in 1998 ingevoerd, voor die tijd hanteerde iedere lidstaat zijn eigen normen en eisen op het gebied van medische hulpmiddelen. Bij de invoering van de Europese richtlijn is meteen afgesproken dat deze geëvalueerd en eventueel aangepast zou worden. Dat gebeurde, wat in 2007 leidde tot de officiële publicatie van die aanpassingen door de Europese Unie. Nadien kregen de lidstaten tot eind 2008 de tijd om de vernieuwde richtlijn om te zetten in nationale wetgeving. Nu ook dit traject is verlopen, is de gewijzigde MDD van kracht. Sinds 21 maart 2010 moeten alle fabrikanten van medische hulpmiddelen aan de nieuwe eisen voldoen. Veranderingen

“Het gros van de richtlijnen heeft te maken met het ontwerp en de productie van medische hulpmiddelen”, vertelt Luc Knaven, branchemanager Medische Technologie bij de FHI, de federatie van technologie branches. De belangrijkste wijzigingen hebben betrekking op software, chirurgische instrumenten voor contact met centraal zenuwstelsel, gebruiksaanwijzingen, transparantie van informatie, bewaartermijn technische documentatie, combi­ natieproducten met geneesmiddelen en klinische evaluatie. Knaven licht enkele onderwerpen toe: “Software die een medisch hulpmiddel is, bijvoorbeeld diagnose- of klinische software, moet volgens de nieuwe richtlijn gevalideerd zijn. Ook moeten eenmalige medische hulpmiddelen als zodanig duidelijk gelabeld zijn en in de gebruiksaanwijzing moet de risico’s van hergebruik expliciet worden vermeld.” 14

Uitgebreide bevoegdheid

Klinische evaluatie is een ander hot item uit de nieuwe richtlijn. Deze is nu verplicht gesteld voor alle klasse III medische hulpmiddelen, ofwel de hoog risico hulpmiddelen, zoals pacemakers, hartkatheters en kunsthartkleppen. De documentatie van de klinische evaluatie moet continu geactualiseerd worden met informatie uit de Post Market Surveillance (PMS). Onder dit laatste wordt de wettelijke verplichting verstaan, die fabrikanten hebben om de kwaliteit en veiligheid van de door hun verkochte medische apparatuur passief en actief te beoordelen en waar nodig te verbeteren. Knaven: “Verder is de bevoegdheid van de Inspectie voor de Gezondheidszorg uitgebreid als het gaat om controle en toezicht. Ze kunnen nu producten in beslag nemen, de handel stil laten leggen en boetes opleggen aan zowel fabrikanten, leveranciers als gebruikers.” Informatiewinning

Hoewel de nieuwe Europese richtlijn vooral op fabrikanten en in minder mate op distributeurs betrekking heeft, zullen ook afnemers er het nodige van merken. “Fabrikanten moeten structureel informatie over hun producten uit de markt terug gaan halen”, zegt Knaven. “De vraag is hoe je daar mee omgaat zonder elkaar gek te maken met stapels papierwerk. Daar zou de afdeling Inkoop van het ziekenhuis een coördinerende rol kunnen spelen.” Verder vindt hij het vooral belangrijk dat inkopers zich realiseren dat de hele keten aan wettelijke eisen voldoet en dat die eisen nu aangescherpt zijn. “Als je als inkoper buiten die gesloten keten om gaat, loop je bepaalde risico’s.” Zaken als gebruiksaanwijzingen, recall inSkoop 3. 1 0

actueel

procedures, tracking & tracing van producten worden dan allemaal ingewikkelder en minder betrouwbaar. “We hebben daar recent genoeg voorbeelden van gezien, zoals vervalste insulinenaalden. Je loopt als inkoper risico’s ten aanzien van de kwaliteit en juridische aansprakelijkheid.” Onvoldoende besef

Addie Bouwman, projectmanager-adviseur medische technologie bij H2W, vindt dat er nog onvoldoende besef is bij de zorg­ instellingen als het gaat om de implicaties van de nieuwe Europese regelgeving. “Er zal meer klinisch onderzoek verricht moeten worden voor CE klasse I producten en daarvoor zullen leveranciers vaker bij ziekenhuizen aankloppen. Daar zul je als ziekenhuis aan

klacht over een medisch hulpmiddel en hoe kun je tot verbetering komen? Er zijn onvoldoende geborgde regelingen of systemen voor klachten en de performance aangaande medische hulpmiddelen. Kijk, als je een klacht heb over een geneesmiddel ga je naar de ziekenhuisapotheek, maar een niet goed functionerende injectiespuit wordt vaak bij de mensen van logistiek teruggebracht. Er is geen eenduidig meldpunt voor apparaten of disposables, behalve in die ziekenhuizen waar een assortiments­coördinator werkt die een deel van de klachten kan afvangen en analyseren.” Patiëntveiligheid

Ook de bekwaamheid van gebruikers laat volgens Bouwman nog te wensen over. “Leveranciers mogen bij het schrijven van

“Ga je buiten de wettelijke eisen van de gesloten keten om, dan loop je bepaalde risico’s” mee moeten en kunnen werken. Want als er geen klinisch onderzoek mogelijk is, voldoet de fabrikant niet aan de regels en mag hij dus geen producten leveren onder CE-certificaat. Wil je spullen hebben? Dan zul je ook vragen moeten beantwoorden en mee moeten werken aan het up-to-date houden van het PMS dossier van de fabrikant.” Volgens Bouwman moet er sowieso nog veel gebeuren als het gaat om kennis en informatieoverdracht op het gebied van medische hulpmiddelen. “Want hoe wordt de performance van een product gemeten? Waar kun je terecht met een 3 . 1 0 inSkoop

gebruiksaanwijzingen uitgaan van een bepaalde aanwezige kennis. Maar die is er in onvoldoende mate. Medische technologie zit niet eens in de opleiding tot verpleegkundige. Het wordt tijd dat het vak wordt opgenomen in de curricula van de zorgopleidingen en de medische opleiding. Gebruikers realiseren zich onvoldoende dat ze vragen kunnen stellen over gebruiksgemak en gebruiksvriendelijkheid van medische hulpmiddelen. Dat zijn zaken waar je in het aanschaftraject in moet zetten omdat ze een rechtstreeks verband hebben met de patiëntveiligheid.” 15

De plussen van Een oudere dame steekt ’s nachts haar benen over de bedrand. Prompt gaat er een schemerlampje aan en het licht in het toilet. Een wonder? Nee, domotica. In De Enk in Zuidlaren kennen ze alle opties en voordelen.

+

Afdelingshoofd Sjoerdje Dam vertelt dat domotica niet alleen rust, maar ook een kostenbesparing oplevert. “We zijn teruggegaan van vijf naar vier nachtdiensten. Ook meten we minder valincidenten, zijn fixaties niet meer nodig en worden bedhekken nog slechts beperkt gebruikt.

+

Medische outlet, verbonden met de apparatuur voor zuurstof of een infuus: is er vervanging of een aanpassing in de instelling nodig, dan krijgt het personeel een signaal op de dect-telefoon.

+

Een goede nachtrust is voor de bewoners belangrijk. Dankzij domotica zijn de nachten voor zowel bewoners als personeel rustiger geworden.

uitgelicht

domotica +

+

Dwaaldetectie bij de deur. Verlaat de bewoner de veilige omgeving van de kamer, dan gaat er een melding naar de dect-telefoon en neemt het personeel een kijkje.

Per dertig bewoners staat er één computer, waarop een plattegrond van alle kamers is te zien. In overleg met de familie worden de functies per kamer ingesteld en afgestemd op de behoefte van de bewoner.

+

+

looprouteverlichting: in het toilet gaat automatisch het licht aan, zodat de bewoner vervolgens zonder problemen de weg weet te vinden. De bewoner doet daarna zelf het lampje weer uit.

Akoestische melder die reageert op geluidssterkte. Is een bewoner verkouden, dan kan er een melding worden gegeven wanneer de bewoner lang en luid ligt te hoesten.

+

onder het bed van elke bewoner bevindt zich een detector, die reageert op geluid en beweging. De detector zendt ’s nachts een signaal uit op het moment dat de bewoner uit bed stapt.

Lees verder op pagina 19 >

Veiligheid op de OK, onze zorg Als het gaat om het groeiende wereldwijde probleem van ziekenhuisinfecties, weet CareFusion dat u elke dag opnieuw de strijd moet aangaan. Onze klinisch bewezen producten en technologieën helpen u infecties te identificeren en voorkomen, waarmee de patiëntenzorg meetbaar wordt verbeterd. CareFusion totaal leverancier van o.a.: • Custom Sterile® procedure tray’s • MediVac® chirurgische zuigsystemen • Esteem® latexvrije chirurgische handschoenen • Protegrity® chirurgische handschoenen • Convertors® OK afdekmateriaal en jassen

carefusion.com

De Molen 8 - 10 3994 DB Houten Nederland +31 30 2289 711 tel +31 30 2289 713 fax

uitgelicht

“Domotica maakt het vooral mogelijk bewoners meer veiligheid en privacy te bieden”, vertelt Ad Martens, verpleeghuisarts van verpleeghuis De Enk in Zuidlaren. In juni 2009 betrok De Enk

minder mensen + “Met overzicht houden is een grote plus”

zorg in te krijgen, zonder dat de zorg er goed over heeft nagedacht. Beloftes worden vaak niet waargemaakt.” De implementatie in bestaande bouw is een kostbare aangelegenheid, waardoor veel instellingen terughoudend zijn. Ook woningbouwbedrijven zijn geïnteresseerd in domotica bij levensloopbestendige bouw. Toch aarzelen ook zij vanwege de hoge kosten. Hermens geeft aan dat voor bestaande bouw de aanleg van draadloze netwerken een oplossing kan zijn. “Die zijn echter iets minder betrouwbaar dan vaste kabels, en daar gaat het juist om bij domotica: betrouwbaarheid.” Protocollen nodig

een nieuw gebouw, bestaande uit vijftien woningen met per woning zeven à acht bewoners. “Zonder domotica is kleinschalig wonen in feite niet mogelijk. Had je vroeger zalen met dertig bedden, waardoor de afdeling overzichtelijk was, tegenwoordig heeft iedere bewoner in De Enk z’n eigen kamer. Dankzij domotica kunnen we met een beperkt aantal medewerkers overzicht houden over alle kamers en zo de bewoners privacy én veiligheid bieden. Het enige wat daarvoor verder nodig is, is het vertrouwen dat de techniek werkt.” De domotica werd direct bij de bouw van het nieuwe pand aangebracht, waardoor de kosten beperkt bleven. Hoogleraar Telemedicine dr. Hermie Hermens, werkzaam bij de Universiteit Twente en Roessingh Research and Development, vindt dat domotica in potentie veel kan betekenen voor de zorg. “Het kan zorg en mantelzorg ondersteunen. Bij beginnende dementie kan de cliënt dankzij een bewakingssysteem langer in zijn of haar eigen omgeving blijven wonen. Ook voor patiënten die een paar dagen na een heupoperatie alweer naar huis gaan, kan domotica een uitkomst zijn. Wel is het zo dat het succes wordt bepaald door een goed escalatieschema. Zodra het systeem een afwijking constateert, wordt er contact opgenomen met de cliënt. Dat moet dan wel goed zijn ingesteld.” Hermens geeft aan dat domotica in de zorg nog wel te maken heeft met de nodige kinderziekten. “De meeste domotica is niet ontwikkeld voor de zorg, maar voor mensen met normale cognitieve vaardigheden. Fabrikanten proberen domotica de 3 . 1 0 inSkoop

Met een werkgroep van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) onderzoekt de hoogleraar de veiligheid van de technologie. Er is nog een flinke efficiencyslag nodig, geeft hij aan. “Ons advies richting het ministerie zou zijn om kwaliteitscriteria aan te leggen. Op dit moment kan namelijk iedereen met domotica beginnen, maar duidelijke kwaliteitscriteria en protocollen zijn er niet. Er lopen veel pilotprojecten, maar de kennis en ervaringen worden niet systematisch gedeeld. Wel is er een aantal platforms actief, maar die moeten worden gecoördineerd, bijvoorbeeld door het ministerie van VWS. Zij kunnen regels voor het gebruik van domotica afdwingen.”

domotica is + “Zonder kleinschalig wonen in feite niet mogelijk”

Hermens verwacht dat een gestructureerdere aanpak veel zorg­instellingen over de streep zal trekken. “Mensen uit de zorg en de woningbouw die ik spreek, willen wel, maar durven nog niet. Ze hebben behoefte aan richtlijnen. De technologie gaat hard, maar de praktijk blijft achter.” 19

LNAG

Landelijk Netwerk Assortimentscoördinatoren in de Gezondheidszorg

Inkopers verantwoordelijk voor patiëntveiligheid

een designfout is snel gemaakt Een kleine misser kan desastreuze gevolgen hebben voor de patiëntveiligheid. Om incidenten of calamiteiten te voorkomen is in ieder geval een kritische blik van inkopers en assortimentscoördinatoren op medische hulpmiddelen noodzakelijk.

Nienke de Wilde, coördinator medische hulpmiddelen in de Zwolse Isala klinieken, werd onlangs nog geconfronteerd met een calamiteit. Op de operatiekamer werd een zwangere vrouw verlost van haar baby door middel van een keizersnede. De ingreep verliep in principe goed. Er kwam een gezonde baby ter wereld, maar vervolgens bleek de dubbele navelklem die was aangebracht niet goed af te dichten. “Het medische team kwam daar gelukkig snel achter, maar de baby had toen al wel veel bloed verloren. Hierdoor ontstond een levensbedreigende situatie. Na een bloedtransfusie was het gevaar geweken.” Designfout

Evenals veel andere Nederlandse ziekenhuizen werkt ook de Isala klinieken met kant-en-klare pakketten waarin alle benodigde instrumentarium voor de operatie is verpakt. De betreffende navelklemmen maakten onderdeel uit van een keizersnedepakket. “Dit was voor het eerst dat er een melding werd gemaakt dat deze klemmen niet goed functioneerden”, laat De Wilde weten. “We hebben nog geen idee hoe lang dit type navelklem al onderdeel van het pakket uitmaakte. Duidelijk is wel dat er sprake is van een designfout. De fabrikant is verplicht om van ieder product een risicoanalyse te maken. We hebben deze nu opgevraagd, maar nog niet binnen gekregen.” 20

terugname

Het verder uitspitten van de zaak had echter niet de hoogste prioriteit, zo blijkt uit de woorden van de assortimentscoördinator. “Je wilt er eerst zo snel mogelijk voor zorgen dat de foute klemmen niet meer op de operatie tray’s terechtkomen. Daarom lieten we het OK-personeel vrijwel meteen weten dat ze andere navelklemmen moesten gebruiken. Verder hebben we een mail rondgestuurd en op de keizersnedekarren hebben we een papier geplakt met daarop de tekst: ‘Witte navelstrengklemmen niet meer gebruiken’.” Na deze eerste essentiële stappen zocht het ziekenhuis contact met de Nederlandse leverancier van de pakketten waarin de bewuste navelklemmen zaten. Die lichtte op zijn beurt direct de Franse fabriek in. “Ik weet niet in hoeveel andere ziekenhuizen de klem werd gebruikt, maar ik begreep van onze leverancier dat de klem in heel Europa niet meer geleverd wordt.” Daarmee is de zaak echter nog niet voorbij. Want hoe kon het zover komen? De risicoanalyse speelt daarbij een rol, maar ook moet worden uitgezocht hoelang de klem al werd gebruikt. “We hebben om dit moment nog geen flauw idee hoe lang deze klem al op de tray zat. Je koopt het hele pakket in, maar op zich is het een vraag die makkelijk beantwoord moet kunnen worden. De samenstelling van een pakket mag ook niet zomaar gewijzigd worden.” inSkoop 3. 1 0

LNAG

Voorkomen

De vraag is ook: was deze calamiteit te voorkomen? Is een navelklem niet een low interest product waaraan bij het inkoopproces niet uitvoerig aandacht wordt besteed? Met andere woorden: als het geen onderdeel van een pakket was, maar gewoon een los ingekocht artikel, was men er dan wel achtergekomen dat er een designfout in zat? “Dat is een goede vraag”, zegt De Wilde. “Ik denk dat je bij ieder product dat je inkoopt altijd moet afvragen: wat zijn de mogelijkheden en wat kan er allemaal mee gebeuren? Ook al lijkt het product niet zo

Spoedeisende Hulp, en het SEH-bloed stroomt nog steeds door mijn aderen: ik bijt me ergens in vast en laat pas los als het klaar of opgelost is.” En zo stort ze zich op - zoals De Wilde het zelf noemt - de ‘navelklem-gate’ en ‘pacemakerdraad-gate’ en andere zaken die zich aandienen. Ze probeert er vooral ook van te leren. Belangrijk uitgangspunt daarbij is dat er vanuit het ziekenhuis veel meer gemeld moet worden. Voor medische fouten is er wat dat betreft al veel gereguleerd via meldingssystemen, maar met name productklachten komen niet altijd boven tafel. “Het gaat wel beter”, stelt De Wilde. “We krijgen nu

“Je moet nooit blindvaren op een ISO-norm. Veel fouten liggen nu eenmaal niet voor de hand en daarom moet je altijd alert zijn” belangrijk. Als we een product afkeuren, is dit meestal omdat er te veel klachten van de eindgebruiker over binnenkomen. We stoppen dan met het gebruik ervan op basis van ervaringen in het ziekenhuis.” Altijd alert

“De afdeling Inkoop kan het verschil maken als het gaat om patiëntveiligheid. Onlangs hadden we bijvoorbeeld ook een probleem met pacemakerkabels van een bepaalde leverancier. Je zorgt er dan voor dat iedereen op de hoogte is van het feit dat de kabels voor problemen kunnen zorgen. Ook ga je dan samen met de leverancier op zoek naar een oplossing of alternatief. En ja, ze vinden me dan soms heel vervelend”, lacht ze. “Ik werkte tot vorig jaar als verpleegkundige op de 3 . 1 0 inSkoop

regelmatig meldingen vanuit de OK over producten die niet voldoen of beter kunnen. Verder heb ik voor mezelf de les getrokken om nog beter te kijken naar nieuwe producten, en samen met de eindgebruiker mogelijke risico’s vroegtijdig te signaleren.” Toch zal in veel gevallen de praktijk uiteindelijk moeten uitwijzen of een product daadwerkelijk aan de eisen voldoet. Ook in het geval van de navelklem komt het verkeerde design pas tot uitdrukking nadat het een keer fout is gegaan. “Je moet nooit blindvaren op een ISO-norm of ander kwaliteitseis. Veel fouten liggen gewoon niet voor de hand en komen pas in de praktijk tot uiting. Je moet daarom altijd alert blijven en proberen met z’n allen, ook de leveranciers, van fouten te leren.”

21

onder de loep

Lateraal kantelbed De inkoper

De Latera Thema is heel gemakkelijk met de voet of met de hand te bedienen. Via een pedaal of het supervisor board kantelt het bed langzaam naar links of rechts. De Zorggroep in Panningen koos dan ook vanwege het gebruiksgemak voor de Latera Thema. “Het bed heeft dankzij de vele standen ongekend veel mogelijkheden. Dit betekent meer comfort voor de patiënt. De Latera Thema is ideaal, vooral voor obese en/of bedlegerige mensen. Het bed kan een soort stoelvorm aannemen, er zit een veiligheidssysteem op waardoor de patiënt er niet uit kan vallen en de verpleging kan ergonomischer werken. Til- en trekwerk is er niet meer bij. Onze medewerkers zijn dan ook zeer te spreken over het bed.”

De leverancier

Het lijkt een gewoon ziekenhuisbed, maar dat is het niet. De Latera Thema kan lateraal kantelen, waardoor het voor de verpleging een stuk eenvoudiger wordt om een patiënt te verzorgen. Er zijn niet langer twee personen nodig, één verpleegkundige kan er uitstekend mee uit de voeten. Tillen is er niet meer bij, waardoor veel minder verpleegkundigen in de ziektewet terechtkomen vanwege rug- en schouderklachten. Bovendien draagt het bed voor diverse patiëntengroepen bij aan een korter verblijf in het ziekenhuis, kortom de Latera Thema levert een enorme kostenbesparing op. Erkan Sahin, algemeen directeur van Wissner-Bosserhoff: “Het product betaalt zich binnen no-time terug. Bovendien ligt de prijs niet veel hoger dan bij een gewoon ziekenhuisbed.”

De latera thema is exclusief verkrijgbaar bij Wissner-bosserhoff, t (078) 652 18 50 www.wi-bo.com.

22

inSkoop 3. 1 0

*smith&nephew RENASYS™ F/P Foam wondsets with port

*smith&nephew RENASYS™ Negatieve druktherapie

Voor flexibiliteit en gemak Eén bedrijf... twee interfaces

RENASYS G

twee oplossingen

RENASYS F/P

Wondverzorging Smith & Nephew B.V., Postbus 525, 2130 AM, Hoofddorp T 020-6543999, F 020-6532099, E [email protected] www.smithnephew.nl www.myrenasys.com

™ Handelsmerk van Smith & Nephew

*smith&nephew RENASYS™ Negative Pressure Wound Therapy

RENASYS EZ

RENASYS GO

Tintelingen staat bekend om haar verrassende eigen keuze kerstgeschenken. Maar vanaf nu hebben we veel meer in huis! Het moet dan ook raar lopen wil het beste kerstgeschenk voor uw medewerkers er niet tussen zitten. Vraag nu informatie aan op www.tintelingen.nl en ontvang de gratis Tintelingen Kersthits!

Yes! Tintelingen heeft voortaan werkelijk álles in huis! Eigen keuze pakket | Duurzaam pakket | Traditioneel pakket | Wijnpakket | Combipakket

www.tintelingen.nl 29311_Adv Inskoop_180x267_WT.indd 1

02-06-2010 16:07:13