Stepped care bij Angst & Depressie: van eerste tot tweede lijn

Stepped care bij Angst & Depressie: van eerste tot tweede lijn Het SAD-project Een onderzoek naar de behandeling van angst- en stemmingsklachten.

Informatie voor deelnemers Drs. L. Kool Dr. A. van Straten Prof.dr. A.T.F. Beekman Dr. H. van Marwijk Prof.dr. P. Cuijpers Afdeling Klinische Psychologie Vrije Universiteit Amsterdam

Informatie over onderzoek “SAD project”

1.

Achtergrond van het onderzoek

Iedereen is wel eens somber of voelt zich wel eens angstig. In veel gevallen gaat dit vanzelf weer over. Wanneer de sombere stemming echter blijft aanhouden en gepaard gaat met energieverlies en een gebrek aan interesse kan gesproken worden van een depressie. Er is sprake van een angststoornis als angst en paniek het leven gaan beheersen terwijl de omstandigheden daartoe eigenlijk weinig aanleiding geven. Zowel depressies als angststoornissen komen vaak voor in Nederland. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 10% van de mannen en 20% van de vrouwen minstens één maal in het leven een depressie doormaakt. Nog eens 20% van alle Nederlanders krijgt in zijn of haar leven te maken met een angststoornis. Er bestaan verschillende soorten behandelingen voor angst- en depressie. De belangrijkste zijn: medicatie en gesprekstherapie. Deze behandelingen kennen ieder echter ook weer verschillende varianten die gegeven kunnen worden in verschillende soorten instellingen (bijvoorbeeld de huisartspraktijk of de RIAGG). Ze kunnen bovendien gegeven worden door verschillende soorten hulpverleners (huisarts, psychiatrisch verpleegkundige, psycholoog, psychiater). In de praktijk betekent dit dat er een grote variatie aan zorg is voor mensen met dezelfde soort klachten. Dit hoeft natuurlijk niet erg te zijn. Uit onderzoek wordt echter duidelijk dat niet iedereen die behandeling krijgt die hij / zij nodig heeft. Soms krijgen mensen met weinig klachten een intensieve behandeling terwijl er aan de andere kant mensen zijn met ernstige klachten die niet of nauwelijks worden behandeld. In dit onderzoek willen wij nagaan of de zorg aan mensen met angst- en depressie anders georganiseerd kan worden zodat iedereen die zorg krijgt die hij / zij nodig heeft. We willen dus geen nieuwe behandelingen onderzoeken maar kijken of bestaande behandelingen (met bewezen effectiviteit) op een betere manier ingezet kunnen worden. Deze nieuwe manier van organiseren noemen we ‘getrapte zorg’.

Samenvatting onderzoeksvragen: Is getrapte zorg effectiever dan de gangbare zorg? Met andere woorden: is het zo dat door getrapte zorg mensen sneller herstellen van hun angst of depressie?

-2-


2.

Wat betekent ‘getrapte zorg’?

Getrapte zorg betekent dat u eerst stap 1 krijgt aangeboden (zie beschrijving hieronder). We bieden deze stap als eerste aan omdat uit onderzoek blijkt dat veel mensen baat hebben bij deze behandeling. Mocht dit bij u onverhoopt niet het geval zijn, dan krijgt u stap 2 aangeboden. Ook van deze behandeling is aangetoond dat veel mensen herstellen van hun angst of depressie. Mocht dit bij u niet het geval zijn dan krijgt u stap 3 aangeboden. De drie stappen zijn: 1. de Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige (SPV) of psycholoog in uw huisartspraktijk roept u op voor een gesprek. In dit gesprek maakt u kennis met de persoon die uw klachten de komende tijd in de gaten gaat houden. Aan het einde van dit gesprek krijgt u toegang tot een zelfhulpcursus op Internet. De zelfhulpcursus die in dit onderzoek wordt gebruikt, is ontwikkeld door de medewerkers van de afdeling Klinische Psychologie aan de Vrije Universiteit. U krijgt in deze cursus methoden aangereikt waarmee u zelfstandig aan uw problemen kunt werken. U krijgt hierbij ondersteuning per e-mail. Mocht u geen toegang hebben tot e-mail / Internet dan krijgt u de cursus mee in de vorm van een boek en kunt u via de telefoon ondersteuning vragen. De cursus duurt in totaal 6 weken. 2. een gesprekstherapie gegeven door de SPV of psycholoog bij u in de huisartspraktijk. Deze therapie bestaat uit 6 gesprekken. Het eerste gesprek duurt een uur en de overige gesprekken vinden wekelijks plaats en duren ieder 3 kwartier. 3. de keuze uit medicatie en / of een gesprekstherapie in een instelling voor Geestelijke Gezondheidszorg (voorheen Riagg genoemd). U kunt dus zelf kiezen wat u wilt. U kunt deze keuze bespreken met uw SPV / psycholoog of met uw huisarts.

Getrapte zorg betekent • Dat u eerst stap 1 aangeboden krijgt. Als u hierna onverhoopt toch nog veel klachten heeft, krijgt u stap 2 aangeboden. Als u hierna nog niet hersteld bent van uw depressieve of angstklachten krijgt u stap 3 aangeboden. Stap 1 = kennismaking SPV / psycholoog + zelfhulpcursus Stap 2 = 6 gesprekken met SPV / psycholoog Stap 3 = medicatie en / of uitgebreide gesprekken in een GZ-instelling

-3-


3.

Wie kunnen er deelnemen?

Het onderzoek richt zich op mensen met een (milde) angststoornis of (milde) depressie. In principe kan iedereen die hieraan lijdt, meedoen aan het onderzoek. Wij willen u graag telefonisch interviewen om na te gaan of u, op basis van uw klachten, in aanmerking komt voor deelname aan het onderzoek. Een aantal mensen kan niet meedoen. Het gaat om de volgende personen: • Mensen jonger dan 18 jaar • Mensen ouder dan 65 jaar • Mensen die op dit moment al in behandeling zijn voor angst of depressie • Mensen die de afgelopen 2 maanden in behandeling zijn geweest voor angst of depressie

Samenvattend betekent dit dat u mee kunt doen als u: • Tussen de 18 en 65 jaar oud bent • Een (milde) angststoornis of (milde) depressie hebt • Niet in behandeling bent (of in de afgelopen 2 maanden bent geweest) voor een angststoornis of depressie

-4-


4.

Wat betekent deelname aan het onderzoek voor u?

Wij willen onderzoeken of getrapte zorg meer effectief is dan de zorg zoals deze nu gangbaar is. Daarom hebben wij in ons onderzoek twee groepen nodig. Eén groep krijgt de getrapte zorg aangeboden, de andere groep de gangbare zorg. Om deze twee groepen goed met elkaar te kunnen vergelijken is het nodig dat de groepen op basis van toeval worden samengesteld. Dit betekent dat u op basis van loting wordt ingedeeld in één van de twee groepen: Groep1.

als u deze groep loot krijgt u de getrapte zorg aangeboden. Er wordt contact met u opgenomen voor een eerste afspraak met een verpleegkundige of psycholoog die in uw huisartsenpraktijk werkt.

Groep 2.

als u deze groep loot kunt u gebruik maken van de gangbare zorg. Dat wil zeggen dat u naar uw huisarts kunt gaan om te bespreken op welke manier uw klachten het beste behandeld kunnen worden. U bent echter geheel vrij in uw beslissing om wel of niet met uw klachten naar de huisarts te gaan. Er wordt dus geen contact met u opgenomen!

Om het effect van het onderzoek goed in kaart te brengen, willen wij u een aantal keren een aantal vragen voorleggen. Voor de start van het onderzoek: • Telefonisch interview (circa 30 minuten) • Vragenlijst (kost circa 30 minuten om in te vullen) Tijdens onderzoek • Twee maal (om de 6 weken) een kort vragenlijstje (kost circa 15 minuten om in te vullen) Einde onderzoek • Telefonisch interview (circa 20 minuten) • Vragenlijst (kost circa 30 minuten om in te vullen) Alle vragenlijsten kunt u óf via Internet invullen óf per post thuisgestuurd krijgen. U kunt zelf aangeven wat uw voorkeur heeft.

Deelname betekent voor u: • Dat u op basis van loting wordt toegewezen aan 1 van de 2 onderzoeksgroepen • Dat u twee keer telefonisch wordt geïnterviewd • Dat u vier keer een vragenlijst krijgt toegestuurd

-5-


5.

Overige belangrijke informatie

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door de afdeling Klinische Psychologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam in samenwerking met de afdeling Huisartsgeneeskunde en de afdeling Psychiatrie. De eindverantwoordelijkheid ligt bij de heer prof. Dr. P. Cuijpers, hoofd van de afdeling Klinische Psychologie. De projectleider van dit onderzoek is mw. dr. A. van Straten (afdeling Klinische Psychologie). De hoofdonderzoeker is mw. drs. L. Kool. De heer prof. Dr. A.J. Beekman is psychiater en draagt de medische verantwoordelijkheid voor dit onderzoek. Om dit onderzoek mogelijk te maken hebben wij een financiële bijdrage gekregen van het ZonMW, de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie. De resterende kosten worden gefinancierd door de afdeling Klinische Psychologie. • Tijdens het onderzoek sturen wij u regelmatig vragenlijsten. Uw scores met betrekking tot angst en depressieve klachten worden doorgegeven aan de SPV / psycholoog uit uw huisartspraktijk. Al uw overige antwoorden of opmerkingen worden niet doorgegeven. • Wij hebben uw persoonsgegevens nodig (zoals uw naam, adres, e-mailadres) om u tijdens het onderzoek de vragenlijsten te kunnen sturen en om de scores op de angst en depressievragenlijsten door te kunnen geven aan de SPV / psycholoog in de huisartspraktijk. Deze persoonsgegevens zullen echter in een afgesloten kast worden bewaard op de Vrije Universiteit en alleen toegankelijk zijn voor de hoofdonderzoeker (Mw. drs. L. Kool) en de projectleider (Mw. Dr. A. van Straten). Alle overige gegevens die wij van u krijgen (via de vragenlijsten) worden enkel onder een onderzoeksnummer opgeslagen en zullen niet herleidbaar zijn tot uw persoonsgegevens. Direct na afloop van het gehele onderzoek worden alle persoonsgegevens vernietigd. • Belangrijk om te weten is verder dat u zich altijd uit het onderzoek kunt terugtrekken. U hoeft hiervoor geen reden op te geven.

• • • •

Het onderzoek gaat uit van de vakgroep Klinische Psychologie, de afdeling Huisartsgeneeskunde en de afdeling Psychiatrie van de Vrije Universiteit in Amsterdam De scores op de vragenlijsten met betrekking tot angst en depressie worden doorgegeven aan de SPV / psycholoog. De overige gegevens niet. De persoonsgegevens worden in een afgesloten kast bewaard en zijn alleen toegankelijk voor de hoofdonderzoeker en projectleider. U kunt zich altijd uit het onderzoek terugtrekken

-6-


6.

Interesse?

Indien u na het lezen van deze informatie besluit dat u wilt deelnemen aan het onderzoek dan verzoeken wij u het toestemmingsformulier te ondertekenen (handtekening en naam) en deze in bijgevoegde envelop naar ons te versturen. Een postzegel is niet nodig. Daarnaast verzoeken wij u om de vragenlijst die wij u per post of via de e-mail hebben verstuurd in te vullen en aan ons te retourneren. Als wij uw toestemmingsformulier ontvangen, zullen wij u bellen voor een telefonisch interview van circa 30 minuten. Aan het einde van dit telefoongesprek kunnen we u laten weten of u wel of niet mee kunt doen aan het onderzoek. Mocht u vragen hebben over het onderzoek dan kunt een e-mail sturen naar [email protected]. Ook kunt u bellen op werkdagen naar 020 598 25 44. U wordt dan door iemand van het onderzoeksteam te woord gestaan. Desgewenst kunt u ook contact opnemen met een arts die niet bij dit onderzoek betrokken is maar wel geïnformeerd is over de achtergrond en werkwijze. Zijn naam is prof.dr. A. van Balkom en u kunt hem bereiken op 020 573 66 00.

Interesse? Stuur ons • Toestemmingsformulier • Vragenlijst Wij nemen dan telefonisch contact met u op Vragen? Mail: [email protected] of bel 020 598 25 44

Wij danken u alvast hartelijk voor het lezen van deze informatie!

-7-

Stepped care bij Angst & Depressie: van eerste tot tweede lijn

Recommend Documents