Steatekommisje Lan, Loft en Wetter Te behanneljen yn gearkomste: 8 jannewaris 2014 Wurklistpunt:
STEATEKOMMISJE LAN, LOFT EN WETTER 10
Ferslach fan de gearkomste op 4 desimber 2013 yn it Provinsjehûs
20
Oanwêzich: De kommisjeleden Frou H. C.G. van Asten (foarsitter), de hear M. Aardema (PVV), de hear J. Apperloo (CDA), de hear A. Bijlsma (FNP), de hear F.P. Doting (VVD), de hear O.A. van der Galiën (PVV), frou A. Haga (ChristenUnie), de hear Y.J.J. van der Heide (GrienLinks), de hear K.J.F. Hettinga (D66), de hear J.W. van der Hoek (SP), de hear R. van der Honing (GrienLinks), de hear J.B. van der Horst (SP), frou S.L. Hosman-Benjaminse (VVD), de hear K. Kielstra (VVD), de hear R. van Maurik (PvdA), de hear M. de Roo (D66), de hear J.A. Tjalsma (CDA), frou F.B. Teernstra (CDA), frou A. Toering-Schuurmans (FNP), frou H. van der Vlugt (PvdA), de hear T. Voigt (PvdA), de hear J.S. van der Zee (PvdA) de hear J. Halma (ChristenUnie) De amtners: Frou K. Mijnheer (sekretaris), de hear J.J. Dicke, de hear M. Wesselius
30
Foar it kolleezje: De deputearren: J.H.J. Konst ; J.G. Kramer ====================================================================== 1. Iepenjen en fêststellen fan ‘e wurklist De foarsitter iepenet om 14.00 oere de gearkomste en hjit elkenien wolkom. De wurklist wurdt sûnder wizigings fêststeld.
2.
Meidielings
40
De steateleden wurde ynkoarten ynformearre oer de wizigings yn de yndieling fan de kommisjegearkomsten. Oan de kommisje wurdt foarlein dat der in fersyk fan it kolleezje fan DS is om de ynformearjende kommisje oer Energy Valley, dy’t op 11 desimber 2013 wêze soe, net troch gean te litten. It Werkplan 2014, dat taljochte wurde soe, is noch net ryp foar presintaasje. De kommisje stimt dêrmei yn. Yn jannewaris of febrewaris sille DS der op werom komme. 50
3. Brief van GS van 12 november 2013 ‘Vervolg op de ontwerp-structuurvisie Fryslân Windstreek 2012 Koarte gearfetting: Yn’e brief ynformearret it kolleezje fan DS PS oer it ferfolch op de ‘ontwerpstructuurvisie Fryslân
Windstreek 2012’. Der wurdt ûnder oare yngien op de ôfspraken mei it Ryk, de knip tusken it Ysselmar en it fêste lân, wynmûnen yn it Ysselmar en de planning. Ynsprekkers: -De hear Terschuur út namme fan de St. E-10 (sjoch taheakke); -Frou D.Dam-Jellema (Dantumadiel), op persoanlike titel (sjoch taheakke)
10
20
Sprekkers út namme fan de fraksjes en it kolleezje De hear T. Voigt (PvdA), frou A. Toering (FNP), de hear K. J.F. Hettinga (D66), de hear R. Van der Honing (GrienLinks), de hear J.W. van der Hoek (SP), frou S.L. Hosman (VVD), frou A. Haga (CU), frou F.R. Teernstra (CDA), de hear M. Aardema (PVV) Deputearre Konst Tasizzings en ôfspraken De deputearre seit ta dat PS in brief krije, mei de folgjende punten DS litte PS witte hoe’t eltse stap, oangeande dit ûnderwerp, fan DS en it Ryk ferrint; it fierdere tiidpaad fan DS en it Ryk De beäntwurding fan de fraach fan de VVD-fraksje, wêr’t it foech fan it Ryk yn dizzen weromt te finen is. De deputearre seit ek ta dat, wannear’t der ôfweken wurdt fan it tiidpaad, PS dêr sa gau mooglik oer ynformearre wurdt. 4. Steate-útstel ‘Verordening schadebestrijding dieren Fryslân 2013’ It kolleezje fan DS docht PS it neifolgjende útstel: -De Verordening schadebestrijding dieren Fryslân 2013 vast te stellen.
30
Deputearre J. Kramer jout in taljochting op de aktualiteit en ljochtet de kommisje yn oer de ûntjouwings. Hy giet yn op: a. De stân fan saken oangeande it stikken rinnen fan it Guozzeakkoart. b. De útspraak fan de Rie fan Steat fan 4 desimber 2013 dy’t der eins op delkomt dat de bestriding fan guozzen ûnmooglik makke wurdt. Nei oanlieding fan it stikken rinnen fan it Guozzeakkoart en de útspraak fan de Rie fan Steat oer de jacht yn it ramt fan skeabestriding wurdt oan de kommisje útsteld om de Verordening schadebestrijding dieren Fryslân 2013 fan de wurklist fan de PS-gearkomste fan 18 desimber 2013 te heljen. De kommisje stimt dêrmei yn.
40
Ynsprekkers: 1. De hear H. de Vries, van het Fryske Gea, ek út namme fan Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer(sjoch taheakke); 2. De hear F. Wouters, út namme fan de Vogelbescherming (sjoch taheakke); 3. Frou M. Logtenberg; út namme fan de Nederlandse Melkveehoudersbond (sjoch taheakke); 4. De hear P. Van Kempen; adviseur Faunabeheer, dossier ganzen; NOJG Fryslân/NOP (sjoch taheakke) 50 ___________________________________________________________________ steatekommisje Lân, Loft en Wetter konsept-ferslach gearkomste 4 desimber 2013
side 2 .
Sprekkers út namme fan de fraksjes en it kolleezje Frou A. Haga (CU), de hear J. Van der Hoek (SP), de hear F. Doting (VVD), frou F.R. Teernstra (CDA), de hear M. Aardema (PVV), frou H. van der Vlugt (PvdA), de hear A. Bijlsma (FNP), de hear K.J.F. Hettinga (D66), de hear Y.J.J. van der Heide (GrienLinks) Deputearre J. Kramer
10
Tasizzings en ôfspraken De deputearre seit ta om eltse moanne oan PS te rapportearjen oer de stân fan saken oangeande it Guozzeakkoart en de problematyk dêromhinne. Fierder sil de deputearre besykje sa gau as mooglik ta in Frysk Akkoart te kommen; as dat der leit, dan sil hy sjen hoe’t mooglike maatregels harren ferhâlde mei de al fêststelde notysje ‘Gans in Balans’ en dat dan oan PS witte litte. Advys kommisje: de kommisje advisearret om de Verordening van de agenda fan de PSgearkomste fan 18 desimber 2013 ôf te heljen.
20
5. Ferslach gearkomste kommisje Lân, Loft en Wetter op 13 novimber 2013 De hear Bijlsma (FNP) merkt op dat de namme fan de hear J. Visser (FNP) net by de sprekkers is vermeld by wurklistpunt 4. Dat sil oanpast wurde. It ferslach wurdt mei ynachtnimmen fan dy opmerking fêststeld.
5. Omfreegjen Der binne gjin fragen foar it omfreegjen. 6. Sluten De foarsitter slút de gearkomste om 17.30 oere.
___________________________________________________________________ steatekommisje Lân, Loft en Wetter konsept-ferslach gearkomste 4 desimber 2013
side 3 .
Inspraakreactie Stichting Eb, d.d. 4 december 2013 Provinciale Statencommissie Lân, Loft en Wetter Onderwerp: Brief GS van 12-11-2013, vervolg op ontwerp-structuurvisie Fryslân Windstreek 2012 Spreker: Dhr. i. ter Schuur Geachte voorzitter, geachte commissie leden, Mijn naam is Johan ter Schuur en wil namens de Stichting ElO inspreken m.b.t. de brief van GS op het vervolg op de ontwep-structuurvisie Fryslân WS 2012
De Stichting E10 is het samenwerkingsverband, waarin een brede achterban van inwoners, ondernemers, grondeigenaren, bestaande windturbine-eigenaren uit de regio NO Fryslân vertegenwoordigd is. Een integraal plan dat een kwart van Fryslân beslaat waarbij het ruimtelijk ontwerp van het project bijzonder is, omdat de locaties van tevoren niet vast staan, maar het ontwerp van het windlandschap in werkateliers zal plaatsvinden. Vertegenwoordigers van diverse groepen en overkoepelende organisaties kunnen meedoen in mogelijke inrichtingsvarianten. Doel is om 1 integraal plan in de regio NO Fryslân te realiseren met 100-150MW aan nieuwe windenergiecapaciteit waarbij bestaande windturbines in het gebied gesaneerd worden en de fysieke projectordening aan willen laten sluiten bij de landschappelijk kenmerken en structuur van het gebied, zodat er mogelijk 6-8 windenergieclusters kunnen ontstaan. Voorts willen we de sociale economische structuur versterken door exploitatie van het project in de beheerfase, middels (maximale) financiering uit de regio, regionale en lokale fondsvorming, ondersteuning voor lokale en regionale maatschappelijke voorzieningen en een lokaal aanbod van C0 2 neutrale stroomvoorziening. Onze visie hebben we het laatste jaar bij alle Statenfracties en Gedeputeerde gepresenteerd. Bij de meeste fracties zelfs meerdere malen, en op een uitzondering na was u enthousiast over onze plannen. Gedeputeerde heeft zelfs aangegeven “hier niet tegen te kunnen zijn” en “met ons als eerste te zullen praten als NO Fryslân in beeld komt”; NO Fryslan is nu in beeld, maar dat gesprek heeft nog niet plaatsgevonden. Mogelijk dat ons plan aan de basis heeft gestaan hoe GS nu wil insteken. Een insteek die direct na het IPO akkoord begin dit jaar gekozen had kunnen worden. Destijds was reeds te voorzien dat het beleid van GS geen stand zou houden. Nu leidt dit tot onnodig tijdverlies aangezien de SV pas op z’n vroegst in april 2014 wordt vastgesteld. Het zou voor de hand liggen dat gedeputeerde zelf de regie neemt om verdere vertraging te voorkomen en met een duidelijk uitgewerkt beleidsplan komt maar laat dit over aan marktpartijen. Hierbij wordt een ‘Beauty Contest’ georganiseerd welke in een halfjaar afgerond zou moeten zijn. Een traject waar nog veel onduidelijk is, maar waar een commissie van deskundigen op basis van nog niet geformuleerde criteria aan zal geven welke projecten al dan niet doorgang kunnen vinden.
GS heeft wel een knip tussen land en IJsselmeer voorgesteld maar zij noemt daarbij niet het minimaal te realiseren vermogen wind op land. Sterker nog, GS geeft in haar brief aan dat er op dit moment in potentie al voldoende ruimte gereserveerd is. Met het al opgesteld vermogen kan dit zelfs leiden tot bijna 600 MW. Hiermee wordt de suggestie gewekt dat GS liever helemaal geen MW windenergie meer op land wil toevoegen. Dit wordt versterkt door het feit dat GS op het traject van de ‘Beauty Contest’ geen harde toezegging doet. Kortom enerzijds verheugend dat het concentratiebeleid wordt losgelaten anderzijds is het onduidelijk wat ons te wachten staat. Een duidelijk beleidsplan met doelstellingen en planning ontbreekt en in dat licht zou de provincie een voorbeeld kunnen nemen aan andere provincies waar wel helderheid is over participatie, sanering, gebiedsgebonden bijdragen etc. Stichting ElO is voorstander om initiatieven die al in lijn liggen met het gedachten goed van Provinciale Staten voorrang te verlenen. ‘Kant en klare’ initiatieven als Windenergielandschap NOF zouden dan vooruitlopend op het komende traject reeds nu invulling kunnen geven aan hetgeen GS voorstaat. Ik dank u voor uw aandacht.
-J
y
ç
0
11 __)
ç
0
)
.
ÇN
1
Nz’
5
¶ ‘t
J
ç’
çJ
>
:
ç
H4-
S
\
(
,—.
r
f•
4
__5
ç
r ; ,ç-’
è
ç— ç
c::ç
(— ‘\
R
>
(J4
ç-d
3_- ç
•
S-
ç
Çç
C)
-..?
•_d
•
9
U___)
L
% ••
/
ÇZ)
)
.
N
Inspraakreactie Statecommissie 4 december G7 Ganzenakkoord Geachte Statenleden, Afgelopen maandag is het G7 akkoord gesneuveld. Dat is spijtig, want er is door alle partijen erg veel energie gestoken in het oplossen van twee grote problemen met ganzen: geen winterrust voor ganzen en zomerschade voor boeren. Wat bedoel je hiermee? Ik zal mede namens Vereniging Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer kort aangeven hoe wij hier nu instaan, en welke rol een aanpassing aan de verordening schadebestrijding hierin speelt. Om dat te begrijpen, is het goed nog even de twee groepen ganzen uit elkaar te halen.
Trek- of Winterganzen In de winter komen hier honderdduizenden trekganzen foerageren. Deze groep noemen we ook wel winterganzen. Dit zijn verschillende soorten, waaronder brandgans, kolgans, rotgans en kleine rietgans. Ze overwinteren bij ons en trekken in het voorjaar weer naar broedgebieden van Siberië tot Spitsbergen . Een groot deel van de wereldpopulatie van diverse ganzensoorten overwintert bij ons. Voor deze ganzen hebben we dus een grote internationale verantwoordelijkheid. Trekganzen doen relatief weinig schade, in de periode 1 november tot 1 maart, omdat het gras in de winter weinig groeit en het meeste vee op stal staat. Bovendien zijn er voor de opvang van deze ganzen en voor de schade die ze doen, goede financiële regelingen. Die zijn gekoppeld aan het akkoord!! Winterganzen komen hier uitsluitend heen om het voedsel, het gras dat bij de boeren in het land staat. Natuurgebieden spelen geen rol, hoogstens als slaapplaats. Jaarlijks worden er landelijk 200.000 ganzen afgeknald, in Fryslân tussen de 50.000 en 75.000 De totale populatie aan winterganzen is de afgelopen decennia gestegen van 600.000 in 1980 tot ca. 2 miljoen in 2011. Omdat sommige soorten ook langer blijven, is het aantal gansdagen sterker gestegen (verzesvoudigd). Bron: SOVON Vogelbalans 2013. Stand- of zomerganzen In de zomer broeden er in de moerasgebieden (natuurgebied, maar ook andere terreinen zoals natte wegbermen) die grenzen aan boerenland steeds meer Grauwe ganzen, en ook Brandganzen. Deze ganzen noemen we ook wel zomerganzen/standganzen omdat ze hier het gehele jaar zijn. In Fryslân is dit aantal gegroeid tot ca. 50.000. Zomerganzen veroorzaken serieuze schade bij aangrenzende boeren. Er was in het kader van het G7-akkoord overeenstemming over de reductie van de zomerganzen tot het schadeniveau van 2005. Dit zou globaal inhouden dat er tussen de 30 en 40.000 zomerganzen zouden worden gedood in Fryslân en ca 500.000 in Nederland. Ook was er overeenstemming over het nemen van een groot aantal maatregelen om de aantallen naar beneden te brengen. Er is door de natuurorganisaties de afgelopen jaren veel geïnvesteerd om de aanwas van de zomerganzenpopulatie beperkt te houden door o.a. het prikken van eieren, plaatsen van rasters, rietmaaien. Voor een goed begrip: een persoon kan in een halve dag ongeveer honderd eieren prikken omdat veel nesten moeilijk bereikbaar zijn. Dit jaar en vorig jaar zijn in Fryslân alleen al meer dan 30.000 eieren per jaar onklaar gemaakt (ca 1000 manuur, ca 7000 nesten)!
Jagers hebben met afschot in de zomer getracht de aantallen naar beneden te brengen. Het is duidelijk dat beide maatregelen onvoldoende zijn om de aantallen zomerganzen voldoende naar beneden te brengen. De hoop is gevestigd op het in grote groepen vangen en diervriendelijk doden. Dit is echter wettelijk nog niet toegestaan (vangen wel, doden niet). Dat de populatie meer groeit dan kan worden gereduceerd heeft alles te maken met het voedselrijke gras en de overleving/vitaliteit van de ganzen waardoor natuurlijk wintersterfte is verkleind. Zie SOVON vogelbalans 2013 Koppeling in Ganzenakkoord Het verjagen en doden van ganzen en andere vogels is een activiteit waar natuurorganisaties normaliter niet achter staan. De reden dat we in dit geval toch onze steun uitspreken voor deze maatregel is gelegen in de bijzondere samenwerking tussen landbouworganisaties, Vogelbescherming en natuurbeheerders in het (voormalige) Ganzenakkoord. De balans die in dit akkoord was gevonden bestaat uit betere bescherming voor winterganzen èn betere bestrijding van gewasschade door reductie van het aantal zomerganzen. Om in de late herfst en winter kwetsbare gewassen (akkerbouw en nieuw grasland) te sparen is afgesproken om 's winters toch nog verjaging met ondersteunend afschot toe te staan op deze kwetsbare gewassen. Dit laatste onderdeel werd in uw verordening mogelijk gemaakt, terwijl de winterrust verder wordt gewaarborgd. En nu? En nu is het ganzenakkoord gesneuveld. Hoe staan we er nu als natuur- en vogelbeschermers in? In feite niet anders dan voorheen. We zien de oplossing van de problemen nog steeds in samenhang: bereidheid mee te werken aan reductie van zomerganzen, mits er winterrust komt gedurende de periode 1 november tot 1 maart en in moet gaan vanaf nu. In de zomer willen we dan, zoals in de voorgaande jaren, actief meewerken aan het beperken van de ganzenschade. Dit doen wij onder andere door in tientallen natuurgebieden de eieren in ganzennesten te prikken en daarmee het aantal jongen sterk te beperken. Ook zijn wij bereid om mee te werken aan het in onze gebieden vangen, bedwelmen en doden van ganzen in de ruitijd voor zover onze terreinen zich daarvoor lenen en het effectief kan zijn. Dit is veruit de meest effectieve maatregel, die ook het minste dierenleed veroorzaakt en de minste verstoring van natuurgebieden met zich meebrengt. Momenteel werkt het rijk aan het juridisch mogelijk maken van deze vorm van faunabeheer. En er bleek goed overleg en snelle overeenstemming mogelijk tussen Staatsbosbeheer en KNJV en NOJG over afschot van koppelvormende ganzen in natuurterreinen. Wij zijn bereid zover te gaan in de samenwerking als daarmee het jaarlijkse afschot van veel meer dan honderdduizend trek ganzen afgelopen is. Door alle partijen werd het maximale gedaan om het ganzenakkoord te doen slagen. Winterjacht door hobby jagers als genoegdoening voor het nog niet bereiken van de doelstellingen in de zomer vinden wij niet acceptabel. Wij zijn van mening dat het bereiken van de doelen van het ganzenakkoord, beperking van de schade en betere bescherming van ganzen, niet gediend is met het blokkeren van onderdelen van de afspraken en het bijbehorende juridisch instrumentarium. Dus: 1. We willen gezien de ontstane situatie in 2014 de balans opmaken en kijken wat
haalbaar is aan maatregelen. De lijn van de G7 blijft ons uitgangspunt.
2. Als deze winter vanaf 1 januari winterrust wordt ingesteld, zijn we bereid de
afgesproken maatregelen (afschot koppels, prikken) in 2014 te blijven uitvoeren. Wij vragen u daarom voortvarend het gehele instrumentarium nu te accorderen om daarmee de aanpak van de problemen mogelijk te maken. Wij roepen u dan ook op om nu een verordeningswijziging te steunen en zo een volgende stap te zetten naar een gezamenlijke oplossing in de geest van het ganzenakkoord.
Graag zijn wij bereid tot een nadere toelichting van ons standpunt,
Geachte Statenleden, Vogelbescherming Nederland (VBN) is een landelijke Organisatie met ruim 150.000 leden, volledig particulier gefinancierd, die opkomt voor vogels en hun leefgebieden, in Nederland en wereldwijd. Nederland is een land waar ganzen van nature thuishoren! Niet voor niets was de titel van het Ganzenakkoord: Nederland Ganzenland. Voor Friesland geldt dat des te meer met haar open landschap van grazige weiden afgewisseld met open water om op te slapen. Van enkele ganzensoorten zoals de kolgans, brandgans, grauwe gans en kleine rietgans overwinterruim 60% van de wereidpopulatie in ons land en in het bijzonder in Friesland! Het opvangen van trekganzen hoort, net als de bescherming van weidevogels, bij de identiteit van Friesland. Komend van buiten Friesland is dit voor ons een opvallende drager van het profiel van “Leeuwarden, culturele hoofdstad”. Door de intensivering van het (Friese) landbouw is het aanbod aan eiwit- en energierijk grasland de afgelopen twee decennia enorm toegenomen. De weidevogels nemen hierdoor drastisch af terwijl de ganzen hier van profiteren en de landbouwschade blijft toenemen. De landbouw is onbedoeld daarmee mede veroorzaker van toegenomen geschiktheid van Friesland voor ganzen. Het ganzenakkoord was bedoeld om dit vraagstuk fundamenteel op te lossen met de inspanningen van velen en na lang en stevig onderhandelen. Alle partijen, inclusief VBN, hebben veel water bij de wijn moeten doen. Zoals Henk de Vries in zijn betoog al aangaf hebben de natuurorganisaties hun verantwoordelijkheid genomen om tot een gezamenlijk oplossing voor het ganzenvraagstuk te komen. De bescherming van ganzen heeft hierbij altijd een belangrijke rol gespeeld, maar tegelijkertijd sluiten we de ogen niet voor de toegenomen druk van ganzen op de uitvoering van de landbouwpraktijk. Voor ons blijft het belangrijk dat een reële tegemoetkoming in de schade nadrukkelijk deel uit maakt van de bescherming van ganzen. Namens de 150.000 leden van VBN vraag ik u om de pijlers van het akkoord te borgen: Borgen dat de winterrust nu per 1-1-2014 ingaat. Het jaar 2014 benutten om rustgebieden/vergoedingen/maatwerk winterrust verder uit te werken. Borgen dat de populatie ganzen in de zomer op een levensvatbaar niveau van 2005 wordt gehandhaafd door een complete, objectieve monitoringsstructuur in het beleid op te nemen. -
-
VBN vraagt de Statenleden van deze commissie om dit in gang te (laten)zetten en tot resultaat te brengen. Fred Wouters Vogelbescherming Nederland 4 december 2013
Inbreng van Marion Logtenberg van de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV), bij de vergadering van de Statencommissie Lan, Loft & Wetter in Leeuwarden over “Verordening schadebestrijding dieren Fryslan 2013”. Geachte voorzitter, secretaris, gedeputeerde en leden van de Commissie, Doordat het ganzenakkoord afgelopen maandag is gesneuveld is er geen aanleiding meer om “Verordening schadebestrijding dieren Fryslan 2013” vast te stellen, zoals gedeputeerde dhr. Kramer heeft aangegeven. We willen dhr Kramer nog bedanken voor zijn komst op de bijeenkomst in Joure. Daar hebben we verschillende voorstellen aangedragen en dhr Kramer heeft toen aangegeven die mee te nemen. Het doel van het ganzenakkoord, minder ganzenschade en de ganzenpopulatie reduceren zodat de ganzenproblematiek acceptabel wordt, is en blijft voor de NMV voorop staan. Alleen de uitwerking en de maatregelen van het akkoord, daarover was de NMV van begin af aan zeer kritisch omdat er geen goede onderbouwing onder het akkoord zat en er te veel onzekerheden waren om het doel te behalen. Het is nu aan de provincies om het ganzenproblematiek aan te pakken. Probeer er wel een algehele landelijke invulling aan te geven, duidelijkheid voor jagers en boeren. De NMV wil u wijzen op enkele belangrijke punten die we u van harte aanbevelen om mee te nemen in uw verdere traject. 1. Zorg dat er voldoende draagvlak is voor uw aanpak. 2. Betrek direct belanghebbende organisaties bij uw ontwerp voorstellen, zoals grondgebruikers en jagers. 3. Zorg dat maatregelen eenvoudig en uitvoerbaar zijn. Geen onduidelijk ontheffingen, kan het niet met vrijstelligen. 4. Probeer alle mogelijke maatregelen, zoals het gebruik van CO2 en eieren schudden, in te zetten. 5. Geen onderscheidt in gewassen bij schadebestrijding, zowel in de zomer als in de winter, zoals in Europese en Nationale regelgeving is opgenomen. Dus geen kwetsbare en niet kwetsbare gewassen. 6. Grondgebruikers moeten de mogelijkheid behouden dat wanneer de schade door ganzen onacceptabel wordt deze te bestrijden. Ook op blijvend grasland in de winter. 7. Winterrust op alle gronden met blijvend grasland is niet nodig, op vrijwillig aangewezen percelen grasland (foerageergebieden) kunnen overwinterde ganzen voldoende voedsel en rust vinden. Voor de NMV is het bespreekbaar om winterrust eventueel mogelijk te maken van 1 januari tot 15 februari. 8. Zorg dat de opvangdoelen van winterganzen, zoals binnen de EU is afgesproken, duidelijk en onderbouwd wordt meegenomen in uw voorstellen. 9. Zorg voor een financieel goed onderbouwd plan. Welke financiele middelen zijn er, wat is de te verwachtte schade en welke vergoeding is er voor foerageer/rustgebieden. 10. Zorg voor een goed onderbouwd faunabeheerplan, zodat ook in natura 2000-gebieden de ganzenproblematiek met maatregelen aangepakt kan worden. 11. Ganzen geven problemen met de BEX (mineralenkringloop) Gras wordt door ganzen opgevreten dus ook de stikstof en fosfaat, deze worden niet verrekend in het BEX-systeem maar koop je gras of voer aan als compensatie voor de schade, worden die mineralen wel berekend in het systeem waardoor je meer stikstof en fosfaat op papier hebt dan werkelijk op je bedrijf aanwezig is.Hierdoor kan het zijn dat je een mestoverschot op papier hebt.
Onderbouwing toename aantallen Winterganzen:
In de laatste 30 jaar zijn aantallen verachtvoudigd. Dit is duidelijk onbetaalbaar geworden. Onbeperkte opvang in de winter kan daarom niet meer onderdeel van een reëele G7 doelstelling zijn: Dringende behoefte aan Versie 2.0 !
Gemiddelden Grauwe gans tov opvangverplichting* grauwe gans 80000
70000
60000
50000
grauwe gans
40000
Exponentieel (grauwe gans) 30000
20000
10000
0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012 2013 2014 2015
NOJG 2013
Gemiddelden Kolgans tov opvangverplichting* kolgans 450000 400000 350000 300000 250000
kolgans Exponentieel (kolgans)
200000 150000 100000
50000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
NOJG 2013
Gemiddelden Brandgans tov opvangverplichting* brandgans 400000
350000
300000
250000
brandgans
200000
Exponentieel (brandgans) 150000
100000
50000
0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
NOJG 2013
Werkelijke aantallen nu
NOJG 2013
Seizoensgemiddelden op basis getelde seizoensmaxima • Kolgans 880.000x12/8= 586.666 • Grauwe gans 510.000x12/8=340.000 • Brandgans 661.000x12/8=440.666
NOJG 2013
Ganzen foerageer behoefte: • Geschatte omvang foerageergebied (in agrarisch grasland!), om al deze snavels te voeden groeit: 80.000 ha, 90.000ha, trend lijkt naar 200.000ha Discussie: • Winter Ganzen willen liever eiwitrijk gras, geen schraal natuurgras, en ze kunnen vliegen. • Indien alleen natuurgras (type Oostvaardersplassen): dan moet er zijn: > 350.000 ha, etc etc! • GOED STUREN naar fourageer gebieden IS DUS NOODZAKELIJK! NOJG 2013
EU Opvangverplichting NL*/ in seizoensgemiddelden / werkelijk • Kolgans 218.000*/ 327.000/586.666 • Grauwe gans 86.000*/129.000/340.000 • Brandgans 140.000*/210.000/440.666 • Smient 258.000* /387.000/ ---------• Drie ganzen samen: 666.000/1.367.332 • Verschil( kost extra geld! ): 701.332 ganzen *EU Opvang normen NL, Brief staatssecretaris aan NOJG dd 10 juli 2012 kenmerk 283433. NOJG 2013
Natura 2000 schiet te kort • Van de 162 zijn 53 Natura 2000 gebieden die een ganzendoelstelling hebben. • Die gebieden voldoen samen niet aan de EU beleidsdoelstelling met betrekking tot opvangen ganzen: 41 van 53 gebieden hebben niet genoeg opvangcapaciteit, dit vooral ten aanzien van voedsel . • Er is niet meer dan10.000/11.000 ha geschikt foerageergebied binnen alle N2000. NOJG 2013
Fourage op boerenland, rustgebieden vlgns doelstellingen OK, mits: • • • • • • •
Vrijwillig overeengekomen. Structurele begroting. Geen zone vorming natuurbestemming . Geen effecten op randbedrijven. Niet onbeperkt uitbreiden!! Meer ontlasten door groter N2000 draagvlak. Buiten die gebieden, schade/aantal reductie niet beperken! NOJG 2013
Boerenland buiten rustgebieden: • Geen aantasting /beperking bestaand wettelijk kader in de winter. (vrijstellingen art 65 conform Fauna Schade Besluit Fryslan 2005) • Schade bestrijding als voorheen in November en December: (regulatie=schade vermindering!!) • Behoud recht schade bestrijding grasland (meld aan FBE) ter voorkoming zode beschadiging: Januari , Februari. (bedrijfniveau) • Vrijwillig rust: Alle ganzen gedurende Januari en Februari (convenant Boeren/jagers/FBE) tenzij acute bedreiging eerste snede/gras zode. NOJG 2013
Wettelijke kaders: Artikel 65 versus 68 • Brief Staatsecretaris: (2 juli 2013,DGNR-PDJNG): “Beogen te voorkomen dat ontheffing art 68 wordt verleend als schade met vrijstelling art 65 afdoende bestreden kan worden.” • Vrijstelling is niet vatbaar voor bezwaar en beroep: Degelijke wettelijke kaders = G7 doel! • Huidig art 68, per gans, per periode, per perceel, zeer complex: “jagertje pesten” is niet afgesproken in G7: Art 65: veel meer vrijheid! NOJG 2013
Rustgebied moet na 2013 efficient: Volgens onderzoek Fauna Fonds SOVON 2012/3: (Van der Jeugd et al, 2008), 3 oorzaken aanpakken: 1. Rendement hoger, als aantallen lager worden. 2. Grotere verjaaginspanning = betere sturing. 3. Verbeteren locaties/opvangcapaciteit: (G7actie) • 1 en 2: wordt geleverd, door hele, ipv halve dag schade bestrijding in november,december toe te staan (=100% beter dan voorheen!!). NOJG 2013
Waarom noodzaak G7, versie 2.0? NEGATIEF GEVOLG HUIDIG G7 WINTERBELEID: • Beperken afschot winter: meer ganzen, meer schade,meer overschrijding norm, meer onbetaalbaar en meer onbeheersbare schade doende Ganzenpopulaties. • Beperken rechten grondgebruikers & onderscheid gewas, afdwingen rustperiode: meer conflicten, meer vertraging, minder resultaat, minder schade vermindering en: minder draagvlak voor het G7 akkoord en Regelgevende Overheden. NOJG 2013
Optie, zonder verliezers? • Convenant: met alle grondgebruikers en jagers buiten opvang gebieden inzake VRIJWILLIGE winterrust voor alle ganzen gedurende januari en februari, tenzij……….. • Doelen: gebaseerd op haalbare , betaalbare winter populaties en “flyway management.” (rapportage EU) • Populatie beheer: doelen vaststellen op basis inbreng van WBE/jagers en tel /afschot gegevens FRS. • Vervang wantrouwen door vertrouwen: gelijkwaardig overleg, solide onderbouwing en afrekenen op resultaten met ALLE betrokkenen als eerste stap. • VRAAG G7/IPO: Mogen (boeren) jagers hieraan bijdragen?
NOJG 2013
