STAPPENPLAN ETHISCHE ANALYSE Team: Sander Vanelven Bjorn De Prins Sim Jacobs Tim Swaenen Jasper Vanhove
Inhoudsopgave: STAP 1: FEITEN VERZAMELEN ................................................................................ 1 STAP 2: VERHELDEREN VAN HET PROBLEEM EN WAT BELANGRIJK IS ......................... 3 STAP 3: EEN BELEIDSPLAN OPSTELLEN ................................................................... 4 STAP 4: ADVIES ................................................................................................... 5
STAP 1: FEITEN VERZAMELEN Wat is de aanleiding van deze samenkomst van de ethische commissie? Waarom wordt juist deze situatie aan de commissie voorgelegd?
De consultant raadt een programma aan waar hijzelf belangen bij heeft en dit is misschien niet echt de beste keuze. Misschien zijn er nog betere programma’s die niet vermeld worden.
WAT is er gebeurd? Houd je aan de relevante feiten! Formuleer ze kernachtig.
Consultant raadt zijn eigen programma aan. Eigen belang.
We hebben het hier nog niet over normen, oordelen of gevoelens. ALLEEN FEITEN
WIE zijn de betrokken personen in deze zaak? Denk aan ALLE betrokkenen! (‘Niets’ doen is ook ‘iets’ doen)
Consultant TCS Lokale overheid
Hoe kijken de verschillende betrokkenen naar wat er gebeurd is? Wat is hun visie op de feiten?
Uit: R. Fransen-S. Van Den Eynde, De elfde dimensie, Geel: Campinia, 2008, 101-103
Wat is de DRAAGLAST en de DRAAGKRACHT van de benadeelde(n)? Welke ‘last’ moet de benadeelde dragen door wat er is gebeurd?
Draaglast – Consultant moet elke tool kunnen voorleggen en bewijzen wat de beste tool is voor de Lokale overheid. Draagkracht – Meerdere adviezen vragen, niet uitgaan van 1 mening.
Wat is de ‘draagkracht’ van de benadeelde? In hoeverre kan de benadeelde deze last dragen?
ACHTERGRONDINFO = alle bijkomende informatie die de feiten kunnen verhelderen door ze in een ruimere context te plaatsen, bv.
Wat is de persoonlijke situatie van de ‘overtreder’? Wat is de gangbare praktijk in de eigen organisatie of daarbuiten? Wat is de visie van de organisatie? Welke OPLOSSINGEN zijn er in het verleden uitgeprobeerd of overwogen in dit soort situatie?
-
Hoofdaandeelhouder van TCS. Promoot eigen bedrijf zodat hijzelf meer winst maakt.
-
Meerder opinies vragen.
-
Een zo perfect mogelijk TCS systeem ontvangen.
Meer meningen en effectief kunnen bewijzen dat dat programma het beste TCS systeem is.
Uit: R. Fransen-S. Van Den Eynde, De elfde dimensie, Geel: Campinia, 2008, 101-103
STAP 2: VERHELDEREN VAN HET PROBLEEM EN WAT BELANGRIJK IS In deze stap probeer je op basis van alle relevante feiten het probleem heel helder te krijgen. Dit doe je door de achterliggende waarden en normen te achterhalen, het knelpunt te benoemen en het dilemma aan te geven. 2.1.Overzicht botsende waarden en normen van alle betrokken partijen In sommige situaties is het moeilijk om te weten wat te doen, of zijn de meningen hierover verdeeld. Dit komt dan meestal omdat de verschillende betrokkenen botsende waarden en normen, visie of levensovertuiging hebben. Maak daarom hier eerst een overzicht van de relevante waarden en normen van alle betrokkenen in deze situatie. Betrokkenen Consultant
Welke waarden van de betrokkenen zijn in deze zaak relevant? Winst maken – Reclame maken
Lokale overheid
Een zo goed mogelijk systeem
TCS
Winst maken
Welke waarden en normen worden hier overtreden? Eerlijkheid, respect 2.2. Wat is het knelpunt? (of wat zijn de knelpunten?) Hier ga je naar de kern van het ethisch dilemma en beschrijf je ‘waar het schoentje knelt’. Wat zijn de belangrijke vragen en problemen waar een oplossing voor moet komen, wat zijn de knelpunten? Het is mogelijk dat de verschillende betrokken die problemen en knelpunten anders zien. Daarom kan je ze vaak in OF/OF-termen beschrijven. Een voorbeeld: OF vrijheid van meningsuiting voor iedereen OF verbod op het aanzetten tot haat als beperking op deze vrijheid van meningsuiting Beschrijf nu zelf de knelpunten in OF/OF-termen. Formuleer ze niet vanuit concrete personen, maar wel vanuit wat die personen belangrijk vinden (zie hierboven). OF Eerlijk zijn OF Winst maken OF Consultant vertrouwen OF andere adviezen vragen
Uit: R. Fransen-S. Van Den Eynde, De elfde dimensie, Geel: Campinia, 2008, 101-103
2.3.(Her)formuleer het ethisch dilemma. Ga hiervoor uit van de vraag: Hoe krijgen de betrokkenen ZOWEL Winst ALS Eerlijkheid? Een voorbeeld: Hoe kunnen we ZOWEL vrijheid van meningsuiting garanderen ALS aanzetten tot haatuitingen of andere uitingen van racisme en discriminatie vermijden?
Formuleer hier het ethisch dilemma in deze zaak: De consultant moet kunnen bewijzen dat zijn bedrijf het beste systeem kan ontwikkelen voor de overheid. Dit kan alleen maar als hij zijn systeem vergelijkt met andere systemen van bedrijven en zo tot een besluit komt wat het beste is voor de overheid. Dan is de consultant eerlijk geweest en heeft de overheid een goede winst gemaakt. Als de consultant zijn systeem inderdaad het beste is dan heeft hij ook een goede winst gemaakt.
STAP 3: EEN BELEIDSPLAN OPSTELLEN Je hebt nu het probleem duidelijk en het ethisch dilemma helder geformuleerd. Schrijf hier concrete suggesties en afspraken ter verbetering op korte termijn: - Meerdere consultants inhuren - Research doen naar de consultants - Zelfkennis van de systemen opdoen zodat ze niet bedrogen uitkomen Schrijf hier concrete suggesties en afspraken op langere termijn: - Research doen naar de consultants - Technische werknemer van de overheid die ervaring heeft binnen de verkeerssystemen - Een development afdeling oprichten zodat men zelf een eigen systeem kan ontwikkelen -
Uit: R. Fransen-S. Van Den Eynde, De elfde dimensie, Geel: Campinia, 2008, 101-103
STAP 4: ADVIES Formuleer hieronder het gefundeerd ethisch advies:
“Op basis van de argumentatie in bovenstaand stappenplan: - Meerdere consults inhuren: Dit zorgt ervoor dat het bedrijf op basis van verschillende mening een beter beslissing kan nemen op gebied van TCS. - Research doen naar de consultants: Zo komen ze meer te weten over de achtergrond van deze consultants. Dan kunnen ze zien of deze betrouwbaar zijn of niet. - Zelfkennis van de systemen opdoen zodat ze niet bedrogen uitkomen. - Technische werknemer van de overheid die ervaring heeft binnen de verkeerssystemen: Dit zorgt ervoor dat het bedrijf het beste systeem kan aankopen. - Een development afdeling oprichten zodat men zelf een eigen systeem kan ontwikkelen: Dit is een investering die zich op lange termijn zal terugbetalen. Ook kennen ze alles van dit systeem, omdat ze dit zelf hebben opgebouwd en dan moeten ze ook geen consultants meer inhuren.
is ons advies om genoeg research te doen en verschillende mensen in te huren zodat men genoeg informatie krijgt voor het beste systeem te kunnen kopen. Ook investeren in een eigen systeem is aan te raden zodat men niet meer afhankelijk meer moet zijn van anderen.”
Uit: R. Fransen-S. Van Den Eynde, De elfde dimensie, Geel: Campinia, 2008, 101-103