Stageonderzoeken Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007 Op initiatief van Stageplaza.nl i.s.m. Scholieren.com
Gepubliceerd door Michelle van Gelder & Sui-Ai Chen de Ruyterkade 106 II 1011 AB Amsterdam Tel: 020 422 33 22 F: 020 422 20 22 I: www.stageplaza.nl Juni 2007
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
2
Inleiding In het regeerakkoord 2007 werden maatschappelijke stages voor scholieren verplicht. Vanaf dat moment is dit onderwerp niet meer uit het nieuws weg te slaan. Politici, scholen, vrijwilligersorganisaties en onderwijsbonden hebben allemaal hun mening luidkeels in de media verkondigd. Maar niet eerder is er (op grote schaal) gevraagd naar de meningen van de scholieren zelf. Het Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007 ondervroeg 1455 scholieren vanuit het hele land. Uiteindelijk is dit rapport tot stand gekomen waarin een goed beeld wordt geschetst van wat scholieren nu echt denken over maatschappelijke stages.
Het onderzoek bevat verschillende thema’s waarover de scholier werd ondervraagd: I
Houding tegenover maatschappelijke stages
II
Mening over het stagelopen
III
De verplichting van de stages
IV
Tijdsduur van de stages
V
Zoektocht naar de stages
VI
Stagebegeleiding
Het rapport bestaat grotendeels uit meerkeuzevragen met een klein aantal open vragen. Bij de vragen waar de scholieren zelf een antwoord moesten invullen nemen wij de meest voorkomende antwoorden over.
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
3
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
4
Samenvatting Van 23 april t/m 18 juni 2007 beantwoordden 1445 middelbare scholieren (3e, 4e en 5e klas), van het vmbo, havo en vwo, de vragen van het Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007. De respondenten komen vanuit het hele land en laten een representatief beeld zien van wat scholieren denken over de maatschappelijke stages.
Maatschappelijke stages zijn goed voor het imago Scholieren zijn positief over de maatschappelijke stages. 54% heeft wel eens aan vrijwilligerswerk gedaan. Opvallend, omdat jongeren tegenwoordig een egoïstisch imago hebben. Een meerderheid van de scholieren (56%) denkt dat de maatschappelijke stages zal bijdragen aan een beter imago van de jongeren.
Geen tijd voor stages Stages zijn vooral goed voor de persoonlijke ontwikkeling (24%). Ook vinden scholieren het een nuttige bijdrage aan de maatschappij (18%) en erg leerzaam (16%). Veruit de grootste reden om het niet te doen is het gebrek aan tijd. Ook wilt 21% van de scholieren worden betaald voor het lopen van een stage.
Niet stagelopen in de vrije tijd De meeste scholieren (78%) willen onder schooltijd gaan stagelopen. En dan meteen voor een dagdeel (54%) of de hele dag (20%). Ook vinden ze een stage van drie maanden te lang.
Scholieren negatief over verplicht stellen stages Hoewel scholieren positief zijn over de stages, zijn een merendeel (54%) tegen de verplichting van de stages. Opvallend is dat 41% van de scholieren zegt toch een stage te lopen zonder een verplichting.
Liever geen saaie stagebedrijven Bijna een derde van de scholieren willen stagelopen bij de sector ‘sport’. De twee sectoren die niet goed scoren zijn de gebieden ‘gemeentes’ (24%) en ‘kunst en cultuur’ (21%). Scholieren vinden deze gebieden stoffig en saai.
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
5
Scholieren twijfelen over kwaliteiten medescholieren Integendeel tot wat iedereen in de media beweert, denken scholieren juist dat de problemen zullen meevallen. 67% van de respondenten denkt zelfs dat de stage zeer haalbaar is. Toch verwachten ze problemen bij de verplichting van de stages, vooral op het gebied van het aantal stageplekken, de tijdsduur en de organisatie. Ook medeleerlingen kunnen volgens de scholieren tegenvallen.
Scholen belangrijk bij maatschappelijke stages Meer dan de helft van de respondenten (52%) willen dat hun school actief meehelpt bij het aanbieden van de stages. Voor 37% van de scholieren zou hulp van de school alleen een optie moeten zijn.
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
6
Inhoud
Voorwoord ................................................................................................................................3 1.
Maatschappelijke stages zijn goed voor het imago ......................................................9
2.
Geen tijd voor stages..................................................................................................11
3.
Niet stagelopen in de vrije tijd.....................................................................................13
5.
Scholieren negatief over verplicht stellen stages .......................................................15
6.
Liever geen saaie stagebedrijven...............................................................................16
6.
Scholieren twijfelen over kwaliteiten medescholieren ................................................18
7.
Scholen belangrijk bij maatschappelijke stages .........................................................20
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
7
Voorwoord
Dit is de eerste editie van het Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek. Van 23 april t/m 18 juni 2007 peilde dit onderzoek de meningen van 1455 middelbare scholieren door heel Nederland over de maatschappelijke stage. Via een online vragenlijst konden de scholieren laten zien wat zij vonden van de stages die al komend schooljaar verplicht worden.
Het onderzoek is een onafhankelijk initiatief van Stageplaza.nl, de grootste stagebank van Nederland, in samenwerking met Scholieren.com, de populairste scholierensite van Nederland.
Stageplaza wilt iedereen bedanken die heeft geholpen met het ontwerpen en uitvoeren van dit onderzoek. Uiteraard willen wij ook de scholen en scholieren van harte bedanken voor de tijd en moeite die ze hebben genomen voor het (laten) beantwoorden van de vragenlijst.
Het team van Stageplaza
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
8
1.
Maatschappelijke stages zijn goed voor het imago
Over het algemeen zijn scholieren positief over de maatschappelijke stages. 59% van de scholieren heeft geen problemen met de stages en 69% vindt het zelfs een zeer nuttige activiteit. Opvallend, omdat jongeren tegenwoordig een egoïstisch imago hebben. Onbetaald werk zou hier niet bij passen, maar het onderzoek laat juist het tegenovergestelde zien. Maar liefst 54% van de respondenten heeft wel eens aan vrijwilligerswerk gedaan. Alleen 17% van de scholieren willen liever geen stagelopen, hoewel een deel van hen wel toegeeft het een nuttig plan te vinden. Een meerderheid van de scholieren (56%) denkt verder dat de maatschappelijke stages zal bijdragen aan een beter imago van de jongeren. Toch is betaald werk populairder. 60% van de scholieren heeft dan een bijbaan.
1.) Hoe sta jij tegenover de maatschappelijke stage? Categorie
%
Positief
59%
Negatief
17%
Neutraal
24%
2.) Heb je wel eens vrijwilligerswerk gedaan? Categorie
%
Ja
54%
Nee
46%
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
9
3.) In hoeverre vind jij de maatschappelijke stage nuttig? Categorie
%
Zeer nuttig
18%
Nuttig
51%
Neutraal
18%
Nutteloos
8%
Zeer nutteloos
4%
4.) Jongeren hebben tegenwoordig een slecht imago. Ze zouden nogal egocentrisch zijn. Denk je dat er door de maatschappelijke stage er anders over jongeren gedacht gaat worden? Categorie
%
Ja
56%
Nee
30%
Neutraal
14%
5.) Heb je op dit moment een bijbaantje? Categorie
%
Ja
60%
Nee
40%
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
10
2.
Geen tijd voor stages
Volgens de respondenten zijn er verschillende redenen om aan de maatschappelijke stages mee te doen. Daarbij denken de scholieren vooral dat het goed zou zijn voor de persoonlijke ontwikkeling (24%). Andere grote redenen zijn om iets nuttig bij te dragen aan de maatschappij (18%) en verwachten de leerlingen dat het heel leerzaam zal zijn (16%). Veruit de grootste reden om het niet te doen is het gebrek aan tijd. Hoewel er algemeen wordt aangenomen dat scholieren veel vrije tijd zou moeten hebben, vinden zijzelf dat juist niet. Meer dan de helft van de respondenten gaven aan stages niet in hun leven te kunnen plannen. Een ander groot punt is dat er geen stagevergoeding wordt gegeven. Meer dan 19% van de scholieren wilt worden betaald voor het lopen van een stage.
1.) Wat is voor jou een reden om aan vrijwilligerswerk te doen? Categorie
%
Persoonlijke ontwikkeling
24%
Leerzaam
16%
Inzicht krijgen in de
11%
maatschappij Maatschappelijk nuttig werk verrichten Nieuwe mensen leren kennen Weet eens wat anders dan school
18%
8%
7%
Lijkt interessant
4%
Anders*
10%
* Anders Meest voorkomende reacties Het is gezellig en leuk! Mensen helpen
2.) Wat is voor jou een reden om niet aan vrijwilligerswerk te doen?
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
11
Categorie
%
Het nut er niet van in zin
4%
Er geen tijd voor hebben
49%
Je krijgt er geen
19%
vergoeding voor Geen interesse in
6%
vrijwilligerswerk De werkzaamheden
14%
trekken mij niet aan Anders*
8%
* Anders Meest voorkomende reacties Alles wat hierboven staat Ik doe al vrijwilligerswerk
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
12
3.
Niet stagelopen in de vrije tijd
De leerlingen zijn niet bereid om hun vrije tijd op te offeren aan de verplichte stages. De meeste scholieren (78%) willen daarom onder schooltijd gaan stagelopen. En dan meteen voor een dagdeel (54%) of de hele dag (20%). Over een stage van drie maanden zijn ze niet tevreden. Meer dan de helft (51%) vindt het te lang. 47% van de scholieren vindt het echter wel te doen.
1.) Moet de stage tijdens de schooltijd gelopen worden? Categorie
%
Ja
78%
Nee
13%
Neutraal
9%
2.) Hoe moet de tijd voor de stage verdeeld worden? Categorie
%
De hele dag
20%
Een dagdeel
54%
1 á 2 uurtjes per dag
15%
Anders*
11%
* Anders Meest voorkomende reacties 1 of enkele dagen per week, de rest voor school Ligt aan de stage
3.) Wat vind jij van drie maanden stagelopen? Categorie
%
Te lang
51%
Voldoende
47%
Te kort
2%
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
13
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
14
5.
Scholieren negatief over verplicht stellen stages
Hoewel scholieren positief zijn over de stages, zijn een merendeel (54%) tegen de verplichting van de stages. 48% van de respondenten denkt zelfs dat het een negatieve invloed zal geven op de motivatie van de leerlingen. Opvallend is dat 41% van de scholieren zegt toch een stage te lopen zonder een verplichting. Dit integendeel tot 35% van de respondenten, die al weten dat ze dat niet zouden doen.
1.) Moet de maatschappelijke stage verplicht zijn? Categorie
%
Ja
31%
Nee
54%
Neutraal
14%
2.) Verwacht je dat scholieren minder gemotiveerd zijn om stage te lopen nu deze verplicht is? Categorie
%
Ja
48%
Nee
35%
Neutraal
17%
3a.) Zou je alsnog stagelopen als het niet verplicht zou zijn? Categorie
%
Ja
41%
Nee
35%
Neutraal
23%
3b.) Waarom wel of niet? Meest voorkomende reacties Het lijkt me een goede ervaring/leerzaam/leuk Ik heb het te druk/geen zin/wordt niet betaald
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
15
6.
Liever geen saaie stagebedrijven
75% van de respondenten gaven aan een sport te beoefenen. Het is dan niet verwonderlijk dat bijna een derde van de scholieren het liefst bij de sector ‘sport’ stage wilt lopen. De twee sectoren die niet goed scoren zijn de gebieden ‘gemeentes’ (24%) en ‘kunst en cultuur’ (21%). Scholieren vinden deze gebieden stoffig en saai.
1.) Doe je aan sport? Categorie Ja Nee
% 75% 25%
2.) In welk(e) sector(en) zou je graag stage willen lopen? Categorie
%
Goede doelen
11%
Welzijn
10%
Sport
29%
Zorg
15%
Kunst & cultuur
13%
Natuur & milieu
5%
Gemeenten
3%
Anders*
14%
* Anders Meest voorkomende reacties Techniek Economie Zolang het maar leuk is, vind ik alles goed
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
16
3.) In welk(e) sector(en) zou je niet stage willen lopen? Categorie
%
Goede doelen
3%
Welzijn
5%
Sport
11%
Zorg
15%
Kunst & cultuur
21%
Natuur & milieu
17%
Gemeenten
24%
Anders*
4%
* Anders Meest voorkomende reacties Zolang het maar leuk is, vind ik alles goed Alles wat hierboven staat
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
17
6.
Scholieren twijfelen over kwaliteiten medescholieren
De media bericht voortdurend over de problemen die de verplichting van de maatschappelijke stages met zich mee zal brengen. Leraren, scholen, politici en de onderwijsorganisaties bekritiseren de snelheid waarmee de stages verplicht worden gesteld. Scholieren denken juist dat de problemen zullen meevallen. 67% van de respondenten denkt zelfs dat de stage zeer haalbaar is. Toch blijven ze realistisch en verwachten ze dat sommige aspecten van het plan sneller op problemen kunnen stuiten. Dit vooral op het gebied van het aantal stageplekken, de tijdsduur en de organisatie. Ook medeleerlingen zouden kunnen tegenvallen. 60% van de respondenten denkt de stage goed aan te kunnen. Maar meer dan 10% van hen gaven meteen aan te twijfelen over de medescholieren. Die zouden niet de juiste werkhouding en vaardigheden bezitten om de stage goed te volbrengen.
1.) Is volgens jou de maatschappelijke stage haalbaar? Categorie
%
Ja
67%
Nee
17%
Neutraal
16%
2a.) Verwacht je problemen met de maatschappelijke stage? Categorie
%
Ja
34%
Nee
46%
Neutraal
20%
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
18
2b.) Zo ja, op welk(e) gebied(en)? Categorie
%
Organisatorisch
14%
Begeleiding
10%
Aantal stageplekken
19%
Financieel
9%
Tijdsduur
14%
Tijdstip waarop de stage wordt gelopen
10%
Communicatie
6%
Anders*
18%
* Anders Meest voorkomende reacties De motivatie van de jongeren Stages gaan ten koste van schoolprestaties
3.) Jongeren zouden het niet aan kunnen om drie maanden fulltime te werken. Hoe denk je daar zelf over? Categorie
%
Ik kan dat wel
51%
Ik kan dat niet
20%
Neutraal
13%
Anders*
16%
* Anders Meest voorkomende reacties Ik kan het wel, maar andere scholieren kunnen het niet aan Ligt aan de persoon zelf Hangt af van de stage
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
19
7.
Scholen belangrijk bij maatschappelijke stages
Scholieren vinden dat de scholen een grote rol zal moeten spelen bij de stages. Meer dan de helft van de respondenten (52%) wilt dat hun school actief meehelpt bij het aanbieden van de stages. Voor 37% van de scholieren zou hulp van de school alleen een mogelijkheid moeten zijn. Er moet ook voldoende stagebegeleiding worden gegeven vanuit de scholen en de stagebedrijven.
1.) Bied jouw school op dit moment stageplekken aan? Categorie
%
Ja
42%
Nee
58%
2.) Zo nee, vind jij dat jou school stages zou moeten aanbieden? Categorie
%
Ja
52%
Nee
11%
Neutraal
37%
3.) Hoe ga jij op zoek naar een stage? Categorie
%
Via een lijst op school
25%
Via familie/vrienden/ kennissen Via internet
21% 15%
Door zelf organisaties te benaderen Anders*
31% 8%
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
20
* Anders Meest voorkomende reacties De school regelde het/ Mijn school regelt het voor mij Weet ik nog niet
4.) Wat verwacht je van de stagebegeleiding vanuit school? Meest voorkomende reacties Dat ze je voldoende helpen met stages en informatie Rommelige organisatie i.v.m. 1e jaar verplichting stages voor alle scholieren Niet veel Geen idee
5.) Wat verwacht je van de stagebegeleiding vanuit de vrijwilligersorganisatie? Meest voorkomende reacties Dat ze je goed begeleiden Dat ze je met open armen ontvangen i.v.m. tekort aan vrijwilligers Rommelige organisatie i.v.m. 1e jaar verplichting stages voor alle scholieren Geen idee
Nationale Maatschappelijke Stageonderzoek 2007
21