Brainstorm Ouderenzorg Op initiatief van Geriatrisch Netwerk Zuid-Holland Noord

Brainstorm Ouderenzorg Op initiatief van Geriatrisch Netwerk Zuid-Holland Noord 20 maart 2008 - Leiden

20 maart 2008 … … zijn samenwerkende partners in de ouderenzorg uit de regio Zuid-Holland Noord op initiatief van Geriatrisch Netwerk Zuid-Holland Noord bijeen in hotel Holiday Inn Leiden voor een werkontbijt met aansluitende brainstormsessie. Het doel is het bedenken van zoveel mogelijk creatieve ideeën voor het verbeteren van de ouderenzorg in Nederland. In één intensieve ochtend zijn er met ruim 50 personen, in wisselende groepjes, met verschillende idee-technieken, meer dan 1000 ideeën bedacht. Programma van de brainstorm: Inleven in ouderen Gevoelens delen Droomwensen formuleren Creatieve ideeën bedenken Kiezen beste ideeën Vervolgafspraken Dit boekje is een korte impressie van deze bijeenkomst. Op de volgende pagina’s treft u een bloemlezing van droomwensen en ideeën. We hopen dat dit boekje u en ons zal blijven inspireren. U kunt alle ideeën en droomwensen bekijken via de link: www.rcgzhn.nl/npo/publicaties/ 20maart2008.pdf

Droomwensen, een bloemlezing

ouderen in een veilige uitdagende omgeving volwaardig deel uit kunnen blijven maken van de samenleving.

Zou het niet fantastisch zijn als:

wij allen jaloers zouden zijn op de ouderen, omdat zij een optimale kwaliteit van leven hebben gerealiseerd door de projecten van het geriatrisch netwerk.

ouderen zich veilig voelen, sociaal ondersteund en niet op voorhand afhankelijk worden gemaakt door allerlei systemen. ouderen hun zorgen eerder kunnen, durven en mogen uiten. ouderen actief en volwaardig deel kunnen nemen aan de samenleving, ondersteund door de verschillende professionele instellingen. verschillende disciplines in de ouderenzorg van elkaar weten wat ze voor ouderen kunnen betekenen en doen!

er een goede en effectieve afstemming zou bestaan tussen de verschillende zorgverleners rondom de ouder wordende mens en de mantelzorger. het welbevinden en de zorgbeleving van ouderen daadwerkelijk verbetert door samenwerking van zorgpartijen. ouderen voor zorg niet van het kastje naar de muur worden gestuurd. elke oudere gehoord wordt.

iedere oudere op een supersnelle en eenvoudige manier een wens voor ondersteuning kenbaar kan maken, waarop adequaat wordt ingegaan.

ouder worden niet gelijk oploopt met het verlies van dromen en fantasieën.

de ouderen makkelijk op stap kunnen gaan, ook als zij door chronische ziekten niet meer zo mobiel of assertief zijn.

iedere oudere mens een vertrouwenspersoon heeft die (als nodig) regelt, coördineert, bewaakt en ook nog tijd heeft voor iets leuks.

ouderen zich wat betreft wonen, zorg en dienstverlening in een hotel wanen, waar ze het zelf voor het zeggen hebben.

ouderen meepraten en beslissen over dit project.

door goede samenwerking van zorg rondom de oudere het leuker wordt om (gezond) oud te worden. 

er een goed programma gericht op preventie zou zijn. de oudere, indien nodig, de bij hem passende zorg krijgt. 

de ketens straks echt sluitend zijn. ouderen de regie over hun leven kunnen houden, en hierbij niet afhankelijk hoeven zijn van het oordeel van anderen.

iedere oudere over alle faciliteiten kan beschikken. een wijkzorgcentrum iedereen in beeld heeft en er regie is op ouderen met complexe problemen.

ik genoeg mogelijkheden heb om de ouderen in mijn praktijk zorg op maat te kunnen bieden. er niet alleen tijd is voor de medische zorg die ik als oudere nodig heb, maar ook voor mij persoonlijk, mijn welbevinden. zorg voor ouderen een prijs heeft die we vanuit solidariteit bereid zijn te betalen. alle ouderen precies die zorg, begeleiding en voorzieningen krijgen die ze wensen en nodig hebben. (medische) zorg voor ouderen het mooiste is wat je als hulpverlener zou willen doen. we problemen van ouderen kunnen voorkómen in plaats van bestrijden. de oudere wanneer het nodig is zorg op maat kan krijgen met zoveel mogelijk vertrouwde hulpverleners. we regels en verantwoording over boord kunnen gooien en het geld naar de echte zorg gaat.





Top ideeën

Kijk vanuit het perspectief van de ouderen wat de problemen zijn en spreek van dááruit samenwerkingsverbanden af (in plaats van andersom, zoals dat nu vaak gaat). De vraag/wens van de ouderen staat centraal. Dus cruciaal zijn: naar wens luisteren en doorvragen, goed zicht op mogelijkheden waarop ouderen beroep kan doen, geen schotten tussen diverse zorgaanbieders, diversiteit aan zorg, wonen, activiteiten. Omdat nog niet iedere oudere een PC heeft, wordt hulp per PC vervangen door in elke straat een “straathuis” (voorheen buurthuis), waar een oudere naartoe kan, of waar vanuit iemand naar de oudere toekan (help een maatje in uw straatje).

Tegen eenzaamheid is contact met anderen het belangrijkst. Omgeving (mantelzorg en professionele hulp) heeft voldoende tijd om dat contact te bieden in het tempo van de betrokken oudere. Het trachten dromen en wensen van ouderen uit te laten komen zal richtingbepalend moeten zijn voor familie, mantelzorgers, buddy’s, en zorgverleners. Breng de complexe zorgvraag problematiek terug tot het simpele probleem van de oudere en los deze op.

Financier qua hulp datgene wat ouderen nog kunnen in plaats van wat zij niet kunnen.

DSM-V diagnose ‘samenwerkingsangst’ verdient gratis psychotherapie voor managers.

Buddy project – ouderen begeleiden ouderen. Dit kan zowel thuis alsook in verzorgingshuis en verpleeghuis.

Eigen regie behoeft eigen budget, eventueel met ondersteuning van iemand die het voor je regelt en bewaakt, zoals jij het wil hebben.

Ouderen hebben de toekomst- ouderen zijn sterk vertegenwoordigd in de politiek / media / nieuws à TMF voor ouderen. Wijsheid, relativering, bedachtzaamheid zijn belangrijke woorden. Ik ga op zoek naar een vriend / consultant die me helpt “zin in het 

leven” te bewaren / opnieuw te verkrijgen, óók wanneer ik door mijn stijgende leeftijd allerlei (gezondheids)problemen ga krijgen.

Hulpverleners zetten autonomie en regie van kwetsbaren hoog op prioriteitenlijst. Hierdoor is praktische uitvoerbaarheid van zorg mogelijk, bepaald door eigen behoeften: continuïteit en “stepped care” bij regieondersteuning op maat. 

Naast een medicatiesignaleringssysteem komt er ook een zorgsignaleringssysteem, wat alarm slaat als dingen gedaan worden die niet moeten en als dingen niet gedaan worden die wel moeten. Jongeren en ouderen werken samen in ‘my generation’ groep, samen muziek, beweging, ICT, zorg. Laat elk creatief / innovatief idee door een groep ouderen toetsen. Verander niet te veel en niet te vlug; veilige vertrouwdheid is een groot goed. Persoonlijke levensmakelaar zorgt dat alle betrokken zorg / welzijnsverleners samen overleggen, analyseren en zorgen dat het leven in balans blijft. Deze balans kan verschuiven. Alle zorgverleners worden adviseurs. We stellen ouderenzorg-regisseurs aan: onafhankelijk (zelf geen aanbieder), getraind om ècht te luisteren naar de vraag achter de vraag. Deze formuleert met de cliënt het gewenste aanbod. Hoe gek ook, ‘kan niet’ bestaat niet. Deze regisseur blijft de centrale figuur bij de uitvoering, een ‘casemanager plus’. Consultatiebureau voor ouderen meet geen bloeddruk meer, maar gaat uitsluitend over ‘weten wat je wilt bij het ouder worden’.

met adequate financiële impulsen en positieve ondersteuning door zorgverzekeraar en gemeente. Zorg op maat kunnen leveren door het opleiden van specialisten in aanbieden van ouderenzorg. Deze kent problemen en valkuilen, is op de hoogte van de mogelijkheden en kan preventief werken. Regelmatig huisbezoek door praktijkondersteuner aan ouderen met oog voor fysiek, psychisch, sociaal welbevinden. Elke oudere heeft een eigen “buddy” die helpt een individuele weg te vinden in hulp- en zorgverlening. Geef oudere (en naasten) een wensformulier dat ze op ieder moment kunnen inleveren op een centrale plek. Laat bij de behandeling hiervan de bestaande financiering en professionele domeinen los. Iedere kwetsbare oudere krijgt een eigen ‘personal coach’, die betaald of onbetaald werkt onder een onafhankelijke organisatie. Huisartsen en klinisch geriaters werken samen in de 1e lijn door middel van gezamenlijke consulten, huisbezoeken en bijvoorbeeld een geriatriebespreking. Belonen van de keten prikkelt het management en de denkers.

Maak de huisarts hoofdverantwoordelijk voor de regie in de ouderenzorg 10

11

Internetconsulten voor ouderen met een specialist in het ziekenhuis op de huisartslocatie zorgt voor betere communicatie tussen oudere, specialist en huisarts. Via TV, internet, verenigingen en adviseurs worden ouderen geschoold en geïnformeerd over welke voorzieningen waar te krijgen zijn, en hoe deze hen kunnen helpen. Deel van spreekuur reserveren voor vragen van andere zorgverleners, dat kan via elektronische hometeams per patiënt. De oudere heeft een persoonlijke profielpagina en kan op die wijze in contact treden met specialisten en gelijkgestemden. Afspraken maken met de kapper, info opvragen over medicatie, alles kan. De pagina verhuist mee met de oudere en wordt ook aangesloten op het netwerk van bijv. een verzorghuis of verpleeghuis. Breng vraag en aanbod voor vervoer van ouderen / gehandicapten op internet bij elkaar a la marktplaats. Zo stimuleer je dat ouderen de deur uitkomen en breng je ze in contact met anderen. Schaf een combifiets aan en neem je moeder of oma mee op de fiets.

waarden etc. staan genoteerd (papier of internet). Breng in kaart wat wij in Nederland over hebben voor zorg en solidariteit voor ouderen. Stimuleer al vanaf jonge leeftijd het bewustzijn wat er allemaal kan veranderen bij het ouder worden, zodat je jezelf kan ‘empoweren’ voor de ouderdom die mogelijk met gebreken komt. Simulatiespellen en zelfmanagementprogramma’s kunnen helpen. De huidige oudere maken tot ‘coach’ van toekomstige oudere om kennis maar met name ervaring over te dragen; “het wijze opperhoofd als gerespecteerd lid van de samenleving”. Webbased EGD des persoons (elektronisch gezondheidsdossier). Cliënt bepaalt meer zelfstandig mate zorgbehoefte en plaats waar zorg wordt geconsumeerd, de financiering wordt meer afgestemd op zorgvraag dan op zorgbehoefte. Multidisciplinaire zorgteams, transmuraal van karakter, met een duidelijke structuur en waarvoor afspraken zijn gemaakt voor de continuïteit ervan.

Iedere patiënt beheert zijn eigen zorgpaspoort/ zorgdossier (eventueel via mantelzorger) waarin al zijn/ haar relevante persoonlijke data, aandoeningen, condities, geneesmiddelen, zorgverleners met tel en e-mail, lab12

13

Voor 60-plussers komt er simulatieprogramma voor voorbereiding op het ouder worden door bewustwording en vroegtijdige oriëntatie op eventuele keuzes. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld ‘wat wil je’, ‘voor welke keuzen wordt je gesteld’, ‘hoe wil en kun je wonen, ‘waar wil je je geld aan uitgeven’.

Structureel verbeteren van communicatie tussen zorgprofessionals door informele en laagdrempelige bijeenkomsten, iets als zorgcafe’s. De lokaal loketten zouden hierin het voortouw kunnen nemen per gemeente.

Oudere kan terecht bij 1 loket dat de juiste zorgverlener inschakelt. Bijvoorbeeld: apotheker bij problemen met medicijninname, fysiotherapeut bij beweegproblemen. VZH afschaffen! Alle nieuw te bouwen woningen in Nederland dienen levensloopbestendig te zijn (geen drempels, brede gangen, faciliteiten gelijkvloers) zodat je lang(er) thuis kan wonen tussen (jongere) wijkgenoten waardoor je deel blijft uitmaken van de maatschappij. Beloon de keten: nooit meer monodisciplinaire initiatieven faciliteren of betalen, altijd vergewissen dat alle stakeholders geïnformeerd en betrokken zijn. PGB vergelijkbaar budget verstrekken aan huisartsencluster om te besteden aan goede zorg voor senioren in de huisartspraktijk via de inzet van POH ouderenzorg. Welkomstpakket van gemeenten aan burgers die 65 jaar worden. Hierin informatie over lokale voorzieningen, activiteiten, clubs, tips over gezondheid, zelfredzaamheid. 14

15

16

17

Aan deze brainstorm werkten onder meer de volgende organisaties mee:

ActiVite LUMC Apotheek Alkemade Apotheek Stevenshof De mensen apotheek Gemeente Leiden Gemeente Nieuwkoop Gemeente Noordwijk GGD Hollands Midden Groepspraktijk fysiotherapie Van der Stegen Groot Hoogwaak Hogeschool Leiden Holland Rijnland Mantelzorgsteunpunt Radius Regionaal Bureau Gezondheidszorg REOS Zorg Huisartsenvereniging Leiden Kust en Bollenstreek Rijnland Zorggroep Rijnlands Revalidatie Centrum Rivierduinen SIR TNO Topaz Zuijdwijck Leythenrode WWZ-Mariënstaete-Valent Zorgbelang Bekijk alle droomwensen en ideeën op www.rcgzhn.nl/npo/publicaties/ 20maart2008.pdf 

Brainstorm: www.kreanova.nl Ontwerp: www.studiovuurdoorn.nl Fotografie: www.simonemichellevandekamp.com

18

C ontact Geriatrisch Netwerk Zuid-Holland Noord Regionaal Bureau Gezondheidszorg Zuid-Holland Noord, Fruitweg 50, 2321 DH Leiden Telefoon: (071) 576 61 64 Email: [email protected]

KreaNova BV Oude Kraan 72 6811 LL Arnhem Telefoon: (026) 8450854 Email: [email protected] Website: www.kreanova.nl