Staal EEN UITGAVE VAN STAALBANKIERS WINNAARS & VERLIEZERS DE EUROCRISIS IN KAART STERRENKOK ZONDER KEUKEN MILJONAIR DOOR DE STAATSLOTERIJ

Staal EEN UITGAVE VAN STAALBANKIERS

WINNAARS & VERLIEZERS DE EUROCRISIS IN KAART STERRENKOK ZONDER KEUKEN MILJONAIR DOOR DE STAATSLOTERIJ

DECEMBER 2011, 8E JAARGANG, NR4

COLOFON

I N HOUD

Staal Magazine verschijnt 4 maal per jaar en wordt verspreid onder cliënten en relaties van Staalbankiers. Jaargang 8, nr. 4. HOOFDREDACTEUR Angela Looyé

04

COLUMN Gouden momenten

EINDREDACTEUR Maureen Land, Maters & Hermsen

05 14 24 35

STAALBANKIERS Organisatienieuws Nieuwe campagne Gespot voor u Vraagbaak

06 26

ECONOMIE Outlook 2012 Schuldencrisis Europa

10 20 30 35

LIFESTYLE Gerrit Greveling, sterrenkok zonder keuken Paarden als passie Maarten van den Biggelaar’s keerpunt Obsession of Art over Padovani

16 18

FINANCIËN Prijswinnaars begeleiden De ideale DGA

32

GOEDE DOELEN Terre des Hommes tegen kinduitbuiting

REDACTIERAAD

(v.l.n.r.) Henrietta Smeekes, Kosterus Wildschut, Hans Smits, Rob van Fraeijenhove, Angela Looyé, Ben van Druten, Linda van Hesse, Nicole van de Hoeve en Maureen Land (niet op de foto). Met medewerking van Kees Jongsma, SPJ (niet op de foto). VORMGEVING Achmea Studio BEELDREDACTIE Mascha Baarda, Maters & Hermsen LITHOGRAFIE EN DRUKWERK Koninklijke Broese en Peereboom Indien u vragen heeft of informatie wilt over in Staal behandelde onderwerpen, dan kunt u contact opnemen met uw contactpersoon of Angela Looyé via telefoonnr (070) 310 19 53 of [email protected]. Als u geen prijs stelt op het ontvangen van ons magazine dan kunt u dit aan uw contactpersoon doorgeven of schriftelijk aan

Het werk van Andrea Padovani (Verona, 1961) is naïef, speels, uitdagend en mediterraan kleurrijk. Zijn interieurs, zoals dit olieverfschilderij The Morning Paper, verraden een liefde voor het werk van Gaugain en Van Gogh. De in Canada wonende Italiaan exposeert in toonaangevende galeries in New York, Vancouver en Milaan. De Nederlandse galerie The Obsession of Art in Bergen vertegen woordigt Padovani als enige in Noord-Europa. Meer over deze galerie leest u op de achterzijde van dit magazine. The Obsession of Art, Molenstraat 3, Bergen (NH) www.artobsession.nl

geven bij: Staalbankiers, Postbus 327, 2501 CH Den Haag.

fotografie Mark Prins (ook voorpagina)

DISCLAIMER Deze publicatie is uitsluitend bedoeld ter informatie en is geen aanbod noch een uitnodiging om een financieel instrument te kopen of te verkopen of om deel te nemen in een bepaalde beleggingstrategie. Elk voorbeeld gegeven in deze publicatie, geldt enkel ter nadere uitleg van het betreffende product. Aan deze voorbeelden kunnen geen rechten worden ontleend. Potentiële beleggers moeten zich bewust zijn van de risico’s verbonden aan financiële instrumenten en moeten alleen overgaan tot een investeringsbeslissing met betrekking tot deze producten na voldoende beraad, in overleg met hun eigen adviseurs, waarbij in overweging moet worden genomen of deze producten passen binnen hun eigen risicoprofiel. Hoewel de in deze publicatie gestelde feiten en verstrekte opinies als juist worden verondersteld en zijn gebaseerd op betrouwbare bron nen, aanvaardt Staalbankiers geen enkele aansprakelijkheid voor enige schade in welke vorm dan ook, voortvloeiend uit het gebruik van deze publicatie of de inhoud daarvan. Staalbankiers wijst op de mogelijkheid dat bepaalde informatie in deze publicatie na verloop van tijd verouderd is. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.

Uitgelicht

06

30

Zullen de politiek leiders in het Westen de economische problemen adequaat aanpak ken? Stagnatie, achteruitgang of een gematigde groei: Staal Magazine zet drie scenario’s voor u op een rij.

De ondernemer die niet stil kan zitten maar risico’s beperkt. Van Quote naar BiggLab, een keerpunt want hij ‘bouwt’ weer. “Ik denk heel vaak, zit er iets in dit idee?”

OUTLOOK 2012

MAARTEN VAN DEN BIGGELAAR

Beste lezer,

W

e zijn alweer aan het eind van 2011 gekomen en voor u ligt de laatste uitgave van Staal Magazine van dit jaar. Met daarin traditiegetrouw de Outlook voor het komende jaar van onze Senior Research & Analysis Manager Hans Smits. In dit artikel schetst hij de meest waarschijnlijke economische scenario’s voor 2012,‘het jaar van de politici’. Zijn de politiek leiders van de eurolanden in staat de onrust op de financiële markten te beteugelen? Hans is weinig hoopvol gestemd, zo leest u op pagina 26. Verder in dit nummer onder andere een interview met Maarten van den Biggelaar. Ondernemer en oprichter van onder andere studentendiscotheek Dansen bij Jansen en het zakenblad Quote. Een geboren ondernemer, die zich nu alleen nog maar bezig wil houden met ‘leuke dingen’. Zoals een luxueuze, innovatieve tassenlijn, online games en het nieuwe magazine RADAR+. Een drukbezette, maar zeer toegankelijke en open man, zo merkte ik tijdens een eerste gesprek in hartje Amsterdam. Iemand met een rotsvast vertrouwen in zichzelf. Die zijn dromen najaagt en verwezenlijkt. Het willen verwezenlijken van je dromen is één ding, je dromen kunnen verwezenlijken is een ander verhaal. Dat is de kern van het nieuwe communicatieconcept van Staalbankiers.Wij gunnen u een rijk leven. Hoe dat eruitziet, is voor iedereen anders. Met het gezin eindeloos tafelen op een zomerse dag, die fantastische oldtimer eindelijk aanschaffen, een tweede huis in Italië of met je kinderen de wereld verkennen… Geld alleen maakt niet gelukkig.Wel wat je ermee doet of gaat doen.Want je leeft maar één keer.

Voor nu, veel leesplezier! Angela Looyé, Hoofdredacteur Staal Magazine P.S. Ideeën, vragen en/of opmerkingen over het magazine? Stuur ze naar [email protected].

Staalbankiers N.V., statutair gevestigd te Den Haag aan de Lange Houtstraat 8, 2511 CW, is ingeschreven bij de KvK Haaglanden onder nummer 27030700. Staalbankiers is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële markten (www.afm.nl) te Amsterdam. Voor meer informatie over het toezicht op Staalbankiers N.V. kunt u bellen naar de toezichtlijn van de AFM 0900-540 05 40. Reproductie, geheel of gedeeltelijk, is slechts toegestaan na schrif telijke toestemming van Staalbankiers. Deze publicatie is vervaardigd op 7 december 2011.

STAALMAGAZINE december 2011

3

N I E U W S //

Betalings- en Effectenopdrachten Gert-Jan Bruijnooge CFO Staalbankiers rond kerst en oudjaar 2011 Verwerking van betalingsopdrachten die via de post of telefonisch zijn aangeleverd:

COLUMN// Peter de Ruijter

Gouden momenten

• Betalingsopdrachten die voor 22 december door ons zijn ontvangen, worden nog verwerkt voor Kerstmis • Betalingsopdrachten die voor 29 december door ons zijn ontvangen, worden nog verwerkt in 2011 • Binnenlandse spoedopdrachten die op 23 en 30 december voor 16.00 uur door ons zijn ontvangen, worden diezelfde dag nog verwerkt.

Private bank Staalbankiers heeft per 15 november 2011 Gert-Jan Bruijnooge (41) benoemd tot Chief Financial Officer. Bruijnooge (RA, RC) was daarvoor werkzaam bij KPMG als Senior Manager Audit. Bruijnooge versterkt de huidige statutaire directie van Staalbankiers, verder bestaande uit Peter de Ruijter (Voorzitter Directie) en Pierre Huurman (Directeur Commerciële Zaken).

Verwerking van betalingsopdrachten via Multicash en Webbankieren:

M

et tweeduizend cliënten, medewerkers en relaties hebben wij op 4 november het 95-jarig jubileum van Staalbankiers gevierd. Het was een prachtige avond vol symboliek en energie. Natuurlijk vond het feest plaats in Den Haag, want daar liggen immers de wortels van de bank. Het World Forum was een waardig podium om het motto van onze nieuwe campagne te lanceren:‘Want je leeft maar één keer’. Dat wij deze avond met een groot deel van onze cliënten konden vieren, tekent de intimiteit van Staalbankiers als organisatie. Hoewel het aantal cliënten groeit, passen wij nog steeds in één grote zaal.Wij vinden het als directie belangrijk dat wij als bank nog steeds heel dicht bij onze cliënten staan en een avond als deze bewijst nog eens dat dit ook daadwerkelijk het geval is. De mannen van Golden Earring maakten duidelijk dat zestigers nog kunnen rocken als jonge kerels. De energie spatte van het podium af. Het benadrukt dat wij als mensen niet alleen gemiddeld langer leven, maar ook langer fit blijven. Dat stelt ons in staat langer te genieten van al het goede dat het leven ons te bieden heeft.

4


Dat gevoel van vitaliteit en genieten, willen wij ook uitstralen in onze nieuwe campagne. Wij zijn ons als bank bewust dat wij bij kunnen bijdragen aan een vermogenspositie die onze cliënten de financiële ruimte biedt onbekommerd van het leven te genieten. Hoe langer, hoe beter. Ons jubileumjaar is nu bijna achter de rug.Wij hebben genoten van de mooie momenten. Het was goed nog eens stil te staan bij de overtuiging van onze oprichter Machiel Staal, dat het klantbelang bij Staalbankiers altijd voorop moet staan. Wij zijn ons zeer bewust van onze opdracht cliënten het beste te bieden wat binnen de bank en op de markt voorhanden is. Ook met alle uitdagingen die de financiële markten ons op dit moment te bieden hebben. In 2012 zullen wij onze focus nog meer leggen op vermogensadvisering en vermogensbeheer vanuit het belang en de positie van u als cliënt. Ook zonder jubileum willen wij cliënten in 2012 zoveel mogelijk mooie momenten bezorgen. Want je leeft tenslotte maar één keer.

• Betalingsopdrachten die worden ingevoerd op 23 december voor 15.30 uur worden nog verwerkt voor Kerstmis • Betalingsopdrachten die worden ingevoerd op 30 december voor 15.30 uur worden nog verwerkt in 2011 • Binnenlandse spoedopdrachten die worden ingevoerd op 23 december voor 16.00 uur worden nog diezelfde dag verwerkt. • Binnenlandse spoedopdrachten die worden ingevoerd op 30 december voor 16.00 uur worden nog diezelfde dag verwerkt.

Verwerking van zakelijke betalingen en incasso-opdrachten: • Voor zakelijke betalingen en incasso-opdrachten die rechtstreeks aan Equens worden aangeleverd en die voor Kerstmis verwerkt dienen te worden, geldt als uiterste aanleverdatum 22 december. • Voor zakelijke betalingen en incasso-opdrachten die rechtstreeks aan Equens worden aangeleverd en die voor 31 december 2011 verwerkt dienen te worden geldt als uiterste aanleverdatum 29 december.

Verwerking van beleggingsorders via Web beleggen: • Effectenorders die worden ingevoerd op 23 december na 17.30 uur worden op 27 december verwerkt. • Effectenorders die worden ingevoerd op 30 december na 17.30 uur worden op 2 januari 2012 verwerkt.

Periodieke opdrachten met een uitvoerings datum van 31 december 2011 en 1 januari 2012 worden op 2 januari 2012 verwerkt.

Tarieven beleggingsdienstverlening De tarieven voor de Staalbankiers beleggingsdienstverlening worden per 1 januari 2012 aangepast. De gewijzigde tarieven vindt u op www.staalbankiers.nl.


5

Outlook

2012

E C O N O M I E //

Hans Smits, senior Research & Analysis Manager

Hoe je het ook wendt of keert: 2012 wordt het jaar van de politici. Ofwel omdat ze doorpakken en de kwakkelende economie een zet geven. Ofwel omdat ze blijven aanmodderen en een nieuwe recessie zich aandient. Wat zijn de meest waarschijn– lijke economische scenario’s voor volgend jaar? We zetten ze hieronder op een rijtje.

W

eliswaar is 2011 nog niet voorbij, maar toch zijn de economische contouren wel duidelijk. De voorbije periode had twee gezichten. Jantje lacht, Jantje huilt, simpel gezegd. Neem nu de eerste paar maanden van dit jaar: beleggers wrijven zich in de handen. Stijgende beurskoersen, aantrekkende handel: de wereldeconomie komt duidelijk weer op stoom. In grote lijnen in overeenstemming met het ‘hoofdscenario’ zoals we dat in onze ‘outlook’ van vorig jaar schetsten: stabiele, maar onevenwichtige groei. De berichten worden in de loop van het voorjaar zelfs zo positief dat ons meest positieve scenario van het ‘dubbele herstel’ – de tegenhanger van de ‘double dip’ – in beeld komt. De Europese Centrale Bank (ECB) moet de officiële rente verhogen om de oplopende inflatie te beteugelen; een maatregel die ons vorig jaar nog onwaarschijnlijk voorkwam.

De twee gezichten van 2011 Maar dan komt eind april de kentering. De Europese schuldencrisis speelt weer op. Het noodpakket voor de zwakke eurolanden blijkt geen afdoende

6


Door Rody van der Pols en Hans Smits, fotografie Hollandse Hoogte & iStockphoto

geruststelling. Er ontstaan steeds meer twijfels in de markt of de Grieken wel voldoende vorderingen boeken met hun hervormingsmaatregelen. De rente op Grieks staatspapier stijgt dramatisch en de angst voor ‘besmettingsgevaar’ van de andere periferielanden doet de rest: de koersen kelderen en een nieuwe periode van economische onzekerheid breekt aan. Het herstellende, maar nog broze consumentenvertrouwen smelt als sneeuw voor de zon in de loop van de zomermaanden. Beleggers nemen hun toevlucht in ‘kwaliteit’, zoals goud en Nederlandse en Duitse staatspapieren. Ons risicoscenario van ‘flink tegenvallende groei’ lijkt met de dag dichterbij te komen. Totdat de cijfers over het derde kwartaal binnendruppelen: tot ieders verrassing laten die een veel positiever beeld zien dan verondersteld. Zo blijken de Amerikanen weer bereid tot spenderen. Dankzij toenemende consumptieve bestedingen en grotere bedrijfsinvesteringen groeit de economie van de VS met 2,0%. Ook opkomende economieën als China, India en Brazilië weten zich goed te handhaven. De gevreesde ‘harde landing’ van de opkomende economieën is voorkomen door tijdig bijsturen van de

overheden. En ook economische terugval door afnemende vraag vanuit het Westen valt mee door de toegenomen handel tussen de opkomende landen onderling. Alleen in Europa ziet het er allemaal bleker uit.

Kompas voor 2012 En zo lijken we aan het einde van dit – wederom – grillige jaar nog af te stevenen op een groei van de wereldeconomie in 2011 van ongeveer 4%; op de grens van ons basisscenario van vorig jaar (4 à 4,5%). De brandende vraag is natuurlijk hoe de economie zich vanaf dit punt verder zal ontwikkelen. Niet anders dan in voorgaande jaren lopen de analyses van economen onderling sterk uiteen. Daarbij spelen vooral de moeilijk te voorspellen ontwikkelingen op het politieke vlak (zowel in Europa als de VS) een belangrijke rol. Desalniettemin zijn er heel goed een aantal hoofdrichtingen aan te geven. Net als vorig jaar hebben we die ondergebracht in een drietal scenario’s die recht doen aan de meest gangbare opvattingen onder economen en financieel analisten. Zo kunnen deze scenario’s fungeren als een kompas bij het duiden van de economische ontwikkelingen in 2012. >>


7

BASISSCENARIO:

Stagnatie (beperkte groei)

In dit scenario gaan we ervan uit dat de economie blijft groeien, maar in een tergend traag tempo. Voornaamste reden: westerse consumenten houden hun hand op de knip en bedrijven stellen investeringen uit vanwege blijvende onzekerheid over hun financiële situatie. Denk daarbij aan de huizenmarkt die maar niet wil aantrekken in de VS en onder druk staat in verschillende Europese landen. Of aan de werkloosheid die aanhoudend hoog blijft, zowel in de VS (8,6 %) als Europa (gemiddeld 10,3 %).Tegelijkertijd moeten ook overheden in hun uitgaven snijden, hetgeen burgers in hun portemonnee voelen. Alleen de opkomende landen kunnen hun groei redelijk op peil houden, ongehinderd door de zware schuldenlast waaronder de westerse landen en consumenten gebukt gaan. Ook kunnen zij nog een inhaalslag maken op het gebied van productiviteit, hebben ze minder last van vergrijzing en profiteren zij van de toenemende handel tussen opkomende landen onderling. Per saldo blijft de economische groei in de wereld dus bijzonder onevenwichtig. Als de economie zich volgens dit scenario ontwikkelt, zal de inflatiedruk – die opliep in 2011 – weer verdwijnen.Waarschijnlijk krijgen Japan en Zwitserland zelfs met deflatie te maken.Westerse centrale

8


banken zullen dan ook vasthouden aan het huidige, ruime monetaire beleid: officiële rentes zullen nauwelijks van zijn plek komen. Daarentegen bouwen de opkomende landen hun monetaire verkrappingsmaatregelen voorzichtig af om een ‘harde landing’ te voorkomen. In dit scenario gaan we ervan uit dat de Europese schuldenproblematiek niet definitief wordt opgelost, maar ook niet leidt tot desintegratie van de munteenheid. De Europese politici zullen daarentegen blijven ‘doormodderen’ met als belangrijkste inzet: tijdwinst. Per saldo komt de politieke en fiscale integratie van de eurolanden steeds dichterbij, maar het gaat in kleine stapjes. Na elke aanvullende maatregel zijn de markten korte tijd gerustgesteld, waarna zich weer een nieuwe crisis aandient en de politici – om grotere economische schade te voorkomen – met nieuwe lapmiddelen komen. In de VS speelt het vraagstuk rondom het terugdringen van de astronomische staatsschuld. Gezien de sterk uiteenlopende visies van de Republikeinen en Democraten is de kans op een patstelling bijzonder groot, met mogelijke gevolgen voor de kredietwaardigheid van de VS.

NEGATIEF SCENARIO 1:

Recessie in het Westen

In dit scenario gaan we in het Westen een nieuwe periode van economische krimp tegemoet, vergelijkbaar met de nasleep van de kredietcrisis van 2008. Door de aanhoudend slechte berichtgeving – met name over de aanpak van de Europese schuldencrisis – daalt het consumentenvertrouwen verder. De werkloosheid stijgt en de kredietverlening wordt nog meer beperkt.Als gevolg van dit alles gaan consumenten nog meer sparen en neemt de investeringsbereidheid van bedrijven af. Overheden moeten streng bezuinigen om hun begroting sluitend te krijgen met belastingverhogingen tot gevolg. Dit zet nog eens een extra rem op de consumptieve uitgaven. Het gevaar voor een negatieve spiraal is reëel.Temeer

daar in enkele landen deflatie de kop opsteekt waardoor de spendeerdrift van consumenten verder wordt ondergraven. In het worst case scenario komt de Europese schuldencrisis in een nieuwe, kritieke fase die eindigt in een chaotisch faillissement van één of meer landen en het opsplitsen van de munteenheid.

WESTERSE CONSUMENTEN HOUDEN HUN HAND OP DE KNIP

en bedrijven stellen investeringen uit

Europese schuldencrisis. Een denkbare oplossing is bijvoorbeeld de uitgifte van een gezamenlijke euroobligatie, waardoor het voor landen als Griekenland, Italië, Portugal en Spanje makkelijker (en goedkoper) wordt om geld op te halen op de kapitaalmarkten. Een andere positieve impuls zou kunnen uitgaan van een geloofwaardig plan van de Amerikanen om hun staatsschuld de komende jaren af te bouwen.

DE SCENARIO’S uitgelicht B ASISSCENARIO: Stagnerende groei in de wereld van 3,0 à 3,5% • Afnemend vertrouwen schaadt consumptie en investeringsbereidheid in het Westen • Huizenmarkt toont geen herstel (VS) of staat onder druk (Europa) • Werkloosheid blijft hoog, in zowel Europa (ruim 10%) als VS (bijna 9%) • Europese schuldenvraagstuk blijft opspelen; politici wankelen van crisis naar crisis

Door het op stoom komen van de economie beginnen de prijzen ook langzaamaan weer te stijgen. Om de inflatie te beteugelen, zullen de centrale banken de rente in kleine stapjes optrekken.Tegelijkertijd veren de kapitaalmarktrentes weer op naar de niveaus van april 2011 en daarboven.

• Amerikanen presenteren geen overtuigende oplossing voor begrotingsvraagstuk • Door gebrek aan positieve impulsen blijft de groei in het Westen onder de potentiële groeivoet met 1,0 à 1,5% • Uitgesplitst per regio: VS 1,0 à 1,5%; Japan 2,0 à 2,5% (effect herstelwerkzaamheden tsunami); Europa blijft meest achter met -0,5 à +0,5% • Aanhoudend, maar gematigder groeipad voor opkomende economieën, gemiddeld 6 à 6,5% • Uitgesplitst per land: China 9,0%, India 7,5%, Brazilië 3,5 à 3,75% en Rusland 4,0 à 4,25% • Inflatie komt tot staan in opkomende landen en duikt mogelijk zelfs onder targets in Westen;

Kapitaalstromen zullen – zoals na het omvallen van Lehman Brothers – in rap tempo opdrogen vanwege onderling wantrouwen. Het grootste risico is een nieuwe Europese bankencrisis. De precieze gevolgen zijn nauwelijks te voorspellen, maar dat zo’n gebeurtenis wereldwijde schokgolven zal veroorzaken, is zeker.Terwijl de Europeanen ruziën, kibbelen aan de andere kant van de Atlantische Oceaan de Republikeinen en Democraten over de aanpak van het begrotingstekort, hetgeen de geloofwaardigheid van de VS ondergraaft en de markten drukt. Het enige lichtpuntje in dit scenario wordt gevormd door de opkomende landen. Die kunnen de weggevallen handel met het Westen deels opvangen door de toegenomen binnenlandse vraag en onderlinge handel. Hierdoor kunnen zij economische groei blijven volhouden, hoewel ook zij niet immuun zijn voor de malaise in het Westen.

POSITIEF SCENARIO 2:

Herstel van de wereldeconomie

In dit scenario zal de wereldeconomie weer opveren.Weliswaar niet zo sterk als gebruikelijk is na een recessie, maar wel krachtiger dan op het moment van schrijven de ‘communis opinio’ is. Vooral de opgespaarde vraag naar (huur)huizen en auto’s in het Westen door uitgestelde aankopen kunnen een drijvende kracht achter het herstel vormen. Zeker in combinatie met de lage (hypotheek)rente en olieprijs. Het bedrijfsleven – dat er goed voorstaat gezien de sterke balansen en goede winstgevendheid – lift mee op deze consumptie-impuls. De werkloosheid neemt af en de kredietverlening komt weer goed op gang. Mogelijk krijgt de wereldeconomie een extra boost als gevolg van een doorbraak bij het oplossen van de

De toegenomen vraag naar consumptieartikelen in het Westen is ook goed nieuws voor de opkomende economieën die stevig blijven doorgroeien. In deze landen is de voornaamste uitdaging om bubbles, bijvoorbeeld in de vastgoedprijzen, en gierende inflatie te beteugelen.

Conclusie De mist die sinds het uitbreken van de kredietcrisis in 2008 de economische vooruitzichten vertroebelt, is ook dit jaar nog niet opgetrokken.Voor 2012 is het vooral de rol van de politiek die zich nauwelijks laat voorspellen. Zeventien eurolanden, elk met sterk uiteenlopende belangen en een zeer kritisch electoraat: de uitkomst van de onderhandelingen over een oplossing voor de schuldencrisis is uiterst ongewis. In het slechtste geval verliezen de regeringsleiders de regie en volgt er een chaotisch uiteenvallen van de eurozone met alle gevolgen van dien (negatief scenario 1 of slechter). En in het beste geval slagen ze erin hun onderlinge strijdpunten opzij te zetten en in het belang van een stabiele toekomst van Europa met een alomvattende oplossing op de proppen te komen (positief scenario 2 of beter). Maar het meest waarschijnlijk is dat ze de tot nu toe gevolgde aanpak blijven voortzetten: liquiditeitssteun voor de periferielanden in combinatie met (gedwongen) economische hervormingen, in de hoop daarmee de problemen verder voor zich uit te schuiven.

mogelijk deflatie in Japan en Zwitserland • Monetair beleid centrale banken in Westen blijft ruimhartig; in Europa ongedaan maken van eerdere renteverhogingen • Monetaire afremming in opkomende landen komt tot een halt; geen ‘harde landing’ van de economie • Kapitaalmarktrentes blijven laag; vanaf historisch lage niveaus licht opgaande beweging

EGATIEF SCENARIO 1: Negatieve groei in het Westen N van -1,0 à 0,5%; wereldgroei 2,0 à 2,5% • Verder dalend consumentenvertrouwen onder invloed van aanhoudend slechte vooruitzichten • Stijgende werkloosheid • Overheidsbesteding neemt verder af • Kredietverlening wordt sterk ingeperkt • Consumptie en investeringen zakken verder in • De Europese schuldencrisis komt in een kritieke fase; in de VS geen vorderingen op terrein van begrotingspolitiek • Het Westen belandt in een recessie; negatieve groei van -1,0 a 0,5%, waarvan de VS 0,5 a 1,5% en Europa -1,5 a 0,5%

• Opkomende economieën kunnen groei handhaven, maar hebben last van terugvallende export naar Westen en belanden op lager groeipad van 5 à 6% • Centrale banken in het Westen hanteren extra niet-standaard maatregelen om economie en bankwezen te faciliteren; in Europa gaat officiële rente verder omlaag tot onder 1,0% • Centrale banken in opkomende landen draaien eerdere renteverhogingen terug • Kapitaalmarktrentes dalen tot historisch ongekend lage niveaus

OSITIEFSCENARIO 2: Herstel van de wereldeconomie met P groei van 4,0 à 4,5% • Herstellend consumentenvertrouwen • Opgespaarde vraag leidt tot extra consumptie • Werkloosheid loopt terug • Kredietverlening komt weer op gang • Doorbraak bij het oplossen van de eurocrisis, alsmede een geloofwaardig Amerikaans begrotingsbeleid

Om dit vol te houden, moet er op zijn minst sprake zijn van gematigde economische groei, zoals geschetst in ons basisscenario. Maar of de markten genoegen nemen met deze halfslachtige aanpak? De tijd zal het leren.

• Herstellende economische groei in het Westen naar 2 à 2,5% • Opkomende landen profiteren van extra export en groeien met 7 à 8% • Inflatiedruk neemt toe, waardoor officiële rentes zullen stijgen • Centrale banken neigen tot verhoging officiële rentes • Kapitaalmarktrente veert weer op


9

KOKEN IS IMPROVISEREN Restaurantgids Lekker spreekt over een op handen zijnde trans fer, de meesterkok zelf heeft totaal geen haast een nieuwe keuken te vinden. Sinds Gerrit Greveling afgelopen juli de deuren van ‘zijn’ sterrestaurant Chalet Royal in Den Bosch sloot, heeft hij het drukker dan ooit. ‘Vroeger had ik er een restaurant bij, hoe heb ik dat ooit Door Maureen Land, fotografie Jan Willem Steenmeijer & Studio 5982 gedaan?’

“O

p 5 juli, mijn laatste dag in Chalet Royal, heb ik met 22 mensen geluncht.Voor elk jaar dat ik er gewerkt heb, was er een gast. Er waren bevriende koks;Toine Hermsen was er, mijn kookzoon François Geurts, Cas Spijkers nog en natuurlijk mijn familie. De souschef kookte, ik had lekkere wijn uit mijn eigen kelder meegenomen. Zoals een dessertwijn uit 1975, het jaar dat ik professioneel kok werd. Het was zo’n warm bad en het werd een heel vrolijk feestje. Het moeilijkste moment kwam eigenlijk pas anderhalve maand later.Toen de keuken was leeggeruimd en de stekker uit de kassa en de telefoon ging. Dat was echt heel aangrijpend en heel definitief ook na veertien jaar. Sindsdien regent het overigens aanbiedingen, soms wel twee per dag. Morgen zou ik weer kunnen beginnen, maar ik neem mijn tijd.Als je 52 bent, zoek je geen maybe-projecten. Dit is een unieke kans om eens rustig na te denken.Van de zoektocht naar een nieuw restaurant maak ik samen met Bart Holscher een televisieprogramma. Ik heb geen haast om een nieuw restaurant te vinden, gezien de huidige economische omstandigheden is 2013 ook prima.”

Jan Smit

Ik heb geen haast om een nieuw restaurant te vinden

“Vroeger had ik er een restaurant bij.‘Hoe heb ik dat ooit gedaan?’, denk ik wel eens. Ik heb het drukker dan ooit met wat ik altijd al deed, naast mijn keuken: reizen, adviezen geven en op locatie koken voor grote gezelschappen. Laatst nog, al varend op een antieke salonboot voor advocaten. Ik heb op het strand van Bloemendaal gekookt voor 250 man, de opbrengst was voor Bangladesh. En ik ben geveild voor een ander goed doel; samen met de zussen van Jan Smit ga ik bij iemand thuis koken. Het is een rare tijd, ik maak zulke leuke dingen mee. En de Alliance Gastronomique houdt me goed bezig. Het gaat aardig met onze restaurants. Mensen kiezen voor zekerheid en willen niet teleurgesteld worden: ze gaan liever een paar keer goed uit eten, dan vaak met veel missers.”

Reizen “Op Sint Maarten, waar ik net tien dagen was, kook ik al vijf jaar voor goede doelen, afgelopen bezoek in samenwerking met de Sundial School voor een

10


speelruimte bij een ziekenhuis.Als ik in het buitenland kook, maak ik altijd iets ‘Hollands’. Dit keer was het hangop. Koken is improviseren, zeker als je in een ander land bent. Suikerwerk wordt heel vochtig op Sint Maarten en de room heeft een ander vetgehalte. Je moet met driehonderd details rekening houden. Maar daar leer je van en dat inspireert. Op Sint Maarten hebben we ter plekke een grouper klaargemaakt, plaatselijke vis - een soort zeebaars. Ik neem altijd iets nieuws mee van mijn reizen, om thuis te onderzoeken en dan eventueel te gebruiken in een gerecht. Nu een soort citroenblad, in vorm gelijk aan het bekende kruid, maar het smaakt anders. Ik heb al een afbeelding gevonden en weet ook dat het blad in de parfumindustrie gebruikt wordt. De naam is onbekend, dus laat ik het analyseren op een landbouwschool. Misschien kan ik er wat mee, misschien niet.”

Duizenden kookboeken heb ik, op meters boekenplanken Inspiratie “Ik heb duizenden kookboeken thuis, op meters boekenplanken.Allemaal gesorteerd op thema, op land, op chefkok, op jaartal.Waar ik ook ben ter wereld, ik kan het niet nalaten een boekhandel in te gaan. Heel vaak sla ik een kookboek open, op zoek naar inspiratie. Nu ben ik in het beroemde kookboek van de grote Italiaanse kok Artusi aan het zoeken, naar een recept met tomaat. Zo geef ik traditionele gerechten een nieuw tintje. Dat is wel een beetje mijn stijl en het is ook waar het om gaat bij hogeschoolkoken. Imitatie is kansloos. ‘Canard a l’orange 2011’ is zo’n ‘nieuw klassiek’ gerecht van mijn hand. Eend met een moderne touch van marshmellows van sinaasappel en à la minute door stikstof bereide aardappelflensjes, om en om gestapeld. Overgoten met warme saus exploderen die smaken in je mond.” >>


11

Voorgerecht voor 4 personen

Coquille op een crème van knolselderij met een uitsmijter van kwartelei en vers geschaafde truffel

Wijn “Wijn is een liefde.Tot mijn twintigste heb ik nooit wijn gedronken, dat leerde ik pas op school. Elke maandag, als de keuken dicht was, ging ik naar de kelnerklas. Mijn leraar daar was zo enthousiast, die bracht mij de beginselen bij van Europese wijnen. Later bij de Bokkedoorns in Overveen heb ik nog meer geleerd van Peter Bruins. Hij is de oprichter van het Sommeliersgenootschap; ik ging vaak met hem mee op wijnreizen.Wijn is voor mij het uitgangspunt van wat ik kook, ik bedenk het gerecht bij de wijn en niet andersom.”

Dick Middelweerd is al twintig jaar chef-kok van De Treeswijkhoeve in Waalre in het zuiden van Brabant. Hij koos voor u een bourgondisch voorgerecht, met coquilles en kwarteleitjes.

Coquille

Werkwijze: Snijd 4 grote coquilles in dunne plakjes en leg ze op de crème van knolselderij.

Trend “Het product en de smaak komen meer en meer centraal te staan. Puurheid. Niet een heleboel ingrediënten op je bord, maar drie, hooguit vier smaken. Koken is de kunst van het weglaten. Er komt steeds meer belangstelling voor puur en biologisch eten. Zelf kook ik al twintig jaar met onbespoten groenten en biologisch vlees van een boerencollectief. Steeds meer mensen worden bewuster en willen betalen voor beter eten. Ik was in Adelaide, daar was een organic market zo groot als de Brabanthallen. In Japan zijn er immense vismarkten, waar je de verse zeevis zo

Kerstavond eten we boerenkoolstamppot voor de mis uit een zeewaterbassin koopt. Het kan best, duurzaam eten op grotere schaal. De consument bepaalt dat uiteindelijk en de overheid speelt een belangrijke rol in die bewustmaking. Ik zou over vijf jaar willen zien dat op al het eten dat niet biologisch is, staat: ‘Pas op, dit is slecht voor je’.”

Aardappel “Mijn favoriete ingrediënt van 2011 was de ‘Belper Knolle’. Een Zwitsers hard kaasje in een jasje van pepertjes. Je schaaft wat krullen over puree of een verse pasta met wat olijfolie en een beetje boter, meer heb je niet nodig. Net truffel.Alle goede chefs kennen dit kaasje.Voor komend jaar hoop ik op wat meer aandacht voor de aardappel.Al zal het geen trend worden, Jonnie Boer is het daarin hartgrondig met me eens.We hebben hier zulke godsgruwelijk lekkere aardappels.We zijn sowieso een groenteland, die moeten veel meer een hoofdrol krijgen in onze keuken.”

Kerstmis “Weet je dat ik nog geen idee heb wat ik met Kerstmis doe? Het is de eerste keer in jaren dat ik niet in mijn keuken sta. Er zullen vast vrijwilligers zijn die bij mij thuis willen komen eten. Kerstavond ligt wel vast. Dan eten we boerenkoolstamppot en daarna gaan we naar de mis in de Sint Jan in Den Bosch. Stamppot vooraf, weet je wel hoe koud het daar in die grote kerk kan zijn? Na afloop nemen we thuis wat oesters en een glas witte wijn.Wat het nieuwe jaar brengt, is nog ongewis. Zeker is dat Chalet Royal haar deuren weer opent. Maar niet met mij als chefkok. Ik ga wel adviseren hoe het nieuwe Chalet eruit gaat zien. De aanvankelijke koop, waarvoor ik moest wijken, is afgeblazen. De nieuwe eigenaren willen Chalet Royal weer terug, met dezelfde naam, op dezelfde plek.Wat een verhaal hè? Ik ben zo immens blij dat het pareltje aan het plein weer terugkeert.”

12


Crème van knolselderij

Feest-eten Een voorgerecht en een nagerecht, van twee meesterkoks. Gerechten die tijdens de feestdagen bij u thuis op tafel niet zullen misstaan.

Werkwijze: Snijd het brood in vierkantjes van 4 bij 4 cm en vries deze aan. Snij met een officemesje een vierkantje uit de vierkantjes van 2,5 bij 2,5cm.

Ingrediënten: 1 knolselderij, 5 dl melk, 5 dl water, 20 gram zout, 50 gram crème fraîche Werkwijze: Schil de knolselderij en snijd deze in even grote blokjes. Kook de knolselderij gaar in het water, de melk en het zout. Pureer de knolselderij warm in de blender met de crème fraîche. Druk de massa door een zeef.

Verwarm een sauteuse (sauspan) met de olie tot net voor het rookpunt. Bruneer de vierkantjes al in beweging houdend aan 1 kant, ongeveer 5 seconden. Leg het uitsmijtertje op een plateau en spoel de sauteuse koud. Leg het uitsmijtertje opnieuw in de pan en tik het kwarteleitje open in het gaatje. Gaar het eitje op laag vuur.

Uitsmijter van kwartelei

Truffelvinaigrette

Ingrediënten: 4 sneden wit brood, 4 kwarteleieren, 0,5 dl soja-olie

Ingrediënten: 1 dl sherry fino, 100 gram gedroogde eekhoorntjes-

brood, 1,2dl olijfolie, 0,8dl zonnebloemolie, 0,4dl aceto balsamico, 1,6dl gevogelte bouillon , 0,8dl truffeljus, 0,4dl maïsolie, 0,4dl witte truffelolie Werkwijze: Week het gedroogde eekhoorntjesbrood in de truffeljus voor 1 nacht. Snijd deze in kleine blokjes en fruit deze aan in de pan. Blus met sherry, bouillon en de truffeljus en breng aan de kook.Voeg nu de olie toe en laat het geheel afkoelen.

Spek briesje

Werkwijze: Snijd 100 gr gerookt buikspek op de snijmachine op stand 2 (vraag het uw slager) en leg deze op een siliconenmatje. Leg hier nog een

siliconenmatje op en bak af in de oven op 180 graden in 15 minuten.

Geschaafde truffel

Werkwijze: borstel 1 knol verse truffel schoon en schaaf er dunne plakjes van.

Nagerecht voor 4 personen

Soufflé van Fries suikerbrood met hangop en taartje van mousse, appelgelei en appelstroop Geert-Jan Vaartjes is de chef de cuisine van het Bilderberg Landgoed Lauswolt in Beetsterzwaag. Uit zijn Friese keuken een dessert met appel en Fries suikerbrood.

appelsap, vanille, suiker en gelatine.Af laten koelen.

Soufflé

Ingrediënten: 1 dl appelsap * 1 dl appelstroop Werkwijze: appelstroop oplossen in appelsap; koud laten worden

Ingrediënten: 2 dl melk, 100gr suikerbrood (van de (Friese) bakker, 35gr suiker, 25gr bloem, 3 gr aardappelzetmeel, 100gr kwark (0%vet), 30 gr suiker, 2 verse eiwitten Werkwijze: Melk, suikerbrood en suiker samen aan de kook brengen en op de bloem en het zetmeel gieten. Samen met de kwark in de blender fijn draaien, terug op het vuur tot het blubt, laten afkoelen. Voor 4 soufflés gebruik je ongeveer 175 gr massa. 30 gr suiker en eiwit opslaan en mengen met de massa. In stenen bakjes (licht met boter en suiker

insmeren) in de voorverwarmde oven 8 min op 180 graden.

Taartje met drie lagen Mousse

Ingrediënten: 70 gr yoghurt, 4 gr gelatine, 20 gr room, 60 gr suiker Werkwijze: gelatine oplossen in een beetje yoghurt; de room half slaan met de suiker en mengen met yoghurt

Appelgelei Ingrediënten: 100 gr brunoise (blokjes van 4 mm) van Granny Smith, 40 gr appelsap, half stokje vanille uitgeschraapt, 4 gr gelatine, 12 gr suiker Werkwijze: Appel opwarmen met

Bal van appelstroop

Vanille hangop

Ingrediënten: 75 gr uitgehangen yoghurt, 25 gr poedersuiker, 1 vanillestokje, 20 gr geslagen room Werkwijze: Yoghurt een nacht op een doek zetten. Op smaak maken met room, suiker en vanille. De yoghurtmousse in een vormpjes gieten; dan appelstroopgelei en daarna de appelgelei. Opdienen met de soufflé. Bordje opmaken meteen streepje van hangop.


13

Wij begrijpen uw dromen

C O L U M N // Ondanks zijn ribblessure, waardoor hij een aantal belangrijke toernooien miste, is golfer Robert Jan Derksen tevreden over het afgelopen jaar. Een terug blik op 2011 en een vooruitblik naar 2012, dat hem onder andere naar Dubai zal leiden.

Op naar Dubai

“A

ls ik een cijfer aan het afgelopen jaar moet geven, dan kies ik een 7,5. Het KLM Open in september was voor mij een persoonlijk hoogtepunt. Ik ben het afgelopen jaar in staat geweest om in Nederland mijn normale spel te spelen. Daar ben ik trots op. In voorgaande jaren wilde ik toch vaak te goed spelen voor eigen publiek. Ik speelde een goed toernooi, mijn lange spel was solide en ik verbrak mijn persoonlijke record: een (gedeelde) twaalfde plaats. Zestien plaatsen hoger dan mijn eerdere beste score in Nederland.

De nieuwe pay-off van Staalbankiers is een feit: ‘Staalbankiers. Want je leeft maar een keer.’

‘F

ollow your hope, into a dream’ zingt de zangeres aan het begin van de nieuwe corporate film van Staalbankiers (te vinden op www.staalbankiers.nl). Deze werd gelanceerd tijdens het jubileumconcert van Staalbankiers, 4 november jongstleden. Een jonge vrouw stapt in de cockpit van een vliegtuigje en vliegt haar droom achterna. Een man stuurt zijn prachtige oldtimer door de bergen. Ze hebben de vrijheid, om te leven zoals zij willen en om dromen te verwezenlijken.

Droom Die droom kan zijn: eindelijk doen wat je al jaren wilde.Vlieglessen nemen, met een zeewaardig zeiljacht de oceanen bevaren, die exclusieve wijncollectie aanleggen of die oldtimer aanschaffen waar je als kind al van droomde. Een onbezorgde toekomst voor je kinderen. Of

14


het geluk dat je deelt met kinderen en kleinkinderen, tijdens lange zomeravonden in je tweede huis in Italië. Samen uren doorbrengen rond de eettafel. Een rijk en gelukkig leven is voor iedereen anders, dat begrijpt Staalbankiers als geen andere bank. Voor ieders droom of idee over rijkdom geldt: je kunt pas werkelijk genieten, als je weet dat je geldzaken goed geregeld zijn.Wij begrijpen als geen ander het verschil tussen je dromen willen verwezenlijken en je dromen kunnen verwezenlijken. Hiervoor zijn financiële middelen nodig en die dienen op de juiste manier beheerd worden. En daarvoor is weer inlevingsvermogen en onafhankelijkheid nodig, van uw bank. Begrip, inlevingsvermogen en onafhankelijkheid, dat zit Staalbankiers al bijna een eeuw in de genen.Want hoe kunnen wij uw dromen realiseren als ze verweven zijn met onze eigen doelen? Niet. Dat kan alleen door de juiste keuzes te maken. En zo wordt uw doel, ons doel.‘Staalbankiers.Want je leeft maar een keer.’

Het dieptepunt van het jaar was mijn ribblessure. Goed in vorm met een laatste ronde van min 7, keerde ik terug van het Open de España in Barcelona. Eenmaal thuis ben ik nogal ongelukkig tegen een deurklink gevallen. Dat leverde me een gekneusde rib op en zorgde ervoor dat ik het PGA Championship in Wentworth moest opgeven. Het herstel en het opnieuw in vorm komen, kostte mij een belangrijk aantal toernooien op de Europese Tour. Wat je hiervan leert? Dat je altijd voorzichtig moet zijn en vooral dat het verloop van een seizoen vooraf niet te voorspellen is.

Wereldtoppers Nog een mooi moment van 2011 was dat ik me met Joost Luiten heb weten te plaatsen voor de World Cup eind

november voor Nederland in China. De World Cup is een landentoernooi waar twee golfspelers per land aan meedoen. Spelen voor je land is altijd speciaal en in de professionele golfsport redelijk uniek. Joost Luiten en ik vertegenwoordigden Nederland, een van de 28 landen die met hun wereldtoppers streden voor de overwinning. Natuurlijk zie ik ook erg uit naar Dubai, straks in februari. De ‘Road to Dubai’ was een mooi initiatief van mijn vier sponsoren. Op 23 september werden bij het Rijk van Nijmegen de vier winnaars bekend die meegaan naar Dubai. Het was een mooie dag, vooral door de spanning in de play-off bij de spelers. Die was vergelijkbaar met wat wij professionals op de Tour ook vaak meemaken onder zulke omstandigheden. Dubai is en blijft voor mij zeer speciaal. Het is de plaats waar ik in 2003 mijn eerste grote overwinning behaalde op een zeer sterk veld. Dat ik de man in vorm, Ernie Els, heb verslagen, blijft een schitterend moment in mijn carrière. Dat gevoel neem ik mee. Het wordt tijd voor een nieuwe overwinning. Eindelijk weer eens een toernooi winnen, dat is mijn voornemen voor 2012. Of dat gaat gebeuren, kan ik niet voorspellen, maar ik ga er wel voor.”

fotografie Golfsupport.nl


15

F I N A N C I E N //

O

Miljonairs kalmeren Prijswinnaarsbegeleider. Het staat weliswaar niet op zijn visitekaartje, maar het is wel wat Arjan van ’t Veer elke maand na een trekking van de Staatsloterij doet: de geluk kige winnaars en kersverse miljonairs ontvangen. “Het blijft iets magisch, elke keer weer.” Door Maureen Land, fotografie Mark Prins

udejaarsavond, dat is vuurwerk, oliebollen en een lot voor de Oudejaarstrekking van de Staatsloterij. December is de belangrijkste maand van het jaar voor de Nederlandse Staatsloterij met een trekking op 10 december en op 31 december. Miljoenen loten gaan er dan over de toonbank van de verkooppunten. December is ook de maand waarin de Nederlandse Staatsloterij de winnaars van één miljoen euro of meer van het voorafgaande jaar terugziet, tijdens de zogenaamde ‘lotgenotendag’. Afgelopen jaar was dat een flinke groep van zo’n veertig personen. Dat kwam mede omdat een prijs van 27,5 miljoen euro gewonnen was door tien collega’s. Het jaarlijkse miljonairsdiner van de Staatsloterij vindt altijd in besloten kring plaats, op een geheime locatie.Van ’t Veer:“Dat zijn geweldige avonden. De winnaars zijn nog vol ongeloof over hun nieuwe financiële situatie, ze hebben net een luxe vakantie geboekt of een business seat in de Arena.Aan het eind van de avond weten ze precies van elkaar hoeveel geld ze hebben gewonnen en wat ze er het afgelopen jaar mee gedaan hebben.”

Armoe Voordat de winnaars samen aan tafel zitten, waren ze al apart ontvangen in de ‘prijswinnaarskamer’ bij de Staatsloterij in de Paleisstraat in Den Haag. Een kleine kamer, geen goud wat er blinkt. Elke maand weer zitten er

16


nieuwe winnaars aan tafel. De ruimte wordt grotendeels gevuld door een houten tafel met acht stoelen en een dressoir met wat orchideeën.Aan de wand een achttiende-eeuws schilderij waarop de oudste afbeelding van een Staatslot te zien is. Midden op tafel ligt een grote oranje map waar alle winnende nummers van de laatste trekking in staan. Op het dressoir staat een terminal, dezelfde die je ook bij de verkooppunten ziet. Met dit verschil dat het de enige terminal in heel Nederland is waar na het scannen ook bedragen boven de tienduizend euro zichtbaar in beeld komen. In de moderne kroonluchter boven de tafel doen drie lampjes het niet.“Wat een armoe zeg, die moeten we nog gauw even vervangen voor de elfde van de maand”, lacht Arjan van ’t Veer.

Nullen In deze kamer ontvangt de prijswinnaarsbegeleider, nu al zo’n jaar of vijf, winnaars van de Staatsloterij.Van ’t Veer:“We zien hier aan tafel van alles: jong, oud, rijk, arm. Iedereen die honderdduizend euro of meer wint, mag langskomen en zich laten adviseren.” Vanaf een miljoen euro kom je voor uitkering van het geld sowieso aan tafel bij Van ‘t Veer. De uitkeringen van de Staatsloterij gaan tot de Jackpot van 27,5 miljoen euro en met de Oudejaarstrekking zelfs tot 30 miljoen euro. Voordat prijswinnaars bij de Staatsloterij aan tafel zitten, hebben ze thuis al de nodige keren het lotnummer gecontroleerd.Via internet, via Teletekst, bij hun huisgenoten. Het lot dat eerst nog onopvallend en wat verfrommeld in de fruitschaal lag, zorgt ineens voor grote opwinding.Angstvallig gaan de miljonairs in spe er mee over straat, bang dat van hun voorhoofd valt te lezen dat ze een winnend lot bij zich dragen. “De meeste mensen kunnen het amper geloven, tot ze in deze kamer echt zekerheid krijgen.Als hier de

cijferreeksen kloppen en de terminal bevestigend rinkelt, kunnen ze hun emoties iets meer in de hand houden”, zegt Van ’t Veer.Wanneer alle nullen op het beeldscherm verschijnen en de handtekeningen zijn gezet, kan het geld op de rekening worden gestort. Dan pas volgt zoiets als geloof dat het echt zo is. Dat ging maar één keer mis, vertelt Van ’t Veer. Met een man die oprecht dacht dat hij een half miljoen euro had gewonnen. In zijn omgeving wist iedereen er al van, hij had zelfs een groot feest gegeven. De Staatsloterijterminal gaf geen sjoege.Wat bleek: het was helemaal geen winnend lotnummer. Maar meestal is het feest in de kamer en moet Van ’t Veer de gelukkige winnaars kalmeren en met beide benen op de grond krijgen.

leren tas of dat gouden horloge, het kan eindelijk. Sommige winnaars rijden meteen van de Paleisstraat door naar de dealer voor een nieuwe auto. Van ‘t Veer geeft ook don’ts. De belangrijkste is wel: overhaast je uitgaven niet. Laat in het midden hoeveel geld je hebt gewonnen en ga niet zelf lopen ‘rommelen’ met je nieuwe kapitaal. Hoe goed bedoeld ook, niet iedere verenigingspenningmeester heeft voldoende verstand van grote geldzaken, is het advies dat Van ’t Veer vaak meegeeft. Zelf mag en wil hij geen advies op maat geven.Wel verwijst hij de winnaars zonder belang door naar een negental private bankers die aan vermogensplanning doen. Staalbankiers hoort daarbij en heeft dan ook verschillende prijswinnaars als cliënt.

Veel prijswinnaars worden overvallen door het suddenwealth-syndrom: ze worden in een klap rijk, zonder langzaam aan het idee te wennen.Wat doe je met

Boodschappenwagen “Het is een prettige ontwikkeling dat private banking tegenwoordig niet alleen maar om snel geld beleggen gaat,

HET LOT DAT EERST NOG VERFROMMELD IN DE FRUITSCHAAL LAG, ZORGT INEENS VOOR GROTE OPWINDING zoveel geld als je er geen ervaring mee hebt? “Wij maken duidelijk dat je met een miljoen euro niet kunt stoppen met werken en met 27,5 miljoen euro niet het duurste huis van Nederland kunt kopen”, stelt Van ’t Veer. Het belangrijkste advies is: doe rustig aan. Blijf erover praten met anderen, dat helpt, maar geniet er vooral van.Van ’t Veer:“Want het is een vreugde, zoveel geld. Veel mensen willen het meteen dezelfde dag nog gaan uitgeven. En dat is ook goed.Wanneer dat enorme bedrag op je rekening staat, moet je toch ervaren hoe het voelt om echt geld uit te kunnen geven?” Die dure

maar dat mensen echt advies op maat krijgen over wat zij willen met hun geld”, vindt Van ’t Veer.‘Zijn’ winnaars krijgen steeds meer persoonlijke begeleiding, weet hij uit de terugkoppeling met die private bankers. En gelukkig ziet hij veel Hollandse nuchterheid. “Natuurlijk zijn er onderlinge verschillen, de een gaat op zijn geld zitten als een kip op de gouden eieren, de ander geeft aan een wereldreis een half miljoen euro uit. Maar de meeste mensen die veel geld winnen, doen rustig aan. Ze boeken eerst een paar keer een skivakantie tot ze bedenken ‘Hé wacht eens, dat chalet zouden we >>


17

>> ook best zelf kunnen kopen’.” Ook blijven de meeste winnaars gewoon werken, soms een dagje minder, soms beginnen ze voor zichzelf. Er wordt zelden meteen een Ferrari gekocht, want dat is niet bepaald een handige boodschappenwagen. En de meeste winnaars blijven in hetzelfde huis wonen.Achter de vaderlandse voordeuren zijn al heel wat nieuwe keukens en badkamers gefinancierd met prijzengeld. Jaloers op al deze gelukkige prijswinnaars is Van ’t Veer nooit.“Ons werk is geen tranendal, wij brengen goed nieuws. Het is elke keer weer leuk en magisch om mee te maken dat het lot uit de loterij iemand gelukkig maakt. Ik voel dat ik in een historische traditie

sta, 285 jaar geleden deed ook iemand dit werk, die schreef de bedragen alleen met een ganzenveer over.” De prijswinnaarsbegeleider geeft toe best zelf ook een keer tot de gelukkige winnaars te willen behoren.Als dat zo is, stopt hij met alle taken die hij bij de Nederlandse Staatsloterij heeft (bestuurssecretaris, hoofd juridische zaken en hoofd Bedrijfshulpverlening) en houdt hij alleen zijn ‘bijbaantje’ als prijswinnaarsbegeleider, vertelt hij met een knipoog.“Dan kom ik na elke trekking hier om die prachtige verhalen aan te horen en de gelukkigen met beide voeten op de grond te zetten. Met een kop koffie erbij. Champagne schenken we niet, die geven we altijd mee naar huis.”

Staatslot uit 1809

285 JAAR HISTORIE De Staatsloterij werd –als een van de oudste loterijen ter wereld- in 1726 als ‘Generaliteitsloterij’ opgericht door de bestuurders van de Zeven Provinciën. De Staat der Nederlanden bestond nog niet. Hun doel: de wildgroei aan kleine (illegale) loterijen tegengaan en fondsen werven. De eerste trekking vond plaats in de Ridderzaal in Den Haag: 120.000 loten en een hoofdprijs van 30.000 gulden. Elk winnend en niet-winnend lot werd met de hand uitgeschreven, de trekking duurde weken. 285 jaar later zijn er 14 trekkingen per jaar. Een op elke tiende van de maand, plus twee extra: op Koninginnedag en Oudejaarsavond. De omzet van de Staatsloterij bedraagt bijna 850 miljoen euro (over het jaar 2010). 1,5 miljoen Nederlanders spelen maandelijks automatisch mee. De meeste Staatsloten worden echter verkocht bij de ruim 3.500 verkooppunten. Met 69,7 procent of 585 miljoen euro prijzengeld (over het jaar 2010), is de Staatsloterij de hoogst uitkerende loterij van Nederland. 15 procent van de omzet - zo’n 135 miljoen euro - gaat direct naar de staatskas. De rest van het geld zit in reclamecampagnes, provisie voor verkopers, onderhoud van het loterijsysteem en in personeelskosten. Bij de Staatsloterij werken 120 medewerkers, die dus elk goed zijn voor zo’n 7 miljoen euro omzet.

18


De ideale

DGA

Tussen de vijftig en vijfenvijftig jaar en klaar met uw onderneming? U bent niet de enige die voor een lastige puzzel staat. Financiële onafhankelijkheid bereikt u door te doen wat de ideale directeur groot aandeelhouder (DGA) zou doen. Kosterus Wildschut, senior Financial Planner bij Staalbankiers, legt uit wat dat inhoudt. Door Sebastiaan van der Lubben

F I N A N C I Ë N //

D

e ideale DGA weet dat zijn bedrijf alleen niet zijn pensioen is. De eerste stap op weg naar financiële onafhankelijkheid begint bij het scheiden van zijn onderneming van zijn privé situatie. Kosterus Wildschut, senior Financial Planner: “De kunst is de juiste balans tussen zaak en thuis te vinden. Om bijvoorbeeld voor verkoop al overtollig ondernemingsvermogen naar de holding dan wel privé uit te keren.’

Earn-out Probleem is dat niet alle verkochte bedrijven geheel in cash worden afgerekend. Koper en verkoper kunnen een earn-out overeenkomen. De DGA krijgt een deel van de koopsom direct bij verkoop overgemaakt, een resterend deel is dan veelal een voorwaardelijke vordering. Pas als aan de gestelde voorwaarden is voldaan, wordt ook het resterende deel bijgeschreven. Of, een andere mogelijkheid, de bank wil dat de eigenaar een deel van zijn aandelenbelang dan wel een achtergestelde lening in het bedrijf houdt. De bank hoeft zo minder te financieren en de betrokkenheid van de DGA zorgt voor de nodige continuïteit. De ideale DGA weet minimaal vijf jaar voordat hij wil stoppen welk overnamescenario voor zijn bedrijf voor de hand ligt en kan daar rekening mee houden. Overname door familieleden heeft tijdtechnische consequenties.Alle rekensommen daargelaten, is het zaak om tijdig een opvolger te vinden; dat kan in de familie, binnen het management of van buiten. En ook daar heeft de ideale DGA vooraf over nagedacht. Wildschut:“Om desgewenst gebruik te kunnen maken van schenkbelastingfaciliteiten, moet de aspirant opvolger uit de familie minimaal drie jaar in de onderneming hebben gewerkt.” Idealiter staat de opvolger dus al klaar.

Living De minimaal gewenste verkoopopbrengst van zijn onderneming wordt mede bepaald door het vermogen dat de DGA nodig heeft voor zijn dagelijks leven na verkoop, living genoemd. En dat, waarschuwt Wildschut, is meer dan de dagelijkse uitgaven. Die

worden namelijk vertekend doordat de DGA eerst nog in, maar na verkoop buiten de onderneming staat.“Behalve het huidige salaris vallen na verkoop bijvoorbeeld de auto van de zaak, onkostenvergoeding, zakenlunches en dergelijke weg.Alles bij elkaar een flink bedrag dat de kosten van living na verkoop mede bepaalt.’ Stel, de DGA verkoopt zijn onderneming op zijn 55ste en hij wil een ton per jaar netto te besteden hebben. Stel hij wordt 90. Dat is dan voor de rest van zijn leven (35 jaar lang inclusief inflatie) een privévermogen van 3,5 miljoen euro of een vermogen in onderneming van ruim 4,6 miljoen euro. ”Dat”, concludeert Wildschut, ”is voor de meeste DGA’s een behoorlijk bedrag.” De Financial Planner tekent hierbij aan dat een ondernemer klaar kan zijn met een onderneming, maar niet met het ondernemen.“De ideale DGA weet of hij weer een nieuwe onderneming start of alleen zijn living onbezorgd wil financieren. In dat eerste geval moet zijn oude onderneming ook het startkapitaal voor zijn nieuwe onderneming opleveren.” Een intermezzo dat grote gevolgen kan hebben, want met de nieuwe onderneming wordt mogelijk (te) veel risico gelopen. In dat geval is het beter om het vermogen te splitsen en een substantieel gedeelte met een lager risico te beleggen.

Testament Als er tijdens de actieve ondernemingsfase al substantiële bedragen als dividend worden uitgekeerd aan de personal holding, komt vanzelf de vraag over de ideale (ook fiscale) vermogensstructurering aan de orde. Er zijn dan drie mogelijkheden. De overtollige middelen blijven in de holding, de middelen worden

Kosterus Wildschut, senior Financial Planner

zijn dat dit in nog sterkere mate speelt na verkoop van de onderneming. Dat is meteen het moment om ook de huwelijksvoorwaarden en het testament er weer eens bij te pakken en eventueel aan te passen aan de nieuwe situatie.

Vóór alles denkt de ideale DGA natuurlijk na over de risico’s van arbeidsongeschiktheid en overlijden. Een goede arbeidsongeschiktheidsverzekeDe ideale DGA weet of hij weer een ring en een overlijdensrisicoverzekering kunnen daarbij de eerste finan nieuwe onderneming start of alleen ciële nood lenigen.Als er al voldoende vermogen in de holding dan wel privé zijn living wil bekostigen is ondergebracht, zijn deze verzekeringen minder van belang. In geval als dividend privé uitgekeerd of ze worden ondergevan overlijden is een goed toegesneden testament bracht in een zogenoemde VBI of Vrijgestelde Belegeen voorwaarde om fiscaal te overleven. Zo dient het gingsinstelling.Afhankelijk van de doelstelling van de testament voldoende flexibel te zijn om desgewenst DGA en het verwachte rendement kan hierover een gebruik te kunnen maken van bedrijfsopvolgings bewuste keuze worden gemaakt. Het zal duidelijk faciliteiten voor de erfbelasting. Wilt u eens over dit onderwerp overleggen, dan bent u als aankomend ideale DGA natuurlijk van harte welkom bij uw bankier of een van onze specialisten financiële planning.


19

Een paard als een Ferrari Door Ellen Weber, fotografie Jeroen Bouman

Paul van Hooft wil een quarter horse fokken die wereldkampioen wordt. Wim van der Leegte heeft een stoeterij voor topspringpaarden. Friso Woudstra houdt meer van jachtpaarden; zijn landhuis hangt vol jachttrofeeën.

Na die eerste tocht, dwars door weilanden en bossen, was ik verkocht Friso Woudstra

“M

L I F E S T Y L E //

ijn opa zei altijd:‘One who can ride a horse, can rule an army’” Paul van Hooft groeide op met paarden. De tandarts uit Berghem (Noord-Brabant) loopt naar het weiland achter zijn villa. Daar staan 24 jonge paarden, die hij zelf traint. Een bruine jaarling loopt door de stapmolen.Van Hooft laat hem vrij, de wei in. Het dier plaagt de Palomino’s aan de andere kant van het hek, blonde paarden met blonde manen. De drachtige merries moeten niets van zijn avances hebben. Van Hooft heeft twee tandartspraktijken, is implantoloog, geeft les aan beginnende tandartsen en implantologen in Nederland en Amerika en is medeaandeelhouder van een bedrijf dat zich bezighoudt met bedrijfshulpverlening. Zodra het weekend is, stapt hij op de tractor en is hij met zijn paarden bezig.”Toen hij twaalf jaar geleden een Amerikaanse quarter horse kocht, was het liefde op het eerste gezicht.“Die dieren zijn zo rustig in hun hoofd. Dat moet ook wel, want ze moeten tussen een kudde koeien kunnen lopen. Daarnaast worden ze gefokt om te racen op de quarter mile, de vierhonderd meter. Behalve vriendelijk moeten de paarden ook gas kunnen geven en snel zijn als een Ferrari. Ook zijn quarter horses enorm wendbaar.”Tijdens wedstrijden moeten de paarden spins maken: snelle rondjes om hun as.

Lasso Zijn liefde voor reiningpaarden is groot. Reining, een dressuurdiscipline, is de volgens Van Hooft de snelst groeiende paardensport in Europa. In de stal pakt hij een zadel.“Kijk, de knop is bedoeld voor de lasso.” Het is een andere manier van paardrijden: je rijdt op de benen, met de handen vrij. Het paard reageert op gewichtverplaatsingen en beendruk.“Veel natuurlijker voor paard en ruiter.” “Als je van snelle auto’s houdt, vind je reining ook kicken. De vrijheid, de snelheid; daar kan geen dressuurpaard tegenop.” Geen wonder dat Michael Schumacher er ook van houdt. De Formule 1-coureur liet in Zwitserland een ranch bouwen voor zijn vrouw Corinna.“Corinna Schumacher bereikte al snel een hoog niveau. Dat is het leuke van deze discipline: je krijgt de basis vlot onder de knie. En het is relatief betaalbaar. Een toppaard kost honderdduizend euro, een leuk amateurpaard vijftienduizend euro.Voor een topdressuurpaard ben je minstens vierhonderdduizend euro kwijt.” Ook Anky van Grunsven schijnt inmiddels gezwicht te zijn voor een quarter horse. Van Hooft is al twaalf jaar bezig met fokken. Hij leverde het paard waarmee wereldkampioen Bernard Fonck bijna Europees kampioen werd. “Ik wil de wereldkampioen leveren, dat is mijn doel.” Een goede hengst is daarvoor niet genoeg. Of een paard de top haalt, hangt voor zeventig procent af van de moeder. De Brabander wijst naar de jaarling.“Ik kan nu al aanvoelen dat het een topper wordt.”

Springstal In de Brabantse Kempen fokt nog iemand toppaarden.Wim van der Leegte, president-directeur van het internationale industriële familiebedrijf VDL Groep, heeft een stoeterij voor springpaarden: Stoeterij >>

20



21

Die dieren zijn zo rustig in hun hoofd Paul van Hooft

>> Duyselshof. Op zijn landgoed staat een fokkerij, een opleidingsstal en een springstal. In de opleidingsstal krijgt een grijs paard met keurig gekapte manen een douche. Zijn training zit erop. De Zweedse ruiter, aangenomen om tien paarden te trainen, galoppeert alweer voorbij op het volgende paard.Van der Leegte loopt zoals elke zaterdag een rondje door de stallen.Af en toe blijft hij even staan bij een paard dat zijn hoofd door de spijlen steekt. Spiritivo krijgt een aai en een kusje. Op het bordje is te zien wie zijn vader en moeder zijn.“Dit paard zou het wel eens ver kunnen schoppen: zijn moeder was Nederlands kampioen in 2003.” Op de buitenpiste is Leopold van Asten aan het trainen. Zijn springpaard stuift net de zandheuvel af.“Die heuvel maakt de beenspieren sterk.” Deze ruiter, die in 2004 meedeed aan de Olympische Spelen, heeft de leiding over de springstal. Het paardenparadijs in Hoogeloon bestaat uit 56 hectare aan pistes, grass paddocks en weilanden.“Toen onze kinderen uit huis gingen, wilden mijn vrouw en ik iets te doen hebben rondom ons huis. Dat is een beetje uit de hand gelopen.” In de fokkerij staan tachtig paarden, van nul tot twee jaar. De eerste vijf maanden lopen ze bij hun moeder. Net als in het wild leven de paarden de eerste drie jaar in een groep.Vanaf hun derde levensjaar worden de dieren opgeleid. Elk jaar moet het paard tien centimeter hoger kunnen springen. Op zijn negende, als het paard hindernissen van 1,60 meter kan nemen, zou het klaar moeten zijn voor internationale wedstrijden. “Kijk, in die wei staat George, een schimmel.Aan zijn model en lichaamsbouw kun je nu al zien dat het een toppaard wordt.Als blijkt dat George goed kan springen, dan zou hij wel eens kunnen uitgroeien tot een goedgekeurde dekhengst”, zegt Van der Leegte. Het veulen werd bruin geboren met witte randen om zijn ogen. “Paarden worden nooit wit geboren: ze worden elk jaar een tintje lichter.” Dat de voornamen van de andere veulens ook met een ‘G’ beginnen, is geen toeval.Aan de eerste letter kun je zien wat het geboortejaar is.“Een paard geboren zien worden, het vervolgens zien opgroeien en internationaal zien presteren: dat is het mooiste wat er is”, verklaart Van der Leegte zijn passie voor paarden.“Mijn ambitie? Nederlands kampioen worden. Olympisch kampioen. En Wereldkampioen.”

Jachttaferelen Ook Friso Woudstra is gek op paarden. De architect uit Vorden heeft drie jachtpaarden, twee schimmels en een bruine. In de hal van zijn landhuis uit 1852 staat een opgezette pauw. Oude foto’s, gordijnen en de kapstok verwijzen naar jachttaferelen. Op één schilderij staat Woudstra zelf, tijdens de voetjacht. Groene jas, laarzen en een hoed, met jachthond Uli aan zijn zij. Een dode vos ligt voor het jagersduo. Grote trots is de kop van een koedoe, een antilopesoort. In ZuidAfrika tijdens een jachtsafari geschoten.“Die beesten zijn zo snel. Je moet niet op de koedoe zelf mikken, maar iets ervoor, anders mis je. Het eerste schot van 250 meter afstand kwam inderdaad in de

22


Niets mooier dan een paard geboren zien worden en zien opgroeien Wim van der Leegte

achterhand, het deel achter de lendenen, terecht.Voorzichtig moest ik dichterbij komen om het af te maken met een tweede schot. Een half jaar later kwam de kist aan, met daarin deze mooie jachttrofee.” In Nederland schiet Woudstra wilde zwijnen, vossen, hazen en fazanten.“De diepvries ligt inderdaad vol wild. Gelukkig kan mijn vrouw hazen villen.”

Adrenaline Op zijn 27e proefde Woudstra voor het eerst aan de jacht. De eigenaar van de manege waar hij paardreed, nodigde hem uit om eens mee te gaan.“Dat leek me wel wat: wild en risicovol.” Na die eerste tocht, dwars door weilanden, polders en bossen, was Woudstra verkocht.“Het is altijd weer spannend.” De marathonlopers gaan voorop, zij trekken het vossenspoor. Een ploeg maakt de route prikkeldraadvrij. De ruiters hebben vooraf geen idee hoe die route

precies loopt.“Als ik met mijn paard over een heg spring, weet ik niet waar ik terechtkom.” Inmiddels deed de architect twintig keer mee aan het Nederlands Kampioenschap op Soestdijk en is hij aangesloten bij drie jachtverenigingen. Jaarlijks doet hij mee aan zo’n 25 jachten.“Heerlijk. Je bent bezig met dieren, geniet van het buitenleven en het geeft een extreem gevoel van vrijheid. De adrenaline die vrijkomt als je in volle galop over een sloot springt, dat is fantastisch.” De paarden staan in Lochem bij zijn boerderij. Hier bouwt hij een overdekte rijhal. De architect ontwerpt veel stoeterijen.“Dat doen meer architecten, maar door mijn hobby heb ik er meer verstand van.” Het dertigjarig bestaan van het architectenbureau vierde Woudstra met een demo van een jacht in de tuin.“De jachthonden gingen dwars door het publiek; dat was echt gaaf!”


23

Gespot voor u L I F E S T Y L E //

Viva Italia

I

talië is het favoriete wijnland van Jaap Zeeuw van der Laan, eigenaar van Wijnhuis1950:“De Italiaanse wijnbouwers zijn hoog opgeleid, hebben een wereld aan ervaring en zijn enorm gedreven.” Wijnhuis1950 heeft zeker geen wijnen in het assortiment die je zomaar in elke slijterij terugvindt. Door zijn goede connecties met Italiaanse wijnmakers, kan Van der Zeeuw een exclusief en breed assortiment aan Italiaanse wijnen leveren. Zijn eigen favoriete wijnen, komen uit het dal van de rivier de Adige, dicht tegen de Dolomieten aan. Dat er wel vijftien verschillende Alto Adige wijnen bestaan, heeft alles te maken met de temperatuurverschillen overdag en ’s nachts. De microklimaten die daardoor ontstaan, zorgen voor veel druivenvarianten. Ook een perfecte keus is de weelderige donkerrode Lagrein, uit de wijngaard van Villa Karneid, slechts acht hectare groot. Kies voor de feestdagen dan ook een Lagrein of een Cabernet uit het Burgum Novum assortiment. Liefdevol verzorgd, van de wijnstok tot de fles. www.wijnhuis1950.nl

In deze rubriek aandacht voor bedrijven en interessante initiatieven van cliënten van Staalbankiers. Deze keer: moois en lekkers van Italiaanse en Hollandse bodem.

Sartoriale pakken

O

Goud op de piste

S

andra Peet was jarenlang eigenaresse van De Skihut, de bekende sportwinkel aan de haven van Scheveningen. De winkel heeft ze verkocht en ze is haar bedrijf Glamoursports begonnen. Ze levert het Nederlandse modemerk Moscow, alleen aan sportwinkels. En ze is een eigen label gestart, het vernieuwende sportmodelabel Goldbergh. Samen met Lieke van den Berg, voorheen ontwerpster voor Aphrodisiac Sport, zette ze een merk neer dat kracht en klasse uitstraalt. Goldbergh is precies wat de moderne wintersporter op de piste wil dragen. Met het herkenbare gouden logo, een knipoog naar een goudstaaf, is de kleding rijk aan opvallende details, met zachte bontkragen, felle kleuren, trendy rennhosen en gebreide poncho’s. De creatieve Lieke en de commerciële Sandra blijken een gouden duo. Hun eerste collectie ligt al in 85 winkels in zeven landen. Verkooppunten Goldbergh: www.glamoursports.nl

24

STAALMAGAZINE juli 2011

og voor detail en afwerking. Hoogwaardige handgeweven stoffen. Gemaakt op sartoriale wijze, door Italiaanse kleermakers.Tweemaal per jaar komt Bostonian Business met een eigen bij het seizoen passende ready-to-wear collectie herenpakken, colberts, pantalons en jassen. Voor bedrijven maakt Bostonian Business een corporate businesscollectie voor zowel dames als heren, bedoeld om meer eigen corporate identity aan te brengen.Vijfentwintig jaar geleden startte Rick Steenbergen zijn eigen kwaliteitslabel herenconfectie. Alles doet Steenbergen in eigen beheer: van het uitzoeken van de stoffen tot het samenstellen van de collectie, van het bewaken van de productie tot het leveren aan klanten. Het label werkt met speciale stofwevers uit Schotland en Italië, zoals Cerruti en Loro Piana. Bostonian levert direct aan herenmodehuizen en is never out of stock.Verrassende combinaties, voor de Hollandse man met een Italiaanse smaak. Komende feestdagen vragen om een velours smoking, met zijden revers. Chique en net even anders. Interesse? www.bostonianbusiness.nl

Boerenromantiek

B

roodjes uit de houtoven, eitjes uit het kippenhok en een koe voor je deur. De schoonheid van de natuur en het boerenland omringen je zodra je wakker wordt in het Betere Boerenbed, van ondernemer Dries Veen. Het Betere Boerenbed is een grote tent, voor zes personen. Simpel en smaakvol ingericht, basic en luxe – tenminste als je kamperen gewend bent.Van alle gemakken voorzien, met een hoofdrol voor de houtkachel: om je te verwarmen en om op te koken. Er is geen stroom, televisie kijken kan niet.Wel heb je meer tijd om leuke dingen te doen met de kinderen.Welk kind wil niet door een maïsveld rennen, zijn eigen kip knuffelen (ja, dat kan echt), lekker vies worden en dan buiten onder de stortdouche? Als de kinderen eenmaal in de bedstee liggen, stappen papa en mama in de hete tobbe. Glaasje wijn erbij, kaarsjes aan en badderen onder de sterrenhemel. De romantiek is niet ver te zoeken op deze unieke onthaastplekken, op diverse plekken in binnen- en buitenland. www.boerenbed.nl


25

De crisis kent zijn spelers,

met winnaars en verliezers De huidige schuldencrisis in Europa is ook een politieke crisis geworden. Er is wrijving tussen lidstaten en in veel EU-lidstaten heerst intern verdeeldheid. Het gaat om het spel en de knikkers, maar in toenemende mate ook om de spelers en het publiek. Politici en kiezers bepalen wie nog een paar knikkers mag lenen of het potje moet verlaten. Door Réne Lamers en Hans Smits, fotografie Hollandse Hoogte

26


E C O N O M I E //

D

riekwart jaar geleden hadden we het nog slechts over de perifere eurolanden: Ierland, Griekenland en Portugal. Italië en Spanje wankelden ook. Ierland doet het op dit moment goed. De bankensector was de oorzaak van de Ierse schuldencrisis en die sector is nu gesaneerd. Ierland lijkt er weer bovenop te komen. Ook Portugal boekt vooruitgang. De oude oppositiepartijen PSD en PP moeten nu de harde economische maatregelen nemen. De maatregelen waarvoor ze in maart ex-premier Sócrates hekelden en tot aftreden dwongen. Spanje volgt het voorbeeld van Portugal: de socialist Zapatero is opgevolgd door oppositieleider Mariana Rajoy die nu de impopulaire maatregelen mag nemen.

Probleemlanden

Griekenland - het zal niemand ontgaan zijn – doet het minder goed. Het land heeft jaren lang vals gespeeld door te positieve begrotingscijfers te geven.Voorjaar 2010 bleek Griekenland een staatsschuld van 329 miljard euro te hebben. Dat was 144 procent van het bruto binnenlands product; 60 procent is acceptabel. Mei vorig jaar kreeg Griekenland het eerste pakket aan noodhulp à 110 miljard euro. 21 juli van dit jaar kwam daar een tweede pakket van nog eens 109 miljard euro bij. De ‘donerende’, veelal Noord-Europese landen, hadden misschien dankbare, nederige Grieken verwacht. Maar nee, de Grieken gingen dagelijks de straat op, agerend tegen de harde bezuinigingsmaatregelen en het verlies van verworvenheden.

Griekenland was het eerste westerse land waar de welvaartsgroei stopte, zodat genoegen moest worden genomen met minder. In Griekenland kwam die eerste klap hard aan, met veel sociale onrust en scepsis richting Europa. En dat terwijl het bij die eerste maatregelen niet zou blijven. Dit najaar al bleek het tweede pakket van 109 miljard euro onvoldoende, het werd opgerekt naar 130 miljard euro. Dit moment werd ook het startpunt van het herformuleren van de spel regels tussen de zeventien eurolanden. Gezamenlijk, maar toch ook weer niet.

Hoog spel

Inmiddels dreigen zich nu ook grotere spelers zoals Italië toe te voegen aan het rijtje probleemlanden. Het land heeft in bepaald opzicht te hoog spel gespeeld.Aanvankelijk deed Italië het economisch best aardig, het begrotingstekort was acceptabel en de concurrentiepositie gunstig. Maar sinds bekend is dat de staatsschuld ruim 1.900 miljard euro telt en verder zal oplopen als niet snel wordt gesneden in kosten voor sociale zekerheid, verslechtert Italië’s economische positie samen met het vertrouwen van de financiële wereld in het land. Frankrijk was net als Italië vanaf het begin van het Europese spel van de partij. Maar ook Frankrijk heeft inmiddels een te hoge staatsschuld: 1.700 miljard euro, zo’n 70 procent van het bruto binnenlands product. Die schuld groeit wekelijks met twee miljard euro. Daarbij zijn nog niet de kosten verrekend die Frankrijk kwijt is om probleemlanden te helpen. Ook België, dat anderhalf jaar lang geen regering had, baart de overige spelers zorgen. Hoewel deze kleine economie een minder zware tol van hen eist. Alles bij elkaar, wordt het een te grote last om te kunnen dragen. Dat geldt in ieder geval voor het EFSF, het Euro-

pese noodfonds.Als de schulden van landen als Spanje, Italië en Frankrijk eveneens gedekt zouden moeten worden, zou het fonds 4.394 miljard euro moeten bevatten. De totale schuld van de twaalf belangrijkste eurolanden is momenteel 7.775 miljard euro. Het spel neemt een wending en het wordt hard gespeeld. Onzekerheid neemt toe, gevoel voor solidariteit neemt af. Zeker in de eurolanden die nog wél kunnen meekomen: de steun van de toeschouwers (lees: de kiezers) voor de maatregelen van hun eigen regering, gericht op financiële steun aan zwakkere broeders, neemt met de dag af.

Schuldenlast Het Nederlandse begrotingstekort is volgens de ooit afgesproken spelregels ook te groot, zo’n 5,5 procent waar de grens ligt op 3 procent. Het IMF maakt zich vooral zorgen om de hoge schuldenlast van een gemiddeld Nederlands huishouden, veroorzaakt door de hypotheekrenteaftrek. Die schulden zijn per huishouden twee keer zo hoog als in andere EU-landen. Wie staat garant als deze schulden niet meer betaald kunnen worden? Gezien de andere economische prestaties in ons land (zoals een lage werkloosheid) rekenen we Nederland toch tot de Noord-Europese spelleiders. Hiertoe behoren ook het economisch sterke Finland en Oostenrijk en natuurlijk, Duitsland met een aanhoudende economische groei, een laag begrotingstekort van 3,5 procent en een sterke concurrentiepositie. Maar zelfs in Duitsland roert de bevolking zich. In juni verloor de CDU van bondskanselier Merkel fors tijdens regionale verkiezingen. Net als in Nederland vraagt een deel van de Duitse kiezers zich af waarom geld te sturen naar eurolanden die ‘frauderen, met geld smijten en een pensioenleef-

Angela Markel met in haar kielzog Nicolas Sarkozy tijd van 57 jaar toestaan’. Er wordt zelfs openlijk geroepen om andere spelers te royeren of met een besloten clubje een eigen spelletje te starten met de neuro (de noordelijke euro). En elk land heeft wel een beweging die terug de geschiedenis in wil en van Europa af wil. Ze spelen het liefst met eigen geld verder. Risicovol spel: het zou elke lidstaat aantasten in handelsvoordelen, concurrentiepositie, monetair evenwicht en economische groei. Opvallend is dat die beweging zich niet beperkt tot de rijkere landen, maar zich juist ook in landen manifesteert die nu de steun van Europa het hardst

nodig hebben, zoals Griekenland en Italië.

Spelregels wijzigen Nu zelfs sommige van de kernlanden onrustig worden, slaat de onzekerheid ook toe in de kleine staten en OostEuropese landen. Hun economieën profiteerden van de grote afzetmarkt binnen de Europese Unie. Met het afnemen van de vraag , nemen ook de inkomsten van deze landen af. Begrotingstekorten van meer landen dreigen onbeheersbaar te worden. België, Cyprus, Hongarije, Malta en Polen hebben een eerste waarschuwing gekregen van de Europese >>


27

>> Commissie: ze moeten in 2012 de uitgaven drastisch terugdringen om hun tekort acceptabel te houden. De knikkers raken op en spelers dreigen weg te lopen en medespelers weg te sturen.Tijd voor nieuwe spelregels. Strengere regels zijn tijdens de EU-top op 26 en 27 oktober bepaald. Een begrotingstekort van 3 procent is voor de langere termijn voor alle leden écht het maximum, zonder tijdelijke versoepeling. Er zal strenger gecontroleerd worden op naleving van de regels. Nationale begrotingen, bezuinigingsmaatregelen en monetaire besluiten moeten voorgelegd en goedgekeurd worden door de Europese Commissie. Ook het IMF krijgt een strenge rol in het toezicht op schulden en hulppakketten. Daarnaast worden scheidsrechters aangewezen die boven de partijen staan. Zij controleren, houden toezicht en accorderen. Zo blijft een meningsverschil tussen de spelers niet zonder consequenties. Deze nieuwe

regels weerspiegelen de verhoudingen momenteel: Zuid-Europa komt onder curatele te staan van Noord-Europa. De spelregels zijn vrij geruisloos met

op nationaal beleid neemt toe, de EFSF is in omvang en in potentie meer dan verdubbeld (van 440 naar 1.000 miljard euro) en de Europese Centrale

Het noodfonds werd tot ‘slechts’ 1.000 miljard euro verhoogd ‘slechts wat administratieve handelingen’ doorgevoerd.Veel Europeanen zijn bang dat ‘Europa’ steeds meer te zeggen krijgt over hun eigen land.

Bank krijgt ongevraagd meer taken, zoals het opkopen van staatsleningen en het monitoren en beïnvloeden van rentes op staatsleningen.

Politieke unie wint

Hoewel het woord ‘winnen’ relatief is, kun je toch zeggen dat Angela Merkel na 27 oktober de grote winnaar in deze eurocrisis is. Het Duitse streven naar een politieke unie, om nog meer invloed op Europa te krijgen, viel samen met de oplossing die nog

Europa krijgt ook meer te zeggen. Die ‘administratieve’ controle bepaalt of een speler wel de juiste stappen zet. Reken maar dat die controle achteraf de keuze vooraf zal beïnvloeden. De invloed van de Europese Commissie

restte om zowel de schuldenproblemen te bevechten als een breuk in de eurozone te voorkomen. Landen die later tot de eurozone willen toetreden, hebben zich maar te voegen naar de nieuwe regels. Met dit verhaal kan Merkel thuiskomen: Duitsland dicteert de Europese spelregels en heeft de zwakke zuidelijke broeders aan de leiband. Frankrijk is verliezer én winnaar. Op financieel-economisch gebied moest Sarkozy op de EU-top van 27 oktober een veer laten. Frankrijk wilde dat het Europese noodfonds werd uitgebreid van 440 naar minimaal 2.000 miljard euro; uiteraard met het oog op meer zekerheid voor Franse banken die te veel schulden hadden gekocht in de perifere landen. Het noodfonds werd tot ‘slechts’ 1.000 miljard euro verhoogd. Ook het opkopen van staatsleningen door de Europese Centrale Bank hield Merkel tegen.Winst voor Frankrijk is echter de stap richting een

politieke unie, waarnaar ook Frankrijk streeft. Nederland mag zich in de slipstream van Duitsland ook winnaar noemen. Nog meer dan Duitsland heeft Nederland als exportland uitermate baat bij de grote Europese markt.

Verliezers Duidelijke verliezers zijn de eurolanden die in grote financiële problemen verkeren.‘Brussel’ gaat ze vertellen hoe ze het spel met de knikkers mogen spelen en met hoeveel knikkers ze mogen meedoen. Daarmee bepaalt Europa in feite ook de politieke poppetjes in de probleemlanden: alle zuidelijke landen hebben in 2012 een andere regeringsleider dan waarmee ze dit jaar begonnen. Socrátes stapte zelf op, Zapatero en Papandreou zijn opgestapt en Monti is de opvolger van Berlusconi.‘Brussel’, de Europese Commissie met alle aanverwante instellingen, kan dus zeker tot de winnaars worden gerekend. Opmerkelijk, want ‘Europa’ staat onder druk. Europa

roept negatieve associaties op bij burgers en wordt door criticasters al dood verklaard. Ondanks deze kritiek kan de rol van Brussel en Europa in deze eurocrisis later het zetje blijken te zijn geweest naar meer Europese integratie en vervlechting.

Draagvlak De EU-top van 26 en 27 oktober 2011 zal de geschiedenisboeken ingaan.Als een keerpunt? Of als het begin van het einde? Het is nog niet duidelijk, er zijn nogal wat onzekere factoren. Gaan de probleemlanden de afgesproken maatregelen daadwerkelijk uitvoeren, of bezwijken de regeringen onder de binnenlandse druk? Zij zullen zeker worstelen met nood zakelijke hervormingen en verlies aan draagvlak onder de bevolking. In de noordelijke eurolanden geldt eenzelfde situatie: tot hoe ver mag een regering bezuinigingsmaatregelen nemen en besluiten om probleem landen te helpen en instemmen met een sterker ‘Brussel’? Wanneer de lidstaten besluiten tot een verdere versteviging van de fundamenten onder dit nieuwe Europa, met een nieuwe constitutie en nieuwe instellingen, dan zullen binnenlandse ontwikkelingen in de afzonderlijke lidstaten invloed hebben op dat proces. De vraag is: steunt de bevolking dit of niet?

Mariano Rajoy huidige premier van Spanje

28

Mario Monti, huidige premier Italië

Lucas Papademos, huidige premier Griekenland

En de slotvraag: is de EU op tijd? De lidstaten wel kunnen besluiten tot allerlei maatregelen, nieuwe instellingen en politieke vervlechting, maar als de financiële wereld, de beurzen en de consumenten het vertrouwen al zijn kwijtgeraakt, is de EU de controle op de ontwikkelingen in de toekomst kwijt. De consument zal gelijk krijgen, hoe dan ook.Als die vindt dat Europa een toekomst heeft, heeft de EU ook een toekomst. En andersom.

DE SPELERS •H erman van Rompuy, president europese unie (CD&V België) • Jose Barroso, President europese commissie (PSD Portugal) • Olli Rehn, europees commissaris economische zaken (Centrumpartij Finland) • Klaus Regling, CEO EFSF (European Financial Stability Facility) • Charles Dallara, hoofd IIF (Institute of International Finance) •A ngela Merkel, bondskanselier Duitsland (CDU) • Nicolas Sarkozy, president Frankrijk (UMP) •B arack Obama, president Verenigde Staten (Democraten) • Timothy F Geithner, treasury secretary Verenigde Staten (Democraten) •J ean-Claude Trichet, voormalig president ECB • Mario Draghi, huidige president ECB •C hristine Lagarde, managing director IMF • John Lipsky, managing director IMF •G iorgio Napolitano, president Italië (Democratici di Sinistra) • Silvio Berlusconi, ex- premier Italië (Volk van Vrijheid) • Mario Monti, huidige premier Italië (onafhankelijk) • Rodriguez Zapatero, ex- premier Spanje (PSOE) • Mariano Rajoy, nieuwe premier Spanje • Elena Salgado, minister van financiën Spanje (PSOE) • George Papandreou, ex- premier Griekenland (PASOK) • Lucas Papademos, huidige premier Griekenland (onafhankelijk) • Evangelos Venizelos, minister van financiën Griekenland (PASOK) • José Socrates, ex- premier Portugal (PS) • Pedro Passos Coelho, huidige premier Portugal (PSD) • Victor Gaspar, minister van financiën Portugal (PSD) • Brian Cowen, ex- premier Ierland (Fianna Fáil) • Enda Kenny, huidige premier Ierland (Fine Gael) • Michael Noonan, minister van financiën Ierland (Fine Gael)



29

‘Ik ben een

H E T K E E R P U N T//

lend. Ik ontwikkel ook computerspellen. Dat is een bedrijfstak met alleen maar twintigers. Dat houdt mij ook jong.”

rusteloos iemand’

Je ging van een grote uitgeverij naar kleinschaliger en creatiever werk in BiggLab, dat onder meer producten ontwikkelt en bedrijven adviseert. Hoe was die overgang? “Na de verkoop van Quote Media ben ik nog twee jaar aangebleven als directeur. Nu ben ik er alleen nog adviseur en ben ik dus niet meer verantwoordelijk voor zo’n grote organisatie. Je hoeft dan niet meer mee in de vergadercyclus. Je komt los van de discipline van het bedrijf, je eigen discipline en je eigen plannen komen ervoor in de plaats.Althans, na een half jaar een beetje lanterfanten. Dan wil je weer actie.” Wanneer realiseerde je je dat je zo’n omschakeling wilde maken? “Op een gegeven moment merk je dat je gaat verslappen. De zoveelste cover bekijken, de zoveelste vergadering over marketing.Tegelijkertijd werd ik benaderd door een aantal partijen die serieuze belangstelling hadden om Quote Media over te nemen. Het was een combinatie van zakelijke en emotionele motieven.Achteraf was het de goede beslissing op het goede moment.”

Maarten van den Biggelaar is het Nederlandse schoolvoorbeeld van een veelzijdig ondernemer. Zo stond hij aan de basis van de Amster damse studentendiscotheek Dansen bij Jansen, het blad Quote en internetprovider Planet Internet. In 2006 verkocht hij zijn uitgeverij Quote Media, om zich toe te leggen op nieuwe bezigheden. Door Robbert-Jan Gorgels, fotografie Jan Willem Steenmeijer

Wat wilde je worden toen je klein was? “Geen idee. Maar ik was al vrij vroeg bezig met dingetjes organiseren. Op de lagere school maakte ik al een krantje, de Wervelwind, met Bussums buurtnieuws. Die verkocht ik voor een kwartje. En in onze garage organiseerde ik een circus. Daar deed ik goocheltrucs en playback-acts. De Beatles, met een tennisracket. Entree een dubbeltje.” Wat is volgens jou een typische ondernemer? “Iemand die zijn eigen weg wil gaan, dus een zekere eigenwijsheid heeft en positief in het leven staat. Je moet niet focussen op wat mis kan gaan, maar een rotsvast vertrouwen hebben in jezelf en dat het goed gaat.” Zou je ook voor een baas kunnen werken? “Misschien.Via mijn huidige bedrijf BiggLab werk ik veel als consultant. Dan heb je te maken met een opdracht gever die bepaalt. Onlangs heb ik bijvoorbeeld een blad ontwikkeld voor de Tros: Radar+. Een mix van een kritisch consumentenblad en lifestyle. Ik moet toegeven dat ik het wel een hele leuke opdracht vond, anders zou ik zo’n klus misschien niet aannemen.” Op welke prestatie ben je het meest trots? “Pfff, dat weet ik niet. Het meeste plezier heb ik aan

30


Wat doe je nu anders? “Het voornaamste verschil is dat het nu weer gaat om het bouwen.We werken met BiggLab aan nieuwe dingen, aan dingen die nog niet klaar zijn. Stap voor stap knokken we voor marktaandeel. Bijvoorbeeld met Travelteq, ons bedrijf op het gebied van hoogwaardige, innovatieve tassen en koffers. En Gamious, ons bedrijf in online games.”

Quote beleefd. Dat heb ik vanaf nul opgebouwd. Dat was spannend en we hebben ontzettend gelachen. Maar Planet Internet was ook bijzonder. In één maand tijd vijftig duizend abonnees werven, onwerkelijk bijna.” Ik begreep dat KPN, eigenaar van Planet Internet, oorspronkelijk niets zag in internet voor consumenten. Waarom zag jij dat wel? “Dat was niet helemaal mijn verdienste. Mijn partner Michiel Frackers nam het initiatief en vervolgens hebben we het idee samen ontwikkeld. Maar ik heb in de Verenigde Staten gestudeerd en hou altijd wel enigszins in de gaten wat daar gebeurt. Zo ontstond indertijd ook het idee voor de interactieve televisiezender The Box.” Wat drijft je? “Ik onderneem niet voor het geld, het zit in het beestje. Op je kont zitten en de krant lezen is gewoon niet zo leuk. Werken wel. Ik kan natuurlijk mijn eigen agenda bepalen. En ik hoef ook de file niet in. Ik woon en werk in Amsterdam en pak gewoon de fiets, heerlijk.” Zit er ook een keerzijde aan dat ondernemende bestaan? “Ik ben absoluut een rusteloos iemand. Ik denk heel vaak ‘zit er iets in dit idee?’ Maar dat ervaar ik totaal niet als verve-

‘Ik onderneem niet voor het geld, het zit in het beestje. Op je kont zitten en de krant lezen is gewoon niet zo leuk’

Ben je dag en nacht met je werk bezig of hanteer je strikte grenzen tussen werk en privé? “Grenzen? Ik werk vaak aan mijn keukentafel en daar ligt alles, werk en privé, dwars door elkaar. Ik maak dus geen enkel onderscheid. Maar dat is misschien ook omdat ik leuke dingen doe. Ik hoef geen knop om te zetten.” Wat is het beste advies dat je ooit kreeg en van wie kreeg je het? “Goed ondernemen is risico’s beperken. Dat advies kreeg ik van Jaap Mulders, de oprichter van City Courier, nu onderdeel van TNT.” Je bent ook cliënt bij Staalbankiers. Hoe bevalt dat? “Dat bevalt heel goed, ik vind Staalbankiers heel hulpvaardig. De persoonlijke band die je hebt met je bankier vind ik geweldig. Dat is ook de kracht van een wat kleinschaliger bank. Het internetbankieren zou beter kunnen, maar de persoonlijke aanpak maakt een hoop goed.”


31

Wat heeft u met kinderen? “Ze zijn kwetsbaar, maar tegelijk enorm veerkrachtig. Die spanning vind ik leuk. Ik hou van ontwikkeling, van vooruitgang.Van jongs af aan heb ik een sterk rechtvaardigheidsgevoel : bied ruimte aan anderen, bescherm iemand die dat extra nodig heeft. Een vent mag je aanpakken, maar van kinderen blijf je af.”

‘Respect voor de kleinsten’ Als over vijf jaar Cambodja – land met een hoog kindmisbruik – zich uitbuitingsvrij mag noemen, dan is voor Albert Jaap van Santbrink (52) een droom werkelijkheid geworden. De directeur van stichting Terre des Hommes maakt zich hard voor een betere wereld. Te beginnen bij de jongsten. Door Galiëne Gerritsen, fotografie Sven Torfinn, Ronald de Hommel & Max Koot

32


Waar komt dat rechtvaardigheidsgevoel vandaan? “Het was er altijd al en het wakkerde aan toen ik zelf kinderen kreeg. Ik vind coaching leuk; een ander ondersteunen, verder helpen, dat ligt mij. Niet voor niks begon mijn loopbaan met een lerarenopleiding. Maar eenmaal in het onderwijs vond ik die wereld te repeterend. Ik wil vernieuwing zien. Ik hou van andere landen, iedere cultuur heeft iets zelfverzekerds.Als ik naar een tv-programma als ‘Sunny side of sex’ van documentairemaakster Sunny Bergman kijk, geniet ik van de veelzijdigheid van culturen. Zo rijk zijn wij dus op deze aarde.We kunnen van elkaar leren.” ‘Terre des Hommes stopt kinderuitbuiting in ontwikkelingslanden’ zegt uw organisatie.Wat doen jullie precies? “Terre des Hommes ondersteunt een kleine driehonderd projecten in vier verschillende regio’s: Zuidoost-Azië, Zuid-Azië, Oost-Afrika en ZuidAmerika. Om kansarme kinderen te helpen, bieden we hulp op het gebied van onderwijs, gezondheid en zelfstandigheid. Ons hoofdkantoor staat in Den Haag, in de vier regio’s werken we vanuit het plaatselijke basiskantoor samen met lokale partners. Basaal strijdt Terre des Hommes voor de rechten van het kind, zoals die zijn vastgelegd in het VN Kinderrechtenverdrag.”

Er gaat veel geld om in ontwikkelingshulp. Helpt het wel? “Dankzij projecten van Terre des Hommes zijn afgelopen jaren honderden meisjes in de vier genoemde landen uit de prostitutie gehaald. bij duizenden hebben we weten te voorkomen dat ze de prostitutie ingingen, door ze kans op onderwijs te geven en betere levensomstandigheden.Wereldwijd lijden tweehonderd miljoen kinderen onder kinderarbeid. Onze missie is om in 2015 vijfhonderdduizend kinderen te redden van uitbuiting. Dat gaan we halen, dat weet ik zeker.” Hoe? “Door met plaatselijke bestuurders te praten bijvoorbeeld en met hen de samenwerking aan te gaan om de cultuur van die regio aan de basis aan te pakken. Neem Cambodja, land met een hoog kindmisbruik.Voor een van onze projecten hebben we in de plaatselijke media dagelijks aandacht gevraagd voor misbruik en mishandeling van kinderen. Niet eenmalig, maar lange tijd achter elkaar.We merken aan het aantal aanhoudingen en arrestaties dat autoriteiten de aandacht voor misbruik serieus nemen. Heel langzaam verandert de houding van onverschillig naar respect voor de kleinste kwetsbaren. Mijn droom is dat Terre des Hommes Cambodja over vijf jaar het predicaat uitbuitingsvrij mag geven. Dan is de wereld met recht een stuk verbeterd.” Wordt u niet moedeloos bij het idee dat het zo langzaam gaat? “Ik ken mijn moedeloze momenten, maar die zijn kort.‘Niet kunnen’ klinkt in mijn oren als ‘zet door’, niet als ‘geef het maar op’. Ik ben oplossingsgericht, kijk graag naar wat er wel goed gaat. Dat is toch heel wat. De kredietcrisis heeft het voor goededoelenorganisaties als de onze moeilijker gemaakt fondsen te werven.Tegelijkertijd merk ik een andere verschuiving: mensen >>


33

>> realiseren zich nu meer dan voorheen dat het belangrijk is om anderen te helpen.” Is er ook een verschuiving gaande in de hulpverlening van goededoelenorganisaties zelf? “Ja, het accent van fondsenwerving verschuift. In de ontwikkelingslanden waar wij werken, groeit het aantal rijken. In onze acties spreken we ook de vermogende lokalen aan, in plaats van het geld dat we in Nederland binnenhalen, daarnaar toe te brengen. Dat zie ik meer organisaties doen.

Waarom ook niet? Ik was in Bangalore, een grote stad in India waar het topje van de ICT-wereld veel geld verdient. In tien minuten tijd zag ik vijf Hummers voorbijrijden en dacht: als je zo’n auto kunt betalen, kun je onze projecten ook financieren.Terre des Hommes ondersteunt ter plaatse een onderwijs- en sportinstituut waar kinderen uit de armste kaste onderwijs krijgen.We zorgen dat ze een vak leren zodat ze, ondanks hun lage status, toch betere kansen krijgen om later werk te vinden. Met deze kinderen gaat het heel erg goed. Daar trekken we de aan-

dacht mee, zodanig dat ouders uit de middenkaste ook graag hun kinderen naar de school willen laten gaan. Dat juichen we toe, zo biedt het project op de lange termijn ook een oplossing voor de kasteproblematiek van India. We willen het centrum uitbouwen en zelfstandig maken, zodat meer kinderen naar school kunnen.” Maar dat kost ook geld. Heeft zo’n project toekomst? “Absoluut. Het geld – vierhonderdduizend euro per jaar – moet Terre des Hommes steeds werven.We doen er

alles aan om dat te realiseren. Mochten lezers van Staal Magazine met eigen ogen willen zien of het nut heeft: bij tien gegadigden die zelf hun reis betalen, organiseer ik graag een trip ernaar toe om ze rond te leiden en de resultaten van Terre des Hommes te laten zien.”

VRAAGBAAK// Uw vraag ons antwoord

Meer weten? www.terredeshommes.nl Nicole van de Hoeve

Door Nicole van de Hoeve, Senior Private Banker Staalbankiers, fotografie iStockphoto

Vraag: Hoe zit het met het nieuwe Europese betalingsverkeer? Antwoord: De Europese Unie heeft richtlijnen uitgegeven over het betalings verkeer. Het doel is om uiteindelijk met één betaalrekening en uniforme betaal methoden binnen de hele EU te betalen. De kosten die banken daarvoor in rekening brengen, moeten transparanter worden. Het streven is dat er geen verschil meer is tussen binnenlandse en grensoverschrijdende overboekingen. Dit betalingsverkeer, SEPA (dat staat voor Single Euro Payments Area), geldt voor alle Europese lidstaten en voor Liechtenstein, Monaco, Noorwegen, IJsland en Zwitserland. In totaal 27 landen nemen inmiddels deel. In de richtlijn zijn regels opgenomen waaraan banken zich moeten houden. Daarom hebben banken hun voorwaarden aangepast. Sinds een jaar krijgt u daarom bij nieuwe rekeningen een raamovereenkomst.

Vraag: Wat zijn de gevolgen van SEPA in Nederland? In tien minuten tijd zag ik vijf Hummers voorbijrijden en dacht: als je zo’n auto kunt betalen, kun je onze projecten ook financieren

34


Antwoord: De rekeningnummers worden veranderd in internationale nummers: IBAN genaamd of International Bank Account Number. Dit nummer kunt u vinden op uw dagafschrift. Betaalpassen en creditcards worden aangepast aan Europese eisen. Lukt dat niet, dan worden de passen vervangen.Ten slotte krijgt u Europese varianten op overschrijvingen en automatische incasso’s. U zou dus in de toekomst makkelijk een abonnement op de Britse Times kunnen nemen!

Vraag: Wanneer kan ik mijn betalingen het beste indienen? Antwoord: Eén van de voorwaarden is dat elektronisch aangeleverde betaalopdrachten binnen drie werkdagen moeten worden uitgevoerd. Begin 2012 is het de bedoeling dat die termijn wordt verkort tot één werkdag.Voor opdrachten die

op papier worden aangeleverd, geldt een extra dag.Valutering –het eerder stoppen of later starten van de rentevergoeding over overgeboekte bedragen- is niet meer toegestaan.

Vraag: Wanneer dien ik belastingbetalingen in?

Antwoord: Veel van onze relaties proberen zo laat mogelijk over te boeken naar de fiscus. De rekeningen van de belastingdienst lopen bij de ING (de voormalige Postbank). Postbanknummers zijn de enige rekeningnummers waar betalingen een dag later kunnen binnenkomen. Banken onderling verwerken hun betalingen vaak meteen in batches, dit is echter geen garantie. Banken mogen immers nog drie werkdagen over een elektronische betaling doen. Let dus goed op de werkdagen die u nodig heeft om een betaling over te boeken.Als een betaling voor de eerst van de maand binnen moet zijn, schrijf dan uiterlijk drie werkdagen van te voren over. Zo voorkomt u onaangename verrassingen in de vorm van een boete. Voorbeeld: De belastingbetaling moet donderdag binnen zijn. U boekt via webbankieren op woensdagavond rond 21.00 uur het gewenste bedrag over. De eerstvolgende batchverwerking is echter pas donderdag. De boeking gaat donderdag van uw rekening af en komt vrijdag pas aan.Te laat in de ogen van de fiscus.Als u een dag eerder overboekt, plant u precies goed. Een andere oplossing is, dat u donderdag een telefonische overboeking aan ons opgeeft. Dit kan tot 16.00 uur en dan komt het bedrag dezelfde dag nog aan. Hier zijn wel kosten aan verbonden. Zorgt u uiteraard altijd voor voldoende saldo op de rekening. Let u bij feestdagen op de site van Staalbankiers of bel uw contactpersoon.

Natuurlijk schetsen wij hier slechts richtingen. Iedere specifieke vraag heeft een antwoord op maat nodig. U weet ons te bereiken.


35

H E T AT E L I E R // ADRESSEN KANTOREN

REGIO DEN HAAG Lange Houtstraat 8 Postbus 327 2501 CH Den Haag Telefoon 070 310 15 10 REGIO N-HOLLAND Prinsen Bolwerk 1 Postbus 5070 2000 GB Haarlem Telefoon 023 553 59 00 REGIO MIDDEN Maliebaan 72 Postbus 13210 3507 LE Utrecht Telefoon 030 239 80 30 REGIO OOST Stationsweg 44 Postbus 272 6860 AG Oosterbeek Telefoon 026 339 65 00 REGIO NOORDOOST Eekwal 3 Postbus 1081 8001 BB Zwolle Telefoon 038 429 76 70

‘Andrea droomt het leven’ Hij is internationaal macro-econoom, zij runt de galerie. Samen delen ze een passie voor hedendaagse figuratieve kunst. Cliënten Joost en Yvonne van Zoelen willen met galerie The Obsession of Art de wereld een serene plek bieden. “Onze kunstenaars herinneren je eraan te blijven dromen.”

REGIO TWENTE M.H. Tromplaan 9 Postbus 194 7500 AD Enschede Telefoon 053 487 87 10

Hoe is jullie rolverdeling? “Samen runnen we de galerie, Yvonne heeft de dagelijkse leiding en ik doe strategie en communicatie. In het dagelijks leven werk ik als internationaal macrostrateeg, met de galerie willen we een serene plek aan de wereld geven.We zitten in kunstenaarsdorp Bergen, een heerlijk klein dorp, met een ruimdenkende, kosmopolitische sfeer. Dat past bij ons: een groot deel van onze klanten komt uit het buitenland.”

REGIO ZUID Parklaan 66 Postbus 6045 5600 HA Eindhoven Telefoon 040 265 75 00

Wat typeert de kunst van The Obsession of Art? “Inspiratie, meesterschap en uniciteit.Voeg de beginletters samen en je krijgt IMU – I am you. Onze kunstenaars houden de wereld een spiegel voor en confronteren kijkers met hun eigen dromen.We exposeren, op weldoordachte gronden alleen olieverf,

een materiaal dat vraagt om structurele inspiratie, onder meer omdat de schilder weken bezig is.Alle kunstenaars koppelen bovendien een bijzonder talent aan keihard werken.” De laatste tentoonstelling was van Andrea Padovani, hoe verklaar je zijn succes? “Andrea exposeerde in oktober tegelijkertijd bij ons en op de Biënnale van Venetië.Van de vijftien werken verkochten we er veertien aan liefhebbers in Oostenrijk, Zwitserland en Monaco.Andrea is een schat van een man, een dromer. Hij droomt het leven. Mensen worden aangetrokken door de vrolijkheid in zijn werk, hij spoort de kijker aan te relativeren. Zijn instelling is bescheiden en nederig, daarom heeft hij mensen zoals wij nodig om zijn werk te promoten.” Door Saskia Klaassen, fotografie Mark Prins

Staal EEN UITGAVE VAN STAALBANKIERS WINNAARS & VERLIEZERS DE EUROCRISIS IN KAART STERRENKOK ZONDER KEUKEN MILJONAIR DOOR DE STAATSLOTERIJ

Recommend Documents