SPSS VOOR DUMMIES+ Werken met de NSE: enkele handige basisbeginselen
Gebaseerd op SPSS21.0 & Benchmarkbestand NSE 2014 © GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
Huidig kennis- en ervaringsniveau
?
?
?
?
?
?
Beginners © GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
Gevorderden 2
Inhoud 1. Wat doe ik voordat ik begin? 2. Waar zitten de knoppen?
3. Menu- of syntaxgestuurd? 4. Het berekenen van cijfers 5. Zelf benchmarks maken en berekenen
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
3
Wat doe ik voordat ik begin?
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
De eerste stappen •
Maak eerst altijd een kopie van je originele bestand.
•
Bedenk goed met welk bestand je werkt: gaat het alleen om je eigen instelling (ja/nee), is het meerjarig (ja/nee)? Dat is belangrijk bij het berekenen van uitkomsten.
•
Controleer vooraf of de weging aanstaat. Als dit niet zo is, kom je niet uit op de juiste cijfers! Zet hem dus altijd standaard aan.
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
5
Twee basisschermen •
Bekijk het bestand: data view (de antwoorden van studenten) en de variable view (de opbouw van het bestand). Soms is het handig om de vragenlijst van de NSE er naast te houden, zodat beter is te zien in welke context de vraag is gesteld.
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
6
Waar zitten de knoppen?
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
De menubalk
Van links naar rechts:
File
bestanden openen, sluiten en printen
Edit
kopieren, plakken, verwijderen, zoeken, vervangen van waarden
View
weergave van de variabelen, grid lines, labels of getallen
Data
datamanagement functies, sorteren, aggregeren en samenvoegen
Transform
doorvoeren van wijzigingen, aanmaak nieuwe variabelen, hercoderingen, missing values
Analyze
belangrijkste analyse vormen, waaronder beschrijvende statistieken
Graphs
grafische weergave van de gegevens
Window
navigatie tussen verschillende vensters die SPSS open heeft staan
Help
helpfuncties, waaronder een tutorial, een statistics coach en de Syntax Reference Manual
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
8
Het menu “data”: bewerkingen van je gegevens
“Select Cases” is een belangrijk commando.
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
9
Het menu “Analyze”: het berekenen van cijfers
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
Expert ervaringen: welke knoppen zijn belangrijk?
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
Menu- of syntaxgestuurd?
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
SPSS-syntax Hoe werkt SPSS? SPSS wordt aangestuurd op basis van commando’s. Beginnende gebruikers geven die commando’s - vaak onbewust - door gebruik te maken van de beschikbare menustructuur. Daar wordt dan automatisch een commandosyntax van gemaakt. Iets gevorderde gebruikers kunnen deze commando’s zelf aanmaken of bewerken. Een groot voordeel van werken met syntaxen is dat je de bewerkingen kunt archiveren voor het volgende NSE-jaar en dan kunt hergebruiken. Geen dubbel werk meer dus. Een simpel voorbeeld: WEIGHT BY Weegfactor. FREQUENCIES Inhoud.
SPSS-commando’s opnemen in het syntaxscherm kan door: Direct intypen van commando’s. Het commando kopiëren voordat je opdracht geeft door gebruik PASTE-knop. Het commando kopiëren uit je outputscherm.
SPSS slaat syntax op in bestanden met extensie <.sps>
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
SPSS-syntax: uitvoeren via “run”
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
14
Belangrijk voor archiveren: beschrijf de stappen Belangrijk: laat zien wat je doet door het toevoegen van commentaar. *Begin commentaar altijd met een sterretje en sluit af met een punt. SPSS “weet” dan dat het om een commentaar gaat en niet om een SPSS-commando. Je kunt zien of SPSS het goed begrepen heeft als de commentaartekst grijs wordt ipv zwart.
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
Expert ervaringen: liever menu of liever syntax?
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
Het berekenen van cijfers: Frequencies, Crosstabs, Compare Means
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
Bereken cijfers: gebruik menu-optie Analyze
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
18
Voorbeeld gebruik optie Analyze/Frequencies (I)
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
19
Voorbeeld gebruik optie Analyze/Frequencies (II)
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
20
Voorbeeld gebruik optie Analyse/Crosstabs (I)
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
21
Voorbeeld gebruik optie Analyse/Crosstabs (II)
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
22
Compare means: optie om gemiddelde scores te vergelijken Kies in het menu Analyze > Compare Means > Means Dependent list: de variabele(n) die je wilt analyseren, zoals de themascores. Independent list: de variabelen waarnaar je wilt uitsplitsen, bv. BrinActueel of CrohoActueel.
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
23
Custom Tables: als optie aangeboden door SPSS Selecteer in menu: Analyze > Tables > Custom Tables
Sleep rij- en kolomvariabelen
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
Expert ervaringen: berekenen cijfers
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
Uitwerking van enkele binnengekomen verzoeken
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
Vraag 1: Hoe kan ik van 1 opleiding voltijd en deeltijd resultaten apart weergeven? (1/2) Selecteer in menu: Data> Select Cases> If condition is satisfied> If> [Gewenste selectie]> OK
Selecteer in menu: Data> Split File> Compare groups> Opleidingsvorm3> OK
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
27
Vraag 1: Hoe kan ik van 1 opleiding voltijd en deeltijd resultaten apart weergeven? (2/2) Selecteer in menu: Analyze> Frequencies> Inhoud_01> OK
Dit levert de volgende output op (waarbij voltijd en deeltijd onder elkaar worden weergegeven):
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
28
Vraag 2: Hoe kan ik van bepaalde variabelen het % respondenten dat score 4 of 5 geeft berekenen? (1/1) Selecteer in menu: Analyze> Frequencies> Inhoud_01> OK
Dit levert de volgende output op:
Antwoord: 70,4% van de respondenten beoordeelt variabele Inhoud_01 met een score 4 of 5. © GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
29
Vraag 3: Hoe kan ik een trendoverzicht genereren van 1 opleiding van 1 variant (per stelling het gemiddelde van 2010, 2011, 2012, 2013 en 2014) (1/2) Selecteer in menu: Data> Select Cases> If condition is satisfied> If> [Gewenste selectie]> OK
Selecteer in menu Analyze > Compare Means > Means
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
30
Vraag 3: Hoe kan ik een trendoverzicht genereren van 1 opleiding van 1 variant (per stelling het gemiddelde van 2010, 2011, 2012, 2013 en 2014) (2/2) Dit levert de volgende output op: We beperken ons in dit voorbeeld tot 1 opleiding (bijv. CROHO=34401) en een willekeurige variant (bijv. opleidingsvorm3=voltijd).
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
31
Vraag 4: Hoe kan ik voor mijn instelling bepaalde opleidingen vergelijken? (1/2) Selecteer in menu: Data> Select Cases> If condition is satisfied> If> [Gewenste selectie]> OK We beperken ons in dit voorbeeld tot 1 instelling (bijv. BRIN=07GR) en 2 opleidingen (bijv. CROHO=34401 of CROHO=34402)
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
32
Vraag 4: Hoe kan ik voor mijn instelling bepaalde opleidingen vergelijken? (2/2) Selecteer in menu Analyze > Compare Means > Means
Dit levert de volgende output op:
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
33
Zelf benchmarks maken en berekenen
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
Case: benchmark Stel. de Universiteit Utrecht wil zichzelf vergelijken met: Universiteit van Amsterdam (21PK) Vrije Universiteit (21PL) Erasmus Universiteit (21PE) We gebruiken hiervoor het menu Transform. In dit geval twee wegen naar Rome: 1. Compute 2. Recode
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
35
Aanmaken benchmarkvariabele(n) met recode: via het menu (1/2) Menu: Transform > Recode into Different Variables
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
36
Aanmaken benchmarkvariabele(n) met recode: via het menu (2/2) • • • • •
Hercodeer de BRIN-codes (Old Value) van de instellingen naar de nieuwe variabele “Benchmark” (New value). Geef de waarde van de Universiteit Utrecht een naam, bijv. “UU” Geef de overige waarden (All other values) een andere naam, bijvoorbeeld “Overig”. Let op dat je bij hercoderen naar alfanumerieke variabelen het vakje “Output variables are strings” aanklikt. Je kunt overigens ook strings naar numerieke variabelen hercoderen (vakje dan niet aanvinken).
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
37
Aanmaken benchmarkvariabele(n) met recode: via syntax Als je op “Paste” drukt in plaats van op “OK”, dan wordt de syntax van de hercodeeractie in het syntaxvenster geplakt. Je kunt deze syntax ook direct in het syntaxvenster typen, zonder dat je eerst het menu opent. De volgende syntax is het resultaat: STRING Benchmark (A9). RECODE BrinActueel ('21PK'='Benchmark') ('21PE'='Benchmark') ('21PD'='UU') ('21PL'='Benchmark') (ELSE='Overig') INTO Benchmark. VARIABLE LABELS Benchmark 'UvA VU EUR'. EXECUTE.
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
38
Aanmaken benchmarkvariabele(n) met compute: via het menu (1/2) Menu: Transform > Compute Variable • Geef de naam van de nieuwe variabele op (bijv. “Benchmark” • Bereken een defaultwaarde, bijvoorbeeld 1 • Straks krijgen dan alle records die tot de Benchmark behoren de waarde 1
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
39
Aanmaken benchmarkvariabele(n) met compute: via het menu (2/2) Met “if…” (optional case selection condition) kun je voorwaarden stellen aan de nieuwe variabele: wanneer krijgt deze de waarde 1? Dat moet natuurlijk zo zijn als de records tot de UvA, de VU of de EUR behoren. Met de logische operator “or” ( | ) kun je dit opgeven, zie onderstaande voorbeeld
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
40
Aanmaken benchmarkvariabele(n) met compute: via syntax (1/2) Als je op “Paste” drukt in plaats van op “OK”, dan wordt de syntax van de “compute” in het syntaxvenster geplakt. Je kunt deze syntax ook direct in het syntaxvenster typen, zonder dat je eerst het menu opent. De volgende syntax is het resultaat: IF (BrinActueel = "21PK" | BrinActueel = "21PL" | BrinActueel = "21PE") Benchmark=1. EXECUTE.
Je kunt ook meerdere if-statements in de syntax opgeven, het laatst ingegeven statement overschrijft daarbij de voorgaande. Doe dat om de Universiteit Utrecht toe te voegen. We geven deze de code “2”. IF (BrinActueel = "21PK" | BrinActueel = "21PL" | BrinActueel = "21PE") Benchmark = 1. IF BrinActueel = “21PD” Benchmark = 2. EXECUTE.
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
41
Labels: betekenis aangeven van de waarden Na aanmaak van de benchmarkvariabele kun je de variabele “Benchmark” selecteren in andere menu’s (staat dan tussen de overige variabelen) om benchmarkcijfers te berekenen. Let wel op dat je duidelijk maakt wat de benchmark inhoudt. Dat kan door labels op te geven voor de zojuist aangemaakte variabele Benchmark met het commando “VALUE LABELS”. Ook kan het direct in de Variable View. VALUE LABELS Benchmark 1 “Benchmark (UvA, VU, EUR)” 2 “Universiteit Utrecht.
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
42
Benchmarkwaarden berekenen: bijvoorbeeld met Custom Tables
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
43
Voorbeeld: benchmark in Custom Tables - output
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
44
Expert ervaringen: werken met benchmarks
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
BEDANKT VOOR DE AANDACHT! NOG VRAGEN…?
Hulpvraagje?
[email protected]
© GfK 2015 | SPSS voor dummies+ | Tussenbijeenkomst NSE2015 | 19 maart 2015
Anita Kuijper, Peter van de V