Speech Bernard Wientjes op VNO-NCW congres Nederland 2020 in Den Haag. Embargo tot 7 februari 2008 om 16.00 uur. Het gesproken woord geldt. ---------------------------Nederland in 2020 lijkt zo dichtbij maar is ook ver weg! In 12 jaar verandert er enorm veel ! Hoe zag de wereld er twaalf jaar geleden uit? 12 jaar geleden zaten we in de aanzwellende IT euforie De bomen groeiden tot in de hemel. De beurs was begonnen aan zijn rally naar de top in 2000. De olieprijs was laag. En vice-president Al Gore moest nog "bijna-president" worden en verlangde naar een warme zomer. De Russen stonden aan de vooravond van de roebelcrisis. Zuid-Amerika trachtte uit de zoveelste crisis te komen en de eeuwigdurende prognose van slapende reus weer eens waar te maken. China was ontwaakt en begon onze markten te veroveren. Toen nog vooral met speelgoed, textiel en andere simpele producten. India stond niet op ons netvlies en was nog een bolwerk van protectionisme, alleen open voor toeristen en post-Baghwan-discipelen. De wereldeconomie was in handen van de Verenigde Staten, Europa en Japan. Nederland speelde zijn traditionele rol: klein in de politiek maar groot in de economie. Er is sindsdien veel veranderd. En de komende 12 jaren verandert er nog veel meer. De tweedeling tussen sterke industriële landen en zwakke onderontwikkelde agrarische landen zal steeds meer vervagen. Niet alleen landen met grote grondstofreserves zullen hun deel van de economie opeisen. Maar ook landen die hun reserves aan "menselijk kapitaal" inzetten. Dus niet alleen het Midden Oosten en Rusland, maar ook Zuidoost Azië en Afrika. De sterke groei in nieuwe opkomende economieën is de beste bijdrage voor het bereiken van de millenniumdoelstellingen, ondanks de sociale en milieuproblemen, die het gevolg zijn van de snelle groei. Zowel in de westerse wereld als in de opkomende economieën is ondernemerschap de echte motor. De economie in China ging pas echt bloeien toen er vrijheid voor
ondernemerschap kwam. In India explodeerde het ondernemerschap toen de grenzen open gingen. Kan Nederland overleven in dit geweld? Het antwoord is niet zomaar: ja. De huidige ongelooflijk snelle ontwikkelingen bieden kansen aan landen, die ondernemend, flexibel, naar buiten gekeerd en kennisgericht zijn. Nederlanders beschikken als geen ander over deze eigenschappen!! Maar dan moeten wij ze wel gebruiken. En een klimaat scheppen waarin ze tot hun recht komen. Nederland kan in 2020 tot de Europese en wereldtop behoren. Een plek zijn waar internationale ondernemingen niet omheen kunnen. Het kan een enorme magneet voor ondernemerschap zijn. Een waarin het heerlijk leven en werken is. Een land dat barst van cultuur en ondernemerschap. Hetzelfde ondernemerschap dat Nederland met enthousiasme en durf heeft "gemaakt", kan ons land weer “maken”. Het land van ongekende prestaties als de polders, de Waterweg en de Afsluitdijk is ook nu in staat tot prestaties, waar de wereld in 2020 met bewondering naar kijkt. Nederland is nog steeds een centrum van grote wereldconcerns. Duizenden familiebedrijven, waaronder een groot aantal "wereldspelers" hebben hun wortels in Nederlands ondernemerschap. Elke dag starten honderden Nederlanders een onderneming! Dit ondernemerschap moeten wij koesteren! Het lijkt zo vanzelfsprekend. Niemand ontkent dat economische groei voorwaarde is voor behoud van welvaart en welzijn! Ieder begrijpt dat ondernemerschap de motor van deze groei is. Ieder kan begrijpen dat deze motor hapert en tot stilstand komt in het moeras van regelgeving waarin wij terecht gekomen zijn. En toch lukt het ons niet dit moeras droog te leggen. In onze recente ledenenquête ziet 83 procent geen verbetering. Hier helpen geen halve maatregelen. Het is niet voor niets de hoogste prioriteit van VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland. Laat ik duidelijk zijn! Wanneer Nederland in staat is het roer om te gooien en weer een maatschappij van vertrouwen en handhaven i.p.v. wantrouwen en gedogen wordt, is de sky the limit en zijn wij wereldtop in 2020.
Dat is een enorme uitdaging. Dit betekent een andere cultuur! Een andere, veel kleinere overheid, meer gericht op service aan bedrijf en burger. Meer principal based en minder rule based. Het betekent bovenal snelheid! Het is aan ondernemers niet meer uit te leggen dat in een globaliserende wereld, waarin het beslissingstempo steeds hoger wordt, de overheid steeds meer tijd voor besluitvorming nodig heeft. Het meest schrijnend is het bij de infrastructuur. Projecten als de A4 hebben een langere bouwtijd dan de kathedralen in de Middeleeuwen. Binnenkort rapporteren een aantal commissies. Ondernemend Nederland rekent er op dat dit kabinet dan moedige besluiten zal nemen. Democratie is een groot goed. Maar mag geen excuus zijn voor eindeloze vertragingen, veroorzaakt door groepen, die democratisch genomen besluiten niet accepteren. Het kabinet zal de moed moeten hebben met voorstellen te komen, die het begrip "belanghebbende" beperken tot echte belanghebbenden. Een ding is zeker: als het kabinet de moed heeft het moeras van regels en vergunningen en toezichtsystemen echt aan te pakken, stijgt het rapportcijfer van ondernemend Nederland voor dit kabinet. Wanneer en passant ook nog een doorbraak in het flexibiliseringsdossier wordt bereikt, zijn de vooruitzichten voor het eindrapport van het kabinet zonnig. Ondernemend Nederland heeft met het kabinet een duurzaamheidsakkoord afgesloten. Uniek in Europa en dus typisch Nederlands. Ondernemend Nederland erkent zijn verantwoordelijkheid voor milieu en klimaat. Het kabinet erkent zijn verantwoordelijkheid voor een eerlijk internationale speelveld. Dat is de beste basis om samen voor milieu en ondernemerschap te strijden. Een onbureaucratisch, ondernemend Nederland kan één van de grote winnaars van de globalisering worden. Door onze unieke ligging, met een unieke haven waar enorme stromen goederen vanuit de nieuwe wereldspelers Europa bereiken. Door een luchthaven, binnen 20 minuten bereikbaar vanaf een van de mooiste locaties voor het internationale bedrijfsleven. Door onze greenports, onze vele "valleien" (heel bijzonder in een land zonder
bergen) food valley, maintenance valley, energy valley, health valley etc. Het zijn even zovele magneten voor het internationale bedrijfsleven. Hoofdkantoren van internationale concerns, Europese hoofdkantoren van Amerikaanse, Aziatische, Zuid-Amerikaanse en in de toekomst Afrikaanse multinationals brengen welvaart, hoogwaardige banen maar ook eenvoudige dienstverlening. Veel MKB-bedrijven kunnen bloeien en groeien in een klimaat rond om deze hoofdkantoren. Internationale hoofdkantoren brengen ook topmanagers en specialisten met topinkomens naar Nederland. Als wij van de voordelen van deze vestigingen willen profiteren, moeten wij accepteren dat het internationale maaiveld minder vlak is dan het Nederlandse maaiveld. Dit geldt ook voor topbeloningen. Topmanagers, Topartiesten en topsporters verdienen topsalarissen. Ex-labourpremier Tony Blair verdient op een avond meer dan onze premier in een jaar. Dat kan je leuk vinden of niet, het is de keuze tussen meedoen of buiten spel staan. Nederland bij de wereldtop in een kenniseconomie betekent: toponderwijs en toponderzoek. Elk talent moet een kans krijgen! Toptalenten moeten kunnen excelleren. Het is onacceptabel dat ons onderwijs is weggezakt. Gelukkig is het besef dat er iets moet gebeuren alom aanwezig. De bewindslieden van onderwijs proberen het roer om te gooien. Kinderen die met taalachterstand het lager onderwijs verlaten zijn de uitvallers in het VMBO. Beroepsonderwijs en bedrijfsleven moeten samenwerken. In het toponderwijs en toponderzoek moeten topinstituten worden gevormd, die ver boven het maaiveld uitstijgen. Heilige huisjes als differentiëren in collegegeld en selectie op excellentie moeten wijken voor de race naar toptalent. Een land dat ondernemerschap koestert, steunt ondernemers die hun nek uitsteken. Dit kabinet begrijpt dit en heeft er geld voor uitgetrokken. In het bijzonder voor investeringen in milieutechnologie. Het is echter niet aan de ondernemers uit te leggen dat dit zelfde kabinet onder het mom van vergroening belastingen oplegt die ondernemers als pesterijen ervaren. Extra belasting op auto's, vliegtickets en verpakkingen. Belastingen die direct in
de staatskas verdwijnen. In de jaren '70 is Nederlands ondernemerschap bijna kapot gegaan aan nivellering en ondernemersonvriendelijke belastingen. Is hier de les uit het verleden geleerd? Ondernemend Nederland werkt steeds intensiever samen. De AWVN is verhuisd naar de Malietoren. Met MKB-Nederland onderzoeken wij de mogelijkheden voor volgende stappen in de samenwerking. De koepel van de groothandel is enkele weken geleden bij ons ingetrokken. De relatie met LTO is uitstekend. De rode draad in de samenwerking is ondernemerschap. Ik ben er van overtuigd dat in 2020 deze samenwerking nog intensiever zal zijn, in welke vorm dan ook! Onze relatie met de bonden in 2020 is niet voorspelbaar. Ik daag ze uit hun visie op Nederland in 2020, te presenteren. Misschien kan dit de basis zijn voor een vruchtbaar overleg. Minder gericht op de waan van de dag. Meer gericht op de toekomst van Nederland, dit fantastische land waar wij samen in belangrijke mate de verantwoordelijkheid voor dragen. In 2020 zal ik hier niet meer staan! Zoals U gezien heeft zal een vrouwelijke voorzitter met enige nostalgie terugkijken op het glazen plafond. Zal er een meer gekleurd gezelschap in de zaal zitten. Is onze vrouwelijke premier bezorgd over het aantal Afrikaanse bedrijven dat zoekt naar passende kantoorruimte in de Randstad. Zijn de A1, A4, A15 en A6-9 brede, in de natuur ingepaste verkeersaders. Kan de derde Maasvlakte worden aangelegd. Rijden supersnelle magneettreinen zonder spoorboekje tussen de steden in de Randstad. Is het goene hart het mooiste Central Park van alle grote steden. Treinen we supersnel via Groningen naar Berlijn of Stockholm. Is het aantal ministeries en de bestuurlijke dichtheid gehalveerd. Is 90% van de vergunningsstelsels vervangen door algemene regels. Wordt een vergunning binnen 48 uur verleend. Heeft Nederland twee universiteiten in de wereldwijde top-10. Komt 40% van de masterstudenten en hoogleraren uit het buitenland. Betaalt de masteropleiding zich zelf door collegegelden en beurzen. Is laaggeletterdheid uitgebannen. In 2020 heeft de helft van de Eerste en Tweede kamerleden ondernemersbloed.
En wordt er nog steeds gesproken over de Balkenendenorm. Maar dan als wettelijk minimum loon voor politici .
