Spark nr.2. Melkveehouders en medewerkers samen op pad voor de megaconsumentenactie, Campina Dichtbij, zie pag. 28

Melkveehouders en medewerkers samen op pad voor de megaconsumentenactie, Campina Dichtbij, zie pag. 28 En verder: Wereldwijd Wereldmelkdag Steeds veiliger werken

Juni 2012 Spark is het personeelsblad van FrieslandCampina

Spark nr.2

2 Spark

Juni 2012

Column

Groeien door overnames ‘FrieslandCampina is voornemens IDB Belgium te verwerven, een van de grootste kaasverpakkingsbedrijven in België. Het bedrijf verpakt kazen voor een aantal internationale klanten en verkoopt gereed product in België met export naar 11 landen. In 2011 had het bedrijf een omzet van 100 miljoen euro.’ Dit nieuws werd nog maar twee weken geleden bekend gemaakt. IDB Belgium zal een belangrijke aanwinst zijn voor onze business group Cheese, Butter & Milkpowder. De consument kiest steeds vaker voor voorverpakte kaas, en het verpakken van kaas levert toegevoegde waarde op die zich vertaalt in hogere opbrengsten. Het Filipijnse zuivelbedrijf Alaska Milk Cooperation (AMC) maakt sinds maart deel uit van FrieslandCampina. De integratie van AMC binnen FrieslandCampina geeft ons toegang tot een markt van 100 miljoen mensen. Het geeft ons de mogelijkheden om mooie producten, zoals zuiveldranken en baby- en kindervoeding, ook onder de klanten van Alaska Milk Corporation in de Filipijnen te verkopen. Dat past naadloos in onze ambitie om te groeien in Azië. Twee acquisities in korte tijd. Waarom doen we dat? Via een acquisitie, het aankopen van een belang in een bedrijf of het gehele bedrijf, kan je als onderneming op een snelle manier groei verwezenlijken. Als FrieslandCampina zelf een markt op zou moeten bouwen in de Filipijnen, kost dat jaren. Nu wij gebruik kunnen maken van de netwerken en de afnemers van Alaska Milk Corporation, gaat het opbouwen van een consumentenmarkt veel sneller. Het aankopen van bedrijven stelt ons in staat om onze strategie route2020 te verwezenlijken. Soms kiezen we voor een bedrijf omdat het markten voor ons ontsluit, soms omdat een bedrijf over specifieke kennis bezit die we zelf niet in huis hebben. Soms omdat ze producten kunnen maken die we zelf niet maken.

Misschien vraagt u zich af waarom we dan niet meer of vaker tot acquisities overgaan. Ik kan u verzekeren dat we onze ogen goed open hebben: we onderzoeken de mogelijkheden nauwgezet. Onze afdeling Mergers & Acquisitions selecteert bedrijven die goed aansluiten bij onze ambities. Het overnemen van een bedrijf vraagt veel voorbereiding: je wilt zeker weten dat je een verstandige keuze maakt. Die bedrijven liggen niet voor het oprapen en voor interessante bedrijven zijn meer gegadigden. Wat ons helpt is dat we als FrieslandCampina een grotere speler zijn geworden. Onze internationale reputatie wordt steeds beter; ook dat bevordert onze kansen op succes. Maar we hebben niet alle omstandigheden in de hand; uiteindelijk moet ook de verkopende partij een knoop doorhakken. Dat gebeurde niet door de eigenaren Imlek en Mlekara Subotica in Servië waardoor die acquisitie afketste. Dat is jammer. Maar ook dat hoort bij ondernemen. Cees ’t Hart CEO Royal FrieslandCampina

Juni 2012

28

32

Spark 3

11

Ingredients met een gezicht naar de klanten in China

18

De sprankelverse fruitdranken van Fruitbased

6

Finance is fun!

34

Groeien in het Midden-Oosten

11 Maak kennis met 36 Alaska Milk Corporation Groeien doe je met 32 Growing Up Milk De jongens van Vermeer-kaas 40 uit Steenderen

18

Bij de voorpagina: Campina Dichtbij, een dag lang kleurde Nederland Campina-groen met de grootste consumentenactie ooit in Nederland. Op de foto collega Roos Verpalen (Consumer Products Europe). Ze is op pad met lidmelkveehouder Jan v.d. Ven. zie pag. 28 Colofon: Spark is het internationale personeelsblad van Royal FrieslandCampina en verschijnt in een oplage van 20.000 exemplaren in het Nederlands, Engels en Duits. Redactie: Helma de Waardt. Redactionele bijdragen: Suzanne van Hattum, Roy Ramaker, Esther Krijgsman, Ronella Bleijenburg, Theone Joostensz. Vertalingen: Bosch&Bosch, Amsterdam (Nederland), Norbert Zänker & Kollegen, Berlijn (Duitsland), Lisé Nijman, Arnhem (Nederland) en HSM Vertaalbureau, BerkelEnschot (Nederland) Ontwerp: WAT ontwerpers, Utrecht (Nederland) Druk: Albe de Coker, Hoboken (België) Overname van artikelen is toegestaan onder bronvermelding.

4 Spark

Wereldmelkdag werd in veel landen gevierd door medewerkers en consumenten. Via social media, vooral Facebook, werden veel activiteiten gepromoot, bijvoorbeeld in Griekenland, Maleisië en Nederland.

Juni 2012

Wereldmelkdag China Op de ochtend van 1 juni had het managementteam van FrieslandCampina China zich verkleed als koks. Ze mixten melk en yoghurt met allerlei soorten fruit. Ze zagen er heel grappig uit in hun uniformen en echt ‘klantgericht’. Alle medewerkers vond het erg leuk om samen van de milkshake, de kaas en het brood te genieten. Ze moesten eenvoudigweg het glas heffen op de toekomst en toekomstige successen. Om het event nog mooier te maken, we hebben ook de collega’s van ‘Cheese’ uitgenodigd om samen kaas te proeven.

Griekenland In Griekenland vierde het merk NoyNoy Wereldmelkdag op Facebook: voor iedere ‘like’ werd één blikje melk aan het Rode Kruis gedoneerd. www.facebook.com/NOYNOY.gr

Vietnam In de fabriek Binh Duong in Vietnam werd Wereldmelkdag gevierd door melk uit te delen aan medewerkers en voorbijgangers. Op de foto zijn medewerkers van de aannemer te zien, die momenteel werken aan het vernieuwen en uitbreiden van de fabriek. Ook zij genoten van een gezond bekertje melk.

Nederland Ook in Nederland werd Facebook ingezet: met een speciale Facebook app kon je een heuse melksnor op je foto plakken. Deze kon je delen via Facebook en zo al je vrienden informeren over Wereldmelkdag. Ook ging er een rapper langs enkele basisscholen om al het goede van melk te promoten.

Juni 2012

Maleisië In Maleisië kent haast iedereen het merk Dutch Lady. Eerder dit jaar startte de campagne ‘Drink more, Do more – 2ADay’ om Maleisiërs aan de moedigen 2 zuivelproducten per dag te consumeren. Tijdens Wereldmelkdag stond al het goede van melk nog eens extra in het zonnetje.

Spark 5

Nigeria Peak milk, hét melkmerk in Nigeria, vierde Wereldmelkdag met de campagne: ‘Drink milk everyday’. Het goede van melk krijgt hierin volop aandacht: als belangrijk onderdeel van het dagelijkse dieet en als bron van belangrijke voedingsstoffen zoals proteïnen, mineralen en vitaminen.

Duitsland

Saoedi-Arabië: Indonesië Op Wereldmelkdag was er in Indonesië een ‘Smart Family Conference’ in Jakarta. Ruim 3.000 ouders met hun kinderen gingen met lokale experts in gesprek over groei en ontwikkeling van kinderen, gezonde voeding en al het goede van melk. Met educatief speelgoed konden kinderen spelend leren over deze onderwerpen.

Het verhaal van melk aan kinderen verteld. FrieslandCampina Middle East greep Wereldmelkdag aan om jong en oud te informeren over ‘Al ‘t goede van melk’. Met een symposium en tal van publieksacties vestigde Rainbow, het belangrijkste merk in het MiddenOosten de aandacht op zich als drager van Wereldmelkdag.

In Gütersloh in Duitsland is Landliebe melk als pauzedrankje op school uitgedeeld. Het merk wil zo bij kinderen gezonde voeding en gezond bewegen promoten. Daarnaast zijn sommige klassen bij een grote melkboerderij op bezoek gegaan, om daar alles over melk te leren. In Essen vierde het merk Valess Wereldmelkdag via Facebook. Iedereen die de pagina ‘like’-te en dit met zijn vrienden deelde, maakte kans op een kadopakket met Valess producten. de-de.facebook.com/valessclub

6 Spark

Juni 2012

Training Finance for non-financials

Gaan Finance en fun goed samen? Katja Slendebroek Corporate Controller Friesland Campina

Ook interesse in ‘Finance for non-financials’?

Inschrijven voor de training kan via de intranetpagina van de FrieslandCampina Academy in de groene kolom ‘Capability programs’.

Onlangs vonden de eerste pilots van de training ‘Finance for nonfinancials’ plaats. De behoefte aan deze cursus was er zeker: collega’s vanuit verschillende disciplines vroegen ernaar bij FrieslandCampina Academy. ‘Mensen zien Finance toch als een verplicht nummer, maar…, zegt controller Katja Slendebroek, ‘als je uitleg geeft met voorbeelden die dicht bij de mensen staan, gaat het leven en wordt het fun’. Joanne Salverda, manager FrieslandCampina Academy, pikte de vraag naar de cursus op en Katja Slendebroek, corporate controller bij FrieslandCampina, ontwikkelde de cursus samen met een aantal financiële collega’s en een externe opleidingsdeskundige. Katja is zelf ook één van de trainers. ‘Dat we werken met trainers uit onze eigen organisatie zoals Katja, is één van de sterke punten van deze training’, vertelt Joanne. Katja merkte in haar dagelijkse werk dat medewerkers soms niet goed weten waarvoor ze bij haar terecht kunnen. ‘De controller zit vaak redelijk op afstand, maar kan zeker ook adviseren over hoe geldstromen lopen en wat dat bijvoorbeeld betekent bij veranderingen. Door zelf collega’s te trainen, staan we dichterbij en komen ze ook na de training met de juiste vragen bij mij terecht’. E-learning en trainingsdag De groepen die meededen aan de pilot zijn begonnen met een e-learning: drie modules van ieder 30 minuten. Voordat je deelneemt aan de trainingsdag moet je de e-learning hebben gevolgd. Tijdens de trainingsdag staan het begrijpen van de basis van Finance én begrijpen hoe Finance is georganiseerd binnen FrieslandCampina centraal. Praktijksituaties helpen om dit alles uit te leggen. Zo is er een fictieve OpCo opgericht, zodat iedereen de oefeningen terug

kan vertalen naar zijn eigen praktijk. ‘Alles wat je leert, moet direct van waarde zijn voor je werk. Onze tijd is vaak beperkt, dus de toegevoegde waarde moet er écht in zitten’, aldus Joanne. Testen en bijschaven Het testen van de training in een pilot is belangrijk omdat het steeds om een groep gaat met veel verschillende mensen: hun opleidingsniveau, achtergrond en werkervaring verschilt. Ook Finance leert hier weer van: zij zien waar managers tegenaan lopen en wat de knelpunten zijn. ‘Ook willen we de training wereldwijd uitrollen. Daarom hebben we nu getest in Nederland en op 6 juli volgt er nog een pilot in Thailand. Daarnaast geven we ‘train-the-trainer’ workshops om lokale trainers op te leiden. Zo kan de training zich als een olievlek gaan verspreiden, met onze eigen trainers die dichtbij de praktijk staan’, vertelt Katja.

Juni 2012

Jasper Vollenbroek, Senior Researcher Process Technology, FrieslandCampina Research ‘Deze training heeft mijn blikveld verbreed en het stuk ‘kosten-baten analyse’ is direct toepasbaar in mijn werk als het gaat om het inschatten van investeringsruimte voor nieuwe technologieën.’ Wendeline Wouters, Growth Initiatives Manager Proteins, FrieslandCampina Domo ‘Als business manager kom ik veel financiële aspecten en afwegingen tegen in mijn dagelijkse werkzaamheden. De cursus gaf daarvoor op een leuke, praktische manier een goed overzicht van de FrieslandCampina achtergronden en manier van werken’

Spark 7

Na de training ben je in staat om: specifieke financiële begrippen en methoden in je werk bij FrieslandCampina toe te passen; uit te leggen hoe Finance is georganiseerd binnen FrieslandCampina, zowel binnen de coöperatie als de onderneming; te begrijpen hoe verschillende elementen het proces van melk tot winst beïnvloeden; uit te leggen hoe FrieslandCampina op financieel gebied kan groeien; te begrijpen welke rol je hebt in de planning & control cyclus en deze uit te oefenen.

Jan van Iersel, Product- en Process developer, New Product Development Butter, Cheese, Butter and Milkpowder ‘Door de achterliggende financiële processen te laten zien helpt deze cursus om verdieping te geven in de business cases van de projecten waar ik op het moment aan werk. De uitgewerkte voorbeelden werkten verhelderend.’ Foto’s: William Hoogteyling

8 Spark

Juni 2012

Groeien in Azië met baby- en kindervoeding, dat is een van de ambities van FrieslandCampina in route2020. De markt is er naar, de kansen doen zich voor. Maar een groeiend volume aan baby- en kindervoeding moet wel gemaakt kunnen worden. Er moet voldoende melk ter beschikking zijn en voldoende productiecapaciteit. En op het juiste moment. Vooruit denken dus en plannen. ‘Alles wat we nu plannen aan investeringen, komt voort uit route2020’, legt Han Kampman, director dairy supply chain bij Milkvalorisation & Allocation (Melkvalorisatie en Allocatie) uit.‘

Strategisch bouwen voor route2020 De fabriek in Dronrijp (Nederland) staat helemaal in de steigers. Het productiebedrijf ondergaat een complete ombouw om in de toekomst ingrediënten voor kindervoeding te kunnen drogen (zie pag. 12 en 13). In de fabriek in Beilen (Nederland) investeert de business group Ingredients onder meer in een nieuwe sproeitoren. In Bedum ondergaat de productiecapaciteit voor ontzoute wei forse uitbreiding. Bij DMV in Veghel wordt de productiecapaciteit van caseïnaat uitgebreid, ook met het oog op baby- en kindervoeding. In het kaasproductiebedrijf in Workum wordt de capaciteit uitgebreid met 60.000 ton, daarmee wordt Workum een van de grootste kaasproductiebedrijven in Europa. Han Kampman: ‘Wei is een belangrijk bestanddeel van baby- en kindervoeding. Wei komt vrij bij de productie van kaas. Er wordt dan ook niet alleen geïnvesteerd in productiecapaciteit voor baby- en kindervoeding, maar ook in capaciteit voor de kaasproductie. In volume maar ook in soorten product. En dat heeft alles te maken met onze ambitie om onze posities in merkkaas te versterken. Ook dat is een speerpunt voor groei (volume driver) uit de route2020-strategie.’ Meer vraag ‘Je ziet steeds meer veranderingen in onze onderneming door route2020. Dat zijn strategische keuzes. We willen meer produceren en met wat we produceren, willen we meer verdienen. Wereldwijd neemt de vraag naar melk en zuivelproducten harder toe dan het aanbod. De investeringen die we nu doen en die we voor de

komende tijd voorbereiden, zorgen ervoor dat we goed kunnen inspelen op de vraag en op de keuzes vanuit route2020.’ Maar het zijn niet alleen strategische keuzes waar men bij Milkvalorisation & Allocation mee bezig is. Ook de pieken en dalen in de melkaanvoer zijn een realiteit. ‘Koeien geven niet het hele jaar door dezelfde hoeveelheid melk. We willen ons aan de productiekant beter voorbereiden op – vooral – de pieken in de melkaanvoer. Iedere liter melk die wij binnen krijgen, moet een zo goed mogelijke bestemming krijgen. We moeten er die producten van maken waar we het meest mee verdienen.’ Zodra in 2015 het melkquotum - waar alle Europese melkveehouders nu nog mee te maken hebben – verdwijnt, is het de verwachting dat de productie van melk als grondstof zal toenemen in Nederland. Han Kampman: ‘Wij denken inderdaad dat onze leden meer melk zullen gaan aanleveren. Om een betere inschatting te krijgen van de melkaanvoer de komende jaren, voeren we onderzoek uit onder de leden-melkveehouders. Door onze strategie zijn we voorbereid op een hogere aanvoer van boerderijmelk. En daar hebben we dan uitstekende bestemmingen voor.’

Hoe zit het met dat melkquotum? Ruud Krimpenfort, director dairy market intelligence, haalt de geschiedenis moeiteloos op. ‘De regelingen rond het melkquotum stammen uit 1984. Dat lijkt al lang geleden, maar velen zullen zich begrippen als ‘boterberg’ nog goed

Juni 2012

herinneren. Europa had toen te maken met een overproductie aan melk. Wat er in Europa teveel werd geproduceerd voor de markt, werd overgenomen door de Europese Unie. Via allerlei maatregelen (zoals exportrestituties en een interventieprijs voor melkproducten) verleende de Europese Unie financiële steun aan de melkveehouderij. Dat gold overigens ook voor andere sectoren in de landbouw. De hoge kosten voor het landbouwbeleid leidde tot een beperking van de melkproductie. Door het invoeren van een melkquotum in 1984 werden vraag en aanbod beter op elkaar afgestemd. Sindsdien is de vraag naar zuivelproducten in de wereld behoorlijk gestegen. De beperkingen van de melkproductie zorgen er echter voor dat de Europese melkveehouders niet kunnen profiteren van de sterk gestegen vraag naar zuivelproducten in de wereld.’ Afschaffing quotum Het streven van de EU is de afgelopen dertig jaar gericht op aanpassingen aan de wereldmarkt door de Europese zuivelsector (melkveehouders en industrie). Daar heeft de EU dus een flink aantal jaren voor genomen. Vanaf

2007 heeft de EU-maatregelen genomen voor de versoepeling en uiteindelijk voor de afschaffing van het melkquotum in de EU in 2015. ‘Dat zal naar verwachting leiden tot een toename van de melkproductie. FrieslandCampina is daarop voorbereid. Onze strategie route2020 koerst aan op een verhoging van onze afzet in baby- en kindervoeding, op zuiveldranken en op merkkaas. De vraag naar zuivelproducten neemt wereldwijd sneller toe dan het aanbod. Wij kunnen een groeiend aanbod aan melk goed tot waarde brengen. Wel zullen we zien dat er meer schommelingen komen in de prijs die voor zuivelproducten wordt betaald: Als de zuivelmarkt in Europa meer aansluiting zal gaan vinden bij de wereldmarkt, zullen we ook meer gevolgen ondervinden van de prijsfluctuaties.’

Spark 9

10 Spark

Juni 2012 Ingredients

Vijf vragen aan...

Johan Landa, allround operator weiketen bij DMV Hij had het niet durven dromen, Johan Landa. DMV International kreeg in het Japanse Kyoto de TPM Excellence Award uitgereikt voor haar prestaties op het gebied van ketenbreed, duurzaam en continu verbeteren. En hij mocht mee. Hij zag er hoe TPM werd toegepast in grote Japanse fabrieken (DMV gebruikt een in Japan ontwikkelde methode) en bezocht een scala aan mooie plekken. ‘Het was absoluut de bijzonderste ervaring die ik ooit heb meegemaakt. Ik was heel trots dat ik namens DMV mee mocht.’ Vertel! Wat heb je allemaal gezien? ‘Zo veel, ik heb geloof ik wel duizend foto’s. We bezochten Osaka, Tokyo en Kyoto. We zagen prachtige tempels, namen de kogeltrein, aten traditioneel Japans omringd door buigende geisha’s, zongen karaoke. En we gingen naar een Japans badhuis – wie doet dat met zijn baas? Verder kregen we een presentatie in de Toyotafabriek en een frisdrankfabriek, die al weer vele stappen verder zijn met TPM dan wij – heel inspirerend. Die fabrieken waren trouwens een wonder van discipline vergeleken met de chaos op de grootste vismarkt van Japan, die we ook bezochten. We kwamen echt in een andere wereld terecht. Ik had me ingelezen op internet over de beleefdheidsregels; hoe je je hoofd buigt luistert heel nauw. Binnenkort geven we een presentatie over de reis.’

Johan Landa in Japan: heel inspirerend

Hoe hoorde je het? ‘Naar de uitreiking mochten vijf mensen mee: de director Supply Chain, twee mensen van het TPM office en twee mensen die waren voorgedragen door collega’s. Op een ochtend werd ik om kwart over acht gebeld door onze directeur Herman Sips dat ik was uitgekozen. Ik heb lopen zweven. De reacties van collega’s waren ook enorm positief. De dag van de

uitreiking, die heel indrukwekkend was met onder andere een optreden van een Japanse traditionele zangeres, beleefde iedereen in Veghel een beetje mee. We mailden onze foto’s gelijk door en die werden in de kantine opgehangen, waar voor de gelegenheid Japans eten werd geserveerd.’ Waarom droegen die collega’s juist jou voor? ‘Ik denk omdat ik heel actief in en enthousiast over TPM ben. In ons eigen verbeterteam voor autonoom onderhoud, het Peakteam, ben ik de trekker. Verder heb ik meegewerkt aan de Q2 audits, presentaties gehouden bij de Solid DMV-sessies… Ik vind het echt leuk me er mee bezig te houden.’ Hoe ben je zo enthousiast geraakt? ‘Ik zie dat het werkt, ik geloof in de methode. Hiervoor heb ik ruim twintig jaar bij Philips gewerkt. Daar werd ook wel aan verbetertrajecten gedaan, maar werd het vooral van bovenaf opgelegd. Hier denk je mee en dat wordt ook gewaardeerd.’ Wat doet jouw verbeterteam? ‘Met de operators, een kaderlid en iemand van de Technische Dienst komen we wekelijks bij elkaar en kiezen we een werkgebied of procesinstallatie die uit de werkplanning wordt gehouden. Daar richten we ons vervolgens vier uur lang op. Schoonmaken, kaartjes hangen op plekken waar onderhoud nodig is en vervolgens systematisch de problemen oplossen. Doel is alles in nieuwe staat terug te brengen, en al doende verbeter je ook regelmatig werkwijzen of installaties.’

Binnenkort zijn ze met zijn allen gehuisvest in één kantoor op de 29e verdieping van een gebouw in Beijing, China: de collega’s van FrieslandCampina Ingredients. Zij gaan zich als een eenheid presenteren aan de klant: vanuit één kantoor, onder één naam. ‘Daardoor zien onze klanten dat wij een veel grotere onderneming vertegenwoordigen met een breder productenpakket en een serieuze speler zijn. En dat is in China belangrijk’, aldus managing director Leon Coolen.


Spark 11

In China met één gezicht naar de klant Domo, DMV, Kievit, DFE en Nutrifeed, stuk voor stuk zijn ze actief in China. Werkmaatschappijen van de business group Ingredients, die zich alle bewegen in de wereld van ‘business to business’: in de baby- en kindervoedingsindustrie, maar ook in de voedingsmiddelenindustrie of de drankenindustrie. ‘We presenteerden ons tot nu toe niet als één geheel. En dat gaat veranderen. Wij hebben vanuit route2020 de opdracht te zorgen voor geografische expansie, uitbreiding in de regio. We moeten aanzienlijke groei gaan realiseren de komende jaren. Dat gaat ons beter af als we laten zien dat wij samen onderdeel uitmaken van FrieslandCampina, samen onze klanten benaderen, synergie vinden en niet allemaal als aparte bedrijven optreden in China.’ Gewild Leon Coolen wil dat zo snel mogelijk realiseren. ‘We hebben voor onze grootste klanten key account managers benoemd. Zij zullen zich met een specifieke Chinese afnemer bezig gaan houden. Voor onze andere klanten geldt dat degene die van oudsher al het meest zaken deed met de klant, het eerste aanspreekpunt blijft.’ ‘De markt voor voedingsmiddelen in China groeit ongelofelijk snel. Wij kunnen voor heel veel producenten iets betekenen met onze ingrediënten. Melk en zuivelproducten zijn erg gewild. Onlangs heeft de huidige eerste minister van China, Wen Jiabao, gezegd dat hij een droom had waarin alle Chinese kinderen iedere dag een

glas melk konden drinken. De Chinese consument vindt melk een erg mooi product en wil het graag gebruiken. Wij kunnen veel meer verkopen dan we op dit moment doen. De problemen met zuivelproducten in China van twee jaar geleden, hebben er intussen wel voor gezorgd dat je aan heel, heel strenge eisen moet voldoen als het gaat om productveiligheid. Daarom hebben we ons verkoopteam uitgebreid met collega’s van ‘regulatory affairs’, mensen die alles weten van de weten regelgeving rond levensmiddelen.’ Relaties Leon Coolen heeft ruimschoots ervaring opgedaan in onze business in Azië, eerst in Zuid Oost Azië vanuit Indonesië en nu in China. Maar in China is het zaken doen toch weer anders. ‘Chinese klanten hechten aan lange, persoonlijke relaties. Prijs is belangrijk, maar relaties en vertrouwen zijn belangrijker. Reden te meer voor ons om te investeren in serieuze relaties met onze afnemers, als onderdeel van een grote, internationale onderneming. Dat zet ons op de kaart.’

Leon Coolen: ‘Wij moeten aanzienlijke groei realiseren’ Foto: William Hoogteijling

Domo: maakt ingrediënten voor baby- en kindervoeding voor externe klanten en baby- en kindervoeding onder eigen merk DMV: producent van caseïnaten die bestemd zijn voor de voedingsmiddelenindustrie Kievit: maakt ingrediënten op basis van gesproeidroogde emulsies voor de voedingsmiddelenindustrie DFE Pharma: maakt ingrediënten voor farmaceutische toepassingen DairyFeed: met als merknaam Nutrifeed, produceert ingrediënten voor voeding voor jonge dieren

Spark 12 Juni 2012

Ingredients

FrieslandCampina Domo Dronrijp ondergaat metamorfose Sinds half april produceert FrieslandCampina Domo in Dronrijp (Nederland) ingrediënten voor kindervoeding, een van de speerpunten van route2020. Om te kunnen voldoen aan de strenge hygiëne- en veiligheidseisen voor Infant Food (IF) plants onderging Dronrijp een ingrijpende metamorfose. Zo werd het fabrieksgebouw gestript om de damwandprofielen te vervangen voor sanitaire sandwich-panelen, werden gas- en electravoorzieningen en proces-apparatuur strikt van elkaar gescheiden in medium en high care ruimtes, is de CIP-reiniging (Clean In Place) geoptimaliseerd en werden de high care-ruimtes uit hygiëne-overwegingen met gefilterde lucht op overdruk gezet. Zes medewerkers blikken terug op het project waar veiligheid als rode draad doorheen liep.

Simone van der Velde, QA officer:

'Pittige, maar geslaagde klant audit’ 'Tijdens het project was het House of Quality onze bijbel. Hierin staat waar we naartoe willen en aan welke eisen we als IF-plant moeten voldoen. We hebben er veel tijd en energie in gestoken om alle medewerkers hierin mee te krijgen, om de mindset te veranderen. Dit betekende veel uitleggen, praten, rondlopen, vragen beantwoorden. Gaandeweg het project zag je bij mensen het knopje omgaan. Ik ben heel trots op ze: iedereen heeft zich voor 300 procent ingezet. De pittige, maar geslaagde klant-audit is de bevestiging dat we op de goede weg zijn. Het is nu zaak om scherp te blijven, om dat hoge niveau vast te houden.'

Jan de Jong, allround operator:

'Een groot avontuur’ 'Een belangrijke taak van de operators was de veiligheid op de werkvloer bewaken. Rondes lopen, mangatbewaking, mensen aanspreken op onveilig gedrag. Dat is heel goed opgepakt: iedereen wil toch gezond weer thuiskomen. Toen de productie vier weken stil lag om de oude damwandbeplating te vervangen, hebben de operators het gebouw schoongemaakt. Stukje bij beetje, van binnen en buiten, overdag en ‘s nachts. Dankzij de steigers, die heel solide waren opgebouwd, konden we overal veilig bij komen. Regen en wind waren onze grootste vijanden. Ik ben er trots op dat onze fabriek weer bij de tijd is. Het was een groot avontuur. Iets wat je maar één keer meemaakt.’

Wouter Hiemstra, procestechnoloog:


'Kom maar eens kijken’ 'Vorig jaar augustus zijn we begonnen met dit project. We bespraken wat er allemaal moet gebeuren om in deze fabriek ingrediënten voor kindervoeding te kunnen produceren. Zoals het creëren van verschillende hygiënezones door middel van compartimentering. Onze grootste uitdaging: geen vocht en geen mensen bij de sproeidroogtoren. De machines werden verplaatst naar een andere zone zodat de operators niet meer bij de toren hoefden te komen. De automatische reiniging van de toren werd lekvrij gemaakt en alle afvoerputjes verwijderd. Zodat er echt geen water meer in de ruimte komt. Wat ik adviseer aan werkmaatschappijen die een soortgelijk project willen opzetten? Kom hier maar eens kijken.'

Spark 13

Tseard Oosterhof, technisch adviseur:

'Flink geïnvesteerd in veiligheid’ 'Een paar jaar geleden maakten we met behulp van bouwkundigen de eerste plannen voor compartimentering om zo verschillende hygiënezones te creëren. We wilden het primaire proces, de rode zone, scheiden van de apparatuur in de gele zone. Wat nu is gemaakt, komt voor 80 procent overeen met wat we toen hebben bedacht. Het eindresultaat is nog mooier en ruimtelijker dan ik had verwacht. Een van de verbeteringen is dat we vuil en insecten buiten de fabriek houden door een lichte overdruk te creëren. Er is flink geïnvesteerd om alle medewerkers te betrekken bij veiligheid. Heel belangrijk dat dit steeds meegenomen bij de dagelijkse werkzaamheden.’

Foto plant: Age Okkema Foto's medewerkers: Marten Aukes

Tiemen Potze, projectmanager:

'Een strakke schoenendoos’ 'Een van mijn uitdagingen was om het overzicht te blijven houden. Ik hield de vinger aan de pols door veel rond te lopen en dagelijks voortgangsbesprekingen te houden met de voormannen van de diverse firma's. Ik heb veel soortgelijke projecten geleid en weet dat het een valkuil kan zijn om op steeds kleinere slakken zout te leggen. We zijn de oorspronkelijke doelstelling nooit uit het oog verloren: een leeg, schoon gebouw zonder toeters en bellen. Het resultaat mag er wezen, daar ben ik heel trots op. Van binnen is het een clean gebouw geworden, van buiten een strakke schoenendoos. Eigenlijk is de regenpijp de enige dissonant in het geheel.’

Harry van der Wal, technical engineer:

'Problemen oplossen geeft enorme kick’ 'Elke dag liep ik op de werkvloer rond om medewerkers en contractors aan te sturen en tientallen kleine en grotere problemen op te lossen. Dat gaf een enorme kick. De periode na de opstart was extra druk en hectisch. Tijdens het testen – toen we keken of alles in samenhang werkte - bleken sommige zaken verkeerd aangesloten of door kortsluiting defect. De samenwerking tussen technici en operators is me het meest bijgebleven. Er heerste een echte teamgeest. Leermoment voor mezelf: een diepgaande voorbereiding is het halve werk. Je bent snel geneigd om niet te lang stil te staan bij details. Later in het proces blijken die details toch belangrijker en tijdrovender te zijn dan je dacht.’

14 Spark


Creamy Creation: sterk in concepten Creamy Creation, producent van roomlikeuren, beleefde een historisch jaar in 2011: het behaalde aanzienlijk meer winst dan het jaar ervoor en wist haar marktpositie te versterken. Daarmee onderstreept het haar positie als ‘stronghold’ (sterke positie) terwijl ook het streven naar geografische expansie wordt waargemaakt. Dat zijn doelen waar de strategie route2020 op inzet. Managing Director Steven Alexander praat over het succes van het afgelopen jaar. ‘Wij maken concepten in samenwerking met klanten.’

‘Blijven innoveren is ons motto’

Naast het kantoor van Creamy Creation in Rijkevoort staan vier enorme roestvrijstalen tanks. Erin: pure tequila, pure whisky, rum en 96-procents graanalcohol - ingrediënten voor een scala aan roomlikeuren die in het productiebedrijf worden gemaakt. Likeuren die als halffabrikaat of eindproduct – dikwijls in grote tanks - aan de klant worden geleverd. Maar er is meer bijzonders te noemen. Dat alle disciplines vertegenwoordigd zijn binnen een team van maar 65 medewerkers, bijvoorbeeld. Dat vijf medewerkers (vier operators en een ploegleider) de hele fabriek bestieren. En dat – Steven Alexander merkte het toen hij meedraaide in de fabriek in zijn begindagen in april 2011 – de operators hem haarfijn het hele proces konden schetsen – van de briefing voor de productontwikkeling tot en met de levering. ‘Creamy Creation verkoopt niet zozeer ingrediënten maar concepten voor roomlikeuren, die we samen met de klant ontwikkelen. Wat wil de klant, welke doelgroep wil hij bereiken, via welke kanalen, welke uitstraling streeft hij na? We spelen in op trends en hypes en soms lukt het ons zelf trends te creëren. Voor de klant maken we trendpresentaties, conceptvoorstellen, ontwikkelen we prototypes en organiseren we proeverijen. Dit alles leidt uiteindelijk tot een exclusieve formulering die we uitsluitend op order produceren. Er is een enorm verloop in de vraag, door de trendgevoeligheid van de business. Blijven innoveren is het motto. Ook is de technische kant heel belangrijk: het stabiel houden van de kwaliteit en smaak van de verschillende dranken.’

Groei In 2011 plaatsten nieuwe en bestaande klanten in Noord-Amerika, Europa en Afrika beduidend meer bestellingen dan voorzien tijdens de budgetperiode. Daarnaast lukte het om de gestegen roomprijs goed door te rekenen aan klanten, namen de volumes flink toe en verminderde de overhead per liter significant. Het wereldwijde marktaandeel groeide door het binnenhalen van nieuwe klanten in Afrika, het winnen van marktaandelen van concurrenten in Europa en het ontwikkelen van nieuwe succesvolle concepten voor bestaande klanten. Dat alles leidde tot een ferme winstgroei. ‘Binnen FrieslandCampina zijn we een stronghold: met relatief kleine volumes voegen we toch veel waarde toe. De bijdrage van strongholds is een belangrijke pijler van route2020. Geografische expansie zoeken we in groeimarkten in Afrika, de USA en Latijns-Amerika en we onderzoeken of Azië een optie is. Daarnaast willen we – met een aparte business unit - fors groeien in nutritional beverages (zie kader). Binnen vijf jaar moet de productie en winstgevendheid daarvan minimaal verdrievoudigd zijn. ’


Spark 15

Wat doet Creamy Creation? Creamy Creation, onderdeel van de business group Ingredients, is marktleider in de roomlikeurenmarkt. Daarnaast produceert het nutritional beverages: sportvoeding, maaltijdvervangers en energy drinks met zuivel. De belangrijkste afzetmarkt is Noord-Amerika, groeimarkten zijn Afrika en Latijns-Amerika. Er wordt geproduceerd in Rijkevoort en (in partnership) in het NoordAmerikaanse Batavia, waar ook een verkoopkantoor staat. Eind mei verhuisde Creamy Creation in Batavia naar een nieuw verkoopkantoor met een eigen laboratorium. Zo kunnen de klanten in Noord-Amerika beter bediend worden. De strategie in een notendop: De roomlikeur-business in de strategische markten verdedigen en selectief uitbouwen Geografische expansie in roomlikeur Productinnovatie in roomlikeur, nutritional beverages verder uitbouwen

16 Spark


Klantweken bij Kievit in Meppel

FrieslandCampina Kievit in Meppel produceert ingrediënten voor de voedingsmiddelenindustrie. Maar in welke eindproducten worden deze ingrediënten gebruikt en wie zijn haar klanten? Om de eigen medewerkers meer inzicht te geven in wat Kievit eigenlijk doet en voor wie, worden er klantweken op de locatie georganiseerd. De eerste was eind april, met Dr. Oetker in de hoofdrol. Onder de noemer ‘Customer Focus’ wil Kievit haar eigen medewerkers nauwer betrekken bij de klanten. Een eerste aanzet daartoe werd gedaan door alle medewerkers een boodschappentas te geven met daarin producten van een aantal van de Kievitklanten én een boekje met uitleg welk product van Kievit (Vana’s) in de eindproducten is verwerkt en waarom. Zo is bijvoorbeeld te lezen dat de ‘Dr. Oetker kwarktaart met een heerlijke frisse aardbeiensmaak lekker romig en luchtig wordt door toepassing van de Vana Mont’. Erica Prikken, Global Communication Manager Kievit: ‘Medewerkers konden zo heel concreet aan het thuisfront laten zien waar zij dagelijks mee bezig zijn én door de bijgevoegde enquête hun mening geven over de producten qua smaak, geur, mondgevoel en uiterlijk.’ Producten Naast de actie met de boodschappentas, is er drie keer per jaar een klantweek. Eind april was de eerste. ‘Dr. Oetker is één van de grootste klanten van Kievit. We hebben een lange relatie met deze klant, zij nemen een breed pakket aan product uit verschillende productgroepen van ons af en iedereen kent dit merk’, zo beargumenteert Marcel Melis (accountmanager voor Dr. Oetker) de keus voor deze klant als eerste van de klantweek. Tijdens een klantpresentatie werd onder meer verteld dat Dr. Oetker één van de grootste familiebedrijven in Duitsland is en dat Dr. Oetker haar leveranciers beoordeelt op onder meer kwaliteit, betrouwbaarheid en continuïteit. Vier productgroepen neemt Dr. Oetker af van Kievit: toppings, beslagstabilisatoren,dairy specialties (zoals bijvoorbeeld mascarponepoeder) en vetpoeder.

Saskia Grit, werkzaam bij Kievit als Customer Management Officer Kraft Foods: ‘De klantweek was informatief en goed georganiseerd. Een goede manier om te ontdekken wie onze klanten zijn en waarvoor zij onze producten gebruiken.’ Vlnr: Marcel Melis en Erica Prikken Foto: Ewoud Staartjes

Beleving Gedurende de klantweek bij Kievit waren er diverse Dr. Oetker-producten in de kantine te verkrijgen, zoals de mini-pizza, door R&D gebakken brownies en muffins en chocolade en vanillemousse. ‘Hierbij werd vermeld welke Kievitproducten in de producten zijn verwerkt’, aldus Erica Prikken. Op drie plekken op de locatie was daarnaast een ‘tentoonstelling’ van Dr. Oetkerproducten te zien, werden nieuwsbrieven verspreid, was er een prijsvraag uitgeschreven en streden z’n 30 deelnemers tijdens een cupcake versierwedstrijd (met uitsluitend Dr. Oetkerproducten) om de titel ‘Grootste versierder aller Kievit-tijden’. ‘Door de klantweek wordt de beleving van het product en van de klant veel groter’, aldus Erica Prikken. De volgende klantweek vindt na de zomervakantie plaats en zal in het teken staan van een klant voor babyvoeding.

Iedere morgen loopt proces operator Arie Koekkoek tevreden de spiksplinternieuwe fabriek van DFE Pharma binnen, gevestigd op de productielocatie van AVEBE in Foxhol, nabij Groningen (Nederland). DFE Pharma produceert hier uiteenvalmiddelen, gemaakt van onder ander zetmeel, voor de farmaceutische industrie. Sinds het begin van dit jaar, drie maanden na de opening van de fabriek, draait de productie succesvol met 100% ‘unrestricted use’. Met andere woorden, zonder afkeuring gaan alle producten van de fabriek rechtstreeks naar onze klanten in de markt.

DFE Pharma investeert in groei Iedere morgen loopt proces operator Arie Koekkoek tevreden de spiksplinternieuwe fabriek van DFE Pharma binnen, gevestigd op de productielocatie van AVEBE in Foxhol, nabij Groningen (Nederland). DFE Pharma produceert hier uiteenvalmiddelen, gemaakt van onder ander zetmeel, voor de farmaceutische industrie. Sinds het begin van dit jaar, drie maanden na de opening van de fabriek, draait de productie succesvol met 100% ‘unrestricted use’. Met andere woorden, zonder afkeuring gaan alle producten van de fabriek rechtstreeks naar onze klanten in de markt. Met de productcategorie uiteenvalmiddelen, heeft DFE Pharma de afgelopen jaren een enorme groei doorgemaakt en in deze categorie een leidende positie verworven. Sinds de overname van de farmaceutische activiteiten van AVEBE door DFE Pharma in 2003 is er sprake van een verdubbeling van de totale productiecapaciteit in de fabriek. Jan Venema, productieleider locatie Foxhol, en Arie Koekkoek waren nauw betrokken bij het


Spark 17

investeringsproject: ‘Het hele investeringsproject, van de basis engineering tot de finale oplevering heeft in totaal twee jaar in beslag genomen. We hebben er met een heel team hard aan gewerkt. Het opstarten en valideren van de fabriek zelf duurde drie weken. Ondertussen moesten we onze klanten natuurlijk blijven beleveren. Het was voor het team een hele uitdaging, maar met een goede planning en zeer voorspoedige opstart is dat heel succesvol verlopen. Een schoolvoorbeeld van samenwerking tussen productie, R&D en marketing bij het lanceren van een nieuwe farmaceutische fabriek en het naar de markt brengen van haar producten.’ Leidende positie DFE Pharma is een joint venture tussen Royal Friesland Campina en Fonterra uit Nieuw Zeeland. Al meer dan 100 jaar richt FrieslandCampina en haar voorgangers zich op de farmaceutische industrie. DFE Pharma – ontstaan uit DMV, DOMO en Fonterra - heeft door de jaren heen wereldwijd een leidende positie verworven in het vermarkten van excipients. Excipients zijn de niet-actieve bestanddelen die nodig zijn om bijvoorbeeld een medicijntabletje te maken. Naast farmaceutische lactose zijn uiteenvalmiddelen, ook wel superdisintegrants genaamd, een zeer belangrijk excipient. Uiteenvalmiddelen zorgen er namelijk voor dat een tabletje ook daadwerkelijk uiteenvalt na inname. Dat is nodig om er voor te zorgen dat de actieve genezende stoffen in het tabletje vrijkomen zodat die door het lichaam kunnen worden opgenomen.

Bij de opening van de nieuwe productie unit. Links, managing director Jan Jongsma

18 Spark

Juni 2012 Consumer Products Europe

Appelsientje: samenwerken voor groei Een facelift voor Appelsientje, de komst van nieuwe vullijnen én de daarvoor benodigde uitbreiding van de fabriek. De business unit FrieslandCampina Riedel in Ede heeft volop geïnvesteerd om de sterke marktpositie in sappen te verstevigen. Ede is de plek waar Riedel bekende sapmerken produceert: Appelsientje, CoolBest, DubbelFrisss, Taksi en Extran. ‘We zijn in Nederland veruit marktleider in sappen. In de strategie van FrieslandCampina zijn we een stronghold. We verwerken geen melk. Onze rol is om een hoge winstbijdrage te leveren aan het bedrijf. Om dit op lange termijn te kunnen blijven doen, is investeren in onze merken noodzakelijk’, vertelt Hein Raijmakers, Director Marketing. De marktpositie van Appelsientje is goed, maar stond onder druk. Dat was reden om eind 2009 het project ‘Core 2 Attack’ te starten. ‘We gebruikten een verouderde verpakking zonder schroefdop. Daardoor miste er functionaliteit’, zegt Hein. ‘We wilden de gebruiksvriendelijk-

heid van verpakkingen verbeteren en het merk een modernere en natuurlijkere uitstraling geven.’ Uiteindelijk werd het een complete herpositionering van het merk Appelsientje, inclusief grote aanpassingen om de fabriek klaar te maken voor de toekomst. Er is voor elf miljoen euro geïnvesteerd. Ruimte Voor de nieuwe verpakkingen moesten er drie nieuwe verpakkingsmachines komen. ‘De benodigde ruimte was er niet’, zegt Jan-Paul Koorn, manager SHE, Quality & Projects. ‘We wisten bovendien dat het neerzetten van nieuwe vullijnen al gauw een jaar duurt, terwijl de bestaande productieprocessen natuurlijk moesten doorgaan. Ons doel was om ruimte te


creëren voor de nieuwe vullijnen. Tegelijk wilden we flexibeler worden wat betreft multipacken.’ Jan-Paul omschrijft de gekozen aanpak als ‘een soort schuifpuzzel’. Twee activiteiten, het verpakkingsmagazijn en de ingrediëntenverwerking, werden verplaatst naar een nieuw gebouwd pand, elders op het terrein. In totaal is 6.000 m2 bijgebouwd. ‘Daardoor ontstond in de oudbouw weer ruimte. De fabriek is voor een groot deel heringericht, waarbij we meteen een aantal zaken hebben verbeterd, onder meer op het gebied van veiligheid.’ Teamprestatie De overgang van oud naar nieuw is geslaagd. ‘We hadden te maken met een strakke planning, omdat supermarkten precies moeten weten wanneer ze nieuwe verpakkingen kunnen verwachten. Er was continue afstemming nodig tussen alle disciplines. We zijn sinds 2011 een eigen business unit, met alle disciplines op één locatie. Van logistiek tot R&D, van commercie tot warehousing. Dat heeft grote voordelen’, zegt Jan-Paul. ‘We hebben dit echt samen gedaan; het was een teamprestatie.’ De nieuwe verpakking, in november 2011 gelanceerd, heeft een grote schroefdop op een schuine helling. ‘Dat schenkt makkelijker en dat blijkt ook uit gebruikerstests’, zegt Hein. ‘De verpakking werd al wel voor melk gebruikt, maar voor sap gelden extra eisen om het product goed te beschermen. We zijn de eerste die sap in deze verpakking op de markt brengt. Consumenten zijn echt blij met de verbetering. We krijgen spontaan telefoontjes van consumenten die hun complimenten overbrengen.’ Design Naast de nieuwe verpakkingsvorm is ook het productieproces verbeterd. Verder is de mogelijkheid ontstaan om multipacks te maken: vier pakken Appelsientje, geseald in plastic, als een

Spark 19

Links: Jan-Paul Koorn en Hein Raijmakers: ‘Dit was een

Appelsientje Sprankelfruit

teamprestatie'. Midden: Operator Tom Bargeman trans-

‘We wilden de natuurlijkheid van Appelsientje ook in een andere categorie neerzetten’, zegt director marketing Hein Raijmakers over de frisdrank Appelsientje Sprankelfruit. ‘Het is de eerste 100 procent natuurlijke frisdrank, zonder conserveringsmiddelen en met natuurlijke ingrediënten. Het is een grote stap, waarmee we extra groei zoeken.’ Appelsientje Sprankelfruit, in maart geïntroduceerd, is er in vier smaken: Sinaasappel, Citroen Limoen, Appel Troebel en een sinaasappelvariant met minder calorieën. ‘In die variant gebruiken we stevia; een natuurlijke zoetstof die afkomstig is uit planten. Dat past perfect bij Appelsientje. We gebruiken stevia sinds dit voorjaar ook in onze light sappen.’

porteert een rol verpakkingsmateriaal naar de vullijn. Foto’s: Marcel Bekken

soort draagtas. ‘Dat draagt duidelijk positief bij aan onze verkoop’, signaleert Hein. Bovendien kregen de verpakkingen een nieuw design. ‘Appelsientje-sappen zijn langhoudbaar. Bij consumenten leeft het beeld dat er toegevoegde suiker en conserveringsmiddelen in zitten, terwijl dat niet zo is. Het is 100 procent puur sap en daar voegen wij niets aan toe! Dat wilden we benadrukken met het design en het fruitkistje. Het onderstreept het natuurlijke karakter en fungeert ook als designelement. Wanneer de pakken naast elkaar in het schap staan, zie je een patroon, waardoor ze extra opvallen.’ Ook is een nieuwe reclamecampagne gestart, bewust in getekende vorm. Hein: ‘We leggen daarin precies uit wat we doen om het sap zo natuurlijk en lekker te maken, bijvoorbeeld dat er vijftien sinaasappels in een pak gaan. Zo vertel je consumenten iets nieuws en stel je hun beeld bij.’

20 Spark

Kijk op facebook.com/ turorudi Consumer generated content De groep fans groeit nog elke dag. Maar hoe doe je dat dan? De marketeers posten elke week drie tot vier berichtjes. Daarnaast delen ze veel ‘consumer generated content’: ze delen berichtjes, video’s en foto’s van de fans. Voeg hier nog promotionele acties, zoals korte quizjes, en nieuwtjes over het product aan toe en zo ontstaat er nog meer verbinding met het merk Pöttyös Túró Rudi.

Juni 2012

Succes van Pöttyös zet zich voort via social media

Consumer Products Europe

Contact met consumenten verloopt meer en meer via online kanalen, via social media. De merken van FrieslandCampina zoeken hun weg in deze ontwikkelingen en passen zich aan. Pöttyös, een heel populair merk voor kwarkrepen van FrieslandCampina in Hongarije, zet social media succesvol in om het merk te promoten.lead

Beloond met award Dat de online strategie van Pöttyös werkt, zien de marketeers niet alleen aan het aantal likes op hun fanpagina en hun posts. In maart 2012 ontvingen ze de award ‘Facebook Brand of the Year 2011’ en lieten daarmee sterke, internationale merken achter zich. ‘De uitdaging is nu om de verbinding met de consumenten te behouden en verder te versterken’, aldus brand manager Istvan Nagy.

Ken jij een goed voorbeeld van een van onze merken op social media? Of wil je juist hulp bij het bepalen van je online merkstrategie? Laat het weten via [email protected]

In Hongarije heeft 67% van de bevolking toegang tot internet; een flinke groep gezien het bevolkingsaantal en de economische situatie. Een authentiek merk als Pöttyös, een merk wat iedereen in Hongarije kent, wil hier natuurlijk graag gebruik van maken. ‘Maar’, zo weet Istvan Nagy, brandmanager van Pöttyös, ‘met een ‘gewone’ website ben je er niet: de moderne consument wil graag de interactie aangaan met merken, het merk volgen en fan worden’. Pöttyös zag de laatste jaren de bezoekersaantallen van de website teruglopen en stelde daarom de online strategie bij. De merkmarketeers kozen voor meer interactie via Facebook, YouTube en andere social media kanalen.

Facebook is de basis Facebook is in Hongarije erg populair. Voor Pöttyös is Facebook dan ook de basis van de online activiteiten. Istvan vertelt over de groei van het aantal fans: ‘Begin 2010 ging de fanpagina live en in juli hadden al 34.000 fans de pagina geliked. Het jaar daarop werd de pagina nog eens tien keer zo groot. Nu Pöttyös met de reep Túró Rudi actief is op Facebook, hebben we zelfs ruim 640.000 fans! Hiermee gaan we voorbij aan grote internationale merken als Stella-Artois, Huggies, Costa Coffee en Jagermeister’.


LangLekker is een van de producten die

Spark 21

Olympisch vrijwilliger in Londen

in Kalkar werden gemaakt. Foto: FrieslandCampina in Kalkar

Laatste productie in Kalkar Op 31 mei 2012 rolden in het productiebedrijf in Kalkar (Duitsland) de laatste pakken van de band. Zoals eind 2009 aangekondigd, moet de fabriek haar poorten sluiten. De productie is overgebracht naar Griekenland en België. Peter Beemsterboer, director Supply Chain Benelux/Dagvers noemt de inspanningen van de medewerkers in Kalkar indrukwekkend. Het bedrijf in Kalkar was de laatste jaren onder andere verantwoordelijk voor de productie van Chocomel, LangLekker, Fristi en NoyNoy. Belangrijke merken voor de consumentenmarkt, die verkocht worden in grote delen van Europa. In december 2009 viel de beslissing om het bedrijf te sluiten en de bedrijven in Aalter (België) en Patras (Griekenland) op te schalen. ‘De medewerkers in Kalkar hebben de overplaatsing van de productie zoveel mogelijk ondersteund en hun kennis overgedragen, bijvoorbeeld aan de collega’s in Patras. Ik heb daar veel bewondering voor’, aldus Peter Beemsterboer. Hij kent het bedrijf en de mensen goed, hij werkte er zelf drie jaar als plant manager. ‘Voor onze onderneming is het overplaatsen van de productie een verstandige beslissing. Voor de individuele situaties van mensen in Kalkar is het moeilijk. De medewerkers munten uit in betrokkenheid en vakmanschap. Gelukkig heeft een groep van ruim 60 medewerkers elders een functie

gevonden, voor 35 medewerkers is in bedrijven in Nederland en Duitsland een vervangende functie gevonden. Rond de 70 medewerkers hebben nog geen nieuwe baan gevonden, en kunnen nog een jaar lang gebruik maken van begeleiding om vervangend werk te vinden. We hopen dat het lukt om voor nog meer medewerkers een andere baan te vinden.’ Het bedrijf in Kalkar kent een lange geschiedenis. Al aan het einde van de 19e eeuw begon de familie Wöhrmann er met de productie van zuivel. In de 20e eeuw is het bedrijf vele malen gemoderniseerd en uitgebreid. In 1978 werd het bedrijf Wöhrmann verkocht aan de CCF (Coöperatieve Condens Fabriek) Leeuwarden. De overname van de productie van Fristi en Chocomel in 2002 luidde een succesvolle periode in. Sinds de fusie van 2009 is de fabriek onderdeel van Consumer Products Europe.

Nicola Fryatt prijst zichzelf gelukkig: zij is uitgekozen om te fungeren als persoonlijk assistent van het team uit Costa Rica dat deze zomer te gast is in Londen voor de Olympische Spelen. Nicola en haar 70.000 collega-vrijwilligers zorgen ervoor dat alles rond de spelen op rolletjes loopt. Nicola is uitgekozen omdat ze Spaanse kent. En dat is voor het (Spaanstalige) team uit Costa Rica natuurlijk een enorm voordeel. Intussen weet Nicola precies wat ze moet doen en is haar geleerd om met een BMW door Londen te toeren, op weg naar het Olympisch Park.

22 Spark


Brand social responsibility:

Werken aan de waarden van je merk ‘Merken zijn het raakpunt tussen consumenten en ondernemingen. Consumenten en afnemers verwachten van ons dat wij maatschappelijk verantwoord ondernemen, dat wij werken met respect voor de draagkracht van de aarde. En consumenten verwachten van merken een extra stap’, stelt Franc Reefman, global marketing director. ‘Via onze merken kunnen we ons onderscheiden met ‘brand social responsibility’.’ Hoe kan FrieslandCampina haar merken inzetten om waarde toe te voegen aan zowel onze samenleving als aan een merk? Tijdens een serie CSR (Corporate Social Responsibility) roadshows binnen Consumer Products Europa stond dit thema centraal voor marketeers. Nadenken over onderwerpen die horen bij maatschappelijk verantwoord ondernemen: overgewicht onder consumenten, ondervoeding bij vooral ouderen, de beperking van de uitstoot van CO2, de economische situatie en de mogelijkheden om bij te dragen aan oplossingen. Welke rol kun je daar met merken als Campina, Optimel, Vifit, Landliebe, Milli, NoyNoy, Friesche Vlag of Chocomel in spelen?

Brainstormen in groepen. Bovenste foto midden: Frank Asser, Manager Corporate Partnerships van het Rode Kruis. ‘Wij willen graag samenwerken met een onderneming die nadenkt over oplossingen voor voedselproblemen wereldwijd.’ Foto’s William Hoogteijling

Afnemers en consumenten verwachten van FrieslandCampina dat wij duurzaam ondernemen. ‘Het is niet de vraag óf wij dat doen, maar in welke mate wij onze afnemers helpen om verantwoord te ondernemen’. Frank van Ooijen, corporate director Sustainability & Communication, is er helder over. ‘Zuivel heeft nog de nodige stappen te zetten als het gaat om onze ‘ecologische voetafdruk’ (footprint). En daar wordt hard aan gewerkt.’ Van Ooijen gaf tekst en uitleg over de inspanningen die bij de ledenmelkveehouders geleverd worden om de melkwinning duurzamer te maken, duurzame energie te gebruiken of zelf op te wekken. ‘Voor onze productiebedrijven stellen we streefcijfers om op energie te besparen, het waterver-

bruik te verminderen etc. Daarnaast is het van belang om projecten op te zetten die een bijdrage leveren aan de samenleving.’ Van Ooijen liet onder meer zien wat ondernemingen wereldwijd doen met hun merken om aan consumenten te laten zien dat ze zich bekommeren om mensen. ‘Ze zetten hun merk in om van betekenis te zijn in de levens van mensen’. Waarde van het merk Ook binnen FrieslandCampina zijn zulke initiatieven ontwikkeld. Bijdragen aan JOGG (Jongeren op gezond gewicht) in Nederlandse gemeenten; de schoolmelkprogramma’s in Nederland en Duitsland; UTZ-certified cacao in Chocomel, Irun2Bfit, een initiatief van Optimel om mensen aan te moedigen meer te bewegen. Yazoo in het Verenigd Koninkrijk zet zich in voor sport voor jongens en meisjes via Tag Rugby (een rugby variant voor kinderen) waar bijna 2 miljoen Britse schoolkinderen aan meedoen. Het Duitse merk ‘Landliebe’ zet in op in Duitsland (of Europa) verbouwd veevoer en versterkt daarmee het natuurlijke, duurzame karakter van het merk. ‘Door te laten zien dat je geeft om de wereld waar wij in leven, dat je je inzet voor de samenleving, verhoog je de consumententrouw aan je merk. Het verbetert je reputatie en de waarde van je merk. Je trekt er nieuwe consumenten mee aan en bouwt aan de toekomst van je merk’, zo liet Van Ooijen zien.


Spark 23

‘Een merk wint aan kracht als het zich verbindt met een maatschappelijk doel’

Rode Kruis In februari van dit jaar is FrieslandCampina een samenwerking aangegaan met het Nederlandse Rode Kruis voor de duur van vijf jaar. De onderneming wil daardoor nationale en internationale projecten van de hulporganisatie ondersteunen. Frank Asser, Manager Corporate Partnerships van het Nederlandse Rode Kruis, deed de mogelijkheden uit de doeken om samen met het Rode Kruis initiatieven op te zetten. ‘Het Rode Kruis heeft een uitstekende reputatie en een hoge ‘gunfactor’. Mensen vinden het Rode Kruis sympathiek.’ Een aansprekend voorbeeld is de actie Serious Request waar miljoenen Nederlanders aan bijdragen. Ieder jaar organiseert radio 3FM deze actie, waarbij drie dj’s zich zes dagen lang opsluiten in een Glazen Huis en in ruil voor donaties verzoeknummers draaien voor een doel van het Rode Kruis. In 2011 zamelde Chocomel geld in voor Serious Request. ‘Het Rode Kruis is een sterk merk, FrieslandCampina heeft sterke merken. Een merkt wint aan kracht als het verbonden is aan een maatschappelijk doel’, aldus Frank Asser. ‘We willen graag samenwerken met een onderneming die veel weet over goede voeding en nadenkt over oplossingen voor de voedselproblemen wereldwijd.’ Brainstormen Stof genoeg voor de marketeers om in kleine groepen te brainstormen en te onderzoeken

hoe ze meerwaarde voor hun merk en de samenleving kunnen creëren, brand social responsibility. Per merk werd een team samengesteld dat in gesprek ging over de specifieke kansen juist voor dat merk. De suggesties die na een uurtje brainstormen boven tafel kwamen, waren legio. ‘Maatschappelijk verantwoord ondernemen raakt aan onszelf, niet alleen in het werk. Het raakt aan ons thuis en aan ons hart’, stelde Bas van den Berg, managing director FrieslandCampina Branded Netherlands/Belgium. ‘We hebben in onze business group al veel grotere en kleinere initiatieven op de rails gezet; we zijn onderweg maar we zijn er nog niet. We hebben het hier over een wezenlijk onderwerp voor de toekomst en we gaan dit samen groots aanpakken.’

Onze vier MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) beloften Wij verduurzamen onze melkveehouderij Wij zorgen voor een zo schoon mogelijke productie en logistiek Wij brengen de belangrijke voedingsstoffen van natuurlijk zuivel naar consumenten overal in de wereld We ondersteunen 40.000 kleine melkveehouders in Azië en Afrika De samenwerking met het Rode Kruis gaat om: Het bestrijden van honger en het tekort aan voedingsstoffen bij mensen die hulp nodig hebben Bijdragen aan het bestrijden van voedselonzekerheid Kwetsbare gemeenschappen weerbaarder maken

24 Spark Nieuwe productiehal in Gütersloh FrieslandCampina Gütersloh (Duitsland) heeft onlangs een nieuwe productiehal in gebruik genomen. Op vier verpakkingslijnen kunnen jaarlijks 150 miljoen bekers zoete desserts worden afgevuld. De locatie in Gütersloh neemt daarmee productie over van het bedrijf in Elsterwerda, dat aan het einde van 2010 is verkocht aan ODW Frischprodukte. Een feestelijke dag voor de collega’s in Gütersloh. De nieuwe productiehal was gedeeltelijk ingericht voor de officiële ingebruikname waarbij vele genodigden en alle medewerkers van het bedrijf van de partij waren. Konrad Hubinger, plant manager van de locatie in Gütersloh, prees de inzet van de mensen die bij het project betrokken waren. Sinds 2009 is aan de bouw van de nieuwe productiehal en de installatie van nieuwe apparatuur gewerkt. ‘We hebben nu extra capaciteit in de vorm van vier productielijnen. Die zijn voor een deel uit Elsterwerda afkomstig, voor een deel nieuw gebouwd. We kunnen daarmee zoete desserts afvullen, zowel voor Nederlandse merken als voor andere merken in Europa. Onze bestaande verpakkingsafdeling bood onvoldoende ruimte voor nog meer afvullijnen. Nieuwbouw was onze enige mogelijkheid om meer te kunnen produceren.’ Het bedrijf in Gütersloh heeft het aantal arbeidsplaatsen met 25 uitgebreid. ‘We zijn erg blij dat een groep medewerkers uit Elsterwerda bij ons is komen werken. Sommigen zijn verhuisd, anderen werken hier in de week en reizen in het weekend terug. Beide bedrijven liggen een kleine 500 km uit elkaar.’ Hij prees de medewerkers uit de fabriek in Elsterwerda voor hun inzet bij de overplaatsing van productielijnen.’

Verantwoordelijk projectingenieur Uwe Thiesen geeft een rondleiding in de nieuwe hal. Foto: Peer Wörmann


Veilig werken? Verander gedrag! Horst Kuhnert is blij dat route2020 als horizon het jaar 2020 heeft. ‘Veiligheid en milieu, duurzamer ondernemen, het zijn geen onderwerpen die we in 2015 ‘af’ hebben. Het gaat om het veranderen van gedrag, van cultuur. Dat vraagt om een langetermijnvisie en die is met route2020 voor ons uitgezet. Dat vind ik heel positief’.

Horst Kuhnert is verantwoordelijk voor veiligheid en milieu in de Duitse productiebedrijven van FrieslandCampina. In Keulen, Gütersloh, Heilbronn en Schefflenz. Dat doet hij niet alleen. ‘Er zijn medewerkers die veiligheid in hun takenpakket hebben, brandbestrijding of eerste hulp kunnen verlenen. Zo is mijn collega Martina Kuhls, SHE/QA manager medeverantwoordelijk voor veiligheid. Verder is een belangrijke rol weggelegd voor leidinggevenden. Zij zien er op toe dat medewerkers zich aan de regels houden en persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken. Zij moeten het goede voorbeeld

geven en medewerkers wijzen op gevaren in het werk. Zonder de inzet van leidinggevenden komt er van een veiligheidsbeleid niets terecht.’ Quick scan Sinds 2009 werkt Horst Kuhnert aan een duidelijk veiligheidsbeleid in de bedrijven. ‘In 2011 is bij ons een ‘quick scan’ uitgevoerd, net als in alle andere vestigingen. Dat maakte duidelijk welke verbeteringen we nog moeten aanbrengen. De quick scan meet op welk niveau de veiligheid in onze bedrijven zich bevindt en dat kan duidelijk beter.’ Intussen zijn alle bedrijven gecertificeerd voor ISO 14000 en OHSAS


in. Niet lang in de computer zoeken, meteen bij de hand bij een noodgeval.’ Duidelijk herkenbaar zijn ook de collega’s die een EHBO diploma hebben en lid zijn van de bedrijfshulpverlening. Zij kennen de weg in de grote EHBO-kasten die op de afdelingen hangen en voorzien zijn van alle mogelijke verbandmaterialen. ‘Die

Spark 25

Ook de bedrijfsarts maakt deel uit van het team evenals de mensen die specifiek opgeleid en belast zijn met Safety, Health & Environment. Ieder kwartaal komen we bij elkaar om over de veiligheid van het werk te praten en maatregelen uit te werken.’ Voor 2012 is er een veiligheidskalender uitgebracht die elke maand een ander thema onder de aandacht brengt. ‘Verder organiseren we ‘gezondheidsdagen’ in alle bedrijven. Met de hulp van een arts of andere deskundigen geven we bijvoorbeeld voorlichting over het bewegingsapparaat: hoe gebruik je je schouders en je rug als je moet tillen, bukken of duwen. Wat is gezonde beweging voor mensen? Hoe ziet een gezond dieet eruit? Er is altijd grote belangstelling van de medewerkers voor deze dagen. Daarnaast hebben we sinds 2012 workshops voor alle medewerkers om ze bewuster te maken van veiligheid in het werk, de zogenaamde ‘awareness’ trainingen. Zo worden we samen meer bewust van veilig werken.’

De veiligheidsvoorschriften zijn in geplastificeerde mappen aan de muren opgehangen. Rechts Volker Hölscher, die onder meer bedrijfshulpverlener is. Links Horst Kuhnert. Foto: Peer Wörmann

Naar nul ongevallen Het uiteindelijke doel: 0 ongevallen met letsel en verzuim. ‘Als we dat halen, hebben we echt iets goeds bereikt met elkaar. Ieder ongeval is er nog altijd één teveel.’ De scores zijn overigens bemoedigend. Over de afgelopen jaren, vanaf 2009, gaat het aantal ongevallen snel naar beneden.

18001. Het management van FrieslandCampina Germany buigt zich een maal per jaar over de doelen die ze op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu (safety, health & environment) willen realiseren. ‘Daar stellen we dan KPI’s voor vast’, aldus Horst Kuhnert.’Het is belangrijk dat je gestructureerd werkt. Op alle afdelingen die je hier ziet, zijn de veiligheidsvoorschriften - maar ook alle noodmaatregelen – in geplastificeerde mappen aan de muren opgehangen of te vinden in een afdelingsmap. Daar staan bijvoorbeeld de voorschriften voor het werken met gevaarlijke stoffen

kasten worden elke twee weken nagekeken en zonodig aangevuld’, zo laat Volker Holscher zien. ‘Ze zijn nooit op slot. Als je een noodverband nodig hebt, moet je geen sleutel hoeven zoeken.’ Bewust In alle bedrijven zijn commissies voor veiligheid in het werk actief. Horst Kuhnert: ‘Dat zijn teams waarin de werkgever is vertegenwoordigd, de werknemers via de ondernemingsraad, degene die met brandveiligheid belast is, de vertegenwoordiger van de bedrijfshulpverleners en degenen die verantwoordelijk zijn voor veiligheid.

8.000 Voorschriften In Duitsland hebben de productiebedrijven niet alleen met regels van FrieslandCampina of met die van de Europese Unie te maken. Als het om veiligheid op het werk gaat, doet de Duitse wetgever in de afzonderlijke deelstaten ook nog een stevige duit in het zakje. ‘Daarnaast hebben we te maken met de eisen die vanuit de verzekeringen aan ons gesteld worden. Alle Duitse werknemers zijn voor de wet verzekerd voor de gevolgen van een ongeval. Dat is geregeld via de Ongevallenverzekering voor bedrijven in de sector voedings- en genotmiddelen. Ook ongevallen onderweg naar het werk zijn zo verzekerd. Al die instanties vaardigen hun regels en voorschriften uit. Al met al hebben we te maken met zo’n 8.000 voorschriften en verordeningen op het gebied van veiligheid, brandveiligheid, gevaarlijke stoffen en milieu in onze bedrijven.’

26 Spark


SHE-team Sleidinge geeft de veiligheid een boost Het SHE-team in Sleidinge (België) slaagde er in korte tijd in het aantal ongevallen met verzuim te laten dalen van 14 tot 20 in voorgaande jaren naar 5 in 2011. En dit jaar is de magische grens van 150 dagen zonder verzuim al ruim gehaald. Het geheime wapen: een grote bewustzijnscampagne met veel ruimte voor eigen inbreng van de medewerkers.

90% van de gevaarlijke situaties bleek gerelateerd aan gevaarlijk handelen

Toen plantmanager Bart Van Helleputte zijn verzekeraar de veiligheidsrisico’s in kaart liet brengen, was één ding zonneklaar: 90 % van de risico’s bleek direct gerelateerd aan gevaarlijke handelingen. Gedrag, dus. De basis van zijn veiligheidsplan werd dan ook een bewustwordingscampagne. Hij nam er speciaal een extra kracht voor aan: SHE-ondersteuner Marieke Goethals, die samen met SHE/QA-manager Ann Versyck en hoofd Technische Dienst/Intern preventieadviseur Antoine Van Kerckvoorde het driekoppige ‘SHE-team’ vormt. Het hart van de campagne bestaat uit maandelijkse toolboxbijeenkomsten, waarop steeds een veiligheidsthema wordt aangesneden, met bijbehorende preventietips. Uitgangspunt daarbij is de risicoanalyse, waarvan vastgestelde risico’s door het SHE-team verder worden uitgewerkt. Eerst is er een bijeenkomst voor de ploegleiders/leidinggevenden, vervolgens organiseren die een week later zelf een bijeenkomst voor ‘hun’ mensen. Een bewuste keuze, vertelt Bart van Helleputte. ‘Ik geloof niet in regels van bovenaf opleggen. We moeten ons allemaal realiseren dat veilig werken bestaat vóór ons, maar ook dóór ons. Bovendien moet het op de eigen werkplek gerealiseerd worden.’

Oefenparcours Marieke Goethals leidt de toolboxbijeenkomsten voor de ploegleiders in, de ploegleiders kregen een training om de informatie door te geven. In beide gevallen is er alle ruimte voor discussie en eigen inbreng van de deelnemers. Ann Versyck: ‘Juist uit die discussie kan belangrijke informatie komen. Eén van de thema’s was bijvoorbeeld veilig werken met de elektrische transpallet (pallettruck). De reactie van de werknemers was dat ze die weliswaar gebruiken, maar er nooit een opleiding voor hebben gehad.’ Reden voor het SHE-team om een opleiding te creëren via een train the trainer project met extern opgeleide instructeurs die de kennis op

de werkvloer doorgeven. In het magazijn is daarvoor een permanent oefenparcours ingericht. De opleiding is inmiddels verplicht, en al gevolgd door een twintigtal werknemers. Flexibiliteit is belangrijk binnen het veiligheidsbeleid in Sleidinge. Blijkt tijdens een toolboxbijeenkomst dat bepaalde manieren van veilig werken niet uitvoerbaar zijn, of niet op alle afdelingen, dan wordt gezocht naar een alternatief-op-maat. Ook het tempo moet realistisch zijn. Liever een goed uitgewerkte aanpak voor één onderwerp, dan twee onderwerpen half doen. Als uiteindelijk iedereen zich maar realiseert welke risico’s er zijn, en anderen aanspreekt op ‘cowboygedrag’. Foto De betrokkenheid van de werknemers is groot. Ze gaan meer dan graag op de foto voor de veilig-werken-tips en er zijn al teams geweest die zelf preventietips ontwikkelden. Naast de bewustzijnscampagne heeft Sleidinge overigens op meer fronten hard aan veiligheid gewerkt. Zo werd onder meer het OHSAS-certificaat behaald, zijn persoonlijke beschermingsmiddelen beter afgestemd op de werkzaamheden en geüniformeerd, en wordt er strenger toegezien op het gebruik ervan. Bart Van Helleputte vist onmiddellijk oordopjes uit zijn zak wanneer iemand ze niet draagt. De vruchten worden al geplukt. Voorheen was Sleidinge een van de minder goed op veiligheid scorende bedrijven binnen CPE met jaarlijks 14 tot 20 ongevallen met verzuim. Vorig jaar waren het er 5. En dit jaar staat de teller van ‘ongevallenvrije dagen’ al dik boven de 150. Dat wordt gevierd: elke werknemer krijgt als dank een kleine attentie – een rookmelder, om in het thema te blijven.


Spark 27

Rij-instructeur Roger de Clercq geeft les: de transpallet niet overladen, voldoende afstand van de muur houden en altijd ernáást lopen in plaats van ervoor. Zelf brak hij in 2010 zijn voet bij een verkeerde manoeuvre met een elektrische transpallet, inmiddels is hij een belangrijke ambassadeur van het veilig werken met de machine. ‘Als je de machine veilig gebruikt, werkt het juist makkelijker. Wel moet je blijven oefenen met de nieuwe methode, om niet terug te vallen in je oude, verkeerde gewoontes.’

Foto: Kurt Van Steelant

28 Spark


Wat is Campina Dichtbij!! ‘De dag breekt aan………’ zong De Kast (Nederlandse band) voor de duizenden ledenmelkveehouders en medewerkers van FrieslandCampina die op 23 mei allemaal voor dag en dauw op pad waren gegaan. Geïnspireerd en vol goede moed trokken ze er op uit om op een warme en zonnige dag consumenten te ontmoeten. Samen hebben ze 250.000 pakken melk, huis-aan-huis en op straat uitgedeeld. Van Heerenveen (in het noorden) tot Amsterdam en Maastricht (in het zuiden). Bas van den Berg, managing director CPE, waar het Campinamerk onder valt: ‘We gingen naar de Nederlandse consument om een gratis pak melk aan te bieden. Zo willen we laten zien welk verband bestaat tussen de koe die je in de wei ziet en het pak melk op je tafel.’ In een groene jas, met een groene pet (groen is de kleur van het Campina-merk) ging ledenmelkveehouders en medewerkers op pad. Lokale tv- en radiozenders volgden de actie, Anderhalf miljoen consumenten reageerden via social media. ‘Een supermooie dag’, vond collega Roos Verpalen, werkzaam bij CPE, (zie voorplaat) die in ’s-Hertogenbosch (in NoordBrabant) van deur tot deur ging. Niet alleen medewerkers van Consumer Products Europa trokken er op uit. Van alle business groups sloten medewerkers aan voor de grootste consumentenactie die ooit in Nederland is gedaan!

Collage foto’s Marcel Bekken, Martin Aukes, diverse fotografen Flicqr


Spark 29 Met • 5.000 melkveehouders en • 1.200 medewerkers in • 135 dorpen en steden werden aan • 350.000 deuren gebeld, met • 250.000 speciale actieverpakkingen (niet alle consumenten waren thuis!), vervoerd door • 154 vracht- en koelwagens • 6.500 lunchpakketten werden uitgedeeld, evenals • 6.500 groene jasjes en caps (pff, warm!)

Reacties uit het online gastenboek: (zie voor meer reacties www.campina.nl/ boeraandedeur)

Leuke actie Campina, fam. Groen, 23 mei 19.52 uur Vond het helemaal geweldig, ontzettend bedankt. Nu weten we ook weer waar de melk vandaan komt, Alida, 23 mei 19.47 uur In een huis waar elke dag minstens een halve liter melk per persoon wordt gedronken, is deze actie meer dan welkom. Goed bezig Campina! Fred, 23 mei 19.42 uur

30 Spark

Juni 2012

Daily Nutrition Day, bron van inspiratie In onze strategie route2020 zijn vier ‘benefit platforms’ benoemd. Zij moeten ervoor zorgen dat het werken aan innovaties beter gestroomlijnd wordt. Een van die platforms is Daily Nutrition Research & Development, gericht op de voedingskundige aspecten van melk en met de manier waarop bepaalde voedingsstoffen elkaar versterken; en de rol van melk in onze voeding en gezondheid. Onlangs werd een ontmoeting georganiseerd voor iedereen die bij het benefit platform betrokken is: collega’s van marketing, onderzoek (research) en ontwikkeling (development).

‘Innovaties in de hele keten’

Loes Snijder: ‘Belangrijk om te weten welke kant we op moeten gaan.'

Lesley Cordial:'Denk groot, test op kleine schaal'

Foto’s: Bram Petraeus

‘Het onderzoeksprogramma van Daily Nutrition toelichten en betrokkenheid stimuleren: dat was een van de belangrijkste doelen van de Daily Nutrition Day’, aldus Loes Snijder, researcher Sensory & Consumer Science in Deventer. Ze deed mee aan de organisatie van de Daily Nutrition Day om een grote groep onderzoekers, ontwikkelaars en marketeers bij elkaar te brengen. ‘Het is onze missie om in een nauwe samenwerking innovaties tot stand te brengen: cocreatie noemen we dat. Het werken in teams met verschillende disciplines zorgt ervoor dat we de juiste projecten hebben voor onze business. Deze dag gaf ons de mogelijkheid om echt over het belang van projecten te discussiëren, wat de toegevoegde waarde daarvan is voor de toekomst van onze onderneming.’ ‘Het is belangrijk om te weten welke kant marketing op wil gaan met de categorieën ‘zuiveldranken’ en ‘merkkaas’. Als je het hebt over fundamenteel onderzoek dat op de

lange duur tot innovaties leidt, moet dat wel onderzoek zijn waar marketeers het belang van inzien. Dat moet tot innovaties leiden waar consumenten graag voor betalen. Wij moeten als onderzoekers dus weten welke kant we met dat onderzoek op moeten gaan. Na de presentaties van Yvette en Lesley die de marketing strategie van zuiveldranken en merkkaas hebben toegelicht, (zie andere kaders) hebben we negen onderzoeksprojecten in één minuutje voor het voetlicht gebracht. Snel en overtuigend om zo de discussie op gang te brengen. In de middag hebben we rondetafelgesprekken georganiseerd om in kleinere groepen verder te praten. Dat heeft echt waardevolle discussies opgeleverd.’

‘Het ontbreekt ons niet aan goede ideeën’ ‘We weten waar we naar toe willen, we weten wat we willen bereiken. Wat ons te doen staat is het gat te overbruggen tussen waar we nu staan en onze ambities.’ Lesley

Cordial kijkt met vertrouwen naar de stappen die worden gezet om in samenwerking de ambities en doelen van route2020 te realiseren. Lesley Cordial, die sinds maart bij FrieslandCampina werkt, is Daily Nutrition Platform Leader with the Cheese Specialties Category. Ze is verantwoordelijk voor de visie, doelen en strategie van de Daily Nutrition branded cheese category. ‘Er is in de afgelopen anderhalf jaar ontzettend veel werk verricht als het gaat om een strategie voor ‘branded cheese’; er is echt een langetermijnvisie ontwikkeld. Het ‘laaghangend fruit’, de successen die je snel kunt boeken, worden geïmplementeerd. We moeten nu grotere stappen gaan maken. In productontwikkeling maar ook in innovatie op de lange termijn. Daarbij moet je denken aan smaak, aan voedingswaarde, aan textuur van kaas. Producteigenschappen waarmee we ons kunnen onderscheiden. Het category team (marketing) en collega’s van het platform Daily Nutrition (Research & Development) trekken samen op om die stappen te maken. Onlangs hebben we een workshop gehouden met collega’s uit beide disciplines. Dat leverde in een dag 14 geweldige ideeën op waarmee we verder kunnen werken. Elke innovatie die we gaan doen, testen we eerst in een kleine markt. We streven naar ‘denk groot, test op kleine schaal en snel opschalen’. Zo krijg je voor jezelf helder welke kansen er zijn. We beginnen met een test in een kleine markt om vervolgens successen snel op te schalen. Hoe goed wij onze innovaties ook mogen vinden, als de consumenten het niet met ons eens zijn, dan kopen ze ze niet. In dit proces moeten we nauw samenwerken met onze R&D-collega’s om te garanderen dat we altijd de consument in gedachten hebben, meteen vanaf het begin. Grote merken bouw je niet in korte tijd. We zetten kleine stappen, op weg naar een groter doel.

‘Samen ben je sterker’ Yvette van de Meerakker, international marketing director van de categorie Dairy Based Beverages, benutte de tijd die zij kreeg tijdens de Daily Nutrition Day om haar collega’s mee te nemen in de toekomst van ‘Dairy Based Beverages’ (zuiveldranken) in Europa.

‘Zuiveldranken vormen een van de speerpunten voor groei in route2020. Ik wilde mijn collega’s in marketing en research & development laten zien wat we voor ogen hebben voor de komende jaren, in verschillende marktsegmenten, in verschillende landen. Voor innovaties, maar ook voor aanpassing van bestaande concepten hebben we de samenwerking met onze R&D-collega’s hard nodig. Het was voor ons als marketeers heel verhelderend om te zien in welke richtingen het langetermijnonderzoek zich beweegt. Wij moeten samen waarde creëren door bestaande concepten te vernieuwen en aan te passen. Dat gaat om smaak, textuur, voedingswaarde en door het ontwikkelen van nieuwe oplossingen die antwoord geven op veranderende behoeften van consumenten. We zien belangrijke trends in voeding, bijvoorbeeld in de toename van mensen met overgewicht en de behoefte aan natuurlijke voedzame producten. Samen met R&Dcollega’s ontwikkelen we innovaties die relevant zijn voor deze trends. Tegenwoordig heb ik geregeld overleg met Rolf Bos (manager benefit platform Daily Nutrition) en André Groeneveld (director Innovation) over projecten. Los van innovaties rollen we concepten uit die in een land succesvol zijn, naar andere landen. Als we dat doen kijken we ook of we elementen uit de marketing mix moeten aanpassen om aan de wensen van consumenten ter plekke te voldoen. Daar spelen de marketingcollega’s in die landen een belangrijke rol in.’

‘Ja’ zeggen ‘De essentie van deze ontmoetingsdag? Dat is dat we ons concentreren op wat we met elkaar in de markt willen bereiken en welke onderzoeksrichtingen daarbij nodig zijn.’ Rolf Bos, platformleader Daily Nutrition, wil af van de afstanden die er nog al te vaak bestaan tussen collega’s. ‘We hebben dus goed nagedacht over de interactie die we tijdens de ‘Daily Nutrition Day’ wilden bereiken. Dat is gelukt, vooral door de discussies in de middag, waarbij alle collega’s konden aanschuiven bij de projecten die zij zelf hebben uitgekozen. We hebben ons niet alleen gericht op de inhoudelijke kant van een project, maar ons ook opengesteld voor discussie. Het is een methode om elkaar

Juni 2012

Spark 31

Yvette van de Meerakker: ‘Heel verhelderend.'

Rolf Bos: ‘Concentreren op wat we in de markt willen bereiken'.

te leren kennen, en dat maakt het makkelijker om met elkaar in contact te komen. De ontmoetingsdag leidde tot betere relaties tussen alle collega’s die bij Daily Nutrition betrokken zijn. Aan het einde van de dag hebben we geconcludeerd dat we die relatie levend moeten houden. Het is net als een huwelijk: met ‘ja’ zeggen begint het pas.’

Spark 32 Juni 2012

Consumer Products International

bijschrift

Introductie in Indonesië

Growing Up Milk Dit voorjaar heeft FrieslandCampina Indonesia haar jongste innovatie op de markt gebracht: Frisian Flag Growing Up Milk (melk voor opgroeiende kinderen), verrijkt met Isomaltulose, een natuurlijke suiker zoals die voorkomt in honing en rietsuiker.

Indonesië is een aantrekkelijke markt voor zuivelproducten. Tussen 2006 en 2010 is het verbruik van zuivelproducten met 2.9 procent per hoofd van de bevolking gestegen. Jonge kinderen in de leeftijd van 1 – 3 jaar en van 4 – 6 jaar zijn de belangrijkste consumenten van zuivel. Een van de manieren om de marktpositie van Frisian Flag in Indonesië te versterken is de introductie van Growing Up Milk, die verrijkt is met isomaltulose. Frisian Flag melk 123 en 456, zoals de beide typen opgroeimelk worden genoemd, zijn de eerste zuivelproducten in Indonesië die verrijkt zijn met isomaltulose. Daarmee draagt de melk bij aan de ontwikkeling van de hersenen, het immuunsysteem, botten en tanden. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat isomaltulose heel langzaam wordt verteerd en heel geleidelijk in het bloed wordt opgenomen. Er zijn studies uitgevoerd waaruit blijkt dat bij kinderen de variaties in koolhydraatsamenstelling in melk effect heeft op het gebied van aandacht, concentratie en geheugen. Het gebruik ervan wordt al in 40 landen wereldwijd toegestaan, zoals in de Verenigde Staten, Japan en Australië.

Groei en gezondheid De introductie van Frisian Flag Growing Up Milk 123, en 456 verrijkt met isomaltulose is met succes gedaan in drie grote steden in Indonesië: in Jakarta, Medan en Suraby. Het product wordt niet alleen via de media voor het voetlicht gebracht, maar ook via road shows en in discussies met consumenten. FrieslandCampina Indonesia maakt daarbij gebruikt van social media zoals Facebook en Twitter. Social media groeien snel in Indonesië. ‘Gedurende 90 jaar heeft FrieslandCampina gewerkt aan de groei, gezondheid en vitaliteit van Indonesiche gezinnen. Melk voor opgroeiende kinderen bieden wij al aan sinds 1988. Nu kunnen we er nog meer voor zorgen dat kinderen zich van jongsaf aan optimaal ontwikkelen’, zegt consumer marketing director FrieslandCampina Indonesia Patrick van der Aa.

Juni 2012 Consumer Products International

Spark 33

FrieslandCampina

Indonesië scoort ‘Grade A’ in Foqus audit De productiebedrijven Pasar Rebo en Ciracas van FrieslandCampina Indonesië hebben de hoogst mogelijke score behaald in de Foqus audit: Grade A. ‘Zonder de goede samenwerking, tomeloze inzet en discipline van onze mensen was deze mooie score niet mogelijk geweest’, zegt Sabina Sutjiarto, QA Manager FrieslandCampina Indonesië. In de Foqus audit werden vijf aspecten beoordeeld: het kwaliteitsbeleid, de kwaliteitssystemen, het verandermanagement, voedselveiligheid en –kwaliteit en hygiëne en onderhoud. ‘Ons harde werken is eindelijk beloond met deze geweldige score’, aldus Sabina Sutjiarto. Feestelijke viering Uit dankbaarheid voor de zeer goede score, organiseerde FrieslandCampina Indonesië een tumpengan (feestelijke viering) op beide locaties. Alle medewerkers vierden samen hun succes. Het besef dat samenwerking noodzakelijk is om goede prestaties neer te zetten, werd door iedereen gedeeld. Over Foqus Productie van zuivel is een zorgvuldig proces. Foqus (Food Safety & Quality) staat voor de uniforme aanpak die we binnen FrieslandCampina

hanteren om te voldoen aan internationale normen en eisen, zoals die voor voedselveiligheid en kwaliteit. Het programma gaat echter verder dan het voldoen aan internationale kwaliteitsnormen. Er is ook aandacht voor specifieke productkenmerken, bijvoorbeeld van kindervoeding, en voor nieuwe producten en innovatie. 80% van het Foqus programma is gericht op het productieproces in de fabriek, maar ook andere afdelingen worden erin meegenomen, zoals inkoop en HR. Controles en continu verbeteren staan centraal.

Medewerkers van het bedrijf in Ciracas, blij met het resultaat!

34 Spark

Met het merk Rainbow heeft FrieslandCampina in het Midden-Oosten een mooie positie opgebouwd. Met (gezoete) gecondenseerde melk, melkpoeder en kant-enklare drinkmelk. FrieslandCampina Middle East heeft haar kantoor nu in Dubai, dat ligt zeer centraal in ons werkgebied en is uitstekend te bereiken. Dubai is de hoofdstad van de Verenigde Arabische Emiraten. Ons productiebedrijf staat in Jeddah, in Saoedi Arabië. Wij zetten onze producten af in de hele regio, de zogenaamde Golf-staten: Oman, Bahrein, Qatar, de Verenigde Arabische Emiraten en SaoediArabië.’

Foto: William Hoogteyling


In overeenstemming met route2020, is FrieslandCampina Middle East op zoek naar geografische groei in de Levant-landen zoals Jordanië, Libanon, Syrië en Irak. ‘Neem Irak. Een land met meer dan 30 miljoen inwoners en bewezen oliereserves van 115 miljard vaten. Dat is de op een na grootste nog niet geëxploiteerde olievoorraad ter wereld. Een eerste golf van buitenlandse investeerders levert al een bijdrage aan de ontwikkeling van de economische activiteit waardoor ook de vraag naar consumptiegoederen stijgt,’ vertelt Mohy El Adawy, Business Development Manager.


Spark 35

FrieslandCampina Middle East:

‘We zoeken uitbreiding in onze buurlanden’ Mohy El Adawy kent het Midden-Oosten goed. Hij werkte jaren voor verschillende bedrijven die in de regio actief zijn. Sinds enkele maanden werkt hij als business development manager voor FrieslandCampina. ‘Geografische groei is voor ons een opdracht die direct voortkomt uit route2020. Nu zijn we vooral actief in de Golfstaten. Die vormen min of meer een natuurlijke eenheid, al verschillen de landen natuurlijk wel van elkaar. Niet alleen qua cultuur, ook de economische omstandigheden zijn anders. Met ons belangrijkste merk Rainbow en met het merk Omila (in Oman) bereiken we heel veel consumenten. Als we in deze regio een tvcommercial uitzenden, is die in alle landen te zien, zelfs tot in Jordanië. Daar komen ook veel expats vandaan die enige tijd in de Golfstaten werken en terugkeren naar Jordanië. Onze merken en producten genieten dus een grotere bekendheid dan alleen in de Golfstaten, maar buiten de Golfstaten zijn ze niet verkrijgbaar. Als wij kijken naar groeimogelijkheden, is het vanzelfsprekend om de blik op onze buurlanden te richten.’ Winkels en hotels Maar de blik van FrieslandCampina Middle East is op meer landen dan Jordanië gericht. Mohy El Adawy verkent ook de mogelijkheden in Irak. ‘Om succesvol te kunnen ondernemen in een land als Irak, heb je een goed netwerk van lokale distributeurs en agenten nodig. Irak is een groot land en de veiligheid is nog lang niet overal zo als je zou hopen voor de mensen die er wonen. Koerdistan - dat in het noorden van Irak ligt - is behoorlijk veilig. In Erbil, de hoofdstad van Koerdistan, bloeit het leven op na tien jaar van invasie en burgeroorlog. Er zijn steeds meer winkels en hotels, maar de voedingsindustrie is er nog niet erg ontwikkeld. De landbouw heeft erg te lijden gehad van de oorlogshandelingen van de afgelopen jaren. Irak importeert dan ook veel levensmiddelen. De behoefte aan geïmporteerde levensmiddelen is er groot. Het land zal de komende jaren economisch blijven groeien. De vraag naar con-

sumentenproducten neemt voortdurend toe. Dat geldt ook voor de regio rond de hoofdstad van Irak, Bagdad. In het zuiden is de toestand nog te complex en dat brengt teveel risico’s met zich mee.’ Andere landen Met de hulp van lokale distributeurs die de omgeving goed kennen, is het mogelijk om zuivelproducten zoals melkpoeder en gecondenseerde melk af te zetten. ‘We kijken ook naar de mogelijke afzet van gezoete room, zoals FrieslandCampina die nu ook in SaoediArabië verkoopt. FrieslandCampina Middle East richt zich ook op andere landen. We hebben de mogelijkheid om ook naar andere te landen te exporteren. Vanuit FrieslandCampina Export is daar ook veel ervaring mee. We onderzoeken de vele producten die FrieslandCampina heeft en de mogelijkheden die we daarmee zien in andere landen, zoals Jordanië, Libanon en Syrië. Wij zien nog volop mogelijkheden om te groeien.’

De landen in de Levant zijn onder meer: Jordanie, Libanon, Syrie en Irak.

Libanon

Syrië

Irak Jordanië

36 Spark


De Filipijnen Met een bevolking van bijna 100 miljoen – overwegend jonge – consumenten, vormen de Filipijnen een aantrekkelijke afzetmarkt voor FrieslandCampina. Een land waar de onderneming tot nu toe nauwelijks actief was. Dat gaat snel veranderen. Doordat FrieslandCampina de meerheid van de aandelen van de Alaska Milk Corporation heeft kunnen kopen, lonkt een nieuw perspectief.

Alaska Milk Corporation:

Welkome aanwinst voor FrieslandCampina Groei in Azië met baby- en kindervoeding en met zuiveldranken. Dat is een van de doelen die FrieslandCampina zichzelf heeft gesteld voor de komende jaren in route2020. ‘Met de komst van Alaska Milk Corporation (AMC) zetten we een belangrijke stap om die groei waar te maken’, stelt CEO Cees ‘t Hart vast. De aankoop van de meerderheid van de aandelen van dit bedrijf, maakt het mogelijk om AMC te integreren in FrieslandCampina. ‘Het bedrijf is opgebouwd door de familie Uytengsu. We zijn erg blij dat de huidige ceo Wilfred Uytengsu aanblijft om het bedrijf te leiden. Voor FrieslandCampina is het een geweldige gelegenheid om zo’n grote markt te ontsluiten. AMC is een bekende onderneming in de Filipijnen. Er is een eigen productiebedrijf en een groot distributienetwerk. Daarmee kunnen we de markt voor zuivelproducten die AMC nu al heeft, verder uitbouwen.’ 7.000 eilanden De republiek Filipijnen wordt gevormd door een enorm aantal grote en kleine eilanden: meer dan 7.000. Er wonen bijna 100 miljoen mensen waarvan de gemiddelde leeftijd 23 jaar is. Het productiebedrijf van AMC staat in San Pedro, Laguna. Er werken ongeveer 1.000 mensen. Alaska heeft een uitgebreid distributienetwerk door het hele land. De economie in de Filipijnen groeit met vier tot vijf procent per jaar. Alhoewel landbouw en visserij belangrijk zijn voor de economie, bestaat er nauwelijks melkveehouderij. De melk voor Filipijnse consumenten wordt dan ook vooral geïmporteerd.

Icoon De Filipijnse consumentenmarkt biedt volop kansen voor verdere ontwikkeling, zoveel is zeker. Peter van der Hoek, Finance Director business group Consumer Products International, heeft de afgelopen maanden hard meegewerkt aan het verkrijgen van een meerderheidsbelang in AMC. ‘AMC beschikt zelf over hele sterke merken, zoals het merk Alaska. Men noemt Alaska wel een ‘iconic brand’, een merk als een icoon, iedereen kent het en het staat als een huis. Natuurlijk gaan we ook gebruik maken van de mogelijkheden die merken en producten van FrieslandCampina hier hebben. Het merk Friso, dat we ook in andere Aziatische landen verkopen, is erg succes-

vol in de regio. We waren al voorzichtig begonnen om de mogelijkheden te onderzoeken om Friso ook in de Filipijnen aan te bieden. Nu we kunnen beschikken over de distributiekanalen en de relaties van AMC met de klanten, hebben we veel meer mogelijkheden. Het spreekt voor zich dat we ook andere producten van FrieslandCampina in het segment van baby- en kindervoeding en van zuiveldranken, zullen gaan aanbieden.’ Peter van der Hoek weet dat de Filipijnse consument zuivel hoog waardeert. ‘De economie van dit land is erg in opkomst. De vooruitzichten voor de Filipijnen voor de komende jaren wordt dan ook door iedereen als zeer positief


gezien. Maar het is nog wel zo dat de welvaart in dit land erg verdeeld is. Je moet dus zoeken naar producten, verpakkingen en hoeveelheden die zuivelproducten bereikbaar maken voor veel mensen. Dat doet FrieslandCampina ook in andere landen. Kijk maar naar de sachets met melkpoeder in Nigeria. Wij kunnen met onze kennis en producten iets toevoegen aan het bedrijf.’ Meer aandelen De lente- en zomermaanden staan in het teken van contacten leggen, elkaar

leren kennen en het werken aan financiële rapportagelijnen die passen binnen de rest van de onderneming. Maar ook: in de aankoop van nog meer aandelen. ‘De overige aandelen – die niet in handen van de familie Uytengsu waren - worden verhandeld via de beurs in de Filipijnen. Dat proces is in deze maanden gaande. We hopen zoveel mogelijk aandelen te kunnen kopen. Het is de bedoeling om met AMC verder te werken aan een stabiele onderneming met continuïteit voor de mensen die er werken.’

Spark 37

Merk als icoon Het blonde jongetje op de blikjes Alaska kijkt je met helblauwe ogen aan. Dat jongetje en dat merk doen ergens een belletje rinkelen. ‘Een van de rechtsvoorgangers van FrieslandCampina had het merk ooit in het assortiment’, bevestigt Peter van der Hoek. ‘Van oorsprong is het een Nederlands merk. AMC heeft het merk ooit gekocht en men heeft de link met Nederlandse zuivelproducten laten bestaan. Ook in de Filippijnen waarderen consumenten melk uit Nederland.’

Wat doet AMC? Alaska is het belangrijkste merk voor zuivelproducten van AMC. Geëvaporeerde en gecondenseerde melk, room, kant-en-klare producten. AMC produceert en verkoopt ook zuivel onder de merken Liberty en Alpine (een premium product) en Krem-Top, een coffee creamer. Alaska is de nummer 1 in het gecondenseerde melk segment en bezet de tweede plaats binnen de Filipijnse melkpoedermarkt. Met een omzet van circa 200 miljoen euro is AMC de belangrijkste zuivelproducent in de Filipijnen. Met de omzet van AMC meegerekend, groeit de omzet van de business group Consumer Products International van 2.5 miljard euro naar 2.7 miljard euro. Fred Uytengsu, CEO van Alaska Milk Corporation ‘De aansluiting bij FrieslandCampina zal Alaska Milk helpen om de business verder uit te breiden en gebruik te maken van hun productenportfolio, variërend van ingrediënten tot toegevoegdewaardeproducten, zoals kindervoeding, kaas, boter en yoghurt bijvoorbeeld. FrieslandCampina zal Alaska Milk Corporation naar een nieuwe fase leiden waarbij we volledig gebruik maken van onze leiderschapspositie, onze kracht en onze talrijke groeimogelijkheden.’

Foto’s: Alaska Milk Corporation

38 Spark

Juni 2012 Cheese, Butter & Milkpowder

Eén centrale campagne rond veilig gedrag:

Denk na, werk veilig! ‘Verantwoordelijkheid, daar draait het om’ FrieslandCampina Butter in Den Bosch was de eerste locatie die een uitgebreide en professionele veiligheidscampagne startte. Veel energie, geld en mensuren worden besteed aan de campagne, om iedereen te doordringen van het belang van veilig werken. ‘Verantwoordelijkheid nemen, daar draait onze campagne om’, zegt SHEQA/QC manager Harry Habets. ‘Den Bosch fungeerde als een soort proeftuin voor veel dingen die later beleid zijn geworden. We werkten met professioneel communicatiemateriaal en ‘Ik werk veilig of ik werk niet’, was hier al in 2010 het motto. In een postercampagne werden de vier belangrijkste punten steeds herhaald, daaronder hingen tien gouden veiligheidsregels. Nadat al in 2010 iedereen een safety awareness training had gevolgd werden medewerkers gestimuleerd om in teams na te denken over de veiligheid op hun eigen werkplek’, vult SHE- specialist John Lemmens aan. ‘Daar rolde een lijst verbeterpunten uit waar we nog steeds mee werken.’ Aan de campagne worden regelmatig elementen toegevoegd. Op de informatieborden in de fabriek staan bijvoorbeeld sinds vorig jaar korte analyses van incidenten die ook in Den Bosch zouden kunnen plaatsvinden. Harry Habets: ‘Wat kunnen we ervan leren? Dat is daarbij de centrale vraag.’

Veilig werken is niet alleen in de productielocaties van het grootste belang. FrieslandCampina Cheese, Butter & Milkpowder legt in haar nieuwe veiligheidscampagne ook de nadruk op veilig werken op kantoor en een veilige rijstijl voor de mensen die vaak onderweg zijn. Centraal staan de zes veiligheidsregels die voor alle medewerkers gelden. De nieuwe campagne zorgt voor eenheid in alle geledingen als het om veilig werken gaat. Op alle locaties binnen de business group wordt hard gewerkt aan het bevorderen van veilig gedrag. Alleen: iedereen doet het op zijn eigen manier, en soms lopen in de communicatie de regels voor veilig gedrag en andere regels (bijvoorbeeld over hygiëne) door elkaar. Het is nu tijd om dat te stroomlijnen - zonder afbreuk te doen aan al het werk dat al verzet is. Zo ontstaat één gezicht/taal en een logische opbouw. De SHE-stuurgroep (Safety, Health & Environment) nam die taak op zich. De (huis)regels en ander materiaal dat al in gebruik is werden geïnventariseerd, en daaruit ontstonden zes nieuwe, voor iedereen geldende regels – elk met bijbehorend communicatiemateriaal. Er is themamateriaal gemaakt voor specifieke risico’s zoals de ‘Lock out, tag out’ procedure (waarbij een machine buiten werking wordt gesteld, tijdens onderhoud) machineveiligheid en veiligheid op kantoren. Input hiervoor was de informatie in de waaier voor veiligheidsobservaties die binnen de business group in gebruik is. Invoering in eigen tempo HR-manager Butter & Milkpowder Jurriaan Graaff, werkt samen met Geke Naaktgeboren, QA-manager Cheese, Butter & Milkpowder aan veiligheid. ‘Voor het vaststellen van de algemene veilig gedragsregels hebben we uiteraard goed gekeken naar de regels die op locaties al worden gehanteerd, zodat we daar zoveel mogelijk op aansluiten. Dat is belangrijk; we willen dat iedereen ze onderschrijft.’ En iedereen is ook echt iedereen. Want, zegt Geke Naaktgeboren: ‘Tot nu toe richtten we ons sterk

op de medewerkers van de productie- en verpakkingslocaties. Maar veilig gedrag moet net zo goed een tweede natuur zijn van mensen op kantoor, medewerkers die de fabrieken vaak bezoeken en iedereen die veel uren op de weg doorbrengt, zoals de medewerkers van commercie. Die spreken we dus ook aan. We hebben nu een poster en banners ter beschikking die we in Nederland kunnen gebruiken, maar zonodig ook in andere landen kunnen inzetten.’ Na de introductie van de gedragsregels in juni gaat in juli de themacampagne van start. Het communicatiemateriaal is binnenkort via een digitale toolkit op intranet te bestellen. Op de locaties rolt het lokale managementteam de campagne in eigen tempo uit. Voor de kantoren zijn Jurriaan Graaff en Geke Naaktgeboren de coördinatoren, ondersteund door Isabel Heg, communication officer Cheese, Butter & Milkpowder.


Spark 39

Resultaten

plat

Merken ze dat de campagne werkt? John Lemmens: ‘Ja. Wij werken hier allebei nog niet zo lang, maar merken dat iedereen de regels paraat heeft. En bij de observatierondes reageren medewerkers open als je hen aanspreekt op hun gedrag. Hoewel de grenzen ook wel eens opgezocht worden.’ Natuurlijk kunnen er ook nog zaken beter, zeggen de twee. Het aantal meldingen van onveilige situaties zou bijvoorbeeld omhoog kunnen. En machines stopzetten blijft voor veel medewerkers moeilijk. Harry Habets: ‘Men voelt zich verantwoordelijk voor het doorgaan van de productie. Onveilig gedrag blijft soms onzichtbaar, maar een afgekeurde partij niet.’ Overstappen op de nieuwe gedragsregels zal even tijd kosten. John Lemmens: ‘Op het moment zit in onze observatierondes naast een inspectie op veiligheid ook een inspectie op arbeidshygiëne. Daar zullen we eerst een nieuw, apart systeem voor moeten opzetten.’

De nieuwe regels voor veilig werken zijn:

Bijschrift: SHE-specialist John Lemmens op observatieronde Foto: Marcel Bekken

• Ik breng mezelf en anderen niet in gevaar • Ik ken de mogelijke risico’s van mijn werk en de geldende veiligheidsvoorschriften en werk hiernaar • Ik werk samen met mijn collega’s om een veilige werkomgeving te creëren • Ik spreek anderen aan op onveilig gedrag • Ik waardeer feedback bij twijfel of ik wel of niet veilig werk • Ik meld onveilige situaties

40 Spark


Met de Vermeer, een kaas uit de ‘A Dutch Masterpiece’ lijn die vooral in de Verenigde Staten groot is, heeft FrieslandCampina sinds maart een wereldkampioen in huis. Hoogste tijd om deze kaas prominent in de Europese winkelschappen te krijgen – met Nederland voorop. In Amersfoort wordt hard gewerkt aan een marketingstrategie onder de vlag van Milner. Intussen zet het team in Steenderen al wekenlang een tandje bij om extra kazen te produceren.

Wereldkampioen Vermeer wordt Milners meesterstuk

Je moet deze kaas echt vertroetelen

Nadat de Vermeerkaas - een exportkaas - de wereldtitel binnensleepte in het Amerikaanse Madison (Wisconsin), groeide de vraag ernaar onder retailers enorm. Alleen: voorlopig moest er nee worden verkocht. De kaas moet namelijk maar liefst 22 weken rijpen om zijn bijzondere smaak te krijgen. Er werd wel flink bij geproduceerd – het volume werd verdrievoudigd - maar daarna was het een kwestie van wachten. In Amersfoort bogen marketeers zich intussen over een strategie om de kaas ook in Europa te introduceren, allereerst in Nederland, onder de vlag van Milner. Milners Meesterstuk wordt daarbij de nieuwe naam van de kampioenskaas in Nederland. Voor de Europese introductie zijn Brenda van Moerkerk (senior brand manager bij Cheese Specialties) en Martijn Morsink (global platform brand manager Milner Europa) verantwoordelijk. ‘Onze Europese strategie is tweeledig’, vertelt Martijn Morsink. ‘Enerzijds zetten we vooral in op het feit dat deze Wereldkampioen een halfvolle kaas (30+) is, anderzijds leggen we de nadruk op het feit dat we het assortiment uitbreiden met een bijzonder

smaakvolle kaas.’ ‘Dat deze kaas een halfvolle kaas is, maakte het winnen van de wereldkampioenschappen extra bijzonder’, vult Brenda van Moerkerk aan. ‘Over dit type kazen is het vooroordeel dat ze minder lekker zijn omdat ze minder vet zijn. Het tegendeel is nu bewezen, en de wereldtitel kan een extra impuls geven aan ons merk Milner.’ Wereldkampioen te koop Vanaf eind augustus (dan pas zijn de kazen voldoende gerijpt) ligt Milners Meesterstuk in de Nederlandse winkels. Daaromheen wordt een bijzondere campagne bedacht. Brenda van Moerkerk: ‘De beste kaas ter wereld is nu ook voor iedereen in Nederland verkrijgbaar’, dat is het achterliggende idee. We werken hard aan de invulling van de campagne, ook op de winkelvloer. Hoe zet je bijvoorbeeld goed en duidelijk neer dat het hier om een wereldkampioen gaat? Consumenten zullen niet zomaar kunnen proeven, maar de smaak kunnen ervaren. De kaas moet een bijzondere plek in de winkel krijgen – liefst letterlijk op een soort podium. We


Spark 41

ontwikkelen daarvoor presentatiemateriaal. Ons doel is dat alle winkels de kaas gaan voeren, en alle consumenten de kaas straks geproefd hebben.’ Bij winkels met een versafdeling moet Milners meesterstuk vast in het assortiment komen.’ Martijn Morsink: ‘In Europa is naast Nederland ook Griekenland een belangrijke afzetmarkt. Milner is daar het grootste merk binnen de Goudse kaas. Daar zetten we de wereldkampioen vanaf volgend jaar met een ‘big bang’ in de markt als een extra gerijpte kaas binnen het reguliere assortiment, waarmee we naast de bestaande ook nieuwe consumenten aanspreken. De prijs is een mooie aanleiding om het merk internationaal sterk te maken.’

‘Deze prijs is een erkenning van ons vakmanschap’ In Steenderen, een locatie waar alleen speciale soorten ronde kazen in kleine series worden gemaakt, is plantmanager Piet Nederhoed amper bekomen van de storm aan publiciteit. Op zijn laptop prijken foto’s van de prijsuitreiking in Amerika, en van de huldiging per rondvaart die hij en zijn team kregen in Amsterdam. In zijn kantoor staat de sculptuur die bij de prijs hoort. ‘Ik heb voor het eerst gezien hoe de kaas in de Amerikaanse supermarkten ligt, heel mooi op gedrapeerde doeken. En in schuitjes, wat we hier niet kennen. Daar wordt de kaas bij de borrel gegeten, met een glas wijn. In de supermarkt staat er een wijnadvies bij: sauvignon blanc.’ Hij en zijn team zijn apetrots. ‘Met deze prijs wordt ons vakmanschap erkend. Ik wil zeker ook de ‘founding fathers’ van de kaas roemen: Martin Bonestroo, Rients Feenstra en Piet van Dijk. Zij stonden zo’n vijftien jaar geleden aan de wieg van het succes.’ Wat de Vermeer zo bijzonder maakt? ‘De Vermeer heeft dezelfde receptuur als de Cantenaar. Een perfecte mix van allerlei bacteriën, die allemaal hun eigen smaak aan de kaas geven. De extra rijping geeft een bijzondere, iets zoete, fruitige smaak. De Vermeer is eigenlijk de oude, betere wijn. Het rijpingsproces luistert heel nauw. De hygiëne is heel belangrijk en de kaas moet voldoende behandeld worden, anders verkleurt de korst. Je moet hem echt vertroetelen.’

Een kampioen kies je zo De World Cheese Contest duurt drie dagen en wordt elke twee jaar gehouden in het Amerikaanse Madison, Wisconsin. Dit jaar dongen maar liefst 2500 kazen mee naar een prijs – onderverdeeld in 82 klassen. Het beoordelen gaat als volgt: de jury neemt monsters van de kazen in de mond, proeft en legt de kaas weer weg – vergelijkbaar met wijn proeven. Ook de omschrijvingen doen aan wijnproeverijen denken. Over de Vermeer werd bijvoorbeeld gezegd dat hij lekker en zuiver van smaak was en voor een magere kaas toch een zachte consistentie had die lekker wegsmelt in de mond. Net als bij wijn wordt bij kaas de smaak bepaald door een combinatie van receptuur, de regio waar hij gemaakt is en de tijd dat hij gerijpt heeft.

De kaasmakers uit Steenderen Foto: Harrie Meijer

42 Spark De werkmaatschappij FrieslandCampina Butter & Milkpowder ontwikkelt, produceert en vermarkt jaarlijks zo'n 180.000 ton boter, boterolie en melkvetfracties. De productie gebeurt in de fabrieken in Lochem, Den Bosch en Noordwijk (alle in Nederland). Een gedeelte van de boter vindt zijn weg naar de consument onder de merknamen Campina Botergoud en Frau Antje. Het leeuwendeel van de boter plus de boterolie en melkvetfracties is bestemd voor de industrie en wordt verwerkt in onder meer bakkerij-, ijs- en chocoladeproducten. De rest wordt als bulkboter verkocht. Tevens produceert Lochem op jaarbasis circa 100.000 ton melkpoeder, grotendeels bestemd voor Consumer Products International en Consumer Products Europe.


FrieslandCampina Butter & Milkpowder op weg naar kostleiderschap

Managing director Martien van den Hoven: ‘We willen toegevoegde waarde bieden aan consumentenproducten en IPS’ Foto: Marcel Bekken

'Boter is een goed en eerlijk product’


FrieslandCampina Butter & Milkpowder wil kostleider zijn in de segmenten melkpoeder en bulkboter. Tegelijkertijd zet de werkmaatschappij stevig in op innovatie. Dat bulkboter en melkpoeder zich aan het einde van de keten in melkvalorisatie bevinden, maakt het voor Martien van den Hoven, managing director FrieslandCampina Butter & Milkpowder, des te uitdagender. ‘Het is dan juist de kunst om deze melk tegen zo laag mogelijke kosten te verwerken zodat we de beste melkprijs kunnen bieden aan onze leden-melkveehouders.’

voor haar rekening. Hoe bereidt de werkmaatschappij zich hier op voor? 'Leidraad voor de komende jaren is ons langetermijnplan (Long Range Plan, LRP) waarin kostleiderschap in bulkboter en melkpoeder centraal staat. We hebben hiervoor een aantal bouwstenen benoemd. Bijvoorbeeld zo goedkoop en efficiënt mogelijk produceren volgens het ‘first time right’ principe. We zetten ook in op key accountmanagement, het intensief samenwerken met grote afnemers. Onlangs zijn we, als eerste binnen FrieslandCampina, overgegaan op Summit. Daarmee maken we als concern een enorme efficiency-slag. Een volgend belangrijk project wordt Sales & Operations Planning. Hierbij brengen we op een structurele en objectieve manier de aanvoer van grondstoffen en de sales forecast met elkaar in overeenstemming.’ Ook gaat FrieslandCampina Butter & Milkpowder werken volgens de ‘menu card'. Klanten kunnen kiezen uit een standaard productportfolio. Willen ze iets extra's, dan kost dat ook extra. Cash cow Innovatie, de motor van een organisatie, blijft belangrijk. De werkmaatschappij wil met name toegevoegde waarde bieden aan consumentenproducten en Industrial Product Specialties (IPS). ‘Samen met FrieslandCampina Domo werken we aan verbetering van Milk Prism, het uitfilteren van eiwitten bestemd voor babyvoeding en medicinale toepassingen. We zetten ook zwaar in op het verder ontwikkelen van onze fractioneringstechnologie waarmee we botervet verschillende smeltpunten geven.’

Speerpunten Met de afschaffing van de Europese melkquota in 2015 (zie ook pagina 6 en 7) wordt die uitdaging alleen nog maar groter. De verwachting is dat er op termijn meer melk naar het concern komt. Omdat boter en melkpoeder in route2020 worden aangemerkt als een van de zes speerpunten voor waardegroei, neemt FrieslandCampina Butter & Milkpowder de verwerking van deze extra stroom grotendeels

Wat consumentenboter betreft, houdt FrieslandCampina Butter & Milkpowder voor Duitsland en Nederland vast aan de cash cow strategie. Consumentenboter heeft een hoog marktaandeel en grote opbrengsten die worden gebruikt om in andere producten te investeren. Maar ook in consumentenboter zélf, want: ‘Ook een cash cow moet je te eten geven, anders gaat ze dood.' Prioriteit heeft ook het opvijzelen van het imago van botervet: ‘De gemiddelde consument denkt niet zo positief over botervet. Recent wetenschappelijk onderzoek laat zien dat er veel genuanceerder tegen melkvet in ons voedingspatroon kan worden aangekeken, dan de media ons doen geloven. Boter is een goed en eerlijk product. We hopen dat we met eerlijke, neutrale communicatie over boter het tij kunnen keren en dat consumenten dit prachtige product in ere herstellen.’

Spark 43

Het langetermijnplan van FrieslandCampina Butter & Milkpowder is de doorvertaling van route2020. Het plan is gericht op kostleiderschap in melkpoeder en bulkboter. De komende tijd zet de werkmaatschappij in op: Zo goedkoop en efficiënt mogelijk produceren (first time right) Werken volgens ‘menu card’ Key accountmanagement sales en operations Planning (meer automatisering) Verbeteren van het Imago van botervet bij consument Innovatie bij consumentenproducten en Industrial Product Specialties (IPS)

44 Spark

Juni 2012

De ‘Goodness of Milk’ in Peak In Nigeria is Peak synoniem voor melk. Peak Evap wordt zelfs de ‘echte’ melk genoemd. Peak is het oudste, bekendste en meest gewaardeerde merk voor melk in Nigeria met veruit het grootste marktaandeel. Peak is verkrijgbaar in een aantal producten geëvaporeerde melk, poedermelk, melk voor opgroeiende kinderen (GUM, growing up milk) en chocolademelk in poedervorm. Het merk Peak is al bijna 60 jaar in Nigeria verkrijgbaar en het wordt al bijna 40 jaar in Nigeria geproduceerd’, aldus Sharam Jha, marketing director bij FrieslandCampina WAMCO Nigeria. Over de kracht van het merk kunnen Sharam en zijn collega Joshua Abuh, sr. brand manager, alleen maar tevreden zijn. Maar ze zouden heel graag zien dat er in Nigeria meer melk werd gedronken. ‘In de huishoudens waar melk op tafel komt, gebeurt dat maar twee keer per week. Het verbruik per hoofd van de bevolking is nog erg laag, zeker vergeleken met Europese landen. Wat we graag willen is dat meer mensen melk gaan gebruiken en dat de mensen die dat al doen, het wat vaker gaan gebruiken.’ En aangezien Peak marktleider is, vindt men dat Peak ook leidend is in de categorie zuivel. Joshua en Sharam zijn ervan overtuigd dat ze met melk een belangrijke boodschap hebben voor de Nigerianen: melk is gezond.

Merken in Nigeria

‘Wij dragen de boodschap van de ‘Goodness of Milk’ uit. Er zijn drie films gemaakt over de positieve eigenschappen van melk voor je gezondheid. We vertellen op een directe manier dat consumenten sterker, slimmer en mooier worden van zuivelproducten. ‘De boodschap is vooral bedoeld voor moeders, die invloed hebben op de eetgewoonten van hun kinderen. We richten ons op kinderen in de schoolgaande leeftijd en op jongeren op universiteiten. We denken dat we de consumptiepatronen van relatief jonge mensen het beste kunnen veranderen.’ Joshua Abuh: ‘Ons doel is consumenten aan te moedigen om melk drie keer per week in plaats van twee keer per week te gebruiken. En de consumenten die nog geen melk gebruiken, te overtuigen van de goede eigenschappen van melk. Wij voeren de komende tijd intensief campagne.’ Die drie boodschappen zijn te zien in drie films – allemaal gebruik makend van een beetje overdrijving en een liedje dat in je hoofd blijft zitten. Ze worden uitgezonden via tv en via social media. ‘Daar krijgen we heel veel goede reacties op’, aldus Sharam Jha. De tv-films worden de komende tijd ook in twee of drie talen van lokale stammen gemaakt. ‘We kennen in Nigeria 250 stamtalen. Gelukkig kent het grootste deel van de bevolking tenminste een van de belangrijkste talen. Daar richten we ons dus op.’

De filmpjes zijn te zien via You Tube als: ‘Beauty’ Peak Milk, ‘Strength’ Peak Milk en ‘Brain Power’ Peak Milk

Spark nr.2. Melkveehouders en medewerkers samen op pad voor de megaconsumentenactie, Campina Dichtbij, zie pag. 28

Recommend Documents