Sourcing, regie en verandering in IT organisaties Het gaat alle kanten op en wie weet nog hoe het zit? NGI Afdeling Noord Groningen 9 oktober 2012 Frank Willems
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Wie is Frank Willems?
Wie is Frank Willems? Managing Partner Twynstra Gudde en Lector Hanzehogeschool,
Expert en vernieuwer in regisseren en sourcing, Onderzoek, lezingen en publicaties over regie, sociale netwerken en verandermanagement, bestuurslid Dorpsraad,
Betrokken verbinder, Mede oprichter en
Wedstrijdzeiler, Ontwikkel Leiderschapsmaster
702 © Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Agenda – Sourcing – Regie – Crowdsourcing
– Sociale netwerken en samenwerken – Leiderschap en veranderen
© Twynstra Gudde 9-10-2012
3
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Sourcing
© Twynstra Gudde 9-10-2012
4
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Sourcing speelt in op verandering – Succesvolle personen en organisaties ontdekken steeds meer waar ze echt goed in zijn en schakelen anderen in om dat te laten doen waar die ander goed in is – Dat vraagt om slim organiseren van je capaciteiten en weten hoe je alles wat nodig is om je doelen te bereiken slim kan organiseren – En dat vraagt om energie, passie, discipline, verandervermogen en op klant ingespeelde principes zoals Value Proposition, Lean Management en regie © Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Sourcing definitie Het dynamisch plannen en organiseren van de ondersteunende processen,
mensen, middelen en capaciteiten, die benodigd zijn om de doelen
van de business te halen
© Twynstra Gudde 9-10-2012
6
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Welke waarde draagt product/dienst bij aan de business
Lage toegevoegde waarde
Hoge toegevoegde waarde
Het Kraljic inkoopmodel voor uitleg sourcing
Hefboom
Strategisch
Routine
Bottleneck
Inkooprisico en marktcomplexiteit Is het een standaard of gespecialiseerd product?
Standaard © Twynstra Gudde 9-10-2012
Gespecialiseerd 9
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Welke waarde draagt product/dienst bij aan de bedrijfsvoering
Lage toegevoegde waarde
Hoge toegevoegde waarde
De sourcing oplossingen geplot op dit model 2e generatie sourcing
4e generatie sourcing Sociale Innovatie
Crowd sourcing
HefboomBusiness Proces
Strategisch
Outsourcing
Business development
Backoffice outsourcing
3e generatie sourcing Shared Service Centers
Facilities outsourcing
DataCenter outsourcing
Routine Outsourcing
workplace mgt
1e generatie sourcing
Operations outsourcing
Knelpunt Workinnovation
2e generatie sourcing
Inkooprisico en marktcomplexiteit Is het een standaard of gespecialiseerd product?
Standaard © Twynstra Gudde 9-10-2012
Gespecialiseerd
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Sourcing vanuit perspectief waardepropositie Regie met focus op standaardisatie Samenwerken Shared Service Center Uitbesteden
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Regie met focus op specialisme en samenwerking
Wat is mate waarin het product / dienst toegevoegde waarde levert voor organisatie XXX?
Beperkte toegevoegde waarde
Veel toegevoegde waarde
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Hefboom
ICT Databeheer
Regie uitgeverij Huisvest projecten Laboratoria Archief 2.0 Literatuur search
Strategisch FMI/E
Huisv. Projecten ICT applicatie ontw. Meldpunt Archief kantoor ICT werkplekken AO&D Tekenkamer ICT beheer infra Uitgeverij Bibliotheek Chaufeursdiensten Repro centrum Koel/ vries Beveiliging Energie MOD Receptie / DC OHD Telefonie Schoonmaak Cleanroom Afval Werkplaats schoonmaak Catering Groenvoorziening Routine Knelpunt Verkijgbaarheid in de markt Is het een standaard of een gespecialiseerd product?
Standaard
Gespecialiseerd
Operational Excellence Product Leadership Customer intimacy © Twynstra Gudde 9-10-2012
12
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Positionering producten en diensten
Toegevoegde waarde voor organisatie xxxx
Cleanroom schoonmaak
Energievoorziening Plaagdier Beveiliging Tekenkamer beheersing Receptie IRAS Onderhoud Regie Uitgeverij Chauffeursdiensten Koel en vries
Advies Ontwikkeling & Afvalinzameling Consultancy Huisvestingsprojecten Documentatie Wasserij Wagenparkbeheer DatabaseHosting Distributiecentrum Ruimtebeheer Vormgeving / DTP Opslag + Backup Externe Toegang Meldpunt Projectleiding ServerbeheerApplicatiebeheer Redactie rapporten Kantoorschoonmaak Catering Pre-print en print WerkgroepOmgeving Pendel Kamerplanten Verhuizingen Werkplek Applicatie Basis ondersteuning ontwikkeling Infrastructuur Servicedesk Mobiele Fotografie Groenvoorziening Werkplekomgeving Werkplaats Mobiele Email + Fijn Mech. agenda Techniek/Elektronica Decentraal Printen + Email + Agenda Kopieren WerkplekInrichting Telecom Kalibratie
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Inkooprisico Is het een standaard of een gespecialiseerd product?
13
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Regie
© Twynstra Gudde 9-10-2012
14
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Op weg naar een regie organisatie Regie organisatie Demand management
Supply management
Klanten
Beleid
Advies
Regie organisatie
Accountmanagement
Samenwerken met leveranciers
Portfoliomanagement
Leveranciers
Team van medewerkers
Performance management Administratieve besturing
© Twynstra Gudde 9-10-2012
15
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Regie op basis van 9-vlaksmodel Primair proces
Regie
Ondersteunende diensten
Richten
Bepalen strategie primair proces
Bepalen strategie faciliteiten, informatievoorzieni ng en regie
Bepalen strategie ondersteunende diensten
Inrichten
Ontwerpen en plannen primair proces
Ontwerpen en plannen faciliteiten, informatie voorziening en regie
Ontwerpen en plannen ondersteunende diensten
Verrichten
Exploiteren
Beheren en gebruiken faciliteiten en informatievoorzieni ngen
Beheren en exploiteren ondersteunende diensten
primair proces
© Twynstra Gudde 9-10-2012
16
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Regiemodel met mix Facilitair en ICT Primair proces
Regie
Ondersteunende diensten
Richten
Inrichten
Bepalen strategie Bepalen strategie primair proces faciliteiten, Governance en informatievoorzieni Architectuur ng en regie
Bepalen strategie ondersteunende diensten
Samenwerken en project Ontwerpen en besturing plannen primair plannen faciliteiten, plannen proces Informatie informatie ondersteunende Sourcing en diensten managementvoorziening management regie Account en mgt Ontwerpen en Portfolio Ontwerpen en
Functioneel beheer
Contract mgt Sourcing en performance administratie Verrichten Exploiteren Beheren en Beheren en monitoring gebruiken exploiteren primair proces Functioneel faciliteiten en ondersteunende beheer informatievoorzieni diensten © Twynstra Gudde 9-10-2012 ngen
Contract mgt en performance monitoring
=ICT regierol
=FB en ICT regierol
17
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Standaardfuncties in de informatievoorziening
Op 9-vlaksmodel gematched door HRM werkgroep CIO platform
Richten
Bedrijfsvoering
Regie
(ICT) services
– Opdrachtgever
– Informatiesysteem architect
– Applicatie – software architect
– Bedrijfsproces architect
– IS portfolio manager
– ICT infrastructuur architect
– Service Delivery architect
– ICT operatie architect
– Projectportfolio manager – Risk manager
Inrichten
Verrichten
– Bedrijfsproces manager
– Informatiesysteem manager
– Applicatie software manager
– Bedrijfsproces ontwerper
– Informatiesysteem ontwerper
– Applicatie software ontwerper
– Bedrijfsproces bouwer
– Informatiesysteem bouwer
– Applicatie software bouwer
– Bedrijfsproces tester
– Informatiesysteem tester
– ICT infrastructuur manager
– Service Delivery Manager
– ICT infrastructuur ontwerper
– Project en programma manager
– ICT infrastructuur bouwer
– Contractmanager
– ICT operatie manager
– Kwalitieitsborger
– Kwaliteitsborger IS
– Kwaliteitsborger software
– Functioneel procesondersteuner
– Functioneel beheerder IS
– Techn. ondrst. applicatie sw
– Technisch procesondersteuner
– Techn. ondrst. Service Delivery
– Techn. ondrst. ICT infrastructuur
– Security Officer
– Techn. ondrst. ICT operatie – Supportmedewerker Helpdesk
© Twynstra Gudde 9-10-2012
18
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Matching met ITIL V2 en V3 Bedrijfsvoering
Regie
(ICT) services
Richten
Bepalen strategie bedrijfsvoering
Bepalen strategie informatie voorziening en regie
Bepalen strategie ICT service
Inrichten
Ontwerpen en plannen bedrijfsvoering
Ontwerpen en plannen informatie voorziening en regie
Ontwerpen en plannen ICT service
Verrichten
Exploiteren
Beheren en gebruiken informatie voorzieningen
Beheren en exploiteren ICT services
bedrijfsvoering
© Twynstra Gudde 9-10-2012
19
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
CMMi acquisitie geplot op 9 vlaksmodel Richten
Bedrijfsvoering
Regie
(ICT) services
Bepalen strategie bedrijfsvoering
ICT Governance Bepalen strategie informatie Strategy voorziening en Project Portfolio management regie
Bepalen strategie ICT service
CRM
System Portfolio management
Architecture Management
Inrichten
Ontwerpen en plannen bedrijfsvoering
Ontwerpen en & Ontwerpen en Project Monit. Control plannen plannen ICT Project Planning Measurement and informatie service Analysis voorziening en Process & Product QA regie Sol. & Suppl. Agr. Dev. Acquisition Management
Verrichten
Exploiteren Eisen Management Beheren en Beheren en Configuration bedrijfsvoering gebruiken Management exploiteren ICT informatievoozien services ingen
© Twynstra Gudde 9-10-2012
In ontwikkeling CMMI acq
20
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Kernprocessen in de business keten Regiemodel gebaseerd op: Requirements management, project- en change management Interne klant
Richten
Bepalen strategie bedrijfsvoering
Regie
Bepalen strategie informatie voorziening en regie
(IT) Dienstverlening
Bepalen strategie ICT service
Technologiekeuze en innovatie
Business strategie
Inrichten
Ontwerpen en plannen bedrijfsvoering
Ontwerpen en plannen informatie voorziening en regie
Projectinitiatie en wijzigingen
Verrichten
© Twynstra Gudde 9-10-2012
service
Ontwikkelen systemen en diensten
Exploiteren bedrijfsvoering
Verzoek om dienstverlening
Ontwerpen en plannen ICT
Beheren en gebruiken informatievoor-zieningen
Beheren en exploiteren ICT services
Leveren diensten
21 21
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Regieprocesmodel vanuit CMMI level 3 bezien Interne klant
Regie
(IT) Dienstverlening
Richten Strategisch overleg
Vernieuwingsvoorstel
Architectuur mgt
1. Verzoek om nieuw product of dienst
Service portfolio mgt
Strategie & samenwerking
Governance
Inkoop en aanbesteding
Vernieuwingsvoorstel leverancier
Projecten Vernieuwingsvoorstel Verbeteringsvoorstel
Inrichten
Monitoring KPI’s
Relatiebeheer
Project monitoring & control
Rapportage
Tactisch overleg
Monitoring KPI’s
1. Verzoek om wijziging op bestaande product of dienst
Verbeteringsvoorstel leverancier
Wijzigingsproces
Structurele problemen
Verbeteringsvoorstel
Klanttevredenheidsonderzoek
Verrichten
Klachten binnen SLA 2. Incident melding dienstverlening
Rapportage
Meting en analyse Klachten buiten SLA
Incidentafhandeling
Monitoring KPI’s
Operationeel overleg
Verbetering dienstverlening /oplossen incidenten
Leveren diensten © Twynstra Gudde 9-10-2012
22
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
3. CMMI - Het projectenproces, detail 1/2
Intake uitvoeren
S t a rt
Go
1a Uitvoeren intake/ontwikkel klanteisen Ontwikkel klanteisen
Bepaal scope en behoeften via intake
Business Consultant
Ontwikkelen en valideren eisen 2a Ontwikkel Producteisen/ oplossingen
No go
2b Analyseer en valideer eisen
Identificeer
Valideer eisen en stel impact vast
Wijs de eisen toe per productcomponent
Analyseer en balanceer eisen
interface eisen
Analyseer eisen Leg product en productcomponenteisen vast
Inschatten proj.
Go
2c Maak schattingen
Maak schattingen van inspanningen en kosten
Definieer de projectlevenscyclus
Voorbereiden project 3a Maak projectplan
No go
3b Verkrijg commitment voor het plan
Leg het projectplan vast
Verkrijg commitment voor het plan
Plan de betrokkenheid van belanghebbenden
Breng het plan in lijn met beschikbare mensen en middelen
Contracteren
Go
3c Leg overeenkomst vast
Leg leveranciersovereenkomst vast
No go
Stel consequenties voor bestaande contracten vast
Selecteer leveranciers Leg een definitie vast van benodigde functionaliteit
Leg operationele concepten en scenario's vast
Bepaal schattingen van attributen van tussen producten
Bepaal de scope van het project
Deliverymgr RFP proces
Plan de benodigde kennis en vaardigheden
Plan management van gegevens
Preview plannen die invloed op het project hebben
Bepaal aankoopsoort
Projectmanager
Contractmanager
Identificeer projectrisico's
Leg budget en de planning vast
Projectmanager & Resource mgt
© Twynstra Gudde 9-10-2012
23
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
3. CMMI - Het projectenproces, detail 2/2 Beheer
Change proces
Ontwerp oplossingen 4a Selecteer productcomponent
4b Stel het ontwerp op
Selecteer oplossingen voor productcomponent
Maak functioneel ontwerp
Ontwikkel alternatieve oplossingen en selectiecriteria
Ontwerp interfaces met behulp van criteria
Requirements Services
Requirements Services Functioneel ontwerper
Go
4c Stel design & build op
No go
Voer verificatie uit
Stel T.O op
Ontwikkel product ondersteunende documentatie
Implementeer het ontwerp
Leg technische specificatie en testeisen vast
Ontwerp het product of het product-component
5a Bereid verificatie voor
5b Testen
Richt verificatieprocedures en criteria in
Analyseer collegiale previewgegevens
Analyseer de verificatiebevindingen en bepaal correctieve maatregelen
Richt de verificatieomgeving in
Voer collegiale previews uit
Voer verificatie uit
Selecteer (tussen) producten voor verificatie
Testcoordinator Maak detail testplan
Applicatie beheerder & Functioneel beheerder
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Bereid collegiale previews voor
Testcoordinator
Productintegratie
Go
6a Bereid in productiename en implementatie voor
5c Verifieer geselecteerde (tussen)producten
Testcoordinator
No go
Richt procedure en criteria in voor productintegratie
Richt een werkomgeving voor productintegratie in
6b Neem product in beheer en voer nazorg uit
Decharge project
Voer nazorg uit
Bepaal de integratievolgorde
Applicatie beheerder & Functioneel beheerder
Lever afgesproken product op en wijzig SLA
Demand/Account Mgr & Projectmanager & Applicatie beheerder & Functioneel Beheerder & Supply mgr
24
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Voorbeeld regieketen op 9-vlaksmodel Bedrijfsvoering
Richten
Bepalen strategie bedrijfsvoering
Regie
Services
Strategy Bepalen strategie
informatie voorziening en Governance regie Architecture Management Project Portfolio Project portf management mngt
Inrichten
Demand org
Projecten Verrichten Appl mgt
Infra mgt
Bepalen strategie ICT service Opstellen Infra architectuur ontwikkeling
System Portfolio management
Ontwerpen en plannen Ontwerpen en plannen ICT Resource CRM mngt Measurement informatie voorziening en & service Project Project Project Monit. & Control analysis Acq mngt planning Kennis mngt regie resources Project Planning Project Project Project Sol & supp intake mngtMeasurement realisatieand Analysis Project aggr dev Kwaliteits resources Project Proces borging Process&&prod Product QA support quality assRelease & Sol. & Suppl. Agr. Dev. Service level Uitvoeren Applicatie Change (tac) managementimpact analyse Supplier mngt integratie Eisen mngt SLM op Service Acquisition UPC’s management Eisen Management ITILBeheren Exploiteren bedrijfsvoering en gebruiken Beheren en exploiteren Management Technisch Change / informatievoozieningen ICT servicesbeheer config Service Service desk Service Management Applicatie Technisch app management Op service beheer onderhoud management Ontwerpen en plannen bedrijfsvoering
© Twynstra Gudde 9-10-2012
25
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Sourcingflowchart Benodigde capaciteit Hoog/gemiddeld
Ja
Risico’s te managen?
Nee
Nee Kostenreductie Stabiel? van belang?
Laag
Impact Strategisch? business
Volwassen dienst?
Nee
Ja
Ja Ja
Voordeel door samenwerking?
Nee
Nee
Onder controle?
Ja Start samenwerking
Eerst verbeteren en Zelf capaciteit extern inkopen
3e generatie en Kraljic 2e generatie en Kraljic segment strategisch of Gudde 9-10-2012 segment strategisch of © Twynstra hefboom knelpunt
Samen verbeteren evt. uitbesteden 2e/3e generatie en Kraljic segment knelpunt of routine
Uitbesteden Uitbesteden 1e/2e generatie en Kraljic segment26 Routine
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Crowdsourcing
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Crowdsourcing, Tribes en Co-creatie – Crowdsourcing is een 4e generatie sourcing oplossing – Crowdsourcing is het uitbesteden van taken, die traditioneel worden uitgevoerd door een werknemer of leverancier, tot een ongedefinieerde, grote groep van mensen of community, via een open oproep. – Een ‘tribe’ is een groep mensen die met elkaar zijn verbonden via een passie of een idee, aangevoerd door een leider – Co-creatie is een business-strategie waarmee klanten helpen productvernieuwing of productverbetering te realiseren
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Crowdsourcing – The Crowdsourcing filosofie was als eerste geintroduceerd aan rond 2000 met James Surowiecki's boek ‘The Wisdom of Crowds’. – De term 'Crowdsourcing' is voor het eerst gebruikt in 2006 door Jeff Howe, redacteur van Wired uit een samenstelling van de woorden ‘crowd’ en ‘sourcing’ – Andere belangrijke ‘thought leaders’ in Crowdsourcing zijn Don Tapscott met Wikinomics and Marcowikinomics en Charlene Li en Josh Bernoff met Groundswell – Een meer gedetailleerde definitie was geintroduceerd op Wikipedia door Henk van Ess in September 2010 "Crowdsourcing is channeling the experts desire to solve a problem and then freely sharing the answer with everyone” © Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Vangstenregistratie slim benutten data
Vangstenregistratie.nl, 7000 vissers leveren een community 350000 van sportvissers en het ministerie van EZ, Landbouw en Innovatie waardevolle kennis © Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Last.fm je personal community radio station
Last.fm online en legaal community radiostation voor leden (3euro/mnd) gebaseerd op jouw muziekvoorkeuren. Scrobble met iTunes en je iPod en last.fm vindt nieuwe muziek en legt links met leden met dezelfde smaak
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Nike+ iTunes: hardlopen met een community
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
En het Datema Wikipilot project
In 2010 werkten we aan een nautisch informatie project met veertig studenten van drie schools van Hanzehogeschool, Datema en een team van docenten en onderzoekers van Hanze, met ondersteuning van Syntens en een community van zeevarenden als ons klankbord. Zowel de technologie en de community werden parallel ontwikkeld, met behulp van Scrum en de allernieuwste ontwikkeltools. Alles in een korte tijd (3 maanden). We staan nu aan het begin van de tweede fase waarin we de eerste prototype kunnen toepassen en verder doorontwikkelen aan de opbouw van de community om de prototypes te gebruiken en de nautische gegevens te delen. © Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
4 basisprincipes voor Crowdsourcing strategie Principe 1: Mensen
Is jouw community genoeg gedreven op passie en hoe participeert iedereen? Tip: Gebruik de Groundswell Social Technographic profile
http://www.forrester.com/empowered/tool_consumer.html
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
4 basisprincipes voor Crowdsourcing strategie Principe 2: Doelen
Wat zijn je doelen? Wil je praten of luisteren met de community
of mobiliseer je energie voor het oplossen van een probleem? Listening: Luister naar de community voor onderzoek en een beter begrip van klanten. Dit doel past het meest bij marketing ontwikkeling Talking: Gebruik je community om een idee of merk te verspreiden. Dit doel past bij uitbreiden van digitale marketing initiatieven en interactieve kanalen Energizing: Verbindt de meest enthousiaste klanten en de community met elkaar om de kracht van hun verbinding te benutten. Past ook in merkversterking Supporting: Stel een gemeenschap van klanten samen en faciliteer dat ze elkaar en de organisatie helpen en ondersteunen. Past ook bij het delen van beperkt aanwezige kennis of ervaring
Embracing: Integreer de ideeën van de community met de organisatie en laat hen helpen om uw diensten en producten te verbeteren © Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
4 basisprincipes voor Crowdsourcing strategie Principe 3: Strategie
– Hoe regisseer je de relatie met de community en hoe leidt dit tot veranderingen? – Hoe bereik je een hoger niveau van participatie? – Wat is jouw rol?
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
4 basisprincipes voor Crowdsourcing strategie Principe 4: Technologie
Welke tools zijn handig en nuttig? – Zelfbouwen – Socialtext….praktisch en snel inzetbaar
– Wordpress….als je geduld hebt, veel zelf doen – Sharepoint 2010….even wachten komt eraan – …
– Kant en klaar – Ning…gemakkelijk instappen, wel commercieel verdienmodel – Google…standaard in gebruik, alleen waar is mijn data? – Winkwaves Kenniscafé..slim opgezet, niet gratis. Enkele pilots draaien bij Hanzehogeschool
– Social Media ondersteunt Crowdsourcing enorm © Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Hoe regisseer je crowdsourcing? Crowdsourcing kan je niet sturen; de community is leidend Sociale netwerken drijven op vertrouwen, kwaliteit, sociaal kapitaal en belang
Sociaal netwerk ≠ Social Media © Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Sociale netwerken
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Wat is een sociaal netwerk? – Een netwerk bestaat uit een collectie van actoren die verbonden zijn door ‘ties’. Deze actoren genaamd ‘nodes’ kunnen personen, teams, organisaties en concepten zijn. – Een sociaal netwerk is een sociale structuur samengesteld uit ‘nodes’, die verbonden zijn (connected) door een of meer specifieke types van wederzijdse afhankelijkheid, zoals vriendschap, gemeenschappelijke interesses, afkeer, beliefs, kennis of prestige
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Nicholas Christakis over sociale netwerken
Video Christakis
http://www.ted.com/talks/nicholas_christakis_the_hidden_influence_of_social_networks.html
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Sociale netwerken: LinkedIn visualisatie
© Twynstra Gudde 9-10-2012
http://inmaps.linkedinlabs.com/network
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Concepten uit sociale netwerkanalyse – Nicholas Christakis: Onze ervaring met de wereld hangt af van deze feitelijke structuur van de netwerken waar we deel van uitmaken en van al wat beweegt door dit netwerk – Ronald Burt: mensen focussen op activiteiten binnen hun eigen groep en dat veroorzaakt ‘structural holes’ in informatieflow tussen groepen
Video Christakis
© Twynstra Gudde 9-10-2012
http://www.ted.com/talks/nicholas_christakis_the_hidden_influence_of_social_networks.html
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Social Capital – Social Capital is een sociologisch concept, dat referereert aan de verbindingen binnen en tussen de sociale netwerken – Het concept van Social Capital geeft de waarde van de sociale relaties weer en de rol van de samenwerking en het vertrouwen om tot collectieve resultaten te komen – De nieuwe kijk op Social Capital concepten bouwt voort op academische interesse voor het oude debat in sociale wetenschappen: de relatie tussen vertrouwen, sociale netwerken en de toepassing binnen de moderne maatschappij – Social Capital is de strategie om relaties te verkrijgen – Grote denkers zijn Robert Putnam, Pierre Bourdieu en James Coleman © Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Start met begrip van de innovatiewet
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Prof. Everett Rogers 1962
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
En de wet van ongelijke participatie In de Internet cultuur is een lurker een persoon die discussies leest op een portal, nieuwsgroepen, chatroom, bestanden alleen download, luistert naar mensen in de VoIPgesprekken of andere interactieve systeem, maar zelden of nooit neemt er actief aan deelneemt (Ridings, Gefen & Arinze, Psychological Barriers: Lurker and Poster Motivation and Behavior in Online Communities 2006 )
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Laggards 16%
Inactives
Collectors
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Late Majority 34%
Spectators
Early Majority 34%
Joiners
Early Adopters 13,5%
Critics
Creators
Innovators 2,5%
Marktaandeel & Participatie
90% Lurkers
Vind deze ‘crowd’ en werk naar het ‘tipping point’ toe
Groundswell ladder van particpatie
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Leiderschap bij regie van sourcing
© Twynstra Gudde 9-10-2012
48
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Leiderschap is vanuit het hart met je klant in contact
Mensen verbinden zich beter met je wanneer je duidelijk kan maken waarom je het doet en niet wat je doet
Gevoel, vertrouwen en intuititie (Lymbische brein)
Waarom Rationaliteit en analytisch vermogen (Neocortex)
Hoe Wat
© Twynstra Gudde 9-10-2012
van binnen naar buiten
49
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Lean Six Sigma; effectief inspelen op klant Define
Measure
Objective
• Specify metric to improve • Understand cause and • Estimate benefit in money effect relationship terms • Identify Vital Few Xs, i.e. • Understand current process the root causes of the and baseline capability problem based on data and facts • Refine benefit estimation
• Define project goal • Understand customer needs • Draft project plan
Visualized cause and effect relationship
Metrics derived from CTQ
CTQ derived from VOC
VOC
VOC
Analyze
Improve
Control
• Monitor effectiveness of solutions • Verify benefit estimation • Deploy full-scale improvement
• Design solutions • Evaluate solutions • Develop solution implementation plan
Solutions, Should-be process
Monitoring system USL
第1・2指 標 定 義
CTQ
CTQ LSL
Risk evaluation Benefit estimation
記入(改訂)日: 月 日 第 版
チーム名
課題定義書 マイルストーン
リスク
起こる 確率
影響の 大きさ
対応策
責任者
期日
新しいロゴが○○月××日 までに承認されなければ、 一部の図の対応がリリース に間に合わなくなる。
H
M
ステアリングコミッテ ィーで決断を求め る。
AN
10/5
H
調査会社に日程を説 明し、対応を依頼す る。必要ならスケジュ ール調整する。
TY
問題 D 定義
月 日
ビジネス ケース (プロジェクト の必要性)
M 測定
月 日
A 分析
月 日
氏名
I 改善
月 日
C 管理
月 日
¥
月 日
役割
時間配分
リソース 目標
顧客 範囲 CTQ
GC Japan Inc. • Proprietary and Confidential
-1-
Tracker
作業ステップ
月
火
第1週 水 木 金
月
火
第2週 水 木
金
月
火
第3週 水 木
A list of vital few Xs and refined benefit estimation
金
顧客調査の結果を期日まで に入手できず、CTQの定義 が遅れる。
M
9/10
Comparison of estimate and realized benefits PerforPlan mance
Implementation plan
Visualized data and facts
Project plan
1W
2W
3W
4W
Risk evaluation
カタログのデザイン クリエイティブコンセプトの設計 コンセプトプレゼン
◆
コンセプト修正
41
39
37
35
33
31
29
27
25
9
7
23
21
5
3
19
17
1
15
校正
13
レイアウト 11
Output
Team charter
印刷見積 印刷
© Twynstra Gudde 9-10-2012
A B C D E
Trial Review conferenc e Operation
Solution Solution Solution A B 50 C
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Veranderen is betekenisgeving
en wordt in interactie ‘veranderd’ of bekrachtigd
© Twynstra Gudde 9-10-2012
51
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Bij organisatieveranderingen zijn vijf manieren van denken te onderkennen Denkwijze
Er verandert iets als je:…
Geeldruk
De belangen van de belangrijkste spelers bij elkaar kunt brengen tot een consensus door middel van een onderhandelingsproces
Blauwdruk
Onderzoekt wat de beste oplossing is en die planmatig implementeert in een rationeel proces
Rooddruk
Mensen op de juiste manier prikkelt, zodat ze zich gewaardeerd en gezien voelen in een sociaal proces
Groendruk
Mensen in leersituaties brengt, ze bewuster en bekwamer maakt waardoor hun vermogens toenemen op het werk in een ontwikkelproces
Witdruk
Spontane evolutie een handje helpt door ruimte te geven waar energie zit en blokkades slecht in een dynamiserend proces
© Twynstra Gudde 9-10-2012
52
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
De vijf kleuren in één oogopslag Geeldruk
Blauwdruk
Rooddruk
Groendruk
Er verandert iets als je....
belangen bij elkaar brengt
eerst denkt en dan (planmatig) doet
mensen op de juiste manier prikkelt
mensen in leersituaties ruimte maakt voor brengt spontane evolutie
in een ....
machtsspel
rationeel proces
ruilexercitie
leerproces
naar....
een haalbare oplossing, win-winsituatie
de beste oplossing, een een motiverende een oplossing die maakbare wereld oplossing, de beste ´fit´ mensen samen vinden
Interventies zoals....
coalitievoming, topstructurering
projectmatig werken, strategische analyse
beoordelen en belonen, gaming en coaching, open space meetings, sociale bijeenkomsten open systems planning zelfsturende teams
door een...
procesbegeleider die zijn macht gebruikt
inhoudelijk expert, een projectleider
HRM-expert, een coachend manager
procesbegeleider die mensen steunt
patroonduider die zichzelf op het spel zet
gericht op...
posities en context
kennis en resultaten
procedures, inspiratie en sfeer
setting en communicatie
complexiteit en betekenissen
Het resultaat is...
onbekend en verschuivend
omschreven en gegarandeerd
bedacht, niet gegarandeerd
geschetst, niet gegarandeerd
onvoorspelbaar
De borging schuilt in...
beleidsdocumenten en machtsbalans, loyaliteit
meten = weten, bijsturen
HRM-systemen, goede lerende organisatie verhoudingen, communicatie
De valkuil schuilt in...
luchtfietserij, loose-loosesituatie
negeren van externe en verstikkende systemen, niemand uitsluiten, irrationele aspecten zachte heelmeesters gebrek aan actie
© Twynstra Gudde 9-10-2012
witdruk
dynamiserend proces
een oplossing die energie losmaakt
zelforganisatie, kwaliteit van dialoog
oppervlakkig begrip, laissez-faire
53
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Vier praktische toepassingen – Communicatie: gemeenschappelijke taal om collectief te praten en beslissen over veranderen zonder ‘scholenstrijd’ … – Diagnose: meervoudig kijken naar mensen, organisaties, vraagstukken.…, vooral als het complex is – Strategie: situationele keus voor een kansrijke ‘kleur’ voor een veranderaanpak. Wat past bij vraagstuk, bij organisatie, bij …? – Veranderaar: besef van eigen voorkeursstijl, aannames, competenties, beperkingen…
© Twynstra Gudde 9-10-2012
54
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Voorbeeld interventies Dominante kleur
Niveau in de organisatie Individu
Groep
Organisatie
Geel
- Personal commitment statement - Outplacement
- Confrontatievergaderingen - Topstructurering
- Verbeteren kwaliteit van arbeid - Strategische allianties
Blauw
- Management by objectives - Hygiënisch werken
- Werken in projecten - Besluitvorming
- Strategisch management - BPR
Rood
- Loopbaanontwikkeling - Werving & selectie
- Sociale activiteiten - Teamrollen (Belbin)
- Belonen in organisaties - Mobiliteit & diversiteit
Groen
- Coaching - Feedback gesprekken
- Teambuilding - Gaming
- Open systems planning - Kwaliteitscirkels
Wit
- T-group - Persoonlijke groei/ opstellingen
- Zelfsturende teams - Open space bijeenkomsten
- Zoekconferenties - Rituelen & mystiek
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Theory U als ‘toolkit’ voor leiders Listening 1:
Downloading
Performing
vanuit gewoontes Vanuit oude patronen
door te handelen in verbinding met het geheel
Prototpying Seeing 2:
Factual listening
met frisse blik
Verschillen zien
Sensing 3: In contact met het systeem
Presencing 4: verbinden met de bron
Empathic listening
Open Mind Open Heart
Het nieuwe uitvoering door verbinding van hoofd, hart en handen
Crystallizing Van visie naar intentie
Loslaten en verbinden met anderen
Open Generative listening Will Vanuit de toekomst en collectieve verbondenheid
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Laten ontstaan
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
De basis voor leiderschap is vertrouwen Resultaat Verantwoordelijkheid
Teamresultaten haal je alleen als iedereen zijn verantwoordelijkheid kent en neemt
Betrokkenheid
Verantwoordelijkheid neem je alleen als je echt betrokken bent
Benoemen wat is
Vertrouwen
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Als je echt betrokken bent, durf je te benoemen wat belangrijk is
Om te durven benoemen wat belangrijk is, moet je elkaar vertrouwen
57
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Effect
Resultaat van juiste leiderschap en co-creatie Ontwikkellijn via co-creatie en Lean Leiderschap
4 3
2
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Energie en tijd
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Crowdsourcing, sociale netwerken en social media voor verbinding met je ‘klant’ – Als je klant toegevoegde waarde ervaart zal hij/zij beter participeren – Crowdsourcing geeft je klanten het gevoel dat ze aandacht krijgen – Met sociale netwerken vind je de juiste peergroep – Social Media zorgt voor trenddata en dialoog – Begin vanuit de waarom vraag en zorg voor vertrouwen, dan gaat het werken
– Realiseer je dat er ook een grote groep is die niet digitaal verbinding zoekt, combineer daarom slim © Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Zo gaat het pas echt werken! – Crowdsourcing en sociale netwerken kan je niet sturen, ze zijn schaalloos, zelforganiserend, onbegrensd en zonder kern – Dus jij bent het netwerk
Wat moet je doen: – Je netwerk zit verrassender in elkaar, kijk, luister en observeer
– Onderdruk de neiging om dezelfde mensen te verzamelen – Ontdek je eigen meerwaarde, zoek je eigen Social Capital – Organiseer aanvulling op je eigen prachtige tekorten en zoek dus de structural holes op © Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
We hebben nieuw gedrag nodig
De ongeletterden van de 21e eeuw zijn niet zij die niet kunnen schrijven of lezen, maar zij die niet weten hoe ze moeten verbinden, herleren en samenwerken Alvin Toffler
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Chaos is nodig voor de doorbraak! Als een rommelig bureau iets zegt over een chaotisch iemand, wat zegt dan een leeg bureau? Albert Einstein
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Feedback op jezelf is essentieel Work hard, play hard, rest hard. Life with passion
Anthony Robbins
© Twynstra Gudde 9-10-2012
Sourcing, regie en verandering in IT organisaties
Frank Willems
[email protected]
Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde.
© Twynstra Gudde 9-10-2012
64