Sociaal Economische Analyse
2013
Dit is een analyse met betrekking tot de economische situatie van de gemeente Deurne. Deurne heeft een gemiddeld inkomen en een hoge werkgelegenheidsfunctie in vergelijking met de regio. Maar heeft ook een hoog werkloosheidspercentage(NWW%) en relatief veel bijstandsuitkeringen.
Fanny van Paassen begeleiders: Erna den Boer & Esther Paree
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
Inhoudsopgave 1.
2. 3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Inleiding 1.1 Situering Gemeente Deurne 1.2 Beschrijving Analyse 1.3 Doelstelling 1.4 Leeswijzer Samenvatting Bevolkingsprofiel 3.1 Aantal inwoners 3.2 Leeftijdsopbouw Arbeidsmarkt 4.1 Beroepsbevolking 4.2 Werkgelegenheid 4.3 Pendel 4.4 Werkloosheid 4.5 Vacatures Inkomen 5.1 Huishoudeninkomen 5.2 Uitkeringsgerechtigden Bedrijventerreinen 6.1 Ontwikkeling bedrijventerreinen 6.2 Gegevens per bedrijventerrein Landbouw 7.1 Ontwikkeling landbouw 7.2 Aantal dieren Detailhandel 8.1 Ontwikkeling detailhandel 8.2 Winkelvloeroppervlak Vrije tijd 9.1 Doelstelling 9.2 Groeimogelijkheden 9.3 Ontwikkeling vrije tijd 9.4 Aantal overnachtingen Bronnenlijst Bijlagen 1. Lijst met definities 2. Top 15 grootste werkgevers in Deurne 3. Aantal vestigingen per sector in Deurne 4. Werkloosheid naar opleidingsniveau 5. Landbouw per kern 6. Aantal dieren per soort 7. Gemiddeld oppervlakte per bedrijf op bedrijventerrein
2 2 2 3 4 5 5 6 7 7 10 12 15 17 18 18 18 22 22 23 24 24 27 28 28 29 30 30 30 30 31 32 33
1
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
1. Inleiding 1.1 Situering Gemeente Deurne De gemeente Deurne is gelegen in de provincie Noord-Brabant in de regio Helmond-De Peel en heeft een oppervlakte van 11.902 km2. Deurne is gelegen in de omgeving van de steden Helmond en Eindhoven. De kern van Deurne heeft een stedelijk karakter en beschikt over vele voorzieningen en relatief veel detailhandel (BRO, 2013). Verder heeft de gemeente Deurne een aantal kerkdorpen met een landelijk karakter: Liessel, Neerkant, Vlierden en Helenaveen. 1.2 Beschrijving analyse Deze analyse is een presentatie van de actuele cijfers hoe de gemeente er economisch voorstaat. In de gemeente Deurne wordt getracht om deze analyse tweejaarlijks uit te voeren. De voorgaande analyses Raadsopdracht 3.4 (2009) en Economische Thermometer (2011) presenteerden al eerder gegevens over de arbeidsmarkt en bedrijvigheid in Deurne. In dit document worden gegevens verzameld met betrekking tot de bevolking, arbeidsmarkt, inkomen en verschillende sectoren (landbouw, detailhandel en vrije tijd). Verschillende jaren zijn in beschouwing genomen om de ontwikkelingen van de afgelopen jaren te beschrijven. De meest recente gegevens van het CBS en het vestigingenregister zijn gebruikt, wat neer komt op het jaar 2011 voor het CBS en voor een periode van 2005-2013 voor het vestigingenregister. Daarnaast, wordt de gemeente Deurne vergeleken met gemeenten uit Helmond-De Peel arbeidsregio (Asten, Helmond, Laarbeek, Gemert-Bakel, Geldrop-Mierlo en Someren) om te zien hoe de gemeente er relatief voorstaat (UWV, 2013). 1.3 Doelstelling Deze analyse heeft als doel om economische ontwikkelingen in beeld te brengen zodat de gemeenteraad, college van Burgemeester en Wethouders en de ambtelijke organisatie hier beter op in kunnen spelen.
2
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne 1.4
Leeswijzer
Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3
Samenvatting; dit hoofdstuk geeft de kernpunten weer. De ontwikkeling van het inwoneraantal en de bevolkingsopbouw van de inwoners van de gemeente Deurne wordt hier omschreven.
Hoofdstuk 4
De arbeidsmarkt, beroepsbevolking en de pendel worden weergegeven in dit hoofdstuk.
Hoofdstuk 5
Het welvaartsniveau (gemiddeld inkomen) wordt in tabelvorm beschreven in dit hoofdstuk.
Hoofdstuk 6
De kerngegevens van de bedrijventerreinen worden in dit hoofdstuk gepresenteerd.
Hoofdstuk 7
In dit hoofdstuk wordt de ontwikkeling van de agrarische sector beschreven. Hier wordt het aantal bedrijven en het aantal banen in de detailhandel omschreven.
Hoofdstuk 8 Hoofdstuk 9
Ten slotte, wordt het aantal vestigingen en het aantal banen in de vrije tijd sector beschreven.
3
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne 2. Samenvatting In de gemeente Deurne wonen ongeveer 30.000 mensen. De vergrijzing is voelbaar in de gemeente Deurne dit heeft gevolgen voor het afnemende inwoneraantal, afnemende beroepsbevolking en meer AOW uitkeringen. De bruto arbeidsparticipatie is relatief laag in Deurne. Dat betekent dat er relatief veel niet-actieven zijn, mensen die niet participeren aan de arbeidsmarkt. De beroepsbevolking in Deurne is relatief oud en steeds beter opgeleid. Daarbij heeft Deurne een hoge werkgelegenheidsfunctie, 46% van de werkzame beroepsbevolking uit Deurne werkt in hun eigen gemeente. Het nietwerkende werkzoekenden percentage(NWW%) van de beroepsbevolking is hoog en nam toe de afgelopen jaren. Het aantal banen en het aantal vestigingen neemt af in de landbouw. Daarnaast, heeft Deurne relatief veel detailhandel en relatief veel leegstand. De werkgelegenheid in de vrije tijd sector nam toe de afgelopen jaren. Het aantal overnachtingen steeg de afgelopen jaren naar 118.357 overnachtingen in 2012.
Indicator
Deurne
Jaar
Vergeleken met regio
Aantal inwoners Beroepsbevolking Bruto arbeidsparticipatie Aandeel hoogopgeleiden Werkgelegenheidsfunctie NWW% Gemiddeld inkomen Algemene bijstand (aantal) Netto voorraad bedrijventerrein(ha.)
31.733 14.500 70.4% 27% 94 7.3% €23.600 300 131.90
2013 2009/2011 2009/2011 2009/2011 2011 Mei 2013 2010 2010 2013
n.v.t. n.v.t. Laag Hoog Hoog Hoog Gemiddeld Hoog Hoog
Kerngegevens bedrijventerreinen en centrum: Aantal bedrijven
Aantal banen
Bedrijventerreinen Centrumgebied
344 (11.4%) 97 (3.2%)
3.426 (25.9%) 832 (6.3%)
Totaal gemeente Deurne
3.017 (100%)
13.211 (100%)
Kerngegevens aandachtssectoren: Aantal bedrijven
Aantal banen
Landbouw en bosbouw Detailhandel Vrije tijd
469 (15.5%) 260 (8.6%) 187 (6.2%)
1.291 (9.7%) 1.296 (9.8%) 639 (4.8%)
Totaal gemeente Deurne
3.017 (100%)
13.211 (100%)
4
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
3. Bevolkingsprofiel De Gemeente Deurne krijgt te maken met een bevolkingskrimp in de toekomst, een oorzaak hiervan is de vergrijzing. 3.1 Aantal inwoners Afnemende groei in het inwoneraantal Op 1 januari 2013 telde de gemeente Deurne 31.733 inwoners. Op 1 januari 1988 woonden er 29.251 personen. Het totaal aantal inwoners steeg hard begin jaren ‟90 tot 2003, toen het zijn piek bereikte van 32.130 inwoners (CBS, 2013). 112,00
110,00 108,00 Deurne
106,00
Asten 104,00
Geldrop-Mierlo
102,00
Gemert-Bakel Helmond
100,00
Laarbeek 98,00
Someren
96,00 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030
94,00
Figuur 1 Geïndexeerde bevolkingsprognose regio Helmond-De Peel (provincie
Noord-Brabant, 2013) In vergelijking met andere gemeenten uit de regio, zal Deurne niet zo sterk groeien. Dit komt doordat Deurne een relatief oude bevolking heeft. Om de vergrijzing en de afnemende bevolkingsgroei aan te pakken is het van belang dat de gemeente zorgt voor genoeg werkgelegenheid in de gemeente en voldoende woningen voor jonge gezinnen (BRO, 2008).
5
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne 3.2 Leeftijdsopbouw Een vergrijzende bevolking De afgelopen jaren had de gemeente Deurne al met vergrijzing te maken door de babyboom die ontstond na de tweede wereldoorlog.
Jonger dan 10 10 tot 20 jaar 20 tot 30 jaar 30 tot 40 jaar 40 tot 50 jaar 50 tot 60 jaar 60 tot 70 jaar 70 tot 80 jaar 80 tot 90 jaar 90 jaar of ouder totaal
1988 4137 (14%) 4783 (16%) 5222 (18%) 4760 (16%) 3832 (13%) 3072 (11%) 2000 (7%) 1043 (4%) 360 (1%) 42 (0%) 29251 (100%)
2012 3195 (10%) 4327 (14%) 3361 (11%) 3245 (10%) 4967 (16%) 5002 (16%) 3911 (12%) 2601 (8%) 1048 (3%) 105 (0%) 31762 (100%)
Tabel 1 Leeftijdsopbouw 1998 en 2012 (CBS, 2013) Tabel 1 laat zien dat er in 1988 relatief veel jongeren waren ten opzichte van ouderen, toen was namelijk de leeftijdscategorie 20-30 jaar het grootste in Deurne. Maar in 2012 was de grootste leeftijdscategorie 50-60 jaar. Dat betekent dat er relatief meer ouderen dan jongeren zijn in de gemeente Deurne dan voorheen. Mogelijk hebben de kinderen van de „babyboom generatie‟ Deurne verlaten, door elders te gaan wonen.
6
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne 4. Arbeidsmarkt In de periode 2009/20111 bestond de beroepsgeschikte bevolking (alle personen tussen de 15 en 65 jaar) uit 20.600 personen. Daarvan zijn 14.500 personen actief op de arbeidsmarkt, dit wordt de beroepsbevolking genoemd (voor definities: zie bijlagen). Hiervan zijn er 13.900 werkzaam en 600 werkloos (CBS, 2013). 4.1 Beroepsbevolking Lichte toename in beroepsbevolking in periode 2004-2011 Sinds 2004 is er een lichte toename in de totale beroepsbevolking. Dus er was geen sprake van een ontmoedigingseffect door de crisis, doordat het aanbod van arbeid steeg. 16
x1000 personen
14 12 10 8
totaal
6
vrouwen
4 2
mannen
0
Figuur 2 Beroepsbevolking (CBS, 2013) Het totaal aantal mannen daalde sinds 2004. Mogelijk komt dit doordat mannen meer huishoudtaken op zich nemen, waardoor ze minder buitenhuis gaan werken. Een andere verklaring zou kunnen zijn dat er door de vergrijzing minder mannen beschikbaar zijn om te gaan werken. Daarentegen is het totaal aantal vrouwen in de beroepsbevolking aan het stijgen sinds 2004. Dit betekent dat er steeds meer vrouwen buitenhuis gaan werken. 4.1.1 Bruto Arbeidsparticipatie Bruto arbeidsparticipatie in Deurne is vrij laag De bruto arbeidsparticipatie geeft weer welk deel van de bevolking tussen de 15 en de 65 werkt of wil werken. Dus de bruto arbeidsparticipatie meet het verschil tussen de beroepsbevolking en de potentiële beroepsbevolking. Het verschil ontstaat doordat niet iedereen van de potentiële beroepsbevolking wil of kan werken, deze personen worden niet-actieven genoemd. Niet-actieven zijn bijvoorbeeld: arbeidsongeschikten, huisvrouwen-mannen, studenten, mensen die met vervroegd pensioen zijn gegaan of mensen die minder dan 12 uur per week beschikbaar zijn.
1
Overal in de tekst waar een periode van bijvoorbeeld 2009/2011 staat wordt een driejaarlijks gemiddelde bedoeld.
7
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
Someren Laarbeek Helmond Gemert-Bakel Geldrop-Mierlo Deurne Asten
70,4
62
64
66
68
70
72
74
Figuur 3 Bruto arbeidsparticipatie regio Helmond-De Peel 2009/2011 (CBS, 2013) In 2001/2003 was de bruto arbeidsparticipatie 65.2% in Deurne. In 2009/2011 was de bruto arbeidsparticipatie 70.4% in Deurne. Dus de bruto arbeidsparticipatie steeg hard de afgelopen jaren. In vergelijking met regio Helmond-De Peel is de bruto arbeidsparticipatie vrij laag. Dit betekent dat er relatief veel niet-actieven zijn. Dit hangt samen met de relatief veel bijstandsuitkeringsgerechtigden. De oorzaak hiervan staat beschreven in 5.2.1 Bijstandsuitkeringen. Niettemin is de bruto arbeidsparticipatie van Deurne ongeveer gelijk aan de gemiddelde bruto arbeidsparticipatie in Nederland (71% in 2010). 4.1.2 Beroepsbevolking naar leeftijd Beroepsbevolking in Deurne relatief oud In 2009/2011 is meer dan de helft van de beroepsbevolking in de leeftijd van 35 en 55 jaar. De arbeidsdeelname van de leeftijdscategorie 45 tot 55 jaar is het grootste in vergelijking met andere leeftijdscategorieën in de gemeente Deurne. Terwijl in Nederland gemiddeld de arbeidsparticipatie van de leeftijdscategorie 25 tot 35 jaar het hoogste is. Dus de beroepsbevolking in Deurne is relatief ouder dan het gemiddelde in Nederland. 4.1.3 Beroepsbevolking naar onderwijsniveau Beroepsbevolking in Deurne is steeds beter opgeleid Een hoog en gevarieerd onderwijs niveau is belangrijk voor een sterk, groeiende en innoverende economie. Door onderwijs te volgen worden er vaardigheden geleerd waardoor de arbeidsproductiviteit wordt verhoogd.
8
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
Onderwijsniveau: hoog Onderwijsniveau: middelbaar Onderwijsniveau: laag
Figuur 4 Beroepsbevolking naar onderwijsniveau (CBS, 2013)
percentages (aandeel totaal gemeente)
Er is een dalende trend in het aantal laagopgeleiden en een toenemende trend in het aantal hoogopgeleiden. Dat betekent dat de beroepsbevolking in Deurne steeds hoger opgeleid is. Het Regionaal Arbeidsmarkt Platform Zuidoost Brabant, waar de gemeente Deurne deel uitmaakt, heeft als doel gesteld in het convenant arbeidsmarkt 2012-2020 dat minimaal 95% van de uitstromers een arbeidsmarktkwalificatie van minimaal mbo niveau 2 (RAP, 2011). Dit betekent dat er gestreefd wordt naar dat de beroepsbevolking voor 95% bestaat uit middelbaar en hoog opgeleiden. Echter in de periode 2009/2011 bestond de beroepsbevolking van Deurne voor 73% uit middelbaar en hoog opgeleiden (CBS, 2013). 60 50 40 30
laag
20
middelbaar
10
hoog
0
Figuur 5 Beroepsbevolking naar onderwijsniveau Helmond-De Peel regio en Nederland in 2009/20112(CBS, 2013) Wanneer men het onderwijsniveau van de gemeente Deurne vergelijkt met andere gemeenten in de regio dan kan men concluderen dat het onderwijsniveau iets hoger is dan in de andere gemeenten. Echter, wanneer men het opleidingsniveau van Deurne vergelijkt met het opleidingsniveau in Nederland dan ziet men dat het aandeel hoogopgeleiden gemiddeld in Nederland hoger is dan het aandeel hoogopgeleiden in 2
Voor Nederland is het jaar 2010 genomen
9
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne Deurne. Om te zorgen dat afgestudeerden na hun studie Deurne niet verlaten is het van belang dat er een aantrekkelijk woon en leefklimaat is. Daarnaast moeten bestaande bedrijven voldoende doorgroeimogelijkheden krijgen (BRO, 2008). 4.2 Werkgelegenheid Werkgelegenheid in Deurne nam af met 4% Om de leefbaarheid op peil te houden in een gemeente is het van belang dat er voldoende werkgelegenheid is. Terwijl het aantal bedrijven steeg de afgelopen jaren, daalde het aantal banen in Deurne. 106 104 102 100
aantal bedrijven
98
aantal banen
96 94 92 2009
2010
2011
2012
2013
Figuur 6 Geïndexeerde ontwikkeling van het aantal banen en bedrijven (Vestigingenregister, 2013)
In 2013 zijn er 3.017 bedrijven gevestigd in Deurne en 13.211 banen (parttime en fulltime). De afgelopen jaren groeide het aantal bedrijven in de gemeente Deurne. Dit betekent dat er meer nieuwe startende ondernemers zijn dan stoppende bedrijven en faillissementen. Daarentegen, daalde het aantal banen de afgelopen jaren. Een oorzaak zou hiervan kunnen zijn dat door de economische crisis bedrijven werden gedwongen om een gedeelte van zijn personeel te ontslaan om het hoofd boven water te kunnen houden. Een andere oorzaak hiervan zou kunnen zijn is dat door automatisering personeel vervangen wordt door machines of doordat mensen efficiënter gaan werken en minder personeel nodig is doordat de arbeidsproductiviteit is gestegen.
Instelling
Totaal arbeidsplaatsen
Savant afdeling thuiszorg Variant schoonmaak service B.V. Zorgboogcentrum de Nieuwenhof Centraal bijzonder jeugdwerk brabant Gemeente Deurne
613 399 388 316 245
Tabel 2 Grootste werkgevers in Deurne (Vestigingenregister, 2013) De grootste werkgevers in Deurne zijn weergegeven in tabel 2, een meer gedetailleerde versie is te vinden in de bijlagen. Opvallend is dat de grootste vier werkgevers allemaal in de zorgsector vallen, nummer vijf valt onder het openbaar bestuur. Bovendien vallen 10
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne deze allen onder de quartaire sector, de niet commerciële gesubsidieerde dienstverlening. Savant Zorg is een zorgaanbieder in de regio Helmond-De Peel, die 613 mensen in dienst heeft bij de afdeling thuiszorg. Variant schoonmaak service is een bedrijf gevestigd in Deurne. De Nieuwenhof is een verzorgingstehuis gelegen in het centrum van Deurne. Daarnaast is het hoofdkantoor van Bijzonder Jeugdwerk Brabant gevestigd in Deurne. Gemeente Deurne is ook een grote werkgever in Deurne. 4.2.1 Werkgelegenheid per bedrijfstak De landbouw heeft de meeste vestigingen in Deurne De economie kan je onderverdelen in verschillende sectoren. Zo heb sectoren en dienstverlenende sectoren. De grootste sectoren met de in Deurne zijn: landbouw, bouwnijverheid, groothandel, detailhandel Gegevens over het aantal vestigingen per sector kunt u vinden in de
je producerende meeste vestigingen en industrie. bijlagen.
600 500 400
landbouw bouwnijverheid
300
groothandel detailhandel
200
industrie 100 0 2009
2010
2011
2012
2013
Figuur 7 Aantal vestigingen per sector (Vestigingenregister, 2013)
De landbouw is de sector met de meeste vestigingen in de gemeente Deurne. Sinds 2009 dalen het aantal vestigingen in de landbouw. Daarentegen, zijn de bouwnijverheid, groothandel en industrie aan het stijgen in het aantal vestigingen in de periode 20092013.
11
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne Daarnaast kan het aantal banen per sector worden weergegeven:
2009
2010
2011
2012
2013
Landbouw, bosbouw en visserij Winning van delfstoffen Industrie Bouwnijverheid Groothandel Detailhandel Vervoer en opslag Vrije tijd Informatie en communicatie Financiële instellingen Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Overige dienstverlening
1.306
1.318
1.374
1.308
1.287
3
4
4
4
4
2.018 1.354 1.173 1.380 545 979 119
1.662 1.261 1.194 1.297 503 730 107
1.645 1.150 1.136 1.364 531 680 99
1.581 1.257 1.085 1.310 545 653 119
1.563 1.230 1.059 1.296 580 639 128
355 1.540
371 1.638
329 1.653
251 1.751
246 1.667
309 811 1.561
301 812 2.141
292 831 2.200
282 828 2.230
282 788 2.211
217
270
242
238
231
Totaal
13.670
13.609
13.530
13.442
13.211
Tabel 3 Ontwikkeling aantal banen (Vestigingenregister, 2013) De sector die de meeste banen creëert is de industrie. Helaas, is het aantal banen in de industrie afnemend de afgelopen jaren door de crisis. Daarnaast, creëert de gezondheidszorg veel banen in Deurne. 4.3
Pendel
4.3.1 Werkgelegenheidsfunctie Deurne heeft een relatief hoge werkgelegenheidsfunctie De werkgelegenheidsfunctie is de verhouding tussen de werkgelegenheid (het aantal banen) en de omvang van de beroepsbevolking in de gemeente Deurne. Een waarde groter dan 100 betekent dat er meer banen zijn dan de beroepsbevolking groot is. Een waarde kleiner dan 100 betekent dat er minder banen zijn dan de omvang van de beroepsbevolking.
12
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne Jaar
Werkgelegenheidsfunctie
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
81 80 83 85 95 96 94
Tabel 4 Werkgelegenheidsfunctie (CBS en vestigingenregister, 2013) De werkgelegenheidsfunctie in de gemeente Deurne is structureel lager dan 100, in 2011 was de werkgelegenheidsfunctie 94. Dit betekent dat mensen vanuit Deurne gedwongen worden om in een andere gemeente te werken omdat in Deurne niet voldoende werkplaatsen zijn voor de gehele beroepsbevolking. Een verklaring hiervoor is dat de gemeente Deurne uit vier dorpen bestaat en een stad over het algemeen een werkgelegenheidsfunctie vervult. Daardoor gaan mensen vanuit Deurne werken in steden in de omgeving zoals Helmond en Eindhoven. In 2009 nam de werkgelegenheidsfunctie sterk toe door een methodewijziging van het vestigingenregister waardoor de werkgelegenheid sterk toe nam. Werkgelegenheidsfunctie Helmond Asten Deurne Someren Gemert-Bakel Geldrop-Mierlo Laarbeek
105 102 94 93 82 78 70
Tabel 5 Werkgelegenheidsfunctie in 2011 regio Helmond-de Peel (CBS en vestigingenregister, 2013) In vergelijking met gemeenten uit de regio heeft de gemeente Deurne een redelijk hoge werkgelegenheidsfunctie. Echter Asten en Helmond hebben een hogere werkgelegenheidsfunctie.
13
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
4.3.2 Uitgaande pendel De uitgaande pendel zijn de inwoners uit Deurne die in een andere gemeente werken.
Uitgaande pendel 2500 2000 1500 1000 500 0
Figuur 8 Aantal banen in andere werk regio's van de inwoners van de Gemeente Deurne in december 2011 (CBS, 2013) In totaal zijn er 8.000 werknemers die vanuit Deurne in een andere gemeente gaan werken. In Helmond werken 2.100 inwoners van de gemeente Deurne en in Eindhoven 1.400 inwoners. 4.3.3 Inkomende pendel De inkomende pendel zijn de mensen die in de gemeente Deurne werken.
Inkomende pendel 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0
Figuur 9 Aantal banen door werkenden in gemeente Deurne in december 2011 (CBS, 2013)
14
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne 6500 banen(46%) in Deurne worden vervuld door haar eigen inwoners.3.600 banen worden vervuld door inwoners vanuit andere gemeenten. Vanuit Helmond komen er 800 personen in de gemeente Deurne werken en vanuit Asten komen er 600 personen in de gemeente Deurne werken. 4.4 Werkloosheid De werkloosheid in Deurne stijgt hard Werkloosheid ontstaat wanneer het aanbod van arbeid (beroepsbevolking) groter is dan de vraag naar arbeid (aantal vacatures). Het aantal niet-werkende werkzoekenden3 laat een stijgende trend zien vanaf 2012. In januari 2012 waren er namelijk 708 nietwerkende werkzoekenden(NWW) en in januari 2013 waren er 945 niet-werkende werkzoekenden, een stijging van 33%. Echter dit cijfer geeft niet helemaal een compleet beeld omdat sommige werklozen niet staan ingeschreven bij het UWV omdat ze geen recht hebben op een uitkering, bijvoorbeeld studenten. 1.200 1.000 800 600 400 200
januari juni november april september februari juli december mei oktober maart augustus januari juni november april september februari juli december mei
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012 2013
Figuur 10 Aantal niet-werkende werkzoekenden Deurne (UWV, 2013)
Het niet-werkende werkzoekenden percentage van de beroepsbevolking in Deurne is relatief laag in vergelijking met het gemiddelde in Nederland. Daarentegen, in vergelijking met gemeenten in de regio is het werkloosheidcijfer hoog.
3
Het verschil tussen niet-werkende werkzoekenden gedefinieerd door de UWV en werklozen gedefinieerd door het CBS is dat de niet werkende werkzoekenden niet per se actief op zoek naar werk is.
15
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
NWW%
November 2011
Mei 2013
Nederland Deurne Gemert-Bakel Helmond Asten Someren Laarbeek Geldrop-Mierlo
5.9 4.8 4.3 8.4 4.0 3.8 3.4 5.2
8.1 7.3 6.5 10.9 5.7 5.4 5.5 6.8
Tabel 6 NWW% (UWV, 2013)
Wanneer men inzoomt op het aantal personen met WW uitkering, dan kan men concluderen dat er relatief veel mensen zijn in de gemeente Deurne die een WW uitkering ontvangen in vergelijking met andere dorpen in de Peel. 4.6.1 Werkloosheid naar leeftijd Januari 2012
juli 2012
Januari 2013
Jonger dan 27 27-50 Ouder dan 50
60 323 325
78 319 304
146 427 372
Totaal
708
701
945
Tabel 7 Aantal niet-werkende werkzoekenden naar leeftijd (UWV, 2013) In 2012 is de werkloosheid sterk toegenomen, vooral onder de jongeren (jonger dan 27 jaar) nam de werkloosheid sterk toe. In 2012 verdubbelde de werkloosheid onder de jongeren. In mindere mate nam ook de werkloosheid toe voor de andere leeftijdscategorieën. 4.6.2 Werkloosheid naar opleidingsniveau De meeste niet-werkende werkzoekenden zijn mensen zonder een diploma die alleen basisonderwijs hebben gevolgd. Hiervan zijn de meeste boven de 50 jaar, in januari 2013 was 49% van de niet werkende werkzoekende met alleen basisonderwijs boven de 50 jaar. Daarnaast, zijn de niet-werkende werkzoekenden voor een groot deel mensen met alleen een vmbo-diploma. Voor meer gedetailleerde gegevens over werkloosheid naar opleidingsniveau zie bijlagen. 4.6.3 Werkloosheid naar geslacht Het aantal niet-werkende werkzoekenden kunnen we ook indelen naar geslacht: Januari 2012
Juli 2012
Januari 2013
Man Vrouw
360 348
353 348
523 422
Totaal
708
701
945
Tabel 8 Aantal niet-werkende werkzoekenden naar geslacht (UWV, 2013)
16
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
Het aantal niet-werkende werkzoekenden is hoger voor mannen dan voor vrouwen. Dat komt doordat er meer mannen werkzaam zijn dan vrouwen. De werkloosheid stijgt harder voor mannen dan voor vrouwen. Dit komt doordat vrouwen minder vaak werken in sectoren die de crisis hard raakt zoals de bouw en de industrie (Kraus, 2013). Wellicht verandert dit in de toekomst door bezuinigingen in bijvoorbeeld de zorg, waar veel vrouwen werkzaam zijn. 4.5 Vacatures De arbeidsmarkt is zeer ruim De gemeente Deurne valt onder de arbeidsmarktregio Helmond-De Peel. Omdat sommige inwoners van de gemeente Deurne buiten de gemeente in de regio werken. In het eerste kwartaal van 2013 is de arbeidsmarkt in de regio Helmond-De Peel zeer ruim dat houdt in dat er twee keer zoveel kortdurend werkzoekenden zijn dan openstaande vacatures (UWV, 2013). Dus dan is het aanbod van arbeid groter dan de vraag naar arbeid.
17
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne 5. Inkomen Deurne heeft een gemiddeld inkomen Het welvaartsniveau van een gemeente kan gemeten worden aan de hand van het gemiddeld inkomen per huishouden. In vergelijking met andere gemeenten in de regio neemt Deurne een middenpositie in met een gemiddeld gestandaardiseerd inkomen van €23.600 in 2010 (voor definities: zie bijlagen). Vergeleken met het gemiddelde in Nederland(€24.300) heeft Deurne een iets lager inkomen. 5.1 Huishoudeninkomen Jaar
2007
2008
2009
2010
23700
23400
23800
23800
23600
23600
23500
23600
Geldrop-Mierlo
24300
24800
24500
24200
Gemert-Bakel
22600
23200
23200
23100
Helmond
21500
22100
22300
22300
Laarbeek
23200
23800
24100
24100
Someren
23200
23100
23500
23600
Asten Deurne
Tabel 9 Gemiddeld gestandaardiseerd inkomen per huishouden regio (CBS, 2013) 4 Het gemiddeld gestandaardiseerd inkomen per huishouden daalde in 2009 maar steeg weer naar zijn originele niveau in 2010. 5.2 Uitkeringsgerechtigden Deurne heeft relatief veel uitkeringsgerechtigden In het kader van sociale zekerheid is er een sociaal vangnet in Nederland voor mensen die om welke redenen dan ook niet in staat zijn om zelf in hun inkomen te voorzien. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ziekte of werkloosheid.
4
Recentere gegevens niet beschikbaar, nieuwe cijfers worden in november 2013 verwacht van het Regionaal Inkomensonderzoek.
18
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne 5.2.1 Bijstandsuitkeringen Een algemene bijstandsuitkering op basis van Wet werk en bijstand (Wwb) ontvangt iemand als hij of zij niet in staat is in eigen levensonderhoud te voorzien. Iemand die een Wwb uitkering ontvangt is verplicht om werk te zoeken. 325 320 315 310 305 300 295 290 285 280 275
Figuur 11 Totaal aantal Wwb uitkeringen (Werkplein, 2013)
In Deurne nam het aantal Wwb uitkeringen toe de afgelopen jaren. Daarnaast zijn er nog meer uitkeringen op basis van Wet Investeren in Jongeren(Wij), Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijke arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen en Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz). Jaargemiddelde 2009 2010 2011 2012
Wwb
Wij
IOAW
IOAZ
Bbz
Totaal
Ontwikkeling
275,3 284,8 272,7 297.1
0,6 23,8 32,8 0
15,8 22,9 24,3 22.8
7,1 7,3 6,3 5.6
6,8 4,9 2,4 1.8
305,6 343,8 338,5 338.45
12,5% -1,54% -0.03%
Tabel 10 Aantal uitkeringsgerichtigden (werkplein Helmond, 2011) De Wet Investeren in Jongeren(Wij) werd ingevoerd in 2009. Deze wet was bedoeld als vangnet voor jongeren zonder inkomen in de leeftijd tussen 18 en 27 jaar. Het jaar 2009 was een overgangsjaar, waarin de bijstandsgerechtigde jongeren tussen 18 en 27 jaar overgezet moesten worden naar de Wij. Dat verklaart het lage percentage uitkeringsgerechtigden uit Wij in 2009. Twee jaar later werd deze wet opgenomen in de Wet werk en bijstand (Wwb). Vanaf 2012 konden de jongeren tussen 18 en 27 jaar alleen beroep doen op een uitkering uit de Wwb. Bijstand voor zelfstandigen(Bbz) daalde in de periode van 2009-2011 dit kwam door administratieve redenen.
5
Wet Investeren in Jongeren(WIJ) is afgeschaft sinds 1 januari 2012.
19
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
Someren Laarbeek Helmond Gemert-Bakel Geldrop-Mierlo
Deurne
1,5%
Asten 0
1
2
3
4
5
Figuur 12Aantal algemene bijstandsuitkeringen als percentage van de
beroepsgeschikte bevolking januari 2010 (CBS, 2013) 6 Deurne heeft relatief veel personen met een algemene bijstandsuitkering. Dit heeft verschillende oorzaken. Een daarvan is een relatief hoog aantal niet werkende werkzoekenden, die ouder zijn dan 55 jaar. Zij komen vanwege hun leeftijd moeilijk aan een baan. Bovendien wonen in Deurne veel middelbare scholieren en veel studenten, die voor een verdringingseffect op de arbeidsmarkt zorgen. De werkgevers zijn geneigd jongeren eerder laaggeschoold werk aan te bieden tegen lage lonen dan laaggeschoolde volwassenen. Daarnaast zijn er veel zorginstellingen in de gemeente Deurne gevestigd waarin relatief veel mensen verblijven, die zelf niet in eigen levensonderhoud kunnen voorzien (Gemeente Deurne, 2012). 5.2.2 Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen Een arbeidsongeschiktheidsuitkering wordt ontvangen op basis van Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO), Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA), Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ) en Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong). 1900 1850 1800 1750 1700 1650 1600
Figuur 13 Totaal arbeidsongeschiktheidsuitkeringen (CBS, 2013)
6
De beroepsgeschikte bevolking zijn alle personen tussen 15 en 65 jaar in de periode 2009/2011
20
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne In 2007 waren er 1.870 arbeidsongeschikten en in 2013 waren er 1.720 arbeidsongeschikten. Dus het totaal aantal arbeidsongeschikten daalde de afgelopen jaren. Een verklaring hiervan zou kunnen zijn dat er door strengere wetgeving minder arbeidsongeschikten zijn. 5.2.3 AOW uitkeringen De Algemene Ouderdoms Wet (AOW) is een uitkering om ouderen te voorzien in een basis inkomen. De AOW leeftijd zal verhoogd worden in de toekomst. Op dit moment is de AOW leeftijd 65 jaar, na 2021 zal de AOW leeftijd 67 jaar zijn. 6000 5000
4000 3000 2000 1000 0
Figuur 14 Totaal aantal AOW uitkeringen (CBS, 2013) Tijdens het eerste kwartaal in 2007 waren er in totaal 4.660 AOW uitkeringsgerichtigden. In 2013 waren er 5.670 AOW uitkeringsgerichtigden. Dit komt door de vergrijzing.
21
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
6.
Bedrijventerreinen
6.1
Ontwikkeling bedrijventerreinen
In Deurne zijn er in totaal 3.017 bedrijven gevestigd, hiervan bevinden zich 343 bedrijven op de bedrijventerreinen. Het totaal werkend personeel op de bedrijventerreinen bestaat uit 3.426 personen dit is 25.9% van de totale werkgelegenheid in Deurne (Vestigingenregister, 2013). 2008
2009
2010
2011
2012
2013
164.96
177.46
177.46
177.46
185.05
185.05
118.45 127.45 127.45 127.61 131.90 26.18 33.01 19.7 10.95 16.81 2007 2008 2009 2010 2011 Uitgifte 0.33 2.17 15.81 8.91 0 Tabel 11 Ontwikkeling voorraad, uitgeefbaar terrein en uitgifte(IBIS, 2013)
131.90 12.54 2012 4.27
Voorraad Bruto Netto Uitgeefbaar
De voorraad van bedrijventerreinen nam toe de afgelopen jaren, dit kwam door de nieuwe bedrijventerreinen Binderen Zuid en het MOB complex (IBIS, 2013). In de periode van 2008-2013 nam de netto voorraad toe met 13.45 hectare (voor definities: zie bijlagen).
Laarbeek Geldrop-Mierlo
Someren Helmond Gemert-Bakel Asten Deurne
132,8 0
100
200
300
400
500
600
Figuur 15 Netto voorraad bedrijventerrein (ha.) 2009 (provincie Noord-Brabant, 2013) Gemeente Deurne heeft relatief veel bedrijventerreinen in vergelijking met gemeenten van dezelfde grootte zoals de gemeente Gemert-Bakel. Het verschil in de netto voorraad tussen tabel 11 en figuur 16 wordt veroorzaakt doordat verschillende bronnen zijn gebruikt.
22
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne 6.2 Gegevens per bedrijventerrein Deurne beschikt over 12 bedrijventerreinen, met een netto oppervlakte van 131.90 hectare in 2013. In de volgende tabel worden de kerngegevens van de bedrijventerreinen gepresenteerd.
Aantal bedrijven
Aantal arbeids plaatsen
Locatie
Omvang terrein (netto hectare)
Binderen Noord Binderen Zuid Grote Bottel Kranenmortel Leembaan Leemskuilen Meistraat MOB-complex Pijlkruid ’t Rijt Oost ’t Rijt West Willige Laagt
16 18 8 91 48 80 5 1 8 37 21 10
151 277 31 897 381 800 7 1007 16 222 251 293
Deurne-West Deurne-West Deurne-West Deurne-Zuid Deurne-Zuid Deurne-Zuid Neerkant Helmondsingel Neerkant Deurne-West Deurne-West Liessel
4.3 16.76 6.0 39.5 10.0 14.15 1.0 15.0 1.0 5.5 6.2 4.0
Totaal
343
3.426
123.41
Tabel 12 Gegevens per bedrijventerrein (Vestigingenregister& Ibis) De oudere terreinen waar de gemeente Deurne over beschikt zijn Kranenmortel, Leemskuilen, Leembaan en de Bottel, waarvan Kranenmortel het grootste bedrijventerrein is. Kranenmortel, Leemskuilen en de Leembaan zijn gevestigd in Deurne-Zuid nabijgelegen aan de Liesselseweg. Op deze bedrijventerreinen zijn grootschalige en kleinschalige bedrijven te vinden zoals transport Driessen en Beckers. Op de Grote Bottel zijn groothandels gevestigd zoals Dutch Trading Office. Meer recentere bedrijventerreinen zijn Binderen Noord, Binderen Zuid, ‟t Rijt Oost en ‟t Rijt West. Op Binderen Noord en Binderen Zuid zijn verschillende soorten bedrijven gevestigd onder andere Oskomera. Op ‟t Rijt Oost en ‟t Rijt West zijn detailhandel en reguliere kleinschalige bedrijven gevestigd zoals Koonings Bruidsmode en Jetstone. Het meest recente bedrijventerrein van de gemeente Deurne is het MOB-complex waar Edco Logistiek is gevestigd. Daarnaast zijn er in sommige kerkdorpen ook bedrijventerreinen: Meistraat en Pijlkruid in Neerkant en Willige Laagt in Liessel. Op Willige Laagt is onder andere gevestigd Patisserie Hoeben en Qizini. Ten slotte, bevindt zich er ook een kantoorruimte in Deurne: de Poort. Op de bedrijventerreinen in de gemeente Deurne zijn er gemiddeld 30 medewerkers per hectare. Het gemiddeld aantal werknemers varieert van 20 tot 50 per hectare, wat afhankelijk is van het type bedrijventerrein. Voor meer informatie over het gemiddeld oppervlakte per bedrijf op de bedrijventerreinen zie bijlagen.
7
Een schatting op basis van de gegevens van de website van Edco.
23
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
7. Landbouw “Landbouw is het geheel van economische activiteiten waarbij het natuurlijke milieu wordt aangepast ten behoeve van de productie van planten en dieren voor menselijk gebruik. Afhankelijk van het product, de productiemethode en het niveau van welvaart wordt gebruikgemaakt van een groot aantal uiteenlopende technieken, variërend van het werken met eenvoudige werktuigen tot het gebruik van grote machines, waarbij arbeid steeds meer vervangen wordt door machines” (Clowting & Wilbers, 2012). In 2008 bestond het grondgebruik van de landbouw sector in de gemeente Deurne uit 7.083 hectare en in 2012 uit 6.880 hectare (CBS, 2013). 7.1 Ontwikkeling landbouw Aantal bedrijven in landbouw is afnemend Deurne beschikt over een groot buitengebied, waardoor er relatief veel agrarische bedrijven zijn. De directe werkgelegenheid is duidelijk in beeld te brengen aan de hand van de SBI codes die de sector aangeeft met behulp van het vestigingenregister. Maar de indirecte werkgelegenheid zoals stallenbouwers, fokkerij adviseurs, voeradviseurs en accountants zijn moeilijk in beeld te brengen doordat de SBI code niet duidelijk aangeeft aan welke sector zij diensten leveren. Daarnaast is bijvoorbeeld Boerenbond Deurne voeradviseurs geregistreerd in Helmond waardoor het niet wordt opgenomen in het bedrijvenbestand van Deurne. Om een schatting te maken van de indirecte werkgelegenheid van de agrarische sector kan er gewerkt worden met het veelgebruikte kengetal 2. Dus om de indirecte werkgelegenheid uit te rekenen kan men de directe werkgelegenheid verdubbelen. 110
105 100 aantal banen
95
aantal bedrijven 90 85 80 2009
2010
2011
2012
2013
Figuur 16 Geïndexeerde ontwikkeling van het aantal banen en bedrijven in de landbouw, bosbouw en visserij (Vestigingenregister, 2013)8
In 2009 waren er 1.309 banen (parttime en fulltime) in de landbouw en in 2013 waren er 1.291 personen werkzaam in de landbouw, dus het aantal banen is afnemend de afgelopen jaren. Ook het aantal bedrijven is afnemend namelijk, in 2009 waren er 515
8
Agrarische bedrijven zijn pas vanaf 2009 in het vestigingenregister opgenomen.
24
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne bedrijven en in 2013 waren er 467 bedrijven (Vestigingenregister, 2013). Dit is conform de landelijke ontwikkelingen. Het totaal aantal bedrijven in de agrarische sector in de gemeente Deurne telt 467 bedrijven op 1 april 2013. Hieruit bestaat 297 uit veehouderij, 98 uit akkerbouw en tuinbouw, 29 akker- en tuinbouw in combinatie met dieren, 41 uit dienstverlening voor de landbouw en 2 uit bosbouw. In het dorp Deurne zijn er relatief veel varkenshouderijen, in Helenaveen en Liessel relatief veel akkerbouw. Meer gedetailleerde informatie over het aantal bedrijven per kern, kunt u vinden in de bijlagen. Vervolgens, wordt er dieper ingegaan op de veehouderij:
varkens melkvee pluimvee
runderen overige dieren schapen en geiten paarden en ezels 0
20
40
60
80
100
120
140
Figuur 17 Aantal bedrijven veeteelt april 2013 (Vestigingenregister, 2013)
De veehouderij nader bekeken, kan men zien dat de varkenshouderij de meeste bedrijven heeft binnen de veeteelt in Deurne. Op de tweede plaats komt de melkveehouderij en op de derde plaats de pluimveehouderij. Overige dieren omvat insectenkwekerijen, hondenfokkers en konijnenhouderijen. Bovendien, zijn er ook pelsdierfokkerijen waarvan er zich zes in Deurne bevinden. Het houden van nertsen wordt echter wettelijk beëindigd in 2024.
25
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne 2005
2012
Mannelijke gezinsarbeidskrachten
498,5
391,0
Vrouwelijke gezinsarbeidskrachten
224,6
145,8
Mannelijke vreemde arbeidskrachten
144,7
159,5
Vrouwelijke vreemde arbeidskrachten
114,5
199,9
Vreemde arbeidskrachten, niet regelmatig werkzaam
75,1
86,6
Totaal arbeidsjaareenheden
1.057,4
982.8
Tabel 13 Onderverdeling arbeidskrachten op agrarische bedrijven in arbeidsjaareenheden (CBS landbouwtelling bewerkt door LEI, 2013) De mannelijke en vrouwelijke gezinsarbeidskrachten in arbeidsjaareenheden is afgenomen met 22% en 35% respectievelijk. Daarentegen zijn de mannelijke en vrouwelijke vreemde arbeidskrachten toegenomen met 10% en 75% respectievelijk. Daarnaast, bevestigt tabel 13 dat de werkgelegenheid in de agrarische sector is afnemend. 2005
2012
totaal bedrijfsoppervlak (ha), Kadastraal
7.148,6
6.880,6
Cultuurgrond gemeten maat
6.577,1
6.402,8
waarvan akkerbouw
3.924,7
5.193,9
Tuinbouw open grond
312,2
392,7
Tuinbouw onder glas
48,4
41,6
grasland
2.279,2
774,5
Tabel 14 Grondgebruik gemeente Deurne (CBS landbouwtelling bewerkt door LEI, 2013) Grasland is drastisch afgenomen de afgelopen jaren. Dit is niet conform de landelijke ontwikkelingen. Maar de afname kan verklaard worden doordat vanaf 2005 tijdelijk grasland niet meer wordt gemeten en dus als akkerland wordt geclassificeerd.
26
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne 7.2 Aantal dieren
Rundvee Geiten Paarden en pony’s Varkens Kippen Kalkoenen Slachteenden Overig pluimvee Konijnen Edelpelsdieren
2010 21.835 1.372 613 343.589 1.185.629 54.000 10.500 13.600 7.903 61.753
2011 21.253 1.317 538 362.668 1.223.828 54.000 4.600 6.250 7.784 63.797
2012 22.468 1.222 811 369.514 1.009.472 54.000 5.600 6.250 9.109 70.651
Tabel 14 Aantal Dieren in Deurne (CBS, 2013) Het grootst aantal dieren in Deurne is het aantal kippen, maar liefst 1 miljoen. Daarnaast zijn er ook veel varkens in Deurne ongeveer 350.000 in 2012. Het aantal slachteenden is flink gedaald de afgelopen jaren. Tevens het overig pluimvee(legeenden, ganzen, parelhoenders e.d.) daalde sterk. Meer gedetailleerde gegevens met het aantal dieren per melkvee, jongvee enzovoort, kunt u vinden in de bijlagen.
27
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
8.
Detailhandel
De detailhandel is een belangrijke sector in de gemeente Deurne die bijdraagt aan de leefbaarheid van de gemeente. In Deurne is er relatief veel detailhandel in vergelijking met naar inwonertal vergelijkbare plaatsen. Bovendien, is er relatief veel leegstand. Er zijn zes winkelgebieden in Deurne; het Centrum, Stationsstraat, Vlierdenseweg, Sint Jozefstraat, Schelde en Zeilbergsestraat (BRO, 2013). 8.1 Ontwikkeling Detailhandel Aantal bedrijven is toenemend in detailhandel In 2013 zijn er in totaal 1.296 personen werkzaam in de detailhandel(niet auto‟s). Daarnaast zijn er 321 personen werkzaam in de auto handel. In 2005 waren er 1.311 personen werkzaam in de detailhandel(niet auto‟s). In 2005 waren er in totaal bedrijven in de detailhandel. In 2013 waren er 260 winkels waaronder supermarkten, kledingwinkels, benzinestations, fietsenwinkels etc. In het centrum van Deurne bevinden zich in totaal 97 bedrijven waaronder 43 winkels. Daarnaast zijn er 100 bedrijven in de auto handel. 140 120 100 80 aantal banen 60
aantal bedrijven
40 20 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Figuur 18 Geïndexeerde ontwikkeling van het aantal banen en bedrijven in de detailhandel (Vestigingenregister, 2013)
Het aantal bedrijven steeg in de periode van 2005-2013, maar het aantal banen daalde in de periode van 2005-2013.
28
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
8.2 Winkelvloeroppervlak Dagelijkse artikelen Kern Deurne Liessel Neerkant Vlierden Helenaveen
Nietdagelijkse artikelen Winkels 40 6 1 0 0
M2 wvo 10.692 1.105 301 0 15
%totaal 88 9 2 0 0
winkels 145 7 7 2 1
M2 wvo 45.680 2.015 1.775 195 230
%totaal 92 4 4 0 0
Tabel 15 Detailhandelsaanbod gemeente Deurne (BRO, 2013 marktruimte en voorkeurslocaties supermarkten) Het winkelvloeroppervlak is toegenomen de afgelopen jaren in Deurne door de ontwikkeling van Wolfsberg en een nieuwe supermarkt in de stationsstraat.
Frictie leegstand Langdurige leegstand Structurele leegstand
Verkooppunten 10 22 7
Verkoopvloeroppervlak 3.686 7.456 1.531
Tabel 16 Leegstand in de gemeente Deurne (Locatus, 2013) Er is relatief veel leegstand in Deurne vergeleken vergelijkbare plaatsen van dezelfde grootte (BRO, 2013). Vooral langdurige leegstand, leegstand tussen één en drie jaar, is groot (voor definities: zie bijlagen).
29
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
9.
Vrije tijd
Gemeente Deurne met haar landelijke karakter is uitstekend geschikt voor recreanten die zich graag vertoeven in de natuur, zoals fietsers en wandelaars. De gemeente beschikt over verschillende natuurgebieden zoals de Deurnese Peel, Mariapeel, de Liesselse bossen, het Zandbos en het dal van de Astense Aa. Helenaveen is aangewezen als beschermd dorpsgezicht en er bevindt zich een museum in de gemeente: Museum de Wieger. Daarnaast kent Deurne een kunstenaarstraditie en is ze bekend als hippische gemeente (Beishuizen, 2009). 9.1 Doelstelling In de economische beleidsnota „duurzaam en dynamisch ondernemen‟ (2001) is als doel gesteld om de kansen in de vrije tijd sector te vergroten en getracht wordt om het aantal arbeidsplaatsen te verdubbelen in tien jaar, met als uitganspunt het jaar 2002. Daarnaast wil de gemeente zich inzetten om voor toeristen en recreanten het centrum van de Peel te worden. Bovendien streeft de gemeente naar minder regels en minder procedures (Beishuizen, 2009). 9.2 Groeimogelijkheden De vrijetijd sector is een sector waar groeimogelijkheden liggen voor ondernemers in de gemeente Deurne. Ondernemers zouden meer kunnen inspelen op het landelijke karakter van de gemeente met als resultaat meer bedrijven die zich op agrotoerisme inspelen. Bijvoorbeeld slapen bij de boer of het verkoop van streekproducten aan huis. Andere mogelijkheden liggen bij het feit dat Deurne een hippische gemeente is en verblijf met paard mogelijk is bijvoorbeeld. 9.3 Ontwikkeling vrije tijd Conform de algemene ontwikkelingen in Deurne, steeg het aantal bedrijven in de vrije tijd sector de afgelopen jaren. Maar de werkgelegenheid daalde de afgelopen jaren. In Deurne zijn er in totaal 89 horecagelegenheden en 98 bedrijven in de cultuur, sport en recreatie sector (Vestigingenregister, 2013).
Aantal banen Aantal bedrijven
2005 755 145
2013 639 187
Tabel 17 Aantal banen en bedrijven in de vrije tijd sector (Vestigingenregister, 2013)
30
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
140 120 100 80
aantal bedrijven
60
aantal banen
40 20 0
200520062007200820092010201120122013 Figuur 19 Geïndexeerde ontwikkeling van het aantal banen en bedrijven in de cultuur, sport en recreatie (Vestigingenregister, 2013)
Het aantal banen in de vrije tijd sector steeg in de periode 2005-2013, maar het aantal bedrijven daalde in deze periode. Er waren namelijk in 2013, 187 bedrijven en 639 banen. Daardoor is de doelstelling van de gemeenteraad niet gehaald in 2012. 9.4 Aantal overnachtingen Het totaal aantal overnachtingen geeft aan hoeveel toeristen en/of zakenrelaties verblijven in Deurne hieronder vallen ook overnachtingen door arbeidsmigranten.
Totaal aantal overnachtingen
2009
2010
2011
2012
90.251
78.308
92.270
118.357
Tabel 17 Aantal overnachtingen op basis van toeristenbelasting De laatste jaren fluctueerde het totaal aantal overnachtingen. Echter, in 2012 nam het totaal aantal overnachtingen toe met 28% ten opzichte van het voorgaande jaar. In Deurne zijn 60% overnachtingen toeristisch en 40% zakelijk.
Gemeente Deurne
Hotels
Campings
Verhuur bungalows
Groeps accommodatie
227
535
568
205
Tabel 18 Totale slaapcapaciteit Deurne (Route IV, 2005) De grootste slaapcapaciteit in Deurne zijn de bungalows.
31
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne Bronnenlijst Beishuizen, H. (november, 2009). “Meerjarenprogramma 2009-2015” BRO (2008) “Structuurvisie bedrijventerreinen Deurne”. Bron: Gemeente Deurne. BRO (2013) “Marktruimte en voorkeurslocaties supermarkten”. Bron: Gemeente Deurne. Centraal Bureau voor de Statistiek(CBS) (2013). “Cijfers op gemeentelijk niveau”. www.statline.cbs.nl Clowting & Wilbers (2011). “Economische Thermometer 2011” Gemeente Deurne (2012). “Verzoek tot Meerjarige Aanvullende Uitkering WWB” Kraus, S. (mei, 2013). “Vrouwen en de crisis”. Atria kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis Landbouw Economisch Instituut (LEI). Locatus. (2013). Verkooppunt verkenner. Provincie Noord-Brabant. (2013). “Brabant Databank”. http://www.brabant.databank.nl/ Regionaal Arbeidsmarkt Platform (RAP). “Convenant arbeidsmarkt 2012-2020”. http://www.sre.nl/projecten/arbeidsmarktbeleid UWV. (2013). “Arbeidsmarktinformatie”. www.werk.nl/arbeidsmarktinformatie Vestigingenregister. (2013). Gemeente Helmond. www.lisa.nl
32
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
Bijlagen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Lijst met definities Top 15 grootste werkgevers in Deurne Aantal vestigingen per sector in Deurne Werkloosheid naar opleidingsniveau Landbouw per kern Aantal dieren per soort Gemiddeld oppervlakte per bedrijf op bedrijventerrein 1. Lijst met definities
Beroepsbevolking
Beroepsgeschikte Bevolking
Bruto oppervlakte bedrijventerreinen
De beroepsbevolking omvat de mensen die minstens 12 uur per week werken of minstens 12 uur per week willen werken
alle personen tussen de 15 tot 65 jaar, is gelijk aan de potentiële beroepsbevolking.
De bruto oppervlakte omvat de totale oppervlakte van het bedrijventerrein vermindert met de oppervlakte van eventuele gedeelten binnen het terrein die een andere bestemming hebben.
Bruto arbeidsparticipatie
De bruto arbeidsparticipatie geeft weer welk deel van de bevolking tussen de 15 en de 65 werkt of wil werken
Frictie leegstand
Leegstand korter dan één jaar.
Gestandaardiseerd huishoudeninkomen
Het besteedbaar inkomen gecorrigeerd voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden.
Hoger onderwijsniveau
Hoger onderwijsniveau omvat hbo/universitaire opleidingen.
Laag onderwijsniveau
Laag onderwijsniveau omvat vmbo en onderbouw havo/vwo.
Langdurige leegstand
Leegstand tussen één en drie jaar.
Middelbaar Onderwijsniveau
Middelbaar onderwijsniveau omvat mbo niveau 2,3 en 4 en bovenbouw havo/vwo.
Netto oppervlakte 33
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne Bedrijventerreinen
Niet-werkende Werkzoekende(NWW)
De netto oppervlakte omvat de bruto oppervlakte vermindert met de oppervlakte van openbare voorzieningen zoals wegen, groenstroken, water en dergelijke.
Iemand die bij het Centrum voor Werk en Inkomen(CWI) staat ingeschreven als werkzoekende zonder werk of als werkende die minder dan 12 uur per week werkt en een baan zoekt voor 12 uur of meer per week.
NWW%
Aantal niet-werkende werkzoekenden uitgedrukt in percentage van de beroepsbevolking.
Structurele leegstand
Leegstand van drie of meer achtereenvolgende jaren
Uitgeefbare grond
Totaal van de uitgeefbare oppervlakte.
Werkgelegenheidsfunctie
Het aantal banen per 100 personen in de feitelijke beroepsbevolking.
Winkelvloeroppervlakte
De oppervlakte wat toegankelijk is voor de klant.
34
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
2. Top 15 grootste werkgevers in Deurne Top 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Instelling Savant afdeling thuiszorg Variant schoonmaak service B.V. Zorgboogcentrum de Nieuwenhof Centraal bijzonder jeugdwerk Brabant Gemeente Deurne COÖPERATIEVE RABOBANK PEELLAND ZUID UA POSTNL PRODUCTIE B.V. QIZINI LIESSEL B.V. FAVORY PRODUCTIE NEDERLAND B.V. FUJI SEAL EUROPE B.V. ELKERLIEK ZIEKENHUIS I.V.O. DEURNE DEELSCHOOL PEELLANDCOLLEGE AANNEMINGSBEDRIJF VAN DER BURGT B.V. ALBERT HEIJN JETSTONE PRODUKTIE B.V.
Totaal arbeidsplaatsen 613 399 388 316 245 192 187 140 126 114 108 104 103 101 99
Tabel 1 Grootste werkgevers in Deurne (Vestigingenregister, 2013) 3. Aantal vestigingen per sector in Deurne Landbouw, bosbouw en visserij Winning van delfstoffen Industrie Bouwnijverheid Groothandel Detailhandel Vervoer en opslag Vrije tijd Informatie en communicatie Financiële instellingen Zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Overige dienstverlening Totaal
2009
2010
2011
2012
2013
513
487
484
473
467
2 221 381 319 278 74 193 62
2 202 378 331 271 72 182 62
2 204 389 320 273 68 190 60
2 213 405 317 259 68 182 68
2 211 413 323 260 72 187 76
22 472 2 74 155
25 470 2 83 179
24 471 2 87 192
21 495 2 92 204
18 504 2 98 224
136 2.904
149 2.895
149 2.915
152 2.953
160 3.017
Tabel 2 Ontwikkeling aantal vestigingen (Vestigingenregister, 2013) 35
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
4. Werkloosheid naar opleidingsniveau NWW totaal basisonderwijs vmbo havo/vwo mbo-1 mbo-algemeen mbo-2 mbo-3 mbo-4 hbo/bachelor wo/master
jan-12 708 197 141 16 12 64 64 48 66 75 25
jul-12 701 194 130 20 11 58 64 50 63 86 25
jan-13 945 209 162 29 17 79 93 87 113 121 35
Tabel 3 Aantal niet-werkenden werkzoekenden naar opleidingsniveau(UWV, 2013) 5.
Landbouw per kern
aantal bedrijven dorp Deurne overige dieren pluimvee varkens schapen/geiten paarden/ezels runderen melkvee akkerbouw totaal 0
50
100
150
200
250
300
In het dorp Deurne; zijn de varkenshouders voor een groot deel vertegenwoordigd.
36
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
aantal bedrijven Helenaveen pluimvee schapen/geiten runderen melkvee akkerbouw totaal 0
10
20
30
40
Daarentegen, specialiseert Helenaveen zich meer in de akkerbouw in plaats van de veehouderij.
aantal bedrijven Liessel dienstverlening landbouw pluimvee varkens schaap/geit paar/ezel runderen melkvee akkerbouw totaal 0
20
40
60
80
Ook in Liessel is de akkerbouw groot.
aantal bedrijven Neerkant dienstverlening landbouw overige dieren pluimvee varkens runderen melkvee akkerbouw totaal 0
10
20
30
40
50
60
In Neerkant is het aantal varkensbedrijven en akkerbouwbedrijven even groot.
37
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne
aantal bedrijven Vlierden dienstverlening akkerbouw overige diren pluimvee varkens schapen/geiten runderen melkvee totaal 0
5
10
15
20
25
30
35
In Vlierden zijn er ook veel varkensbedrijven. 6. Aantal dieren per soort 2010
2011
2012
Melk en fokvee totaal Jongvee voor de melkveehouderij Melk en kalfkoeien (>= 2 jaar) Stieren voor de fokkerij (>= 2 jaar)
11523
11800
11140
5418
5468
5134
6081
6311
5984
24
21
22
Vlees- en weidevee, totaal
10312
9453
11328
Vleeskalveren
8738
8040
9810
Jongvee voor de vleesproductie
1226
1121
1176
Vlees- en weidekoeien (>= 2 jaar)
74
27
45
Zoogkoeien (>= 2 jaar) Stieren voor vleesproductie (>= 2 jaar)
227
226
267
47
39
30
Melkgeiten
986
878
896
38
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne Overige geiten
386
439
326
Paarden
421
329
595
Pony’s
192
209
216
Biggen
135520
151390
148616
Fokvarkens
26264
27411
26946
Vleesvarkens
181805
183867
193952
Leghennen
500535
485929
403048
Ouderdieren van leghennen Vleeskuikens
21663
20820
75
575823
634097
540130
Ouderdieren van vleeskuikens Kalkoenen
87608
82982
66219
54000
54000
54000
Slachteenden
10500
4600
5600
Overig Pluimvee
13600
6250
6250
Konijnen
7903
7784
9109
Edelpelsdieren
61753
63797
70651
Tabel 4 Aantal dieren per soort (CBS, 2013)
7. Gemiddeld Oppervlakte per bedrijf op bedrijventerrein Bedrijventerrein
Gemiddeld oppervlakte per bedrijf
Binderen Noord Binderen Zuid Grote Bottel Kranenmortel Leembaan Leemskuilen Meistraat MOB-complex Pijlkruid
2687 3000 7500 4341 2083 1768 2000 150.000 1250 39
Sociaal Economische Analyse 2013 Gemeente Deurne ’t Rijt Oost 1486 ’t Rijt West 2952 Willige Laagt 4000 Tabel 5 Gemiddeld oppervlakte per bedrijf (Ibis, 2013)
40