Small Business Project. Start Up Kit

Small Business Project Start Up Kit

Alle rechten zijn voorbehouden aan de geregistreerde leden van de vzw Vlaamse Jonge Ondernemingen. Niets uit deze opgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Vlajo. Vlajo SBP is een gedeponeerd handelsmerk van de vzw Vlaamse Jonge Ondernemingen. Verantwoordelijke uitgever: Vlaamse Jonge Ondernemingen vzw Innovatie- en Incubatiecentrum - LEUVEN Peter Coenen Kapeldreef 60 B-3001 HEVERLEE

HOOFDZETEL Vlajo Innovatie- en Incubatiecentrum Kapeldreef 60 B-3001 Heverlee Tel 016 29 84 01 Fax 016 29 84 02 Email: [email protected] Website: www.vlajo.org

Rekeningnummer Vlajo BE 53 2100 4413 5153 Kantooruren Maandag tot vrijdag van 8u00 tot 16u00

Noteer hier de gegevens van je dossierbeheerder en je coördinator van Vlajo. Dossierbeheerder: .....................................................................................................................................

Tel ................................................................................................................................ GSM ............................................................................................................................ E-mail ........................................................................................................................... Vlajo SBP-formule:  Full  Light  Non-profit  BEST

 Businessplan

Vlajo SBP-nummer: S................................................................................................... Login online boekhouding:............................................................................................ Paswoord online boekhouding:....................................................................................

0

Coördinator: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .....................................................................................................................................

3

Tel ................................................................................................................................ E-mail ...........................................................................................................................

Titel

Vlajo Kapeldreef 60 B-3001 HEVERLEE

legende TIP

t Tip: dit pictogram geeft je 1 of meerdere tips.

WEB

t Kenniscentrum: dit pictogram verwijst naar de website van Vlajo. Hier kan je, nadat je bent aangemeld, onder ‘mijn webruimte’, in het kenniscentrum, handige documenten of extra informatie terugvinden.

t Bijlage: dit pictogram verwijst naar de bijlagen die je kan terugvinden achteraan in dit handboek. dit zijn specifieke taken, zoals bijvoorbeeld de boekhouding, Full t Full: vb. voor het Vlajo SBP’s die met het Vlajo SBP Full formule werken.

Extra

t Uitbreiding: in het businessplan verwijzen de uitbreidingen naar de extra’s die je als Vlajo SBP kan toevoegen aan je businessplan. Indien je uitgaat van een businessplan voor de opstart van een echte onderneming neem je de uitbreidingen best sowieso op.

Full vb.

t Voorbeeld: een voorbeeld wordt gebruikt om de theoretische uitleg te ondersteunen.

4

0

titel

Vlajo SBP Kenniscentrum Om je Small Business Project in al zijn facetten tot een goed einde te brengen kan je gebruik maken van de ‘junioracademie’. Dit is een handleiding die bestaat uit allerhande tips en nuttige informatie. Je vindt deze junioracademie terug op www.vlajo.org onder het kenniscentrum. Allerlei • Logo Vlajo • Logo Vlajo SBP • Verzekeringscontract Documenten Vlajo SBP • Contract dienstverlening • Confidentialiteitsattest • Productaansprakelijkheidsovereenkomst • Warenwet • Verkoop op openbare markten Documenten ivm financiën • Sjabloon aandeelhouderscertificaat • Brief openen bankrekening • Isabel contract voor openen bankrekening • Financieel plan • Saldotabel • Verkoopbewijs • Onkostennota • Onkostenfactuur • Debetnota sponsors Boekhouding • Overzicht maandelijkse boekhouding • Boekhouding Excel • Bankboek • Kasboek • Berekenen van de belasting op de winst/ tantièmes • Loonadministratie • Barema’s bedrijfsvoorheffing • btw-aangifte • Diverse verrichtingen Liquidatie • Nota liquidatie • Liquidatie

• •

Vakantiegeld Schuldeisers

Junior Academie • Technieken tot brainstorm • GPS projectfiche • GPS trends • GPS draaiboek • CE-markering • I-DEPOT • Patent of octrooi • Organisatie van een event • Organisatie van aandeelhoudersvergadering • Marktonderzoek • Kostprijsberekening • AIDA • Break-even • E-commerce • Website die scoort • Leiderschap • Marketingstrategie • Netwerking • Notuleren • Onderhandelingstechnieken • Pers • Presentatietechnieken • Solliciteren • SWOT-analyse • Timemanagement • Vergadertechnieken • Verkoopbrieven • Verkopers • Voorbeeldverslag • Sponsordossier • Voorbeeld Businessplan • Voorbeeld blanco Businessplan • Voorbeeld blanco Projectplan

INHOUDSTAFEL

1

Algemene

info

09

1.1 Inleiding 1.2 Historiek 1.3 Internationaal 1.4 Wat is een Small Business Project? 1.5 Waarom een Vlajo SBP? 1.6 Welke partijen zijn betrokken bij Vlajo SBP?

2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6

3

Vlajo

hoogtepunten

Vlajo SBP Dating & Debating Vlaamse marktdagen Beste Ondernemende Klas: ‘Wisselbeker Vlaamse Regering’ Wedstrijd Beste Concept Europese finale Internationale uitwisselingen

Te

weten over

Starten

17 17 17 17 18 18 18

Vlajo SBP 19

3.1 Maatschappelijke zetel van het Vlajo SBP 3.2 Juridisch statuut van het Vlajo SBP 3.3 Spelregels 3.3.1 Algemeen 3.3.2 Voeding 3.3.3 Sponsoring 3.4 Organisatie van een evenement 3.4.1 SABAM en Billijke Vergoeding 3.5 Verzekering

4

09 12 12 12 14 14

met je

19 19 19 19 20 20 20 21 21

Vlajo SBP 23

4.1 Groepen vormen 4.2 Brainstorm 4.2.1 Regels 4.2.1.1 Schort je oordeel op 4.2.1.2 Alles mag en kwantiteit overheerst kwaliteit 4.2.1.3 Kruisbestuiving is gewenst 4.2.1.4 Technieken tot brainstorm 4.3 Haalbaarheid toetsen van ideeën 4.4 Definitieve keuze 4.5 Functieverdeling en organigram 4.5.1 Functieverdeling 4.5.2 Organigram Vlajo SBP 4.6 Administratie 4.6.1 Hoe registreren op www.vlajo.org? 4.6.2 Projectpagina 4.6.3 Openen van de BNP Paribas Fortis bankrekening 4.7 Aandeelhouders 4.7.1 Voordelen aandeelhoudersstructuur

23 23 23 23 24 24 24 25 25 25 25 28 28 28 29 29 30 30

4.7.2 Werkwijze 4.7.3 De aandeelhoudersvergaderingen 4.8 Droomcoaching 4.8.1 Waarom droomcoaching? 4.8.2 Welke vragen kan je stellen aan je droomcoach? 4.8.3 Wat is het ideale profiel van een droomcoach? 4.8.4 Waar vind je een droomcoach? 4.8.5 Waar en wanneer vergaderen? 4.8.6 Wat is een droomcoach niet? 4.8.7 Waarom kan droomcoaching soms niet lukken? 4.9 Aspecten i.v.m. een nieuw product 4.9.1 CE-markering 4.9.2 i-DEPOT 4.9.3 Patent of octrooi

5

Businessplan

31 31 32 32 32 32 32 33 33 32 34 34 35 35

37

5.0 Inleiding 5.1 Projectvoorstelling 5.1.1 Administratieve gegevens van je Vlajo SBP 40 5.1.2 Keuze ondernemingsvorm 5.1.3 De idee 5.1.4 Missie 5.1.5 Visie 5.2 Omgevingsanalyse 5.2.1 Marktonderzoek 5.2.2 De markt 5.2.3 Klanten 5.2.4 Leveranciers 5.2.5 Concurrentie 5.2.6 Tendensen 5.3 SWOT-analyse 5.4 Commercieel plan 5.4.1 Corporate Identity 5.4.2 Doelstellingen 5.4.3 Marketingstrategie 5.4.3.1 Productbeleid 5.4.3.2 Prijsbeleid 5.4.3.3 Plaats – Distributiebeleid 5.4.3.4 Promotiebeleid 5.5 Financieel plan 5.5.1 Uitwerking financieel plan 5.5.1.1 Balans 5.5.1.2 Verwachte Resultatenrekening 5.5.1.3 Ratio’s 5.6 Extra’s 5.6.1 Samenvatting 5.6.2 Bijlagen

37 40 40 40 40 42 44 44 44 45 47 47 48 48 49 49 52 52 52 53 53 54 55 55 56 57 57 60 60 60

INHOUDSTAFEL

6

Ondernemen binnen Vlajo SBP

6.1 Verkoop op openbare markten 6.2 Contract dienstverlening 6.3 Confidentialiteitsattest 6.4 Bestelbon 6.5 Zaken doen met het buitenland 6.6 Saldotabel 6.7 Boekhouding 6.7.1 Het voeren van de Vlajo online boekhouding 6.8 Login en paswoord 6.9 De fictieve gezinssituatie 6.10 Het dashboard 6.11 Het startkapitaal boeken 6.12 Het aankoopdagboek 6.13 Het verkoopdagboek 6.14 Het kasboek 6.15 Het bankboek 6.16 Het salarisjournaal 6.17 De centralisatie 6.18 De verbetering 6.19 De btw-aangifte

7

8 63 63 63 63 64 64 64 65 66 67 67 69 70 71 73 75 77 79 83 86 88

Afsluiten van je Vlajo SBP 91

7.1.1 7.1.2 7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.1.6

Algemene aandeelhoudersvergadering 91 Afsluiten van de bankrekening 91 Het liquidatieformulier 92 Balans en resultatenrekening 96 De liquidatiebrief 98 Checklist 99

Van Vlajo SBP

tot het opstarten van je eigen zaak 101

8.1 Voorwaarden 8.2 Voorbereidingsfase 8.3 Oprichtingsfase 8.4 BVBA Starter voor beginnende ondernemers 8.5 Helpdesk

9

Bijlagen

9.1 Technieken tot brainstorm 1.1 GPS voor ondernemingen 1.2 Bloemassociatie 1.3 Scampertechniek 1.4 Triz 9.2 Aspecten ivm een nieuw product 2.1 CE-markering 2.2 i-DEPOT 2.3 Patent 9.3 Marktonderzoek 3.1 Verzamelen van primaire en secundaire informatie 3.2 Kwalitatief of kwantitatief onderzoek? 3.3 Stappen bij het formuleren van het onderzoeksopzet 3.4 Methodes om gegevens te verzamelen 9.4 Kostprijsberekening 4.1 Hoe bereken je een kostprijs? 4.2 De variabele kostenmethode 4.3 De volledige kostenmethode 4.4 De ABC-methode 9.5 Zaken doen met het buitenland 5.1 Binnen en Buiten de EU 5.2 Binnen de EU: intracommunautaire transacties 5.3 Buiten de EU: invoer en uitvoer 5.4 Concrete toepassing voor Vlajo SBP’s 9.6 Businessplan BNP Paribas Fortis verkorte versie

101 101 102 102 103

106 106 106 107 108 109 113 113 115 116 119 119 119 120 120 121 121 121 122 122 123 123 123 124 126 127

1

HOOFDSTUK 1 >> info Algemene

1.1

Inleiding

Vlajo heeft als missie studerende jongeren vroegtijdig vertrouwd te maken met ondernemerschap en hiertoe bedrijven en scholen te mobiliseren in een win-win relatie, en zodoende bij te dragen tot de welvaart en het welzijn van Vlaanderen. Vlajo wil vooral de jeugd prikkelen en zin geven tot ondernemend gedrag. De term ‘ondernemerschap’ wordt in de brede zin van het woord gebruikt en weergegeven onder 3 vormen: zakelijk, sociaal en persoonlijk ondernemerschap.

Gericht naar de creatie van economische waarde via het opstarten van onder-nemingen; het komt overeen met ondernemerschap in enge zin, dwz puur zakelijk, economisch.

Sociaal ondernemerschap Gaat over initiatief nemen en vernieuwingen realiseren in een non-profit context; het betreft de creatie van maatschappelijke meerwaarde.

Persoonlijk ondernemerschap Slaat op het gedrag van individuen, die hun leven zelf in handen nemen en die bij hun werkgevers vernieuwingen realiseren; dit stemt zowat overeen met het intrapreneurship.

1

Het belang van ondernemerschap wordt door niemand betwist. Een hoge graad van ondernemerschap – zowel zakelijk, sociaal als persoonlijk – leidt tot een grote maatschappelijke meerwaarde op diverse gebieden en een aanzienlijke bijdrage tot het behoud en de groei van de welvaart. Ondermeer de internationale GEM-studies (Global Entrepreneurship Monitor) bewijzen deze stelling.

Algemene info

Zakelijk ondernemerschap

Voor het individu

Voor de economie

Voor de samenleving

Realisatie van persoonlijk potentieel Nut in het dagelijks leven Werkgelegenheid Meer flexibiliteit Gereed voor internationaliseren Meer welvaart voor iedereen Lokale dynamiek Vertrouwen in de toekomst Constructieve attitudes

Om jonge mensen ondernemend te maken is het best dat zij ondernemerschap leren “voelen” en “ervaren”, eerder dan erover te leren op een klassieke manier. De krachtige doe-leerformules van Vlajo spelen hierop in. De projecten van Vlajo kaderen binnen het ondernemerschapsonderwijs en richten zich zowel op het bijbrengen van attitudes en waarden als op het ontwikkelen van meer specifieke vaardigheden en kenniselementen. Vlajo ontwikkelde hiertoe het 4D pedagogisch plan: Dromen, Doen, Durven en Doorzetten. Naargelang een student opschuift in zijn onderwijsloopbaan wordt een ander deel van de 4D’s belicht. Binnen elke leeftijdsgroep worden thema’s aangehaald die cruciaal zijn om tot ondernemingszin te komen. Door het ‘ondernemend leren en lerend ondernemen’ wil Vlajo basisvaardigheden voor zelfontplooiing en ondernemen van jongs af aan aanmoedigen.

9

De voordelen van ondernemerschap zijn:

Overzicht Vlajoprojecten Basisonderwijs De Vlajo Droomfabriek (3- tot 12-jarigen) • De Vlajo Droomfabriek bestaat uit een reeks van vakoverschrijdende, ervaringsgerichte programma’s voor kinderen van de derde kleuterklas tot en met het zesde leerjaar waarbij vijf in het handboek aangeboden lessen, uitgebreid met tal van lessuggesties, leiden naar het uitwerken van een ondernemend project. De lessuggesties zorgen ervoor dat bijna alle leergebieden bij het project betrokken worden.

Secundair onderwijs Vlajo BLIK (13- tot 14-jarigen) • Vlajo BLIK (Beroep, Loopbaan en IK) ondersteunt jongeren in hun studiekeuzeproces. Op een enthousiaste manier leren leerlingen via diverse opdrachten hun eigen vaardigheden kennen, beslissingen nemen en omgaan met wetenschap. Hoogtepunt binnen het project is het educatief gezelschapsspel met als titel ‘Kijk! De wereld draait om mij!’ Aan de hand van leuke doeopdrachten, spraakmakende stellingen en leerrijke tips krijgen de leerlingen een beter inzicht in het aanbod van studie- en beroepskeuzes.

10

1 0

titel A lgemene info

Vlajo Challenge (vanaf 14 jaar) Dit online educatief spel leert jongeren vanaf 14 jaar kennis maken met economie, inkoop en verkoop, marketing, HR en concurrentie. De klasgenoten worden online winkeleigenaars en spelen samen en tegen elkaar in een winkelstraat van hun eigen virtuele stad. Tijdens de verschillende rondes strijden de deelnemers naar zo hoog mogelijke punten in deze spannende competitie. Vlajo Jieha! (14- tot 16-jarigen) • Vlajo Jieha! staat voor Jong Initiatief voor Ethische Handel, en is een korte ondernemingservaring van 10 tot 18 weken. De leerlingen starten een eigen onderneming en verkopen Fair-Tradeproducten binnen de schoolmuren. Via dit project krijgen de leerlingen een notie van ethisch bewustzijn. Vlajo helpt de opstart via een startlening en de winst wordt nadien geschonken aan een goed doel naar keuze. Vlajo Studentenbedrijf.be (16- tot 18-jarigen) • Vlajo Studentenbedrijf.be is een miniatuurbedrijf volgens het model van een éénmanszaak, dat wordt opgericht door de leerlingen, maar voldoet aan alle verplichtingen net zoals bij een echte onderneming. We spreken hier over het registreren van de onderneming, het commercialiseren van een product of dienst, het nakomen van diverse wettelijke verplichtingen en ga zo maar door. Vlajo creëert hiervoor een beschermend kader waarin het de rol van overheid en ondernemingsloket speelt. Het leerproces staat centraal bij een Vlajo Studentenbedrijf.be, eerst denken en dan effectief doen! Tenslotte dekt het Vlajo Studentenbedrijf.be ook de omzendbrief voor het behalen van het getuigschrift bedrijfsbeheer. Vlajo Mini-onderneming (16- tot 18-jarigen) • Vlajo Mini-ondernemingen zijn doeleer-formules waarbij leerlingen hun persoonlijke mogelijk heden en talenten leren verkennen aan de hand van een miniatuurbedrijf. De jongeren kruipen voor de duur van één schooljaar in de huid van de ondernemer en richten een eigen bedrijfje op, waarbij een gekozen product wordt gecommercialiseerd met inzet van personeel en startkapitaal. De nadruk ligt op doen: eerst denken, en dan effectief durven doen! Vlajo Innovatiekampen (16- tot 18-jarigen) Een innovatiekamp is een 24 uren brainstorm in gemengde teams van leerlingen derde graad secundair onderwijs. De teams krijgen de opdracht een creatieve en innovatieve oplossing te bedenken en uit te werken voor een reëel bestaand bedrijfsprobleem. Een jury selecteert tot slot de beste ideeën.

Hoger onderwijs Vlajo Small Business Projects (18+) • De Vlajo SBP’s zijn de Vlajo Mini-ondernemingen van het hoger onderwijs. Meer nog dan in het secundair onderwijs wordt de nadruk gelegd op het realiseren van een junior businessplan in een winstgevende activiteit. Alle disciplines zijn vertegenwoordigd, van ingenieurs over economisten tot studenten elektromechanica en vroedkunde. Op basis van de verschillende Vlajo SBP-formules wordt een traject op maat van de opleiding en hogeschool uitgewerkt. Ook voor de non-profitsector is er een aparte Vlajo SBP-formule. Vooral de attitude tot ondernemerschap wordt met Vlajo SBP ontwikkeld. Start Academy • Start Academy is een businessplanwedstrijd waar universiteitsstudenten de mogelijkheid krijgen om hun eerste stappen in de wereld van het ondernemerschap te zetten. Aan de hand van zo’n plan krijg je een beeld van de haalbaarheid van je product/dienst en de risico’s die eraan verbonden zijn. Start Academy richt zich niet uitsluitend op studenten uit de economische sector. Belangrijk is dat je een idee hebt en ervoor wilt gaan. Zo kan je ook steeds rekenen op onze coaches en de complementariteit van je team!

Overkoepelend programma

hipo’s@work

Vlajo Hipo’s@work Vlajo Hipo’s@work is het vacatureplatform van Vlajo met jobaanbiedingen van de Vlajo-partners. Jaarlijks studeren duizenden studenten af in de verschillende studentenbedrijven van Vlajo. Tijdens de Vlajo-leertrajecten hebben jullie een variatie van ondernemende competenties ontwikkeld, waaronder resultaatgerichtheid, doorzettingsvermogen, leiderschap, zelfsturing en de bekwaamheid om te ondernemen. Jullie hebben bewezen hoe succesvol mensen en middelen te organiseren en een idee om te zetten in een tastbaar project. Het maakt jullie gegeerd! Ben je op zoek naar een uitdagende job bij een boeiende werkgever? Neem dan snel een kijkje op www.vlajo.org en klik op het Vlajo Hipo’s@work programmalogo.

“Jongeren ‘warm maken voor ondernemen’ is geen gemakkelijke opdracht, maar Vlajo slaagt met glans in zijn opzet. Van kinderen tot jonge volwassenen; zij die met Vlajo in contact komen, leren de wondere wereld van het ondernemen kennen. Door ze te laten zoeken en ontdekken en ze aan te zetten tot bewust creatief zijn, leren jongeren niet alleen dat ideeën tot ondernemingsdromen kunnen leiden, maar vooral dat met de juiste attitude dromen werkelijkheid kunnen worden.” Vlaams minister van Economie, Ondernemen, Wetenschap, Innovatie en Buitenlandse Handel

1 0 11

Vlajo Ondernemers voor de klas Vlajo Ondernemers voor de klas is een tweejaarlijks initiatief dat kadert in de Ondernemersklasse week waarbij ondernemers de kans wordt geboden om leerlingen en studenten uit het secundair en hoger onderwijs kennis te laten maken met de attitude ‘ondernemerschap’. Anderzijds wordt aan scholen de kans gegeven een ondernemer in hun midden te hebben, die poogt een hedendaags en correct beeld van een ondernemer te schetsen. Van groot belang in het project is een afstemmen van ideeën tussen afstuderenden en werkgevers, zodat beide partijen met een juiste ingesteldheid eventuele jobs aanvatten.

Tlgemene itel A info

Vlajo Bedrijvendag voor leerkrachten De Vlajo Bedrijvendag voor leerkrachten is een tweejaarlijks initiatief voor alle leerkrachten/ docenten basis-, secundair en hoger onderwijs dat doorgaat op één woensdagnamiddag over gans Vlaanderen tijdens de Ondernemersklasseweek. Deze bedrijvendag biedt leerkrachten/docenten de kans kennis te maken met de diverse aspecten van een onderneming. Bovendien kunnen de leerkrachten/docenten tijdens deze namiddag met een bedrijfsleider in dialoog treden en uiteraard staat ook een rondleiding op het programma waarbij de bedrijven tijdens hun dagelijkse praktijk bezocht worden. De Vlajo Bedrijvendag voor leerkrachten is een unieke gelegenheid voor leerkrachten/docenten om – volledig gratis – van dichtbij met een bedrijf kennis te maken.

12

1

Algemene info

1.2

Historiek

De beweging Jonge Ondernemingen ontstond in 1919 in de Verenigde Staten. In 1963 waaide het initiatief over naar Europa. Jonge Ondernemingen kreeg succes in GrootBrittannië, Frankrijk, België, Ierland en Zweden. In 1977 werd een Europese Federatie opgericht die momenteel een 40-tal landen groepeert. Zij organiseert jaarlijks een Europees Congres waarop juniorondernemers van diverse landen samenkomen. De beweging Jonge Ondernemingen bestaat in België sinds 1977. In 1996 gebeurde de regionalisering van de federale beweging in Vlaamse Jonge Ondernemingen (Vlaanderen) en Les Jeunes Entreprises (Wallonië).

1.3

Internationaal

Vlajo SBP’s en Vlajo Mini-ondernemingen zijn in de eerste plaats een internationaal gegeven. Overtuigd van de belangrijke Europese dimensie die aan de jongeren wordt geboden, speelt Vlaamse Jonge Ondernemingen een voortrekkersrol in de Europese koepelfederatie Junior Achievement Young Enterprise Europe (JA-YE Europe), die momenteel 41 nationale bewegingen groepeert. Het doel van JA-YE Europe is ondermeer om transnationale contacten en internationale uitwisseling tussen de ondernemingen te organiseren.

1.4

Wat is een Small Business Project?

Via Vlajo SBP worden proefondernemingen opgestart in hogescholen en universiteiten van Vlaanderen. Het stelt de studenten al tijdens hun studie in staat om zich een reëel beeld te vormen van tal van aspecten van het ondernemerschap en de opstart van een eigen zaak, maar vooral de attitude tot ondernemend gedrag wordt ontwikkeld. Er wordt steeds getracht om de grootst mogelijke meerwaarde te creëren voor de studenten. De Vlajo-coördinator werkt dan ook in samenspraak met de opleiding een Vlajo SBP-traject uit op maat zodat het leereffect zo groot mogelijk is. We vertrekken van verschillende Vlajo SBP-formules waarbinnen de opleiding nog eigen

accenten kan leggen. De formules zijn:

Vlajo SBP Full; Vlajo SBP Light; Vlajo SBP Businessplan; Vlajo SBP Non-Profit; Vlajo SBP BEST

3. OPERATIONELE FASE

In de operationele fase wordt het businessplan getoetst aan de werkelijkheid en worden producten en diensten effectief verkocht. Net zoals bij een echte onderneming moet het Vlajo SBP in de Full formule aan alle verplichtingen voldoen: startkapitaal verzamelen, het voeren van een boekhouding, belastingen betalen etc. Hier fungeert Vlajo als overheid. De Light formule heeft geen boekhoudkundige verplichtingen aan Vlajo.

4. AFSLUITEN

Op het einde van het traject wordt het Vlajo SBP geliquideerd.

Vlajo SBP Non-profit is specifiek ontwikkeld voor de opleidingen binnen de sociale sector omdat het ook binnen die sector steeds belangrijker wordt om te beschikken over ondernemende competenties en attitudes. Anders dan in de profit-sector wordt hier geen winst nagestreefd. Het traject is wel gelijkaardig aan bovenstaand schema, met dat verschil dat we binnen de non-profit niet spreken over een businessplan, maar over een projectplan. In de Vlajo SBP BEST formule fungeert het Vlajo SBP als consultancybureau. BEST staat voor Business Entrepreneurial Student Task. De groep studenten werkt een reële opdracht uit voor een bestaand bedrijf. De inhoud van de opdrachten wordt door Vlajo op voorhand afgestemd met de bedrijven en de scholen. In de formule Vlajo SBP Businessplan is er geen operationele fase en wordt er dus enkel een businessplan uitgewerkt, vaak op het niveau van een echte startende onderneming. Het enige verschil met een echte onderneming is dat het leerproces voorop staat. Dat wil zeggen dat er een beschermd kader wordt gecreëerd waarin de jongeren in het Vlajo SBP de kans krijgen om te leren. Hier zorgt Vlajo voor. Het leren staat dus centraal, maar dat wil niet zeggen dat er geen mooi resultaat mag nagestreefd worden. Via de krachtige leer-ervaringsformule zijn de jongeren in staat om belangrijke ondernemersvaardigheden te ontwikkelen en te testen. Het bedrijfsleven wordt ook effectief binnen de schoolmuren gebracht, via de begeleiding door een bedrijfsleider (Droomcoaching). Daarnaast wordt elke Vlajo SBP nog begeleid door een docent-coach en een coördinator van Vlajo.

1

2. BUSINESSPLAN

Het businessplan vormt de leidraad doorheen het hele traject. Het organiseert de ideeën die in de groep leven in een concreet en dynamisch actieplan.

13

1. BRAINSTORMING

Een groep van gemiddeld 5 studenten creëert, beheert en ontwikkelt haar eigen proefonderneming en kiest zelf een product of dienst in het kader van de opleiding.

Algemene info

Voor de Vlajo SBP Full en Light formule ziet het traject er als volgt uit:

De tijdsduur van een Vlajo SBP is afhankelijk van de best mogelijke inpassing in het curriculum.

1.5

Waarom een Vlajo SBP?

Het belang van ondernemend gedrag groeit gestaag. In elke werkaanbieding wordt gesproken over praktijkervaring. Vlajo SBP geeft de studenten de kans om theoretische kennis om te zetten in de praktijk. Jongeren krijgen meer voeling met het werkelijk economisch gebeuren. De competenties die Vlajo vanuit Vlajo SBP wil aanbrengen en/of aanscherpen zijn de volgende: De student kan op een efficiënte, creatieve, kritische en oplossingsgerichte manier omgaan met informatie en taken. De student kan economische kennis integreren en toepassen in een reële en concurrentiële omgeving (lees: proefonderneming). De student kan samenwerken en leiding geven. De student is communicatief ingesteld. In de afsluitfase kan je als deelnemende student een Vlajo SBP-certificaat ontvangen waarin bovenstaande competenties gebundeld zijn. Dit certificaat is de perfecte aanvulling bij je CV wanneer je gaat solliciteren en helpt je je toekomstige werkgever ervan te overtuigen dat je voldoende ondernemende vaardigheden beheerst.

14

1 0

titel A lgemene info

Naast bovenstaande 4 hoofdcompetenties worden ook nog deze vaardigheden via Vlajo SBP verworven: Plannen en organiseren: aanbrengen van structuur in tijd, ruimte en prioriteit bij het aanpakken van problemen. Delegeren: op een efficiënte wijze overdragen van taken en verantwoordelijkheden in overeenstemming met de mogelijkheden en de motivatie van de werknemer. Ondernemerschap: durven ondernemen, het durven initiatief nemen zodanig dat dit uitmondt in een concrete handeling, activiteit. Leiding geven: op een efficiënte wijze willen en kunnen beïnvloeden van medewerkers in het kader van hun functie. Initiatief: uit eigen beweging voorstellen en/of acties ondernemen. Communicatie: overbrengen van een boodschap in diverse vormen zodat het publiek tot wie de boodschap is gericht, ze begrijpt. Samenwerken: actieve bijdrage leveren aan een gezamenlijk resultaat of aan het oplossen van problemen of conflicten, ook wanneer de samenwerking een onderwerp betreft dat niet direct van particulier belang is. Aanpassingsvermogen: zich makkelijk en in positieve zin aanpassen aan bepaalde situaties of omstandigheden.

1.6

Welke partijen zijn betrokken bij Vlajo SBP?

Hoofdzetel

Het secretariaat van Vlajo bestaat uit een team van enthousiaste mensen dat altijd klaarstaat voor jullie. Op de Vlajo-website (www.vlajo.org) vind je meer informatie over Vlajo en haar medewerkers.

Vlajo SBP-coördinator

De coördinator vertegenwoordigt Vlajo, hij/zij is jullie gesprekspartner. Als jullie vragen of problemen hebben, kunnen jullie bij hem/haar terecht. De coördinator heeft op regelmatige basis contact met elke Vlajo SBP. Hij/zij geeft jullie ook informatie over de verschillende activiteiten die georganiseerd worden.

Dossierbeheerder

Elke Vlajo SBP krijgt een dossierbeheerder toegewezen. De dossierbeheerder is een medewerker van Vlajo die ondermeer de boekhoudingen van het Vlajo SBP-Full nakijkt en jullie de nodige documenten bezorgt. Vlajo oefent, via de coördinator, toezicht uit op de activiteiten van het Vlajo SBP. In dit verband mag ze alle maatregelen treffen die ze nodig acht, ook al zouden die het reglement overstijgen.

De docent-coach

Hij/zij is een docent van de hogeschool of universiteit die jullie coacht doorheen het Vlajo SBP. De docent-coach staat jullie bij met goede raad en jullie kunnen dan ook altijd een beroep op hem/haar doen.

Droomcoach

Vlajo SBP-coördinator

15

1

Droomcoach

Algemene info

Jullie droomcoach kijkt over jullie schouder mee met een kritische blik. Hij/zij weet hoe het echte bedrijfsleven werkt en wil deze ervaring ook met jullie delen. De droomcoach staat jullie bij met raad en daad.

Vlajo SBP

Docentcoach

Dossierbeheerder

HOOFDSTUK 2 >>

2

Vlajo-hoogtepunten

In de loop van het academiejaar organiseert Vlajo activiteiten waarop jonge ondernemers van verschillende Vlajo SBP’s elkaar ontmoeten. Allemaal leuke activiteiten op maat van ondernemende jongeren. De verschillende data worden bij het begin van het academiejaar door je coördinator meegedeeld.

2.1

Vlajo SBP Dating & Debating

Jaarlijks organiseert Vlajo in de maand februari een grote verkoopdag in diverse shoppingcentra in Vlaanderen. Het doel van deze verkoopdag is onder meer om contacten tussen de Vlajo Mini-ondernemingen/Vlajo SBP’s te leggen en de ervaringsuitwisseling te stimuleren. In het shoppingcenter krijgt elke onderneming een even grote verkoopruimte toegewezen op een locatie waar die dag duizenden potentiële klanten langskomen. De verkoopdag is in de eerste plaats een aangelegenheid voor Vlajo Mini-ondernemingen, maar op sommige plaatsen wordt dit ook opengetrokken naar Vlajo SBP. Een ideale kans om de verkoop van je product de hoogte in te jagen. Je coördinator houdt je op de hoogte.

2

Vlaamse marktdagen

2.3

17

2.2

Vlajo-hoogtepunten

Vlajo SBP Dating & Debating is het startschot voor je Vlajo SBP-periode. Op verschillende locaties in Vlaanderen organiseert Vlajo een opleidings- en netwerkmoment waar je boeiende en leerrijke workshops naar keuze kan volgen en je studenten ontmoet van andere hogescholen en opleidingen tijdens een sessie Speed Business Dating. Je vaardigheden en competenties inzake ondernemerschap worden meteen naar een hoger niveau getild! Je coördinator bezorgt je tijdig een uitnodiging, hou alvast de website in het oog!

Beste Ondernemende Klas: ‘Wisselbeker Vlaamse Regering’

Elk jaar verkiest Vlajo aan de hand van de Vlaamse finale hét Vlajo SBP van Vlaanderen. Binnen de wedstrijd zijn er verschillende categorieën waardoor alle Vlajo SBP’s de kans hebben om in de prijzen te vallen. Meer info ontvang je van je coördinator en vind je terug op de website. De wedstrijd verloopt in 2 fases: de preselectie en de Vlaamse finale.

Preselectie

De selectie voor de Vlaamse finale gebeurt aan de hand van het businessplan. Een jury, bestaande uit ervaren bedrijfsmensen, neemt jullie businessplannen kritisch door en nomineert voor elke wedstrijdcategorie de laureaten.

Vlaamse finale

De laureaten van de preselectie ontmoeten elkaar in de Vlaamse finale. Hier krijg je de kans om je Vlajo SBP mondeling toe te lichten en te verdedigen voor een professionele jury. De Vlaamse finale is toegankelijk voor de pers en het publiek.

2.4

Wedstrijd Beste Concept

Een tof en creatief idee uitgeschreven in een businessplan maar nog geen prototype of reële verkoop van product of dienst? Dan kan je deelnemen aan de wedstrijd Beste Concept. Op basis van de ingezonden businessplannen selecteert een externe jury 5 Vlajo SBP’s die hun businessplan mondeling mogen komen verdedigen. Meer info ontvang je van je coördinator en vind je terug op onze website.

2.5

Europese finale

De Beste Vlaamse Vlajo SBP mag Vlaanderen vertegenwoordigen op de Europese finale waar de winnaars van verschillende landen het tegen elkaar opnemen.

18

2

Vlajo-hoogtepunten

2.6

Internationale uitwisselingen

Enterprise Without Borders (= Onderneming zonder grenzen) is een project voor studenten van secundaire scholen, hogescholen en universiteiten. Via de Europese website van Enterprise without Borders (www.ewb.ja-ye.org) kan je als Vlajo Mini-onderneming of Vlajo SBP handel drijven met andere Vlajo Mini-ondernemingen/ Vlajo SBP’s uit Europa of kan je je product(en) promoten. Zo leer je de grondbeginselen van buitenlandse handel, werk je samen met studenten uit andere Europese landen en kom je in contact met verschillende culturen in Europa. Kortom, maak deel uit van deze wereldhandel én maak deel uit van een netwerk van JA (= Junior Achievement) studenten. Alle informatie vind je terug op de website.

HOOFDSTUK 3 >>

3

Te weten over Vlajo SBP

3.1

Maatschappelijke zetel van het Vlajo SBP

De maatschappelijke zetel is het officiële adres van het Vlajo SBP. Gewoonlijk is dit het thuisadres van een Vlajo SBP-ondernemer, niet het adres van de school. Vlajo en de coördinator zenden hun brieven rechtstreeks naar dit adres. De meeste groepen kiezen hiervoor het adres van de gedelegeerd bestuurder. Deze heeft de verplichting de inhoud ervan mee te delen aan het voltallige team.

3.2

Juridisch statuut van het Vlajo SBP

Spelregels

Vlajo is een vereniging zonder winstoogmerk. Ze heeft tot doel de jongeren de kans te bieden hun creativiteit en ondernemingsgeest te ontwikkelen door hen de middelen te verstrekken om, onder toezicht van deze vereniging alsook van vrijwillige raadgevers, een Vlajo SBP op te richten volgens het schema van de vennootschap op aandelen. Hieronder vinden jullie een aantal regels die in acht genomen moeten worden:

3.3.1 Algemeen Jaaromzet van een Vlajo SBP dient onder de wettelijke grens te blijven van € 6200. Elk misbruik van alcohol, gebruik van drugs en aanverwante medicatie leiden tot onmiddellijke uitsluiting. Het absolute maximum aantal deelnemers per Vlajo SBP is 6. Het vaststellen van het aantal leden per Vlajo SBP gebeurt in samenspraak met de coördinator en docent-coach. Vlajo oefent toezicht uit op de activiteiten van het Vlajo SBP. In dat kader mag ze alle nodige maatregelen nemen (zelfs in tegenspraak met sommige bepalingen in dit reglement). De Vlajo SBP ondernemers moeten zich daarnaar schikken. Vlajo wijst aan elke Vlajo SBP een coördinator toe. Deze is de gesprekspartner van de Vlajo SBP- ondernemers in hun betrekkingen tot Vlajo. Vlajo kan nooit verantwoordelijk gesteld worden voor gemaakte verliezen. Een aantal producten en/of diensten mogen door Vlajo SBP’s niet aangeboden worden, namelijk:

3

3.3

19

Een Vlajo SBP heeft gezien de korte levensduur geen ondernemingsnummer en bezit hierdoor dus ook geen rechtspersoonlijkheid. Dit heeft als gevolg voor de klant, indien deze btw-belastingplichtig is, dat deze geen btw kan terugvorderen van de staat. In het verhaal van het Vlajo SBP speelt Vlajo de rol van de staat. Dit wil zeggen dat het Vlajo SBP wel btw-plichtig is aan Vlajo (enkel in het geval van Vlajo SBP Full). Dit om je Vlajo SBP-jaar zo waarheidsgetrouw te laten verlopen.


Het Vlajo SBP functioneert gedeeltelijk volgens het model van een naamloze vennootschap, maar is geen echte naamloze vennootschap. Het gebruik van het letterwoord nv achter de Vlajo SBP-naam is bijgevolg onwettig.

a Producten zonder toegevoegde waarde voor het Vlajo SBP; a Alcoholische dranken, rookwaren, gevaarlijke of illegale producten en erotisch getinte producten en/of diensten; a Nevenactiviteiten (verkoop van steunkaarten, kansspelen, dansavonden, enz.) die niets met het oorspronkelijke doel van het Vlajo SBP te maken hebben.

3.3.2 Voeding

WEB

Het produceren en verkopen van voedingsmiddelen is niet toegestaan. Tenzij voeding deel uitmaakt van het lessenpakket. Het is echter wel toegelaten om nieuwe voedingsproducten te ontwikkelen indien deze productie gebeurt op een plaats die voldoet aan alle wetten en vergunningen inzake voedselproductie en voedingsmiddelen in het algemeen (cfr Warenwetgeving) én de productaansprakelijkheidsovereenkomst gemaakt werd met een gevestigde eindproducent. De productaansprakelijkheidsovereenkomst vind je terug onder het kenniscentrum op de website van Vlajo. Bezorg een kopie van de ondertekende productaansprekelijkheidsovereenkomst aan je coördinator. De verkoop van voorverpakte voedingsmiddelen is wel toegestaan. Let wel op dat de houdbaarheidsdatum niet verlopen is.

WEB

Sponsoring binnen een Vlajo SBP is enkel toegestaan onder één van deze vormen: Materiële sponsoring kan voor de productie en/of het maken van het prototype. Voor de organisatie van een event wordt zowel financiële als materiële sponsoring aanvaard. Indien er geen inkomsten verworven worden uit het Vlajo SBP, is financiële sponsoring toegestaan om de onkosten te dekken. Op het kenniscentrum vind je een voorbeeld van een sponsordossier en een onkostennota. De sponsor kan het bedrag niet fiscaal aftrekken, maar wel inbrengen als kost in zijn boekhouding.

3.4

3


3.3.3 Sponsoring

Organisatie van een event

20

Elk event moet goedgekeurd worden door de Vlajo coördinator. Dit houdt in: a Een kosten/baten berekening a Goedkeuringsfiche doorsturen naar coördinator a De helft van de geraamde kosten moet door sponsoring of voorverkoop van kaarten gedekt zijn. a Vlajo kan nooit verantwoordelijk gesteld worden voor gemaakte verliezen.

WEB

Als je binnen je Vlajo SBP een event organiseert zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten. Zo moet je ondermeer nagaan of het noodzakelijk is om een extra verzekering af te sluiten. Dit is afhankelijk van de activiteit en de locatie waar het event doorgaat. Van zodra er op het event muziek gespeeld wordt, ben je verplicht om SABAM en Billijke Vergoeding in orde te brengen (zie informatie hieronder). Besteed daarnaast ook veel aandacht aan de veiligheid! Aangezien voeding en drank bijna inherent verbonden zijn aan de organisatie van een evenement, wordt hier een uitzondering gemaakt en kan het Vlajo SBP wel voeding en drank aanbieden zolang het niet gaat om zelfbereide zaken. Onder het kenniscentrum op de website van Vlajo vind je meer informatie terug.

3.4.1 Sabam & Billijke Vergoeding Sabam en Billijke Vergoeding zijn beide vergoedingen die betaald worden aan auteurs en artiesten om hun muziek te mogen gebruiken. Auteurs en artiesten kunnen niet verhinderen dat men hun repertoire gebruikt in het openbaar. In ruil daarvoor heeft de wetgever aan deze auteurs en artiesten een automatisch recht op vergoeding toegekend.

Het verschil tussen Sabam en Billijke Vergoeding

Bij Sabam betaal je een vergoeding voor de componisten en tekstschrijvers als hun muziek in het openbaar wordt gespeeld. Dit komt dus ten goede aan de auteurs van de muziek (de zogenaamde auteursrechten). De Billijke Vergoeding is de vergoeding die moet betaald worden voor het publieke gebruik van het muziekrepertoire van de uitvoerende artiesten en muziekproducenten. Dit komt dus ten goede aan de uitvoerders van de muziek (de zogenaamde uitvoerdersrechten).

Sabam in orde brengen

Indien jullie geen aanvraag gedaan hebben bij Sabam/Billijke Vergoeding, mag er onder geen enkel beding muziek gespeeld worden aan jullie verkoopstand, zowel op congressen, als op openbare markten en handelsbeurzen.

3.5

Verzekering

Vlajo heeft een verzekeringscontract bij AXA (polisnummer 705.556.401).

Voorwerp van de verzekering

De burgerlijke aansprakelijkheid van Vlajo, van haar beheerders en raadgevers tegenover de vrijwilligers en derden niet vergoed door Vlajo; de burgerlijke aansprakelijkheid van de Vlajo SBP-ondernemers tegenover derden (de Vlajo SBP-ondernemers beschouwd als derden onder elkaar).

WEB

De kosten voor medische behandeling van Vlajo SBPondernemers, van raadgevers en beheerders van Vlajo, met inbegrip van ongevallen gebeurd op weg van en naar de vergadering. Meer informatie: [email protected]

3

Download het formulier op www.bvergoed.be. Je vult dit in naargelang de specifieke eisen (met of zonder drank/dans, …). Stuur het aanvraagformulier op naar Outsourcing Partners, minstens 5 dagen op voorhand. Betaal binnen de 20 dagen na de verzendingsdatum de factuur. In principe moet deze vergoeding betaald zijn vóór de activiteit. Als je het evenement niet tijdig aangeeft, loop je het risico op een fikse meerkost. Er komt een ‘boete’ van 15 % bovenop (met een minimum van 106,14 euro). Let wel: als de zaaluitbater reeds een jaarvergoeding ‘dans’ heeft betaald die de activiteit dekt, dan moet je geen aangifte meer doen!

21

Billijke Vergoeding in orde brengen


Download het formulier op www.sabam.be en vul dit in. Dien minstens 10 dagen op voorhand een ‘aanvraag tot toelating’ in bij het Sabam-kantoor in je regio. Bezorg binnen de 8 dagen volgend op de manifestatie de opgave van de gespeelde nummers aan het Sabam-kantoor. Betaal tijdig de rechten. Doe je dit niet, dan worden de aangerekende tarieven met 30 % verhoogd.

HOOFDSTUK 4 >>

4

Starten met je Vlajo SBP

Om de Vlajo SBP-groepen te vormen kan men op verschillende manieren te werk gaan. 1. Eerst de definitieve groepen vormen en daarna per groep brainstormen: studenten kiezen zelf de groepjes (aantal per groep wordt opgegeven door docent-coach) OF de docent-coach stelt zelf de groepen samen, dit kan al dan niet op basis van een persoonlijkheidstest (bvb. Belbin of Competence Indicator) 2. Eerst brainstormen in tijdelijke groepen tot er een aantal topideeën zijn. Daarna de studenten laten kiezen bij welk idee ze willen aansluiten en zo de definitieve groepen vormen.

4.2

Brainstorm

“cre·a·ti·vi·teit (de ~ (v.)): scheppingsvermogen” – Van Dale Van Dale is altijd zeer goed in het kort omschrijven van termen waar duizenden boeken over volgeschreven zijn. Misschien is het ook wel het beste om niet teveel woorden vuil te maken aan wat creativiteit precies is, ook al zijn de meningen hierover verdeeld. Er zijn mensen die vinden dat creativiteit te beoordelen, te begrijpen en te ontleden is, terwijl men aan de andere zijde juist vindt dat de schoonheid van creativiteit ligt in het ongrijpbare, het ondefinieerbare: het is niet te ontkennen, maar hoeft ook niet verklaard te worden.

4.2.1 Regels Een goede brainstormsessie is gebonden aan een aantal regels. Ook al zou je denken dat het genereren van ideeën niet zoveel voeten in de aarde heeft, blijkt toch elke keer weer dat mensen, zelfs als ze de regels kennen, neigen om ze te overtreden. Hieronder volgen ze op een rijtje.

4.2.1.1 Schort je oordeel op De allereerste regel is de moeilijkste: beoordeel tijdens de ideeëngeneratie nooit de geuite ideeën. Een idee, hoe slecht het ook lijkt, is niet het uiteindelijke doel van een brainstorm. Aan het einde van een sessie moeten er oplossingen ontstaan voor de problemen waarop men brainstormt, maar hoeveel en wat voor ideeën daar voor nodig waren is irrelevant. Zelfs het meest waardeloze idee kan uiteindelijk leiden naar dat ene fantastische idee, simpelweg omdat het als input voor die ene goede gedachtesprong zorgt. “Dat hebben we al eens geprobeerd en het werkte toen niet, dus nu ook niet” is een zin die tijdens brainstormen niet ter sprake mag komen.


Groepen vormen

4

4.1

23

WEB

Kenniscentrum: dit pictogram verwijst naar de website van Vlajo… zie p4.

4.2.1.2 Alles mag en kwantiteit overheerst kwaliteit Albert Einstein zei ooit: “Imagination is more important than knowledge. Knowledge is limited. Imagination encircles the world.” Dit geldt ook voor brainstormsessies. Het gaat er niet om wat je weet, het gaat erom wat je je voor kunt stellen. Er is een probleem gegeven en ideeën zijn het middel tot een oplossing. Er is geen manier waarop je kunt falen bij wat je ook roept. Je kunt geen domme dingen opperen, want je oppert sprongen in andermans gedachten. Het is dus belangrijk om in de fase van ideeëngeneratie je analytische geest weg te stoppen. Logisch redeneren komt later wel, nu is het zaak om zoveel mogelijk te bedenken, hoe raar, grappig, onduidelijk of vergezocht dan ook. Het klinkt misschien raar om bewust te moeten dromen, maar het werkt wel.

4.2.1.3 Kruisbestuiving is gewenst

0 4

titel S tarten met je Vlajo SBP

Doordat alles mag en er heel veel in hoge snelheid over tafel komt tijdens een brainstormsessie, ontstaat er veel beïnvloeding tussen de mensen die deelnemen aan een dergelijke sessie. De extra ideeën die door samenwerken gegenereerd worden maken het zoveel waardevoller dan wanneer men individueel werkt. En waar je normaal misschien boos zou worden als iemand jouw idee ‘steelt’ en er zelf op verder borduurt met eigen interpretatie; in een sessie is dit het beste wat je kan overkomen. Een idee is niet je kindje in deze situatie, maar wederom een middel tot oplossingen.

4.2.1.4 Technieken tot brainstorm WEB

Aan de hand van volgend schema leiden wij jullie door het gebruikelijke brainstormproces. Om stap 1 - het genereren van ideeën - efficiënt te laten verlopen, bestaan verschillende technieken. Een aantal hiervan vind je terug in de bijlage en op het kenniscentrum. GPS voor ondernemingen van Flanders DC Bloemassociatie De Scamper techniek TRIZ STAP 1

24

PRODUCT OF DIENST Brainstorming Laat alle ideeën de vrije loop!

Idee 1

Idee 2

Idee 3

Idee 4

Idee 5

Idee 6

Idee ...

Screening Kritische bespreking.

Idee 1 STAP 2

Vb. ICT-ondersteuning naar kleine KMO’s

Idee 4

Idee 6

FINAAL PRODUCT OF DIENST

Haalbaarheid op financieel, commercieel en technisch vlak

Prijsberekening maken

Kostprijs/verkoopprijs Brainstorming Geschikte naam voor het Vlajo SBP? Vb. “Free-Style”

Naam van het Vlajo SBP

4.3

Haalbaarheid toetsen van ideeën

Uitwerking van een aantal ideeën naar haalbaarheid en realiseerbaarheid 1. Stel iemand aan die de sessie zal sturen. 2. Stel jullie top 3 samen uit de ideeën van de brainstorm, doe dit d.m.v. stemming. 3. Bespreek en beargumenteer interactief de pro’s en contra’s per idee.

4.4

Definitieve keuze

1. Maak de definitieve keuze. De definitieve keuze moet onderbouwd zijn en in team beslist worden! De beslissing moet stoelen op de pro’s en contra’s, een eerste voorlopige financiële analyse en een algemeen marketingconcept (zonder in detail te treden). 2. Bepaal de doelgroep, baken deze zeer duidelijk af! 3. Maak een product- of dienstpositionering op! T.o.v. andere concurrentieproducten/diensten. T.o.v. substitutieproducten/diensten (als je een nieuw product of dienst hebt).  Lees nog eens goed de spelregels na alvorens definitief te beslissen.

Binnen een Vlajo SBP wordt een proefonderneming opgericht die gedurende een vooraf bepaalde termijn wordt uitgevoerd. Om deze uitvoering realistisch en correct te laten verlopen moeten er taken verdeeld worden. Structureel worden hiervoor een aantal functies vooropgesteld. Om ervoor te zorgen dat ‘the right man on the right job’ wordt gezet, kan je een persoonlijkheidstest doen via: Competence Indicator (link via www.vlajo.org  projecten  Vlajo SBP  test je talenten) OF Belbin-test (www.thesis.nl/belbin) Afhankelijk van de vaardigheden die naar voor komen uit de test worden onderstaande functies verdeeld (let wel, niet alle functies hoeven aan bod te komen binnen jullie Vlajo SBP, enkel deze die voor jullie Vlajo SBP van toepassing zijn). De functies kunnen op verschillende manieren toegekend worden: 1. vrije keuze door de groep 2. d.m.v. sollicitatie binnen de groep 3. d.m.v. sollicitatie bij de docent-coach Hieronder worden de meest courante functies binnen een Vlajo SBP beschreven, dit zijn ook de functies die bij de registratie op de Vlajo-website opgevraagd worden.

0 4

4.5.1 Functieverdeling

Ttarten itel S met je Vlajo SBP

Functieverdeling en organigram

25

4.5

Vlajo SBP zoekt voor onmiddellijke indiensttreding:

Gedelegeerd

bestuurder

Taken: a leiding geven aan het Vlajo SBP; a het bewaken van de uitvoering van het businessplan; a het organiseren en leiden van de verschillende vergaderingen; a ervoor zorgen dat de departementen hun afspraken nakomen en goed samenwerken; a eindverantwoordelijk zijn voor het samenstellen van het businessplan. Profiel: a gangmaker; a knopen doorhakken; a kunnen motiveren, stimuleren en coördineren; a met iedereen omgaan; a organisatietalent.


Financieel

Taken: a het bijhouden van de administratie aan de hand van het kas-bankboek, het aankoopboek en het verkoopboek; a het beheren van de kas; a het opstellen van het financieel plan van het Vlajo SBP; a het bespreken van de maandelijkse resultaten in de vergadering van het Vlajo SBP; ahet bepalen van de financiële gevolgen van een producten/of verkoopactie; ahet opstellen van het liquidatiedossier. Profiel: a graag met cijfers werken; a nauwkeurig zijn; a cijfers gemakkelijk kunnen ‘vertalen’.

26

4


Verantwoordelijke


Technisch Verantwoordelijke

Taken: a opzetten van het productieproces; a onderzoek naar inkoop van de grondstoffen; a onderhouden van contacten met leveranciers; a beheren van de voorraad; a verantwoordelijk voor het logistiek proces mbt het product/de dienst; a het bewaken van de veiligheid van het product en het productieproces. (bijvoorbeeld risico’s van diefstal en zoek raken van materialen voorkomen) Profiel: a goed kunnen onderhandelen; a goed kunnen samenwerken; a creatief zijn; a overtuigingskracht hebben; a stressbestendig zijn; a nauwkeurig zijn.


Commercieel

Verantwoordelijke Taken: a opstellen van de verkoop- en leveringsvoorwaarden; a zoeken van geschikte verkoopplaatsen; a verkoop van het product/de dienst. Profiel: a graag verkopen; a leergierig zijn naar de markt en de klant toe; a doorzettingsvermogen hebben; a vlot kunnen schrijven en praten; a een organisatietalent zijn; a goed kunnen samenwerken.


Administratief

4 27

Profiel: a correct en exact zijn; a ordelijk zijn; a kennis hebben van veelgebruikte computerprogramma’s; a een vlotte pen hebben; a synthetiserend kunnen denken.


Verantwoordelijke

Taken: a verslagen van de vergaderingen schrijven; a opstellen van de fictieve gezinssituatie, het berekenen van de lonen; a Vlajo SBP op de website van Vlajo registreren; a organiseren aandeelhoudersvergaderingen en bijhouden aandeelhoudersregister; a organigram opstellen; a rapporten typen en kopiëren; a correspondentie verzorgen.

4.5.2 Organigram Vlajo SBP Wanneer de verschillende functies binnen het Vlajo SBP verdeeld zijn, kan je het organigram opstellen. Een organigram is een afbeelding, model of schema van een organisatiestructuur van een onderneming. Een dergelijk schema brengt in kaart uit hoeveel verschillende divisies en afdelingen een organisatie bestaat, wie het hoofd is, wie de medewerkers zijn en in welke hiërarchische verhouding de afdelingen en medewerkers ten opzichte van elkaar staan. Hieronder vind je een voorbeeld van een Vlajo SBP-organigram: Floris Devos Gedelegeerd Bestuurder

Mathieu De Wit Administratief Verantwoordelijke

Ilse Driesens Commercieel Verantwoordelijke

Jan Luyckx Technisch Verantwoordelijke

An Derudder Financieel Verantwoordelijke

4.6

Administratie

4.6.1 Hoe registreren op www.vlajo.org? Voor het stappenplan kan je terecht op onze website www.vlajo.org Ga naar: projecten/Vlajo SBP/FAQ STAP 1: Eerst moet ieder lid van de groep zich individueel registreren STAP 2: Eén iemand registreert daarna de groep

28

0 4

titel S tarten met je Vlajo SBP

Leen Vos Medewerker

Zorg dat je voor het registreren van de groep alle correcte e-mailadressen bij de hand hebt, ook deze van de docent-coach! Indien deze niet overeenkomen met de e-mailadressen die zijn opgegeven bij de persoonlijke registratie, kan je de groep niet registreren. Indien je later een droomcoach aan je Vlajo SBP wil toevoegen moet ook die droomcoach zich eerst individueel registreren. Zorg dat je naast de e-mailadressen ook alle gegevens van het Vlajo SBP (naam, omschrijving product/dienst, functieverdeling, website, vast vergadermoment,…) bij de hand hebt. Indien de registratie niet lukt, stuur dan een mailtje naar je coördinator zodat dit probleem vlug verholpen kan worden. Nadat de groep geregistreerd is, krijgt iedereen die aan de groep gekoppeld is een bevestigingsmail. Hou deze mail goed bij, want hierin staat het unieke nummer van het Vlajo SBP. Dit nummer moet je duidelijk vermelden bij elke briefwisseling, e-mail, telefonisch contact, bankzaken, … met Vlajo. Na registratie krijgen jullie automatisch toegang tot het Vlajo SBP-kenniscentrum. Hier zijn allerlei interessante documenten terug te vinden die jullie kunnen helpen om je Vlajo SBP tot een goed einde te brengen.

Uiteraard krijgt elke gebruiker na aanmelden toegang tot zijn eigen account. Op deze pagina kan je je persoonlijke gegevens en je wachtwoord aanpassen.

4.6.2 Projectpagina De projectpagina is de ‘identiteitskaart’ van je Vlajo SBP. Ze stelt Vlajo in staat om de nodige informatie aan de juiste persoon door te spelen en in geval van problemen snel de geschikte personen te bereiken. Deze projectpagina wordt automatisch samengesteld op de website na registratie van je Vlajo SBP. Op deze pagina kan je bepaalde informatie wijzigen en/of toevoegen, zoals bvb toevoegen van je Vlajo SBP-bankrekeningnummer, wijzigen van de groepssamenstelling, ... Hoe ga je te werk? Aanmelden op www.vlajo.org met je e-mailadres en paswoord. Links op het scherm kan je de knop ‘MIJN WEBRUIMTE’ aanklikken. Ga door naar ‘MIJN PROJECT(EN)’ . Klik op het potloodje achter de naam van je Vlajo SBP en hier kan je de nodige wijzigingen doen. Vergeet niet op te slaan!

WEB

TIP

Richtlijnen voor het openen van de bankrekening Je kan pas een bankrekening openen nadat je Vlajo SBP geregistreerd is op de website van Vlajo. De documenten die je nodig hebt om de rekening te kunnen openen krijg je van je coördinator bij de opstart en kan je eveneens downloaden op het kenniscentrum. De rekening moet door drie Vlajo SBP’ers gezamenlijk geopend worden. Vergeet jullie identiteitskaart en de brief van Vlajo niet! De drie personen zijn: de gedelegeerd bestuurder, de financieel verantwoordelijke en een derde. Geef duidelijk aan in welke formule jullie werken: Full / Light / BEST / Non-Profit / Businessplan. Voor het openen van de bankrekening maak je eerst een afspraak met je bank, zodat de bankbediende voldoende tijd voor je kan vrijmaken en je alle nodige informatie kan verschaffen. Zorg dat, wanneer je contact opneemt met de bank, je je Vlajo SBP nummer en naam bij de hand hebt. Een overzicht van de bankkantoren kan je terugvinden via www.vlajo.org > BNP Paribas Fortis. Vul nadien je rekeningnummer en de bankgegevens aan op je projectpagina op de website van Vlajo. Werken met de bankrekening De drie Vlajo SBP’ers die de bankrekening hebben geopend krijgen volmacht. Elke bankverrichting vanaf € 125 moet door twee van de drie gevolmachtigden gezamenlijk worden ondertekend. Tenzij men werkt via PC Banking. Bij verandering van volmacht wordt contact opgenomen met de bank en je dossierbeheerder van Vlajo. Het saldo mag nooit negatief zijn  verplichte regel van Vlajo. Bancontact/Mister Cashkaarten worden niet gebruikt. Met de bankkaart die jullie ontvangen kan je wel geld storten via de daarvoor bestemde terminal in je BNP Paribas Fortis kantoor.

0 4

Hieronder geven wij enkele richtlijnen voor het openen en het gebruik van de rekening waar jullie recht op hebben.

29

Vlajo heeft als vzw heel wat partners. Eén van de hoofdsponsors is BNP Paribas Fortis. In het partnership met BNP Paribas Fortis biedt de bank elke Vlajo SBP-onderneming een gratis zichtrekening aan voor de duur van de onderneming.

Ttarten itel S met je Vlajo SBP

4.6.3 Openen van de BNP Paribas Fortis bankrekening


TIP

Rekeninguittreksels kunnen zowel met de bankkaart via de selfbanking-loketten als via PC banking worden opgevraagd. Vlajo heeft het recht om in dringende gevallen de rekening van het Vlajo SBP te blokkeren. Hou geen grote bedragen in kas! Hou alleen wat geld in kas voor de kleine betalingen (postzegels, telefoneren enz.). Bij problemen, mag je de bankbediende verwijzen naar de Eurekanota die de verschillende procedures betreffende de opening en het beheer van de rekeningen van het Vlajo SBP bij BNP Paribas Fortis omschrijft. Of neem contact op met de hoofdzetel van Vlajo. Het nummer van je rekening en de naam van de financiële instelling (BNP Paribas Fortis) moeten vermeld worden op alle facturen, brieven, bestelbonnen,…die worden uitgeschreven. Elke Vlajo SBP kan via PC Banking een aantal transacties uitvoeren. Hiervoor hebben jullie een kaartlezer nodig. De kaartlezer kan bekomen worden bij de docent of Vlajocoördinator mits het betalen van een waarborg van 25 euro. Bij het laatste contactmoment met het Vlajo SBP worden alle kaartlezers teruggegeven en krijgt men de waarborg terug. Vraag meer info aan je Vlajo-coördinator. Adviescheque van BNP Paribas Fortis Met de adviescheque, een gratis aanbod van BNP Paribas Fortis, halen jullie héél wat externe knowhow en professioneel advies binnen in jullie Vlajo SBP. Een deskundige maakt even tijd vrij voor jullie ondernemingsplan. Maak een afspraak via BNP Paribas Fortis. Je vindt de adviescheque terug in de opstartenveloppe of vraag deze aan bij je Vlajo-coördinator.

4.7

Aandeelhouders

4.7.1 Voordelen aandeelhoudersstructuur

30

4

Makkelijker om je startkapitaal te verzamelen. Overtuigingskracht is nodig om aandeelhouders te werven. Organiseren van aandeelhoudersvergaderingen (bevordert het spreken in het openbaar). Meerdere aandeelhouders, dus grotere naambekendheid.

WEB

In het Vlajo SBP-kenniscentrum kan je een sjabloon voor het opstellen van een aandeelhouderscertificaat downloaden. Alle nodige informatie staat er op, zo hoef je enkel nog de waarde van het aandeel in te vullen en kan je eventueel je Vlajo SBP-logo toevoegen.

junioronderneming

...................................................................

met nummer ..........................................

verklaart dat naam, voornaam .................................................................................................................................................. woonachtig te

....................................................................................................................................

eigenaar is van een

‘CERTIFICAAT VAN AANDEEL OP NAAM’ (nummer voorlopig aandeelhoudersbewijs: ...................................)

en zodoende is ingeschreven in de registers van de junioronderneming als eigenaar van een volstort

‘KAPITAALAANDEEL VAN ......... EURO’

handtekening bestuurder junioronderneming

effect gecreëerd te ....................................................................................... , op datum van ................................................................................................

INVESTEREN IN DE JEUGD VAN MORGEN AANVRAAGDOCUMENT Naam + voornaam: ..................................................................................................................................................... Straat + nr: .................................................................................................................................................................. Postcode en gemeente: ............................................................................................................................................. Is aandeelhouder van junioronderneming: .............................................................................. met nummer: ........... School + gemeente: ...................................................................................................................................................

Datum, ........................................ opgelet:

Handtekening,

Indien bovenstaande gegevens niet volledig en correct zijn ingevuld, kan het aandeel niet uitbetaald worden! Terug te sturen naar Vlajo Kapeldreef 60, 3001 Heverlee vóór 15 juli van het lopende schooljaar.

Werk je in de Vlajo SBP-Full formule, gebruik dan de officiële aandeelhouder certificaten die

Full jevb. bij de opstart van je coördinator ontvangt, een voorbeeld hiervan vind je hiernaast. Enkel op basis van de officiële strookjes kunnen aandeelhouders achteraf uitbetaald worden.

WEB

Vergeet niet jullie aandeelhouders toe te voegen op de website van Vlajo. Bij “Mijn webruimte - Kenniscentrum Vlajo SBP” vind je een stappenplan terug dat je feilloos uitlegt hoe je aandeelhouders in te brengen op de website.

4.7.2 Werkwijze

Jullie bepalen zelf de waarde van de aandelen, rekening houdende met: a Indien startkapitaal ≤ € 1000, dan waarde aandeel ≤ € 100 a Indien startkapitaal > € 1000, dan waarde aandeel ≤ € 250 Elk aandeel moet wel dezelfde waarde hebben! Het startkapitaal mag max. € 5000 bedragen. Vlajo koopt van elke Vlajo SBP FULL 1 aandeel en is dus medeaandeelhouder.

In groep beslissen of er al dan niet met aandelen gewerkt zal worden. a Indien startkapitaal ≤ € 1000, dan waarde aandeel ≤ € 100 a Indien startkapitaal > € 1000, dan waarde aandeel ≤ € 250 Elk aandeel moet wel dezelfde waarde hebben! Het startkapitaal mag max. € 5000 bedragen. Vlajo koopt geen aandeel.

Bepaal het aantal te verkopen aandelen (afhankelijk van de financiële nood)  Max. 1 aandeel per aandeelhouder

Bepaal het aantal te verkopen aandelen (afhankelijk van de financiële nood)  Max. 1 aandeel per aandeelhouder

Vul het aandeelhouderscertificaat van Vlajo Stel je aandeelhouderscertificaat op aan in. de hand van het sjabloon dat je terugvindt op het Vlajo SBP-kenniscentrum. Geef al je aandeelhouders in op de project- Stel een aandeelhoudersregister op. fiche van je Vlajo SBP op de Vlajo-website (zie stappenplan). Vul je bankrekeningnummer en locatiegegevens van de bank aan op de website.

Stort het startkapitaal op de BNP Paribas Fortis-rekening.

Stort het startkapitaal op de BNP Paribas Fortis-rekening.

Zorg ervoor dat de strookjes terugbezorgd worden aan Vlajo voor correcte uitbetaling op het einde van het project.

Op het einde van het project ben je zelf verantwoordelijk voor een correcte uitbetaling van je aandeelhouders.

31

Vul je bankrekeningnummer en locatiegegevens van de bank aan op de website. Van zodra dit gebeurd is, zal Vlajo ook het geld voor de aankoop van 1 aandeel storten op je Vlajo SBP-rekening.

4.7.3 De aandeelhoudersvergaderingen

WEB


Vlajo SBP LIGHT (zonder boekhouding aan Vlajo)

4

Vlajo SBP FULL (met boekhouding aan Vlajo)

In de realiteit is het verplicht om als nv een aandeelhoudersvergadering te houden. Een Vlajo SBP kan gezien de korte levensduur beslissen - in overleg met de docent-coach - of er een aandeelhoudersvergadering wordt georganiseerd. Op het Vlajo SBP-kenniscentrum vind je terug hoe je hiervoor best te werk gaat.

4.8

Droomcoaching

4.8.1 Waarom droomcoaching? Toetssteen en versterker.

Speel het slim en trek even aan de mouw van een echte bedrijfsleider. Hij zal je veel extra nuttige tips geven om je Vlajo SBP tot een goed einde te brengen. Vraag ‘Droomcoaching’ aan het bedrijfsleven voor je Vlajo SBP. Kijk over de schoolmuur heen en verbreed je horizonten. Even situeren. In de dagelijkse begeleiding van je onderneming spelen de docent-coach en de coördinator van Vlajo een belangrijke rol. Zij ondersteunen je in de opstart en de verdere doorgroei van je onderneming zoals de handleiding dat voorstelt.

32

4


De raadgever uit het bedrijfsleven kan net dat ietsje meer bieden. Je houdt als het ware een spiegel voor aan je eigen onderneming. Een ondernemer die het klappen van de zweep kent, zal je onderneming door een andere bril bekijken. De voorbereidingen die je samen met je docent en coördinator hebt gemaakt, zullen extra steun vinden: hij/zij is je klankbord, toetssteen en versterker. Je zal er alleen maar beter van worden. Het bedrijfsleven zal je vraag voor droomcoaching sympathiek vinden. Stel je voor: je droomcoach zet het licht op groen voor je Vlajo SBP? Je zal zien dat de verschillen tussen een Vlajo SBP en een echt bedrijf nog niet eens zo groot zijn: ook een echt bedrijf dient voortdurend in de smaak te vallen bij zijn klanten, ook daar vinden interne communicatiestoornissen plaats, enz…

4.8.2 Welke vragen kan je stellen aan je droomcoach? Wat zijn in zijn ogen de sterke en zwakke punten van je Vlajo SBP en je businessplan? Heeft hij/zij tips voor de planning, werking met leveranciers? Kan hij je een beter beeld geven van wie je klant is en hoe je die kan bereiken? Kan je droomcoach je ideeën geven voor een goede verkooppromotie? Hoe kan je je onderscheiden van de concurrentie? Is je prijs een goede prijs? …

4.8.3 Wat is het ideale profiel van een droomcoach? De ideale droomcoach heeft grote oren. Vanuit zijn rol als klankbord zal hij in de eerste plaats luisteren naar wat je te zeggen hebt. Vanuit zijn rol als versterker geeft de droomcoach tips en technieken om de samenwerking met het Vlajo SBP te verbeteren. Zowel de uitbater van de ‘krantenwinkel op de hoek’ als de manager van de multinational’ zijn kandidaat. Wat belangrijk is, is zijn ervaring in de onderneming en zijn inlevingsvermogen in de wereld van de junior ondernemers. De ideale droomcoach spreekt de ‘taal van de jongeren’.

4.8.4 Waar vind je een droomcoach? In het algemeen hebben scholen sympathiserende bedrijven in hun netwerk. Vraag het aan de docent-coach of opleidingsverantwoordelijke en doe een beroep op hun goodwill. Vlajo heeft een partnership gesloten met Voka, Vlaams Netwerk van Ondernemingen. Als neutrale bedrijvenorganisatie vertegenwoordigen zij 18.000 bedrijven.

Je coördinator is hier de tussenpersoon. Vraag hem/haar naar een droomcoach. Ook in je eigen kennissenkring zijn ondernemers en zelfstandigen actief. Vraag hun medewerking. Voor de vaktechnische opleidingen wordt bij voorkeur een droomcoach gezocht uit dezelfde sector. Senior Consultants Vlaanderen (SCV) is een vereniging van deskundigen op rust – bedrijfsleiders, kaderleden en ambtenaren – die de expertise van haar leden niet ongebruikt wil laten. SCV is actief in heel Vlaanderen. In ruil voor een kleine vergoeding kunnen deze mensen je als droomcoach bijstaan in de loop van je Vlajo SBP. Meer informatie: www.scvonline.be

Een boekhouder die jouw boekhouding doet. Een transportbedrijf dat al jouw verzendingen uitvoert. Een bankier die het financiële voor zijn rekening neemt. Een sponsor die je extra financiële middelen geeft. Een klusjesman die alle werkjes (productie) opknapt. Een stand-by helpdesk 24/24u die je op alle momenten kan storen.

4.8.7 Waarom kan droomcoaching soms niet lukken?

Drempelvrees voor een echt bedrijf. Slechte afspraken inzake vergaderingen, bezoeken. Slecht gestelde verwachtingen ten opzichte van de droomcoach. Het Vlajo SBP wordt te veel gerund van op een eiland. Durf over de schoolmuur heen kijken!

Laat je droomcoach registreren via www.vlajo.org en win cinematickets voor je Vlajo SBP-team. Op deze manier wordt jullie droomcoach ook automatisch uitgenodigd op Vlajo-activiteiten.

4

4.8.6 Wat is een droomcoach niet?

33

Wees creatief. Je hebt een ontwerp van een businessplan opgesteld. Stel dit voor aan je droomcoach! Kwestie van in de juiste stemming te komen. Misschien wordt jouw presentatie gekoppeld aan een bedrijfsbezoek. Wanneer je je droomcoach zelf ontvangt, doe dat dan in de beste omstandigheden (bvb in een vergaderzaal i.p.v. een klaslokaal). Stel je Vlajo SBP, je docenten en je medewerkers ook voldoende voor. Hou er rekening mee dat bedrijfsleiders een drukke agenda hebben. Pas jouw agenda aan, verwacht niet het tegenovergestelde. Een vergadering met een droomcoach duurt 1 tot 2 uren. Het is niet de bedoeling dat je droomcoach elke week het Vlajo SBP bezoekt en opvolgt. Daarvoor zijn er je docent-coach en de coördinator. Het aantal contacten met je droomcoach is variabel, 3 keer per jaar is toch een minimum. Maak hierover van in het begin duidelijke afspraken. Vraag het telefoonnummer en e-mailadres waar je droomcoach rechtstreeks te bereiken is (directe communicatielijnen). Zorg zelf voor een vast aanspreekpunt binnen je Vlajo SBP.


4.8.5 Waar en wanneer vergaderen met je droomcoach?

4.9

Aspecten i.v.m. een nieuw product

Sommige Vlajo SBP’ers onder jullie zullen effectief een nieuw product van A tot Z ontwikkelen. Daar komt heel wat bij kijken aangaande productie, normen, richtlijnen, bescherming van je idee,… Om je hier wat wegwijs in te maken, vind je hieronder en in bijlage de belangrijkste aspecten. Voor meer info omtrent een onderwerp, neem je best contact met de daarvoor bevoegde instanties.

WEB

4.9.1 CE-markering

34

4


CE-markering is de commerciële markering van de Europese Gemeenschap voor nagenoeg alle apparatuur die wordt verkocht of voor de eerste keer binnen het Europees Economisch Gebied in gebruik wordt gesteld. Het is voor de overheid en gebruiker het bewijs dat het product voldoet aan alle van toepassing zijnde richtlijnen op het gebied van veiligheid en compatibiliteit. De richtlijn CE-markering (93/68/EEC) is van kracht geworden op 22 juli 1993. Producten die onder de ‘nieuwe aanpak’-richtlijnen vallen en hieraan voldoen, moeten door de producent of importeur worden voorzien van een CE-markering (Conformité Européenne). Producten waarvoor een richtlijn van toepassing is maar die niet van een CE-markering zijn voorzien, mogen niet in de handel worden gebracht of in gebruik worden gesteld. De CE-markering zelf moet op ieder product worden aangebracht. In het geval van een samengesteld product (systeem) is de producent vrij alle deelcomponenten los te markeren, voor maximale flexibiliteit of alleen het eindproduct te markeren, teneinde de kosten te reduceren. De CE-markering is niet bedoeld als garantie of kwaliteitskeurmerk voor de klant. Het laat alleen zien dat het product voldoet aan alle essentiële eisen van de van toepassing zijnde richtlijnen. Voor meer info omtrent CE-keuring: FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie Kwaliteit en Veiligheid Dienst Productveiligheid Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel Tel: 02 277 84 85 Fax: 02 277 54 39

4.9.2 i-DEPOT De Belgische Dienst voor de Intellectuele Eigendom: het i-DEPOT

WEB

Je Vlajo SBP heeft een origineel concept of jullie nieuw procedé zou een aantal fabrikanten kunnen interesseren en jullie zouden moeten kunnen bewijzen dat jullie de oorspronkelijke auteurs zijn? Wel, op een eenvoudige manier, snel en zonder veel kosten kan je de creatiedatum laten vastleggen dankzij de envelop i-DEPOT van het Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE). Opgelet: Op geen enkele manier verleent een i-DEPOT je een autonoom intellectueel eigendomsrecht. Het beschermt geenszins ideeën die als dusdanig niet beschermd kunnen worden. Het i-DEPOT kan ook geen vervangmiddel zijn voor een bestaand intellectueel eigendomsrecht.

Neem zeker ook een kijkje op: www.vlao.be - Bedrijf en proces: intellectuele eigendom. Bij publicaties kan je nuttige documenten terugvinden.

4

TIP

Om na te gaan of een patent al dan niet bestaat, kan je een kijkje nemen op: www.google.com/patents.

35

WEB

Patent = Octrooi Een octrooi of patent is een exclusief (uitsluitend) recht tot het industrieel maken of verkopen van een product of het anderszins exploiteren van een uitvinding of leven. Een octrooi kan door de rechthebbende worden gebruikt als een monopolie op een bepaald stuk techniek. Een octrooi geeft de octrooihouder het recht om anderen te verbieden de uitvinding bedrijfsmatig toe te passen (bijvoorbeeld te vervaardigen, in te voeren, te gebruiken, in voorraad te hebben, etc.). Een octrooihouder heeft niet automatisch op basis van het verleende octrooi het recht om de uitvinding toe te passen. In veel gevallen zijn daarvoor nadere vergunningen nodig, bijvoorbeeld op grond van de warenwet of op grond van de milieuwetgeving.


4.9.3 Patent of octrooi

HOOFDSTUK 5 >>

5

BUSINESSPLAN

WEB

Het volledige businessplan van BNP Paribas Fortis kan je terugvinden op het kenniscentrum van Vlajo. Het vereenvoudigde businessplan kan je eveneens terugvinden op het kenniscentrum en achteraan in deze handleiding als bijlage. Een businessplan opstellen is een hele karwei. Je start met 10 blanco pagina’s, maar hoe begin je eraan? Wie is je klant, hoeveel zal je verkopen, …? En uiteraard heb je ook geen glazen bol. Je enthousiasme zakt weg: zoveel vragen en geen pasklare antwoorden. “We zullen dat wel doen als we meer tijd hebben, want nu moeten we ondernemen.” Fout! Het businessplan is ondernemen. Vergelijk het met het plan van de architect dat zegt hoe de woning er zal uitzien, of de constructie sterk genoeg is en hoe de metser, schrijnwerker en elektricien moeten (samen)werken.

5.0

Inleiding

Een businessplan wordt gebruikt als: intern managementinstrument: a de dingen doen die moeten gedaan worden; a taken verdelen; a planning van je activiteiten; a …

TIP

extern presentatiedocument: a je aandeelhouders, je geldschieters; a je klanten en leveranciers ; a de jury op wedstrijden; a je docenten; a de pers. Bekijk het businessplan ook los van de schoolomgeving en denk in termen van een onderneming.

5

1. Wie zijn we? 2. Waar willen we naartoe? 3. Hoe zullen we dat bereiken?

37

Het businessplan geeft een antwoord op:

Businessplan

Wat is een businessplan?

Een goed plan organiseert jullie ideeën in een succesvol actieprogramma. Een doeltreffend plan legt niet alleen de nadruk op de sterke punten van de onderneming, maar voorziet eveneens probleemsituaties en nieuwe uitdagingen. Een succesvol businessplan is het resultaat van een brede denkoefening. Het zal je leidraad worden doorheen het academiejaar. Een professioneel businessplan is: Effectief:

Het bevat alles wat investeerders moeten weten om de onderneming te financieren. Niets meer en niets minder.

Gestructureerd:

Het bezit een duidelijke en eenvoudige structuur.

Begrijpelijk:

Het is helder en bondig geschreven. Het gebruikt precieze bewoordingen, geen vage terminologie.

Bondig:

Het beslaat niet meer dan 30 pagina’s, exclusief de bijlagen.

Gebruiksvriendelijk: Er moet een inhoudstafel en samenvatting aanwezig zijn. Aantrekkelijk:

38

5

Businessplan

TIP

Tabellen en figuren zijn eenvoudig en snel te begrijpen. Besteed ook aandacht aan lay-out en vormgeving.

Leg je businessplan voor aan je droomcoach uit het bedrijfsleven. Vanuit zijn praktijkervaring en kennis ter zake is hij goed geplaatst om je bijkomende tips en suggesties te geven. Je Vlajo SBP werkt in een steeds veranderende omgeving. De enige constante is dat alles voortdurend in verandering is. We trachten je hieronder de nodige informatie te geven om je businessplan op te stellen zonder al te veel in detail te treden. Er bestaat heel wat literatuur over het opstellen van een businessplan, indien je over een bepaald onderwerp bijkomende informatie wenst, kan je dus bij diverse bronnen terecht.

Vlajo SBP – businessplan

1. Projectvoorstelling Beschrijf je plannen. Wat is de missie en visie van jullie onderneming? Hoe ziet je organigram eruit? Welk is de meest geschikte ondernemingsvorm?

4. Commercieel plan

5. Financieel plan

Hoe ziet de markt en je omgeving eruit? Wie zijn de andere marktspelers? Zijn er trends/evoluties die een impact hebben op je sector/bedrijf? Wie zijn je klanten? Vanwaar komen ze? Wat zullen ze kopen? Wie zijn jouw concurrenten? Wat zijn hun sterke punten, wat zijn hun zwakke punten?

Wat omvat je corporate identity? Hoe commercialiseer je jouw idee? Welke producten of diensten zal je aanbieden? Hoe zal je de prijs hiervoor bepalen? Waar zal je je producten aanbieden? Hoe zal je je product bekend maken? Hoe zal je omgaan met klachten?

Alle voorgaande keuzes zullen bepalend zijn voor de invulling van je financieel plan

Businessplan

2. Omgevingsanalyse

39

5

3. SWOT

Interne haalbaarheid Kan er break-even bereikt worden met de geplande investering, de financiële middelen, de vaste kosten en de persoonlijke doelstellingen?

Niet doen Project herbekijken.

Risicograad

Externe haalbaarheid

Doen

Kan er break-even bereikt worden, rekening houdend met het marktpotentieel en de marktspelers?

Definitief businessplan uitwerken..

5.1

Projectvoorstelling

5.1.1 Administratieve gegevens van je Vlajo SBP Naam + nummer ................................................................................................................. Straat + huisnummer ........................................................................................................... Postcode .............................................................................................................................. Gemeente ............................................................................................................................ Telefoon ............................................................................................................................... Fax ....................................................................................................................................... Website ............................................................................................................................... E-mail ...................................................................................................................................

5.1.2 Keuze ondernemingsvorm Vooraleer je effectief kan beginnen moet je grondig nagaan welke de meest geschikte ondernemingsvorm voor je zaak is. Wij geven je een overzicht van de verschillende vormen. Zie tabel op de volgende pagina.

Businessplan

Oprichtersaansprakelijkheid In geval van faillissement uitgesproken binnen drie jaar na oprichting, zijn de oprichters van een NV of een BVBA hoofdelijk aansprakelijk voor de verbintenissen van hun vennootschap indien het maatschappelijk kapitaal bij de oprichting kennelijk ontoereikend was voor de normale uitoefening van de voorgenomen bedrijvigheid over ten minste twee jaar. Dit moet blijken uit het financieel plan dat bij oprichting opgemaakt wordt en in bewaring wordt gegeven bij een notaris. De oprichtersaansprakelijkheid geldt niet voor Small Business Project maar het is wel belangrijk om te weten waarom een financieel plan zo belangrijk is!

5.1.3 De idee

40

5

Omschrijf duidelijk de verschillende producten en diensten met hun belangrijkste kenmerken: Wat is je product of dienst? Aan welke behoefte komt het tegemoet? Hoe beantwoordt het product/de dienst aan de behoefte? Wat is er uniek/vernieuwend aan je product en/of dienst? Wat is de USP (Unique Selling Proposition) van je Vlajo SBP? Kan het gemakkelijk gekopieerd worden door de concurrentie? Hoe ga je je idee beschermen tegen de concurrentie? Voeg beeldmateriaal toe: foto of schets van het product/prototype en/of de dienst, een schema van het proces,…. Waarom denk je dat je project zal slagen (persoonlijke troeven, kennis, ervaring, vernieuwend concept,…)?

Extra

Welke evoluties voorzie je de komende 5 jaar qua product of dienst? Welke producten of diensten ga je toevoegen aan je assortiment?

Geen minimum kapitaal vereist

-

Geen

Geen aandelen

-

Zaakvoerder

Onbeperkt

Vereenvoudigde boekhouding volstaat

Neen

Minimum in te brengen kapitaal

Inbreng

Oprichtingsakte

Aandelen

Overdracht aandelen

Bestuur

Aansprakelijkheid

Boekhouding

Financieel plan verplicht?

Neen

Vereenvoudigde boekhouding volstaat

Onbeperkt en hoofdelijk

Vennoten of één of meerdere zaakvoerders

De rechten zijn slechts overdraagbaar mits akkoord van de medevennoot

Geen of op naam

Onderhandse akte

-

Geen minimum kapitaal vereist

2

Vennootschap onder firma (VOF)

Neen

Specifieke boekhoudkundige verplichtingen

Voor de beherende vennoten: hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk Voor de stille vennoten: beperkt tot inbreng

Stille vennoten mogen zich niet inlaten met het beheer

Aandelen in principe niet overdraagbaar aan derden

Op naam

Onderhandse akte

-

Geen minimumkapitaal vastgesteld

Vennootschap kan bestaan uit beherende en stille vennoten

Gewone Commanditaire vennootschap (GCV)

(*) Coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (**)Coöperatieve vennootschap met onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid (***) Eenpersoons besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

1

Min. Aantal personen

Eenmanszaak

Ja

Voldoen aan alle boekhoudkundige verplichtingen (publicatie van de jaarrekeningen,…)

Voor de beherende vennoten: hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk Voor de stille vennoten: beperkt tot inbreng

Stille vennoten mogen zich niet inlaten met het beheer

Aandelen zijn vrij overdraagbaar

Aandelen kunnen aan toonder zijn

Notariële akte

Bij inbreng in natura rapport van revisor vereist

61 500 euro – volledig te volstorten

Vennootschap kan bestaan uit beherende en stille vennoten

Commanditaire vennootschap op aandelen (CVA)

Ja

Dubbele boekhouding

Beperkt tot inbreng

1 of meer zaakvoerders, al dan niet vennoten

Niet aan derden overdraagbaar

Enkel op naam

Notariële akte

Bij inbreng in natura: verslag door de revisor en oprichters vereist

Min. 18 550 euro – moet voor ¼ worden volstort met een min. van 6 200 euro

3

Neen

Dubbele boekhouding

Onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk

1 of meer zaakvoerders, al dan niet vennoten

Niet aan derden overdraagbaar

Enkel op naam

Onderhandse akte

Geen voorschriften

Geen minimum kapitaal

3

CVOHA

Coöperatieve vennootschap (CV) CVBA

ONDERNEMINGSVORM

Ja

Dubbele boekhouding

Beperkt tot inbreng

1 of meer zaakvoerders benoemd in de statuten of door de algemene vergadering

Alleen met de eenparige toestemming van de vennoten

Enkel op naam

Notariële akte

Bij inbreng in natura: verslag door de revisor en de oprichters vereist

Min. 18 550 euro – moet voor 1/5 worden volstort met een min. 6 200 euro – EBVBA min. 12 400 euro volstort

BVBA: 2 EBVBA: 1

Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Twee vormen: BVBA-EBVBA***

Ja

Dubbele boekhouding

Beperkt tot inbreng

Raad van bestuur bestaande uit min. 3 bestuurders (2 indien slechts 2 vennoten)

Vrij overdraagbaar

Aan toonder of op naam

Notariële akte

Bij inbreng in natura: verslag van de revisor en de oprichters vereist

Min. 61 500 euro – moet voor ¼ worden volstort met een min. van 61 500 euro

2

Naamloze vennootschap (NV)

5.1.4 Missie De mission statement (missie) geeft de identiteit aan van de onderneming, waarom de organisatie bestaat, en geeft antwoord op volgende vragen:

Wie zijn we? Wat doen we? Waarom bestaan we? Hoe gaan we dit alles doen? Wat zijn onze waarden?

Let wel dat de missie breed genoeg is. Praat dus niet over één product of dienst, maar geef de missie van jullie Vlajo SBP (waar jullie product of dienst een onderdeel van is) zodat jullie mogelijkheden openlaten om uit te breiden. Beantwoord bovenstaande vragen niet losstaand, maar maak er één doorlopend geheel van!

1. Missie ‘Vlajo’

“Vlaamse Jonge Ondernemingen heeft als missie, alle studerende jongeren vroegtijdig vertrouwd te maken met ondernemerschap, hiertoe bedrijven en scholen te mobiliseren in een win-win relatie en zodoende bij te dragen aan de welvaart en het welzijn van Vlaanderen.”

2. Missie ‘Start People’

42

5

Businessplan

“We willen de partner zijn die de voorkeur geniet om werkrelaties tussen mensen en organisaties uit te bouwen en te begeleiden. We doen dat in elke fase van hun levenscyclus, zodat ze hun ambities helemaal kunnen waarmaken.”

5.1.5 Visie Een visie is toekomstgericht en is het antwoord op de vraag: Wat wenst de organisatie te worden? Waar wil ze naartoe? De visie moet ambitieus, maar haalbaar zijn.

Visie HDP

Wij vertalen sociale en administratieve complexiteit in persoonlijke, betrouwbare en eenvoudige oplossingen. HDP verstaat onder sociale en administratieve complexiteit de overheidsreglementering en het woud van het arbeids- en het sociale zekerheidsrecht. HDP richt zich tot iedereen die geconfronteerd wordt met regelgeving die inwerkt op de uitoefening van zijn beroepsactiviteiten. HDP wil in het bijzonder de last van de ondernemer verlichten, zodat die zich ten volle op zijn kernactiviteit kan richten. Bij HDP heeft dienstverlening een herkenbaar gezicht, is de aanpak no-nonsense en zijn de aangereikte oplossingen degelijk en eenvoudig toepasbaar.”

5.1.6 Organigram Stel het organigram van je Vlajo SBP op en bespreek de functie van elk Vlajo SBP-lid. Baseer je hiervoor op de info uit het hoofdstuk ‘Functieverdeling’. Bij het opstarten van een echte onderneming moet je ook rekening houden met onderstaande zaken: Hoe zal je de werking praktisch organiseren (openingsuren, tijdsbesteding aan administratie, boekhouding, prospectie,…)? Met hoeveel medewerkers zal je werken, wat zullen hun functies en taken zijn en wanneer plan je de aanwerving(en)? Hoe en hoe vaak zal je jezelf en je personeel bijscholen? Hoe zal je je personeel verlonen, motiveren en evalueren? Met welke externe partners zal je samenkomen (boekhouder, sociaal secretariaat, vormgevers, communicatiebureaus, collega-concurrenten, sectororganisaties,…)? Voor welke juridische vorm kies je? Met welke administratieve formaliteiten moet je in orde zijn? Aan welke verplichtingen moet je voldoen inzake Vestigingswet, Milieuwetgeving, andere wetgeving, speciale vergunningen,…?

Algemeen Directeur

Executive Secretary

Marketing & Communication Directeur

Commercieel Directeur Zuid / Directeur Horeca & Events, Artist

5

Commercieel Directeur Noord

Businessplan

Financieel Directeur

HR Directeur

Directeur Strategic Accounts

43

Commercieel Directeur Executive Secretary medewerkers Business Development Manager

medewerkers

Inhouse

growing together RCD West

Kantoren

RCD NoordWest

Kantoren

RCD OostVl.

Kantoren

RCD Antwerpen

Kantoren

RCD Brussel Vlaams Brabant

Kantoren

RCD Kempen/Limburg

Kantoren

Kantoren

RCD Tienen St Truiden

Kantoren

RAC Roeselare

RAC Antwerpen

RAC Brussel

RAC Geel

growing together

5.2

Omgevingsanalyse

5.2.1 Marktonderzoek De realiteit van de markt wordt gevormd door de mening van de klant. Tegenover elk idee moet een behoefte staan. Onderzoek hoe de markt evolueert in de streek waar je je product of dienst wil aanbieden. Als je klanten particulieren (B2C – Business to Consumer) zijn, kijk dan naar de evolutie van de bevolking en het profiel van de gezinnen. Zijn je klanten bedrijven (B2B – Business to Business), maak dan gebruik van internet, beurzen, vakliteratuur,… Onderzoek of de markt groeit, stagneert of krimpt. Verzamel de juiste gegevens voor je marktonderzoek. Hou er rekening mee dat je voor bepaalde externe gegevens zal moeten betalen: Secundaire informatie: gegevens die reeds voor andere doeleinden, al dan niet binnen de eigen onderneming, werden verzameld. a intern: gegevens binnen bedrijf: verkoopgegevens, klachtenbrieven,… a extern: gegevens buiten bedrijf: statistieken, publicaties,… Primaire informatie: zelf opzetten van een onderzoek a observatie bvb. mystery shopping, camera,… a interviews/enquêtes

Full vb.

Stel, je wil een squashcentrum opzetten en wil weten of er in de regio al veel concurrerend aanbod is. Wellicht kun je uit de secundaire bronnen te weten komen hoeveel accommodaties met squashbanen er zijn in de regio. Maar het is waarschijnlijk nog niet onderzocht hoeveel banen er in totaal zijn of wat de bezettingsgraad is op een gemiddelde vrijdagnamiddag. Voor dat laatste moet je primaire informatie verzamelen.

Businessplan

Waar haal je secundaire informatie vandaan?

Secundaire informatie komt voor een deel uit interne bronnen: een interne database met gegevens. Denk aan klantentevredenheidsgegevens uit het verleden, boekhoudgegevens over verkoop, bestellingen en kosten. Anderzijds komt secundaire informatie ook van commerciële bronnen, bvb. online databases.

44

5

Andere nuttige bronnen zijn: Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS) www.statbel.fgov.be (Dit zijn gegevens op basis van overheidsonderzoek) Overheidsbronnen op ministerieel, provinciaal of stedelijk niveau. (bv de administratieve planning en statistiek van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap) Voka – Kamer van Koophandel – www.voka.be Direct zakelijke contacten (rechtstreeks contact met bedrijven)

WEB

In bijlage en op het Vlajo SBP kenniscentrum vind je uitgebreidere informatie omtrent markt-onderzoek.

5.2.2 De markt Bespreek de markt waarin je actief bent met je Vlajo SBP. Geef de voornaamste kenmerken (grootte, structuur, conjunctuurgevoeligheid, toegankelijkheid voor nieuwkomers, modegevoeligheid, seizoensgebondenheid,…) van de markt/sector. Welke evoluties en trends binnen jullie markt lijken zich meer en meer te manifesteren?

Extra

Hoe zien jullie de markt evolueren in de toekomst? Hoe zullen jullie daar met je product of dienst op inspelen?

5.2.3 Klanten Marktsegmentering

1. Marktsegmentering omvat het verdelen van de markt in duidelijk herkenbare en aanspreekbare deelsegmenten of doelgroepen. Iedere doelgroep heeft haar specifieke kenmerken als het gaat om bijvoorbeeld consumentengedrag (zoals aankoopgedrag, verbruiksgedrag en demografische kenmerken). 2. Een volgende stap is het bepalen van de targets binnen de gemaakte segmentering. Onder targeting verstaat men het maken van keuzes binnen de gemaakte segmentering. Op welke doelgroepen/deelsegmenten ga je je richten binnen het marketingplan? Indien je meerdere producten en/of diensten aanbiedt, kan je hier gebruik maken van ‘product/marktcombinaties’: met welke producten en/of diensten richt je je op welke deelsegmenten? 3. Tot slot bepaal je de positionering van het product of de dienst. Positioneren is het creëren van een unieke, herkenbare propositie voor een organisatie, product of dienst. In deze stap stel je vast op welke wijze je je onderscheidt van de concurrent. Hoe wil je dat de consument je product of dienst gaat zien? 1. Segmentatie van de markt

Businessplan

2. Bepalen van de doelgroep

Er bestaan verschillende algemene manieren om je klanten in groepen te verdelen, er is niet echt een juiste of onjuiste methode. Je moet je klanten vanuit diverse standpunten bekijken en aan de hand van verschillende factoren beschrijven. Onderstaande figuur laat je toe om verschillende manieren te bedenken om marktsegmenten af te bakenen en wel door het stellen van drie fundamentele vragen: Wie koopt er? Wat kopen zij? Waarom kopen zij? Wie koopt er?

Waarom kopen ze?

Wat kopen zij?

• • • •

• •

• • • •

Geografisch Profiel Levensstijl Persoonlijkheid

Voordelen eigenschappen

Jullie product of dienst

Extra’s Verpakking Prijs Levering

45

5

3.Positionering

Wie koopt er? Beschrijf aan de hand van:

Geografische factoren: land, provincie, regio, stad, wijk waarvan de klant afkomstig is; maar ook bvb de afstand tot de naaste buren, hoe warm of koel hun zomers zijn, hoe ver ze van het vliegveld wonen… Profiel: adhv demografische (leeftijd, geslacht,…), socio-economische (opleiding, beroep, klasse, gezinssamenstelling,…) en culturele factoren (etnische afkomst, nationaliteit, religie,..) Voor ondernemingen kan je een profiel opstellen adhv de branche, omvang van een onderneming, aantal personeelsleden, aantal jaren actief,… Levensstijl: hobby’s, kijkgedrag, sociale activiteiten, vakantievoorkeuren,… van de klant. Voor ondernemingen: bescherming van het milieu, giften aan goede doelen, investeringen in scholing en bijscholing van medewerkers, het bieden van voordelen aan het personeel… Persoonlijkheid: in welke mate is de klant geneigd nieuwe producten en diensten uit te proberen? Behoort hij tot de vernieuwers, vroege instappers, vroege meerderheid, late meerderheid of treuzelaars?

46

5

Businessplan

Wat kopen zij?

Full vb.

Een beschrijving van je klanten op basis van wat zij kopen, stelt je in staat om nadien je aandacht te richten op de wensen van elke groep in diverse aspecten van je product/ dienst. Product-/diensteigenschappen – wat kan het?: hoe vaak wordt het gebruikt, ervaring met gebruik, wat doen ze met het product (ontspanning, educatief, zakelijk), welke categorie consumenten (eindgebruiker, tussenhandel)? Verpakking – hoe wordt het verkocht en gelanceerd?: reclame, promotie, marketing, service (garanties, productondersteuning, helpdesks). Prijs – wat mag het kosten?: aankoopprijs, financieringsmogelijkheden, leasemogelijkheden, geld-terug-garanties, inruilmogelijkheden,… Leveringsvoorwaarden en distributie: aankoop bij een warenhuis, op een beurs, bij een speciaalzaak, via een catalogus, via internet, verkrijgbaarheid op elk tijdstip of op elke plaats, gegarandeerde levering, tijdgevoeligheid (vb bloemen, pizza,…)

Waarom koopt de klant?

Wat zoekt de klant? Wat vindt hij belangrijk? Wat motiveert hem? Hoe kijkt hij tegen de dingen aan? Hoe maakt hij zijn keuze?

Het is niet noodzakelijk om bovenstaande punten één voor één uit te werken. Het kan je wel helpen bij het bepalen en het beschrijven van je marktsegment. Doelgroep HDP: “Alle zelfstandige ondernemers gevestigd in België.”

5.2.4 Leveranciers Met welke leveranciers zal je samenwerken en waarom? Wat zijn hun belangrijkste kenmerken (betalingstermijnen, service, imago, kwaliteit, prijs, kortingen, ligging, leveringsvoorwaarden,…)? Niet enkel leveranciers van grondstoffen en halffabricaten moeten geanalyseerd worden, ook die van diensten (bvb. banken). Kies geen leverancier enkel op basis van de goedkoopste prijs. Hou ook rekening met onderstaande items: Kortingen Kwaliteit Service Betalingsvoorwaarden Leveringstermijnen Productassortiment Bereikbaarheid Vraag prijslijsten en catalogi, productvoorbeelden, stalen en monsters aan.

ull vb.

Hou het reilen en zeilen van je directe concurrenten voortdurend in de gaten. De marktleiders zijn geduchte concurrenten en vormen een referentie (benchmark) voor je eigen onderneming. De indirecte concurrenten moet je eveneens in het oog houden. Deze kunnen immers opeens uit het niets komen opduiken en daar moet je op voorbereid zijn. Geef een korte omschrijving van elke concurrent en som de plus- en minpunten op. Waarom zou de klant jouw product(en)/dienst(en) aankopen en niet die van je concurrenten? M.a.w., hoe positioneer je je t.o.v. de concurrentie. 1. Merkenpositionering van bieren: Hoog alcoholgehalte • leffe • duvel Bittere smaak

Zoetere smaak • maes • stella

Laag alcoholgehalte

Businessplan

Om het even wie iets aanbiedt op de markt zal af te rekenen hebben met concurrentie. Globaal kunnen we 2 groepen concurrenten omschrijven: directe en indirecte concurrenten. Directe concurrenten zijn concurrenten die gelijkwaardige alternatieven bieden vergeleken met je eigen product(en) of dienst(en). Indirecte concurrenten zijn concurrenten die andere alternatieven bieden vergeleken met je eigen product(en) of dienst(en) en daarmee tegemoet komen aan dezelfde behoefte.

5

5.2.5 Concurrentie

47

Extra

Onderhandel met je leverancier over kortingen en voorschotten. Zorg voor concrete afspraken op papier: prijs, hoeveelheid, omschrijving product, levering, terugname… Bij de bank kan je de financiële gegevens van je leveranciers opvragen. Op die manier kom je te weten of ze betrouwbaar zijn. Ga ook na in welke mate je afhankelijk bent van je leveranciers. Heb je één leverancier of meerdere? Wat als plots een leverancier wegvalt? Heb je een noodscenario? Wat als een leverancier zijn verplichtingen niet nakomt?

2. Uitbouwen van competitief voordeel: McDonalds was als eerste om met “half open keukens” te werken, wat op dat moment inging tegen de gevestigde waarden. Het concept van fastfood was geboren. 3. Nokia toonde als eerste aan dat mobiele telefonie, design en techniek hand in hand kunnen gaan.

5.2.6 Tendensen Welke tendensen binnen onderstaande omgevingsfactoren kunnen een invloed hebben op je sector en op je onderneming? In welke mate? Sociologische tendens: levensstijl, familiestructuren, demografie, attitudes naar de gemeenschap, jongeren- of ouderencultuur, arbeidsethos, ... Technologische tendens: communicatiemogelijkheden, informatica, … Economische tendens: tewerkstelling, levensstandaard, arbeidskosten, de verhouding werk/vrije tijd, … Politieke tendens: arbeidswetgeving, gezondheid en veiligheid, EU, … Ecologische tendens: verpakking, goederentransport, energiebronnen, …

Extra

Hoe zie je dit evolueren? Hoe blijf je in de toekomst op de hoogte van alle trends en ontwikkelingen (federatie, vakliteratuur, bezoek aan beurzen,…)?

48

5

Businessplan

5.3

SWOT –analyse

De SWOT-analyse is op te splitsen in twee delen: de interne en de externe analyse. Interne Analyse

De interne analyse geeft de sterktes en zwaktes van het bedrijf weer. Het bestaat uit beheersbare factoren waar jullie als Vlajo SBP invloed op hebben. Hieronder vallen bijvoorbeeld de middelen om doelstellingen te bereiken, zoals de groepsleden, de technologie, het assortiment, het imago etc. Strengths (sterktes): Waarin zijn jullie goed? Wat is de sterkte van je Vlajo SBP? Weaknesses (zwaktes): Waarin zijn jullie minder goed en moeten jullie eventueel verbeteren?

Externe Analyse

De externe analyse geeft de kansen en bedreigingen weer. Deze factoren komen van buiten je Vlajo SBP, en je hebt er dan ook geen, of slechts deels, invloed op. Voorbeelden zijn: trends, toename van het gebruik van internet, verhoging van belasting,… Voor de externe analyse kan je je baseren op de omgevingsanalyse hierboven reeds gemaakt. Opportunities (kansen): Welke kansen doen zich voor in de omgeving die je toelaten je doelen beter te bereiken? Threats (bedreigingen): Welke bedreigingen doen zich voor in de omgeving die het behalen van je doelen bemoeilijken? Na het bepalen van de SWOT kan je de volgende vragen bespreken om je strategie mee te helpen bepalen: Welke sterktes kunnen aangewend worden om bepaalde kansen optimaal te benutten? Kunnen bepaalde sterktes gebruikt worden om sommige bedreigingen het hoofd te bieden? Hoe kunnen we een zwakte versterken om in te spelen op een bepaalde kans? Hoe kunnen we een zwakte ombuigen om een bepaalde bedreiging af te weren?

De confrontatiematrix

Voor elke van de vier cellen die op deze wijze ontstaan, bedenkt het management vervolgens mogelijke strategieën. De opties verschillen per cel. De cel sterkten/kansen verwijst naar situaties waarin het bedrijf sterk staat en er volop groeimogelijkheden zijn, terwijl de cel zwakten/bedreigingen daarentegen verwijst naar ernstige problemen waarbij het de vraag is of het niet verstandiger is voor het bedrijf om zich hieruit terug te trekken. Sterkten

Zwakten

Kansen

Groeien

Verbeteren

Bedreigingen

Verdedigen

Terugtrekken of ombuigen

5.4

Commercieel plan

De huisstijl in ruime definitie bestaat uit 3 verschillende elementen: design: beelden, symbolen, vormen, ... Dit is wat de verschillende doelgroepen zien. communicatie: investor relations, public relations, employer branding, corporate communication, ... Dit is wat de doelgroepen horen en lezen, de boodschap. gedrag: dresscode, taalgebruik, begroeting aan de telefoon, ... Hier gaat het over hoe je je als organisatie tegenover de stakeholders gedraagt. Deze 3 elementen (design, communicatie en gedrag) dienen evenveel aandacht te krijgen tijdens een huisstijltraject. In de enge definitie wordt huisstijl enkel gezien als visuele identiteit van een organisatie. Het betreft uitsluitend het symbolische gedeelte van de bedrijfsidentiteit. Hieronder vallen naam, logo, kleur, typografie (lettertype), vormentaal (stramienen/vlakken/curves/opmaak) en fotografiestijl. Al deze elementen worden consistent gebruikt in presentaties of op briefpapier, visitekaartjes, offertes, facturen, enveloppen, de website, e-mails, bedrijfskleding, ... Bij grote ondernemingen bewaakt doorgaans de communicatie-afdeling de huisstijl. Hieronder vinden jullie de Vlajo huisstijl (in enge definitie) als voorbeeld.

5

Corporate identity gaat over de stijl van het huis en dat gaat verder dan puur visuele zaken. De huisstijl van een organisatie of bedrijf is een consistente presentatie naar buiten toe, vaak de eerste kennismaking voor klanten en belangrijk voor de uitstraling.

Businessplan

5.4.1 Corporate Identity

49

Extra

In de confrontatiematrix worden sterkten/zwakten én kansen/bedreigingen met elkaar in relatie gebracht. De matrix moet duidelijkheid verschaffen over de vragen: ‘hoe kan een sterkte van de afdeling gebruikt worden om op een kans in te spelen’, ‘hoe kan een sterkte gebruikt worden om een bedreiging af te weren’, ‘hoe kan een zwakte zodanig versterkt worden om op een kans in te spelen’ en ‘hoe kan een zwakte zodanig versterkt worden om een bedreiging het hoofd te bieden.’

Vlajo logo

Het Vlajo logo wordt doorheen alle communicatie gebruikt. De kleuren worden meegenomen in de presentaties en het lettertype Arial wordt standaard gebruikt.

Talent

creatief ontwikkelen

Vlajo slagzin “Talent creatief ontwikkelen”

Vlajo corporate image

5

Businessplan

Dit weerspiegelt de 3 waarden van Vlajo: persoonlijke ontwikkeling, kwaliteit en fun

50

Vlajo visitekaartje

Vlajo email handtekening

Ook de handtekening onder emails is standaard dezelfde voor elke medewerker, aangepast aan zijn of haar functie. ______________________________________________ Leentje Grillaert | Coördinator hoger onderwijs Oost-Vlaanderen Vlajo Innovatie & incubatiecentrum Kapeldreef 60 | 3001 Heverlee www.vlajo.org gsm 0476 66 34 89 [email protected] De informatie opgenomen in dit e-mailbericht is vertrouwelijk van aard. Indien u niet de geadresseerde bent, mag dit bericht niet gekopieerd of verzonden worden aan andere dan de geadresseerde. Bent u niet de geadresseerde, gelieve dit bericht te vernietigen en de verzender daarvan op de hoogte te brengen. In geen geval is Vlajo aansprakelijk voor enige schade, van welke aard ook, die het directe of indirecte gevolg is van handelingen en/of beslissingen die (mede) gebaseerd zijn op de in of met dit e-mailbericht verstuurde informatie. Opinies, conclusies en andere informatie die niet relevant zijn voor Vlajo zullen geacht worden niet door Vlajo te zijn uitgegeven

Vlajo sjabloon verslag

51

5

Businessplan

De verslaggeving wordt op een uniforme manier gevoerd door sjablonen te gebruiken voor verslagen van meeting e.d.

5.4.2 Doelstellingen De missie is een algemene verwoording van de bestaansreden van de onderneming, maar is tegelijkertijd niet praktisch genoeg om je medewerkers daadwerkelijk te motiveren om ervoor te gaan. Doelstellingen laten je toe om een succesvolle koers uit te zetten en zicht te houden op de progressie die wordt geboekt. Om te vermijden dat je vage en dus geen bruikbare doelstellingen opstelt, houd je je best aan het SMART-principe.

Een goede doelstelling is:

TIP

Specifiek: duidelijk, concreet en herkenbaar; gericht op één situatie; Meetbaar: meten is weten en weten is ook kunnen bijsturen waar nodig; Attractief: moet adrenalinestoot in je team teweeg brengen; Realistisch: haalbaar binnen de context van Vlajo SBP; Tijdsgerelateerd: er moet een tijdslimiet, een timing, voorzien worden waarbinnen de doelstelling gehaald dient te worden.

Elke doelstelling op zich moet aan het SMART-principe beantwoorden.

Full vb.

1. Doelstelling Vlajo

“600 Vlajo SBP’s opstarten in het 2008-2009” 600 = Specifiek en meetbaar Deze doelstelling is voldoende attractief en realistisch voor de coördinators. 2008-2009 is tijdsgerelateerd.

2. Doelstelling Size-up Graffix

Stel aan de hand van het SMART-principe de doelstellingen op lange termijn van je onderneming op.

5.4.3 Marketingstrategie

5

Extra

“Wij willen 15 tot 20 opdrachten aannemen en afwerken tegen het einde van ons Vlajo SBP project, waaronder wij graag de verschillende elementen willen behandelen, van het ontwerpen van naamkaartjes tot het maken van een website.”

Marketing is: “Uitvissen wat de klant wil en het hem geven!” Of anders “Potentiële klanten in beweging zetten om je product te kopen.”

52

Businessplan

Een strategie beschrijft de wijze waarop je een doelstelling wenst te bereiken. Welke middelen worden ingezet om het doel te halen? Je kan dit doen aan de hand van de 4 P’s.

5.4.3.1. Productbeleid Om het productbeleid op te stellen kan je je baseren op onderstaande vragen: Is het toegelaten je product of dienst aan te bieden? Moet er rekening gehouden worden met wetten en reglementen (bescherming van merken, tekeningen en modellen, specifieke vergunningen, openbare orde,…)? Moet je product of dienst beschermd worden? Hoe zal de kwaliteit van je product(en)/dienst(en) gegarandeerd worden (garantie, service, dienst na verkoop,…)? Hoe onderscheidt je product / dienst zich van de concurrentie? Som de Unique Selling Propositions op. Vermeld naam en logo van je product of dienst, indien dit verschilt van bedrijfsnaam en -logo.

Met hoeveel voorraad zal je starten? Hoe zal je je voorraad beheren (opslag, minimumvoorraden, overstock, opvolging, automatisering…)?

WEB

5.4.3.2. Prijsbeleid

Welk prijsniveau zal je hanteren (goedkoop, middenklasse, duurder marktsegment)? Hoe liggen jullie prijzen ten opzichte van de concurrentie? Zal je een bepaald kortingssysteem toepassen? Zo ja, welk? Hoe zal je je prijzen berekenen (rekening houdend met o.a. aankoopprijzen, kosten, marges, werkuren,…)?

Info rond kostprijsberekening vind je terug in bijlage en op het kenniscentrum.

Extra

Welke betalingsmogelijkheden (overschrijving, Bancontact, Proton, …) zal je voorzien? Zal je met betalingsuitstel voor klanten werken? Hoe zal je optreden tegen wanbetalers?

5.4.3.3. Plaats – Distributiebeleid

5

Aan welke criteria moet je vestigingsplaats voldoen op vlak van bereikbaarheid, parkeermogelijkheden, passage, uitbreidingsmogelijkheden, toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers, zichtbaarheid, sfeer en inrichting, uitstraling,…? Heb je reeds een vestigingsplaats gevonden die aan deze criteria voldoet? Zo ja, beschrijf. Mag je de activiteit uitoefenen op deze plaats, rekening houdend met wetten en reglementeringen (milieuwetgeving, ruimtelijke ordening,…)?

53

Extra

Businessplan

Hoe zal je de levering van je producten en diensten aan de klant organiseren (bestellingen, transport, verkoopsvoorwaarden, logistiek, verpakking, leveringsvoorwaarden,…)? Zal je gebruik maken van het internet? Welke kenmerken zal je website hebben en aan welke voorwaarden moet deze voldoen (functie: louter informatie verstrekken of ook verkoop, vormgeving, beveiliging, wet-geving,…)? Hoe zal de verkoop via internet precies in zijn werk gaan?

5.4.3.4. Promotiebeleid Op welke manieren (internet, beurzen, mailings, flyers, advertenties, persoonlijke verkoop, direct marketing,…) zal je je bekend maken bij je klanten? En welke kostprijs staat hier tegenover?

WEB

Welke promotionele acties zal je ondernemen bij de start van de zaak en tijdens de volgende 2 jaar? Welk budget zal je hiervoor vrijmaken? DOEL

PRIJS

MOMENT

OPMERKINGEN

Mondreclame

Versterking van het net van contacten

Laag

Lancering

- Noodzaak om tijd te stoppen in public relations - Plan een “beloning” voor de beste contactpersonen

Mailing met de post

Sensibilisering

Hoog

Lancering

- Lage return van resultaten (een return van 1 tot 5% wordt als normale prestatie beschouwd) - Plan herinneringsacties - Verkies beperkte zendingen met een systematische herinnering

E-mailing

Sensibilisering

Laag

Lancering

- Zwakke resultaten. Plan een telefonische opvolging - Voorzie een mogelijkheid om geopende mails te detecteren, het aantal ‘clicks’

Reclame in streekpers voor het grote publiek

Sensibilisering

Gemiddeld

Lancering Maturiteit

- Goed op de keuze van de advertentie-ruimte letten: zicht in de veel gelezen rubriek “positioneren” - Controleren of het profiel van de lezers overeenkomt met het type klanten dat je zoekt - De nadruk leggen op argumenten die dicht bij het publiek staan

Sectorpers + gespecialiseerd publiek

- Sensibilisering - Versterking van het imago

Gemiddeld

Lancering Maturiteit

- Het belangrijkste medium - Het repetitieve karakter van het imago verzorgen

Gerichte persoonlijke post

Herinnering aan de aangeboden producten/ diensten

Gemiddeld

Maturiteit

- Korte, heldere brief over de voordelen voor de klant - Afbeeldingen in bijlage (brochures, folders,..)

Redactionele teksten

- Versterking van het imago - Positionering als expert, specialist

Laag

Maturiteit

- Uitstekende verhouding resultaat/ kosten - Zo snel mogelijk gebruiken

“Opendeuren”, bedrijfsrecepties

- Versterking van het net - Herinnering aan de aangeboden diensten en producten

Laag

Maturiteit

- Voorrang geven aan kwaliteit boven kwantiteit - Aandachtig zijn voor de sfeer

Telefonische oproep

Follow-up van een sensibilisatieactie

Laag

Lancering

- Een modelgesprek uittypen - De opdracht toevertrouwen aan een commerciële medewerker

54

5

Businessplan

Extra

Meer informatie over de kostprijs kan je terugvinden op het kenniscentrum. Je vindt hier eveneens een aantal nuttige links naar websites terug.

5.5 WEB

Financieel plan

Op het kenniscentrum vind je zowel een Excel-document als een financieel plan van BNP Paribas Fortis waarmee je je financieel plan kan opstellen. Stem af met je docent welk document je best gebruikt. Bespreek met je docent of je je financieel plan opstelt op basis van je Vlajo SBP of op basis van een reële doorstart. Het financiële luik van het businessplan is meer dan enkel een noodzakelijk kwaad! Het geeft je de kans om je onderneming te screenen en uit te zoeken of het berekende startkapitaal en de voorziene middelen voldoende zijn om te overleven. Bovendien is dit je bescherming tegen oprichtersaansprakelijkheid (bij een effectieve oprichting van een onderneming).

5.5.1 Uitwerking financieel plan

WEB

Let er op dat je realistisch blijft en je je mogelijkheden niet overschat. Hou ook jullie timing/ tijdsplanning in het oog. Hoe het financieel plan er concreet moet uitzien is niet wettelijk bepaald. Het enige dat bij wet geregeld is, is dat de kapitaalsinbreng van de op te richten vennootschap moet verantwoord worden. Jouw financieel plan kan volgende onderwerpen bevatten: Beginbalans. Resultatenrekening van de verwachte bedrijfsresultaten. Uitwerking van enkele ratio’s en break-even Voorbeelden van een financieel plan kan je terugvinden op het kenniscentrum.

55

5

Businessplan

WEB

5.5.1.1 Balans Vooraleer je kan starten met je boekhouding moet je een balans opstellen. Wat is een balans? Een balans toont aan waar je financiële middelen vandaan komen en hoe ze (op dat moment) gebruikt worden. Het is als het ware een momentopname. Een bedrijf is namelijk voortdurend in beweging en elke dag kunnen er verschuivingen zijn van de bezittingen (aankoop en voorraden) en de schulden (betalingen aan leveranciers,...). Het verschil tussen de bezittingen en de schulden aan derden is het eigen vermogen of datgene wat toekomt aan de aandeelhouders. Voorbeeld van een eenvoudige balans:

Activa vaste activa

Passiva Bedrag

(aankoop gebouw) (verbouwingen) inrichting kantoormeubilair kantoormachines aankoop auto’s waarborgen (vb. huurwaarborg)

200.000 0,00 0,00 2.000 0,00 0,00 0,00

totaal vaste activa

202.000

56

5

Businessplan

Vlottende activa

Eigen middelen

Bedrag

aandelenkapitaal inbreng in natura

100.000 1.800

totaal eigen middelen

101.800

vvlt (Vreemd Vermogen Lange Termijn) lening

100.000

totaal vreemd vermogen lang

100.000

vvKt (Vreemd Vermogen Korte Termijn)

klantenvorderingen voorraad

3.000 5.000

leveranciers kaskrediet bank schulden vervallen binnen jaar

totaal vlottende activa

8.500

totaal kort vreemd vermogen

4.200 0,00 10.500 14.700

Liquide middelen Bank/kas totaal ACTIVA

6.500 216.500

totaal PASSIVA

216.500

5.5.1.2 Verwachte Resultatenrekening WEB

ull vb.

Je kan je resultatenrekening opstellen d.m.v. het bestand ‘financieel plan’ op het kenniscentrum. Voorbeeld eenvoudige resultatenrekening

opbrengsten

Jaar 1

Verwachte verkopen

110.000,00

Verwachte aankopen (grondstoffen of handelsgoederen)

- 45.000,00

Uitzonderlijke opbrengsten (vb. sponsoring) Brutobedrijfswinst/verlies (1-2)

0,00 65.000,00

Verwachte bedrijfskosten (op jaarbasis) 5.000,00 200,00 1.000,00 0,00 50.000,00 0,00 6.120,00 0,00 62.320,00

Netto-bedrijfswinst/verlies (4-15)

2.680,00

Financiële lasten, intresten op leningen

2.400,00

Belastbaar resultaat (15-16)

95,17

5

Belasting op het resultaat

280,00

Businessplan

Huisvestingskosten Administratieve kosten Marketingkosten Exploitatie- en productiekosten Personeelskosten Verplaatsingskosten Afschrijvingen Andere diverse kosten Totaal bedrijfskosten (5 tot 14)

184,83 57

Winst/verlies van het boekjaar

Extra

5.5.1.3 Ratio’s Nu je al een idee hebt van de winstverwachting en je een schets kan maken vanwaar je bezittingen komen en waaraan ze gespendeerd worden, wil dit niet zeggen dat je alle risico’s in de hand hebt. Een duidelijke financiële analyse kan je verder op weg helpen. Op deze analyse kan je berusten voor een aantal toekomstige beslissingen. Een ratio is een verhoudingsgetal waarbij 2 of meer posten uit de balans en/of resultatenrekening met elkaar in verband worden gebracht. De belangrijkste ratio’s zijn:

Liquiditeit: is de onderneming in staat om haar schulden op korte termijn te betalen? Rentabiliteit: hoeveel kan de onderneming uit haar activiteiten overhouden? Solvabiliteit: is de financiële structuur van de onderneming gezond? Efficiëntieratio: presteert de onderneming naar behoren met de beschikbare middelen?

BEREKENINGSWIJZE

Liquiditeitsratio Vlottende activa – voorraden Schulden op ten hoogste 1 jaar Deze ratio moet altijd groter zijn dan 1. Pas dan zal de onderneming in staat zijn om alle korte termijnschulden te betalen met de middelen op korte termijn. Hoe groter de ratio, hoe groter de veiligheidsmarge. In de praktijk is een verhouding van 1,2 of 1,3 een weergave van een gezonde situatie. Wat als de ratio lager is dan 1? Dan kan de onderneming op korte termijn te maken hebben met betalingsproblemen. Dit door te grote investeringen of door een inefficiënt klantenbetalingsbeleid (zie klantenkrediet). Wat als de ratio heel hoog is? Vaak komt dit door het groot belang aan eigen inbreng (weinig vreemd vermogen dat is ingebracht). Of doordat er te veel voorraad is (vlottende activa). De financiële middelen nodig voor het teveel aan voorraad hadden elders wel (financiële) opbrengsten kunnen genereren.

Businessplan

Rentabiliteitsratio Onder rentabiliteit of rendabiliteit verstaat men de verhouding tussen een inkomen (winst) en het vermogen dat dit inkomen heeft verdiend. De rentabiliteit is een belangrijke maatstaf voor beslissingscalculaties op lange termijn. Ten behoeve van de continuïteit van de onderneming moet op lange termijn de winst voldoende groot zijn om de vermogenverschaffers (aandeelhouders) gewenste uitkeringen in de vorm van dividend of interest te kunnen doen. Er zijn verschillende rentabiliteitsratio’s.

58

5

Rentabiliteit van de verkoper Bedrijfsresultaat x 100% Omzet Betekenis: gemiddelde winstmarge verkopen. Rentabiliteit van het eigen vermogen (REV) Winst boekjaar na belastingen x 100% Eigen vermogen Betekenis: belang voor de aandeelhouders. – geeft weer wat de ondernemer of aandeelhouder met hun investering verdiend hebben.

Rentabiliteit van het totaal vermogen (RTV) Winst boekjaar voor belastingen + financiële kosten x 100% Totaal vermogen Betekenis: winstgevendheid van een onderneming.

Efficiëntieratio Gaat je onderneming wel efficiënt om met de beschikbare financiële middelen om een maximum aan winst te bereiken? Voorraadrotatie Kostprijs verkoop Gemiddelde voorraad Aantal keer dat je onderneming gedurende dat jaar in staat is om haar gemiddelde voorraad aan te kopen en te verkopen. Hoe sneller de voorraad vermindert, hoe minder middelen er voor voorraden dienen te worden aangewend. Klantenkrediet

Handelsschulden (ten hoogste 1 jaar) Kostprijs goederen en diensten (incl. btw) Hiermee bereken je het gemiddeld aantal dagen dat het duurt vooraleer de leveranciers betaald worden. Dit is een bron van financiële middelen! Voorgaande ratio’s kunnen helpen bij korte termijnbeoordelingen. Om meer impact te krijgen op lange termijnbeslissingen, laat je je best leiden door de volgende ratio.

5

Leverancierskrediet

59

Deze ratio doet vaak vele ogen opengaan! Een te lange inningsperiode kan wijzen op een losse kredietpolitiek waarbij de betalingsvoorwaarden die worden toegestaan te ruim kunnen zijn en/of er te weinig opvolging gebeurt. Een te korte inningsperiode kan duiden op een strakke kredietpolitiek waarbij het risico bestaat dat klanten afhaken (vooral zakenklanten).

Businessplan

Handelsvorderingen (ten hoogste 1 jaar) Omzet (incl. btw)

Solvabiliteit Eigen vermogen Totaal vermogen Solvabiliteitratio of schuldgraadratio duidt op de schuldgraad en de financiële onafhankelijkheid van je onderneming. Welk percentage middelen brengen de aandeelhouders (eigen vermogen) in de onderneming. Hoe hoger dit percentage, hoe minder afhankelijk je bent van externe schuldeisers. Een gezonde situatie is 30% tot 40%.

5.6 Extra’s 5.6.1 Samenvatting Heel wat lezers zullen zich niet de moeite getroosten om je plan te lezen! Ze zullen steevast naar de samenvatting gaan... Je moet dus, in minder dan twee pagina’s, de lezer kunnen overtuigen van de kwaliteit van je project. Je zal er de meest opvallende feiten van je onderneming met een maximum aan overtuigingskracht moeten voorstellen. En hoewel de samenvatting helemaal vooraan in je zakenplan komt te staan, wordt ze als laatste geschreven.

60

5

Businessplan

5.6.2 Bijlagen Aan een businessplan worden vaak bijlagen toegevoegd:

Marktonderzoek/Marktstudie Technische gegevens over de producten/diensten Tekeningen Overige documenten

HOOFDSTUK 6 >>

6


6.1

Verkoop op openbare markten

Het Ministerie van Middenstand & Energie plaatst Vlajo onder het statuut van menslievende, sociale, culturele, educatieve of sportieve doeleinden. Dit houdt in dat jullie de aanvragen om te verkopen op de openbare markten en plaatsen rechtstreeks moeten richten tot de burgemeester en het schepencollege van de gemeente waar jullie willen gaan verkopen.

Hoe ga je tewerk?

WEB

Bij vragen hieromtrent kan je contact opnemen met je coördinator of met Karine Soete (Vlajo) op het nummer 016 298 414 of via e-mail: [email protected]

6

6.2

63

WEB

Een voorbeeldbrief kan je vinden op het Vlajo SBP-kenniscentrum. Hieronder kan je enkele tips vinden die jullie kunnen helpen bij de aanvraag: Vergeet het aansluitingsnummer (Vlajo SBP nummer S….) niet in te vullen. Vermeld bij de datum ook het begin- en einduur van de markt. Naam verantwoordelijke = naam van gedelegeerd bestuurder/commercieel directeur en naam van de persoon die zeker aanwezig zal zijn op de verkoop. Telefoonnummer = nummer waarop een bepaalde persoon tijdens de werkuren bereikbaar is. Contactadres = maatschappelijke zetel van het Vlajo SBP. Verkochte producten = producten die jullie daar willen verkopen (wat niet op de aanvraag staat, mag ook niet verkocht worden).


Als jullie op een markt willen staan in gemeente x moeten jullie tijdig (tenminste 15 werkdagen vóór de marktdag) de aanvraag richten tot de burgemeester en het schepencollege.

Contract dienstverlening

Indien je bij een particulier of bedrijf als Vlajo SBP diensten verleent, raden we je aan om hiervoor een contract op te stellen dat afgesloten wordt tussen het Vlajo SBP en de opdrachtgever. In zo’n contract wordt duidelijk omschreven welke de activiteiten zijn en wat hiervoor de vergoeding is. Het zal heel wat misvattingen achteraf vermijden. Goede afspraken maken immers goede vrienden! Een voorbeeld van zo’n contract vind je terug op het kenniscentrum.

6.3

Confidentialiteitsattest

Als je als consultant optreedt of opdrachten uitvoert voor een bedrijf, is het aangewezen om naast het contract dienstverlening ook een confidentialiteitsattest op te stellen. Dit houdt ondermeer in dat: Indien studenten in het kader van hun opdracht contact opnemen met andere bedrijven zij de naam van het opdrachtgevend bedrijf expliciet vermelden;

WEB

Alle informatiemateriaal van welke aard dan ook confidentieel behandeld dient te worden en samen met eventuele back-ups en kopieën terugbezorgd te worden; De afgewerkte paper niet openbaar zal gemaakt worden en vertrouwelijk zal worden bijgehouden door de hogeschool/universiteit. Geen enkel deel van het rapport mag vermenigvuldigd of uitgeleend worden. Derden kunnen slechts inzage krijgen in het exemplaar mits de schriftelijke goedkeuring van je droomcoach en van de hogeschool/ universiteit. Het confidentialiteitsattest wordt ondertekend door de 4 partijen: het bedrijf, Vlajo, het Vlajo SBP-studenten en de hogeschool/universiteit. Het attest kan je downloaden van het kenniscentrum.

6.4 WEB

Bestelbon

De bestelbon kan gebruikt worden voor het administratief correct bijhouden van bestellingen. Op het kenniscentrum kan je een voorbeeld van een bestelbon vinden. Jullie kunnen dit sjabloon gebruiken als voorbeeld voor het opmaken van een eigen bestelbon.

64

6


Let wel: volgende alinea moet zeker vermeld worden, onderaan het document. “Dit SMALL BUSINESS PROJECT is een product van Vlajo dat als doel heeft, bij de jongeren de zin voor initiatief en de ondernemingsgeest te ontwikkelen. Het SMALL BUSINESS PROJECT is als dusdanig ontslagen van elke aansprakelijkheid die door Vlajo gedragen wordt, mits de bestelling gedaan wordt door middel van deze bestelbon en getekend is. Voor alle nadere inlichtingen kan men contact opnemen met de vzw Vlaamse Jonge Ondernemingen, Kapeldreef 60 te 3001 Heverlee (Tel: 016 29 84 01 - Fax: 016 29 84 02).”

6.5

Zaken doen met het buitenland

Als je zaken doet met het buitenland, kan je te maken krijgen met een aantal belastingen, zoals invoerrechten en accijnzen. Ook btw wordt geheven als je zaken doet met het buitenland. De btw-reglementering hangt samen met het land waarmee je handelt. Voor landen van de Europese Unie (EU) gelden andere regels dan voor overige landen. In bijlage vind je hierover meer informatie.

6.6

Saldotabel

Indien je met het Vlajo SBP Light formule werkt, heb je geen boekhoudkundige verplichtingen aan Vlajo. Dit wil niet zeggen dat je geen overzicht moet behouden over de financiële kant van je Vlajo SBP. We raden je dan ook aan om bij aanvang van je Vlajo SBP, tussentijds en achteraf een saldotabel op te stellen zodat je tegen het einde van je project niet voor verrassingen komt te staan. In een saldotabel plaats je de inkomsten samen met de uitgaven in een tabel en bereken je het eindsaldo (verschil tussen uitgaven en inkomsten). Bekijk dit saldo tegenover de financiële doelstellingen. Als het niet de bedoeling is om winst te maken is het voldoende dat dit eindsaldo uitkomt op 0 of licht positief is. Op de volgende pagina vind je een voorbeeld van een saldotabel. Mogelijk heb je binnen je project andere uitgaven en inkomsten, je hoeft uiteraard enkel deze weer te geven die voor je Vlajo SBP van toepassing zijn.

UITGAVEN Beschrijving van de uitgaven Administratieve kosten

INKOMSTEN Bedrag

Beschrijving van de inkomsten

Bedrag

Sponsoring

- GSM / telefoon

- Bedrijf A

- Post

- Bedrijf B

- Kopiekosten Promotie

Toegangsgelden deelnemers

- Folders - Flyers

Verkoop product/dienst

- Website Catering

Andere

SABAM / Billijke vergoeding Verzekeringen Materiaal / infrastructuur - huur zaal - aankoop materiaal Verplaatsingsonkosten - Brandstof / trein … TOTAAL UITGAVEN

TOTAAL INKOMSTEN SALDO (INKOMSTEN – UITGAVEN)

Op het kenniscentrum vind je een Excelbestand van deze saldotabel die de totalen automatisch berekent.

6

WEB

6.7

Boekhouding

Zoals elk bedrijf moeten jullie als Vlajo SBP-onderneming ook een boekhouding bijhouden. Wanneer jullie onder de Vlajo SBP Full-formule werken zal jullie boekhouding ook gecontroleerd worden door een dossierbeheerder bij Vlajo centraal. Hij/zij controleert de door jullie verzonden documenten zoals aan- en verkoopdagboek, aan- en verkoopfacturen, btw-aangifte en loonberekening en bekijkt de echtheid van deze documenten. De dossierbeheerder neemt als het ware de taak van de staat op zich. De boekhouding houdt een heleboel administratieve en financiële verplichtingen in. Samenwerking tussen financieel en administratief departement is hier dus van kapitaal belang.

TIP

WEB

Vlajo boekhouding Vlajo heeft een online boekhoudtool op www.vlajoboekhouding.be, een zeer handig programma voor alle Vlajo SBP’s Full waarmee je de boekhouding altijd en overal kan beheren. Vraag aan je coördinator een login om van start te gaan. Vermeld hierbij de naam, het nummer van het Vlajo SBP en de e-mailadressen (max. 5) van wie toegang moet krijgen tot dit online boekhouddossier. In het volgende hoofdstuk vind je meer informatie over het voeren van de Vlajo online boekhouding.

65

TIP

Spreek op voorhand af binnen de groep welke onkosten van de groepsleden zoals bvb. verplaatsings- en telefoonkosten worden terugbetaald. Indien je je producten of diensten daadwerkelijk verkoopt, kan je eveneens gebruik maken van de documenten (bestelbon, verkoopbewijs,…) die verder in dit handboek worden toegelicht.


- Parkeertickets

6.7.1 Het voeren van de Vlajo online boekhouding De boekhouding houdt een heleboel administratieve en financiële verplichtingen in. Hier gaan het financieel en het administratief departement van het Vlajo SBP dus goed moeten samenwerken. Om het registeren en verbeteren van de boekhouding snel en efficiënt te laten verlopen, heeft Vlajo een online platform ontwikkeld: www.vlajoboekhouding.be

Maandelijkse administratieve verplichtingen

De maandelijkse online boekhouding moet uiterlijk de 10de van de maand afgesloten worden = centraliseren (bv.: boekhouding september = uiterlijk 10 oktober centraliseren). Dit geldt ook voor de maanden waarin geen verrichtingen plaatsvinden (= boekhouding NIHIL); in dit geval moeten er geen documenten naar Vlajo opgestuurd worden.

Indien je de garantie wil dat je enveloppe zeker toekomt (en niet verloren gaat in de post), werk dan met een aangetekend schrijven. Vergeet niet om voor jezelf kopies te nemen van alle aan- en verkoopbewijzen!

Iconen en hyperlinks

Het online platform maakt gebruik van een aantal iconen:

: een regel/item toevoegen

: een regel/item wijzigen

: een regel/item verwijderen

6


Zodra de online boekhouding is gecentraliseerd, stuur je de originele aankoopbewijzen (aankoopfacturen, kastickets, …) en de verkoopfacturen samen met de begeleidende brief in 1 enveloppe naar de dossierbeheerder. Deze documenten moeten uiterlijk de 15de na de maand van de verrichtingen bij Vlajo aankomen. Ook de betaling van eventuele boetes, RSZ, BV en/of btw moet voor deze deadline gebeuren. Laattijdige zendingen en/of betalingen worden door Vlajo beboet. Uitstel kan aangevraagd worden bij de dossierbeheerder.

66

De onderlijnde woorden zijn hyperlinks. Deze kunnen aangeklikt worden. In dit hoofdstuk wordt stapsgewijs uitgelegd hoe je de boekhouding via het online platform moet registreren.

6.8

Login en paswoord

Om te kunnen starten met de boekhouding, heb je een login en paswoord nodig. Deze kan je aanvragen bij je regionale Vlajocoördinator. Je ontvangt dan een e-mail met daarin jouw login en paswoord. Dit is een automatische e-mail, gelieve niet op deze e-mail te antwoorden! OPGELET: soms komt deze e-mail in je ongewenste e-mailbox (SPAM) terecht. Iedereen van jouw groep ontvangt dezelfde login en paswoord. Om veiligheidsredenen wordt het paswoord niet gepersonaliseerd, het wordt automatisch door het systeem aangemaakt. Hou dit goed bij! Indien je het paswoord toch vergeten bent, kan je een nieuw aanvragen door op de homepage (www.vlajoboekhouding.be) ‘Paswoord vergeten?’ aan te klikken.

De fictieve gezinssituatie

Bij het begin van het werkjaar kiest iedere SBP-ondernemer een fictieve gezinssituatie. Dit is nodig om het nettoloon, RSZ en bedrijfsvoorheffing te berekenen. OPGELET: Het is belangrijk dat elk lid van het Vlajo SBP op de fictieve gezinssituatie wordt geregistreerd, dit heeft invloed op de liquidatie op het einde van het academiejaar!

67

6

Wanneer je je de eerste keer aanmeldt, vraagt het programma om de fictieve gezins situatie in te vullen = verplicht. Zolang deze niet correct is ingevuld, krijg je geen toegang tot het programma.


6.9

Klik op ‘Doe dit eerst hier’ om de fictieve gezinssituatie in te vullen.

Vul de gegevens van de werknemer in en druk op ‘Opslaan’. Zijn de gegevens van de werknemer correct ingevuld, dan krijg je onderaan de fictieve gezinssituatie het volgende groen bericht te zien:

68

6


Elke werknemer van de onderneming moet hieraan worden toegevoegd. Druk op ‘Nieuwe werknemer toevoegen’.

Je kan nog een werknemer toevoegen ‘Nieuwe werknemer toevoegen’ of terugkeren naar het dashboard ‘Keer terug naar het dashboard’. Zijn de gegevens van de werknemer NIET correct ingevuld, dan krijg je een rode waar schuwing. Lees deze waarschuwing en pas de foutieve gegevens aan.

6.10

Het dashboard

Het dashboard is het hoofdscherm van de administratie van je onderneming. Helemaal bovenaan vind je de knop ‘Fictieve gezinssituatie wijzigen’, hiermee kan je steeds de bestaande fictieve gezinssituatie wijzigen. De nieuwe wijzigingen hebben enkel invloed op de salarisjournalen van de maanden die nog niet gecentraliseerd zijn. De berekeningen in de salarisjournalen van de reeds gecentraliseerde maanden worden hierdoor niet meer gewijzigd. Onderaan vind je 3 knoppen terug: ‘Liquidatieformulier’, ‘Resultatenrekening’ en ‘Balans’ Deze zijn nodig om op het einde van het academiejaar jullie boekhouding af te sluiten.

6

• Het betalingsoverzicht:

69

Op dit overzicht kan je per maand zien hoeveel correcties de dossierbeheerder heeft doorgevoerd en/of er ontbrekende documenten zijn. Indien je een maand aanklikt (bv.: ‘september’ ) dan kan je de boekhouding van die maand invullen.


Naast deze 4 functies bestaat het dashboard uit 2 belangrijke tabellen: • Het boekhoudoverzicht:

Deze tabel geeft je een overzicht van alle maandelijks te betalen/te ontvangen bedragen (BV, RSZ en btw). Indien de onderneming een tegoed heeft van Vlajo, dan wordt dit bedrag niet op jullie rekening gestort, maar de volgende maand mee in rekening gebracht.

De maandelijkse boekhouding beheren

Hiervoor klik je in het boekhoudoverzicht op de naam van de in te geven maand.

Verschillende tabbladen Maand

6

Centralisatie knop

6.11

70


Het scherm ‘Beheer boekhouding’ wordt zichtbaar:

De allereerste verrichting in je boekhouding is het boeken van het startkapitaal. Zonder startkapitaal kunnen er geen financiële verrichtingen gebeuren. Deze verrichting moet je in het kasboek boeken.

Het startkapitaal boeken

Klik in het scherm ‘Beheer boekhouding’ het tabblad ‘Kasboek’ aan:

Om je startkapitaal te boeken, druk je op ‘Nieuwe regel toevoegen’.

Opslaan:

Na het opslaan kom je terug op het tabblad van het kasboek.

6.12

Het aankoopdagboek

Klik in het scherm ‘Beheer boekhouding’ het tabblad ‘Aankoopdagboek’ aan:


Opmerking:

6

Credit:

Vul hier het volgnummer in, dit mag je vrij kiezen (bv.: K/001) Vul hier de datum in waarop je het geld hebt ontvangen (DD-MM-JJJJ). Vul hier een omschrijving in (bv.: startkapitaal). Wanneer het bedrag in de kassa komt (bv.: startkapitaal of ontvangst van geld bij een verkoop), dan vul je het bedrag hier in. Wanneer het bedrag uit de kassa gaat (bv.: betaling van een aankoop), vul hier het bedrag in. Dit vakje is voorzien om eventueel de boeking van extra uitleg te voorzien (bv.: verkoop aandelen). Niet vergeten je gegevens op te slaan. Wanneer je iets fout hebt ingevuld, dan verschijnt er bovenaan een rode foutmelding. Lees deze foutmelding en voer de nodige aanpassingen door. Druk op ‘Opslaan’.

71

Nummer: Datum: Omschrijving: Debet:

Een aankoopfactuur/creditnota boeken

Elke aankoop die het SBP doet, moet geboekt worden in het aankoopdagboek. Elke boeking wordt vergezeld van het originele aankoopbewijs (kasticket of factuur). Zonder bewijs telt de boeking niet! Je boekt de aankoopfacturen in chronologisch volgorde, op datum van aankoop.

72

6


Om je aankoopfactuur/bewijs te boeken druk je op ‘Nieuwe regel toevoegen’.

Datum: Nummer:

Vul hier de aankoopdatum in (DD-MM-JJJJ). Vul hier het volgnummer in, dit mag je vrij kiezen (bv.: AF/1, AF/2, … of 1,2,…). Schrijf dit volgnummer eveneens op het aankoopdocument, op deze manier kan de dossierbeheerder het document snel terugvinden. Leverancier: Vul hier de naam van de leverancier in. Totaal bedrag (incl. btw): Vul hier het bedrag in dat je aan de leverancier betaalt = bedrag INCLUSIEF btw. Indien je een creditnota moet boeken dan vul je hier een negatief bedrag in = het bedrag van de creditnota met een minteken ervoor (bv.: -100,00). btw-percentage: Vul hier het btw-percentage in, voor 21% btw vul je het getal 21 in, 6% = 6, … Hier kan je kiezen tussen ‘Kas’, ‘Bank’ of ‘Blanco’. Wanneer Betaling: je kas of bank kiest dan moet je in het veld ‘Betaling op’ de datum van betaling invullen. Op die manier wordt deze betaling AUTOMATISCH in het kas- of bankboek geregistreerd. Wens je dat dit niet automatisch gebeurt of heb je uitstel van betaling gekregen, kies dan ‘Blanco’ (=leeg veld). Betaling op: Vul hier de datum van betaling in (zie uitleg hierboven ‘Betaling’). Opslaan: Vergeet niet je gegevens op te slaan. Wanneer je iets fout hebt ingevuld, dan verschijnt er bovenaan een rode foutmelding. Lees deze foutmelding en voer de nodige aanpassingen door. Druk op ‘Opslaan’. Na het opslaan kom je terug op het tabblad van het aankoopdagboek. Onderaan het aankoopdagboek zie je de vakken uit de maandelijkse btw-aangifte.

6.13

Het verkoopdagboek

Een verkoopbewijs aanmaken

Vooraleer de verkopen te boeken in het verkoopdagboek, dien je eerst de verkoopbewijzen te maken. Je kan ook zelf een model ontwerpen in de huisstijl van jouw Vlajo SBP. Zorg dat alle nodige elementen (klantgegevens, gegevens Vlajo SBP, totalen, …) hierop aanwezig zijn. De verkopen van één verkoopdag mag je samenvatten op één verkoopbewijs.

3 5

6

4

Deze verkoopbewijzen zijn voor intern gebruik! Wanneer je klant een bewijs van aankoop vraagt, mag hier NOOIT btw op berekend worden. (M.a.w. je mag de btw niet uitsplitsen op je verkoopbewijs). Je geeft je klant een zelfontworpen bewijs waar onderaan enkel het totaal factuurbedrag op staat. In het geval van het voorbeeld krijgt de klant dus een bewijs voor de aankoop van 363 euro. Dit heeft te maken met het feit dat een Vlajo SBP fictief is en dat de klant deze aankopen niet kan inbrengen in zijn boekhouding. (Maar kan dit wel als kost inbrengen)

6

2

73

1

Verklaring cijfers: 1 Noteer hier de adresgegevens van het Vlajo SBP. 2 Noteer hier de adresgegevens van de klant. 3 Geef het rekeningnummer van het Vlajo SBP weer zodat de klant eventueel het bedrag kan overschrijven via de bankrekening. 4 Noteer hier de datum van de verkoop. 5 Elke factuur krijgt een nummer. Je start bij VF 1 (verkoopfactuur 1). 6 Noteer de totalen exclusief btw, totaal btw en totaal factuur.


Het Small Business Project (Vlajo SBP) is niet aan btw* onderworpen. Zij is een uitvloeisel van de vzw Vlaamse Jonge Ondernemingen, die zich tot doel gesteld heeft jongeren de zin voor initiatief en ondernemingsgeest te ontwikkelen. De klant gaat akkoord dat het Vlajo SBP of de personen hierbij betrokken geen verantwoordelijkheid dragen. De verantwoordelijkheid wordt gedragen door de vzw Vlaamse Jonge Ondernemingen, en beperkt zich tot dekking van de verzekering ‘AXA (polisnr 705.556.401)’ en houdt geen aansprakelijkheid na levering in. Vzw Vlajo, Kapeldreef 60, 3001 Heverlee. Tel 016 29 84 01. *Beslissing van de btw-administratie van 20 december 1989, nr. E.T. 60.276.

Een verkoopfactuur/creditnota boeken

Klik in het scherm ‘Beheer boekhouding’ het tabblad ‘Verkoopdagboek’ aan:

74

6


Om je verkoopfactuur te boeken, druk je op ‘Nieuwe regel toevoegen’.

Datum: Nummer:

Vul hier de verkoopdatum in (DD-MM-JJJJ). Vul hier het volgnummer in, dit mag je vrij kiezen (bv.: VF/1, VF/2, … of 1,2,…). Schrijf dit volgnummer eveneens op het verkoopdocument, op deze manier kan de dossierbeheerder het document snel terugvinden. Klant: Vul hier de naam van de klant in. Totaal bedrag (incl. btw): Vul hier het bedrag in dat je van de klant hebt ontvangen = bedrag INCLUSIEF btw. Indien je een creditnota moet boeken dan vul je een negatief bedrag in = het bedrag van de creditnota met een minteken ervoor (bv.: -100,00) btw-percentage: Vul hier het btw-percentage in, voor 21% btw vul je het getal 21 in, 6% = 6, …

Betaling:

Betaling op: Opslaan:

Hier kan je kiezen tussen ‘Kas’, ‘Bank’ of ‘Blanco’. Wanneer je kas of bank kiest dan moet je in het veld ‘Betaling op’ de datum van ontvangst invullen. Op die manier wordt deze ontvangst AUTOMATISCH in het kas- of bankboek geregistreerd. Wens je dat dit niet automatisch gebeurt of heb je uitstel van betaling gegeven, kies dan ‘Blanco’ (=leeg veld). Vul hier de datum van ontvangst in (zie uitleg hierboven: ‘Betaling’). Vergeet niet je gegevens op te slaan. Wanneer je iets fout hebt ingevuld, dan verschijnt bovenaan een rode foutmelding. Lees deze foutmelding en voer de nodige aanpassingen door. Druk op ‘opslaan’.

Na het opslaan, kom je terug op het tabblad van het verkoopdagboek. Onderaan het verkoopdagboek zie je de vakken uit de maandelijkse btw-aangifte.

6.14

Het kasboek

Om verlies of diefstal van geld te vermijden, is het aan te raden om niet te veel geld in de kassa te bewaren. Stort dit op jullie bankrekening! In de boekhouding moet je voor deze geldtransfer twee verrichtingen boeken: het kasboek crediteren en het bankboek debiteren, dit voor hetzelfde bedrag. In het kasboek is er een knop voorzien om deze twee verrichtingen in één keer automatisch uit te voeren: ‘Transfer naar bankboek toevoegen’. Klik in het scherm ‘Beheer boekhouding’ het tabblad ‘Kasboek’ aan:

6

Geldtransfer van kas naar bank

75

Alle in- en uitgaande bedragen van de kassa moeten in het kasboek geregistreerd worden. Hoe je een kasverrichting moet boeken, is reeds uitgelegd in punt 3.5 ’Het startkapitaal boeken’.


Een kasverrichting boeken

76

6


Om de geldtransfer te boeken druk je op ‘Transfer naar bankboek toevoegen’.

Nummer: Datum:

Vul hier het volgnummer in, dit mag je vrij kiezen (bv.: K/001) Vul hier de datum in waarop je het geld op de bankrekening hebt gestort (DD-MM-JJJJ).

Te transfereren bedrag Vul hier het bedrag in. naar bankboek: Dit vak is voorzien om de boeking van eventuele extra uitleg te Opmerking: voorzien. Opslaan: Vergeet niet om je invoer op te slaan. Wanneer je iets fout hebt ingevuld dan verschijnt er bovenaan een rode foutmelding. Lees deze foutmelding en voer de nodige aanpassingen door. Druk op ‘Opslaan’. Na het opslaan kom je terug op het tabblad van het kasboek. Het bankboek is ondertussen automatisch gedebiteerd.

6.15

Het bankboek

Een bankverrichting boeken

Alle bewegingen op de bankrekening moeten in het bankboek geregistreerd worden. Klik in het scherm ‘Beheer boekhouding’ het tabblad ‘Bankboek’ aan:

77

6


Om een bankverrichting manueel te boeken druk je op ‘Nieuwe regel toevoegen’.

Nummer: Vul hier het volgnummer in, dit mag je vrij kiezen (bv.: B/001) Datum: Vul hier de datum in waarop je het geld hebt ontvangen/betaald (DD-MM-JJJJ). Omschrijving: Vul hier een omschrijving in. Vul hier het bedrag in dat op de bankrekening komt Debet: (bv.: ontvangst van geld bij een verkoop). Credit: Vul hier het bedrag in dat van de bankrekening gaat (bv.: betaling van een aankoop).

Opmerking: Opslaan:

Dit vak is voorzien om de boeking van eventuele extra uitleg te voorzien. Vergeet niet je gegevens op te slaan. Wanneer je iets fout hebt ingevuld dan verschijnt bovenaan een rode foutmelding. Lees deze foutmelding en voer de nodige aanpassingen door. Druk op ‘Opslaan’.

Na het opslaan kom je terug op het tabblad van het bankboek.

Geldtransfer van bank naar kas

In de boekhouding moet je voor deze geldtransfer twee verrichtingen boeken: het bankboek crediteren en het kasboek debiteren, dit voor hetzelfde bedrag. In het bankboek is er een knop voorzien om deze twee verrichtingen in één keer automatisch uit te voeren: ‘Transfer naar kasboek toevoegen’.

78

6


Klik in het scherm ‘Beheer boekhouding’ het tabblad ‘Bankboek’ aan:

Om de geldtransfer te boeken druk je op ‘Transfer naar kasboek toevoegen’.

Nummer: Datum:

Vul hier het volgnummer in, dit mag je vrij kiezen (bv.: B/001) Vul hier de datum in waarop je het geld van de bankrekening hebt gehaald (DD-MM-JJJJ).

Te transfereren bedrag naar kasboek: Vul hier het bedrag in. Dit vak is voorzien om de boeking van eventuele extra uitleg te Opmerking: voorzien. Vergeet niet je gegevens op te slaan. Wanneer je iets fout Opslaan: hebt ingevuld dan verschijnt bovenaan een rode foutmelding. Lees deze foutmelding en voer de nodige aanpassingen door. Druk op ‘Opslaan’. Na het opslaan kom je terug op het tabblad van het bankboek. Het kasboek is ondertussen automatisch gedebiteerd.

6.16

Het salarisjournaal

barema A barema A barema A barema B

Ben je ‘gehuwd met één inkomen’ dan is barema B van toepassing. Voor alle andere mogelijkheden geldt barema A. 2. Kies per SBP-ondernemer het aantal kinderen en het aantal personen ten laste (bijvoorbeeld een inwonende grootmoeder). Beslis voor jezelf of je een gehandicapte werknemer bent of een gehandicapte partner zonder inkomen hebt. 3. Je kijkt in de tabel in de bijlagen naar het belastbaar inkomen (BI) dat voor jou van toepassing is. Naast dit bedrag staat het bedrag aan bedrijfsvoorheffing (BV) dat betaald moet worden. Neem het bedrag van het barema dat van toepassing is (A of B, naargelang de gezinssituatie). Als het BI tussen twee bedragen van het barema ligt, neem dan het laagste bedrag. 4. Het bekomen bedrag wordt in sommige gevallen nog verminderd: Indien de belastingplichtige kinderen ten laste heeft:

Situatie

Vermindering

1 kind 2 kinderen 3 kinderen 4 kinderen 5 kinderen 6 kinderen 7 kinderen 8 kinderen Meer dan 8 kinderen Alleenstaande met kinderen

€ 0,10 € 0,30 € 0,79 € 1,44 € 2,16 € 2,90 € 3,62 € 4,34 € 4,34 + € 0,72 per kind vanaf het achtste € 0,10

6

   

79

1. Je kiest uit de volgende vier mogelijkheden: Alleenstaand/ongehuwd (1 inkomen) Weduwe/weduwenaar (1 inkomen) Getrouwd, beide partners werken (2 inkomens) Getrouwd, één partner werkt (1 inkomen)


Manuele berekening

Gehandicapte kinderen tellen voor twee indien: - De belastingplichtige alleenstaand is: € 0,10 - De belastingplichtige gehandicapt is: € 0,10 - De belastingplichtige een niet hertrouwde weduwe of weduwnaar is ofwel een ongehuwde moeder of vader, met één of meerdere kinderen ten laste: € 0,10 - De belastingplichtige andere personen ten laste heeft (bloedverwanten, bloedverwanten van echtgenoot, broers of zusters, broers of zusters van echtgenoot, personen die de belastingplichtige ten laste hebben gehad als kind): € 0,10 vermindering per persoon - De echtgeno(o)t(e) van de belastingplichtige gehandicapt is en geen enkel beroeps inkomen, van welke aard ook, ontvangt: € 0,10 Een voorbeeld van een manuele loonsberekening: Eric Dupont is gehuwd, zijn echtgenote studeert en heeft geen beroepsinkomen, hij heeft één kind ten laste. In maart heeft hij zes uren gepresteerd als bediende en vijf als arbeider. Het brutoloon in de Vlajo SBP bedraagt per uur 1/5 van de schalen van het paritair comité in dezelfde sector: € 1,24 voor een bediende; € 1,29 voor een arbeider.

80

6

DUPONT Eric

arbeider 1,29 5 6,45 6,97 2,84 0,91

bediende 1,24 6 7,44 7,44 2,58 0,97

directeur 1,61 0 0,00 0,00 0,00 0,00

Totaal te betalen RSZ

Nettobezoldiging

BV

Belastbaar inkomen

RSZ WN

RSZ WG

Basis RSZ

Brutobedrag

Totaal aantal gepresteerde uren

Bruto uurlonen

categorie beroepsinkomen

Naam WN


Ter info Brutoloon = aantal gepresteerde uren x bruto bedrag per uur. Nettoloon = brutoloon - RSZ werknemer en werkgever - BV

Totaal in euro 13,89 14,41 5,42 1,88 12,01 0,92 11,09 7,30 Kolom nummer

1

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Verklaring van de berekeningen: Kolom 1: type bezoldiging: directeur (= Gedelegeerd Bestuurder), bediende en arbeider. Kolom 2: bruto uurlonen volgens het type gepresteerde arbeid Kolom 3: aantal gepresteerde uren in de verschillende categorieën in de loop van de maand Kolom 4: totaal brutobedrag = (2) x (3) Kolom 5: berekeningsbasis voor de RSZ-bijdrage: = (4) x 108% als arbeider = (4) voor de andere gevallen Kolom 6: RSZ werkgever: = (5) x 40,71% voor een arbeider (dus 40,71% op 108% van het bruto) = (5) x 34,71% voor de andere gevallen Kolom 7: RSZ werknemer = (5) x 13,07% in alle gevallen (dus 13,07% op 108% van het bruto voor de arbeiders)

Kolom 8: belastbaar inkomen = (4) min (7) = belastbaar maandelijks inkomen Kolom 9: bedrijfsvoorheffing: volgens de toegepaste schaal B is de bedrijfsvoorheffing € 1,02 op een belastbaar inkomen van € 12,01 voor een gezin met één inkomen. Bovendien geeft een kind ten laste recht op een verlaging van € 0,10 wat de bedrijfsvoorheffing op 1,02 - 0,10 = € 0,92 brengt Kolom 10: netto bezoldiging = (8) - (9) = de som die effectief aan de SBP-ondernemer wordt uitbetaald is: € 12,01 - € 0,92 = € 11,09 Kolom 11: totaal te betalen RSZ: RSZ werkgever + RSZ werknemer = (6) + (7) of 5,42 + 1,88 = € 7,30 Uiteindelijk is de Vlajo SBP schuldig: aan Eric Dupont: € 11,09 aan de overheid (= Vlajo): € 8,22 (€ 7,30 RSZ + € 0,92 BV).

Automatische berekening

In de online boekhouding is een tool voorzien om de maandelijkse berekeningen van de lonen volledig automatisch af te handelen.

81

6


Klik in het scherm ‘Beheer boekhouding’ het tabblad ‘Salarisjournaal’ aan. In de linkse kolom staan de namen van de werknemers die in de fictieve gezinssituatie zijn ingevuld:

Klik op de naam van een werknemer om het maandelijks aantal gepresteerde uren van deze persoon in te vullen (hou rekening met de functie) en druk op ‘opslaan’. Herhaal dit voor alle werknemers.

De vakken die niet ingevuld worden, moeten steeds een 0-waarde krijgen.

82

6


OPGELET: Het is NIET verplicht om nettolonen uit te betalen aan de leden van de Vlajo SBP. Het SBP is hierin vrij en mag in onderling overleg zelf bepalen om dit al dan niet te doen. Men kan dit bijvoorbeeld ook schenken aan een goed doel. LET WEL:

Ook al worden er geen lonen uitbetaald, het is wel verplicht om deze nettolonen maandelijks te berekenen en op te sturen naar Vlajo. Het is bijgevolg ook verplicht om maandelijks RSZ en BV te betalen aan Vlajo. Enkel wanneer er geen verkopen of vergaderingen hebben plaats gevonden en indien er niet geproduceerd is, moet er geen salarisjournaal worden ingevuld.

Er wordt een boete uitgeschreven van € 50 bij het niet maandelijks insturen van het salarisjournaal. Deze boete wordt verrekend bij de liquidatie. Maandelijkse loonbetalingen die dienen te gebeuren: • nettolonen aan de SBP-ondernemers (indien men hiervoor kiest) • RSZ-bijdragen aan Vlajo (van werknemer en werkgever) • bedrijfsvoorheffing (BV) aan Vlajo Nettolonen moeten tegen de 15de werkdag van elke maand worden uitbetaald. Zoals in de meeste bedrijven gebeuren de betalingen via overschrijving op een zichtrekening van een bank naar keuze. BNP Paribas Fortis biedt daarvoor graag haar diensten aan.

6.17

De centralisatie

In de maandelijkse boekhouding kan je dagelijks gegevens toevoegen, wijzigen of verwijderen. Wanneer de maandelijkse boekhouding volledig is, moet je deze centraliseren en dit uiterlijk voor de 10de van de volgende maand. De boekhouding van september moet uiterlijk 10 oktober gecentraliseerd worden, enz. Klik in het scherm ‘Beheer boekhouding’ het tabblad ‘Overzicht’ aan.

• In het aan- en verkoopdagboek kan je per boekingsregel nog steeds kas-of bankbetalingen aanduiden, aan de hand van de betalingsdatum weet het programma in welke maand het kas- of bankboek aangepast moet worden. • Kas- en bankboek kunnen steeds aangepast worden. • Er kan geen aan- of verkoop meer geboekt worden!

Klik op de knop ‘Gegevens centraliseren’ en daarna op ‘Ja’. Het volgende scherm verschijnt:

6

In een gecentraliseerde maand zijn enkel beperkte wijzigingen mogelijk!

83

LET WEL:


OPGELET: Controleer steeds of je de juiste maand centraliseert!

De maandelijkse aan- en verkoopbewijzen per post opsturen

Nu de maandelijkse boekhouding gecentraliseerd is, moet je alle originele aankoop- en verkoopfacturen per post opsturen naar jullie dossierbeheerder. Digitale documenten worden NIET aanvaard! Kleef elk origineel aankoopbewijs netjes op een A4-papier en schrijf bij het aankoopbewijs het volgnummer op (zie 3.6 ‘Het Aankoopdagboek’). Doe dit ook voor de verkoopbewijzen. Vul daarna de begeleidende brief in (zie voorbeeld hieronder + blanco in bijlage) en stuur alles samen op per post naar Vlajo. Dit moet uiterlijk voor de 15de van de maand volgend op de maand van centralisatie toekomen bij jouw dossierbeheerder (bv.: voor september is dit 15 oktober).

84

6


De begeleidende brief

Boekhoudoverzicht en betalingsoverzicht

In het boekhoudoverzicht bovenaan het dashboard kan je zien wanneer een maand gecentraliseerd is. De gele kleur duidt aan dat de maand gecentraliseerd is MAAR nog niet verbeterd is.

85

6


In het betalingsoverzicht onderaan het dashboard vind je terug hoeveel je die maand aan Vlajo moet betalen of van Vlajo moet ontvangen. Indien de onderneming een tegoed heeft van Vlajo, dan wordt dit bedrag niet op jullie rekening gestort, maar de volgende maand mee in rekening gebracht.

6.18

De verbetering

Van zodra jouw dossierbeheerder de originele documenten met begeleidende brief heeft ontvangen, kan hij met de verbetering starten. Eens de boekhouding verbeterd is, ontvang je hierover een standaard e-mail. Surf naar het digitaal platform van Vlajo (www.vlajoboekhouding.be) en bekijk het boekhoudoverzicht om te weten of de boekhouding in orde is.

Om te zien welke correctie de dossierbeheerder in het aankoopdagboek heeft doorgevoerd, klik je eerst op de maand (september) en daarna op het tabblad van het aankoopdagboek.

86

6


In onderstaand voorbeeld kan je aan de rode markering zien dat de boekhouding niet in orde is. Er werd één correctie doorgevoerd in het aankoopdagboek en er ontbreekt één verkoopfactuur.

Uit bovenstaand voorbeeld kan je afleiden dat de dossierbeheerder het btw-percentage naar 6% heeft aangepast, dit wordt gemarkeerd door een rood vakje. Correcties worden enkel door de dossierbeheerder uitgevoerd, op deze manier werk je steeds met correcte gegevens verder!

Om te weten welk verkoopfactuur er ontbreekt, klik je op het tabblad van het verkoopdagboek.

Uit bovenstaand voorbeeld kan je afleiden dat VF1 ontbreekt. De volledige lijn is rood gemarkeerd.

87

6

Zodra je dossierbeheerder de ontbrekende stukken heeft ontvangen, wordt dit aangepast op het boekhoudoverzicht en krijgt deze een groene markering. Het aantal doorgevoerde correcties blijft staan, doch de boekhouding is in orde!


OPGELET: Ontbrekende aan-of verkoopfacturen moet je onmiddellijk met begeleidende brief (zie bijlage) naar jouw dossierbeheerder opsturen!

Na het centraliseren van een maand, moet je niet wachten op de verbetering. Je kan reeds in de volgende maanden verder werken. OPGELET: Wanneer er in een maand geen verrichtingen zijn (=NIHIL), moet je deze maand toch centraliseren!

6.19

De btw-aangifte

88

6


Wanneer de maandelijkse boekhouding verbeterd is, dan verschijnt er tussen de tabbladen een extra tabblad ‘btw-aangifte’. Klik dit tabblad aan om de ingevulde btw-aangifte van de betreffende maand te downloaden.

Vlajo SBP’s worden niet beschouwd als btw-belastingplichtigen. Omdat Vlajo geen commerciële ingesteldheid heeft, geniet je als Vlajo SBP van de vrijstelling bedoeld in artikel 44, §2, 4° van het btw-wetboek. Als gevolg daarvan kan je geen ondernemingsnummer of btw-nummer krijgen en kan je niet als btw-belastingplichtige aangemerkt worden. Deze vrijstelling geldt eveneens ten aanzien van Vlajo, het overkoepelend orgaan voor de Vlajo SBP’s (ministeriële beslissing ET 60.276 van 20 december 1989). Om de werkelijkheid zo dicht mogelijk te benaderen en het economische leven zo goed mogelijk na te bootsen moet het Vlajo SBP evenwel op de facturen die zij aflevert en op haar kasontvangsten een fictieve btw berekenen. Maandelijks moet een btw-aangifte opgemaakt worden. In dit mechanisme speelt Vlajo de rol van staat: het Vlajo SBP betaalt de btw die uit haar aangifte blijkt aan VLAJO. Heb je na indiening van je btw-aangifte bij Vlajo een btw-tegoed dan wordt het saldo naar de volgende maand overgedragen. De afrekening gebeurt bij de vereffening van het Vlajo SBP. Wanneer er tijdens een bepaalde maand geen verrichtingen waren dan dien je toch een btw-aangifte voor die maand in. In het vak 71 van die aangifte zet je dan 0,00. Tegenover je klanten ben je dus niet-belastingplichtig. Officieel mag je geen btw aanrekenen op je verkoopprijs. Je mag die vermeldingen echter wel op je factuur zetten (maatstaf, percentage btw en bedrag btw), maar zet op die factuur wel de vermelding: vrijstelling van btw ingevolge art 44, §2, 4° btw-wetboek; beslissing ET 60.276 van 20 december 1989 – btw niet aftrekbaar. Op die manier kan je toch de btw vermelden zoals een echte onderneming, maar je klant ziet dat deze btw niet in aftrek kan gebracht worden omdat de factuur werd afgeleverd door een niet-btw-belastingplichtige. Wanneer je klant dus een onderneming of een btw-belastingplichtige is, dan kan hij de btw niet in aftrek brengen, maar het volledige factuurbedrag kan wel ingebracht worden als kost of aankoop. Vergeet niet dat het Vlajo SBP de btw op aankopen wel degelijk moet betalen aan haar leveranciers. Het statuut van niet-belastingplichtige (wegens de vrijstelling art. 44, §2, 4°) wil immers niet zeggen dat je geen btw moet betalen op je aankopen. Het is bijgevolg zinloos en bovendien illegaal om bij een leverancier aankopen te doen zonder betaling van btw. Vraag steeds een factuur omdat je de daarop aangerekende btw in aftrek kan brengen op je btw-aangifte die je bij Vlajo moet indienen. Geen factuur of aankoopdocument is geen aftrek van kosten en van btw.

Berekening van het bedrag zonder btw (wordt ook wel MvH genoemd = Maatstaf van Heffing) en het btw-bedrag:

Totaal bedrag x 100 = MvH 121 of 106 MvH 21 X of = btw-bedrag 100 6

6

Voor extra informatie omtrent btw-percentages kan je altijd eens een kijkje gaan nemen op de website van de federale overheid inzake financiën (http://www.fisconet.fgov.be)

89

0% op dagbladen, bepaalde weekbladen, vervoersbewijzen (NMBS) en De Post. 6% op onder meer landbouwproducten, bepaalde voedingsmiddelen en waterdistributie, boeken, tijdschriften, kunstvoorwerpen, bepaalde diensten, … 21% op alle goederen en diensten welke onderworpen zijn aan de btw en die niet elders zijn opgesomd.


Het normale btw-tarief in België bedraagt 21%. Daarnaast bestaan er verlaagde tarieven van 12%, 6% en 0%. Vergeet niet dat de wetgeving een hele reeks uitzonderingen en bijzondere regelingen bevat!

HOOFDSTUK 7 >>

7

Afsluiten van je Vlajo SBP

7.1.1 Algemene aandeelhoudersvergadering Terugbetaling van de aandeelhouders Net zoals bij ‘echte’ ondernemingen worden de aandeelhouders niet uitbetaald tijdens de Algemene Vergadering. De betaling wordt tijdens de zomer (september) uitgevoerd door Vlajo indien het liquidatiedossier in orde is. De uitbetaling van het aandeel gebeurt enkel en alleen via overschrijving, een correct rekeningnummer is onontbeerlijk. Dit is ook de reden waarom wij jullie vragen de aandeelhouders toe te laten om gedurende de Algemene Vergadering alle inlichtingen op het aandeelhoudersregister na te kijken. Eventuele wijzigingen dienen aangepast te worden via de website. Check de rekeningnummers op hun volledigheid. De uitbetaling van de aandelen zal dan ook geschieden aan de hand van de gegevens op de projectfiche van het Vlajo SBP. De verantwoordelijkheid voor foutieve nummers ligt volledig bij het Vlajo SBP.

OPGELET: Er wordt een administratieve boete van 1,00 euro aangerekend per aandeel dat later (na de zomer) wordt uitbetaald omwille van een foutief rekeningnummer, een laattijdige inzending of een onvolledig liquidatie dossier! LET OP:

Vlajo is niet verantwoordelijk voor aanvraagstrookjes die zoek raken of die niet tijdig ontvangen worden op de hoofdzetel.

7.1.2 Afsluiten van de bankrekening De bankrekening dient ten laatste op 1 juni te worden afgesloten door de 3 Vlajo SBP-ondernemers met volmacht op de rekening. Uit te voeren handelingen bij BNP Paribas Fortis: laatste betalingen uitvoeren; het saldo van de kas op de eigen rekening storten met vermelding van ‘kasgeld’; het volledige saldo van de rekening overschrijven naar rekeningnummer BE 53 2100 4413 5153 van Vlajo met de vermelding ‘saldo + naam én het nummer Vlajo SBP’; de rekening afsluiten.

Full vb.

7

TIP

De aandeelhouder dient voor 15 juli zijn aanvraagstrookje in te dienen bij Vlajo. Vlajo is niet verantwoordelijk voor aanvraagstrookjes die zoek raken of die niet tijdig ontvangen worden op de hoofdzetel.

91

Indien je volgens het Vlajo SBP Light formule werkt, ben je zelf verantwoordelijk voor de uitbetaling van de aandeelhouders.


Full vb.

Het INTEGRALE bedrag moet overgeschreven worden, inclusief de te verrichten betalingen aan de aandeelhouders. Ook het geld dat eventueel nog in kas zit dient overgeschreven te worden op rekening van Vlajo. Vergeet niet dat Vlajo met dit bedrag de aandeelhouders terugbetaalt (met eventueel dividend). Voor de Vlajo SBP’s die werken met een BNP Paribas Fortis PC Banking kaartlezer. Gelieve deze bij het laatste contactmoment van je Vlajo SBP aan je docent of coördinator te overhandigen. Indien de kaartlezer niet wordt teruggegeven zal de waarborg van 25 euro niet worden terugbetaald.

De voorraden liquideren

Om de balans en de resultatenrekening op te stellen, moeten de voorraden geliquideerd worden (indien nodig via promotieacties en/of een totale uitverkoop tijdens de laatste weken van het werkjaar, want wat niet verkocht is, zal aan 0 euro worden gelijkgesteld).

Liquidatieformulier, balans en resultatenrekening

7.1.3 Het liquidatieformulier De aandeelwaarde van het Vlajo SBP wordt berekend aan de hand van het liquidatie formulier. Klik onderaan het dashboard op de knop ‘Liquidatieformulier’. Bovenaan het liquidatieformulier moet je de basisgegevens invullen, klik op het potloodje en vul de startwaarde van het aandeel en het aantal verkochte aandelen in.

92

7


Deze drie documenten zijn nodig om jullie Vlajo SBP te vereffenen. Op het online platform, www.vlajoboekhouding.be, zijn onderaan het dashboard drie knoppen voorzien: ‘Liquidatieformulier’, ‘Resultatenrekening’ en ‘Balans’. Deze functies kunnen pas gecentraliseerd worden van zodra ALLE maandelijkse boekhoudingen in orde zijn (= groene markering).

Een aantal gegevens worden automatisch overgenomen uit de maandelijkse boekhoudingen, deze kunnen niet meer gewijzigd worden. Klik op de knop ‘Gegevens wijzigen’ om de externe bedragen te wijzigen.

Eventuele liquide middelen (kasgeld) die voor het afsluiten van de bankrekening niet gestort konden worden door overmacht, moeten jullie aan de coördinator overhandigen. Vul dit bedrag hier in.

Andere schulden aan Vlajo (te detailleren) (onder C1)

Indien er naast de punten onder C1 (verschuldigde btw, RSZ, BV, …) nog andere schulden ten opzichte van Vlajo zijn, vul deze dan hier in. Op de liquidatiebrief (zie bijlage) geef je een verklaring voor dit bedrag.

Nettolonen (onder C2)

Indien het Vlajo SBP nog lonen moet uitbetalen aan de SBP-ondernemers en het eigen vermogen is reeds doorgestort naar Vlajo, noteer deze lonen dan hier. Vlajo betaalt deze dan uit aan de hand van de informatie op de liquidatiebrief (zie bijlage).

Tantièmes (onder C2)

In het verleden zagen wij Vlajo SBP’s die een deel van hun winst uitkeerden aan de aandeelhouders (dividenden) en een ander deel uitkeerden aan zichzelf (= tantièmes aan de beheerders). Deze manier van werken is enkel toegestaan indien aan volgende twee voorwaarden voldaan is: er moet winst zijn én de Algemene Vergadering dient akkoord te zijn. Bovendien moet er 35% belasting betaald worden op deze tantièmes.


In speciën terugbetaald (B2)

7

Vul hier het eindsaldo van jullie bankrekening in. Dit is het bedrag dat bij de afsluiting van jullie bankrekening werd overgeschreven op rekening van Vlajo.

93

Overgeschreven op rekening van Vlajo (B1)

Prijzengeld (onder C2)

Het is mogelijk dat het Vlajo SBP in de loop van het academiejaar een geldprijs wint. Indien het Vlajo SBP de geldprijs wil verdelen onder de SBP-ondernemers maar het eigen vermogen is reeds doorgestort naar Vlajo, noteer de geldprijs dan hier. Op deze manier worden er GEEN belastingen berekend op dit bedrag. Geef dit ook aan op de liquidatiebrief (zie bijlage), Vlajo verdeelt deze geldprijs dan onder de SBP-ondernemers.

Andere schulden aan SBP-ondernemers (te detailleren) (onder C2)

Indien het Vlajo SBP nog andere schulden heeft aan de SBP-ondernemers en het eigen vermogen is reeds doorgestort naar Vlajo, noteer deze schulden dan hier. Vlajo betaalt deze dan uit, indien de schulden gestaafd worden met de nodige documenten.

Openstaande schuldeisers (onder C3)

Indien het Vlajo SBP nog schulden heeft aan een leverancier, en het eigen vermogen is reeds doorgestort naar Vlajo, noteer deze schulden dan hier. Opgelet, deze schulden worden enkel uitbetaald door Vlajo indien de liquidatiebrief in bijlage volledig is ingevuld én vergezeld is van de nodige aankoopfacturen!

94

7


Prijzengeld aandeelhouders (onder C3)

Het is mogelijk dat het Vlajo SBP in de loop van het academiejaar een geldprijs wint. Indien het Vlajo SBP de geldprijs wil verdelen onder zijn aandeelhouders maar het eigen vermogen is reeds doorgestort naar Vlajo, noteer de geldprijs dan hier. Op deze manier worden er GEEN belastingen berekend op dit bedrag. Geef dit ook aan op de liquidatiebrief (zie bijlage), Vlajo verdeelt deze geldprijs dan onder de aandeelhouders.

Schenkingen

Het Vlajo SBP mag ook een deel van de winst wegschenken. De wet laat dit toe met vrijstelling van belasting onder strikte voorwaarden: de begunstigde instelling moet erkend zijn en het geschonken bedrag mag niet meer zijn dan 5% van de belastbare winst. Als er meer dan 5% van de belastbare winst wordt weggeschonken, moet op het overstijgende bedrag wel de gangbare belasting betaald worden. Vul het bedrag van de schenking hier in en noteer de begunstigde instelling op de liquidatiebrief (zie bijlage).

Opslaan

Vul de nodige gegevens in en druk op ‘Opslaan’. Het programma berekent automatisch de belasting op de winst en de nettowaarde van het aandeel. Indien nodig kan je de externe gegevens nog steeds wijzigen door op de knop ‘Gegevens wijzigen’ te klikken.

Centraliseren

Wanneer de gegevens kloppen en je wenst de dossierbeheerder hiervan op de hoogte te brengen, druk dan onderaan het liquidatieformulier op de knop ‘Gegevens centraliseren’. OPGELET: Eens de gegevens gecentraliseerd zijn, kan je het liquidatieformulier niet meer wijzigen! Van zodra het liquidatieformulier gecentraliseerd is, stuur je de liquidatiebrief (zie 7.1.5) met bijhorende documenten op naar de dossierbeheerder.

Belangrijke verliezen

Wij hopen dat jullie Vlajo SBP dividend zal uitbetalen aan de aandeelhouders. Indien zij daarentegen verlies lijdt en de resterende waarde per aandeel minder dan 2,50 euro bedraagt, dan worden de aandeelhouders niet uitbetaald. In dit geval suggereren wij om het saldo over te maken aan een organisatie met een goed doel (Rode Kruis, Amnesty International, Belgisch Werk tegen kanker, …). Gelieve hiervoor de naam, het rekeningnummer en het adres te vermelden op de liquidatiebrief.

Berekening van de belasting op de winst Het resultaat of de winst stemt overeen met het totaal van de beschikbare waarden min het totaal van de nog te betalen schulden min het startkapitaal. Voor de berekening van de belasting op de winst moet men onderscheid maken tussen twee categorieën: * enerzijds het Vlajo SBP waar de totale kost van de salarissen gemiddeld 50 euro of meer bedraagt; * anderzijds het Vlajo SBP waar de totale kost van de salarissen lager ligt dan gemiddeld 50 euro per mini-ondernemer.

Voorbeeld: Een Vlajo SBP met twaalf juniorondernemers heeft 619,73 euro betaald aan salarissen en sociale lasten en heeft een resultaat gerealiseerd van 297,47 euro voor belasting. Ze betaalt: 123,94 x 24,98% + (297,47 – 123,94) x 31,93% = 86,36 euro belasting. 2) Gemiddelde loonkost per jongere is kleiner dan 50 euro In dit geval moet men voor de berekening van de belasting gebruik maken van 33,99% op de totale winst. Voorbeeld: Een Vlajo SBP met twaalf juniorondernemers heeft 495,78 euro betaald aan salarissen en sociale lasten en heeft een resultaat gerealiseerd van 421,41 euro voor belasting. Ze betaalt: 421,41 euro x 33,99% = 143,23 euro belasting.

7

24,98% op de eerste 123,94 euro winst; 31,93% op de schijf tussen 123,94 en 446,21 euro; 35,54% op de schijf tussen 446,21 euro en 1.611,31 euro; 33,99% op de winst boven 1.611,31 euro.

95

1) Gemiddelde loonkost per jongere is groter dan 50 euro In dit geval moet men voor de berekening van de belasting gebruik maken van percentages die variëren per schijf:


Totale kost van de salarissen = netto lonen + RSZ werknemer + RSZ werkgever + BV.

7.1.4 Balans en resultatenrekening Alle verrichtingen in de boekhouding van een bedrijf resulteren uiteindelijk in een balans en resultatenrekening (= winst- en verliesberekening). Hieronder worden de balans en de resultatenrekening nader toegelicht.

Balans

96

7


Klik onderaan het dashboard op de knop ‘Balans’.

De linkerzijde (=actiefzijde) van de balans geeft een overzicht van alle bezittingen waaraan het vermogen is besteed. De rechterzijde (=passiefzijde) geeft een overzicht van alle bronnen waaruit het vermogen is verkregen (eigen vermogen en vreemd vermogen = schulden). In een balans kan worden afgelezen hoe groot de bezittingen en schulden van een onderneming zijn. De balans is de basis voor een aantal graadmeters voor de financiële gezondheid van het bedrijf en is altijd een momentopname. Ze zegt niets over de toekomstige ontwikkelingen. Bovenaan de balans kan je met de knoppen ‘Gegevens activa wijzigen’ en ‘Gegevens passiva wijzigen’ de balans aanpassen. De rode bedragen zijn gegevens die overgenomen zijn uit de maandelijkse boekhoudingen. Het totaal der activa en het totaal der passiva moet steeds gelijk zijn!

Resultatenrekening

97

7


Klik onderaan het dashboard op de knop ‘Resultatenrekening’.

De resultatenrekening maakt duidelijk wat de onderneming gedurende het boekjaar heeft omgezet, welke kosten ze heeft gemaakt, of winst dan wel verlies werd geboekt, de omvang van de afschrijvingen, enz. Een resultatenrekening wordt altijd EXCLUSIEF btw gepresenteerd. Bovenaan de resultatenrekening kan je met de knop ‘Gegevens wijzigen’ de resultaten rekening aanpassen. De rode bedragen zijn gegevens die overgenomen zijn uit de maandelijkse boekhoudingen.

7.1.5 De liquidatiebrief Eens je het liquidatieformulier hebt gecentraliseerd, moet je de nodige bewijsstukken opsturen naar de dossierbeheerder. Dit doe je door de liquidatiebrief in bijlage te kopiëren en in te vullen. De bewijsstukken, die nodig zijn om je beweringen te staven, geef je een volgnummer en stuur je SAMEN met de liquidatiebrief op naar Vlajo.

98

7


Voorbeeld:

Opgelet: Alle administratieve taken en documenten ivm de afsluiting van de mini-onder neming dienen voldaan en toe te komen op Vlajo voor 15 juli. Vergeet ook je aandeel houdersstrookjes niet!

7.1.6 Checklist

99

7


❍ Is de bankrekening afgesloten en al het geld overgeschreven naar de rekening van Vlajo? ❍ Is de eindbalans en de resultatenrekening opgesteld? ❍ Is de stock geliquideerd? ❍ Is de laatste boekhouding (en/of alle nog ontbrekende documenten) opgestuurd naar Vlajo? ❍ Is het liquidatieformulier waarheidsgetrouw ingevuld? Is de belasting op de winst berekend? ❍ Zijn de laatste openstaande facturen betaald? ❍ Is de (eventueel) laatste uitbetaling van de lonen aan het Vlajo SBP-ondernemers gebeurd? ❍ Is de (eventuele) lijst van de nog te betalen schuldeisers ingevuld? Zijn de originele facturen eraan vastgeniet? ❍ Zijn alle bankrekeninguittreksels verzameld? ❍ Zijn de eventuele correcties op het aandeelhoudersregister op de website aangepast? ❍ Is het kasboek/bankboek helemaal geüpdatet? ❍ Is er beslist wat er met de eventuele winst gaat gebeuren? (verdelen over de aandeelhouders, storting aan een goed doel, werken met tantièmes, …).

HOOFDSTUK 8 >>

8

Heb je de ondernemerskriebel te pakken en droom je van je eigen zaak? Een boeiende uitdaging die goed voorbereid moet zijn, wil je niet het risico lopen om binnen de kortste tijd ontgoocheld te worden. Eén voordeel heb je al: je deelname aan Vlajo SBP heeft je ongetwijfeld al heel wat ervaring gegeven! In dit deel geven we je beknopte informatie mee over die opstart en de instanties die je met veel plezier en deskundigheid kunnen begeleiden in dat proces.

8.1

Voorwaarden

Om als zelfstandige ondernemer te mogen starten, moet je voldoen aan volgende voorwaarden: Minstens 18 jaar oud zijn; Beschikken over de burgerrechten; Handelingsbekwaam zijn; De Europese nationaliteit bezitten of over een beroepskaart beschikken; Beschikken over het attest basiskennis bedrijfsbeheer; Voor sommige beroepen – zogenaamde gereglementeerde beroepen – moet je een bewijs kunnen leveren van gepaste beroepskennis; Voor de uitoefening van sommige activiteiten zijn specifieke vergunningen, erkenningen of vermeldingen vereist.

Voorbereidingsfase

Je voldoet aan de voorwaarden en vol enthousiasme wens je je ideeën te realiseren, tijd om in actie te schieten dus! En die actie start met een grondige voorbereidingsfase wil je een vliegende start nemen. De verschillende stappen in deze voorbereidingsfase zijn:

STAP 1: De idee

Uiteraard moet je eerst weten rond welke producten/diensten je je zaak zal laten draaien. Dit kan het verlengde of een uitbreiding zijn van je Vlajo SBP, maar evengoed iets totaal anders. Misschien moet er nog eens gebrainstormd worden? Denk in ieder geval goed na over de levensvatbaarheid van je project.

STAP 2: Het businessplan

Een realistisch en goed uitgewerkt businessplan is de sleutel tot het succes! Het is niet alleen een strategisch aanvalsplan, maar het helpt je ook om de financiële middelen te vinden voor je project bij de bank of andere zakenpartners. Informatie omtrent het opstellen van een businessplan vind je terug in dit handboek. Indien je verder bouwt op je Vlajo SBP is het businessplan dat je hebt opgesteld reeds een zeer goede basis. Bekijk of je sommige zaken nog dieper kan uitwerken. Voor die diepere uitwerking kan je ondermeer beroep doen op de uitbreidingen, vermeld doorheen het businessplan.

101

8

8.2

Van Vlajo SBP tot het opstarten van je eigen zaak


STAP 3: Het financieel plan

Het financieel plan is niet meer dan de cijfermatige vertaling van wat je gaat doen. De leidraad hiervoor staat eveneens eerder al vermeld. De kans is groot dat je een beroep zal moeten doen op externe financieringsbronnen. Er bestaan tal van formules. Sommige ervan richten zich specifiek tot personen die een onderneming willen oprichten. Analyseer ze zorgvuldig en stel een overtuigend kredietdossier op. Onderschat je financiële noden niet. Zie tabel op de volgende pagina

102

8


8.3

Oprichtingsfase

Aan de oprichting van een zaak zijn ook een aantal formaliteiten verbonden. Wij geven je kort een overzicht, maar weet dat je bij verschillende instanties terecht kan voor meer informatie. Zij zullen je bijstaan tijdens het in orde brengen van deze administratie. Openen van een zichtrekening bij een in België gevestigde financiële instelling of bij de Bank van de Post Inschrijven in de Kruispuntbank voor Ondernemingen (KBO) via een erkend ondernemingsloket. Voor een inschrijving als rechtspersoon dien je vooraf de statuten neer te leggen op de griffie van de Rechtbank van Koophandel van het rechtsgebied waar de maatschappelijke zetel is gevestigd. btw-nummer laten activeren door de btw-diensten. Sommige activiteiten zijn niet btw-plichtig of vallen onder de vrijstellingsregeling (vb. artsen, notarissen, advocaten,…). Je kan dit nagaan bij het plaatselijke btw-controlekantoor. Voor sommige activiteiten dienen bijkomende, specifieke vergunningen aangevraagd te worden (vb. vergunning Federaal Voedselagentschap, vergunning voor het leveren van sterke dranken,…). Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds binnen de 90 dagen na de aanvang van je activiteit voor het betalen van de periodieke sociale bijdragen. Aansluiten bij een ziekenfonds om je rechten te vrijwaren inzake ziekte- en invaliditeitsverzekering. Aansluiten bij een sociaal secretariaat voor de administratieve formaliteiten zoals berekening van de lonen, verplichte aangiften,… Extra formaliteiten voor vennootschappen: oprichtingsakte (notarieel of onderhands), neerlegging van de statuten, opstellen van een financieel plan,… Eens gestart moet je natuurlijk je boekhoudkundige en fiscale verplichtingen in orde brengen. Je hiervoor laten bijstaan door een boekhouder of accountant is geen overbodige luxe. Ga zeker ook na welke de verplichte en aanbevolen verzekeringen zijn. Laat je ook hier goed adviseren door een deskundige verzekeringsagent of –makelaar.

8.4

BVBA Starter voor beginnende ondernemers

Op voorstel van Sabine Laruelle, oud-Minister van KMO’s en Zelfstandigen, heeft de ministerraad het voorontwerp van wet goedgekeurd om de modaliteiten van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid starter (BVBA Starter) vast te stellen. In deze crisistijd heeft onze economie meer dan ooit nood aan nieuwe activiteit. Maar we stellen vast dat geen enkele Belgische vennootschapsvorm inspeelt op de behoeften van jonge starters die met hun eerste onderneming beginnen. Met dit wetsontwerp komt er in het Belgische recht een vennootschapsvorm voor jonge ondernemers die een onderneming willen starten. Aan de garanties voor Belgische schuldeisers en consumenten wordt met deze vennootschapsvorm niet geraakt. Dankzij de goedkeuring van deze hervorming moeten startende ondernemers makkelijker gebruik kunnen maken van de voordelen die

het rechtsstelsel van besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid biedt. Namelijk afscherming van privébezit en familiebezit tegen ondernemingsrisico’s. De oprichting van deze vennootschapsvorm is aan bepaalde voorwaarden onderworpen: Het minimumkapitaal van de BVBA Starter is 1 euro. Na maximaal 5 jaar moet het kapitaal worden verhoogd. Er moet een financieel plan worden opgesteld onder toezicht van een expert uit de cijferberoepen (boekhouder, bedrijfsrevisor, enz.) om vroegtijdige faillissementen door een gebrek aan ervaring te voorkomen. De BVBA Starter is een maatregel uit het federale KMO-plan. Dit plan is bedoeld om de oprichting van ondernemingen aan te moedigen en om de werkgelegenheid aan te wakkeren. Opgelet: het gaat hier om de principiële goedkeuring door de ministerraad. De wet treedt pas effectief in werking na de publicatie in het Staatsblad. Bron: Persmededeling Minister Laruelle

Voka, Vlaams Netwerk van Ondernemingen BIZ Ondernemingsloket voor de begeleiding bij het oprichten en het beheer van je zaak. Gedetailleerde info op www.voka.be. HDP HDP Ondernemingsloket voor de begeleiding bij het oprichten en het beheer van je zaak. Gedetailleerde info op www.hdp.be. Agentschap Ondernemen Als starter of ondernemer kan u zich laten adviseren door het Agentschap Ondernemen. Het Agentschap Ondernemen stelt de ervaring en knowhow van zijn deskundigen tot de beschikking van ondernemers en ondernemingen en begeleidt en adviseert bedrijven en zelfstandigen in talrijke domeinen. Meer info: www.vlao.be Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) PMV kan een faciliterende rol vervullen bij de financiering van een bepaald project door private risicokapitaal- en kredietverschaffers. Info op www.pmvlaanderen.be. GIMV GIMV is de grootste investeringsmaatschappij in België die zich specialiseert in het beleggen in niet-beursgenoteerde bedrijven, ook startende bedrijven. Info op www.gimv. be Syntra Syntra biedt verschillende opleidingen aan die je de nodige ondersteuning kunnen bieden. Info op www.syntra.be

Andere nuttige links:

Federale Overheidsdienst (FOD) Economie Voor algemene, overkoepelende informatie en een overzicht van de ondernemings loketten. Gedetailleerde info op www.mineco.fgov.be. Sociale zekerheid zelfstandigen: Op deze site vind je alle advies en nieuws over de sociale zekerheid voor startende en gevestigde ondernemers. www.svmb.be

8

Er zijn in Vlaanderen verschillende instanties die je kunnen helpen met de opstart van je zaak en je wegwijs maken doorheen de administratieve formulieren. Ook onder de Vlajo-partners kan je de nodige informatie en begeleiding vinden. Op hun website vind je een overzicht van de diensten die ze aanbieden en de nodige contactgegevens.


Helpdesk

103

8.5

LITERATUURLIJST

Albrechts J. e.a., Van missie tot strategie, Brussel, Politea nv, 2004 Dare!!, CE-markering, http://www.dare.nl/NL/ce_markering/?cid=3

Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand & Energie, CE Wat? Waarom? Hoe? Inleiding tot de technische harmonisatie inzake productveiligheid in de Europese Unie, http://mineco.fgov.be/protection_consumer/consumentenveiligheid/files/ce_markering.pdf Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand & Energie, De Belgische Dienst voor de Intellectuele Eigendom: het i-DEPOT, http://mineco.fgov.be/intellectual_property/patents/idepot_nl.htm Floor J.M.G. en Prof. Dr. W.F. van Raaij , Marketingcommunicatiestrategie, Stenfert Kroese, 2002, Vierde druk, 565 bladzijden. http://www.minteractive.nl/portfolio/docs/thesis.doc http://www.nieuweproductenbedenken.nl Huizingh Eelko, Brugboek Marketing, Academic Service, Schoonhoven, 2003, 721 bladzijden Kahn O. & F. Parissier, Praktijk van het beheer van kleine ondernemeingen – 4 x 20 = 100!, Le Solutionnaire vzw, 2006

Portny S. E., Projectmanagement voor Dummies, Nijmegen, Pearson Education, 2003 Provincie Vlaams Brabant, Wegwijzer voor de startende ondernemer, dienst Economie en middenstand, Leuven, 2005

Literatuurlijst

Meneve P. e.a., Projectmanagement, Universiteit Gent, Vakgroep Bewegings- en Sportwetenschappen, Sportmanagement, Gent, 2006

Tiffany P. en S. Peterson, Ondernemingsplannen voor Dummies, Nijmegen, Pearson Education, 2005 Van Beirendonck L., Beoordelen en ontwikkelen van competenties, Acco, 1998 Van den Berghe W., Ondernemend leren en leren ondernemen, Pleidooi voor meer ondernemerschap in het onderwijs, Brussel, Koning Boudewijnstichting, 2007 Van Wijnsberghe S., Financieel plan, HOWEST - PIH Vlajo, Ready to take off, Start Up Kit Vlajo Mini-ondernemingen, Vlaamse Jonge Ondernemingen vzw, Leuven, 2007 Vlajo, Ready to take off, Start Up Kit Vlajo Small Business Projects, Vlaamse Jonge Ondernemingen vzw, Leuven, 2007 VLAO, Dynamisch Ondernemingsplan - Vlaams Agentschap Ondernemen, Brussel, 2007

105

Sorgdrager W., Ondernemingsplan, www.leren.nl

bijlagen

BIJLAGE 1: TECHNIEKEN TOT BRAINSTORM 1.1

GPS voor ondernemingen

Om de concurrentiekracht van de Vlaamse bedrijven te versterken, ontwikkelde Flanders DC de GPS voor ondernemingen: een hands-on brainstormingsmethode om nieuwe ideeën te genereren. Dankzij de samenwerking met Flanders DC, kan Vlajo deze unieke training nu ook aanbieden aan studenten. Zo kunnen jullie het creatief potentieel in jullie groep aanboren!

106

Bijlagen

De GPS voor Vlajo SBP is een eenvoudige, doeltreffende brainstormmethode om innovatieve ideeën en werkwijzen te vinden. In groepjes van 6 tot 12 personen wordt een zestal trends gekozen: vergrijzing, comfort, milieu, globalisering, enz. Hoe je kan inspelen op deze toekomstige trends en ontwikkelingen, uitgaande van een product, werkwijze of een proces? De deelnemers rond het GPS bord werken in duo’s en schuiven na een aantal minuten door naar de volgende trend: hun ideeën laten zij liggen op het GPS bord. Na de brainstorming selecteert de voltallige groep alle ideeën waarmee wordt verder gewerkt. Het resultaat is vernieuwing tot stand laten komen via kruisbestuiving. De methode werd reeds beproefd door vele bedrijfsverantwoordelijken uit diverse disciplines.

De GPS is een spel dat gestructureerd ideeën genereert en selecteert aan de hand van vooraf gedetermineerde maatschappelijke, economische en technologische trends. Wil je met de groep dit spel spelen om tot een degelijk idee te komen voor je Vlajo SBP; vraag dan het spelbord en de handleiding op bij je coördinator. Indien jullie dit wensen komt de Vlajo SBP-coördinator langs om jullie te begeleiden doorheen het spel om jullie zo tot een degelijke keuze te brengen. Duur: min. 2 uur Prijs: dit spel wordt jullie gratis aangeboden door Vlajo en FDC.

bijlagen

1 Wat? Het basisprincipe van associëren is dat de ene gedachte de andere oproept. Een bloem associatie is de eerste verkenning van de context rond een bepaald kernbegrip uit de opdracht. 2 Waarom? Het helpt de deelnemers om in andere richtingen te denken door elementen te benoemen die men associeert met het kernbegrip. 3 In welke gevallen? Een bloemassociatie is een in heel veel brainstorms inzetbare basistechniek om ‘het terrein eens te verkennen’ en de context in beeld te krijgen. Deze techniek is dan ook goed bruikbaar in de new product brainstorm om de ingesleten gedachtepatronen te identificeren rond bijvoorbeeld het productaanbod, het distributiekanaal, de doelgroep, het koop- en/of gebruiksgedrag. 4 Waar (in het proces)? Een bloemassociatie is veelal één van de eerste creatieve technieken in de divergentiefase na de vooronderstellingen en spontane braindump. Maar ook tussentijds kun je vast en zeker een bloemassociatie inzetten. 5 Hoe? Timing: • Werken rond verschillende bloemen circa 30-45 minuten. Deelnemers: • Facilitator. • 1 Vlajo SBP-groep Proces: 1. Bepaal kernbegrippen. o Wat zijn de kernbegrippen in de opdracht of in de markt? o Laat de deelnemers de kernbegrippen voor zichzelf opschrijven. o Laat de deelnemers de kernbegrippen opnoemen. o Kies de belangrijkste 3-5 kernbegrippen. 2. Doe de bloemassociatie. o Vraag: • Wat associeer je met (dit begrip)? • Wat voor deelaspecten heeft (dit begrip)? • Wat schiet je te binnen bij (dit begrip)? o Schrijf alle woorden (als bloemblaadjes) rondom het begrip dat in het midden staat (vandaar bloemassociatie). 3. De facilitator vraagt welke nieuwe product- of dienstideeën de deelnemers kunnen bedenken rond bijvoorbeeld benzine (zie fig. bloemassociatie). De facilitator oogst na een momentje te hebben gewacht de ideeën. o De deelnemers lezen zelf hun idee voor. De facilitator haalt de post-its op en vraagt de deelnemers nieuwe ideeën weer op post-its te noteren o De facilitator gaat door totdat er geen nieuwe ideeën meer zijn. 4. De facilitator neemt een volgend woord dat rond het “kernbegrip” werd geschreven. Rond dat woord volgt een nieuwe ideeëngeneratie. 5. Je kan nog verder werken rond een 2e gekozen kernbegrip uit je top 5.

Bijlagen

Bloemassociatie

107

1.2

bijlagen

Verkeer

Caravan

Volvo

Stad

Snelweg

Speelgoed

Crash Wielen

Gas

Auto

Rijden

Benzine

(= kernbegrip) Vangrail

Airbag Cabrio Racen

Vb.: Verder product- of dienstideeën genereren rond benzine

Stuur Chauffeur

108

Bijlagen

Fig.bloemassociatie

1.3

De Scamper techniek

1 Wat? SCAMPER is een acroniem, bestaande uit de eerste letters van de zeven invalshoeken die je kunt gebruiken om een nieuw product te veranderen. Deze techniek is ontwikkeld door Bob Eberle, Amerikaans auteur van vele boeken over creativiteit. SCAMPER is zeer bruikbaar voor brainstorms over nieuwe producten. Alle impliciete kenmerken van een product komen naar boven. 2 Waarom? SCAMPER stelt zeven vragen over het product. Brainstormen op elk van de zeven invalshoeken leidt tot nieuwe ‘out of the box’ productideeën. 3 In welke gevallen? SCAMPER is heel eenvoudig in te passen in veel new product brainstorms. Vaak aan het begin van de divergentiefase, om juist eens ‘te sjorren’ aan productkarakteristieken die al jarenlang hetzelfde zijn. 4 Waar (in het proces)? Het beste moment is aan het begin van de divergentiefase in de new product brainstorm, direct na de opdracht en de eerste spontane braindump. 5 Hoe? Timing: • Zolang het duurt. Best wel op voorhand een tijdsbepaling instellen.

bijlagen

Triz

TRIZ is een Russisch acroniem van ‘Teoriya Resheniya Izobreatatelskikh Zadatch’, wat in het Engels betekent: ‘Theory of Inventive Problem Solving’. De grondlegger van TRIZ is de Russische ingenieur Genrich Altshuller. Hij raakte ervan overtuigd dat aan uitvindingen systematische patronen ten grondslag liggen. Om dit aan te tonen heeft Altshuller honderdduizenden octrooien bestudeerd op gemeenschappelijkheden en zich herhalende patronen. De belangrijkste bevindingen van het onderzoek zijn dat alle innovaties te herleiden zijn tot een aantal principes en dat de evolutie van technologische vooruitgang volgens een aantal voorspelbare patronen verloopt. Klassieke TRIZ is erg krachtig maar ook complex en niet gemakkelijk toegankelijk voor mensen zonder technische achtergrond. In Europa zijn TRIZ-kenner Darrell Mann uit Engeland en het in TRIZ gespecialiseerde adviesbureau CREAX uit België erg verdienstelijk geweest in het toegankelijker maken daarvan. Onderstaande tabel geeft een beschrijving van de 40 TRIZ-principes uit de klassieke TRIZ, met een korte uitleg en een praktisch voorbeeld waarin je de toepassing ervan kunt herkennen.

109

14

Bijlagen

Deelnemers: • Facilitator • 1 Vlajo SBP-groep Proces: SCAMPER stelt zeven invalshoeken centraal: • S = Substitute. Wat kan ik in de samenstelling, het materiaal, het uiterlijk, de grootte van het product, ….vervangen? • C = Combine. Wat kan ik met het product combineren zodat het veel beter wordt? • A = Adapt. Kan ik het product aanpassen aan iets anders of kan ik iets kopiëren uit andere sectoren? • M = Magnify/Minimize/Modify? Wat kan ik bij het product enorm vergroten, verkleinen of veranderen? • P = Put to other uses. Kan ik dit product ergens anders voor gebruiken? • E = Eliminate. Wat kan ik weglaten? • R = Reverse/Rearrange. Kan ik iets omdraaien? Binnenstebuiten keren? Of in een andere volgorde doen? Genereer ideeën door de vragen bij de zeven invalshoeken van SCAMPER stuk voor stuk te behandelen. 1. De facilitator noemt per invalshoek alle vragen. 2. De facilitator vraagt de deelnemers nieuwe productideeën te bedenken en deze op een flip-chart te noteren. 3. De facilitator gaat door met de volgende invalshoek.

bijlagen

110

Bijlagen

40 TRIZ principes als inspiratiebron voor nieuwe productideeën Nr.

Principe

Beschrijving

Productvoorbeeld

1

Segmenteren, fragmenteren of splitsen.

Splits het product op in delen om zodoende een nuttige of schadelijke eigenschap af te zonderen of te integreren.

Shop-in-the-shop winkelconcept.

2

Wegnemen, weglaten, scheiden, afzonderen.

Laat een of meer storende of schadelijke delen of eigenschappen weg en/of gebruik het enige noodzakelijke deel of de eigenschap.

Cafeïnevrije koffie.

3

Lokale kwaliteit.

Verander op een specifieke plaats (locaal) de eigenschappen van een product om een gewenste functie te krijgen.

Easy opening in een pak vruchtensap.

4

Asymmetrie, symmetrie verandering.

Maak een product asymmetrisch of vergroot de asymmetrie ervan.

Speciale vaas voor tulpen.

5

Samenvoegen, combineren, consolideren, integreren.

Breng functies, eigenschappen of delen van een product in ruimte of tijd samen zodat ze een nieuw, gewenst of uniek resultaat opleveren.

Mobiele telefoon met navigatiesysteem.

6

Universaliteit, multifunctionaliteit.

Maak een product meer uniform, universeel, uitgebreid en multifunctioneel.

Boormachine waarmee je ook kunt schroeven.

7

Matrushkapoppen, nesten.

Nestbare producten passen tegen, bij of in elkaar.

Terrasstoelen die opgestapeld minder ruimte innemen.

8

Tegengewicht.

Compenseer een negatieve eigenschap van het product met een tegengestelde kracht uit de omgeving (en creëer een uniforme verdeling).

Hovercraft.

9

Proactieve tegenactie.

Analyseer op voorhand wat er fout zou kunnen gaan en neem acties om dit te elimineren, te verminderen of te voorkomen.

Zonnebrandolie

10

Proactieve actie.

Voer een actie uit vóór een andere actie of gebeurtenis. Doe iets op voorhand.

Lokale verdoving

11

Op voorhand beschermen.

Weet dat niets perfect betrouwbaar is en neem op voorhand beschermingsmaatregelen.

Autowas om lak te beschermen.

12

Verwijder spanningsvelden.

Zorg dat er geen spanningen in of rond een systeem zijn, of maak ze overal gelijk.

Antirimpelcrème.

13

Draai het om.

Pas een tegengestelde of omgekeerde actie toe. Draai het ondersteboven of binnenstebuiten.

Heinz knijpflacon.

14

Gebogen of bolvormig.

Vervang lineaire kenmerken (bijv. vorm, beweging, krachten) door gebogen of bolvormige eigenschappen.

Black & Decker ‘Mouse’ schuurapparaat.

15

Dynamiseren.

Maak een product, toestand of eigenschap kortstondig, tijdelijk, beweegbaar, aanpasbaar, flexibel of veranderbaar.

Korting voor ‘vroegboekers’.

16

Een beetje meer of minder, gedeeltelijke of overdadige acties.

Gebruik ‘een beetje meer’ van een actie of substantie dan nodig is, ga daarna om met de resultaten. Gebruik ‘een beetje minder’ van een actie of substantie dan nodig is, ga daarna om met de resultaten.

Unox extra gevulde soep.

17

Een andere dimensie.

Verander de oriëntatie van een lineair (rechtlijnig) product van verticaal naar horizontaal, van horizontaal naar diagonaal, van horizontaal naar verticaal et cetera. Werk in een andere dimensie of in meerdere lagen.

Koekjes met meerdere laagjes

18

Mechanische trillingen.

Gebruik trillingen, vibraties of slingeringen om een positief effect of een gewenste functie te krijgen.

Powerplate.

19

Periodieke acties.

Vervang continue acties door periodieke of pulserende acties. Verander de manier waarop een actie wordt uitgevoerd.

Philips Sonic elektrische tandenborstel.

Continuïteit van nuttige acties.

Creëer een continue stroom (doorstroming) en/of verwijder alle nutteloze, tussentijdse en onproductieve bewegingen om de efficiëntie te verhogen.

Internetboeking zonder tickets.

21

Haasten, doorjagen.

Als iets bij een bepaalde snelheid fout gaat, doe het dan (veel) sneller.

Breedbandinternet.

22

Elk nadeel heeft zijn voordeel.

Zoek manieren om nadelen nuttig te gebruiken om waarde toe te voegen. Maak van een nadeel een voordeel.

Slowfoodrestaurant.

23

Feedback, terugkop- Koppel de output van een systeem als input terug Klachtentelefoon peling. in het systeem om de controle van de output te nummer op een verbeteren. verpakking

24

Intermediair, bemiddelaar.

Bemiddel een tijdelijke verbinding tussen onverenigbare partijen, functies, gebeurtenissen of condities. Gebruik een tijdelijke drager, barrière of een tijdelijk proces dat gemakkelijk verwijderd kan worden.

Verpakking van een magnetronmaaltijd.

25

Zelfbediening.

Stel een object of systeem in staat om zelf functies uit te voeren of zichzelf te organiseren.

Online beleggen.

26

Kopiëren.

Gebruik een kopie, replica of model in plaats van iets wat te waardevol, kwetsbaar of onbeschikbaar is om te gebruiken.

TNO botsproefsimulaties in de computer.

27

Goedkope objecten met korte levensduur.

Gebruik goedkopere, eenvoudigere of wegwerpbare objecten om de kosten te verminderen, het gebruiksgemak te verhogen et cetera.

Wegwerpservies.

28

Vervanging van een mechanisch systeem.

Vervang mechanische interacties door fysische velden of door andere vormen, acties en toestanden. Dit principe gaat eigenlijk over het veranderen of vervangen van het werkingsprincipe van een systeem.

Sparta-met: fiets met elektrische hulpmotor.

29

Pneumatisch en hydraulisch.

Vervang de componenten of functies van een systeem door pneumatische (lucht) of hydraulische (water) componenten of functies.

Fiets met verende voorvork.

30

Flexibele schillen en dunne films.

Vervang traditionele constructies door construcHansaplast vloeibare ties van dunne films of flexibele/plooibare pleister. membranen. Isoleer een object van zijn omgeving door middel van dunne films of flexibele/plooibare membranen.

31

Poreuze materialen.

Verander de eigenschappen of functies van een object, systeem of materiaal (vast, vloeibaar of gas) door het meer poreus te maken. Creëer holten en voeg er dan een nuttige substantie of functie aan toe.

Poreuze luchtdoorlatende pleister met jodium.

32

Verander optische eigenschappen.

Verander de kleur of de andere optische eigenschappen van een object of systeem om de waarde van het systeem te vergroten of problemen te ontdekken.

Tefalpan met rode punt.

33

Homogeniteit, uniformiteit.

Als twee of meer objecten of substanties op elkaar inwerken, dan bestaan ze liefst uit hetzelfde materiaal, energie of informatie.

Schooluniformen

34

Weggooien en recupereren.

Delen van een systeem weggooien en recupereren zijn in feite twee principes in één. Weggooien verwijdert iets uit het systeem. Recupereren haalt iets terug naar het systeem om het opnieuw te gebruiken.

Recycling van verpakkingen

35

Parameterveranderingen.

Verander de eigenschappen van een systeem om een nuttig voordeel te behalen.

Tuinslang met sproeigaatjes erin.

36

Faseovergangen.

Gebruik de faseovergang (bijv. van vast naar vloeibaar of van vloeibaar naar gas et cetera) van een materiaal of situatie om een effect te implementeren of een verandering te creëren in een systeem.

Fluitketel

111

20

Bijlagen

bijlagen

bijlagen

37

Thermische uitzetting.

Zet warmte-energie om in mechanische energie of actie.

Bimetaal in een thermometer

38

Sterke oxidanten.

Versterk oxidatieve processen om een actie of functie te verbeteren.

Extra zuurstof in een snijbrander

39

Inerte atmosfeer.

Creëer een neutrale (inerte) atmosfeer of omgeving om een gewenste functie te ondersteunen.

Vacuümkoker.

40.

Samengestelde materialen.

Verander een homogene materiaalstructuur door een samengestelde structuur.

Isolatiematerialen.

112

Bijlagen

Deze TRIZ principes kunnen uitstekend in een new product brainstorm worden toegepast als inspiratiebron voor het genereren van nieuwe productideeën. Zet TRIZ liefst aan het begin van de divergentiefase in. Hoe? Timing: • Naar schatting 1 1/2 – 2 uur voor het uitleggen en toepassen van de TRIZ principes als triggers voor nieuwe productideeën. Deelnemers: • Facilitator. • 1 Vlajo SBP-groep Proces: Er zijn veertig TRIZ principes. Dat zijn er erg veel om in een groep toe te passen. Het is daarom verstandig je te concentreren op die principes waarvan je vermoedt dat ze in de divergentiefase de grootste meerwaarde hebben. Laat de keuze afhangen van de innovatieopdracht en het producttype. TRIZ principes met veel potentie zijn bijvoorbeeld: 1 Segmenteren. 2 Weglaten. 4 Asymmetrie. 5 Samenvoegen. 6 Multifunctioneel. 8 Tegengewicht. 9 Proactieve tegenactie. 13 Draai het om. 15 Dynamiseren. 16 Een beetje meer of minder. 17 Een andere dimensie. 20 Continuïteit van nuttige acties. 22 Elk nadeel heeft zijn voordeel. 25 Zelfbediening. 31 Poreuze materialen. 32 Verander optische eigenschappen. Zorg dat de bovenstaande principes ieder op een afzonderlijk kaartje zijn beschreven, met een korte uitleg en een voorbeeld. Kies het onderwerp: de product(categorie) en doelgroep uit de innovatieopdracht. 1. Bespreek alle gekozen TRIZ-principes (aantal vrij te kiezen, kies het aantal ifv de beschikbare tijd) en vorm groepjes binnen het Vlajo SBP van 2 à 3 personen. 2. Geef aan elk groepje een TRIZ-principe 3. Vraag de deelnemers aan elke tafel om 5 à 10 minuten stil te staan bij één principe en aan de hand daarvan zo veel mogelijk productideeën op te schrijven. Geef na verloop van die tijd een signaal zodat de deelnemers overgaan naar het volgende principe. 4. Wanneer iedereen over elk principe heeft nagedacht, worden de ideeën gezamenlijk besproken en wordt er eventueel verder over nagedacht.

bijlagen

BIJLAGE 2: ASPECTEN IVM EEN NIEUW PRODUCT 2.1

CE-markering

De Europese Unie (EU) streeft naar vrije handel tussen de lidstaten. Om dit doel te bereiken, heeft de Europese Commissie in de jaren voor ‘Europa 2001’ de CE-markering in het leven geroepen. Dit systeem van richtlijnen is over de afgelopen jaren uitgebreid. Nationale overheden hebben zich door middel van het verdrag aangaande CE-markering verplicht deze richtlijnen in hun nationale wetgeving op te nemen. Op deze manier zijn handelsbarrières, in de vorm van nationale producteisen, grotendeels tot het verleden gaan behoren. Indien een producent van buiten de Europese Gemeenschap of een importeur daarbinnen niet zelf de houder van de conformiteitverklaring (DOC) en het Technisch Constructie Dossier wil zijn, kan deze een zogenaamde authorised representative aanwijzen. Een aantal bedrijven voorziet in een dergelijke commerciële dienst. Zo’n dienst voert metingen en onderzoeken uit in overeenstemming met de Europese richtlijnen en maakt het als zodanig voor klanten mogelijk hun product(en) van een CE-markering te voorzien. Is eerste alinea al niet voldoende?

Producten die onder de ‘nieuwe aanpak’-richtlijnen vallen en hieraan voldoen, moeten door de producent of importeur worden voorzien van een CE-markering (Conformité Européenne). Producten waarvoor een richtlijn van toepassing is maar die niet van een CE-markering zijn voorzien, mogen niet in de handel worden gebracht of in gebruik worden gesteld. De CE-markering zelf moet op ieder product worden aangebracht. In het geval van een samengesteld product (systeem) is de producent vrij alle deelcomponenten los te markeren, voor maximale flexibiliteit of alleen het eindproduct te markeren, teneinde de kosten te reduceren. De CE-markering is niet bedoeld als garantie of kwaliteitskeurmerk voor de klant. Het laat alleen zien dat het product voldoet aan alle essentiële eisen van de van toepassing zijnde richtlijnen.

Richtlijnen

Voor 1985 stelden de richtlijnen specifieke en gedetailleerde eisen per product of categorie. Later volgde de Europese Unie een andere aanpak, de zogenaamde ‘nieuwe aanpak’. Richtlijnen volgens deze nieuwe aanpak omvatten brede productcategorieën die fundamentele eisen stellen op het gebied van veiligheid, gezondheid, milieu en beveiliging van de consument. Deze essentiële eisen zijn ruw geformuleerd in de richtlijnen waarna deze verder gepreciseerd zijn in geharmoniseerde normen. De eisen in de richtlijn geven een indicatie aan welke eisen een product dient te voldoen. De norm geeft aan hoe dit resultaat bereikt kan worden.

113

CE-markering is de commerciële markering van de Europese Gemeenschap voor nagenoeg alle apparatuur die wordt verkocht of voor de eerste keer binnen het Europees Economisch Gebied in gebruik wordt gesteld. Het is voor de overheid en gebruiker het bewijs dat het product voldoet aan alle van toepassing zijnde richtlijnen op het gebied van veiligheid en compatibiliteit. De richtlijn CE-markering (93/68/EEC) is van kracht geworden op 22 juli 1993.

Bijlagen

Wat is CE-markering?

bijlagen

Europees Economisch Gebied

Op 1 januari 1994 hebben de EU en de EFTA-lidstaten (European Free Trade Association) met uitzondering van Zwitserland, het verdrag getekend die het Europees Economisch Gebied (EEA = European Economical Area) vastlegt. Op basis van dit verdrag hebben de EFTA-lidstaten zich verplicht EU-richtlijnen onderdeel van hun nationale wetgeving te maken en CE-gemarkeerde goederen op hun grondgebied toe te laten. Door het aanbrengen van de CE-markering op het product verklaart de producent of importeur dat het product voldoet aan alle van toepassing zijnde richtlijnen. Met dit doel dient de producent of importeur een conformiteitverklaring (DOC = Declaration of Conformity) op te stellen en te laten ondertekenen door een daarvoor bevoegd persoon. De conformiteitverklaring bevat een unieke identificatie van het product en de producent, een lijst van richtlijnen waaraan het product voldoet en is voorzien van een datum en handtekening. De CE-markering is een zelfcertificeringsprocedure zodat de producent of importeur ten allen tijde aansprakelijk blijft voor het product.

114

Bijlagen

Overzicht van enkele richtlijnen onder de CE-markering Richtlijn

No.

1.

Speelgoedrichtlijn

88/378/EEC

2.

Drukvaten van eenvoudige vorm

87/404/EEC, 90/488/EC

3.

Constructieproducten

89/106/EEC

4.

Elektromagnetische Compatibiliteit (EMC)

89/336EEC, 92/31/EC 2004/108/EC

5.

Machinerichtlijn

98/37/EC

6.

Persoonlijke beschermingsmiddelen (PPE)

89/686/EEC, 93/95/EEC

7.

Niet automatische weeginstrumenten

90/384/EEC

8.

Actieve implanteerbare medische hulpmiddelen (E)

90/385/EEC

9.

Gastoestellen (E)

90/396/EEC

10.

Eindapparatuur voor telecommunicatie en satellietgrondstations (TTE/SES)

98/13/EC

11.

Medische hulpmiddelen (E)

93/42/EEC

12.

Apparatuur voor explosieve atmosferen (ATEX) 94/9/EEC

13.

Liften voor persoonlijk gebruik (lifts)

95/16/EEC

14.

Pleziervaartuigen (E)

94/25/EEC

15.

Explosieven voor civiel gebruik

93/15/EEC

16.

Laagspanningsrichtlijn

73/23/EEC

17.

Kabelbaaninstallaties ontworpen om personen te vervoeren

00/9/EC

18.

In Vitro Diagnostiek

98/79/EC

20.

Automotive richtlijn

95/54/EEC

22.

R&TTE-richtlijn

99/5/EC

23.

Verpakkingen

94/62/EC

25.

Richtlijn drukvaten

97/23/EC

Meer info over normen en/of ce-markeringen vind je op www.nbn.be en www.ce-marking.org De fabrikant, importeur, distributeur, assembleur en installateur kunnen aansprakelijk gesteld worden voor de schade die door defecte producten wordt veroorzaakt aan personen of zaken. Het Vlajo SBP die deze regels overtreedt, is automatisch uitgesloten van deelname aan de wedstrijden.

bijlagen

2.2

De Belgische Dienst voor de Intellectuele Eigendom: de i-DEPOT enveloppe

Je Vlajo SBP heeft een origineel concept of jullie nieuw procédé zou een aantal fabrikanten kunnen interesseren, en jullie zouden moeten kunnen bewijzen dat jullie de oorspronkelijke auteurs zijn? Wel, op een eenvoudige manier, snel en zonder veel kosten kan je de creatiedatum laten vastleggen dankzij de enveloppe i-DEPOT van het Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE). Opgelet: Op geen enkele manier verleent een i-DEPOT je een autonoom intellectueel eigendomsrecht. Het beschermt geenszins ideeën die als dusdanig niet beschermd kunnen worden. Het i-DEPOT kan ook geen vervangmiddel zijn voor een bestaand intellectueel eigendomsrecht.

Een middel om de creatiedatum aan te tonen

Omdat een auteursrecht voortvloeit uit de loutere creatie, vereist het niet de formaliteit van een wettelijk depot. Daarom creëerde het BBIE de i-DEPOT enveloppe om toe te laten een creatiedatum vast te leggen en het bewijs van de identiteit van de auteur van de creatie te vergemakkelijken.

Snel en eenvoudig

De prijs van de i-DEPOT eveloppe

De i-DEPOT enveloppe kost momenteel (2007) 45 EUR voor een periode van 5 jaar en 65 EUR voor een periode van 10 jaar. Je kan de i- DEPOT eveneens bestellen via de Dienst voor de Intellectuele Eigendom (DIE). Hiervoor kan u terecht bij de Afdeling Merken, Tekeningen en Modellen van de DIE: tel.: 02/277 52 97. Meer informatie vindt u op http://www.boip.int/nl/ideeen/actionIdepot.html stappen vermelden

Het vervolg

In een latere fase kunt u steeds uw creatie deponeren bij één van de bevoegde instanties en zo een industrieel eigendomsrecht verwerven op een tekening, model of uitvinding.

115

Aan beide compartimenten van de enveloppe wordt een vignet gehecht waarop de ontvangstdatum en -tijd duidelijk staan vermeld. Compartiment 1 wordt naar je teruggestuurd. Dit deel bewaar je ongeopend op een veilige plaats: zo blijft de inhoud geheim. Compartiment 2 wordt gedurende een periode van 5 jaar ongeopend in de archieven van het BBIE bewaard. Op ieder ogenblik kan je – eenmalig – het tweede compartiment als bewijsmiddel bij een rechtsvordering opvragen. De bewaartermijn van 5 jaar kan met (een onbeperkt aantal) aanvullende termijnen van 5 jaar worden verlengd.

Bijlagen

De i-DEPOT enveloppe bestaat uit twee compartimenten. In elk van de beide compartimenten stop je een identiek document waarin je creatie zo helder mogelijk omschreven of afgebeeld wordt. Dit document kan je vastleggen op de gegevensdrager van je keuze: papier, microfilm, floppy, cd-rom, enz. Je plakt de enveloppe dicht en stuurt hem terug naar het BBIE. Bij ontvangst wordt je i- DEPOT enveloppe door het BBIE verzegeld.

bijlagen

2.3

Patent = Octrooi

Een octrooi of patent is een exclusief (uitsluitend) recht tot het industrieel maken of verkopen van een product of het anderszins exploiteren van een uitvinding of leven. Een octrooi kan door de rechthebbende worden gebruikt als een monopolie op een bepaald stuk techniek. Een octrooi geeft de octrooihouder het recht om anderen te verbieden de uitvinding bedrijfsmatig toe te passen (bijvoorbeeld te vervaardigen, in te voeren, te gebruiken, in voorraad te hebben, etc.). Een octrooihouder heeft niet automatisch op basis van het verleende octrooi het recht om de uitvinding toe te passen. In veel gevallen zijn daarvoor nadere vergunningen nodig, bijvoorbeeld op grond van de warenwet of op grond van de milieuwetgeving. Het is ook mogelijk dat octrooirechten van anderen toepassing van de uitvinding in de weg staan.

116

Bijlagen

Wat is een octrooi?

Octrooien zijn uitgevonden als oplossing voor een maatschappelijk dilemma. Aan de ene kant zijn de wetenschap en technologie ermee gediend, dat iedereen weet hoe bestaande technologie werkt. Dan kan iedereen erop voortbouwen en de techniek schrijdt verder voort. Aan de andere kant zal een uitvinder zijn uitvinding geheim willen houden, om een voorsprong ten opzichte van zijn concurrenten te behouden en aldus zijn investering in de uitvinding te gelde te kunnen maken. Als compromis is er het octrooi uitgevonden. Een uitvinder krijgt daarmee voor een beperkte tijd (in de meeste landen maximaal twintig jaar, te rekenen van de indieningdatum van de octrooiaanvraag) het exclusieve recht op het uitbaten van zijn uitvinding. Voor het geldig blijven van het octrooi dient in de meeste landen jaarlijks een taks te worden betaald. Wordt dit niet (meer) gedaan of zijn de twintig jaar voorbij, dan kan iedereen de uitvinding toepassen of kapitaliseren. Een octrooi geldt, zoals gezegd, voor een land. Om in meerdere landen octrooi te verkrijgen, moet een uitvinder in principe apart in ieder land in de taal van dat land octrooi aanvragen. In Europa echter is een groep landen tot de oprichting van het Europees Octrooibureau gekomen, dat een centrale verleninginstantie is voor de staten die er lid van zijn. Daar kan men in één van drie talen (Frans, Duits, Engels) een octrooi aanvragen voor alle of een deel van de lidstaten. Na verlening valt het octrooi uiteen in nationale octrooien, die pas na de verlening, voordat ze in het desbetreffende land geldigheid krijgen, in de taal van het land vertaald moeten worden. Tevens is na vertaling een ratificatie door het parlement in de meeste gevallen noodzakelijk.

Voorwaarden aan het octrooi

Steeds meer is octrooieerbaar, maar niet op alles kan men octrooi verkrijgen. Een recente uitbreiding van wat octrooieerbaar is, is het leven zelf: met name op de genen ervan maken grote bedrijven naarstig jacht, er zijn al vele octrooien op verleend. De basiseisen voor een uitvinding zijn als volgt: • De uitvinding moet een octrooieerbare uitvinding zijn. • De uitvinding moet nieuw zijn. • De uitvinding moet uitvindinghoogte hebben. • De uitvinding moet industrieel toepasbaar zijn.

1 Nieuw

De eerste eis is dat een uitvinding nieuw moet zijn. Een octrooi mag niet worden verleend op iets dat al bestond. Dat klinkt logisch, maar het is meestal de grootste angel bij het octrooi. Een uitvinding is nieuw als hij nog niet publiek gemaakt is. De manier waarop dat gebeurt, is niet relevant. Een publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift telt net zo zeer als een artikel in het dorpskrantje. En ook mondelinge publicaties (voordrachten, lezingen, discussies in het openbaar) tellen. Nieuwheid is een enorme horde binnen het octrooiwezen, omdat het een overzicht vergt van de hele wereldliteratuur. De verschillende octrooibureaus beschikken over enorm

bijlagen

uitgebreide bibliotheken van alles en nog wat en indices erbij om onderwerpen te kunnen opzoeken. En nog worden octrooien na verlening regelmatig aangevochten bij de rechter omdat ze niet nieuw zijn. Redelijk vaak wordt zo’n aanvechting gewonnen, want de “stand van de techniek” (de verzameling van alles dat bekend is in de wereld) is enorm en niemand heeft het overzicht. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat er natuurlijk alleen rechtszaken over de geldigheid van een octrooi worden aangespannen als het niet evident is of het octrooi geldig is of niet.

De belangrijkste eis bij een octrooi is echter niet nieuwheid, maar uitvinderwerkzaamheid. Dit noemt men ook wel “uitvindinghoogte”, alhoewel dat eigenlijk een germanisme is. Een octrooi mag geen triviale variatie van een al bekend apparaat, product of werkwijze zijn. Maar hoe moet dit worden ingeschat? Als je een paperclip hebt, kun je een paar papieren bij elkaar houden. Las twee paperclips aan elkaar en je kunt twee stapeltjes papier bij elkaar houden. Maar is zo’n dubbele paperclip nu echt een uitvinding of niet? Is het een innovatie, of ligt het gewoon voor de hand om twee paperclips tot een te verwerken?

3 Industriële toepasbaarheid

De laatste eis is dat een uitvinding industrieel toepasbaar moet zijn. Dit betekent min of meer dat een uitvinding waarop octrooi aangevraagd wordt, gebouwd moet kunnen worden, toegepast moet kunnen worden en moet werken. “Industrieel toepasbaar” wil niet zeggen dat alleen hightech of alleen machines geoctrooieerd kunnen worden. Maar de uitvinding moet wel geschikt zijn om gemaakt te worden in de industrie. H. G. Wells schreef ooit een verhaal over een vliegmachine die werkte met een metaal dat de zwaartekracht ophief. Daarop is geen octrooi mogelijk, want een dergelijk metaal bestaat niet en dus kan de uitvinder niet uitleggen hoe de uitvinding gebouwd kan worden.

117

Octrooien worden alleen verleend op octrooieerbare uitvindingen. Deze eis dient ter onderscheid met andere vormen van intellectueel eigendom. Vooral wordt met de eerste bepaling onderscheid gemaakt tussen octrooi en auteursrecht (maar ook merkenrecht en dergelijke). De vraag is wat een “octrooieerbare uitvinding” is. Er is geen duidelijke definitie, al vinden de meeste deskundigen in Europa dat een uitvinding een stuk techniek moet betreffen. In de Rijksoctrooiwet 1995 blijkt deze techniek vereiste bijvoorbeeld uit de bepaling over nieuwheid, die luidt ‘Een uitvinding wordt als nieuw beschouwd, indien zij geen deel uitmaakt van de stand van de techniek.’ Een puur abstract iets, zoals een foto of een stuk tekst, is geen techniek en kan dus niet met een octrooi beschermd worden. De octrooiwet bevat een negatieve definitie: een aantal zaken wordt expliciet genoemd als geen octrooieerbare uitvinding. Zo zijn wiskundige methodes en ontdekkingen (bijvoorbeeld op natuurkundig vlak) uitgesloten. Een ontdekking is op zich nog geen uitvinding, maar kan wel de basis vormen van een uitvinding. De ontdekking dat een metaal stroom geleidt, kan worden gebruikt om een nieuwe elektriciteitsdraad uit te vinden. Ook sluit de octrooiwet puur geestelijke activiteiten, werkwijzen voor het zakendoen en computerprogramma’s uit van octrooi. Volgens de octrooiwet zijn deze uitsluitingen echter beperkt tot de genoemde zaken als zodanig. Een uitvinding die meer is dan een computer programma als zodanig mag wel worden geoctrooieerd. Hoe dit precies moet worden uitgelegd, was de afgelopen jaren onderwerp van een heftige discussie rondom softwarepatenten. Daarnaast is het verboden octrooi aan te vragen op bepaalde categorieën uitvindingen. Mensen, planten en diersoorten kunnen niet worden geoctrooieerd. Microbiologische processen en producten echter weer wel, dus gentechnologie is wel octrooieerbaar en medicijnen ook. En ook uitvindingen die een gevaar opleveren voor de openbare orde of veiligheid of onzedelijk zijn, zijn niet octrooieerbaar. Op een nieuwe bombrief of een martelwerktuig zal dus geen octrooi verleend worden.

Bijlagen

2 Een uitvinding en uitvinderwerkzaamheid

bijlagen

Een perpetuum mobile is in strijd met de natuurwetten en kan daarom ook niet worden geoctrooieerd (al blijven uitvinders het regelmatig proberen). En het laatste punt zal ook duidelijk zijn: een uitvinding die gewoon niet werkt, is niet octrooieerbaar.

Het recht op het octrooi

In principe mag iedereen octrooi aanvragen – een gewoon persoon of een rechtspersoon. In principe komt het octrooi toe aan de uitvinder, of aan alle uitvinders gezamenlijk als het een groep was. Octrooi op uitvindingen gedaan door personen in dienst van een ander, komen toe aan de werkgever (bedrijven als Philips en IBM bezitten veel octrooien). Wie het octrooi ook bezit, de echte uitvinder moet op het octrooi genoemd worden (“ere wie ere toekomt”). Een aparte situatie doet zich voor in het geval van “botsing”: als twee personen of instanties tegelijkertijd hetzelfde uitvinden. In dat geval geldt de regel “wie het eerst komt, die het eerst maalt”. Dat wil zeggen: de eerste persoon die octrooi aanvraagt en waarvan de octrooiaanvrage gepubliceerd wordt, heeft het recht op octrooi. Degene die als eerste de uitvinding doet, heeft dus niet noodzakelijk het recht op octrooi – het recht op octrooi gaat naar de eerste die erom vraagt (uiteraard wel naar een echte uitvinder; je kunt niet iemands octrooi stelen door hard naar het octrooibureau te rennen en zijn uitvinding te claimen).

! Om na te gaan of een patent al dan niet bestaat, neem een kijkje op:

118

Bijlagen

www.google.com/patents

BIJLAGE 3: MARKTONDERZOEK 3.1

Verzamelen van primaire en secundaire informatie

Secundaire informatie is informatie die al bestaat omdat deze is verzameld voor een ander doel door een andere instantie of door de eigen organisatie. Het voordeel van secundaire informatie is dat er gelijk in gezocht kan worden. Ook is de informatieverzameling relatief goedkoop. In een verkennend stadium van het opstellen van het onderzoeksplan is dit heel nuttig. Het onderzoek kan helpen bij het formuleren van een betere onderzoeksdoel stelling. Het nadeel is dat de gegevens vaak niet precies genoeg zijn. Stel, je wil een squashcentrum opzetten en wilt weten of er in de regio al veel concurrerend aanbod is. Wellicht kun je uit de secundaire bronnen wel te weten komen hoeveel accommodatie met squashbanen er zijn in de regio. Maar het is waarschijnlijk nog niet onderzocht hoeveel banen er in totaal zijn of wat de bezettingsgraad is op een gemiddelde vrijdagnamiddag. Voor dat laatste moet je primaire informatie verzamelen.

Secundaire informatie komt voor een deel uit interne bronnen: een interne database met gegevens. Denk aan klantentevredenheidsgegevens uit het verleden, boekhoudgegevens over verkoop, bestellingen en kosten. Voor een ander deel komt secundaire informatie van commerciële bronnen, bijvoorbeeld online databases. Andere nuttige bronnen zijn: Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS) www.statbel.fgov.be (Dit zijn gegevens op basis van overheidsonderzoek) Overheidsbronnen op ministerieel, provinciaal of stedelijk niveau. (bv de administratieve planning en statistiek van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap) Voka – Kamer van Koophandel – www.voka.be Direct zakelijke contacten (rechtstreeks contact met bedrijven).

Bijlagen

Waar haal je secundaire informatie vandaan?

Primaire informatie verzamelen

Het zoeken in de secundaire informatie heeft meer inzicht verschaft in welke informatie nog ontbreekt. Er kan nu een plan gemaakt worden bij het verzamelen van primaire informatie. Dat zijn gegevens die je speciaal voor jullie marktonderzoek gaat verzamelen.

3.2

Kwalitatief of kwantitatief onderzoek?

Er zijn globaal twee soorten onderzoek: kwalitatief en kwantitatief. Gaat het om ‘hoe’ –en ‘waarom’ – vragen, dan ligt kwalitatief onderzoek voor de hand, zoeken we een antwoord op ‘wat’ –en ‘hoeveel’-vragen dan zullen we eerder aan kwantitatief onderzoek denken. Kenmerkend voor kwantitatief onderzoek is dat de onderzoeksresultaten worden uitgedrukt in numerieke grootheden (getallen, percentages). Daartoe wordt veelal een relatief grote steekproef getrokken waarbij rekening wordt gehouden met alle relevante kenmerken van de te onderzoeken doelgroep. Zo niet, dan is er ook geen sprake van een representatieve steekproef en zijn de resultaten per definitie niet bruikbaar. Bij kwantitatief onderzoek vinden we objectieve, statistische gegevens over feitelijk gedrag en oordelen. Bij het verzamelen van gegevens maakt men gebruik van vaste, voorgestructureerde vragenlijsten met voorgecodeerde antwoordcategorieën (geen open vragen). Alleen dan is het mogelijk om tot numerieke uitkomsten te komen.

119

ull vb.

bijlagen

bijlagen

Kenmerkend voor kwalitatief onderzoek is dat het inzicht geeft in de vraag hoe en waarom mensen denken over een bepaald onderwerp. De steekproef is beperkt van omvang. Met de respondenten wordt er relatief lang gesproken over het onderwerp. Uitgangspunt is dat waardevolle inzichten ook, en juist, zullen ontstaan op basis van een klein aantal diepgaande gesprekken met consumenten. Ook de onderzoekers spelen een belangrijke rol, omdat zij getraind en gericht moeten zijn op het achterhalen van wat de consumenten werkelijk drijft en beweegt. Individuele interviews en groepsdiscussies zijn de meest gebruikelijke vormen van kwalitatief onderzoek.

Full vb.

Denk nog eens aan het voorbeeld van de manager die een squashcentrum wil opzetten en daarvoor de markt onderzoekt. Een kwantitatieve benadering van zijn onderzoek zou zijn om gegevens te verzamelen over het aantal beschikbare banen in een regio ten opzichte van het aantal inwoners in die regio van een bepaalde leeftijdsgroep die regelmatig squasht. Een kwalitatieve benadering zou zijn: het houden van interviews met bezoekers van fitnesscentra en squashcentra. Vinden zij het aanbod in de regio voldoende? Van hoe ver komen ze? Hoe beoordelen ze de kwaliteit van de service? Dit kwalitatieve en kwantitatieve onderzoek kunnen uiteraard gecombineerd worden.

3.3

Stappen bij het formuleren van het onderzoeksopzet

Bijlagen

1 Bepaal de doelgroep waaronder het onderzoek wordt verricht. Wees daarin zo specifiek mogelijk. 2 Bepaal de methode waarmee gegevens worden verzameld. Is er nog veel verkenning nodig? Kies dan voor een kwalitatieve methode. Is de onderzoeksvraag heel vastomlijnd? Kies mogelijk voor een kwantitatieve methode. 3 Bepaal op welke manier de gegevens geanalyseerd gaan worden. Bij kwantitatieve gegevens kan bijvoorbeeld statistische software als SPSS gebruikt worden. Bij kwalitatief onderzoek ligt rapportage in een tekstrapport of een presentatie meer voor de hand.

3.4

Methodes om gegevens te verzamelen

120

Er zijn grofweg drie methodes om onderzoeksgegevens te verzamelen: 1 Observatie: Er worden bij deze methode geen vragen gesteld aan mensen. Observatie is een ruim begrip, het geldt niet alleen voor het observeren van mensen, maar ook voor elektronische observaties. Enkele voorbeelden: • verkopers van een elektronicaketen bezoeken de winkels van concurrenten en noteren de prijzen. • De geschiktheid van een locatie voor een nieuwe vestiging wordt mede bepaald door de verkeerspatronen in de buurt te meten. • Elektronische observatie: scanners aan de kassa registreren de omzet van producten. 2 Ondervraging/enquête: Dit kan schriftelijk, telefonisch, live of online. Dit kan zowel kwalitatief als kwantitatief. 3 Experimenteel onderzoek: dit onderzoek vindt plaats als het product al verkoopbaar is. Als experiment wordt het product in vergelijkbare vestigingen van vergelijkbare steden op andere plaatsen in de winkels aangeboden. Zo kan men zien op welke plaats een product het beste verkoopt.

bijlagen

BIJLAGE 4: KOSTPRIJSBEREKENING 4.1

Hoe bereken je een kostprijs?

De algemene boekhouding bepaalt het boekhoudkundige resultaat en de vermogenssituatie van de onderneming. Ze is voor alle ondernemingen verplicht. Dankzij de beheersboek houding kan men de resultaten per productiecentrum of per verkocht product of verkochte dienst identificeren. Ze is niet wettelijk verplicht. Ze vult de algemene boekhouding aan. De beheersboekhouding of analytische boekhouding maakt het dus mogelijk de kostprijs van de producten en diensten van de onderneming te berekenen.

Ter herinnering: Kostprijs De kostprijs van een product of een dienst is de som van de kosten die men doet om het te kunnen leveren. Deze kosten worden in de eindfase van de productie berekend. Directe kosten: De directe kosten kunnen direct en gemakkelijk worden toegeschreven aan de levering van een product of een dienst (bijvoorbeeld grondstoffen,…)

Variabele kosten: De variabele kosten zijn direct gebonden aan het volume van de verkoop. Meestal variëren ze recht evenredig met de evolutie van de omzet. Het zijn de kosten van de grondstoffen, onderaannemers,… De variabele kosten zijn meestal direct. Berekeningsmethoden: Er bestaan verscheidene methoden om de kostprijs te berekenen. We vermelden: - de variabel kostenmethode - de volledige kostenmethode - de ABC-methode (Activity Based Costing), een variant van de volledige kostenmethode.

4.2

De variabele kostenmethode

De variabele kostenmethode gaat ervan uit dat de kostprijs van het product uit een reeks variabele kosten bestaat, die direct aan het product of aan de dienst kunnen worden toegeschreven. De methode beperkt zich dus tot de toewijzing van de variabele kosten aan elk product. Dit leidt tot een “marge op de variabele kosten” (omzet van het product – variabele kosten van het product). Deze marge op de variabele kosten geeft het aandeel van elk product in de dekking van de vaste kosten van de onderneming. Kleine ondernemingen kunnen deze methode meestal gemakkelijk toepassen. Ze voorkomt de problemen van de volledige kostenmethode.

121

Vaste kosten: De vaste kosten staan los van het gerealiseerde omzetvolume. De onderneming moet deze kosten doen, ongeacht haar omzet. Het zijn de kosten van de huur, de voertuigen, het secretariaat, de verzekeringen, de honoraria van de boekhouders,…

Bijlagen

Indirecte kosten: De indirecte kosten zijn de kosten die men niet direct aan een product of dienst kan toeschrijven (bijvoorbeeld secretariaatskosten,…)

bijlagen

4.3

De volledige kostenmethode

De volledige kostenmethode verdeelt de indirecte kosten aan de hand van verdeelsleutels over de producten of de diensten. De directe kosten kunnen direct aan de betroffen producten of diensten worden toegeschreven. Het gevaar schuilt in de verdeling van de indirecte kosten. Er bestaan geen universeel bruikbare sleutels. De sleutels worden vaak min of meer willekeurig gekozen, afhankelijk van de aard van het bedrijf. De indirecte kosten kunnen dus verkeerdelijk aan een product worden toegeschreven, terwijl ze in werkelijkheid bij een ander product horen. Wanneer men de verdeelsleutels verkeerd kiest, kan een product dus minder duur lijken dan het is. Bovendien is het gevaar op onnauwkeurigheid, vanwege de lineaire verdeling van de indirecte kosten, groter wanneer de onderneming heterogene producten verkoopt.

122

Bijlagen

4.4

De ABC-methode

De ABC-methode is een variant van de volledige kostenmethode. Ze gaat er echter van uit dat niet de producten of diensten maar de activiteiten zelf middelen verbruiken. Het volgende principe wordt toegepast: de kostenobjecten (producten, diensten, klanten,…) verbruiken activiteiten en de activiteiten verbruiken middelen. Men maakt een model van de onderneming en analyseert ze in de circuits. Deze circuits leveren een lijst van activiteiten op (bijvoorbeeld de behandeling van een bestelling, de verzending van goederen…) Voor elke activiteit kiest met een “driver”, die men opvolgt in de tijd (bijvoorbeeld het aantal bestellingen, de verzonden hoeveelheden goederen,…). De driver is de bouwsteen van de methode. Hij maakt het mogelijk om de totale kosten van de bestudeerde activiteit te verdelen. Voor elk geanalyseerd product toont het model de verbruikte drivers, zodat men de kostprijs van het product of de dienst kan berekenen. De ABC-methode heeft het voordeel dat ze de kosten nauwkeurig kan toeschrijven aan de producten, zonder de indirecte kosten aan de hand van willekeurige verdeelsleutels te spreiden. Ze is echter uiterst complex, omdat ze een zeer diepgaande analyse van de onderneming vereist. Weinig kleine structuren gebruiken deze methode. De ABC-methode is vooral geschikt voor ondernemingen die een uitgebreid productgamma aanbieden. Vergelijkende schema’s

ABC-methode INDIRECTE KOSTEN

Volledige kostenmethode INDIRECTE KOSTEN

Activiteit A

Activiteit B

Verdeelsleutels DIRECTE KOSTEN

Activiteit C

Activiteit D

Drivers Product 1

Product 2

Product 3

DIRECTE KOSTEN

Product 1

Product 2

+

-

Variabele kostenmethode

Eenvoud (kleine structuren)

Beperktheid van de informatie (graad van nauwkeurigheid)

Volledige kostenmethode

Relatief gemakkelijk in te voeren

Gevaar van verdeelsleutels

ABC-methode

Globale benadering van de processen van de structuur

Ingewikkelde berekening

Product 3

bijlagen

BIJLAGE 5: ZAKEN DOEN MET HET BUITENLAND Als je zaken doet met het buitenland, kan je te maken krijgen met een aantal belastingen, zoals invoerrechten en accijnzen. Ook btw wordt geheven als je zaken doet het buitenland. De btw-reglementering hangt samen met het land waarmee je handelt. Voor landen van de Europese Unie (EU) gelden andere regels dan voor overige landen.

5.1

Hoe bereken je een kostprijs?

In principe wordt bij transacties binnen de EU de btw geheven in het land van aankomst van de goederen. Als je goederen invoert van buiten de EU, is de invoer belast in het land van invoer. Als je goederen uitvoert, geldt het 0 %-tarief.

5.2

De variabele kostenmethode

5.2.1 Algemene aandeelhoudersvergadering Tot de EU en tot het vrije goederenverkeer behoren de volgende landen: België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk en Zweden. Monaco wordt behandeld alsof het bij Frankrijk hoort. Het eiland Man wordt behandeld alsof het bij Engeland hoort. Let op! Bij sommige landen van de EU horen gebieden die niet deelnemen aan het vrije verkeer van goederen. Dit zijn de gebieden: EU-land

Gebied(en) zonder vrij goederenverkeer

Nederland

Aruba, Bonaire, Curaçao, Sint Maarten, Saba en Sint Eustatius

Denemarken

Faeröer Eilanden, Groenland

Duitsland

Büsingen, Helgoland

Engeland

de overzeese gebieden en de Kanaaleilanden: Alderney, Guernsey, Jersey, Sark en Hern

Finland

de Aland Eilanden

Frankrijk

de overzeese departementen

Griekenland

de berg Athos

123

Transacties met goederen binnen de EU zijn altijd ergens belastbaar. Dit kan in België zijn of in een ander land van de EU. In principe wordt bij transacties tussen ondernemers de btw geheven in het land van aankomst van de goederen.

Bijlagen

Sinds het afschaffen van de fiscale binnengrenzen (Douane) in de EU in 1993 is er vrij goederenverkeer tussen alle EU-landen. De begrippen invoer en uitvoer zijn dan ook niet meer van toepassing op handel binnen de EU. Deze begrippen zijn vervangen door de begrippen intracommunautaire verwerving en intracommunautaire levering. Bij handel binnen de EU komt aan de grenzen ook geen douanecontrole meer voor. In plaats daarvan moeten alle ondernemers elk kwartaal een intracommunautaire opgave indienen. Met de gegevens van deze opgave, onder andere de btw-identificatienummers van leveranciers en afnemer, kan Europa de verhandelde goederen blijven volgen.

bijlagen

Italië

Livigno, Campione d’Italia en de nationale wateren van het meer van Lugano

Portugal

Macau

Spanje

Ceuta, Melilla en de Canarische eilanden

Ook de Engelse Kanaaleilanden, Gibraltar, Vaticaanstad, San Marino, Andorra en Groenland nemen niet deel aan het vrije verkeer van goederen.

5.2.2

Algemene aandeelhoudersvergadering

Je verricht een intracommunautaire verwerving als je goederen verwerft van een ondernemer uit een andere EU-land en die goederen worden vervoerd van het ene EU-land naar het andere EU-land. Voor de Belgische btw is een intracommunautaire verwerving uitsluitend belastbaar als zij in België plaatsvindt. Er zijn 2 mogelijkheden: • het vervoer van de goederen vanuit het andere EU-land eindigt in België; • het vervoer van de goederen eindigt in een ander EU-land dan België, maar je bent wel afnemer van de goederen en je Belgisch btw-identificatienummer staat op de factuur vermeld.

124

Bijlagen

5.2.3

De intracommunautaire levering

Er is sprake van een intracommunautaire levering als je goederen levert aan een btwplichtige ondernemer in een ander EU-land en de goederen worden verzonden naar een ander EU-land. Aan de hand van je administratie moet je één en ander kunnen aantonen. Omdat er al btw wordt geheven over de intracommunautaire verwerving door de afnemer van de goederen, hoeft de leverancier over de intracommunautaire levering geen btw te betalen. De levering is weliswaar belast, maar tegen het 0 %-tarief. Dit betekent dat de ondernemer die levert geen btw over de levering in rekening brengt, maar toch zijn recht op aftrek van voorbelasting behoudt. Let op! Als je goederen levert aan particulieren geldt in de EU meestal het oorspronglandbeginsel: de levering is belast in België. Je berekent de particulier dus btw bij de verkoop van goederen. Het maakt dus geen verschil of je de goederen verkoopt aan binnenlandse of buitenlandse particulieren. In beide gevallen moet je de btw volgens de Belgische regeling aan je klant in rekening brengen. Als je een Belgische particulier bent en je koopt in een ander EU-land goederen, dan kunt u de goederen zonder verdere formaliteiten meebrengen naar België. U betaalt in dat geval wel de aankoopprijs inclusief buitenlandse btw en taksen.

5.3

Buiten de EU: invoer en uitvoer

Voor handel met landen buiten de EU zijn de begrippen invoer en uitvoer van toepassing. In dat geval controleert de Douane nog wel aan de buitengrens van de EU. Er is sprake van invoer als goederen van buiten de EU België worden toegebracht. Er is sprake van uitvoer als goederen vanuit België buiten de EU worden gebracht.

5.3.1

Invoer

Invoer betekent: goederen binnen België in het vrije verkeer brengen vanuit een land buiten de EU. De btw bij invoer wordt geheven van ondernemers, maar ook van particulieren, verenigingen en andere rechtspersonen. Je voert goederen in, als je: • goederen binnenbrengt in België die van oorsprong uit een niet-EU-land komen • goederen binnenbrengt in België uit bepaalde gebieden die wel voor de douane wetgeving tot het grondgebied van de EU behoren, maar niet voor de btw • goederen die zich in België onder douanetoezicht bevinden in het vrije verkeer brengt vervoermiddelen bevoorraadt in België vanuit een entrepot

bijlagen

5.3.2

Btw bij invoer

Als je goederen invoert, is die invoer belast in het EU-land waar wordt ingevoerd. Dit betekent dat je btw moet aangeven en betalen aan de Belastingdienst van dat land. Als de goederen, direct bij aankomst in de EU, onder douanetoezicht worden geplaatst, of als ze vallen onder een regeling voor tijdelijke invoer met volledige vrijstelling van invoerrecht of een regeling voor extern douanevervoer, is dit niet zo. In die gevallen vindt invoer plaats in het EU-land waar de goederen aan de regelingen worden onttrokken. De btw bij invoer wordt berekend over de douanewaarde van de goederen. De douanewaarde bestaat doorgaans uit: • de vergoeding of transactiewaarde van de goederen; en • de bijkomende kosten van commissie, verpakking, vervoer en verzekering tot op de plaats van bestemming binnen de EU; en • de bij invoer verschuldigde belastingen (geen btw) en heffingen De berekening van de vervoerskosten van goederen uit landen buiten de EU hangt af van het feit of de goederen worden ingevoerd of bij binnenkomst in de EU onder een douaneregeling worden geplaatst. Deze binnenkomst hoeft niet in België te zijn. Zolang van buiten de EU in België binnenkomende goederen nog niet zijn ingevoerd, valt de levering van deze goederen onder het 0%-tarief. Dit is het geval als geleverd wordt aan de ondernemer die de goederen invoert of in wiens opdracht de invoer plaats vindt, of als geleverd wordt door ondernemers die voor die goederen leveringen hebben verricht die voorafgaan aan de hiervoor genoemde levering. Het 0%-tarief geldt niet als de goederen worden geleverd: door de ondernemer die de goederen heeft ingevoerd of in wiens opdracht de invoer heeft plaatsgevonden; óf door ondernemers die ten aanzien van de goederen daaraan volgende leveringen verrichten.

De bij invoer verschuldigde btw moet je voldoen tegelijk met de heffing van de douanerechten bij de aangifte ten invoer. De goederen moeten bij de invoer bij de Douane worden aangemeld en er moet een aangifte ten invoer worden gedaan. Tegelijk met de heffing van de invoerrechten bij de aangifte ten invoer gebeurt, moet je de verschuldigde btw direct betalen. Voor particulieren is dit ook zo. Let op! De tarieven van de btw bij invoer zijn gelijk aan de tarieven voor binnenlandse leveringen, namelijk het 21%-tarief; het 12%-tarief, het 6%-tarief.

5.3.4

Uitvoer

Uitvoer betekent: goederen verzenden naar een land buiten de EU of goederen opslaan in een douane-entrepot. Bij uitvoer zijn de leveringen van goederen belast met 0% btw.

5.3.5

Geen btw bij uitvoer

Als je als ondernemer goederen uitvoert, geldt het 0%-tarief. Dit betekent dat je over je uitvoer geen btw hoeft te betalen. Je moet dan wel de uitvoer van de goederen kunnen aantonen door middel van door de douane gevalideerde uitvoerdocumenten. De btw die je zelf bij aankoop van de goederen hebt betaald, mag je wel aftrekken als voorbelasting.

Bijlagen

Aangiftekeuze van btw bij invoer

125

5.3.3

bijlagen

5.3.6

Uitvoerdocumenten bewaren en uitvoeren aantonen

Je moet de gegevens met betrekking tot goederen die je verzendt naar of aflevert in landen buiten de EU duidelijk en overzichtelijk administreren. Ditzelfde geldt voor de goederen die je opslaat in een douane-entrepot. Bij de uitvoer van goederen geldt het 0%-tarief. De goederen verlaten België hierdoor belastingvrij. Je mag het 0%-tarief pas toepassen, als je aan de hand van de uitvoer documenten kunt aantonen dat je de goederen werkelijk hebt uitgevoerd.

5.4

Concrete toepassing voor Vlajo SBP’s

Hetgeen in voorgaande uitleg “Zaken doen met het buitenland” geschreven is, geldt voor ondernemingen btw-belastingplichtige. Een Vlajo SBP is niet geïdentificeerd als btw-belastingplichtige. Zij heeft geen btw-nummer en is vrijgesteld op grond van de beslissing ET 60 276 van 20 december 1989. Bijgevolg zijn de scenario’s beschreven in “Zaken doen met het buitenland” niet allemaal van toepassing en niet uitvoerbaar voor de Vlajo SBP’s. Indien je facturen opstelt voor je klanten dien je het volgende te vermelden: vrijstelling van btw ingevolge art. 44, §2, 4° btw-wetboek; beslissing ET 60.276 van 20 december 1989 – btw niet aftrekbaar. Via deze vermelding weten je klanten (btw-belastingplichtige) dat jullie niet onder het btw-statuut behoren. Ze kunnen bijgevolg ook geen btw terugvorderen van de staat.

126

Bijlagen

Uit de niet-belastingplicht van het Vlajo SBP volgt dat er geen intracommunautaire verwervingen kunnen gedaan worden. Het Vlajo SBP betaalt dus aan haar buitenlandse leveranciers de buitenlandse btw. De intracommunautaire leveringen (goederen die het Vlajo SBP verkoopt en vervoert of laat vervoeren naar haar in de EU gevestigde klanten/belastingplichtigen) gebeuren zonder aanrekening van btw bij toepassing van art. 39 bis van het btwwetboek. Bij invoer van goederen door wie ook gedaan (belastingplichtige ondernemingen, niet-belastingplichtige ondernemingen (ziekenhuizen, notarissen, advocaten, dokters, …) en particulieren is steeds de btw verschuldigd. De btw wordt aan de douane betaald samen met de eventuele invoerrechten en andere heffingen (verzekeringen, vervoerskosten, …). Het invoerdocument geldt als bewijs van betaling van de btw. Dit is ook nodig om de aftrek van de btw te kunnen doen. Uitvoer van goederen door eender wie is vrijgesteld van btw. Een Vlajo SBP die dus goederen uitvoert doet dat zonder aanrekenen van btw. Het uitvoerdocument geldt als bewijs van de uitvoer en bewijs voor de vrijstelling.

E-mail: [email protected] Website: www.vlajo.org VLAAMSE JONGE ONDERNEMINGEN vzw Innovatie- en incubatiecentrum Kapeldreef 60 - B-3001 Leuven tel. 016 29 84 01 fax 016 29 84 02

STRUCTUREEL PARTNERSHIP

PARTNERS

LID VAN

Founding Member

Solvabiliteit Eigen vermogen Totaal vermogen Solvabiliteitratio of schuldgraadratio duidt op de schuldgraad en de financiële onafhankelijkheid van je onderneming. Welk percentage middelen brengen de aandeelhouders (eigen vermogen) in de onderneming. Hoe hoger dit percentage, hoe minder afhankelijk je bent van externe schuldeisers. Een gezonde situatie is 30% tot 40%.

5.6 Extra’s 5.6.1 Samenvatting Heel wat lezers zullen zich niet de moeite getroosten om je plan te lezen! Ze zullen steevast naar de samenvatting gaan... Je moet dus, in minder dan twee pagina’s, de lezer kunnen overtuigen van de kwaliteit van je project. Je zal er de meest opvallende feiten van je onderneming met een maximum aan overtuigingskracht moeten voorstellen. En hoewel de samenvatting helemaal vooraan in je zakenplan komt te staan, wordt ze als laatste geschreven.

60

5

Businessplan

5.6.2 Bijlagen Aan een businessplan worden vaak bijlagen toegevoegd:

Marktonderzoek/Marktstudie Technische gegevens over de producten/diensten Tekeningen Overige documenten

Small Business Project. Start Up Kit

Recommend Documents