Sjerp de Jong uit Witmarsum Een van de kanshebbers voor de Gouden Zweep : It is machtich is om wat mei hynders te dwaan. Dat is in stikje rykdom

Ringriden  yn Boalsert Frysk Kampioenskip

FK

U I T G AV E VA N S T I C H T I N G B O L L E T O N G E R S D E I - 1 6 s e p t e m b e r 2 0 1 5 Ane Norder en Hubert Raadsma Initiatiefnemers samenwerking Frysk Kampioenskip in Dokkum en Bolsward: ‘Ondersteuning vanuit de provincie, uit een cultureel fonds, zou zeer welkom zijn.’

Sjerp de Jong uit Witmarsum Een van de kanshebbers voor de Gouden Zweep : ‘It is machtich is om wat mei hynders te dwaan. Dat is in stikje rykdom.’

Workumer Kokedei Veekeuringscommissie organiseert keuring voor 115 keer: ‘Waarom Workum juist wel bleef, is niet bekend. Een verregaand historisch besef? ‘

Pagina 3

Pagina 6

Pagina 11

Foto genomen tijdens het ringrijden Heamiel

FK Ringriden voor het eerst in binnenstad van Bolsward BOLSWARD - Het Fries kampioenschap Ringrijden vindt voortaan wisselend plaats in Bolsward en Dokkum. Zaterdag 19 september brandt de strijd om de wisselprijs, de Gouden Zweep, los in Bolsward. Fryslân heeft twee verenigingen die zich bezighouden met het ringrijden. Zowel Het Friese Tuigpaard als De Friese Aanspanning organiseren een onderlingen co mpetitie die uitmondt in de finale, het FK. De zeven beste combinaties van beide verenigingen komen zaterdag 19 september in Bolsward in actie. De vereniging Concours Hippique Dokkum e.o. en de

Stichting Bolletongersdei hebben toegezegd de komende tien jaar het FK wisselend in Dokkum en Bolsward te organiseren. Franeker, lange tijd het toneel van de strijd om de Gouden Zweep, kampte met logistieke problemen. ,,De combinatie Bolsward Dokkum is ijzersterk’’, zegt Ane Norder van de stichting Bolletongersdei elders in deze krant. Voor het stichtingsbe-

stuur is de organisatie van het FK een mooie aanvulling op het Bolletongersdeiprogramma dat duurt van 1 t/m 3 oktober. Een van de nieuwe onderdelen daarin is een educatief programma voor de Bolswarder scholen. Basisschooljeugd krijgt een workshop Van Gras tot Glas aangeboden, leerlingen van het Sneker Nordwin College duiken in de wereld van de fokkerij en krijgen net als het Marne College een rondleiding bij Hochwald.

Kokedei Stichting

Bolletongersdei

komt voor het eerst uit met een eigen krant. De meeste aandacht gaat vanzelfsprekend uit naar het FK ringriden, maar er wordt ook alvast vooruit gekeken naar Bolletongersdei. Verder ook aandacht voor Kokedei in Workum, het komend seizoen van Sc Bolsward en een greep uit het cultureel programma van BOOG. Het FK Ringrijden wordt mede mogelijk gemaakt door Rabobank Sneek-ZuidwestFriesland, gemeente Súdwest-Fryslân, Stichting Bolletongersdei, Het Friese Tuigpaard en De Friese Aanspanning.

Stichting Bolletongersdei brengt eigen krant uit BOLSWARD - In de de aanloop naar het Fries Kampioenschap Ringrijden en Bolletongersdei, brengt de Stichting Bolletongersdei tweemaal een eigen krant uit. In deze eerste

editie staat het eerste FK in Bolsward centraal, in de tweede krant, die woensdag 30 september verschijnt, worden alle activiteiten rond Bolletongersdei toegelicht.

De krant is gewoon leuker! Uw krantendrukker sinds 1882

www.hoekstrakrantendruk.nl

PAGINA 2

FRYSK KAMPIOENSKIP RINGRIDEN

RABO RINGRIJDERIJ op Bolletongersdei

donderdag 11 oktober 2015

PRIJZEN verzilverde zweep 2 t/m 5

luxe voorwerpen

diverse prijzen

bestgaand tuigpaard schoonste geheel

OPGAVE

voor donderdag 1 oktober a.s. [email protected] of (06)23 62 36 20 (Cor de Groot)

Voor iedereen zijn er bloemen, een deelnemersvergoeding en

een speciaal “oantinken”

www.bolletongersdei.nl

13-delig Messenset

BolletongersDei Actie!!! Nu

€19,99 Op=op

www.sikmabolsward.nl Je vindt het bij Sikma’s.....

P

Nu ook aanhanger verhuur:

Pak een Bak Met vriendelijke groet, Car Cosmetics Piersma Rients Piersma

Familie Age Okkema

rachtige bossen en heide, uitgestrekte landerijen, rust en ruimte en temidden van dit alles is stal de Mersken gevestigd. Onze accommodatie is voorzien van ruime stallen en weidegang. Ons doel is om de paarden in goede conditie te hebben en op de juiste manier te trainen waardoor de paarden gezond en fris van geest zijn en daardoor optimaal presteren. Wij kunnen uw paard keuringsklaar maken, beleren onder het zadel en voor de wagen, IBOP rijden en uitbrengen op wedstrijden. Ook hebben wij diverse paarden te koop. Wij kunnen onder andere voor u de gehele export van uw paard verzorgen. Mocht u op zoek zijn naar dat ene speciale paard en staat deze niet op onze website, laat ons het weten en wij gaan voor u op zoek. Tevens kunt u via onze site uitgebreide achtergrond informatie vinden over onze dekhengsten welke op ons station ter dekking staan.

De Mersken De Mersken 6 9248 WR Siegerswoude

Hengstenhouderij Verkoop Friese paarden Keuringsklaarmaken Beleren De Marne 126b 8701 MC Bolsward Tel. (0515)575068 - mobiel (06) 28 71 80 55 - [email protected]

T +31 (0) 512 354890 M +31 (0) 650 247820 [email protected] www.staldemersken.nl

FRYSK KAMPIOENSKIP RINGRIDEN

PAGINA 3

Combinatie Bolsward-Dokkum: ijzersterk BOLSWARD/DOKKUM Het Fries kampioenschap ringrijden wordt tien jaar lang in of Bolsward of in Dokkum georganiseerd. Dokkum mocht vorig jaar de spits afbijten. Dit jaar komen de veertien deelnemers, de zeven beste combinaties in 2015 van ‘De Friese Aanspanning’ en de zeven beste ringrijders van ‘Het Friese Tuigpaard ‘ naar Bolsward. Ane Norder, bestuurslid van stichting Bolletongersdei en met Cor de Groot organisator van dit evenement, roemt de samenwerking tussen de beide elfsteden. ,,De combinatie Bolsward- Dokkum is ijzersterk’’, zo benadrukt hij.

Hubert Raadsma (links) en Ane Norder zouden graag wat meer betrokkenheid willen zien van Provinsje Fryslân, ‘en natuurlijk mag het ringsteken niet ontbreken bij de activiteiten rond Leeuwarden Culturele Hoofdstad.’

H

et is louter toeval dat de organisatie rond Bolletongersdei en de Concours Hippique Vereniging Dokkum e.o tot samenwerken werden gesmeed. Nadat Franeker – Agrarische dagen- besloot het kampioenschap vaarwel te zeggen, benaderde ‘Het Friese Tuigpaard’ Dokkum en ‘de Friese Aanspanning’’ Bolsward om het stokje van Franeker over te nemen. Eén vergadering en het besluit was gevallen: tien jaar lang organiseren beide steden om en om dit unieke kampioenschap met krompanelen sjezen en authentieke rijtuigen. ,,We zitten op een lijn en dat maakt onze samenwerking gemakkelijk en prettig’’, aldus voorzitter Hubert Raadsma van de concoursvereniging Dokkum. ,,Wij hebben de nodige ervaring met het ringsteken tijdens festiviteiten in Dokkum. Bovendien

om alles uit de kast te halen zoals een eigen krant. ,,Ringsteken, die prachtige folkore met een even rijke traditie hoort in een stad als Bolsward en Dokkum. En dat moeten we op alle manieren uitdragen.’’

Culturele Hoofdstad

Toch zouden Norder en Raadsma wel wat meer betrokkenheid willen zien van het de provinciebestuur. Nu dragen de beide verenigingen en de organisaties in Dokkum en Bolsward dit unieke culturele gebeuren. Ook financieel. Ondersteuning vanuit de provincie, uit een cultureel fonds zou zeer welkom zijn. En natuurlijk mag het ringsteken niet ontbreken bij de activiteiten rond Leeuwarden Culturele hoofdstad, vindt het tweetal. Zaterdagmiddag 19 september om 15.00 uur begint het Fries kampioenschap in de binnenstad van Bolsward. Voorafgegaan door een defilé door de stad. Daarna binden de veertien combinaties de strijd aan. Combinaties die zich geplaatst hebben tijdens de verschillende wedstrijden van hun vereniging.

Zes ronden past het in onze opzet om het paardensportgebeuren in Noordoost Fryslân voor het voetlicht te brengen. Natuurlijk speelt het cultureel erfgoed en de rijke traditie van het ringsteken daarbij een belangrijke rol. Dit unieke gebeuren mag voor Fryslân niet verloren gaan.’’

Tuigpaard. ,,Je moet de hoed afnemen voor wat zij doen om deze folklore te behouden. Maar vooral voor hun leden. Wat zij doen om die authentieke rijtuigen en de sjezen in stand te houden, om de toeschouwers mee te laten genieten, is echt een enorm compliment waard.‘’

Hoed af

Ane Norder valt hem daarin bij. De voormalig voorzitter van de Friese Elfsteden Rijwieltocht is al maanden

Raadsma onderstreept de rol van de Friese Aanspanning en Het Friese

bezig met Cor het Fries kampioenschap ringrijden in Bolsward tot een succes te maken. Of je nu wilt of niet, je wordt meegetrokken door het enthousiasme van deze rasorganisator. Bolsward en het achterland, de mooie cultuurrijke stad en de ‘Greidhoeke’ over het voetlicht brengen en op de kaart zetten, dat is zijn motto en bepaalt zijn handelen. Hij schroomt daarbij niet

In tegenstelling tot voorgaande kampioenschappen worden er geen vier naar zes ronden verreden. Jaap van der Gunst uit Oldemarkt en steekster Lutske Brouwer uit Zandhuizen van de Friese Aanspanning werden in 2014 kampioen. Zeker is dat het een spannende strijd gaat worden want de deelnemers van het Friese tuigpaard zijn er op gebrand de titel over te nemen. In Bolsward wordt het spektakel begeleid door omroeper Henk Dijkstra uit Workum.

‘Rijke traditie van het ringsteken mag niet verloren gaan’ BOLSWARD - De provincie Fryslân telt twee verenigingen die zich sterk inzetten voor het ringrijden. ‘De Friese Aanspanning’ die rond de 340 leden telt en is opgericht in 1973 en ‘Het Friese Tuigpaard’ , opgericht in 1955 met zo’n 260 leden.

B

eide verenigingen kennen naast het ringrijden ook andere paardenactiviteiten. De Friese Aanspanning met de samengestelde menwedstrijden en het bekende ‘beljeien’. Het Friese Tuigpaard met het tuigen met een sjees in origineel Fries kostuum op de nationale concoursen en de ‘zwarte parels’ voor de concourswagen, veelal op de regionale wedstrijden. De Friese Aanspanning telt zowel wedstrijden met authentieke koetsen maar ook evenementen waarbij marathonwagens worden toegelaten. Voor Het Friese Tuigpaard geldt enkel een sjees en getrokken door een Fries paard. Voor het Fries kampioenschap ringsteken kunnen zich enkel deelnemers met authentieke rijtuigen en sjezen plaatsen. Leen Villerius, voorzitter van de Fries Aanspanning koestert de samenwerking met de andere organisatie voor wat het Fries kampioenschap betreft. ,,De samenwerking verloopt bestuurlijk gezien, in een prettige sfeer al is er onder de rijders natuurlijk wel de nodige rivaliteit. Gezonde strijdlust die dit stukje cultureel erfgoed naar een hoger plan brengt.’’

Aise Bouma, de kersverse

voorzitter van Het Friese Tuigpaard, erkent ruiterlijk dat hij beter thuis is op de concoursvelden waarop vader Jelle Bouma tal van triomfen vierde, dan met de derde poot van zijn vereniging.

waarbij het aan de nodige humor niet zal ontbreken. ,,Tiden hawwe tiden’, zei een bekende Bolswarder ooit. Bolsward zet met dit Fries kampioenschap en de samenwerking met Dokkum een nieuwe tijd voor het ringsteken in.

,,Maar het is mij inmiddels meer dan duidelijk geworden dat het ringsteken stoelt op een jarenlange traditie die niet verloren mag gaan. Daarom is het zo belangrijk dat beide verenigingen maar ook Bolsward en Dokkum bij het kampioenschap de handen ineen slaan.’’ Villerius wil wel een stap verder gaan, over en weer meerdere wedstrijden waarin leden van beide verenigingen uitkomen. Wellicht met steun van de provincie een Elfstedencompetitie voor sjezen en authentieke rijtuigen en dat uitlopend naar een nationaal open kampioenschap ringsteken. Voor het Friese Tuigpaard vraagt dat aanpassing van het reglement. Bij hun wedstrijden zijn enkel sjezen getrokken door een Fries paard toegelaten. Beide voorzitters hebben wel de nodige zorgen over de toekomst. Een zekere doorstroming, de opvolgers ontbreken hoewel het gerei wel voorhanden is. Villerius: ,, Als je naar de leeftijden van de deelnemers bij beide vereniging kijkt dan is fris en jonger bloed een noodzaak. Vroeger had je paardenmensen die naast het werk met paarden ook met mooiste gerei voor de dag wilden komen. Ze waren besmet met het onuitroeibare paardenvirus. Het is zoals iemand eens zei, vroeger hadden we paar-

Colofon

Leen Villerius (links) en Aise Bouma, voorzitters van De Friese Aanspanning en Het Friese Tuigpaard. denmensen, nu mensen met paarden.’’ Bouma denkt iets minder somber. ,,Meer wedstrijden brengt dit folkloristisch gebeuren dichter bij de mensen.

de slag en kom nu eens kijken. Nu kopen ook jonge mensen een sjees en doen mee. Ik denk vrijwel zeker dat op wat latere leeftijd er een doorstroming van de wedstrijdsport maar het ringsteken zal ko-

Workumer Henk Dijkstra bij het Friese Tuigpaard. ,,Ik ben een heel ander figuur en zal minder op de voorgrond treden. Maar ik neem mijn hoed af voor wat Henk al die jaren heeft gedaan, en voor de ver-

Als je naar de leeftijden van de deelnemers kijkt dan is fris en jonger bloed een noodzaak Zie naar de concoursen. Wie had een paar jaar geleden kunnen denken dat de rubrieken met Friese paarden zoveel deelnemers zou trekken. De Boppelânners wonnen toen

men. Daarvoor hechten ze teveel aan het Friese paard en die prachtige sjezen en aan de oude traditie.’’ Bouma is de opvolger van de

eniging en voor het Friese paard.’’ Henk Dijkstra zal het Fries kampioenschap in Bolsward op zijn herkenbare wijze van commentaar voorzien. Een deskundig commentaar

Deze krant is een speciale uitgave van de Stichting Bolletongersdei Bolsward in het kader van het Frysk Kampioenskip Ringrijden. De krant wordt in een oplage van 15.000 exemplaren huis-aan-huis verspreid in Bolsward, Workum, Hindeloopen, Makkum, Witmarsum, Wommels en omliggende dorpen. Hoewel de stichting bij het samenstellen van de krant alle zorgvuldigheid heeft betracht, is zij niet aansprakelijk voor enige schade die kan voortkomen uit de inhoud ervan. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de Stichting Bolletongersdei worden overgenomen. Drukkerij: Hoekstra Krantendruk Emmeloord Stichting Bolletongersdei [email protected] www.bolletongersdei.nl

PAGINA 4

FRYSK KAMPIOENSKIP RINGRIDEN

Dé bloemist van Bolsward Meer waarde aan ruimte Roelofs maakt het mogelijk

Hoezo herfstblues! Bloemen van Iris heeft een winkel vol fleurigheid die kleur geeft aan dit grijze jaargetijde. Zo houdt u dat zomergevoel vast. En vindt u het te koud om de deur uit te gaan? Bestellen

Kantoor Steenwijk

kan ook via de site. En we bezorgen die

Lindehof 12 8332 VD Steenwijk T + 31 (0) 521 52 00 64 www.roelofsgroep.nl [email protected]

mooie bos gewoon bij u thuis.

Tevens vestigingen in Den Ham, Stadskanaal en Veenendaal.

waar speciaal normaal is.

Marktstraat 17 Bolsward / 0515 - 572525

bloemenvaniris.nl

Autobedrijf Bijlsma Wij zijn een universeel autobedrijf gelegen aan de snelweg A7 in Bolsward. U kunt bij ons terecht voor reparatie, onderhoud, APK, airco service. Wij bestaan sinds 1995 en beschikken over een ruime en moderne werkplaats. Tevens kunt u terecht voor nieuwe en gebruikte auto’s. Ook doen wij veel met de zogenaamde “zoekopdrachten”. Als de gewenste auto niet bij ons staat zoeken wij de auto elders.

De Marne 71 8701 PV Bolsward Telefoon 0515-580805 www.autobedrijf-bijlsma.nl

Aggie Modehuis

een prettig gevoel!

Hotel restaurant de Groene Weide is een hotel gelegen in het centrum van Bolsward. Ideaal voor wandel- en fietsliefhebbers. Het hotel beschikt over fraai ingerichte kamers met cv, tv, douche en toilet. Daarnaast hebben wij een sfeervol café met 2 biljarts.

Hotel de Groene Weide | Snekerstraat 2 | 8701 XD Bolsward Tel: 0515 - 572284 | www.hotel-degroeneweide.nl

Open dagen bij Modehuis Aggie op 18 en 19 september Voor iedere klant ligt er een mooie halsketting klaar

FRYSK KAMPIOENSKIP RINGRIDEN

PAGINA 5

Fries kampioenschap belooft spannende strijd te worden

Twee combinaties met twee titels

BOLSWARD - Wat de beide voorzitters van Het Friese Tuigpaard en de Friese Aanspanning betreft zijn Bolsward en Dokkum het ideale decor voor de afsluiting van de beide onderlinge competities. ,,Wat dat oanbelanget sitte we de kommende tsjien jier yn Dokkum en Boalsert hielendal te plak’’, aldus Aise Bouma van Het Friese Tuigpaard. Zijn evenknie van De Friese Aanspanning Leen Villerius beaamt dat volmondig. De wisselprijs, de Gouden Zweep , wordt uitgereikt door Mirjam Bak-

ker van gemeente Súdwest-Fryslân. Aan wie is moeilijk te zeggen. Het gaat om de vorm van de dag. Toch wordt de kampioen van vorig jaar, Jaap van Gunst met steekster Lutske Brouwer, door een aantal deelnemers als favoriet getipt. Op basis van de kampioenschappen van de afgelopen zes jaar zijn er in 2015 twee combinaties favoriet voor de titel, de Witmarsumers Sjerp de Jong met Ilse Koster als steekster van het Friese Tuigpaard en titelverdediger Jaap van Gunst met naast zich Lutske Brouwer. Deze combinatie is lid van de Friese Aanspanning en

afkomstig uit Oldemarkt. Sjerp de Jong schreef in 2012 en 2009 de titel op zijn naam. Jaap van Gunst vorig jaar en in 2011.

Barrage

Martin Gaastra toonde zich in 2014 een waardig vervanger van Sjerp de Jong die met gezondheidsproblemen kampte. Hij stuurde diens Wopke vaardig langs de palen zodat Ilse net als Lutske alle ringen stak en dus met de volle mep punten eindigde. In de daaarop volgende barrage miste Ilse Koster één ring waardoor zij naast de titel greep. Sjerp de Jong

keerde dit jaar terug in de sjees en heeft het goede spoor weer gevonden. Was hij op het Heamiel in Bolsward nog vierde, in Joure en Sneek eiste hij samen met Ilse Koster de zege op. Jaap van Gunst kwam in augustus o.a. in Appelscha, Oldeberkoop en Blokzijl aan de start. Hij werd daar achtereenvolgens tweede, derde en vijfde. Er zijn meer kapers op de kampioenskust. In 2010 veroverde Willem Eppinga uit Sondel samen met dochter Hendrina Anthonia de ti-

tel, in 2013 ging het kampioenschap naar Heerenveen toen Hendrikus ter Schure met Annemarie Reyenga de meeste ringen pakten.

Schoonste geheel

Behalve het ringsteken zijn er nog meer prijzen te verdelen. In Dokkum ging de prijs voor het Schoonste Geheel bij de Friese Aanspanning vorig jaar naar Wijtze Bootsma met Sanne Gerritsma naast zich. Tot schoonste geheel bij de krompanelen sjezen werd ‘it reau’ van Hendrikus ter Schure en Annemarie Rijengea uitgeroepen.

Tuigwedstrijd als ‘tussendoortje’ in Bolswarder binnenstad

Gouden Zweep inzet FK ringrijden BOLSWARD – De deelnemers aan het Friese Kampioenschap Ringrijden moeten zaterdag 19 september maar liefst zes maal langs de palen met ringen rijden. Pas dan is bekend welke koetsier en steekster zich een jaar lang Fries kampioen mogen noemen en met de wisselprijs, de Gouden Zweep, naar huis gaan.

parcours ringrijden aanrijroute

De veertien finalisten, de zeven toppers van zowel De Friese Aanspanning als van het Friese Tuigpaard, spannen hun paarden in op de Wilhelminalaan om dan om 15.00 uur aan hun defilé te beginnen. De combinaties worden voorafgegaan door leden van p.s.v. De Hanzeruiters. Zij presenteren zich met kleine aanspanningen en pony’s en enkele Friese paarden onder het zadel. Speaker Henk Dijkstra uit Workum introduceert alle deelnemers vervolgens voor het stadhuis. Zij rijden daarna via de Hoogstraat, de Marktstraat en de Jongemastraat naar het Broereplein, waarna de wedstrijd kan beginnen.

Puntentelling

De paarden moeten in een vlot draftempo langs de palen gaan en mogen vlak ervoor onder geen beding worden ingehouden. Twee juryleden staan op het parcours om het tempo van de deelnemers te beoordelen. Na twee ronden wordt een gemiddelde snelheid bepaald. Een deelnemer die

• Prijsuitreiking De Groene Weide

• Inspannen

Koningin Wilhelminalaan

Finalisten De top 7 van De Friese Aanspanning: (koetsier/steekster)

1

2

3

Johannes Landheer - Antje Landheer, Warten Lou v.d. Zwaag - Tineke Bloemsma, Oudega Hans de Ruiter - Ingrid de Ruiter, Bantega Jaap van Gunst - Lutske Brouwer, Oldemarkt Oebele Tiekstra - Willie Bouma, Drachten Bart Bosma - Margo Bosma, Ter Idzard Age Bijl - Jannie Bijl, Katlijk

4

De voorlopige top 7 van Het Friese Tuigpaard:

te langzaam rijdt, loopt strafpunten op. Datzelfde gebeurt als een paard in galop gaat, omdat zo de gemiddelde snelheid beïnvloed kan worden. In de eerste ronde zijn alle gestoken ringen 1 punt waard, in de tweede ronde 2 en de waardering loopt op tot 4 punten in de vierde ronde. Bij een ex aequo volgt een barrage. Na zes ronden worden alle punten opgeteld. Het publiek hoeft zich dan niet te vervelen, want de veertien deelnemers worden dan uitgenodigd voor een tuigwedstrijd. Doel daarvan is het paard zo mooi mogelijk te laten draven. Dit onderdeel wordt beoordeeld door Pieter Okkema uit Witmarsum en Roelof Bos uit Bolsward. Tijdens het ringrijden worden alle combi-

naties beoordeeld voor de verkiezing van het schoonste geheel. De jury, die dit jaar bestaat uit Hendrik Viëtor uit Itens, Akke Fopma uit Wommels en Roelof Bos uit Bolsward, kijkt daarbij naar de authenticiteit, rijtuig, tuigage, kleding van koetsier en steekster en eventueel passagier. Er is zowel een prijs voor het schoonste geheel van De Friese Aanspanning als van het Friese Tuigpaard. Zij krijgen een speciale prijs die is vervaardigd door Pracht & Ambacht. Overigens krijgen alle deelnemers een speciaal aandenken dat is gemaakt door Bloemhof Technisch Aannemingsbedrijf en beschikbaar wordt gesteld door Sporthuis A.P. v.d. Feer. Behalve bloemen krijgen ze bovendien een ‘Frysk Slokje’, aangeboden door Sonnema.

Dankzij boerinnen is ringsteken folkloristische traditie geworden Het ringrijden is in tal van landen al eeuwen oud. De folkloristische en rijke traditie stamt al uit 1743. De geschiedenis verhaalt dat keizerin Eugène van Oostenrijk op nieuwjaarsdag een ringsteek- wedstrijd organiseerde in de Hofburg bij Wenen. Niet meer sierlijke rijtuigen maar met zeven speciaal voor die dag gemaakte gouden karossen. Hofburg is nu de plaats waar de bekende Spaanse Hofreitschule (Hogeschool rijden) is gevestigd. Het is bij die ene keer in Oostenrijk gebleven maar tal van adel-

Word donateur van Bolletongersdei! Aanmelding als donateur van Stichting Bolletongersdei Dhr./mevr./fam. : ..................................................... Adres : ..................................................... Postcode en woonplaats : ..................................................... Telefoon : ..................................................... E-mail : ..................................................... Onze/mijn bijdrage zal zijn: € ...................................per jaar. De minimale bijdrage is € 10,00. Bankrelatie: Rabobank NL79RABO 0181081725 Handtekening : ..................................................... Inleveren bij Primera Bolsward

lijke families in het buitenland namen het idee over. Naast Nederland worden er nog altijd ringsteekwedstrijden gehouden Duitsland en Denemarken. In enkele regio’s daar wordt het zelfs als sport, dus met flinke geldbedragen, beoefend.

Sj. De Jong - I. Koster, Witmarsum S. Reyenga - Alice Reyenga, Joure A. v.d. Staal - A.v.d. Staal, Wiuwert W. Eppinga - A. Eppinga, Sondel H. ter Schure - An. Reijenga, Heerenveen R. Schoenmaker - E. Schoenmaker, Soest P. Kraak - M. Kraak, Oldemarkt Reserve: P. van Manen - A. Rispens, Twijzel Jaap van Gunst uit Oldemarkt werd vorig jaar in Dokkum samen met steekster Lutske Brouwer Fries kampioen. Op de foto reikt burgemeester Marga Waanders de Gouden Zweep uit aan de kampioenen. De prijs voor het schoonste geheel ging bij de sjezen naar Hendrikus Terschure uit Heerenveen en bij de andere aanspanningen naar Wijtze Bootsma uit Franeker.  Foto: De Friese Aanspanning

Fotowedstrijd Bolletongersdei

Ringsteken was in de 18e en 19e eeuw één en al pracht en praal. Van de gouden karossen in 1743 is nog één te bewonderen in een museum in New York. Daar staat ook de eerste sjees, een onderstel met daarop een soort stoel. De naam sjees is dan ook een afgeleide van het Franse woord chaise (stoel). Was het eerst de adel die zich vooral bezig hield met het ringsteken, later waren het vooral de welgestelde boeren. Beter gezegd, de boerinnen wilden bij een harddraverij niet alleen toekijken maar ook een ‘’eigen’’ wedstrijd. Zo kwam het ringsteken in stad en dorp. Zeeland, Noord- en Zuid-Holland en Friesland kennen een rijke traditie maar wel met verschillende regels. In Zeeland en delen van Zuid-Holland is ringsteken vaak ‘’onder de man’’ ofwel zittend op meestal een boerenwerkpaard In galop gaan de mannen door de baan om met een lans een ring te steken die is opgehangen aan een ijzeren bus. Wanneer meerdere deelnemers hetzelfde aantal ringen hebben gestoken volgt het zogenaamde kampen. Hierbij wordt de ring steeds verkleind. Wie de ring mist, valt af.

Galgen en sabels

In Friesland en Noord-Holland is ringsteken veelal met paard en rijtuigen. Wedstrijden met krompanelen sjezen en of authentieke rijtuigen en in originele klederdracht. Spreken we in Friesland over handjes en pistolen, in Zuid- en Noord-Holland van galgen en sabels. Dat is niet zo vreemd want het is afgeleid van de vroegere steekwedstrijden door de adel. .

Maak jij de mooiste foto op Bolletongersdei? Stuur je inzending naar [email protected] en misschien val jij in de prijzen!

PAGINA 6

FRYSK KAMPIOENSKIP RINGRIDEN

‘Ik tocht: ik pik se allegearre...’ WITMARSUM -Sjerp de Jong en Ilse Koster zijn ‘betûfte ringstekkers’. Ze wonnen het Frysk kampioenskip in 2009 en 2012 en doen 19 september opnieuw een gooi naar de titel. ,,Kânsen? Och juh. As Ilse wat yn foarm is. Se moat se allegear stekke, dêr komt it op del. Elkenien hat kâns!’’

A

ls Gerda en Sjerp de Jong herinneringen ophalen komen uit alle hoeken van de kamer prijzen, krantenknipsels en foto’s tevoorschijn. Bij het bekijken van al die spulletjes, constateert Gerda de Jong: ,,Wat hawwe we al in soad moaie dingen belibbe mei de hynders. Sjoch, dit is in foto fan boargemaster Brok yn ‘e koets by syn yntocht yn Snits en hjir hast Chris Wassenaar achteryn.’’ Tussen de krantenknipsels foto’s van trouwritjes, het Vaderpaard waar De Jong aan meewerkte, ook programmaboekjes van CH Buitenpost met een fraaie foto van De Jong met een tweespan voor de sjees op omslag. Eigenlijk bijzonder dat juist zijn vrouw met die constatering komt, want het deelnemen aan ringrijderijen of tuigwedstrijden is bepaald niet haar hobby. Sterker. Ze staat duizend angsten uit als ze een keer zo’n evenement bijwoont. ,,Ik sjoch allegear apen en bearen. Nee, dat is niks foar my. Ik bin altyd bliid as alles wer goed gongen is.’’ Toch is ze beslist niet bang voor de beide paarden die nu naast hun huis, de vroegere kazerne van de Bereden Politie, aan de Van Aylvaweg in Witmarsum grazen. Toen Sjerp de Jong vorig jaar door zijn gezondheid uit de running was, nam zij moeiteloos

nen met het onder het zadel rijden van de paarden van De Jong. Het klikte en zo werd de paardensport hun gezamenlijke hobby. Zij haalde in de tussentijd haar mendiploma zodat ze ook kan deelnemen aan tuigwedstrijden in damesrubrieken. Tien jaar geleden hebben ze zich opgegeven voor de onderlinge competitie van Het Friese Tuigpaard. Samen schreven ze die jaarlijkse competitie drie keer op hun naam. ,,Ik hâld gang want ik wol net winne en dan letter praatsjes krije dat je net hurd genôch ride. Mar lse is tûk. Wy hawwe ien jier hân wêryn’t wy alle njoggen wedstriden wûnen en Ilse mar twa ringen miste. Onvoorstelbaar.’’

de verzorging van de dieren over. ,,Ik kin de hynders, mar as jo yn in stêd mei sa’n ringriderij meidogge, kin it ek troch oaren komme. Nee, my sjochst net op in seas.’’ Sjerp de Jong (73) gaat daarentegen altijd vol vertrouwen met zijn paarden op pad. ,,Ik ken de hynders, sy kenne my. Ik helje al jierren Sinterklaas yn hjir yn it doarp. Dan binne it allegear bern dy’t it hynder aaie wolle. Wopke hat al safolle meimakke, dy giet noflik op rêst stean.’’ Zijn liefde voor paarden heeft hij als joch op de boerderij van zijn vader meegekregen. Toen hij in 1967 een loonbedrijf begon, was er voor paarden in het werk natuurlijk geen plaats, maar tijdens een klus bij een boer kocht hij spontaan een Fries. Sindsdien kan hij zich geen leven zonder paarden voorstellen. ,,Ik ha wat menlessen yn Boeyenkamp folge, letter ek by Piet de Boer fan de Lânbouskoalle yn Oentsjerk.’’ De Jong deed zo nu en dan mee aan een ringrijderij in de buurt en fokte ondertussen elk jaar een of meerdere veulens. Een van zijn eigen fokproducten was Ruben, een hengst waar hij met genoegen en respect over praat. ,,Mei Ruben ha’k in kear meidien oan in dressuurwedstriid yn Koarnwert. Ik fûn dat it der net op

Gerda en Sjerp de Jong bekijken samen de talloze krantenknipsels en foto’s. Op tafel onder meer ook enkele prijzen die de Witmarsumer samen met Ilse Koster in de wacht sleepte. like, voltes as aaien en sa. Mar we wûnen wol it lintsje. Dat hynder hie show, dy koe gean, dy makke himsels grut.’’ Op dit moment staan er nog twee paarden in de wei: Wopke (Jelle) en Marrie-Lientje (Jochem 259) waarmee Sjerp de Jong begin juli in Joure de Gouden Swipe in de wacht sleepte in een wedstrijd van de Vereniging Friese Dravers. ,,Njoggentjin jier, mar fol fjoer en net te besjitten. Ilse hie ek yn Ljouwert meidwaan kinnen oan dy draverij op it Zaailand wêr ‘t de Kening by wie. Dêr mochten se allinnich mar mei in dekje ride, gjin seal, en dan is dit hynder net te hâlden.’’ Geplaagd door gezondheidsproblemen heeft hij vorig jaar

Gerda de Jong gaat dan wel niet mee, ze wacht thuis altijd op een telefoontje van Sjerp: ‘Hoe is it gongen?’ z’n activiteiten met de paarden op een laag pitje moeten zetten. Al is hij nog niet helemaal de oude, toch kan hij dit jaar weer zelf op de bok klim-

men naast Ilse Koster die de meeste voorbereidingen voor haar rekening neemt. Dorpsgenote Ilse Koster is dertien jaar geleden begon-

Sjerp de Jong had één keer ‘praatjes’ toen Ilse een paar ringen miste. Haar antwoord ligt voor de hand: ,,Dan ruilje wy in kear!’’ In Ferwâlde was het zover. Ilse Koster mennen, Sjerp de Jong steken. ,,Jo krije dan sa’n pistoaltsje en ik tocht: dy ringen pik ik allegearre. Gjin keunst oan. Mar ik hie presys de helte, wat foel dat my doe ôf. Dat dogge we dus net wer!’’ De ringrijderijen tijdens de Boerebrulloft in Joure en de Visserijdagen in Harlingen zijn favoriet bij Sjerp de Jong. ,,In moaie strjitte en altyd in hiel soad publyk. As der gjin kop oan de kant stiet, is der neat oan. Je dogge mei en wolle fansels graach winne, mar dat stiet net boppe-oan. Je dogge mei omdat je moai spul hawwe, foar de gesellichheid en omdat it machtich is om wat mei hynders te dwaan. Dat is in stikje rykdom.’’

Marieke Okkema van Stal De Mersken in Siegerswoude:

‘Soad fraach nei Fryske foallen’ SIEGERSWOUDE – Het gaat na de forse dip duidelijk bergopwaarts met de belangstelling voor het Friese paard. Marieke Okkema van Stal de Mersken stelt dat er nu eigenlijk al sprake is van schaarste. Er is veel vraag naar goede hengstenveulens, maar het aanbod is gering.

overdekte stapmolen, diverse paddocks, een buitenbak en longeercirkels. Er werken behalve de Okkema´s nog tien mensen op het bedrijf. ,,Dat binne hiel wat minsken, mar se binne allegear hurd nedich. Op ´t stuit sitte alle boxen fol en we binne hast elk wykein nei keuringen ta yn binnenen bûtenlân.’’

A

Dit jaar verzorgde De Mersken ruim 650 dekkingen, waarvan Tjalle met 260 het merendeel voor zijn rekening nam. De Mersken verkoopt paarden in binnen- en buitenland. Zo gaan er Friese paarden naar Amerika, Mexico, China en het Midden-Oosten. ,,Dêr is in goed papier minder belangryk: sy fine in Fries in moai hynder foaral fanwege syn behang. Dat is dêr suver it belangrykst.’

Drukker

ge Okkema (32) en Marieke Eppinga (35) groeiden beiden op in een gezin waar het paard een belangrijke plaats innam. Bij de Okkema´s in Wommels waren dat altijd al Friezen, bij de Eppinga´s in Ureterp eerst dravers totdat heit en mem Jan en Carolien Eppinga zich ook tot de Friezen ´bekeerden´. Zelf reed Marieke met succes pony´s en paarden naar de Z2 dressuur, het springen bleef op een laag pitje. Age kreeg als joch vaak pony’s ‘met een verhaaltje’ van zijn vader Pieter Okkema. Dieren die weer wat manieren bijgebracht moesten worden. ,,En as dat safier wie, dan waarden se wer ferkocht. Net altyd like leuk, mar je leare der wol in hiel soad fan.’’

De twee leerden elkaar in 2002 kennen tijdens een tuigwedstrijd in Wijnjewoude. Age met paarden van zijn vader, Marieke met paarden van dorpsgenoot Pieter Reitsma waar ze veel reed. ,,Der wie tugen en Age en syn heit wienen wat te let mei opjaan. Sa krige ik Age oan de telefoan. Dy

Vraag Age en Marieke op concours met voor de sjees de paarden Izak en Donar. Foto Karin Sevink daagde my út: wa’t wûn soe de oare traktearre. Spitigernôch wûn hy, mar hy traktearde op in jûntsje út en dat wie wol leuk.’’ Na enige tijd trokken ze in bij Age’s ouders op de Noeste Hoeve in Witmarsum. Marieke werkte net als Age in de trainingsstal, maar ze hield daarnaast haar baan als assistent accountant aan.

Wâldpyk

,,We ha dêr wolris om in pleats sjoen om wat foar ússels te be-

gjinnen, mar ik fyn dy hoeke fan Fryslân niks. Do moast in wâldpyk net rom útsicht jaan, dy wurdt dea-ûngelokkich. Ik wie dan ek út de skroeven doe’t Age dit plakje hjir yn Siegerswâld ek moai fûn.’’ In 2006 kochten ze daar een boerderij met ligboxenstal aan de Mersken waarin ze 26 paardenboxen creëerden. De doorbraak kwam in 2008 met de goedkeuring van de hengst Tsjalle 454 (Mintse 384). Thorben (Ielke 382) werd

een jaar later goedgekeurd en maakt nu samen met Jehannes (Tsjalle) en Bikkel (Beart 411p) het kwartet dekhengsten compleet.

keurde zoon van Tjalle en gefokt door Johannes Bakker uit Dedgum. De hengst was dit voorjaar algemeen kampioen op de hengstenkeuring.

Tsjalle en Thorben zijn hun eigendom, Jehannes voor een deel en Bikkel wordt gehuurd. Thorben is Mariekes favoriet: ,,Sa sjocht myn ideale Fries der út. Hy is atletysk, elegant en hat foar my genôch behang. Ik fal op sa’n type hynder, mar smaken ferskille fansels.’’ Jehannes is de eerste goedge-

Nieuwbouw

Vorig jaar is de oude boerderij na een zware storm vervangen door een nieuw stallencomplex met diverse facilitaire ruimtes. Dit jaar gaat met de bouw van een overdekte manege een grote wens in vervulling. Stal de Mersken beschikt dan over honderd boxen, een

Marieke Okkema constateert dat er op dit moment veel vraag is naar hengstveulens met goede papieren. ,,Se binne der net of de minsken wolle se noch net kwyt. Yn 2012 wiene der gigantysk minder foallen. Omdat dy jiergong sa lyts wie, binne der no ek minder foallen.’’ Age en Marieke Okkema zien de toekomst vol vertrouwen tegemoet. Het bedrijf loopt lekker en de kans is groot dat de stal op termijn wel in de familie blijft. Zoon Ymte (6) en dochter Ela (3) rijden beiden namelijk al op een pony. Wat dat betreft herhaalt de geschiedenis zich.

FRYSK KAMPIOENSKIP RINGRIDEN

PAGINA 7

Wommelsers Thijs en Akke Fopma vrijwilligers tijdens Bolletongersdei

‘It is in show, it moat trochrinne’

WOMMELS – Ga naar een evenement waar paarden voor de sjees, concours- of marathonwagen verschijnen en grote kans dat je daar Thijs en Akke Fopma uit Wommels treft. Meestal niet in het publiek, maar in functie. Of dat nou als ringmeester, starter of jurylid van het schoonste geheel is, ,,Wy sizze net gau ‘nee’ as minsken ús freegje te helpen.’’ Op 1 oktober zijn beiden actief bij de Bolletongersdei Ringrijderij. Hoewel. Sinds de drie kinderen Laura, Maartje en Frans het ouderlijk huis aan de dr. Sipke Stapertstrjitte hebben verlaten, bouwen ze de vrijwilligersklussen heel voorzichtig een beetje af. Thijs Fopma (58): ,,We wolle no wol in bytsje mear fan ús frijheid probearre te genietsjen.’’ Of dat lukt is nog maar de vraag, want beiden genieten juist volop van het vrijwilligerswerk. Vooral als het om paardensport gaat. Begin juli waren ze zo voor de 26ste keer present bij het ringsteken in Oldeberkoop. Thijs als starter, Akke zorgde ditmaal voor voldoende ringen bij de palen en het jureren van het schoonste geheel. Taken die beiden ook veelvuldig voor hun rekening

‘Us hiele gesin is sa’n dei yn tou’

nemen bij ringrijderijen van de Friese Aanspanning. Gaat het er bij ringrijderijen rustig aan toe, hoe anders is dat bij het marathonrijden. Als dat onderwerp ter sprake komt, gaat het hart van Thijs Fopma sneller kloppen en komt de Wommelser meer op de praatstoel. Hij was er al bij toen in 1988 voor de eerste keer een niet-officiële paardenmarathon werd georganiseerd in Kûbaard. Zeventien jaar zat hij samen met Akke volop in de organisatie. De Kûbaarder marathon is ter ziele, maar Anne Okkema gaf in 2006 in Britswert een vervolg aan het evenement met de Acht fan Jeth. Thijs en Akke waren meteen van de partij en hielpen dit

jaar mee aan de tiende editie. Akke Fopma: ,,Eins giet dat sa’n organisaasje it hiele jier troch mei it betinken fan nije hindernissen, it sykjen fan sponsors, regeljen fan muzyk en de catering en gean sa mar troch. Us hiele gesin is sa’n dei yn tou. ’’

Marathons

Thijs en Akke Fopma bij hun ‘bisteparkje’ achter hun woning aan de Dr. S. Staperstrjitte in Wommels. Foto boven: Anne Okkema met achterop de marathonwagen Thijs en Frans Fopma. Foto Henk Bootsma.

Wat Thijs Fopma betreft bleef het niet bij het helpen bij de organisatie van de marathon. Het klikt tussen hem en Anne Okkema zo goed dat hij al jarenlang vaste man is op de marathonwagen. Samen rijden ze jaarlijks meerdere wedstrijden. Als het vierspan voor de wagen komt, is zoon Frans tweede bakkenist. ,,Anne is as it op marathonriden oankomt monsterachtich goed. Hy wit presys wat it lije kin, bliuwt altyd rêstich en nimt gjin ûnnedige risiko’s. We witte presys wat we oan

mekoar hawwe en fertrouwe mekoar hielendal. Der is niks moaiers.’’ Samen op stap met de marathonwagen en de paarden, is hard werken en teamwork. Dat werd eens te meer bewezen tijdens de Caravan, een tocht die Anne Okkema maakte in Amerika. Een ‘uitstapje’ van 4000 km met twee vierspannen Friezen, om samen met stalhouder Gerard Paagman te bewijzen dat Friezen dat aankonden. Thijs Fopma kon twee weken mee op trektocht door de woestijn: ,,Anne hat net ien kreupel hân.’’ Teamwork is ook elke marathon waar Okkema aan deelneemt. Want behalve Thijs Fopma gaan ook Antsje Okkema en Akke mee. ,,Wy binne dan foar de gesellichheid en de catering. Dat is wol nedich, want Anne en Thijs hawwe altyd honger!’’

Overigens is het niet alleen paarden wat de klok slaat in Huize Fopma. Samen dansen ze al jarenlang bij de Boalserter Skotsploech en zijn ze betrokken bij de organisatie van het Dansfestival tijdens het Heamiel. Verder stond Thijs dit jaar voor de 30ste keer ‘by de hikke’ op de Freule en zat hij 25 jaar in het ijsclubbestuur. Akke Fopma: ,,As we efkes helpe moatte by de wandeltocht, dan dogge jo dat fansels.’’

‘Koesterje’

Door mee te helpen bij al die evenementen hebben de Wommelsers zo langzamerhand een heldere kijk op organiseren. Thijs: ,,As ik sjoch dat der ferbetterpunten binne, dan sis ik dat ek. It is oan de organisaasje as dy der wat mei docht.’’ Akke: ,,Frijwilligers, die moat-

te jo koesterje en yn de watten lizze. Dan bliuwe se, oars bist se samar kwyt.’’ Zelf hadden ze bijna dertig jaar Shetlanders, zodat hun kinderen mee konden doen aan ringrijderijen. De ‘Shetjes’ zijn vorig jaar vertrokken maar achter hun woning lopen nu geiten, konijnen, kippen, eenden en zwanen. ,,In lyts bisteparkje yn Wommels. Der komme in hiel soad bern geregeldwei lâns. Dy fine it prachtich. ´´ Donderdag 1 oktober beoordeelt Akke Fopma de originaliteit van de kostuums. Thijs is starter. ,,De reglementen binne wat logysker makke en de tiidkontrôle is oanpast. Dy stie sa krap dat it strafpunten reinde en dat levere allegear rekkenwurk op. Dy fertraging moat jo net hawwe, it moat trochrinne. Hurry up.’’

Verrassend programma BOOG Bolsward - De vier werkgroepen van BOOG (cabaret, film, muziek en theater) hebben weer tal van verrassingen in hun programma voor het seizoen 20152016. Cultuurliefhebbers, die van theater, kleinkunst, film of muziek houden, hoeven dit seizoen echt niet naar de grote theaters in Friesland, want dichtbij huis vinden de komende maanden weer een aantal bijzondere voorstellingen plaats. Een seizoen dat al op 10 september begon met de openingsfilm van het seizoen ,The Salt of the Earth’ en dat eindigt op 22 april met de indrukwekkende theatervoorstelling ,Life is Beautiful’ van Pier 21 met Klaasje Postma en Pauli Yap. In de tussenliggende maanden presenteert de werkgroep cabaret in Ons Gebouw voorstellingen van onder andere Martijn Koning ,Koning van de Lach’; De Partizanen; Katinka Polderman met ,Polderman Tiert Welig’; de Cameretten Finalistentour; Dolf Jansen met ,Hardverwarmend’; Droog Brood met ,Kissy, kissy’ en een avond met alleen maar winnaars van diverse cabaretfestivals, zoals Kiki Schippers, Anne Neuteboom en Pieter Verelst.

Muziek

BOOG muziek, die haar concerten op de zondagmiddag in de Doopsgezinde kerk organiseert, start op 27 september met Jazzy Passion, waarna tot en met april 2016 maandelijkse concerten op het programma staan. Na het openingsconcert van Jazzy Passion volgen concerten van de Oldehovekapel, Desert Snow, Di Gojim, de vocale mannengroep “Sânman & Sikke”, leerlingen van het CVK & Muziek en amusementsorkest Andante.

Sânman & Sikke komen op uitnodiging van BOOG naar Bolsward. naar de voorstelling ,Grûn’ van Tryater in De Lawei. Diezelfde maand, 27 november, komt Tet Rozendal met de voorstelling ,Nachtvlinder’ naar het Marne Theater.

Theater

Nico Dijkshoorn opent op vrijdag 16 oktober het programma van het Marne Theater, waarna het Marne Theater begin november op reis gaat

Nico Dijkshoorn. Foto Annaleen Louwes

In 2016 vullen achtereenvolgens Debby Petter, Theo Smedes en Tryater de planken van het Marne Theater. De laatste voorstelling van het seizoen voor het Marne Theater is ,Life is Beautiful’ van Pier 21 met Klaasje Postma en Pauli Yap.

Film

Tweemaal per maand draait Filmhuis Bolsward een meestal - actuele film. Na de openingsfilm volgen in september en oktober nog ,La famille Bélier’ en Cobain, montage of heck. Het verdere programma van het Filmhuis Bolsward is te vinden op op www.boog-bolsward.nl Dat geldt trouwens ook voor alle andere informatie, over data, tijden, voorverkoop, reserveren, enz. van theater, muziek en cabaret.

PAGINA 8

FRYSK KAMPIOENSKIP RINGRIDEN

Beleef, ONTDeK eN PROef SONNema!

Gas- en waterleiding Sanitair Elektra Zinkwerk Dakbedekking Centrale verwarming Airconditioning

De Ward 31 8701 MB Bolsward Tel: 0515-572671 e-mail: [email protected]

Geniet, maar drink met mate. - Geen 18, geen alcohol.

Standhouders Bolletongersdei

BE

DRIJVEN

I

GERLSMA

M

EC

H A N I S AT

E

LA

NDBOUW Untitled-1 1

BV

WORKUM 0515-543210 - NIJLAND 0515-569450 www.gerlsma.nl

REITSMA Tel: 06-53845439

21-01-2008 21:36:46

Rabobank sponsort ook uw manege. Rabobank. Een bank met ideeën.

www.rabobank.nl/sneek-zwf

1 OKTOBER

FRYSK KAMPIOENSKIP RINGRIDEN

PAGINA 9

Vooruitblik op Bolletongersdei BOLSWARD Bolletongersdei is te mooi om in de vergetelheid te raken. Daarom heeft de gelijknamige stichting een gevarieerd programma opgezet. Dit jaar compleet met het FK ringrijden, maar ook net als voorheen met stieren op de Nieuwmarkt, kermis, de Bolle Muziekavond en een uitgebreid educatief programma voor de jeugd. Leerlingen van het Marne College en van de vier basisscholen zijn donderdag 1 oktober helemaal of gedeeltelijk vrij van school. Het Frysk Kampioenschap Ringrijden op zaterdag 19 september is dit jaar het eerste programmaonderdeel van de stichting. Woensdag 30 september beginnen de activiteiten rond Bolletongersdei met de opening van de kermis op Plein 1455. De kermis blijft t/m zaterdag 3 oktober. Donderdag 1 oktober is er van 8.00 tot 16.00 uur een grote warenmarkt in de Bolswarder binnenstad. Om alle koopjes en speciale aanbiedingen aan de man te brengen, halen de standwerkers het onderste uit de kan: hoe meer volk voor de kraam, hoe beter de omzet. Degene die het mooiste verhaal heeft en goed verkoopt,

Warenhuis) en bestgaand tuigpaard (Sporthuis A.P. v.d. Feer) Vrijdag zetten de Bolswarder middenstanders hun beste beentje voor met prachtige aanbiedingen tijdens de Bolle’s Muzikale Koopavond vanaf 18.00 uur. Ondernemers zorgen in, bij en door winkels voor muziek. Zaterdag wordt een vroegertje voor ouders met kinderen die spulletjes willen verkopen op de kinderbraderie in de Broerekerk. Want ‘de markt’ gaat al om 8.00 uur open en duurt tot 13.00 uur. Vanaf 11.00 uur staat op het Broereplein een springkussen. In het kader van de Landelijke Open Dag Dierenartsen houdt Dierenartsenpraktijk Bolsward van 10.00 tot 14.00 uur open huis.

Bolletongersdei was lange tijd alleen alleen een uitgebreide warenmarkt. De Stichting Bolletongersdei wil veel meer elementen aan het evenement toevoegen om zo Bolsward als ‘suvelstad’ nadrukkelijker op de kaart te zetten. Foto Henk Bootsma wordt aan het eind van de dag onderscheiden als winnaar van het Standwerkersconcours.

Bollekeuring

Op de Nieuwmarkt gaat om 9.00 uur de Bollekeuring van start. Leerlingen van het Sneker Nordwin College verzorgen bij de stieren infopanelen met daarop allerlei informatie

over fokgegevens van de dieren. Intussen hebben de standhouders hun tractoren, landbouwmachines en handelswaar uitgestald in stands op de Nieuwmarkt, het Skilwyk en het Raadhuisplein. Ook hier assisteren leerlingen van het Nordwin College. Het publiek kan tussen 11.00 en 15.00 elk

uur een gokje wagen bij het draaiend rad. Voor kinderen staat er een tractorspringkussen op de Nieuwmarkt opgesteld.

Rabobank Ringrijderij

’s Avonds om 19.00 uur begint de Rabobank Ringrijderij in de binnenstad. Deze ringrijderij staat open voor iedereen die met een aangespannen wagen

wil deelnemen, sjezen, maraton- of concourswagens of de welbekende Miedema karren. Het kan allemaal. Inzet is de Zilveren Zweep die door de Rabobank beschikbaar wordt gesteld. Daarnaast zijn er prijzen voor het Schoonste Geheel Fries ras (Bloemenhuis Iris), Schoonste geheel andere rassen (Sikma’s

Terwijl er in samenwerking met Jumbo Kooistra van 13.00 tot 17.00 uur een spelletjescircuit bij winkels in de binnenstad wordt gehouden, verzorgen de jeugdige menners van Lyts Mar Krigel en de Hanzeruiters diverse activiteiten op de afgesloten Gysbert Japicxlaan. Jong en oud gaat ringsteken, zowel in een karretje als onder het zadel. Dit onderdeel wordt mede mogelijk gemaakt door Poiesz Supermarkten, Welkoop, Tuincentrum Bolsward, Ruitershop Burgwerd en Suzan Witteveen Paarden.

Rondleiding Hochwald

Speciaal programma voor de schooljeugd Voor de 265 leerlingen van de groepen 5 en 6 van de vier basisscholen in Bolsward, leerlingen van het Marne College en het Sneker Nordwin wordt in het kader van Bolletongersdei een educatief programma verzorgd. Dierenarts Jan Siebren Duiven van Dierenartsenpraktijk It Griene Hert in Wommels, Witmarsum en Harlingen geeft uitleg over het proces van de melk, getiteld Van gras tot Glas. Hij doet dit in de week voorafgaand aan Bolletongersdei. Kinderen kunnen een leuke prijs winnen in een kleurwedstrijd. Het programma op de basisDit onderdeel wordt afgesloten met ponyritjes op het schoolplein in samenwerking met Suzan Witteveen Paarden uit Bolsward. De groepen 5/6 van De Opbouw, De Bron, De Blinker en de Sint Maarten hebben daarvoor al een lessenserie gevolgd. Die activiteiten staan in het teken van een thema, zoals ´Wie was er eerder, de kip of het ei´, ´Groen Doen´ en ´Eten om te groeien´. Enkele scholen gaan op excursie naar een boer met scharrelkippen, een veeteeltbedrijf en een akkerbouwbedrijf.

Nordwin College

Leerlingen van het Nordwin College in Sneek zijn eveneens actief betrokken bij Bolletongersdei. De MBO-studenten ondersteunen dit jaar onder meer de standhouders. De afdeling Veehouderij zet

Donateursactie Bolletongersdei De Stichting Bolletongersdei heeft als doelstelling om deze bijzondere dag, die ver teruggaat in de Bolswarder traditie, in de toekomst nog steviger op de kaart te zetten. Om dat mogelijk te maken houdt ze een donateursactie. (Info:www.bolletongersdei.nl)

jonge, toekomstige veehouders en medewerkers in om het imago van de melkveehouderij een ‘boost’ te geven. Het zijn de gastheren en -dames op deze dag, herkenbaar aan de Nordwin outfit. De studenten hebben zich verdiept in vererving en kunnen et publiek uitleg geven over de verwerking van ‘Van Gras tot Glas’. Hierbij komt ook de mechanisatie aan de orde. De leerlingen van het Nordwin College en van het Marne College in Bolsward gaan in de week voorafgaand aan Bolletongersdei op bezoek bij Hochwald. Behalve een rondleiding beoordelen ze daar ook producten die in het bedrijf worden gemaakt. De excursie vindt plaats in het kader van de beroepsoriëntatie.

AGENDA • •

• •

• • • • • •

18 sept: Modeshow Broerekerk, 19.30. 19 sept: Open dag en demonstraties Brandweer Bolsward, 13.00 uur. 19 sept: Donia’s Ringrijderij, Wommels, 11.00 u. 10 okt: Troljeugdwedstrijd A.P. v.d. Feer (hardlopen) 20/21/22 nov. Skibeurs A.P. v.d. Feer 28 nov.: Roofviswedstrijd 29 aug: Dumping Day 11 nov.: Sint Maarten 14 nov.: Intocht Sinterklaas 30 nov.: Sinterklaasloop LAB

Ringsteken met een vlot dravend paard valt beslist niet mee. Foto Henk Bootsma

75 jaar Donia’s ringrijderij WOMMELS - P.S.V. De Donia’s in Wommels e.o. viert 19 september haar 75-jarig jubileum met een extra feestelijke ringrijderij. De ringrijderij begint om 11.00 uur. 75 jaar geleden, op vrijdagavond 2 augustus 1940, kwamen acht heren bij elkaar onder wie Minne Y. en Durk Y. Sjaarda en Hans Hofstra. In de keuken van Sjaardastate onder Easterein werd toen een Landelijke Rijvereniging opgericht. Dit alles gebeurde ‘onder het genot van een glaasje ranja met een koekje’ zo staat te lezen in de notulen. De eerste ringrijderijen werden gehouden na de jaarlijkse veekeuring in Wommels. Het ledental groeide gestaag. Enkele leden zoals Cees Baarda, Thys van der Weide, Jan Dijkstra en Corrie Dijkstra Bonnema waren ook zeer actief bij de toneelvereniging.

In 1967 had de vereniging slechts twee rijdende leden en werd de ponyclub in het leven geroepen. De toneelvereniging ging zelfstandig verder onder de naam Toanielselskip Wommels. Momenteel is P.S.V. De Donia’s nog geen grote club, maar dat belet het huidige bestuur niet om van het 75- jarig jubileum een feestelijke happening te maken. Het bestuur roept alle deelnemers op om zo mooi, origineel of zo creatief mogelijk verkleed te verschijnen bij de ringrijderij en de keuringen.

Na afloop van de ringrijderij vinden in Wommels keuringen van bestgaande paarden en pony´s, aangespannen en onder het zadel plaats in diverse rubrieken plaats. Op de foto Monique de Jong. Foto Henk Bootsma Men voerde in 1949 bij de prijsuitreiking van het ringrijden in Itens en Wommels het

eerste toneelstuk ‘Cupido yn ‘e Kapwein’ op. Het werd het begin van een lange traditie.

Voor de mooiste creaties is er een prijs. Ook ontvangen de deelnemers en vrijwilligers een kleine attentie als herinnering aan deze bijzondere dag. En dan, als klap op de vuurpijl, zullen de rijdende leden zich van hun beste kant laten zien op het keuringsveld. Meer informatie is te vinden op de site www.dedonias.nl.

PAGINA 10

FRYSK KAMPIOENSKIP RINGRIDEN

ASBEST-INVENTARISATIERAPPORT nodig? Voor een vrijblijvende offerte kunt u contact opnemen met: Feike Bruinsma Hitzumerweg 1 8806 TR Achlum T (0517) 452323 M 06-51 32 82 81 M 06-53 89 50 01 E [email protected] I www.best4best.nl

Best

best Asbestinventarisatie Asbestinventarisatie Projectbegeleiding Projectbegeleiding Milieukundig advies Milieukundig advies

Feike Bruinsma

Adviseur en inspecteur asbest (DIA)

Hitzumerweg 1 8806 TR Achlum Heeft u last van klachten aan het bewegingsapparaat? Chiropractie kan hierbij verlichting bieden. Voor behandeling van onder andere: hoofdpijn schouderklachten nek en rugklachten lage rug klachten hernia bekkeninstabiliteit tinteling of uitstraling in armen/ benen

huilbaby’s heup en bil klachten tenniselleboog

T (0517) 452323 M 06-51 32 82 81 E I

[email protected] www.best4best.nl

Wij behandelen met behulp van zachte technieken ook zwangere vrouwen met bekken, bil en lage rug klachten. Effectief en veilig. Smidsstraat 5 Unit 29, 8601 WB Sneek 06- 46852461 Kijk voor meer informatie op: www.rugzonderpijn.nl

Hét adres voor...

tuin & dier

Welkoop is van oudsher hét adres voor alles wat met het buitenleven te maken heeft. Met meer dan 150 winkels in Nederland bieden wij een compleet assortiment kwaliteitsproducten voor tuin, dier en buitenleven! Denk onder andere aan planten en zaden, tuingereedschap, functionele recreatie- en werkkleding, diervoeding en -verzorging. Daarnaast hebben wij het grootste vuurwerkassortiment in de maand december. Wij bieden producten en diensten aan om mensen te kunnen laten genieten van tuin en dier, waarbij optimaal verzorgen van tuin en dier centraal staat. Welkoop is een onderscheidend merk door hoge kwaliteit en een goede service. Voor een eerlijke prijs én een uitgebreid assortiment kun je bij ons terecht. Voor een uitgebreid advies ben je bij ons ook aan het juiste adres. Bovendien kun je als klant extra voordeel krijgen met onze klantenpas.

Toeleverancier voor de metaalindustrie - RVS, Aluminium en Staal, die zich richt tot de engineering, lasersnijden, zetten, walsen en produceren van diverse technische producten en constructies voor o.a. de zuivel-, off-shore-, kunstof-, en agrarische industrie.

Tot snel in onze winkel!

Technisch Aannemings Bedrijf Bloemhof BV De Marne 31 8701 PV Bolsward Telefoon 0515-577868 vwww.bloemhofbolsward.nl [email protected]

BOLSWARD Industriepark 11 Tel.: 0515 - 572351

FRYSK KAMPIOENSKIP RINGRIDEN

Veekeuring Workum zit in de lift

WORKUM – De Veekeuringscommissie Workum vierde in 2000 haar honderdjarig bestaan. Na dat jubileum kreeg de jaarlijkse veekeuring de groei weer te pakken. Woensdag 23 september staan de zwart- en roodbonte koeien en kalveren weer ‘te pronk’ op De Merk in Workum. De keuring is het begin van een dag vol activiteiten. Duidelijk is dat de Workumer keuring al voor 1900 te hooi en te gras verschillende edities beleefde. De toenmalige Friesche Maatschappij van Landbouw speelde bij het ontstaan een belangrijke rol. Zo ontstond aan het eind van de 19e eeuw een cyclus die doorging tot diep in de 20e eeuw. Zo’n keuring bood boeren gelegenheid om op bepaalde eigenschappen, bijvoorbeeld exterieur of melkgift te selecteren. Vooral toen in 1874 het Nederlands Rundvee Stamboek en in 1879 het Friesch Rundvee Stamboek waren opgericht, nam het aantal regionale keuringen een vlucht. De jaarlijkse stierenkeuringen werden heuse publiekstrekkers met kijkers – en kopers - uit alle delen van de wereld. Bekroonde stieren gingen

voor soms fabelachtige prijzen naar het buitenland. In 1907 werd de stier Cesar van J.H. Swart uit Workum, de reservekampioen van Workum, naar Japan verkocht. In de loop van de jaren zeventig van de vorige eeuw stierven de meeste keuringen een stille dood. Boeren hadden geen tijd en belangstelling meer. Waarom Workum juist wel bleef, is niet bekend. Misschien een verregaand historisch besef? Feit is dat Workum na een aantal magere jaren qua aanvoer sinds 2000 mede dankzij de regionale kalverfokclub, de groei qua aanvoer weer te pakken heeft. Het schijnt trouwens dat de destijds door boeren veel geraadpleegde Starings-almanak, een soort zakagenda met kalenderbladen, tabellen en andere nuttige informatie, een rol heeft gespeeld bij het ontstaan van de Workumer keuring. In 1903 zou er geen keuring worden georganiseerd, maar toen bleek dat de secretaris van de Friesche Mij afd. Workum vergeten had een handboekje te bestellen, werd besloten om voor het bespaarde bedrag een keuring te houden. Sindsdien is er sprake van een alleen door de beide oorlogen

onderbroken cyclus. Al die jaren zijn het programma en de locatie van Kokedei niet noemenswaardig veranderd. Dat geldt niet voor de manier van keuren. Tot de jaren vijftig werd het vee ‘op stand’ aangebonden aan hekwerken gekeurd. De laatste zestig jaar worden koeien individueel voor de jury gepresenteerd en maken de dieren een rondgang in de ring. Tegenwoordig wordt alleen nog rundvee gekeurd, stieren en stierkalveren worden niet meer aangevoerd. Ook is sinds een paar jaar het slachtvee van slager Blom, al sinds 1854 in Workum gevestigd, niet meer aanwezig. Dat geldt ook voor schapen, geiten en varkens. Verrassend is in de laatste decade de opkomst van de roodbonte dieren, volgens onderzoekers de oorspronkelijke kleur van het Friese vee. Op de veekeuringsdag zijn er kampioenschappen voor kalveren, jonge en oude koeien en bedrijfscollecties. Verder zijn er titels voor de koe met de beste uier. Alle kampioenen mogen tot slot nog eenmaal voor de jury paraderen om te horen welk dier wordt uitgeroepen tot kampioen van de dag. Al vanaf de beginjaren van de keuring is er aandacht geweest voor het

paard. Boeren brachten hun koeien met paard en wagen naar de keuring en meenden dat er ook wel een competitie voor de edele viervoeters kon worden gehouden. Workum heeft daardoor nu een nationaal bekend concours hippique. Vroeger werden de paarden ’s morgens eerst aan de hand voorgebracht op het Noard en Súd. ’s Middags werden ze aangespannen gekeurd. De keuring aan de hand verdween al vrij vlot van het programma en zo ontstond het huidige concours hippique, altijd met deelname uit de hele provincie en nu zelfs van daarbuiten. De top van het Nederlandse tuigpaardenwereldje presenteert zich maar wat graag op dit concours. Want niet alleen is het strijdtoneel, de in 1875 gedempte Wimerts op het Súd, uniek, ook de vele duizenden toeschouwers vormen een ambiance die rijders en paarden extra motiveren om het onderste uit de kan te halen. De laatste jaren is een van de hoogtepunten van het middagprogramma de strijd om het kampioenschap van Friese paarden onder het zadel. Daarnaast vindt in Workum de slotwedstrijd plaats van de competitie om de Provinsje Frys-

PAGINA 11

lân Priis. Dit is een initiatief van de concoursverenigingen van Dokkum, Drogeham, Garijp, Bûtenpost, Rijs en Workum en de Provinsje Fryslân.. Na meer dan 25 jaar is een eind gekomen aan de gondelvaart in de Dolte. Daarvoor kwam een groot vuurwerk in de plaats, dat onder het genot van een oliebol van de fa. Koopal uit Leeuwarden gevolgd kan worden. Die oliebollenkraam hoort bij Kokedei net als de koeien, kalveren en paarden. Inmiddels al 95 jaar… Foto’s: Haantjes Fotografie

PROGRAMMA 5.00 uur: aanvoer koeien en kalveren op de Merk 9.00 uur: aanvang keuringen 13.00 uur: Nat. Concours Hippique op It Súd met 10 rubrieken tuigpaarden en de finale van de Provinsje Frysl&an Priis en it Kampioensskip Fryske Hynders &under it sadel. 14.00 uur: kampioenskeuringen kalveren en koeien 20.30 uur: vuurwerk

Sc Bolsward sluit een periode van drie jaar fuseren af:

‘Hét moment om echt vooruit te kijken’ BOLSWARD - Sc Bolsward bestaat nu drie jaar en zolang is Arno Wip ook voorzitter van de club. Een hectische periode die vooral bestond uit het leiden van tamelijk gecompliceerde fusieprocessen. Eerst sloegen Bolswardia en CAB de handen ineen om samen te smelten tot Sc Bolsward en sinds dit seizoen heeft ook RES zich bij de club aangesloten. Bolsward heeft nu één grote, gezonde voetbalclub met meer dan duizend leden. Het fusietijdperk is nu definitief afgesloten. Het is nu tijd te gaan naar de basis: het voetbal.

We denken dat we uiteindelijk met onze standaardteams op een behoorlijk hoog niveau kunnen spelen. Bij de mannen (zaterdag en zondag) moet de 2e klasse haalbaar zijn. Bij de dames de 1e klasse en de jeugdteams de hoofdklasse. Foto: H. Eijer

H

et is een hele klus geweest, blikt voorzitter Arno Wip terug. Geen eenvoudige klus, maar, voegt hij daar onmiddellijk aan toe, wel een interessante en boeiende klus. Een klus die begon met het samensmelten van de voormalige Bolswarder voetbalbolwerken Bolswardia en CAB en die het afgelopen seizoen is afgerond met de toetreding van RES tot Sc Bolsward. Hoewel hij niet te lang bij het verleden stil wil staan, kijkt hij toch met genoegen terug op die periode. ,,We hebben in een relatief korte periode toch heel veel bereikt. Het is natuurlijk niet niks om drie verschillende organisaties die dan wel het voetballen gemeen hebben, maar qua achtergrond en organisatie totaal verschillend van elkaar zijn, samen te smelten tot één grote nieuwe club. Verenigingen die al vele tientallen jaren

die in de Bolswarder samenleving waren geworteld en die alle drie hun eigen sfeer, mentaliteit en geschiedenis meebrachten. Het is dan ook een buitengewoon knappe prestatie wat al die betrokken verenigingsmensen tot stand hebben weten te brengen. Daar kun je alleen maar respect voor hebben en trots op zijn.”

Het begint pas

Dat betekent niet dat het werk nu gedaan is. Sterker nog, nu begint het pas volgens Wip. ,,De organisatorische basis

is er nu. We zijn nu echt allemaal bij elkaar. Nu moeten we er aan werken om ook echt één vereniging te worden met een eigen karakter waarbij iedereen zich thuisvoelt. En dat zonder dat daarbij de rijke geschiedenis van die drie voormalige verenigingen uit het oog wordt verloren. Die is er natuurlijk gewoon en die moeten we koesteren. Daar komen we tenslotte vandaan. Maar we moeten er niet in blijven hangen.” Dus is er een meerjarenplan gemaakt, een toekomstvisie. Een plan dat volgens Wip

geen dode letter mag en zal worden. ,,Het meerjarenplan is de leidraad. Het geeft aan waar we over 15 á 20 jaar willen staan. Op basis daarvan maken we steeds nieuwe jaarplannen waarin de stappen die dan gezet moete worden vastleggen. Het gaat dan echt om heel praktische zaken die goed toetsbaar zijn. Hebben we onze doelen gehaald? Zo niet? Waarom niet en wat gaan we daar aan doen? Heel transparant allemaal naar de leden toe. Die hebben het uiteindelijk allemaal voor het zeggen.

Zij zijn de vereniging. Het bestuur is slechts een clubje passanten.”

Speerpunten

De speerpunten voor de korte termijn zijn helder. De basis van de organisatie staat en het is zaak om die verder uit te bouwen, stelt Wip. ,,We zijn bezig de horeca verder te professionaliseren, maar ook zaken zoals het materiaalbeheer en de opleiding. We starten nu met een voetbalschool voor meiden, maar die moet er ook voor jongens komen. Verder willen we voor iedere

groep gediplomeerde trainers hebben staan. Trainers ook die echt binding hebben met het voetbal in Bolsward. Voor de continuïteit van de opleiding is dat van groot belang. Daarom bieden wij onze trainers allerlei opleidingsmogelijkheden aan. Voor de trainers van de presentatiesteams vinden we het van belang dat zij echt binding hebben met de club en weten wat er in alle gelederen speelt. We denken dat we uiteindelijk met onze standaardteams op een behoorlijk hoog niveau kunnen spelen. Bij de mannen (zaterdag en zondag) moet de 2e klasse haalbaar zijn. Bij de dames de 1e klasse en de jeugdteams de hoofdklasse. Zonder betrokkenheid en gevoel voor de club kunje die doelen niet bereiken.” Verder gaat de club zich inzetten voor 60-plusvoetbal en wordt er hard gewerkt om het G-voetbal (voetbal voor mensen met een beperking, red.) van de grond te krijgen. ,,De basis voor de toekomst van het voetbal in Bolsward ligt er. Nu wordt het een kwestie van uitbouwen en het verstevigen van die basis. Sc Bolsward moet samen met andere verenigingen, maar ook met de scholen, de gemeente en andere maatschappelijke organisaties zorgen dat sport een onmisbaar bindmiddel van de Bolswarder samenleving is en blijft en dat sport voor iedereen op elk niveau toegangkelijk is. Dat is uiteindelijk onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. En die nemen we graag.” Max van den Broek

PAGINA 12

FRYSK KAMPIOENSKIP RINGRIDEN

Raadsma wenst alle ringrijders een IJzersterk kampioenschap toe!

NATIONAAL CONCOURS HIPPIQUE DOKKUM E.O. VERENIGING ”HET FRIESE TUIGPAARD”

DE FRIESE AANSPANNING

NATIONAAL CONCOURS HIPPIQUE DOKKUM E.O. VERENIGING ”HET FRIESE TUIGPAARD”

DE FRIESE AANSPANNING

deze aanbieding is geldig tot 31 december 2015