Sint-Janscentrum. In deze seminariekrant vindt u een verslag van belangrijke activiteiten in het seminarie en in het bisdom over de periode

Sint-Janscentrum U I T G A V E

2 0 1 4

V A N

H E T

S I N T- J A N S C E N T R U M

DE ZOETE PLICHT VAN HET GEDENKEN

I

n deze seminariekrant vindt u een verslag van belangrijke activiteiten in het seminarie en in het bisdom over de periode van een jaar. U zult merken dat we kunnen terugzien op veel mooie momenten, maar dat we in deze periode ook van twee ons zo dierbare bisschoppen, van Monseigneur Bluyssen en van Monseigneur Lescrauwaet, afscheid hebben moeten nemen. Door deze krant geven wij u de kans het kerknieuws dat zo vlug voorbij gaat nog eens rustig te hernemen. Niet alles tegelijk, maar in het verloop van de tijd. U zult daarbij stap voor stap tot de conclusie kunnen komen dat het SintJanscentrum een belangrijke plaats inneemt in het geheel van ons bisdom. Vaak verbonden met de Kathedraal. De voorbeeldkerk van het bisdom. Hier beleven wij lief en leed, hier krijgen wij telkens weer in ons gebed en in het vieren van de H. Eucharistie van God de kracht om door te gaan. Wij leggen het verleden vast in deze krant, opdat we gehoor kunnen geven aan onze dierbare plicht van het gedenken. Wij gedenken hoe de levende God in ons midden aan het werk is. Graag dank ik allen die het seminarie door te bidden, te werken en te offeren toekomst geven. mgr. drs. a.l.m. hurkmans bisschop van ’s-Hertogenbosch

t seminarie huisvest Het Sint-Janscentrum dat he en onderdak biedt, en vele initiatieven ontplooit t geloofsleven is een weldaad voor he in de kerk van ons bisdom.

© Servizio Fotografico de ‘l.O.R.’

Mgr. Hurkmans in een geanimeerd geprek met paus Franciscus.

n priester De opleiding tot het ambt va erkt door het kenm wordt ook héél bijzonder ge Christus en ervaren en begrijpen van zijn Blijde Boodschap.

1

PRIESTERWIJDING IN OVERVOLLE KATHEDRAAL

O

p zaterdag 25 mei 2013 vond in de kathedrale basiliek van St. Jan Evangelist te ’s-Hertogenbosch onder grote belangstelling de priesterwijding plaats van Harm Eskes, Peter Koen en Bart Theunissen door mgr. drs. A.L.M. Hurkmans. Terwijl grote groepen mensen de kerk binnentrokken beierden de grote klokken van de kathedraal hun feestelijke klanken over de Parade uit. Het bracht de talrijke bezoekers in de juiste stemming om de plechtigheid met ingetogenheid te volgen. WELKOMSTWOORD Plebaan mr. drs. J.G.N.M. van Rossem heette de aanwezigen welkom. “Het jaar 2013 heeft ons in zijn eerste maanden allerlei nieuwe gezichten met nieuwe verantwoordelijkheden gegeven. Zo hebben we een nieuwe paus gekregen en is er in Nederland een nieuwe koning aangetreden. Ook voor de wijdelingen Harm Eskes, Peter Koen en Bart Theunissen zal het jaar 2013 allerlei nieuwe verantwoordelijkheden meebrengen vanuit de priesterwijding die zij vandaag door handoplegging en gebed van onze bisschop mgr. Hurkmans zullen mogen ontvangen”. Maar deze drie wijdelingen hebben ieder persoonlijk mogen ervaren dat aan deze verantwoordelijke opgave van het priesterschap allereerst een genadegave en een roeping vooraf zijn gegaan. Alle drie hebben ze in hun leven mogen ontdekken dat Gods liefde er al was voor hen voordat zij nog maar iets hadden gedaan voor God en dat zij zelf slechts hoefden te leren deze goddelijke liefde te ontvangen, te beantwoorden, te beleven en door te geven. Of – zoals Jezus vandaag in het Evangelie uitdrukt – “Niet gij hebt Mij uitgekozen, maar ik u en ik heb u de taak gegeven om op tocht te gaan”.

De drie neomisten in afwachting van het belangrijke moment van de priesterwijding. 2

Op hun tocht door het leven en op hun tocht in het voetspoor van Jezus Christus hebben onze wijdelingen allerlei tochtgenoten mogen leren kennen, met wie zij het leven en het geloof hebben mogen delen. Velen daarvan zijn hier vandaag aanwezig en daarom wil ik hen graag, mede namens mgr. Hurkmans en zijn hulpbisschop mgr. Mutsaerts begroeten. Bijzonder welkom aan mgr. drs. J.W.M. Bluyssen, de ouders en familieleden van de wijdelingen, alsook de vrienden en aan de mensen uit de parochies en de gemeenschappen waar de wijdelingen de afgelopen tijd hebben gewerkt. En welkom aan alle priesters, diakens en andere leden van het Godsvolk, die hier vandaag aanwezig zijn voor deze wijding. Au début de cette ordination sacerdotale je salue, au nom de notre évêque, les représentants et les membres de la Communauté Emmanuel à laquelle l’ordinand Harm Eskes appartient aussi. Bienvenue tous les co-étudiants et les responsables de l’I.E.T. à Bruxelles. Un mot spécial de bienvenue au père Henri-Marie Mottin, responsable de la maison ou habite Harm. Nous remercions les membres de la Communauté Emmanuel pour tous leurs soins, leur soutien, leur fraternité mutuelle et leur inspiration dans la foi qu’ils ont partagé avec Harm. Wir begrüssen auch die Teilnehmer an der Schule für Evangelization die für Peter Koen und seine Entwicklung sehr wichtig gewesen ist. Wir hoffen, dass ihre freundschaftliche Beziehung mit Peter auch in der Zukunft eine Quelle der gegenseitigen Ermutigung und Freude im Herrn sein wird. HOMILIE Mgr. Hurkmans begon zijn preek met een zin, voorgelezen in het Evangelie: “Zoals de Vader Mij heeft liefgehad, zo heb ook ik u lief gehad.” Mensen komen overal vandaan, gaan overal heen, mensen zoeken hun plaats, hun levensdoel. De rivier de Waal, de grens van ons bisdom, doorklieft ons land, noord en zuid. Harm Eskes is, van ons uit gezien, aan de overkant van de Waal opgegroeid. Thuis kreeg hij liefde mee, ook in de parochie en in de jongerengroep. Liefde geeft rust, zij is op zich genoeg, tegelijk daagt liefde uit. Wat moet ik met mijn leven? Iedere roeping vraagt om een tijd van rijping, een tijd van uitzuivering, een tijd van vorming en een tijd om te groeien naar haar uiteindelijke vorm. In alle rust heeft Harm de tijd genomen om zijn plaats in de Kerk te vinden. Harm wordt priester van het bisdom van ’s-Hertogenbosch binnen de Emmanuel gemeenschap. Zijn weg liep langs Namen, Leiden, Nijmegen en Brussel. Hij studeerde er filosofie, rechten en theologie. Maar altijd vanuit een leven met de Heer. Overal

hoorde hij dezelfde boodschap: “Zoals de Vader Mij heeft lief gehad, zo heb ik u liefgehad.” “Niet gij hebt Mij uitgekozen, maar ik U…” In het Westen van Brabant ligt het vroegere dekenaat van ons bisdom Geertruidenberg. Uit die streek, uit Nieuw-Vossemeer, komt Peter Koen. Hij groeide op als enig kind. Dicht bij het gewone leven dat een eenheid vormde met het kerkelijk leven. Hij ging naar de middelbare school in Bergen op Zoom en studeerde in Tilburg. In de kring van katholieke jongeren werd zijn geloof meer volwassen. Het einde van zijn studie bleek een nieuw vertrekpunt te zijn. Hij werkte enige jaren, ging in Wenen naar de School voor Evangelisatie om uiteindelijk naar de hoofdstad van Brabant te komen. Verbonden met vrienden uit heel de wereld – Polen ligt hem na aan het hart – is voor hem steeds duidelijker geworden dat hij priester zou zijn in het bisdom ’s-Hertogenbosch. Het kwam niet uit hemzelf, maar het was een roeping. “Niet gij hebt Mij uitgekozen maar Ik u…” Die overtuiging heeft zijn hart met grote vreugde vervuld en hierdoor kon hij een voorbeeldig seminarist zijn.

Samen met Monseigneur in gebed bij de Zoete Moeder.

foto’s: Sonnius/Wim Koopman

“Gij zijt mijn vrienden als gij doet wat Ik u gebied.” In het Zuidoosten van ons bisdom ligt de Peel. Een natuurlijke grens tussen Brabant en Limburg, tussen Someren en Nederweert. Wanneer men daar de grens oversteekt ben je vlug in Midden-Limburg. In die streek, in Ittervoort, groeide Bart op. Vooral zijn moeder zorgde voor de band met Onze Lieve Heer. Op het juiste moment kruisten twee seminaristen de levensweg van Bart. Hij werd geraakt. In de Foyer in Thorn vond hij de bevestiging van zijn roeping: volgeling zijn van Jezus. In vriendschap bij Hem zijn. De weg tussen Rolduc en ’s-Hertogenbosch was een lange weg. Er waren obstakels te overwinnen. Volgen moet je leren, vaak in de school van het lijden. Jezus zegt hierover, zo hoorden wij in het Evangelie: “Gij zijt mijn vrienden als gij doet wat Ik u gebied.” Drie jonge mannen uit Lobith, Nieuw-Vossemeer en Ittervoort die ik nu tot priester mag wijden. In die dorpen hebben ze gekeken naar de natuur, naar het water en naar de luchten. In die dorpen hebben zij God als hun Vader leren kennen. Als een Vader die roept: blijf niet waar je bent, ik heb je nodig als priester. Zoals Mozes in zijn tijd, we hoorden dit in de eerste lezing, op zoek ging naar zeventig bekwame mannen om met hem in de dienst van de leiding te staan, zo is ook de Kerk voortdurend op zoek naar priesters. Wij mogen nooit moe worden de Vader te vragen om roepingen en het seminarie te steunen. De Kerk, maar vooral de wereld, heeft priesters nodig. Zij mogen immers Gods liefde zichtbaar maken. Om te weten om wat voor een liefde het hier gaat moeten wij bij Jezus zijn. Wij kennen Jezus door de Evangelisten. Vanuit de jonge Kerk getuigen zij van Hem. Hun getuigenis heeft als hart het sterven en verrijzen van Christus, met daarmee verbonden de Hemelvaart van de Heer en het Pinksterfeest. De kruisdood bracht zijn leerlingen in de war. De eerste berichten over de verrijzenis van de Heer maakte die verwarring eerder groter dan kleiner. Door de tijden heen zien we dat die verwarring rond de verrijzenis van de Heer altijd weer opkomt. Vaak

Een “pakkend” moment van broederlijke verbondenheid: de pasgewijde priesters worden verwelkomd in het ambt.

verhuld met vernuftige gedachten van je moet het zus of zo verstaan. De twaalf apostelen en de jonge Kerk zijn niet blijven hangen in die verwarring of in die vertwijfeling. Zij raken door de verrijzenis van de Heer er van overtuigd dat er een radicaal nieuwe tijd is aangebroken. Bij herhaling horen we: “Jezus is verrezen, Hij is waarlijk verrezen, Hij is aan Simeon verschenen.” Gedurende veertig dagen verscheen de Heer aan zijn leerlingen met een verheerlijkt lichaam. Op basis hiervan verkondigden zij: de gekruisigde is verrezen. Jezus is de nieuwe Adam. Jezus is de Zoon van God. Jezus is de beloofde Messias. Jezus is de Redder. Jezus vergeeft zonden. Hij neemt de mensen terug op in de liefde van God. Jezus die tijdens zijn leven één was met de heilige Geest stortte die heilige Geest uit over de leerlingen en over de jonge Kerk. Hierdoor ging men stap voor stap het leven van Jezus verstaan. De leerlingen dringen echter niet alleen denkend door in het herscheppend leven van Jezus. Zij ontmoeten Hem in het vieren van de Eucharistie. Daar stelt Hij onder de gedaante van brood en wijn zijn kruisoffer tegenwoordig en voedt Hij ons met zijn Lichaam en zijn Bloed. Jezus is eveneens aanwezig in de armen, in de vreemdeling, in de zieken, in de gevangenen, in de hongerigen, in de stervenden, in de weduwen en wezen. In hen is Jezus aanwezig, in hen wil Hij gediend worden. 3

Harm, Peter en Bart, jullie kennen God de Vader, Jullie weten wat God aan jullie in Jezus Christus heeft gegeven. Jullie weten in welke werkelijkheid Jezus jullie binnentrekt. Met de woorden van Petrus uit de tweede lezing mag je beseffen dat je met die rijkdom die je gekregen hebt aan de opdracht mag beginnen om de kudde van God te weiden. Door handoplegging, gebed en zalving zal ik jullie wijden. De heilige Geest zal jullie helpen bij het nederig en zonder winstbejag jullie missie te volbrengen. Wat houdt die missie voor jullie in? Deze tijd vraagt dat jullie werken in drie belangrijke deelgebieden. Hierbij laat ik mij inspireren door onze paus Franciscus. Als eerste blijft het gebed van groot belang. Stel je daarover vragen. Hoe bid ik? Bid ik met vuur, met vertrouwen? Ben ik vanuit het diepste van mijn persoon met God verbonden? Breng ik de noden van de mensen om mij heen onder woorden? Stel ik mij open om te luisteren. Wat zegt God tot mij? Wat wil God van mij? Harm, Peter en Bart, jullie zullen veel moeten bidden. Jullie mogen immers niet ondergaan in de vele chaotische stromingen in onze samenleving. De verleidingen van die stromingen zijn groot. Het gebed alleen kan jullie voldoende in staat stellen rustig en evenwichtig te blijven te midden van de samenleving. Ook zorgt het gebed er voor dat je vurig kunt blijven spreken over waar het in de Kerk om gaat. Het gebed zal je helpen mild te zijn voor mensen. Het gebed doet jullie tenslotte thuis zijn bij God. Verder zullen jullie, op de tweede plaats, met je medegelovigen trouw het geloof moeten vieren. Het radicaal nieuwe leven dat Christus heeft gebracht mogen, maar moeten we ook telkens weer opnieuw ontvangen. Waar de liturgie van de Kerk waardig gevierd wordt ontstaan haarden waaraan velen zich kunnen warmen. Naar die plaatsen kunnen wij dan de mensen brengen die we ophalen in de samenleving. Mensen die uitgeput zijn, die ziek zijn, mensen die hongeren en dorsten naar het ware leven. Wij kunnen hen dan bij Christus brengen die hun rust geeft, die hen geneest, die hen voedt en die hun steeds weer hoop zal geven. Het is echter niet genoeg voor een priester of voor een bisschop, voor een gelovige of voor een religieus om alleen te bidden en te vieren. We zullen, als derde punt, de mensen om ons heen in liefde en met mededogen dienen te ontmoeten. Paus Franciscus zegt, ik parafraseer,: in onze

De druk bezochte receptie. 4

tijd lopen vijfennegentig van de honderd schapen verloren. In onze vieringen treffen wij vijf van de honderd schapen. Wij moeten, net als de Goede Herder, die vijfennegentig schapen gaan zoeken. Zij zijn te vinden in de fabrieken, in gevangenissen, in verzorgingshuizen, in ziekenhuizen, zij zijn te vinden bij evenementen rond jongeren. Daar kunnen we ze ontmoeten. Zoals wij dagelijks tijd maken om te bidden, om te vieren moeten we ook dagelijks tijd maken om onder de mensen te zijn. Welk een mooie uitdaging. Wel waarschuw ik er voor de drie werkgebieden in evenwicht te houden. Wanneer wij in gebed één zijn met de verrezen Heer, wanneer wij Hem in geloof werkzaam tegenwoordig stellen in de Eucharistie dan hebben wij de moderne mens iets te bieden. Anderen kunnen zorgen voor vertier en ontspanning, anderen kunnen hun de weg wijzen naar de maatschappelijke instellingen in hun nood, maar wij kunnen hun zeggen dat zij een kind zijn van de Vader in de hemel, wij kunnen hun hart openen voor de liefde van de Heer, wij kunnen hun vertellen over de heilige Geest die iedere mens zijn plaats geeft. Vader van Harm, moeder van Peter en ouders van Bart, voor jullie is het een zeer bijzondere dag. Jullie zoon wordt nu priester gewijd. Aan u, aan de familie, aan de vrienden, aan de Emmanuel Gemeenschap, aan het seminarie en aan alle priesters en gelovigen vraag ik: wees hun tot steun. Onderhoud gewone contacten met hen en blijf voor hen bidden. Inderdaad, mensen komen overal vandaan, gaan overal heen, mensen zoeken hun plaats. Zij vinden hun plaats als ze Jezus horen zeggen: “Zoals de Vader Mij heeft liefgehad, zo heb ook Ik u lief gehad.” Liefde doet je thuis zijn en op weg gaan tegelijk. Zij doet je gaan naar het huis van de Vader. RECEPTIE Door het voor de tijd van het jaar koude weer kon van de mooie verzorgde tuin van het seminarie geen gebruik worden gemaakt. De receptie was een drukte van belang, er waren mensen van alle leeftijden. Onder het genot van een kop koffie met een broodje werd de vreugde van deze dag gedeeld. Het zal de drie wijdelingen goed hebben gedaan zoveel belangstellenden te mogen begroeten. Blijven wij verenigd in gebed voor priesters en voor goede roepingen.

HEILIGVERKLARING PAUS JOHANNES PAULUS II

P

aus Johannes Paulus II zette, na zijn bezoek aan ’s-Hertogenbosch in 1985, Mgr. ter Schure sdb ertoe aan om een eigen priesteropleiding te beginnen. Deze bijzondere band tussen de Poolse paus en het Sint-Janscentrum werd uitgebreid onder de aandacht gebracht tijdens de viering van het 25-jarige jubileum van het Bossche seminarie, in september 2013. Van kardinaal Dziwisz, de jarenlange secretaris van paus Johannes Paulus II en de huidige aartsbisschop van Krakau, ontvingen we bij die gelegenheid een bloedrelikwie van de paus, die nu een ereplaats heeft gekregen in onze seminariekapel. We willen de heiligverklaring van paus Johannes Paulus II dan ook niet ongemerkt voorbij laten gaan. Op zondag 27 april 2014 zal de seminariekapel de hele dag geopend zijn. ’s Ochtends om 9.00 uur vieren we de eucharistie. Aansluitend is er de hele dag eucharistische aanbidding, met ondertussen de mogelijkheid om de relikwie van paus Johannes Paulus II te vereren. Om 18.00 uur worden de vespers gebeden. Er zullen gedurende de dag (Barmhartigheidszondag) ook priesters beschikbaar zijn voor biechtgelegenheid.

Met de heilige Franciscus van Assisi bidden wij voor onze paus:

Heer, maak mij een instrument van uw vrede. Waar haat het hart verscheurt, laat mij liefde brengen. Waar wordt beschuldigd, laat mij vergeving schenken. Waar verdeeldheid mensen van elkaar vervreemdt, laat mij eenheid stichten. Waar twijfel knaagt, laat me geloof brengen. Waar dwaling heerst, laat me waarheid uitdragen. Waar wanhoop tot vertwijfeling voert, laat hoop doen herleven. Waar droefenis neerslachtig maakt, laat me vreugde brengen.

Waar duisternis het zicht beneemt, laat me licht ontsteken. Maak dat wij niet zozeer zoeken om getroost te worden, als wel om te troosten. Om begrepen te worden als wel om te begrijpen. Om bemind te worden als wel om te beminnen. Want wij ontvangen door te geven. Wij vinden door onszelf te verliezen. Wij krijgen vergeving door vergeving te schenken en wij worden tot eeuwig leven geboren door te sterven. Amen.

Gebed van Sint Franciscus van Assisi (1182-1226) bij de verkiezing en inauguratie van Paus Franciscus. © Parochie H. Oda - St. Oedenrode - Son - Breugel

5

“HET SEMINARIE DIENT EEN PLEK VAN HOOP TE ZIJN”

D

it zegt mr. P.A.L.M. van der Velden, die met de voorbereidingstijd erbij bijna 27 jaar geleden mede aan de wieg heeft gestaan van het Sint-Janscentrum, het seminarie van ons bisdom. Bovendien zegt hij: “Het seminarie dient een huis van gebed te zijn, een plaats waar toekomstige priesters God ontmoeten en waar gemeenschap gestalte krijgt”. Dit laatste is niet zo eenvoudig. Behalve dat je op het seminarie allerlei vakken onderwezen krijgt leef je met een groep jonge mannen die allemaal verschillend zijn en die je zelf niet uitgezocht hebt. Het “wonderlijke” van het seminarie is dat zich na verloop van tijd toch een gemeenschap vormt op basis van verdraagzaamheid. Het seminarie zet zich in voor de roepingenpastoraal. Van belang daarbij is het voortdurend gebed, dat de Heer ook in onze tijd mannen roept om zijn Kerk als priester te dienen. Immers als de Heer de oogst niet zegent dan kun je het wel vergeten. Mr. Van der Velden denkt met respect aan de mensen van het eerste uur. Naast de oprichter mgr. J.G. ter Schure sdb hebben vicaris-generaal W. Jacobs, drs. Ch. Kuijpers, ir. P. Hoefnagels en mgr. E. Schraven hun schouders gezet onder dit nobele werk. In een tijd waarin de Kerk woelige jaren doormaakt is zijns inziens de dialoog, een principiële openheid naar anderen, van belang. Luisteren tussen de regels door en met het hart is van belang. Verder zal men de ander met liefdevolle ogen moeten aanzien. We spraken met de heer Van der Velden nog even over Nijmegen, zijn zo geliefde stad. In Nijmegen zullen in de toekomst nog maar twee parochies over zijn, wat hem aan

het hart gaat. Deze parochies worden aangeduid als Nijmegen-Midden en Nijmegen-Zuid. Dat betekent dat de zes jonge priesters voor de opgave staan “het missiegebied” te kerstenen. Een immense opgave! Dat deze jonge priesters zich daarvoor inzetten is niet alleen een teken van hoop en bemoediging, maar zij verstaan als leeftijdgenoten het huidige levensgevoel. Deze jonge priesters pogen mannen van gebed te zijn. Mr. Van der Velden is geen man die vaak met zijn naam in de krant wil staan. Hij is iemand die zich inzet en op wie je kunt bouwen. Hij is integer, onvermoeibaar, verzoenend en heeft natuurlijk gezag. Toen wij hem vroegen wat hij kwijt wil over: - zijn inzet voor de kerk - zijn werkzaam leven als jurist - zijn contact met kloosters en met mensen die inzetten voor de Kerk was zijn openhartig antwoord als volgt: “Toen ik jong was heb ik heel religieus onderzocht of God mij als priester riep en ik heb toen 3 jaar op het seminarie doorgebracht. God heeft mij echter duidelijk gemaakt dat ik niet tot het priesterschap geroepen was, maar ik heb nooit de overgave van mijn leven uit Gods hand teruggetrokken. Toen ik het grootseminarie verliet en in zekere zin een nieuwe koers in mijn leven moest inzetten was het mijn diepe verlangen om Gods vrede te verspreiden. Zo ben ik ertoe gekomen om rechten te gaan studeren om recht te doen en zo Gods vrede onder de mensen gestalte te geven”. Zodoende is hij als rechter en als bestuurder van maatschappelijke organisaties, in het bijzonder in de gezondheidszorg, actief geweest. Later heeft hij zich vooral verdienstelijk gemaakt als bestuurder van officiële kerkelijke instellingen. Hij is betrokken geweest bij vrijwel het begin van de Emmanuelgemeenschap in Nederland. Hij is ruim 25 jaar voorzitter van Kerk in Nood in Nederland en tevens vele jaren internationaal vice-president van deze organisatie geweest. In die hoedanigheid mocht hij in februari 2010 een werkbespreking hebben met paus Benedictus XVI in het Vaticaan. Hij was diep getroffen toen de paus bij zijn afscheid zei: “Wichtig dass da gute Richter sind” (belangrijk dat er goede rechters zijn). Mr. Van der Velden is een zeer gedreven bestuurder, die ervoor gaat. Een wijs man, als steunpilaar met hart en ziel ons seminarie toegedaan. © Servizio Fotografico de ‘l.O.R.’

Emeritus paus Benedictus XVI begroet mr. P.A.L.M. van der Velden.

6

PASTOOR J.P.M.G. VAN DER MAAZEN: DICHTBIJ DE MENSEN

P

astoor Van der Maazen zoekt het niet in grote en opvallende daden. Hij is zichzelf, gewoon en gemakkelijk benaderbaar. Hij voelt zich één met zijn parochianen. In heel zijn doen en laten is hij een priester met een oprecht geloof. Voor de velen die om troost, raad en daad bij hem komen heeft hij veel begrip en een warm hart. Hoewel het niet altijd gemakkelijk is kan hij zich indenken, inleven in wat er in hen omgaat. Hij heeft in de voorbije kwart eeuw al vele parochies in ons bisdom gediend en overal tref je goede en lieve mensen aan, maar eveneens mensen die met problemen te kampen hebben en – indien mogelijk – om een oplossing vragen. ZILVEREN JUBILEUM Op zondag 2 juni 2013 vierde hij in Geldrop, tezamen met familieleden en vrienden en parochianen van de parochie H. Brigida te Geldrop waarvan hij sinds 2011 pastoor is, zijn zilveren priesterjubileum. In een alleszins plechtige Eucharistieviering ging hij als hoofdcelebrant voor in respectievelijk de kerk van de H. Maria en Brigida te Geldrop-Zesgehuchten en de kerk van de H. Brigida te Geldrop. “Dat ik hier op dit moment sta is een wonder”, zo begon de jubilerende pastoor zijn welkomstwoord. “Want als er iets is wat je leert in vijfentwintig jaar priesterschap dan is het wel de broosheid en kwetsbaarheid van ons menselijk bestaan, waaraan ook ik deel heb. Op verschillende manieren heb ik dit aan den lijve ondervonden. Daarom zou ik met Paulus de apostel kunnen zeggen: Door de genade van God ben ik wie ik ben, als mens en als priester. Die genade van God komt op allerlei manieren naar ons toe: in de heilige tekenen, zoals de priesterwijding, de Eucharistie, in ons bidden, maar God schenkt ons dat ook via het vele goede wat we iedere dag van mensen mogen ontvangen, van parochianen en van ontelbare anderen. Daarom vervult deze dag van vijfentwintig jaar priesterschap mij ook met grote dankbaarheid naar God als gever van alle goeds, maar ook naar die vele goede, lieve mensen, hier en elders, met wie ik het leven mag delen. Wat dat betreft is heel speciaal en sluit naadloos op elkaar aan dat we vandaag Eucharistie mogen vieren op deze dag die bijzonder aan de Eucharistie is gewijd als sacramentsdag, het heilig sacrament van het Lichaam en Bloed van Christus. Sacramentsdag, Eucharistie, wat ook nauw verbonden is met het priesterschap. Eucharistie vieren betekent dankzeggen. Van harte wil ik voorgaan in deze H. Eucharistie, waarin we Jezus in ons midden mogen weten om God te danken voor vijfentwintig jaar priesterschap, voor u allen en om zijn zegen te vragen over onze parochiegemeenschap, over allen die hier samen zijn en allen die met ons verbonden zijn”. EEN MOTTO DAT BIJ HEM PASTE De preek van de pastoor was eigenlijk een terugblik op 25 jaar priesterschap aan de hand van het motto dat hij destijds bij zijn wijding gekozen had: “De liefde van Christus laat ons geen rust …” (2 Kor. 4,15). De pastoor deelde met de gelovigen in zijn preek een geestelijke ervaring: hoe in de lijn van zijn motto zijn “rusteloze” inzet voor Christus en de Kerk hem in 1997 een burn-out opleverde.

Die periode van burn-out is voor hem als gelovige mens uiteindelijk een heel rijk jaar geworden. In een periode dat hij de H. Mis wegens zwakte zelfs niet meer kon doen (hij kon op dat moment de H. Mis alleen als gelovige mee volgen), heeft hij de Eucharistie opnieuw ontdekt als wat het primair en meest fundamenteel is: gave van de Heer. Wanneer je je hart daarvoor open stelt wordt het een bron van kracht, van innerlijke vreugde, troost en bemoediging. Het jaar van zijn burn-out leerde hem daarom met name in te zetten op het eerste deel van zijn motto: “De liefde van Christus”, om vanuit die liefde van Christus als stuwende kracht in jezelf er te zijn voor de mensen en zo blijvende en goede vruchten voort te brengen. Toch vraagt dit telkens weer alertheid om niet terug te vallen in de verleiding om puur te bouwen op de eigen beperkte kracht. Wat dat betreft staat het priesterschap van Sjef van der Maazen, net als de torens van de Brigidakerk (op dat moment i.v.m. restauratie), nog steeds in de steigers en moet hij er iedere dag nog aan werken. Met grote dankbaarheid kijkt hij terug op 25 jaar priesterschap jegens God en jegens heel veel goede mensen, die hem op allerlei manieren steunen. Van de andere kant moet hij nog steeds iedere dag priester worden. Op deze dag vroeg hij heel bijzonder om voor hem te bidden. “Wilt bidden dat Christus leeft in mij”. Hij beloofde zijn parochianen dit dagelijks voor hen te doen. Een blijde pastoor J.P.M.G. van der Maazen.

NIEUWE PAROCHIE IN VOORBEREIDING De nota “Groeien in geloof, geloven in groei” is ook op deze parochie van toepassing. De parochie Geldrop zal in het kader van de fusie nauw met de parochies Mierlo, Heeze, Leende en Sterksel gaan samenwerken. Om dit te verwezenlijken is er tact en wijsheid nodig. Overwegen wat we moeten veranderen en wat we moeten accepteren om het tot een goed einde te brengen. Pastoor Van der Maazen (de beoogde pastoor) probeert hierover goed na te denken en is voorzichtig in het trekken van conclusies. De picknick bij gelegenheid van zijn priesterfeest is in een allerbeste sfeer verlopen. Het heeft de vele aanwezigen in het belang van samen kerk-zijn dichter bij elkaar gebracht. De pastoor had te kennen gegeven dat hij afzag van een persoonlijk cadeau, maar verzocht om een donatie aan de Voedselbank Geldrop-Mierlo, waarvan ruimschoots gebruik is gemaakt. Moge deze bezielde pastoor gezegend blijven met die pure liefde voor zijn parochianen. 7

AAN TAFEL MET DRS. CH.H.A. KUIJPERS

W

ij vonden het alleszins de moeite waard om een gesprek te hebben met de voorzitter van het Sonnius Priesterfonds, drs. Ch.H.A. Kuijpers, die de voorzittershamer hanteert sinds midden jaren negentig. Zijn voorzitterschap tekent zich vooral door zijn correctheid en functionele instelling. Hij weet maar al te goed dat een voorzitter niet alleen de vergadering leidt, maar ook goede conclusies dient te trekken. Hij wil perse dat besluiten in overleg met het hele bestuur worden genomen en dat de besluiten helder worden geformuleerd en worden uitgevoerd. Op zaterdag 25 mei 2013 zijn er onder grote belangstelling drie jonge priesters gewijd. Op onze vraag hoe hij zo’n betekenisvolle dag beleeft antwoordt hij: “In algemeen gevoelen zijn wij als bestuur heel blij als er weer priesters worden gewijd en dat ons werk nog vruchten afwerpt. Het is een extra opsteker! Wij hebben betere tijden gekend, maar het droogt niet op en dat geeft moed om door te gaan. Door samenwerking met onder meer de Kisi Kids hopen wij verbinding te leggen met de jeugd”. De heer Kuijpers is blij met wat hij tot dusverre van de nieuwe paus heeft gezien, met alle respect voor de emerituspaus. Deze paus uit Zuid-Amerika had niemand verwacht. Hij is meer naar de mensen gericht. Als vanzelf houdt hij vast aan de voorschriften van de Kerk, maar hij brengt het

liefdevoller. Het bekende gezegde “C’est le ton qui fait la musique” is hier van toepassing. Indrukwekkend was het hoe hij zich na zijn uitverkiezing presenteerde, door zijn vraag aan de grote mensenmassa om voor hem te bidden. Daar werd men stil van. VERBOUWING De voorbereidingen tot de aanpassingen van het seminariegebouw liggen vrijwel op schema, waarbij de nadruk wordt gelegd op het noodzakelijk groot onderhoud. Hij is meer dan content dat zoveel mensen het seminarie daadwerkelijk blijven steunen, zowel in gebed als financieel. De economische recessie en de ontwikkelingen in de R.K. Kerk hebben slechts beperkt invloed gehad op de giftenstroom. De heer Kuijpers zet zich met overtuiging in voor de R.K. Kerk. Zo was hij tijdens de restauratie van de kathedrale basiliek van St. Jan Evangelist penningmeester van het kerkbestuur. Na zijn werkzame leven als directeur bij Van Lanschot Bankiers vervult hij een aantal nevenfuncties: - kerkbestuur H. Edith Steinparochie te Vught, medio 2011 lid van het bestuur en vanaf 2012 penningmeester - voorzitter van het Sonnius Priesterfonds - econoom van het seminarie - penningmeester van de stichting Katholiek Nieuwsblad

foto: Sonnius/Wim Koopman

Van harte hoopt hij nog enige tijd dienstbaar te mogen zijn voor de R.K. Kerk die hem zo ter harte gaat. Drs. Ch.H.A. Kuijpers straalt degelijkheid uit. Het is voor ons een eer dat iemand met zo’n loopbaan en ervaring zijn talenten wil inzetten ten dienste van Sonnius en het SintJanscentrum. Men voelt meteen aan dat alles bij hem in goede handen is. Hij is vakkundig, uitermate onderlegd, zowel als voorzitter van Sonnius als ook als econoom van het seminarie. Hij is geloof en Kerk met hart en ziel toegedaan. Van harte dank aan hem en met name ook aan zijn echtgenote (kinderen en kleinkinderen) dat zij hem de ruimte geven deze werkzaamheden te blijven doen. Drs. Ch.H.A. Kuijpers met zijn echtgenote bij een feestelijke samenkomst.

8

MGR. J. BLUYSSEN: EEN TROUWE ZOEKER NAAR GOD

N

a een voltooid leven in dienstbaarheid aan de Kerk overleed mgr. drs. Johannes W.M. Bluyssen op 8 augustus 2013 op 87-jarige leeftijd in het klooster Mariënburg te ’s-Hertogenbosch. Hij was Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en Commandeur in de Orde van Oranje Nassau. Een veelkleurige bisschop, altijd verbonden met God en met de mensen, zoals op het gedachtenisprentje staat vermeld. Zijn wapenspreuk “van dag tot dag dienend” heeft hij vol overtuiging waargemaakt. Op indrukwekkende wijze en onder zeer grote belangstelling vond op het hoogfeest van Maria Tenhemelopneming op 15 augustus 2013 in de kathedrale basiliek van St. Jan Evangelist de uitvaart plaats. Hoofdcelebrant mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, die werd geassisteerd door mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts en vele priesters, zei in zijn welkomstwoord: “Broeders en zusters, anderhalf jaar geleden stond in deze kathedraal alles klaar om te vieren dat mgr. Bluyssen vijftig jaar bisschop was. Dit bijzondere feest heeft hij uit respect voor de slachtoffers van het seksueel misbruik niet laten doorgaan. Vandaag, nu wij het hoogfeest vieren van Maria Tenhemelopneming zullen wij hem bij zijn uitvaart met eerbied en respect gedenken. Wij bidden dat God barmhartig mag omzien naar de bisschop, die Hem en zijn volk dagelijks heeft gediend. Voorts verwelkomde hij de dierbare gelovigen uit het bisdom en de vele genodigden, waaronder kerkelijke en wereldlijke autoriteiten, die hij allen met naam noemde. Eveneens noemde hij de ambtsdragers en gelovigen uit andere christelijke denominaties. “Met de zusters van het klooster Mariënburg en hun medewerkenden en later met zijn broers hebben wij rond de bisschop gestaan en samen voor hem gebeden. Er was een diepe rust. Mij schoot door het hoofd, in het jaar van het geloof, waarin de Kerk herdenkt dat het Tweede Vaticaans Concilie vijftig jaar geleden is begonnen, sterft de laatste concilievader van ons land. Laten wij ons dan nu in dit uur één maken en denken we ook aan alle mensen die een groot verlies te verwerken hebben, in het bijzonder de koninklijke familie in verband met het overlijden van prins Friso”. Daarna las mgr. F.J.M. Wiertz namens paus Franciscus de condoleancebrief voor. HOMILIE Met grote aandacht werd de preek van mgr. Hurkmans gevolgd met als begin: “In de wereld, maar niet van de wereld. Immers, Jezus Christus zit aan de rechterhand van de Vader in de hemel. Vandaag vieren wij dat Maria als eerste van ons mensen deelt in de

heerlijkheid van de Heer. Maria, de eerste onder de gelovigen, Maria de Moeder Gods. Zij is de vrouw die als een groot teken aan de hemel is verschenen. Vanuit het Godsvolk bracht zij de Messias voort. Vanonder het kruis is zij Moeder van alle gelovigen en beeld van de Kerk, bruid Een jonge mgr. Bluyssen. bron: wikipedia van Christus, de Bruidegom. Zij is opgenomen in de hemel. Hierbij is het goed te bedenken dat de hemel eerder een toestand is dan een plaats. Jezus Christus en Maria blijven ons gelovigen nabij op onze aardse pelgrimstocht naar God. Wij zijn wel in de wereld, maar niet van de wereld. Mgr. Bluyssen getuigde in een geloofsgesprek met Leo Fijen van zijn vast geloof in het zien van God na de dood. MARIA TENHEMELOPNEMING EN UITVAART Daarom vieren wij juist vandaag op het hoogfeest van Maria Tenhemelopneming de uitvaart van mgr. Bluyssen, Nederlands laatste concilievader. Een voltooid leven. Een diepe overtuiging van zijn familie en van de mensen om hem heen. In alle rust heeft hij zijn ogen gesloten. In droefheid vertrouwen wij in dit uur – ik noem de namen die hij bij de doop ontvangen heeft – Johannes Wilhelmus Maria Bluyssen toe aan God, de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. We doen dit in gebed. Wij willen hem bij God aanbevelen. Tevens willen wij hem in dit uur gedenken. Daarvoor kijk ik met u naar zijn bisschopskruis. DE GOEDE HERDER Centraal prijkt daarop het beeld van de Goede Herder. Dit beeld geeft zijn roeping en levensopdracht weer. Altijd mensen nabij zijn op hun levenspad. Zijn wapenspreuk, van dag tot dag dienen, geeft de aard weer van zijn metgezel zijn. In dienst staan van de ander. Naar het voorbeeld van Jezus Christus, de Goede Herder, er voor de ander zijn, niet zelf in het centrum staan. De Goede Herder wordt op zijn bisschopskruis omgeven door vier heiligen. Zij weerspiegelen de levensweg van deze bisschop. DE HEILIGE STEFANUS Als eerste zien we de Heilige Stefanus. De patroon van zijn geboortestad Nijmegen. De stad waar hij, zo getuigen de foto’s in zijn boek “Gebroken Wit”, opgroeide in een warm gezin met negen kinderen. In de Annakerk aan de Groenestraat celebreerde hij zijn eerste Mis. Als Jan later bisschop is, zien we hem op tal van foto’s met zijn trotse moeder. DE HEILIGE LAMBERTUS Dan zien we de Heilige Lambertus. Hij wijst naar Veghel waar de jonge Bluyssen zijn eerste stappen zette in het pastoraat. Daar las hij in het boek van het leven van alle dag. Hij zag het mooie en intense leven van hard werkende mensen in

Onvergetelijke foto bij gelegenheid van zijn afscheid op 29 mei 1984.

9

foto: Sonnius/Ramon Mangold

de jaren net na de oorlog. Rijke ervaringen van het parochieleven. In “Gebroken Wit” vertelt hij over zijn eerste huwelijk en over zijn eerste condoleance bezoek.

Gelukkig kon hij, zo lezen we in “Gebroken Wit” telkens met vreugde voorgaan in de liturgie in de Sint-Jan onder de genadige en beschermende blik van de Zoete Moeder. Abrupt, gedwongen door zijn gezondheid, moest hij terugtreden. Zijn wapenspreuk bleef hij trouw. Mensen dagelijks dienstbaar zijn. Dat gaf ook spanningen. Dat hoeven wij niet te verzwijgen. Zijn emeritaat gaf hem ruimte om te studeren, te schrijven, te reizen en om van het leven te genieten met familie en vrienden. Bij dit alles vond hij steeds steun bij de zusters en de medewerkenden van klooster Mariënburg.

DE HEILIGE MICHAËL De derde Heilige, Michaël, brengt ons naar Beekvliet. Mgr. Bluyssen was aanwezig bij de In het kleinsemipriesterwijding op 25 mei 2013. narie nam hij deel aan de vorming van jonge mensen. Hij deed er voor het eerst zijn gezag gelden. Met toewijding volgde hij jonge mensen in hun menselijke, intellectuele en geestelijke vorming en ging hij zo hun geloofsont-wikkeling verstaan. Hij sprak over God die mensen roept. Vaker trok hij het bisdom in. Zijn eigen vorming op het klein- en grootseminarie kwam hem daar opnieuw voor ogen. In zijn studie in Rome ging hij dieper in op het geloof. In “Gebroken Wit” lezen we: we hebben in de Kerk te maken met dogmatiek, met ethiek, met de hiërarchie, maar er is meer. Hij wijst op de geloofsbeleving van mensen, die heel persoonlijk is. Dit inzicht zien we terug in heel zijn leven.

DE MYSTICI Broeders en zusters, wat kunnen wij zien als het meest eigene van mgr. Bluyssen? Ja, een trouwe zoeker naar God. Een geestelijk leidsman. Om zoeker te blijven heeft hij de grote mystici, Bernardus, Ruusbroec, Johannes van het Kruis en vele anderen, zijn leven lang bestudeerd. Het behoedde hem en hij wilde daarmee ook anderen ervoor behoeden, om te gemakkelijk te spreken over God. De grootheid van God – zo zei de heilige Augustinus het al – past niet in ons verstand. We kennen God nooit ten volle. Gelovigen blijven zoeken. Open staan naar God. Dit bestaat uit een leven lang luisteren naar het Woord van God, Hem in liefde dienen, Hem, al is het maar even, voorbij zien gaan in de liturgie. Daarbij dient men zichzelf volledig te ontledigen. Stil te zijn. Mgr. Bluyssen wilde zijn gelovigen langs de mystagogische catechese brengen naar een ontmoeting met de levende God. Daarbij was hij in goed gezelschap. Paus Benedictus XVI heeft eens gezegd: “De christen van het derde millennium zal een mysticus zijn of hij zal er niet meer zijn”.

HEILIGE JOHANNES EVANGELIST Als vierde Heilige treffen we, hoe kan het anders, Sint Jan de Evangelist aan. Mgr. Bluyssen woonde en werkte het grootste deel van zijn leven in de bisschopsstad, in ’s-Hertogenbosch. Eerst aan de zijde van de grote bisschop Bekkers. Met als hoofdtaken priesters wijden, kerken consacreren en het sacrament van het Vormsel toedienen. Dan is er het Tweede Vaticaans Concilie, zijn grootste uitdaging. Hij bestudeerde alle documenten die daar ter tafel kwamen nauwkeurig. In het bisdom-archief bewaren we zijn aantekeningen. De contacten in de wandelgangen verrijkten hem. Hij trof bisschoppen uit heel de wereld, theologen en vele vertegenwoordigers uit andere christelijke denominaties. Met het overlijden van mgr. Bekkers, nog tijdens het concilie, veranderde er veel in het leven van mgr. Bluyssen. Paus Paulus VI benoemde hem tot residerend bisschop van het bisdom van ’s-Hertogenbosch. Hij implementeerde het concilie in ons bisdom, in een euforische tijd die weldra zou omslaan in een tijd van polarisatie en secularisatie. Allereerst in Nederland, maar later wereldwijd. Bisschop Bluyssen trok, als een herder naar het voorbeeld van de Goede Herder, door het bisdom. Om te vergaderen, liturgie te vieren, toespraken te houden en vooral om te luisteren naar zijn priesters en naar zijn gelovigen. Zijn kwaliteiten, vriendelijkheid, wijsheid en rust, kwamen hem goed van pas. Belangrijke taken nam hij waar in de Nederlandse Kerk. Hij kreeg de leiding bij het implementeren van de liturgie volgens het Concilie. Zijn wapenspreuk was voor hem een voortdurende uitdaging. Dienend van dag tot dag. Hij heeft veel, heel veel, gewerkt.

10

TROUW BLIJVEN AAN HET ZOEKEN NAAR GOD EN EUCHARISTIE VIEREN Broeders en zusters, laten wij die belangrijke uitdagingen ter hand nemen. Trouw zijn in het zoeken naar God. Met Maria. Zij bezong, zo hoorden wij in het Evangelie, de grote wonderen die God aan haar had gedaan. Laten wij in het avondgebed van de Kerk haar Magnificat blijven zingen. Maar dit is niet genoeg. Laten wij eveneens, naar de oproep van paus Franciscus, onvermoeibaar hartelijke zorg blijven geven aan al onze medemensen. En laten we nu, op deze hoogdag van Maria, bij de uitvaart van mgr. Bluyssen, ons verzamelen rond het altaar om één te zijn in de Heer en om van Hem nieuw leven te ontvangen”. DIEP GERAAKT Het overlijden van mgr. Bluyssen heeft mgr. Hurkmans diep geraakt. Hij was de bisschop die hem tot diaken en priester heeft gewijd. Bij zijn bisschopswijding was hij één van de concelebranten. Zijn waardering voor hem is groot. Mgr. Bluyssen was gedurende 17 jaren bisschop van ’s-Hertogenbosch met al het moois, maar tevens met alle moeilijkheden die dit ambt met zich meebrengt. Zijn vriendelijkheid, rust en wijsheid hebben hem geholpen in zijn taak. Als emeritus-bisschop bleef hij intens meeleven met de Kerk, met het Bossche bisdom. Na de waardige uitvaartplechtigheid met medewerking van de Schola Cantorum en de gilde-eer van vijf gildes werd mgr. Bluyssen bijgezet in de bisschoppelijke grafkelder te Orthen. Moge de Heer zijn dienaar opnemen in zijn eeuwige vreugde en moge hij voor het bisdom een voorspreker zijn!

GESLAAGDE BEDEVAART NAAR DE EEUWIGE STAD VAN 13 t/m 20 APRIL 2013

D

eze bedevaart met een interessant programma is in een goede stemming verlopen. Op het Sint-Janscentrum hebben ze twee tradities op de vooravond van een dergelijke reis, nl. het gezamenlijk bidden van de vespers en het vertonen van de film Quo Vadis. Dit om alvast in de stemming te komen van het oude Rome en van de eerste christenen: de Kerk van de apostelen en martelaren. In deze klassieker uit de filmgeschiedenis (gedateerd 1951) spelen beroemde acteurs en actrices, zoals Peter Ustinov, Deborah Kerr, Robert Taylor en Leo Genn. Zaterdag 13 april was een dag van reizen. Na het ochtendgebed vierden we in de seminariekapel de Eucharistie met als celebrant mgr. drs. A.L.M. Hurkmans. Peter, de chef-kok van het seminarie, altijd een en al zorg, had voor alle deelnemers een lunchpakket voorzien. Voor het vertrek bad mgr. Hurkmans onderstaand reisgebed Almachtige God Gij schenkt steeds barmhartigheid aan wie U liefhebben en voor wie U zoeken zijt Gij nergens ver weg Wees aanwezig bij uw dienaren die op bedevaart gaan en richt hun weg naar uw wil zodat zij overdag omgeven zijn door uw heilzame schaduw en ’s nachts verlicht zijn door het licht van uw genade en onder uw begeleiding behouden aankomen op de plaats, waarheen zij op weg zijn Door Christus, onze Heer. Amen (uit: Katholiek Gebedenboek, Brugge: Tabor 1986. 1335-1336)

We vertrokken niet zozeer vanuit Zaventem omdat de rector uit België komt en hij de economie in zijn vaderland wilde steunen, maar omdat de vliegtickets (heel vroeg besteld!) er goedkoper waren dan elders. Om 14.15 uur steeg ons vliegtuig op van Brussels Airport naar Roma Fiumicino, waar we om 16.20 uur veilig landden. We werden opgewacht door een bus van het Vaticaan, die ons door het Romeinse verkeer naar het priesterhuis bracht, waar we logeerden. Na het avondmaal maakten we een wandeling naar het Sint Pietersplein om alvast even in de buurt van Petrus en zijn opvolger te zijn. Meteen op de eerste dag van onze bedevaart naar Rome (zondag 14 april) mochten we de Eucharistie vieren bij het graf van de apostel Petrus in de “grotte Vaticane”, de crypte onder het pausaltaar in de Sint-Pietersbasiliek, waar ook vele pausen begraven zijn. Bisschop Hurkmans was hoofdcelebrant en verzorgde ook de homilie. Na een welverdiend ontbijt bezochten we de Engelenburcht, ooit het grafmonument van keizer Hadrianus, daarna een verblijf voor pausen, dat echter ook verschillende andere bestemmingen heeft gehad.

Te midden van een grote menigte baden we om 12.00 uur samen met paus Franciscus het Regina Caeli en juichten we onze Heilige Vader toe. In de namiddag bezochten we de grote synagoge van Rome, een imposant gebouw in ‘Babylonische stijl’, met daarna een interessante rondleiding door de Joodse wijk van de stad. Met wie nog moed had wandelen we ’s avonds naar de Piazza Navona om ook even de ‘toerist’ uit te hangen. Een mooie eerste dag! SCAVI Onze geliefde spirituaal, pater J. Groenen, had tijdens zijn verblijf in Rome als lid van het generale bestuur van de congregatie van de Missionarissen van het Heilig Hart (msc) een studie gemaakt van de opgravingen onder de Sint-Pieter, waar in de helft van de vorige eeuw het gebeente van Sint Petrus werd teruggevonden. Hij gaf ons vooraf aan elke bedevaart een inleidend college en zorgde er zo voor dat de pelgrims enig zicht hadden op de fasen van de bouw en van het onderzoek onder de Sint-Pieter. De geschiedenis van deze opgravingen is redelijk complex en moet voor een goed begrip aanschouwelijk voorgesteld worden, anders begrijp je niet ten volle wat je ziet wanneer je op deze heilige plaats komt. Jammer genoeg is pater Groenen ons op 22 oktober 2010 ontvallen. Dankzij de medewerkers van Radio Maria, die enkele maanden voor zijn dood een interview hadden met pater Groenen over dit onderwerp, konden we zijn stem toch nog laten weerklinken. Voorts vierden we op de vierde dag van onze bedevaart de Eucharistie in de kerk van de H. Maria de Meerdere. De homilie werd verzorgd door vicaris-generaal dr. R. van den Hout. Na de H. Mis bezochten we enkele zeer mooie historische kerkjes in de omgeving. ‘s Middags was dan het bezoek aan de Scavi onmiskenbaar één van de hoogtepunten van onze bedevaart! Omdat we met teveel waren moesten we ons verdelen in twee groepen van 16 personen. Drie blauwe zusters sloten zich bij ons aan om de groep volledig te maken. Terwijl de ene groep in de Scavi was, bezocht de andere groep de Duits-Vlaamse begraafplaats naast de SintPieter, op Vaticaans terrein: het Campo Santo dei Teutonici e dei Fiamminghi. Kerkelijke prominenten zoals dr. Herman Schaepman, de kerk-historicus Hubert Jedin, zuster Pasqualina Lehnert (de huishoudster van paus Pius XII), dr. P. Kasteel en zijn echtgenote vonden hier hun laatste rustplaats, in afwachting van de verrijzenis. Na de avondmaaltijd maakten we nog een ontspannende wandeling naar de Spaanse trappen. DE KATHEDRAAL VAN DE PAUS 15 april 2013 was een historische dag om in Rome te zijn, omdat het vandaag precies 450 jaar geleden was dat op het concilie van Trente (in 1563) het seminariemodel werd ingesteld als geëigend opleidingsinstituut voor priesters. Deze dag hebben wij bijna volledig doorgebracht in de omgeving van de St. Jan van Lateranen: “Moeder en Hoofd van alle kerken ter wereld”, de kathedraal van de paus. Om 11

10.00 uur hadden we de Eucharistieviering, waarbij de homilie verzorgd werd door rector Peijnenburg. Daarna bezochten we de vertrekken waar ooit de pausen resideerden. Deze dag was ook Herman Schaepman bij ons, de priesterstudent van het bisdom Den Bosch, die de opleiding volgt aan het Beda College. Mgr. Hurkmans werd door Herman uitgenodigd om de staf van Beda te ontmoeten tijdens het middagmaal in het college. In de namiddag verkenden we verder de omgeving van de Sint Jan van Lateranen, met de historische doopkapel, de scala santa en de universiteit. We trokken verder langs de muur tot aan de kerk van Santa Croce in Gerusalemme, gebouwd op de plaats waar vroeger het paleis van keizerin Helena stond en waar momenteel belangrijke kruisrelieken bewaard worden, waaronder de merkwaardige “titulus crucis”, een houten plaquette met (een gedeelte van) het INRI. We keerden te voet terug langs de San Clemente, de titelkerk van kardinaal Simonis met onder de eerbiedwaardige basiliek nog een oudere kerk en daaronder een heidense mitrastempel. Bij het avondmaal mochten we zuster Anima Christi verwelkomen die ons vervolgens tijdens een aangename ontmoeting vertelde over de missionaire projecten van de Blauwe Zusters. OP AUDIËNTIE BIJ DE PAUS De ochtend van woensdag was geheel gewijd aan paus Franciscus. We vierden de Eucharistie vroeg in de ochtend in het priesterhuis. Mgr. Van Calster, docent homiletiek aan het seminarie, was de feestpredikant van dienst. Na het ontbijt vertrokken we naar het Sint-Pietersplein, waar we met duizenden andere gelovigen de komst van paus Franciscus afwachtten. Dankzij de bemiddeling van mgr. dr. A. Dupuy, de apostolisch nuntius in Nederland, hadden we mooie zitplaatsen gekregen. Op deze wijze konden we goed waarnemen hoe de paus met Zuidamerikaanse bezieling de gelovigen weet te motiveren. In de namiddag trokken we naar de indrukwekkende catacomben van St. Priscilla en bezochten we de nabij gelegen kerk van Sant’ Agnese. Wie ’s avonds nog zin had maakte een wandeling naar het Pantheon en naar de Trevifontein. Donderdagochtend togen we door de straten van het antieke Rome. Onder deskundige leiding van mevr. M. Stoelinga, de docente Latijn, bezochten we het Forum Romanum. Daarna gingen we naar het imposante huis van keizer Augustus. Op deze plaatsen wordt geschiedenis tastbaar!

De historische wandeling werd in de namiddag voortgezet over de Via Appia Antica, één van de oude Romeinse heirbanen die zuidwaarts van Rome naar Brindisi liep. Vanwege haar centrale ligging en het belang werd deze weg de “regina viarum”, de “koningin der wegen” genoemd. Aan deze weg staat het kerkje “Quo Vadis” (waarnaar de film vernoemd is, die we op vrijdagavond zagen). Op de plaats waar Jezus aan Petrus verschenen zou zijn toen deze de stad verliet bij het begin van de christenvervolgingen onder keizer Nero en waar Jezus aan Petrus gevraagd zou hebben: “Waar ga je heen?” Sint Paulus kwam langs de Via Appia naar Rome. We bezochten zijn graf in de kerk van Sint Paulus buiten de Muren, waar we met de bisschop de Eucharistie vierden, met een homilie door pastoor-deken J. Miltenburg, de vorige rector van het seminarie. EEN BIJZONDER INSPIRERENDE DAG! Vrijdagochtend vierden we de Eucharistie op het graf van de zalige paus Johannes Paulus II. Dit was een zeer bijzondere ervaring. De bisschop was hoofdcelebrant en hield ook onderstaande homilie. “In de afgelopen week hebben we in Rome rond de graven van Petrus en Paulus vele mooie momenten meegemaakt. De apostelen Petrus en Paulus brengen ons, ook in de personen die hen opgevolgd zijn, telkens weer bij Jezus. Rond Hem groeit Zijn Kerk. Vandaag vieren wij op het graf van de zalige paus Johannes Paulus II de Eucharistie. Dankbaar om vijfentwintig jaar Sint-Janscentrum. In deze Eucharistie maken we ons één met de paus die wij erkennen als de geestelijke stichter van ons seminarie. Graag begin ik met het inroepen van zijn voorspraak. We hebben daar alle redenen toe. Met heel de Kerk in West-Europa maken we stormachtige tijden door. We bidden om roepingen tot het priesterschap en tot het diaconaat. Heer, schenk ons mannen die zich laten overweldigen door Uw liefde. We bidden voor allen die werken op het seminarie. Geef Heer, dat zij niet moe worden zich helemaal te geven voor Uw Kerk. We bidden voor de seminaristen. Dat zij gesterkt worden in hun roeping. Dat zij de nodige zuivering van hun mens zijn en van hun roeping kunnen doorstaan. Maak hen vrij en tegelijk beslist in hun roeping. We bidden voor allen die het seminarie dragen door gebed, door offers of door er bestuurlijk verantwoordelijkheid voor te dragen. Dat zij allen, in hun harten en in hun gebed, het seminarie blijven dragen. Zalige Johannes Paulus II, wees met Maria en alle heiligen onze voorspreker bij God. Dat God het seminarie en heel het bisdom van Den Bosch genadig mag zijn.

Foto’s van het bezoek aan de Eeuwige Stad.

12

Staande bij het graf van Johannes Paulus II wil ik graag denken aan zijn liefde voor de jeugd, voor seminaristen en priesters. Uit een diepe overtuiging vroeg deze paus alles van de jeugd, van de seminaristen en van zijn priesters. Een volledige overgave aan God en aan de mensen. Heel je leven liefde laten worden. Als geen andere paus wist hij dat een mens tot het ware en zuivere geluk komt als hij zich met een onverdeeld hart geeft aan de roeping die hij van God ontvangt. Hij heeft daarvan getuigd in zijn eigen leven. Hij was echt gelukkig, ook in het dragen van zijn kruis. Daarom wilde hij, zeker van de jongeren, van de seminaristen en van de priesters, niet minder vragen dan alles. Of het nu ging om het celibaat, om het huwelijk of om het religieuze leven. Altijd riep hij op het helemaal te leven. Zo was hij ook een man die vocht voor de cultuur van het leven, voor het staan voor de waarheid, voor het welzijn van alle mensen. Met grote liefde hield hij een radicaliteit voor die tot geluk kan brengen en die in alles in overeenstemming is met God. De zwakte in onze cultuur is het relativisme. Men is te snel tevreden met het haalbare. Staan voor de waarheid, de liefde leven, verantwoordelijkheid nemen, kiezen voor het leven, gericht zijn op het welzijn en de vrijheid van allen, dat alles geeft kracht. We hoorden in de eerste lezing over de bekering van Paulus. Zijn leven was leven in Christus. Hij was voor Hem de weg naar het leven. De verrezen Heer was hem altijd nabij. Hem heeft hij verkondigd. Door in Hem te geloven is er verlossing uit de zonden en uit de dood. Het kruis is de boom waaraan het eeuwig leven ontsproot. Gods liefde is groter dan alle tegenkantingen in het leven. Paulus was een missionaris. Johannes Paulus II heeft van deze apostel radicaliteit in de verkondiging en de niet aflatende wil om missionaris te zijn tot in de uithoeken van de wereld overgenomen. In het Evangelie gaat het over de Eucharistie. Het sacrament bij uitstek van de Kerk. De Kerk leeft van de Eucharistie. Dit sacrament stelt voor ons het kruisoffer tegenwoordig. Dit sacrament doet ons delen in de verrijzenis van de Heer. Het sterkt in ons het leven van de Heilige Geest. Het stelt ons in staat ons leven als een offer aan de Vader aan te bieden.

tentoongesteld worden, waaronder de wolvin van Rome en de overblijfselen van het reusachtige standbeeld van keizer Constantijn. De leden van onze groep die hierna even voldoende antieke cultuur geproefd hadden, konden in de middag zelf hun activiteiten kiezen. Een groep ging in de richting van Villa Borghese, waar het graf is van de Heilige Josémaria Escriva de Balaguer, stichter van het Opus Dei. De overigen gingen mee naar Ostia Antica, de oude haven van Rome, een eindje buiten de stad gelegen. Het was indrukwekkend om door de oude straten te lopen en te denken aan de eeuwen geschiedenis die deze straten overbruggen. In zijn belijdenissen heeft Sint Augustinus een indrukwekkende passage geschreven over zijn verblijf in Ostia, samen met zijn moeder Monica, waarbij zij kort voor haar dood spraken over het eeuwige leven. Antieke cultuur en christendom reiken elkaar in Ostia de hand. Zeer bijzonder! ’s Avonds maakten we nog een wandeling tot aan het SintPietersplein ten afscheid …. en hopelijk tot weerziens! HUISWAARTS Zaterdag 20 april was de dag van het afscheid. Toch werd het een dag om niet te vergeten! Om 8.00 uur vertrok de bus naar de luchthaven. Het vliegtuig vertrok stipt om 10.20 uur en bracht ons veilig naar Brussels Airport, waar we rond 12.30 uur landden. Daar scheidden zich de wegen van ons reisgezelschap, omdat enkele priesters rechtstreeks naar hun parochie reden in verband met de avondmis. De anderen reden terug naar het Sint-Janscentrum, met hoofd en hart vol ervaringen en belevenissen.

Broeders, we zijn sterk verbonden met Johannes Paulus II. In hem kunnen wij ook zelf groot worden. Neem hem dikwijls als voorbeeld. Laten we trouw zijn in ons gebed. Kiezen we voor de waarheid, tegen alle relativisme in. Christus is de waarheid. Laten we leven in en met Hem door trouw te zijn aan de Eucharistie.

We mogen zeer dankbaar terugkijken op een inspirerende en deugddoende pelgrimstocht en tegelijk willen we ook vooruitkijken. Bij de Chrismamis op donderdag 28 maart jl. hield paus Franciscus een zeer bezielende homilie om de priesters een hart onder de riem te steken. Uitgeverij Betsaida heeft deze preek uitgebracht in een handige en verzorgde uitgave. Mgr. Hurkmans heeft bij gelegenheid van Roepingenzondag 21 april 2013 aan alle priesters in zijn bisdom een exemplaar van dit boekje toegestuurd. Deze inspirerende tekst van de paus moge ons aansporen om de nieuwe impulsen, die we in Rome opgedaan hebben, om te zetten in onze dagelijkse pastorale praktijk of – voor de seminaristen – de voorbereiding daarop.

Na het ontbijt bezochten we het museum van het Capitool, waar een aantal van de beroemdste objecten uit de oudheid

Wij danken de Heer voor de mooie en genadevolle bedevaart die we mochten ondernemen!

13

EEN MONUMENT MET EEN HART Op zaterdag 14 september 2013 vond de Open Monumentendag plaats. De Open Monumentendag is een jaarlijks evenement in het tweede weekend van september, waarbij vele monumenten in Nederland gratis toegankelijk zijn voor het publiek. Op deze dag stonden ook de deuren van het Sint-Janscentrum open voor een breed publiek. Omdat het ’s-morgens regende in Den Bosch vreesden we dat de opkomst maar mager zou zijn, maar niets bleek minder waar: we mochten tijdens deze Open Monumentendag meer dan duizend bezoekers verwelkomen. Voor de medewerkers en de seminaristen, die dag in dag uit in het seminarie werken of wonen en die vertrouwd zijn met het pand, was het een eye-opener om het commentaar van de bezoekers te vernemen, die zeer gecharmeerd waren door de karaktervolle architectuur van het gebouw. Vele mensen waren blij verrast te vernemen dat er in dit monument nog daadwerkelijk gewoond en geleefd wordt. De vraag die regelmatig gesteld werd “wat gebeurt hier dan?” vormde vervolgens het begin van een geloofsgetuigenis. “Een plaats waar je tot bezinning en tot rust kunt komen midden in de stad” werd er geconcludeerd. Het was voor ons erg aangenaam en bemoedigend om, in de loop van de dag, te vernemen dat deelnemers aan de Open Monumentendag aan elkaar doorvertelden: “Het Sint-Janscentrum moet je gaan bekijken”. Met dank aan de medewerkers van het Sint-Janscentrum en van R.K. Instelling Sonnius, die hun vrije zaterdag hebben opgeofferd om in de sfeer van Brabantse gezelligheid een hartelijk welkom te bieden aan de bezoekers van de Open Monumentendag.

Voor meer informatie: Rector F. De Rycke Papenhulst 4 5211 LC ’s-Hertogenbosch ☎: 073 - 613 20 00 [email protected] www.sint-janscentrum.nl

priesterseminarie

Voor giften: R.K. Instelling Sonnius IBAN: NL46 FVLB 0225 2030 22 BIC: FVLBNL22

diakenopleiding vormingscentrum

Durf je leven weg te schenken, met vreugde en zonder vrees (Paus Johannes Paulus II) Ons leven is een geschenk van God, dat we goed dienen te gebruiken. Ik maak je attent op een leven van totale toewijding aan God in het priesterschap, omdat Christus velen onder jullie roept tot dit buitengewone avontuur. Christus wil gebruik maken van jouw persoon, energie, geloof en liefde. Hij wil Zijn priesterschap uitoefenen doorheen jouw toewijding. Hij wil de H. Eucharistie consacreren en zonden vergeven doorheen jou. Hij wil leven met jouw hart, en met jouw handen mensen te hulp komen. Denk er zorgvuldig over na! Paus Johannes Paulus II Paus Johannes Paulus II moedigde de bisschop van ‘s-Hertogenbosch aan om het Sint-Janscentrum op te richten. Door de samenwerking met de Pauselijke Universiteit Johannes Paulus II in Krakau kunnen de seminaristen een officiële academische graad behalen. Vanwege de band met paus Johannes Paulus II ontving het Bossche seminarie een bloedrelikwie van de Poolse paus. Verenigd met paus Franciscus worden aan het grootseminarie Sint-Janscentrum priesters opgeleid voor een nieuwe lente in de Kerk van het derde millennium. Denk je erover na om priester te worden en je leven in dienst te stellen van God en van de Kerk? Kom dan kennismaken met het Sint-Janscentrum en ontdek onze bezieling.

14

PROF. DR. M.L.H.M. BROESTERHUIZEN ZET ZICH MET LIEFDE EN ENERGIE IN VOOR ZIJN TAAK

P

rofessor doctor, wat een prestatie, zo begon de vragensteller het gesprek met diaken Broesterhuizen, waarop deze zonder aanmatiging antwoordde: “Wat zijn titels? In de Kerk zijn wij allen broeders en zusters van elkaar”. Met deze bagage kan hij daadwerkelijk bezig zijn met het liefdevol uitoefenen van zijn taak. Iedere dag opnieuw streeft hij ernaar om zijn werk ten bate van de doven zo goed mogelijk te doen. Als doctor in de psychologie werkte hij gedurende 32 jaar met veel voldoening voor het Instituut voor Doven te St. Michielsgestel, tegenwoordig Kentalis genaamd. Intussen heeft hij zich laten uitschrijven uit het Big Register (het overheidsregister voor psychologen werkzaam in de gezondheidszorg). Als professor werkt hij 1 dag per week bij de Katholieke Universiteit Leuven (B) en doceert hij pastorale theologie inzake de pastoraal voor doven aan de studenten. De rest van de dagen is hij actief voor het dovenpastoraat. Dit werk is in opbouw. Inmiddels heeft hij zijn werk voor de doven kunnen uitbreiden naar Tilburg, Eindhoven, ’s-Hertogenbosch, Ede, Zoetermeer en sinds kort Amsterdam, Nieuwegein en binnenkort Twente. In de meeste plaatsen is maandelijks een Eucharistieviering, die de diaken in gebarentaal vertolkt, waarvoor geleidelijk aan steeds meer belangstelling bestaat. Het werk ziet hij als missiewerk, immers doven mogen wij niet in de kou laten staan. DOCTOR EN DIAKEN Op 29 september 1992 promoveerde hij als psycholoog sociale emotionele ontwikkeling voor doven in de aula van de Radboud universiteit te Nijmegen. Van dit plechtig gebeuren met academische ernst waren zijn echtgenote en kinderen getuigen.

Op 25 september 2010 werd hij in de kathedrale basiliek van St. Jan Evangelist te ’s-Hertogenbosch door mgr. drs. A.L.M. Hurkmans tot diaken gewijd. Voor hem en zijn echtgenote een ware hoogtijdag! Hoewel zijn vier kinderen het geloof ieder op zijn/haar eigen wijze beleven, ondervindt hij grote betrokkenheid bij zijn werk. Zijn wijding tot diaken werd door zijn kinderen als zeer indrukwekkend ervaren. ROME EN DE PAUS Onvergetelijk is voor hem de internationale bedevaart voor doven in 2008 naar Rome onder leiding van aartsbisschop Kelly van Liverpool. Het kostte aanvankelijk wat moeite om de H. Mis voor 1500 doven, afkomstig uit verschillende landen, in de St. Pieter te laten plaatsvinden, maar dankzij persoonlijke contacten is dit toch gelukt. De diaken is heel blij met paus Franciscus, een diaconale opperherder en voelt zich als diaken door hem aangesproken. Paus, bisschop, priester, maar hij is niet vergeten dat hij als diaken is begonnen. Het is God die de Kerk leidt en die de Kerk niet vergeet, als wij God maar niet vergeten! MOTIVATIE Christus heeft gezegd: “Ik ben gezonden tot de verloren schapen van het huis Israël”. Dat is zijn motivatie om dit werk met hart en ziel te doen. Doven hebben bij hem een warme plek in zijn hart en niet minder de Kerk. Het gaat hem aan het hart als dove mensen hun plek niet kunnen vinden, als er geen thuis is voor hen. Dat vindt hij bijna ondraaglijk. Diaken Broesterhuizen heeft veel steun ondervonden van mgr. Hurkmans, die ervoor gezorgd heeft dat het werk voor de doven gesteund wordt door de andere bisschoppen. Het werk is nog in ontwikkeling. Er moet nog heel veel gebeuren. Niet zonder reden zei de bisschop vlak na zijn wijding: “Beschouw jezelf maar als een soort bouwpastoor”.

Voor emeritus-rector dr. J.W.M. Peijnenburg was de ontmoeting met paus Franciscus in 2013 een hoogtepunt.

15

DE WERKZAAMHEDEN VAN DE VICARIS-GENERAAL

V

icaris-generaal dr. C.F.M. van den Hout, die vooral op de achtergrond werkt, tracht met hoofd en hart zijn taak vorm en inhoud te geven. Zijn takenpakket is veelomvattend. Allereerst is hij verantwoordelijk voor de benoemingen. In samenwerking met de andere leden van de benoemingencommissie, rector F.L.A. De Rycke en diaken drs. T.A.J. Bangert doet hij zijn uiterste best om de juiste bedienaar op de juiste plaats te krijgen. Daar er te weinig bedienaren zijn en teveel vacatures is het niet de gemakkelijkste opdracht. Er moet wel degelijk de nodige aandacht aan worden besteed, gewikt en gewogen worden om de benoeming zo verantwoord mogelijk te doen plaatsvinden, zodat het voor de benoemde een nieuwe uitdaging is.

Want wij hebben elkaar nodig om samen tegen de stroom op te roeien en staande te blijven en om de Kerk dichter bij de mensen te brengen. Ook voor diakens en pastoraal Vicaris-generaal dr. C.F.M. van den Hout. werkers worden ontmoetingsdagen en studiedagen georganiseerd.

Voorts behoren tot zijn pakket onderwijs, categorale zielzorg, waaronder ziekenhuizen en zorginstellingen, het leger en het gevangeniswezen en contacten met geestelijke verzorgers. Hij draagt eveneens zorg voor de contacten met parochies over mogelijke fusies. Hierbij komt de nodige correspondentie kijken; er dienen veel brieven dienaangaande te worden beantwoord.

VORMSELVIERINGEN Van november tot en met juni treedt hij in diverse parochies op als vormheer. Dat vindt hij een voldoening gevende taak. Je maakt kennis met de parochie. De kerk is dan tamelijk gevuld. Tijdens de viering spreekt hij in dialoogvorm over het geloof en er worden door de vormelingen nogal eens goede vragen gesteld.

De vicaris-generaal maakt ook de jaarplanning van het bisdom en organiseert de jaarlijkse priesterdag, een belangrijke ontmoeting met elkaar in collegialiteit en broederschap.

“Er zijn in het afgelopen jaar, verspreid over het bisdom, door het diocesaan Vormingscentrum een viertal bijeenkomsten gehouden ter voorbereiding op het Vormsel. Door een impuls te geven aan het vele werk dat in parochies wordt verzet ten behoeve van het Vormsel hopen we dat de vonk van het geloof nog meer zal overspringen, dat jonge mensen in de kracht van Gods Geest zullen uitgroeien tot gelukkige mensen en tot echte volgelingen van Jezus Christus”.

foto: Ger Loeffen

Aandachtig gehoor van de jeugd.

d in je Weet je gedragen en gesteun Zoete gebed op voorspraak van de ch. Moeder van ’s-Hertogenbos 16

De vicaris-generaal komt over als een gestructureerde werker, eenvoudig, gemakkelijk benaderbaar, een realistische en diep gelovige man met een grote kennis van de Bijbel. Hij heeft zich laten kennen als een betrokken vicaris voor het bisdom. Zijn theologiestudie op het seminarie gaf hem de basis om dit werk inhoudelijk te kunnen verrichten. Het vak kerkelijk recht is daarbij niet onbelangrijk gebleken. Voorts grijpt hij terug op zijn eigen pastorale ervaring. Hij weet maar al te goed wat het is om als pastoor in een parochie te staan.

t beseft, God is, voordat een mens het werk. al lang in zijn leven aan he

JAARLIJKSE PRIESTERDAG

D

aags na het feest van de Zoete Moeder van Den Bosch en aan het begin van de vakantieperiode vond in het Sint-Janscentrum de jaarlijkse priesterdag plaats, die naar tevredenheid werd bezocht. Wederom een ontmoeting in combinatie met een Eucharistieviering in de kathedrale basiliek van St. Jan Evangelist met als hoofdcelebrant mgr. drs. A.L.M. Hurkmans in concelebratie met vele priesters. Voorts was er een afwisselend programma met een zinvolle lezing, het versterken van de inwendige mens en de nodige gezelligheid onder elkaar. INLEIDING DOOR MARIUS BUITING De twee uur durende inleiding werd verzorgd door Marius Buiting, arts en meester in de rechten, een veelgevraagd spreker in binnen- en buitenland. Hij is directeur van de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in de Zorginstellingen (NVTZ) en bovendien ruim 25 jaar als adviseur werkzaam op het terrein van kwaliteit en zorg, onder meer bij het CBO en als president van de European Society for Quality in Healthcare (ESQH). Daarnaast heeft hij diverse maatschappelijke functies. Hij is lid van de provinciale staten van de provincie Utrecht, lid van het nationaal bestuur van de Zonnebloem en voorzitter van de Beweging van Barmhartigheid en hij is bestuurlijk actief geweest in de sportwereld. Mr. Buiting sprak de diocesane en reguliere priesters over het thema ‘bedoeling’. Wat is ook al weer de bedoeling van ons christen-zijn en van ons pastorale werk? In onze huidige maatschappij is er veel aandacht voor regels, protocollen, het beheersen en verbeteren van logistieke processen, financiën etc. Er is in het algemeen veel bureaucratie en er zijn hoge verwachtingen naar elkaar toe. Dit verschijnsel doet zich voor in de Kerk, maar evenzeer in de zorg, het onderwijs en het bedrijfsleven. Hoe zou dit komen? Buiting stelde vast dat we het zicht op de bron en op het visioen zijn kwijtgeraakt. Ons zicht op de bedoeling van ons mens-

zijn en samenleven is op de achtergrond geraakt. We beseffen eigenlijk onvoldoende waarom we iets doen en voor wie. We hebben het contact met onze (christelijke en humane) bronnen verloren. De verticale lijn ontbreekt, en daarom concentreren we ons op de horizontale lijn: het verbeteren en beheersen. En dat dreigt te ontsporen in bureaucratie en protocolair naleven van regels. Als gelovigen zouden we de bronnen weer beschikbaar kunnen maken en kunnen openen, en we zouden het visioen weer kunnen verwoorden voor onszelf en voor anderen. Dat kan en moet de bijdrage van de Kerk zijn aan onze maatschappij. We hebben een schat die we voor de mensheid kunnen openen. Dat is de taak en de bijdrage van de Kerk aan onze tijd. Op verzoek van de heer Buiting werd er door de priesters onderling gesproken over de inleiding aan de hand van een tweetal vragen. Men herkende de problematiek hetgeen bleek in de spontane bereidheid om met elkaar van gedachten te wisselen. Verder vertelde hij over zijn contact met de Zusters van Maarssen, die willen dat het religieuze leven doorgaat en dat het klooster niet verkocht gaat worden. Zo is een nieuwe vorm van gemeenschap en religieus leven groeiende. BIJPRATEN MET DE BISSCHOP Mgr. Hurkmans heeft de priesters bijgepraat over de voornaamste activiteiten waar het bisdom mee bezig is en er konden vragen worden gesteld. De jaarlijkse priesterdag voldoet in een behoefte. Even weg van pastorale verplichtingen. De vicaris-generaal dr. C.F.M. van den Hout, de organisator van deze dag, mocht diverse complimenten in ontvangst nemen. Samenvattend, een priesterdag die als geslaagd kan worden beschouwd. De priesterdag werd besloten met het bidden van de vespers in de Sint-Jan.

17

“DE MENS HEEFT GODS HULP NODIG”

D

at is de mening van de priester P.J. Rens. Immers goed en kwaad zitten in elke mens. Hij heeft Gods hulp nodig om steeds voor het goede te kiezen. We moeten onze fouten durven erkennen en daaruit leren hoe we het anders moeten doen. God houdt zoveel van mensen dat Hij ons vrij laat. Dit is echte liefde. Geloven is het onderhouden van een relatie met Christus. Pastor Rens is ervan overtuigd dat hij als priester de opdracht heeft om Christus te pas en te onpas te verkondigen, om het geloof te wekken. Hij mag van Hem getuigen, niet overtuigen. Dat geldt ook in onze tijd nu de Kerk woelige jaren doormaakt. De moeilijkheden die er zijn dienen de priester – zo is zijn overtuiging – uit te dagen. 40-JARIG PRIESTERFEEST Op zondag 28 april 2013 vierde hij onder grote belangstelling in de parochie H. Oda van Sint-Oedenrode, Son en Breugel zijn 40-jarig priesterjubileum. Van allerlei mensen, jong en oud, heeft hij gelukwensen ontvangen. Dit heeft hem als priester een enorme bevestiging gegeven. Wij vroegen hem hoe hij terugkijkt op veertig jaar priester. Het is – zo zegt hij – niet gemakkelijk geweest, maar dat geldt voor ieder mensenleven, welke taak men ook te vervullen heeft. Voor de Kerk was het moeilijk. Alles was in beweging direct na het Tweede Vaticaans Concilie. Deze ontwikkelingen waren niet tegen te houden. Achteraf moeten we stellen, zijns inziens, kwamen ze veel te snel op ons af. Er was nauwelijks tijd voor reflectie en dat was achteraf gezien – wat wij nu ontdekken – een groot nadeel. Wat waren dan de beslissende periodes in uw priesterleven? “Zelf was ik ook in ontwikkeling in het zoeken naar Christus. Ik ben ook een priester van die tijd”. Hij werkte in die tijd in Zonhove te Son, een behandelingscentrum voor kinderen met een beperking. En wonderlijk: er gebeurde het volgende. Op zekere dag kreeg hij een

telefoon van wijlen zuster Jacintha, een zuster van de zusters van Carolus Borromeus en zij vroeg hem of de bisschop van Tanzania, die bij haar op bezoek was een bezoek mocht brengen aan Zonhove, wat uiteraard werd ingewilligd. Als gevolg daarvan kreeg hij een uitnodiging voor een tegenbezoek aan zijn bisdom Dodoma in Tanzania. Dit was een onvergetelijk verblijf van vier weken met als gastheer de vicaris-generaal van het bisdom, die hem veel van het bisdom en van het land heeft laten zien. Op zekere dag was hij zijn reisleider kwijt en na een zoektocht vond hij hem, waar zij logeerden, in de kapel biddend in zijn brevier. Toen gingen bij pastoor Rens de ogen open. Bidden in het brevier deed hij thuis niet. De oude breviers waren afgeschaft en nieuwe waren er nog niet. Heel toevallig kregen bij terugkeer uit Tanzania, in die dagen alle priesters en diakens van het bisdom van mgr. J. ter Schure een nieuw brevier. “En zie. Ik bid nu weer iedere dag het brevier”. Dagelijks gebed is belangrijk om de relatie met Christus te onderhouden. WERELDJONGERENDAGEN “Wij priesters zaten in die dagen in een bepaald verwachtingspatroon en vroegen ons af, waar is nu die nieuwe Kerk?” Hij bezocht de Wereldjongerendagen in Keulen en zag met grote verbazing dat in een grote tent honderden jongeren in aanbidding zaten bij het Allerheiligste. En het was er muisstil. Hij werd bij het zien van dit geloof bij vele jongeren gegrepen. Iedere keer stelde hij zich de vraag: “Hoe zit jijzelf hierbij?” Hij begon zijn geloof te hervinden. Het was alsof hij voor de tweede keer gewijd was. Pastor Rens is een diepgelovig priester die dicht bij de mensen staat. Hij tracht aan zijn eigen priester zijn vorm en inhoud te geven. In deze vindt hij steun in het boekje: “Wees herders met de geur van uw kudde” dat mgr. A. Hurkmans heeft aangeboden aan de priesters. Het is de preek van onze nieuwe paus Franciscus bij zijn eerste Chrismamis in de St. Pieter in Rome, op 27 maart 2013. Het motto van pastor Rens is: streng zijn voor jezelf als priester maar mild zijn voor de mensen. Zijn eerste pastoor, Jan Sleegers – hij was de bouwpastoor van de kerk van de H. Don Bosco in Eindhoven, in wiens kerk pastor Rens tot priester werd gewijd – feliciteerde hem na zijn wijding met deze woorden. Hij zal ze nooit vergeten.

foto: DeMooiRooiKrant Sint-Oedenrode

De robijnen jubilaris gaat voor in de plechtige viering van de Eucharistie. 18

Zelf heeft hij geleerd om op tijd te vergeven, want een kwaad woord dat valt kun je niet oprapen, maar wel vergeven.

BISSCHOP MAAKTE PELGRIMSTOCHT NAAR HET HEILIG LAND

T

wee weken voor het Paasfeest van 2013 mocht ik in een kleine kring een pelgrimstocht maken naar het Heilig Land. Dit omdat ik betrokken ben bij de Ridders van het Heilig Graf. Het meeste indruk op mij maakte mijn bezoek aan de Hof van Olijven. Het uitzicht dat je daar hebt op Jeruzalem ontroert. Vanuit de stilte wordt je aandacht getrokken naar Jezus die daar voor zijn lijden en sterven met zijn leerlingen was. Mooi is de Kerk gebouwd over de rots waarop Jezus tot zijn Vader bad. Paus Benedictus schrijft in zijn tweede Jezusboek een treffend getuigenis. Ik citeer: “Dat is een van de eerbiedwaardigste plaatsen van het christendom. De bomen stammen inderdaad niet uit de tijd van Jezus; Titus heeft bij de belegering van Jeruzalem alle bomen in de verre omgeving laten kappen. Maar de Olijfberg is dezelfde als toen. Wie daar even verblijft, wordt geconfronteerd met een dramatisch hoogtepunt van het mysterie van onzer Verlosser: hier heeft Jezus de laatste eenzaamheid, de hele benauwdheid van het menselijk bestaan ervaren. Hier is de afgrond van de zonde en van alle kwaad tot in het binnenste van zijn ziel doorgedrongen. Hier werd Hij overvallen door de ontreddering van de nakende dood. Hier werd hij door de verrader gekust. Hier verlieten alle leerlingen hem. Hier heeft hij ook vanwege mij geleden en geworsteld.” Bij mijn pelgrimage kreeg ik, zoals op de foto te zien is,

te midden van mijn medepelgrims, het pelgrimsteken opgespeld in het Latijns Patriarchaat.

foto’s: studio Christo

ens en God toont zich het meest int ristus. Ch radicaal in zijn zoon Jezus kens en Blijf bidden voor priesters, dia. voor goede roepingen 19

WIJDING VIER PERMANENTE DIAKENS

Z

aterdag 9 november 2013 beleefde ons bisdom en niet minder het seminarie een bijzonder feestelijke dag. Op die dag werden namelijk in de kathedrale basiliek van St. Jan Evangelist te ’s-Hertogenbosch Pierpaolo Flesia, Ton van Kuijk, Paul Menting en Jacques van Montfort, elk met een eigen geschiedenis en levensverhaal, door mgr. drs. A.L.M. Hurkmans tot permanent diaken gewijd. De treffende ruim twee uur durende plechtigheid begon met de intredezang: “Hoort hoe God met mensen omgaat”. De wijding vond plaats na de liturgie van het Woord en vóór de liturgie van de Eucharistie. WELKOMSTWOORD Plebaan mr. drs. J.G.N.M. van Rossem heette de vele aanwezigen van harte welkom. “In deze Eucharistieviering gaat onze bisschop mgr. Hurkmans vier mannen tot diaken wijden. Te midden van hun mens-zijn van alle dag, hun beroepsbezigheden, beleven zij dat er een extra dimensie is, die hun leven zin geeft, diepgang en inspiratie. Die dimensie wordt door Paulus in de tweede lezing genoemd. Het geheim van het geloof. Wat is dan dit geheim van het geloof? Dat horen we in het Evangelie van vandaag. Gods Licht is onder ons verschenen in Jezus Christus. Een Licht van zelf gevende, dienstbare liefde, die zich uit in veelsoortige goede werken tot eer van God en tot welzijn van zijn volk. En dit Licht heeft Hij ook op ons, zijn Kerk, zijn leerlingen, overgedragen. Ook jullie zijn in mijn naam het licht van de wereld. In deze missie van de Kerk gaan de bisschoppen ons voor. Vertegenwoordigd door hun priesters en bijgestaan door de diakens. Juist zoals in het Oude Testament de hogepriesters Aäron werd bijgestaan door zijn helpers, zoals we horen in de eerste lezing.

Beste Pierpaolo, Ton, Paul en Jacques, zo worden jullie dus vandaag door de diakenwijding opgenomen in het gewijde ambt van de Kerk om een levend teken te zijn van de dienstbare liefde van Christus te midden van zijn Kerk en voor het oog van de wereld. Samen met jullie echtgenotes en kinderen, jullie familie en vrienden. Samen met de parochies waar jullie stage hebben gelopen, samen met allen die jullie op de weg naar deze wijding begeleid hebben, samen met de Kerk van het bisdom Den Bosch en heel de universele Kerk, met de bisschop, priesters en diakens, hier aanwezig. Verheugen we ons hierover en zijn we dankbaar. Moge de dienende en heilzame liefde van Jezus Christus in jullie dienstwerk en jullie leven zichtbaar worden en vrucht dragen”. HOMILIE De bisschop begon zijn homilie met uit te leggen wie de wijdelingen waren. “Alle vier zijn zij gehuwd. Zij delen hun leven intens met hun vrouwen. Drie echtparen zijn gezegend met kinderen, waar ze trots op zijn en er zijn eveneens kleinkinderen. Hun ouders en verdere familie zijn er vandaag, voor zover het mogelijk is, bij. De wijdelingen hebben verschillende achtergronden. Een komt er uit Italië en behoort met zijn gezin tot de gemeenschap van Paus Johannes xxiii, een ander komt uit en werkt in Nijmegen, maar woont in Duitsland en is daar lid van de derde orde van de Karmelieten, weer een ander woont in Nijmegen, maar komt uit de Achterhoek en tenslotte is er een die in Loon op Zand woont, maar ook lange tijd met zijn gezin leefde in het bisdom Breda. HOOP OPENT DE TOEKOMST Belangrijker dan de plaats waar ze vandaan komen is de familie waarin ze opgroeiden, de familie die ze samen met

De vier wijdelingen: “Hier ben ik”.

20

foto’s: Sonnius/Wim Koopman

hun vrouw vormen. Die families, in relatie met de parochies, hun werk- en vriendenkringen, vormden de voedingsbodem voor hun roeping. Ik hoop dat zij van al die mensen ook in de toekomst steun ondervinden. Jullie wijdelingen willen, gesteund door jullie echtgenotes, dienstbaar zijn in de Kerk met de inzet van heel je leven. Natuurlijk blijft jullie huwelijk jullie eerste verantwoordelijkheid en blijft dit ook, gedragen door een geestelijk leven, de belangrijkste levensbron voor jullie werk als diaken. In deze kathedraal zijn veel mensen die jullie roeping begrijpen en jullie daarin ook bevestigen. Gelovigen zijn altijd blij als God ons mannen geeft die zich laten wijden. Dit geeft ons hoop, open toekomst.

toekomst. Wanneer we in ons hart weten dat het in de Kerk om het Leven met een hoofdletter gaat dan zullen we meer en meer gaan beseffen dat de Kerk niet op de eerste plaats een instituut is, maar een levend lichaam. Alle gelovigen zijn ledematen van dat lichaam en Christus is het hoofd. De Heilige Geest geeft het hele lichaam telkens weer nieuw goddelijk leven. Het Woord van God roept de gelovigen op en geeft hen de kans zinvol te leven. Door de sacramenten van de doop, de Eucharistie en het vormsel krijgt een mens deel

LEVENSVRAGEN Maar er zullen vandaag ook mensen hier aanwezig zijn die veel vragen hebben. Hoe komt iemand erbij zich in deze tijd te binden aan de Kerk? De Kerk is toch iets voor oudere mensen en daarmee meer iets van het verleden dan van de toekomst. Je ziet toch maar weinig jeugd in de Kerk? En inderdaad, veel jeugd staat vreemd tegenover het normale kerkelijke leven. Velen gaan op zondagmorgen niet naar de Heilige Mis. Daar staat echter tegenover dat er onder de jeugd wel veel vragen leven. Wie ben ik? Wat is de zin van mijn leven? Durf ik een hypotheek te nemen? Hoe kom ik verder als ik geconfronteerd word Indrukwekkend moment tijdens de Litanie van Allerheiligen. met schuld, met ziekte, met dood? Hoe kan ik verder met al die verdeeldheid om mij heen? Waar gaat de wereld naar toe? Met name de dertigers, die aan dit goddelijk leven. Deze sacramenten maken de mens op de drempel van het volle leven staan, zien zich in alle los uit het kwaad. De Eucharistie blijft het leven versterken hevigheid geconfronteerd met tal van vragen. Ineens zijn en vernieuwen. Andere sacramenten, zoals huwelijk en wijdie er allemaal tegelijk. Vaak zijn ze verlammend. Keuzes ding, staan ieder op een eigen wijze in dienst van het leven maken is moeilijk. Dit komt omdat het geen theoretische van de gelovigen, van de geloofsgemeenschap, van het vragen zijn, maar levensvragen. De vragen hebben betrekleven in de Kerk en in de wereld. God wil heel de wereld king op het leven als geheel. Wat is het leven? naar zich toe halen. ONAANTASTBARE VREUGDE In de Kerk is het Leven met een hoofdletter te vinden. Allereerst kiezen wij te leven tegen het kwaad en willen we bewust leven voor het goede. Door dicht bij God te blijven kunnen wij het kwaad overwinnen en het leven met een hoofdletter is dan ons deel. Wij denken daarbij aan de adem van de Heilige Geest die God ons heeft ingeblazen en die ons met al het goede verbindt. We denken daarbij aan de liefde van God die ons leven draagt. We denken aan Jezus Christus die aan het kruis zijn leven gaf om alle kwaad uit ons leven weg te dragen en die ons daardoor ook nu nog nieuw leven geeft. Het leven dat de Kerk ons geeft in de Heilige Mis en in de sacramenten is een leven dat door alles heen verandert en toch steeds nieuw blijft, steeds rijker wordt. Het is goddelijk leven. In geloof verbonden zijn met het goddelijk leven dat alle goeds omvat en alles doordringt geeft een diep vertrouwen, een onaantastbare vreugde en echte vrijheid. LEVEN IN HET LICHAAM VAN DE KERK Hierdoor is er een uitweg te vinden; als we te maken hebben met schuld, ziekte of dood, is er nooit angst voor de

DIENSTBAAR Opdat de Kerk in allerlei omstandigheden leven zou kunnen geven aan de mensen is de Kerk ook een instituut. Het uitverkoren volk dat onder leiding stond van Mozes en Aäron was een voorafbeelding van de Kerk. God koos, zo hoorden we in de eerste lezing, voor de “tent van samenkomst” de Levieten uit om vanuit dit hart het kwaad te bevechten en het leven te geven. Zo zijn diakens uitgekozen om door de Heilige Geest op een bijzondere wijze verbonden met de bisschop en de priesters leven te geven aan de gelovigen, aan de Kerk en aan de wereld en om op te komen voor het goede. Van de Levieten vraagt God dat ze heilig en betrouwbaar zijn. Ook jullie, mannen die de wijding ontvangen, beloven het geloof, het leven te bewaren, gehoorzaam te zijn en vooral dienstbaar aan het hele lichaam van de Kerk. Het ambt stelt hoge eisen aan jullie. Jullie weten dit en zijn door het leven gevormd. GETUIG MET DADEN De grote vragen van het leven – zo hoorde ik in een gesprek met jullie – hebben jullie doorleefd. Ieder van jullie kent twijfel, weet wat duisternis is, kent ziekte, dood en schuld, maar 21

ook weet ieder van jullie dat God je door de Kerk nieuw leven blijft geven en altijd nabij blijft. Op de adem van de Heilige Geest zijn jullie blijven bidden, weten jullie je thuis bij God. Jullie hebben geleerd jullie lijden te delen met het lijden van Christus en daardoor weten jullie dat door lijden en dood nieuw leven tot jullie komt. Jullie weten dat jullie in dankbaarheid veel mogen doen voor de Vader in de hemel en voor jullie medemensen. Jullie zijn gewend – zo weten wij – zoals Paulus het in de tweede lezing vraagt, goed leiding te geven in jullie gezinnen. U mag van mij weten, diakens, echtgenoten, kinderen, ouders, broers en zussen, familie, De vier wijdelingen voor het permanente diaconaat. vrienden en parochianen dat ik oprecht blij ben met de grote levenservaring van de wijdelingen van vandaag. Daarmee kunnen ze mij en de priesters van het bisdom helpen. Jullie kunnen Het wordt niet minder. Door licht te delen zwelt het aan. op zoek gaan naar de mensen. Leef met hen mee. Luister. Wees niet bang, dat je vrouw, je kinderen, je familie te kort Ga met hen de goede weg. Doe samen met hen werken komen. Ook voor hen zal er opnieuw meer licht stralen. Je van barmhartigheid. Neem hen mee in het in liefde leven mag smaak geven aan het leven. Leven is pas vol leven als voor de ander. Laat zien hoe je leeft. Hoe je in gebed en in je het deelt met God en met elkaar. Levensvragen kan men het luisteren naar Gods Woord leeft met God, met je mededoor een positieve levenspraktijk beantwoorden. Dat is onze mensen. Laat zien hoe je door moeilijkheden heen overeind missie. Christus gaat ons erin voor. In iedere Mis trekt Hij blijft. Maak een pelgrimstocht met hen. Laagdrempelig. ons binnen in de liefde, in een liefde die deelt, die de ander Wees er voor de anderen. Deel hun leven. Getuig allereerst werkelijk ontmoet, die leeft voor de ander. met daden. Betrek de mensen in je bidden en handelen. De woorden die daarop reflecteren komen daarna wel. Op deze Broeders en zusters, wij gaan nu over tot de wijding. Door wijze kunnen jullie het Evangelie van deze dag tot werkegebed en handoplegging zullen de wijdelingen delen in het lijkheid maken. Licht zijn in de wereld. Licht raakt niet op. leven van de Heilige Geest. Dit leven zal hen ertoe aanzetten in concrete daden de levensvragen van hun broeders en zusters om te zetten in een vertrouwvol, vreugdevol en vrij leven in liefde. God blijft ons allen genadig. Daar mogen we op rekenen. RECEPTIE In het seminarie was er na de plechtigheid een ongedwongen samenzijn onder het genot van een kop koffie met een worstenbroodje. De kersverse diakens mochten vele gelukwensen in ontvangst nemen. Volop werd er nog nagepraat over de mooie viering.

Na de wijding in gebed bij de Zoete Moeder.

Vier nieuwe diakens, een aanwinst voor het bisdom. Mogen zij de geestelijke schatten van geloof en gemeenschapsvorming vorm en inhoud weten te geven en delen met de mensen van vandaag. Blijven wij op onze beurt met hen verbonden en laten wij hen met ons gebed begeleiden.

dankbaar Het Sonnius Priesterfonds is klein. voor elke gave groot of 22

CHRISMAVIERING IN DE SINT-JAN

V

ele gelovigen, waaronder talrijke priesters en diakens, gaven gehoor aan de uitnodiging van mgr. drs. A.L.M. Hurkmans om op woensdag van de goede week 27 maart 2013 bij deze bijzondere viering aanwezig te zijn. Tijdens deze plechtigheid die eveneens werd bijgewoond door em. kardinaal dr. A. Simonis, hulpbisschop mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts en vicaris-generaal dr. C.F.M. van den Hout, werden de H. Oliën gewijd, die vervolgens onder de parochies werden verdeeld. WELKOMSTWOORD Plebaan mr. drs. J.G.N.M. van Rossem heette de aanwezigen welkom. “We staan aan de vooravond van het Paastriduüm, de heilige drie dagen. Morgen op Witte Donderdag zal onze Heer Jezus Christus op het laatste avondmaal de Eucharistie en het priesterschap instellen, waarna we Hem volgen naar zijn sterven op Goede Vrijdag om tenslotte na zijn grafrust te komen tot zijn verrijzenis uit de dood en zo met Hem de Paastijd binnen te gaan. In dit Paasmysterie van Christus manifesteert zich Gods overvloeiende liefde, die voor ons zondaars heil en verlossing, nieuw en onvergankelijk leven bewerkt. En de stroom van deze heilzame, overvloeiende liefde van God zet zich sindsdien voort in en door Christus’ lichaam, de Kerk, heel bijzonder door de sacramenten. Met name ook de zalving is een treffend symbool van deze overvloeiende, heilzame en alles doordringende liefde van Christus. Hij, Gods gezalfde, drenkt ons met de zalving van zijn Geest en laat ons zo delen, op meervoudige wijze, in zijn koninklijk priesterschap. Dit komt vanavond bijzonder tot uitdrukking in de liturgie van deze Chrismamis. Hierin worden de oliën voor de doopleerlingen en de zieken gezegend en het heilig chrisma gewijd. Deze gewijde oliën en zalf zijn symbool voor de zalving van de Heilige Geest, die dankzij de dood en verrijzenis van Christus, nu aan ons wordt doorgegeven door middel van de verschillende sacramenten. In het bijzonder de bisschop en zijn priesters zijn bedienaars van deze sacramenten. Bij hun wijding worden het hoofd van de bisschop en de handen van de priesters met chrisma gezalfd, opdat zij op hun beurt in de bediening van de sacramenten de zalving van de Heilige Geest doorgeven aan het Godsvolk, opdat Gods koninkrijk meer en meer mag doorwerken in en door ons. Om die reden zullen de concelebrerende priesters op deze

vooravond van Witte Donderdag toen het priesterschap werd ingesteld de beloften van hun priesterwijding vernieuwen.” HET PRIESTERSCHAP EN PAUS FRANCISCUS Zo begon mgr. Hurkmans zijn preek: “Vandaag, broeders in het priesterschap, vieren wij te midden van het Godsvolk, van u, broeders en zusters, de dag van het wijdingssacrament. Wij vernieuwen onze wijdingsbelofte. Een bij uitstek geschikt moment om ons als mens en als priester te hernemen. Alle ballast die ons aankleeft uit de welvaartssamenleving en uit de altijd ook zondige Kerk mogen we loslaten. Paus Franciscus wijst ons, door wie hij is, de weg. Hij wijst naar Christus, naar eenvoud, naar soberheid, naar stil leven en naar echte gemeenschap. Dit met de heilige Franciscus als model. CHRISTUS Het is belangrijk vrij te zijn voor Christus en voor de medegelovigen. Geloof is daarbij een kernwoord. God heeft voor ons mens willen worden. Jezus is geboren in Bethlehem, opgegroeid in Nazareth. Hij trok als leraar met ons op in Galilea. Uit liefde voor ons is Hij tenslotte opgegaan naar Jeruzalem. Daar heeft Hij het lijden aanvaard, daar heeft Hij zijn leven op het kruis gegeven en daar is Hij als eerste onder broeders opgestaan uit de dood. Bij het laatste avondmaal stelde hij het priesterschap in. Wij als priester kennen Hem en horen bij Hem. Door het geloof leven wij in Hem. Door het geloof maakt Hij ons leven vruchtbaar. Jezus laat ons nooit alleen. Hij doet ons wereldwijd broeders zijn in het priesterschap en broeders en zusters met al onze medegelovigen. Door de Kerk blijft Jezus ons onderrichten. Door de sacramenten blijft Hij ons vervullen van genade. Wij van onze kant geven uitdrukking aan ons geloof door vanuit onze wijding Christus tegenwoordig te stellen in Kerk en wereld, in gebed en werk. EENVOUD Het is belangrijk vrij te zijn voor Christus en voor de medegelovigen. Een eenvoudig celibatair leven maakt dit mogelijk. Wij priesters leven alleen en staan open voor allen. Eenvoudig leven wil voor ons zeggen niet dusdanig gebonden zijn aan mensen om ons heen, niet dusdanig gebonden zijn aan materie, niet dusdanig gebonden zijn aan levensstijlen waardoor we er niet meer kunnen zijn voor iedereen. Eenvoudig leven doet ons verzinken in de eenvoud van 23

Christus. Zo’n leven stelt God zonder meer tegenwoordig. Eenvoud maakt het leven gewoon en tegelijk bijzonder. Omdat eenvoud vrij maakt en aan anderen vrijheid geeft. Eenvoud sticht gemeenschap in de diepte. STILTE Het is belangrijk vrij te zijn voor Christus en voor de medegelovigen. Stil leven kan de priester daarbij helpen. De stilte is schaars. Toch heeft de stilte een eigen kracht. Stilte doet bij God zijn. Wanneer wij ons de stilte eigen maken zullen we als vanzelf de noden van de mensen bij God brengen. De stilte geeft kwaliteit aan heel je doen en laten. Dit maakt het vieren en bidden tot meer dan functioneel vieren en bidden. Stilte verbindt met het mysterie van de schepping. Zij opent voor de grenzeloosheid van de hemel. Zij maakt ontmoetingen tussen mensen oorspronkelijk. Zij doet echt luisteren. Uit de stilte zal een priester scheppend en helend spreken. Het is belangrijk vrij te zijn voor Christus en voor de medegelovigen. De armen kunnen voor de priesters daarbij een gids zijn. Open staan voor de armen doet je diep kijken naar de mens. In onze ontmoetingen met mensen is het zo gemakkelijk je blind te staren op wat iemand heeft. Of, om je te verliezen in het zien van wat mensen kunnen. De arme mens vraagt om compassie, om liefde. De arme mens stelt Christus tegenwoordig, hetgeen ook de taak is van de priester. De arme mens is een sacrament. God en mens horen bij elkaar. De arme laat zien of wij met God leven. IN DE KRACHT VAN DE HEILIGE GEEST Broeders in het priesterschap, wij beseffen maar al te goed dat wij die oorspronkelijke weg van eenvoud, stilte en armoede niet uit onszelf kunnen gaan. Maar het is de tijd van bekering. De profeet Jesaja riep het ons toe: ik kondig een genadejaar aan. Jezus bracht de volheid van de genade. Op Hem rustte de Heilige Geest. De Heilige Geest wil ons, de Kerk en de wereld vernieuwen. De Heilige Geest rust op ons. Ons zijn de handen opgelegd. Wij zijn van God. Wij zijn gezalfd om priesters van de Heer te zijn. Wij zullen onze wijdingsbelofte mogen vernieuwen in het geloof dat God ons blijft geven wat Hij ons eens gegeven heeft. Hij neemt niets terug. Laten wij van onze kant weer gaan staan in de gesteldheid van de dag van onze wijding. BLIJVEND IN GEBED EN IN DE DIENST AAN DE KERK Vragen wij de Heilige Geest om in eenvoud en stilte sobere priesters te zijn. Geborgen in Christus, gehoorzaam en zuiver. Vragen wij dat de Heilige Geest ons de trouw geeft van de heiligen. Dat wij in onze parochies er zijn om er te bidden voor het Godsvolk, om er te onderrichten in het geloof, om er met onze broeders en zusters het geloof te vieren in de sacramenten en om onze parochies haarden te laten zijn van gemeenschap. Priesters, waar u leeft kan het rijk van God opbloeien. Vlucht niet weg. Verstrooi niet maar breng samen. Laat de parochiekerk je heilig zijn. Daar woont God

24

te midden van de mensen. Wees er vaak te vinden, in eenvoud, stil en sober. Bid, luister, deel het leven van de mensen alvorens erover te spreken. Laat je woorden uit de stilte komen. Houd van de Wereldkerk. De paus heeft ons veel te bieden. Blijf één met de Kerk van ons bisdom. Heb hart voor het seminarie, dit is immers geroepen het hart te zijn van het bisdom. Met mijn hulpbisschop en met de vicarisgeneraal, de bisdomstaf en alle medewerkers zullen wij u graag voorgaan. Bid voor ons. Dat ook wij eenvoudig, stil, sober, gehoorzaam en zuiver zullen zijn om het dienstwerk dat God ons heeft toevertrouwd goed te vervullen. ALTIJD MET ELKAAR OP WEG Broeders en zusters uit het bisdom. U hoort met ons bij het volk van God. Vandaag mag ik ook de oliën wijden. Jezus noemen wij de Christus omdat Hij de gezalfde is. In de sacramenten ontvangen wij allen de zalving om meer te gelijken op Christus. In de doop zijn we gezalfd om met Jezus kind van God te zijn. In het Vormsel helpt de zalving ons om in de kracht van de Heilige Geest steeds meer te lijken op Christus. Bij de ziekenzalving duidt de zalving aan dat Jezus ons bij de hand neemt om met de heiligen de Vader tegemoet te gaan. Broeders en zusters, ook voor u is het belangrijk eenvoudig, arm en stil te zijn. Het zal u helpen God en elkaar echt te ontmoeten. Heb ook liefde voor de Kerk. Offer en bid voor haar. Breng met uw priesters en met uw broeders en zusters vanuit de Kerk het geloof tot uitdrukking in het leven van alle dag. In uw huwelijk, in uw gezin, op uw werk. Daar waar u vrijwilligerswerk doet en waar u zich ontspant. Dan zullen wij samen het licht van de wereld en het zout der aarde zijn. GEDRAGEN DOOR DE TRADITIE Wij leven en geloven in een rijke traditie. Wij zijn verbonden met Abraham, Isaac en Jacob. Wij gaan met Mozes en Jozua de exodus. Wij verbinden ons met de koningen, priesters en profeten uit het Oude Testament. Wij zullen leven in eenheid met Petrus en de andere apostelen, met Maria en met de andere heiligen. Ik noem Franciscus, Augustinus, Benedictus, Willibrord, Lambertus en de zalige paus Johannes Paulus II. Opgenomen in hun gezelschap zullen we eens thuis komen in het huis van de Vader. Indrukwekkend tijdens de viering was de hernieuwing van de beloften van de priesters aan de bisschop. Hij bad dat de priesters de binding aan de Heer steeds weer zullen beleven en op Hem gelijken door niet zichzelf te zoeken, maar zich te blijven inzetten voor datgene waartoe zij zich verbonden hebben. Monseigneur vroeg ook om voor hem te bidden opdat hij het bisschopsambt naar best vermogen blijft vervullen en zich voortdurend bewust is dat hij onder hen de plaats mag innemen van Christus, de Hogepriester en de Goede Herder, de leidsman en dienaar van allen. Moge deze Chrismamis, zoals de plebaan het verwoordde in zijn welkomstwoord, een bron van nieuwe genade en heil zijn voor ons hele bisdom.

PASTOOR C.J.E. ROMBAUTS WORDT NIET ANDERS GEKEND DAN OP DE FIETS

Z

o zie je de pastoor rondfietsen op weg naar zijn parochianen of op ziekenbezoek naar parochianen die worden verpleegd in het ziekenhuis of verpleegtehuis. Voorwaar een herder tussen de mensen, die de gave heeft om te luisteren. Zo gedraagt hij zich al 34 jaar lang als pastoor van de St. Servatiusparochie in Erp en sinds 1986 ook als pastoor van Boerdonk. Bovendien heeft hij de pastorale zorg van het bejaardenhuis Simeonshof, waar hij ook voorgaat in de viering van de Eucharistie. Na het overlijden van de Keldonkse pastoor destijds verzorgde hij aldaar gedurende acht jaar de uitvaarten, dopen en huwelijkssluitingen. Pastoor Rombauts denkt nog terug aan zijn studietijd, maar niet met onverdeeld genoegen. Hij had namelijk last van heimwee en dat maakte de studietijd wel eens zwaar. Uiteindelijk heeft hij zijn studietijd glansrijk voltooid. 50 JAAR PRIESTER Op 8 juni 1963 werd hij met elf andere neomisten in de kathedrale basiliek van St. Jan Evangelist te ’s-Hertogenbosch door mgr. W.M. Bekkers tot priester gewijd. Voordat

De prachtige Sint-Servatiuskerk.

hij werd benoemd tot pastoor van Erp was hij gedurende 4 jaar kapelaan in het “nieuwe” Nuenen en 11½ jaar in Someren-Dorp. Op 8 en 9 juni 2013 werd zijn gouden priesterfeest in Erp gevierd en daarna ook nog in Boerdonk. Op onze vraag: “Hoe kijkt u op deze halve eeuw terug” zegt hij: “Ik ben altijd geboeid geweest door de persoon van Jezus Christus en heb mijn best gedaan om met heel veel voldoening de blijde boodschap uit te dragen”. Zijn werk en zijn talent tekenen zich vooral door de bindende rol die hij in de parochie heeft bewerkstelligd. In zijn aansprekende boodschap van eenvoud, liefde en broederschap laat hij zien dat geloof vooral is wat je er zelf in legt. DE KERK Pastoor Rombauts is heel blij met beide kerkgebouwen en dat delen zijn parochianen met hem. Het fraaie interieur van de Servatiuskerk in Erp wordt gezien als één van de mooiste voorbeelden van de Waterstaatsstijl met daarin barokke en neoclassicistische elementen. Reeds van verre nodigt de kerk, die een dominerende plaats inneemt in het landschap, uit tot het bezichtigen van het interieur, zoals onder andere het hoofdaltaar dat in 1896 in de kerk is geplaatst en is ontworpen door architect Pierre Cuypers. Jarenlang is dit altaar schuil gegaan achter een grijze verflaag. Bij de laatste restauratie is het weer in zijn oude staat teruggebracht en kan men volop genieten van het gepolychromeerde schilderwerk, maar eveneens van de devotiekapel, kruisweg, biechtstoelen, kruisbeeld, Piëta, altaar van de Heilige Familie enz. ANDERE TIJDEN Toen hij als priester begon waren er duidelijk andere tijden dan nu. Wij vroegen hem of de jonge generatie nog wel open staat voor datgene wat de Kerk leert en gelooft. Helaas moet hij bekennen dat zijn parochie in deze gelijke tred houdt met vergelijkbare parochies. De laatste jaren is er jammer genoeg sprake van een negatieve trend, maar hij is ervan overtuigd dat God de Kerk leidt. De Kerk kan niet zonder ambtsdragers. Om met mgr. Hurkmans te spreken: “Het is belangrijk te zien, dat er tekenen van leven zijn”. SPORT Tot zijn 65e verjaardag heeft hij gevoetbald en leerde daardoor veel mensen kennen, hetgeen zijn pastorale zorg ten goede kwam. Hij leeft mee met het verenigingsleven. Hij heeft altijd meegelopen met de carnavalsoptocht, een bordje dragend met daarop enkele eenvoudige woorden met soms wel eens een steekje onder water, maar nooit kwetsend bedoeld. Voor de 33e optocht hadden de organisatoren voor de pastoor een draagstoel gemaakt, die door oudprinsen op de schouders werd gedragen, met daarop de tekst: “Wij dragen onze pastoor op handen”. Deze spreuk kreeg veel bijval van de omstanders en kijkers, waarbij o.a. werd opgemerkt: “Hij is het wert!” De pastoor denkt nog niet aan met emeritaat gaan. Het belangrijkste van oud worden is volgens hem niet oud wor25

den. De geest moet in beweging blijven en dat lukt hem nog wonderwel! Overige gouden jubilarissen: 6 januari: F. Groot msf, pastor-assistent parochie H. Kruis te Nuenen 30 maart: H. Lunter, oud-moderator bisschop Bekkerscollege te Eindhoven 8 juni:

H.G. Groothuijse, em. pastoor parochies H. Lambertus te Nistelrode en Vorstenbosch J.C.J.M. v.d. Heuvel, oud-godsdienstleraar te Beek en Donk

22 juli:

C.L.J. Schuurmans o.cist, pastoor parochie Goddelijke Voorzienigheid te Vlijmen

29 juli:

J.M.F. van Laarhoven ofm.cap, pastor parochie Z. Paus Johannes XXIII te Berkel-Enschot

Onze hartelijke gelukwensen!

Hoogtepunt van het jubileum is de H. Mis uit dankbaarheid.

SENIORENBEURS 2014 Van 14 t/m 19 januari 2014 had het Sonnius Priesterfonds een stand op de seniorenbeurs te Veldhoven. Priesters, diakens en vrijwilligers stonden op een ontspannen wijze de bezoekers te woord. Over de belangstelling waren wij allerminst ontevreden. Een attractie op de beurs was een visspel, gebaseerd op de wonderbare visvangst. Vele bezoekers hengelden “vaak voor een troostprijs”, doch er werd zo nu en dan ook een hoofdprijs gewonnen in de vorm van een mooie kaars. Bij het winnen hiervan waren er leuke reacties zoals: “Dat was nu eens boter bij de vis”. Aan contact geen gebrek. Bezoekers vertelden ons: “ik heb een priesterbroer”, een ander zei: “ik heb een priesterneef” en weer een ander: “ik heb een tante zuster, die zó lang in de missie heeft gewerkt”. Duidelijk hebben wij gemerkt dat veel mensen zorg hebben over de Kerk en vroegen zich af of er voor de toekomst nog voldoende priesters zullen zijn. Wordt onder mensen wel voldoende beseft wat zij missen als zij niet regelmatig naar de Kerk gaan? Het geloof, zó rijk aan inhoud, komt niet vanzelf. Het kan groeien in een regelmatig kerkelijk leven. Samenvattend: wij hebben ons werk zeker niet voor niets gedaan. Naast de gesprekken hebben wij namen mogen noteren van wie wij hopen dat zij geïnteresseerd blijven in het seminarie van het bisdom.

26

BISSCHOP SCHRIJFT ZICH IN VOOR DIOCESANE BEDEVAART NAAR LOURDES DIOCESANE BEDEVAART Van 26 april tot en met 3 mei 2014 organiseert het bisdom ’s-Hertogenbosch een diocesane bedevaart naar Lourdes. De bisschop, mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, nodigt u uit met hem mee te pelgrimeren. Kom met Maria in beweging, die alle mensen van goede wil uitnodigt naar Lourdes te komen: “Zeg dat men hier in processie naar toe komt”. Laat uw droefheid in vreugde verkeren, uw dorst gelaafd en uw honger gestild worden. Jong en oud, ziek en gezond delen geloof, hoop en liefde door over hun eigen grens heen te kijken, door de weg te gaan zien die God met hen wil gaan. ”De kerk die zich vernieuwt en daardoor zich opnieuw opbouwt, dat is mijn grote wens. Ik weet dat door de kracht van de heilige Geest mensen de vreugde van het geloof leren ontdekken. Zoals de leerlingen van Jezus, de eerste gelovigen, die met elkaar in zijn Naam op weg gingen”, aldus Bisschop Hurkmans. INSCHRIJVING Aan het begin van het nieuwe jaar heeft Bisschop Hurkmans zich digitaal ingeschreven voor de Lourdesbedevaart. Ook de hoofdaalmoezenier pastoor-deken Theo van Osch, die zijn roeping in Lourdes ontvangen heeft, en bisdombedevaartcoördinator Freek van Genugten hebben zich inge-

schreven. Via de parochies komen al veel aanmeldingen binnen bij de VNB. De bisschop is verheugd om met velen naar Lourdes te gaan om ons sterker met de bronnen van het geloof en met elkaar te verbinden. Bent u alleenstaande oudere en zou u graag nog eens naar Lourdes gaan, maar durft u niet alleen? Neem uw (klein) kind mee, dan bent u niet alleen en heeft uw (klein)kind een onvergetelijke ervaring, samen met andere jongeren. BEDEVAARTPROGRAMMA Voor deze reis is een mooi bedevaartprogramma samengesteld. Met uitzondering van de internationale Hoogmis, zullen alle vieringen in het Nederlands zijn. De vieringen worden bijzonder aantrekkelijk voor jong en oud, want jongerenkoor Deux Bornes uit Uden gaat mee en luistert de vieringen op. Een van de hoogtepunten zal de viering aan de Grot zijn, de plaats waar Maria aan Bernadette is verschenen. Daarnaast nemen we deel aan de sacraments- en lichtprocessie, maar zullen ook een wandeling door de stad maken en de bijzondere plekken bezoeken waar Bernadette gewoond heeft. Ook een rondleiding over het Heiligdom staat op het programma. Op een van de avonden staat de “avond van barmhartigheid” op het programma waarbij bijzondere aandacht wordt gegeven aan het jaarthema “De vreugde van de bekering”. Een dagje in de mooie natuur van de Pyreneeën maakt de bedevaart compleet.

De zó bekende foto uit het genadeoord Lourdes. 27

WAARDIG AFSCHEID MGR. DR. J.F. LESCRAUWAET MSC

O

p dinsdag 19 november 2013 overleed op 90-jarige leeftijd mgr. dr. Joseph Frans Lescrauwaet msc. In mgr. Lescrauwaet verliezen wij een, zoals rector De Rycke het uitdrukte, gewaardeerd geestelijk leidsman van tientallen priesters, een hoog geschat docent en een uitzonderlijk begaafd predikant. Op de hem kenmerkende rustige en doorleefde wijze wist hij de meest complexe geloofsgeheimen op een levensnabije manier te verwoorden.

Amsterdam, uit het bisdom ’s-Hertogenbosch, uit Tilburg en Leuven, uit Nederland en België en Ridders van het Heilig Graf. Mgr. Hurkmans kenmerkte hem in zijn homilie op een bijzonder treffende wijze.

Op indrukwekkende wijze vond op zaterdag 23 november 2013 in de kathedrale basiliek van Sint Jan Evangelist de uitvaart plaats. Daarbij waren aanwezig vele kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders, bisschoppen, talrijke priesters, waaronder apostolisch nuntius mgr. dr. A. Dupuy, mgr. dr. J. Punt van het bisdom Haarlem-Amsterdam en een afvaardiging van de Ridders van het Heilig Graf van Jeruzalem, bij wie mgr. Lescrauwaet jarenlang de functie van Grootprior vervulde. “We vieren in dit uur ons geloof in de verrijzenis. Samen kerk zijn veronderstelt zich verzamelen rond de Man met het wondergrote hart. Daaraan zich verwarmen tot bezielde en volhardende christenmensen. Het Hart waarvan we de impulsen in deze viering zullen ervaren, begeleide ons in de tijd die voor ons ligt”, zo schreef mgr. Lescrauwaet op zijn gedachtenisprentje. Voorts uitte hij tot alle aanwezigen, medebroeders in het bisschops- en priester-ambt en de mede-gelovigen zijn woorden van dank.

HERDER NAAR GODS HART “In het leven van mgr. Lescrauwaet is duidelijk geworden dat God zelf omziet naar zijn schapen. In Hem is de profetie van Ezechiël, die weerklonk in de eerste lezing, nog versluierd, nog ten dele in vervulling gegaan. In Jezus’ naam diende hij God en zijn broeders en zusters in Kerk en wereld. Als een herder naar Gods hart. Hoewel hij theoloog was, hoogleraar, bisschop, bleef zijn eerste anliegen mensen uit alle geledingen van de samenleving met zijn mooie stem, met zijn rijke, doch eenvoudige taal, in het hart te raken en hen naar de rijke weideplaatsen van God te brengen. Mgr. Lescrauwaet was voor alles predikant. Hij diende de waarheid in meerdere opzichten. Hij bracht enerzijds het Evangelie en het beste uit de traditie van de Kerk op een doordachte en doorleefde wijze onder woorden. Anderzijds kende hij het leven van mensen. Zijn toehoorders wist hij te raken, te respecteren en op weg te zetten naar God. Als dienaar van de Heer droeg hij naar de profeet Ezechiël zorg voor Gods schapen. Hij zocht het verloren dier, het afgedwaalde schaap, hij verzorgde de zieke en de gewonde dieren en hield de vette en sterke dieren bij de kudde.

Hoofdcelebrant mgr. drs. A.L.M. Hurkmans verwelkomde alle aanwezigen, die hij zoveel mogelijk met de naam noemde: zussen van mgr. Lescrauwaet, familie van de msc, paters en zusters, huisgenoten van hem in Tilburg en in het SintJanscentrum, priesters, diakens, toehoorders van mgr. Lescrauwaet, bisschoppen uit Nederland en België, vrienden en vele gelovigen overal vandaan, uit het bisdom Haarlem-

Mgr. Lescrauwaet was een groot predikant. Hij schouwde in de diepte van het leven. Soms vertelde hij iets over zichzelf. Over de buitenlandse herkomst van zijn familie. In Leuven was een boekhandel waar in grote letters boven het raam Lescrauwaet stond. Hij hield van Vlaanderen. Over het sterven van zijn moeder en het hertrouwen van zijn vader, een diep gebeuren in zijn leven. Aan de hand van zijn vader

foto’s: Sonnius/Wim Koopman

Mgr. Lescrauwaet en rector De Rycke waren vaak in gesprek.

28

ging hij over naar de katholieke Kerk. Hij vertelde over het Amsterdam van zijn jeugd, over de winkel van zijn vader. Veel liefde heeft hij ondervonden van en gehad voor zijn tweede moeder en zijn twee zussen. Zijn roeping is gevoed door zijn goede school en kon zich ontwikkelen in de mooie thuisparochie in Amsterdam. De missie trok. Bij de msc en later aan de R.K. universiteit in Nijmegen kreeg hij een sterke vorming. Zijn hart ging uit naar de ecclesiologie, oecumene, liturgie en naar de grote heiligen. Wanneer ik de H. AugusIn een plechtige stoet wordt de overledene gedragen naar de kathedraal. tinus zie afgebeeld met een brandend hart dan herken ik in deze fijn besnaarde kenner van het menselijk leven en in deze grote theoloog bisschop dende bisschop in het Sint-Janscentrum bij jongeren mocht Lescrauwaet. Hij liet de volle rijkdom van het geloof zien en wonen. Zijn spitsvondigheid, zijn humor, maar vooral zijn horen. wijsheid kwamen daarbij goed van pas. Jos is gewijd tot diaken, tot priester en tot bisschop. Drie maal is over hem gebeden om de rijke gaven van de Heilige Geest. Velen hebben mogen ervaren dat in hem werkelijkheid is geworden waarover Paulus spreekt tot de christenen van Efese. Die tekst, ons gegeven in de tweede lezing, luidt: “…. Dat uw diepste wezen machtig wordt gesterkt door zijn Geest, dat Christus door het geloof woont in uw hart en dat gij geworteld blijft in de liefde”. In colleges, aan het seminarie in Stein, aan de theologische faculteit in Tilburg, aan de universiteit in Leuven, aan de seminaries in Nederland, in retraites en bezinningsdagen liet hij de volle rijkdom van het geloof zien en horen. Hij heeft aan priesters, aan de ridders van het Heilig Graf en vele gelovigen telkens overtuigend de breedte, lengte, hoogte en diepte die er is in het kennen van de liefde van Christus voorgehouden. Zelf beleefde hij een liefdesband met Christus. Hij celebreerde graag de mis. Hier in deze kathedraal was hij vaak te vinden. Hij woonde in het seminarie en had heel vaak de ochtendmis in deze kerk. Hij genoot van deze mooie Sint-Jan. Ook droeg hij wekelijks de Heilige Mis op bij de zusters van Carolus. Hij genoot ook van zijn emeritaat. Veel vreugde heeft hij beleefd aan het groot-prior zijn van de ridders van het Heilig Graf. Optrekken met een groep katholieken die zich vanuit een bewust en doorleefd geloof inzetten voor de Kerk, in het Heilig Land en in ons land. Als hulpbisschop in Haarlem heeft hij veel kunnen doen. Het was echter een tijd van polarisatie, iets wat mgr. Lescrauwaet geweld aandeed. Het paste niet bij zijn persoon, bij zijn beleven van de Kerk. Hij was een man van het hart. Hij was lid van de Missionarissen van het Heilig Hart. Hij wist dat onze Kerk vooral een hartelijk omgaan met elkaar nodig had. Om dit te kunnen was het nodig terug te gaan naar het hart (zijn wapenspreuk) van Christus. Zelf zei hij bij zijn 60-jarig kloosterjubileum: “In het Sint-Janscentrum in Den Bosch heb ik de mooiste tijd van mijn leven gehad. Er is geen kerk waar ik zo vaak de Eucharistie heb gecelebreerd als in de Sint-Jan”. Dankbaar was hij dat hij als ouder wor-

De laatste jaren van zijn leven heeft mgr. Lescrauwaet thuis doorgebracht temidden van zijn broeders in het huis van de zusters van msc. Hij was er goed. Dankbaar was hij voor zijn leven. Met smaak overwoog hij zijn rijke herinneringen.

ECHTE VRIEND Enkele weken geleden kwamen de dagen waarop hij zich had voorbereid. Hij hoorde als het ware de Heer roepen: “Komt allen tot Mij, die uitgeput zijn en onder lasten gebukt gaan en ik zal rust en verlichting schenken”. De vele keren dat ik mgr. Lescrauwaet, die gaandeweg een echte vriend van mij geworden is, bezocht heb op zijn ziekbed heb ik hem nooit over sterven of dood gaan horen spreken. Zijn woorden waren: “Ik ga de Heer tegemoet, de bruidegom komt; Maranatha, Maranatha, kom Heer Jezus, kom” of “de Heer draalt”. Desalniettemin heeft de levensdrang die in zijn lichaam tot in de laatste uren aanwezig was hem laten delen in het lijden van Jezus aan het kruis. Ja, tot in de schreeuw van Gods verlatenheid. Nu is het volbracht. Wij gedenken in het geloof op de verrijzenis, het leven, sterven en opgaan naar de Heer van mgr. Lescrauwaet. Het was zijn overtuiging dat we met elkaar verbonden blijven. Hij zei: “Ik geloof in de gemeenschap van de heiligen”. De heiligen zijn zij die tot de Kerk behoren, de gedoopten hier op aarde en de gedoopten in het huis van de Vader”. Laten we in verbondenheid met de gemeenschap van de heiligen de Eucharistie voortzetten. Brengen we dank aan God voor het leven van mgr. Jos Lescrauwaet. Met warme woorden van dankbaarheid en gebed verzorgde mgr. J. Punt de laatste aanbeveling ten afscheid. Mgr. Dupuy las een condoleancebrief van paus Franciscus voor. De heer Brenninkmeijer van de Ridders van het Heilig Graf sprak een inhoudsvol gebed uit. 29

De plechtigheid werd opgeluisterd door de Schola Cantorum “Die Sangeren Onzer Liever Vrouwen” onder leiding van rector cantus Jeroen Felix en als organiste Véronique van den Engh.

Mogen wij mgr. Lescrauwaet, wiens geest zal blijven doorwerken en van wie zoveel goeds is uitgegaan, niet vergeten in onze gedachten en gebeden!

Na de ingetogen uitvaartplechtigheid werd mgr. Lescrau­ waet bijgezet in de bisschoppelijke grafkelder van Orthen.

Na de viering in de kathedraal en de aankomst in Orthen.

EEN MIDDAG/AVOND NIJMEGEN VOOR HET BISDOMPERSONEEL Dat was een goede keuze van het organisatiecomité van de personeelsdag. Nijmegen is een zeer oude en levendige stad met veel historische gebouwen en unieke plekjes aan de kronkelende Waal met een schitterend uitzicht over de rivier en de Betuwe. Degenen die onder begeleiding de oude stad hebben verkend hebben ervan genoten. De bezoekers die werden rondgeleid door het museum Valkhof waren eveneens content. Voorts werd de Cenakelkerk te Heilig Landstichting bezocht die kort geleden volledig werd gerestaureerd. Duidelijk werd door pastor prof. dr. H.W.M. Rikhof het bijzondere van deze kerk toegelicht. Na het bidden van de vespers werd de avond in een allerbeste sfeer besloten in herberg restaurant ’t Zwaantje in Mook. Wij mogen terugkijken op een zeer geslaagde personeelsdag.

30

ONTMOETINGSDAG IN HET SINT-JANSCENTRUM foto’s: Sonnius/Wim Koopman

O

p zondag 13 oktober 2013 vond voor leden van de Gebedskring en weldoeners in het Sint-Janscentrum de jaarlijkse ontmoetingsdag plaats. Het thema was de barmhartigheid van God, barmhartigheid die we mogen vieren en ervaren. Het programma overziende bleek dit een goede keuze te zijn. Allereerst was er de pontificale Eucharistieviering in de kathedrale basiliek met als hoofdcelebrant mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, waarbij een overgekomen zangkoor voor een speciale muzikale opluistering zorgde. Het was de bisschop die in zijn preek over de nieuwe evangelisatie als het ware iedereen over het horizontale denken heen wist te tillen, daarbij inzicht en gemoed inschakelend. De namiddaglezing, een aansluitende overweging, werd gegeven door de priester Marc Timmermans. Met het begrip “barmhartigheid” en het aanwijzen van een “rode draad” in het denken van paus Johannes Paulus II werd langs geschiedkundige lijn inzicht gegeven in de stromingen en het kerkelijk leven van dat tijdsbestek; een echte verrijking! De nieuwe evangelisatie, gericht op een maatschappij die lamgeslagen is door het relativisme, zal volgens de diepste intuïtie van paus Johannes Paulus II altijd vertrekken vanuit de persoonlijke ervaring van Gods barmhartigheid. Dan zal onze blik naar onze medemens er vanzelf een zijn van barmhartigheid en mededogen en kunnen wij op die manier een levende icoon zijn van Gods barmhartigheid. In ons mag de glorie van God zichtbaar worden, de schittering van de waarheid. In het verlengde daarvan kunnen dan onze argumenten bevestigen wat wij reeds voorleefden in de lijn van de beroemde woorden van paus Paulus VI: “Als de hedendaagse mens luistert naar leraren, dan is dat omdat zij getuige zijn” (Paus Paulus VI, Evangelii Nuntiandi, 41) De Kisi Kids waren uniek in hun uitbeelding, hun natuurlijkheid en hun enthousiasme. Zij waren een verkwikking. Veel aandacht kreeg de jongste deelnemer, die ondanks dat hij nog erg jong was, het ritme erin wist te houden. Alles in het Sint-Janscentrum was goed verzorgd en verliep rustig en soepel. In de pauze kreeg men de gelegenheid de infomarkt en verkoop van antiquarische religieuze boeken te bezoeken ten bate van de priesteropleiding, waarvan ruimschoots gebruik is gemaakt. Tijdens de pauze viel op dat bezoekers elkaar bemoedigen en trots zijn op het seminarie. Een prachtig besluit in de devote seminariekapel vormde de bekroning van deze dag: het bidden van het rozenkransgebed en de vesperviering. Gesterkt en blij is eenieder weer huiswaarts gegaan met graag een welgemeend “tot ziens”! Terecht een geslaagde dag!

Er waren veel belangstellenden op de ontmoetingsdag.

Succesvol optreden van de KISI-Kids.

De verrezen Heer biedt zijn liefde die vergeeft, verzoent en harten opn ieuw ontvankelijk maa kt. Deze liefde is een gav e aan de mensheid, die soms verward is en ove rstelpt lijkt te worden door de macht van het kwaad, door egoïsme en angst. Het is de liefde die har ten bekeert en vrede geeft. Hoe belangrijk is het dat de wereld de Goddelijke Barmhartighe id begrijpt en aanneemt! Heer, die de liefde van de Vader openbaart door uw dood en verr ijzenis, wij geloven in U en zeggen U vol ove rtuiging: “Jezus, ik vertrouw op U, heb me delijden met ons en met de hele wereld. Am en” (Gebed dat paus Joha nnes Paulus II schreef voor Barmhartigheidszondag 3 april 2005)

www.sint-janscentrum .nl

Papenhulst 4, 5211 LC

www.sonnius.nl

’s-Hertogenbosch

31

VIERING ZILVEREN PRIESTERJUBILEUM OP SACRAMENTSDAG 2013

D

e vele mensen die op zondag 2 juni 2013 naar de kathedrale basiliek van Sint-Jan Evangelist waren gekomen lieten zien dat zij Jezus in gebed en zang wilden aanbidden in het Allerheiligste en tegelijkertijd het 25-jarig priesterjubileum van plebaan mr. drs. J.G.N.M. van Rossem wilden herdenken in de viering van de Eucharistie. WELKOMSTWOORD De plebaan heette de aanwezigen van harte welkom op deze Sacramentsdag, eveneens de dag dat hij 25 jaar geleden in de St. Jan tot priester werd gewijd, samen met pastoor J.P.M.G. van der Maazen, die op dezelfde dag met zijn parochianen zijn priesterjubileum vierde in Geldrop. “Het is passend”, zo zei hij, “dat we deze twee sacramenten van Christus’ Kerk, namelijk het priesterschap en de Eucharistie, hier in samenhang met elkaar mogen vieren, want ze zijn ons bij het Laatste Avondmaal ook gezamenlijk geschonken. Want heel bijzonder met het oog op de viering van de Eucharistie heeft Christus ons het priesterlijke dienstwerk geschonken.

Laren en de eerste communicanten. Moge onze eenheid in geloof en liefde met God en met elkaar in deze feestelijke mis versterkt worden, mede op voorspraak van Maria, onze Zoete Moeder, die in onze kathedraal een bijzondere plaats inneemt. In de aanloop naar deze feestelijke viering van Sacramentsdag, gecombineerd met mijn zilveren priesterjubileum, moest uiteraard van alles voorbereid en geregeld worden. Alvast mijn grote dank aan allen die daar tijd en energie in hebben gestoken. 25 Jaar geleden, in de aanloop naar mijn priesterwijding, was dat natuurlijk ook het geval. Naast allerlei festiviteiten moest allereerst de wijdingsplechtigheid goed worden voorbereid. De verschillende rituelen en handelingen werden geoefend, terwijl ook de liturgische gezangen moesten worden uitgekozen en ingeoefend. Verschillende leden van de Schola Cantorum die destijds de zang verzorgden zijn er vandaag opnieuw bij. Dat geldt ook voor bepaalde acolieten, collectanten en mensen van de ordedienst en uiteraard voor allerlei familieleden en bekenden. Ook mgr. Hurkmans was er destijds bij, nog niet als bisschop, maar als rector van het Sint-Janscentrum. Hij flankeerde de toenmalige bisschop J.G. ter Schure sdb en emeritus-bisschop drs. J.W.M. Bluyssen, terwijl de toenmalige plebaan G. van de Camp eveneens concelebreerde.

In dit sacrament van de Eucharistie mogen wij delen in de liefde van Gods mensgeworden Zoon, die zichzelf volkomen aan ons geeft, zijn Lichaam en Bloed, tot in zijn sterven en verrijzen om zo een nieuwe gemeenschap en verbondenheid te stichten tussen God en de mensen, een nieuw en altijddurend verbond. Zo is de Eucharistie ook het sacraHOMILIE ment van liefde en eenheid, waardoor wij worden opge“Genade voor u en vrede”. Deze twee begrippen verwoordnomen en ingelijfd in dat wat wij ontvangen, namelijk het de de plebaan in zijn preek op een zeer duidelijke wijze. Lichaam van Christus. Daarom is het ook passend dat wij Op de voorkant van de uitnodiging had hij een Bijbeltekst als parochie juist op deze Sacramentsdag onze eenheid als laten zetten die kort en krachtig was. Een tekst van slechts gemeenschap van Christus, als lichaam van Christus, uitdrukvijf woorden, waarmee de apostel Paulus de meeste van zijn kelijk vieren en gestalte geven, door vanuit verschillende brieven begint en waarmee ook onze Eucharistievieringen kerken naar deze ene viering te komen. Fijn dat vele leden min of meer beginnen, namelijk: “Genade voor u en vrevan onze verschillende kerken de”. “In deze simpele woorvandaag hier aanwezig zijn. den zijn voor mij de kern van De jubilerende plebaan mr. drs. J.G.N.M. van Rossem. het christen zijn en het priesDeze eenheid wordt des te ter zijn samengevat. En dat meer onderstreept door de is eigenlijk nog steeds het aanwezigheid van onze bisgeval. schop, mgr. drs. A. Hurkmans, die de centrale herder en “Genade voor u en vrede”. hogepriester van ons bisdom Genade en vrede zijn heel is. Hij zal als hoofdcelebrant kenmerkend voor ons Bijvoorgaan in deze Eucharisbelse geloof. We vinden ze tieviering, waarbij het merenal in het Oude Testament, deel van het pastorale team waar de hogepriester Aäron van onze parochie zal assisen de overige priesters van teren. Naast de velen die Israel de volgende zegen vooral van binnen , maar ook over het volk moesten uitvan buiten de parochie naar spreken, die trouwens aanhier zijn gekomen, begroeten sluit op de zegen van de we met name onze aloude priester Melchisedek, die we broederschap van het Hooghoorden in de eerste lezing. heilig Sacrament, het SchutDe openingszin “Moge de tersgilde de Oude Schuts, Heer u zegenen en behoede stadspijpers, de broederden” wordt vervolgens nader schap van Onze Lieve Vrouw, uitgelegd en houdt in “Moge de broederschap Sint Jan uit de Heer de glans van zijn 32

gelaat over u spreiden en u genadig zijn. Moge de Heer zijn gelaat naar u keren en u vrede schenken. Kortom, moge de Heer, vanuit zijn toewending naar u, u genadig zijn en vrede schenken. Genade voor u en vrede. In die 25 jaren heb ik op allerlei wijzen en op verschillende plaatsen, onder meer samen met u, die hier vandaag aanwezig bent, gestalte mogen geven aan dat goede nieuws: “Er is genade voor u en vrede” vanwege God onze Vader en de Heer Jezus Christus. Want die genade van God is weliswaar heel persoonlijk, maar tegelijkertijd ook universeel en gemeenschapsvormend. Er is in die afgelopen 25 jaren veel moois gebeurd en tegelijkertijd heb ik het diepe besef dat er in de komende jaren nog veel meer mooiere en betere dingen kunnen en moeten gebeuren. Enerzijds omdat de stroom van Gods genade onuitputtelijk blijft en anderzijds omdat de noden en verlangens van de mensen van onze tijd naar vrede en algeheel welzijn nog lang niet zijn ingelost. En dus heb ik er heel veel zin in om samen met u de komende jaren dat goede nieuws, dat er genade en vrede is voor u en mij, met nog meer passie en kracht te beleven en uit te dragen. Bron en hoogtepunt daarvan zal steeds de dankbare viering van de Eucharistie zijn, waarin Christus met de stroom van zijn genade en vrede in ons midden is, voor u en mij”. PROCESSIE Na de Eucharistieviering trok men in processie rondom de kathedrale basiliek naar het rustaltaar en velen trokken in geloof en vertrouwen biddend mee. In het Johannesevangelie hoorden wij: niet liefhebben met woorden en leuzen, maar met concrete daden, dat is onze maatstaf, daardoor krijgen we de zekerheid dat wij thuis horen bij de waarachtige God. Gebeden werd onder meer: - levend Lichaam, wij bidden u voor uw bedienaren, de paus, de bisschoppen, voor de christenen en voor allen die u zoeken - Lichaam dat bijeenbrengt, wij bidden u voor de eenheid van de Kerk en om vrede voor allen die de ene God van het Verbond loven en prijzen - vernederd Lichaam, wij bidden u voor hen die vervolgd worden omwille van uw naam - Lijdend Lichaam, wij bidden u voor de zieken en de alleenstaanden. Wij bidden voor allen die bedroefd zijn en het licht van het leven niet meer zien

- Lichaam waaruit water en bloed vloeide, geef aan de jongeren in moeilijkheden uw hoop en vreugde De bisschop gaf daarna de zegen met het Allerheiligste. Een bijzonder feest, niet alleen voor de jubilaris, maar zeker ook voor alle aanwezigen, die mede inhoud aan deze dag hebben gegeven. foto’s: Sonnius/Wim Koopman

Het Allerheiligste wordt meegedragen in de processie.

God roept ieder van ons met onze naam. zoeken, Wie God en de mens blijft hzelf. raakt nooit opgesloten in zic 33

OVERWELDIGENDE WERELDJONGERENDAGEN

D

e Wereldjongerendagen Rio 2013 zullen de 250 Nederlandse jongeren (en daarnaast nog een vijftigtal begeleiders) een geweldige geloofsimpuls gegeven hebben. Alleen al de ervaring dat je je geloof met letterlijk miljoenen kunt delen, terwijl je in je eigen parochie soms een eenling bent, moeten velen als bijzonder stimulerend hebben ervaren. Hoe is het eigenlijk allemaal begonnen? In 1984 nodigde paus Johannes Paulus II de jongeren van de wereld uit om samen met hem Palmzondag te vieren in Rome. Ruim 300.000 jongeren gaven gehoor aan deze oproep. Toen één jaar later de Verenigde Naties het jaar 1985 uitriepen tot “Internationaal Jaar van de Jeugd”, werd de uitnodiging herhaald. Opnieuw lieten de jongeren zich niet onbetuigd en kwamen massaal naar Rome. Het succes van deze twee ontmoetingen leidde tot de instelling van de officiële Wereldjongerendagen. Deze werden in 1986 voor de eerste keer op een kleinschalig en lokaal niveau georganiseerd. Sinds die tijd worden de Wereldjongerendagen afwisselend op lokaal en internationaal niveau gehouden. De internationale ontmoetingen vinden ongeveer om de drie jaar plaats, steeds in een ander gastland, waar mogelijk roulerend per continent. In de tussenliggende jaren vindt de ontmoeting plaats op het lokale niveau van de bisdommen. Sinds 1997 komen ook in Nederland jongeren per bisdom ieder jaar samen op Palmzondag. De eerste internationale Wereldjongerendagen waren in

1987 in Buenos Aires. Na Buenos Aires, Santiago de Compostela, Czestochowa, Denver, Manilla, Parijs, weer Rome, Toronto, Keulen, Sydney en Madrid was nu Rio de Janeiro aan de beurt. De meeste indruk werd nagelaten door paus Franciscus. Een wonderlijke paus die de harten steelt door zijn uitnodigende en open houding, zijn eenvoud en zijn heldere verkondiging en oproep aan de jeugd echt werk te maken van je geloof in de verrezen Christus. Hij is de poort van het geluk. Het bleek bij het bezoek van de paus aan een van de talloze sloppenwijken – de favela’s – die Rio kent. Het kwam tot uiting bij de welkomstceremonie, de H.Mis in de kathedraal, de indrukwekkende avondwake en de bijna verpletterende slotviering op de Copa Cabana met drie miljoen gelovige jongeren uit de hele wereld. Je kunt je geen voorstelling maken van zo’n mensenmassa. Zelfs als je er bij bent geweest, is het nauwelijks te vatten. Het is wonderlijk dat zo’n mensenmassa waardig en in gepaste stilte (sommigen stonden werkelijk op 2 km. afstand, maar waren er toch wel degelijk bij betrokken) de H.Mis samen vierden. Met een H.Mis zijn zondagmiddag de Wereldjongerendagen in Rio de Janeiro afgesloten. De viering werd door paus Franciscus gecelebreerd met als concelebrant onder andere de aartsbisschop van Rio, kardinaal Tempesta. Ze vond niet plaats op het oorspronkelijk geplande terrein even buiten Rio, maar op het beroemde strand van Copacabana. Het strand met op de achtergrond de Atlantische Oceaan (af en toe liet zich zelfs een nieuwsgierige dolfijn zien) en aan de voet van het enorme beeld van Christus de Verlosser, toverfoto’s: © Jong Katholiek - Ramon Mangold

34 34

de de locatie om tot exotische omlijsting van de viering. Kardinaal Tempesta zou het later een “enorme bovenzaal” noemen van waar de jongeren als de apostelen eertijds uittrekken naar de uiteinden der aarde. In zijn homilie knoopte de paus aan bij het thema van het evenement “Ga en maak alle volkeren tot mijn leerlingen”. Hij riep de jongeren op na dit geloofsfeest erop uit te trekken. “De ervaring van deze ontmoeting mag niet opgesloten blijven in je leven of in je kleine kring of je parochie. Dat zou hetzelfde zijn als zuurstof weghouden van een sterk brandende vlam. Geloof is een vlam die sterker en groter wordt naarmate je het doorgeeft, zodat iedereen Jezus Christus, de Heer van het leven en de geschiedenis, kent, bemint en belijdt.” Franciscus waarschuwde dat Jezus niet gezegd had “als je zin hebt of als je tijd hebt” maar “Ga en maak alle volkeren tot mijn leerlingen”. Het is een gebod dat de Heer zijn hele Kerk heeft toevertrouwd, verduidelijkte Franciscus, “dus ook aan jou. Dit gebod komt niet voort uit een honger naar dominantie en macht, maar uit de kracht van de liefde. Jezus is altijd bij ons op onze liefdesmissie. Nu wordt deze verkondiging ook aan jullie toevertrouwd, zodat ze mag weerklinken met nieuwe kracht. De Kerk heeft jullie enthousiasme nodig, jullie creativiteit en jullie vreugde.” Vervolgens verwees paus Franciscus naar de zalige missionaris Jose de Anchieta Llarena. Deze Baskische jezuïet werd missionaris toen hij nog maar 19 jaar oud was. Weet je wat het beste middel is om jongeren te evangeliseren, vroeg de paus. Andere jongeren. De paus verwees naar aanleiding

van de eerste lezing naar Jeremia. Deze grote profeet zei bij zijn roeping tegen God dat hij ongeschikt was. Hij meende dat hij niet goed genoeg uit zijn woorden kon komen en bovendien nog zo jong was. Maar God zei tegen hem: “wees niet bang!” Christus zei tegen zijn leerlingen dat ze niet bang hoeven te zijn, omdat Hij altijd bij hen zou zijn. Ook ons laat Jezus niet alleen. “Wees je bewust van het gezelschap van de gehele Kerk en ook de gemeenschap van de heiligen op je missie. Jezus riep de apostelen niet op om geïsoleerd te leven. Hij riep ze op om een groep te vormen, een gemeenschap”. Tot slot zei de paus: “Ga, wees niet bang en dien.” Als je deze ideeën volgt zul je ervaren dat degene die evangeliseert, geëvangeliseerd wordt, dat degene die de vreugde van het geloof overdraagt, zelf vreugde ontvangt. Wie evangeliseert brengt de kracht van God onder de mensen, zodat het kwaad en het geweld wordt afgebroken en barrières van egoïsme, intolerantie en haat worden vernietigd. De Kerk rekent op jullie. De paus rekent op jullie. Moge Maria van Aperecida, de moeder van Jezus en onze moeder, jullie altijd vergezellen met haar tederheid. Op het einde van de viering maakte paus Franciscus bekend dat de volgende Wereldjongerendagen in 2016 zullen plaatsvinden in Krakau. Op deze aankondiging volgde voor de zoveelste keer een enorm gejuich van de naar schatting 3 miljoen aanwezigen. Ik hoop dat vele jongeren de weg naar Krakau mogen vinden. De zestig jongeren uit ons bisdom raken over deze Wereldjongerendagen in ieder geval niet uitgepraat. + R. Mutsaerts

Een foto-impressie van de Wereldjongerendagen in Rio de Janeiro.

35

300 JAAR ABDIJ BIRGITTINESSEN GROOTS GEVIERD

E

en internationaal gezelschap, bestaande uit kerkelijke en wereldlijke autoriteiten, alsmede vele mensen uit Uden en omgeving, was op zaterdag 14 september 2013 naar het klooster “Maria Refugie” in Uden gekomen. De opkomst op deze voor de zusters zo belangrijke dag naar aanleiding van “300 jaar in Uden” en het gouden kloosterfeest van abdis zuster Maria liet zien hoe velen met de gemeenschap meeleven. Maanden van tevoren was er veel gepubliceerd over de zusters Birgittinessen die op 14 september 1713 gevlucht vanuit Coudewater onder Rosmalen naar Uden in het vrije land van Ravenstein kwamen waar kloosters niet verboden waren door de protestanten. PONTIFICALE EUCHARISTIEVIERING In een overvolle kapel vond de pontificale Eucharistie plaats op het feest van de Kruisverheffing met als hoofdcelebrant mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, in concelebratie met mgr. dr. A. Dupuy, apostolisch nuntius en vele priesters in feestelijk rode kazuifels, waaronder de Udense pastoor-deken Th. van Osch, die namens de zusters de aanwezigen welkom heette. Het koor “Les chanteurs Grégoriens” luisterde de viering op met de mis van de Kruisverheffing. “Introitus nos autem”. Karakteristiek de “Graduale propter quod”, “Communio per signum crucis” in samenspraak met het “Magnificat”. Dirigent was de heer B. de Win, organist de heer J. de Laat. Dit koor wordt hoe langer hoe bekender. Aan aanvragen beslist geen gebrek. “Moeder abdis”, zo begon mgr. Hurkmans zijn homilie, “u mag ik zeker op deze voor u gouden dag in het bijzonder aanspreken. Dierbare zusters, monseigneur Dupuy, apostolisch nuntius, broeders in het gewijde ambt, genodigden, dierbare gelovigen. De mensen in Uden houden veel van hun zusters, in het bijzonder van de Birgittinessen. Het feest dat wij vandaag vieren is hier een getuigenis van. Hoe komt dat toch? Waarom wil, zeg maar heel Uden, tijd en geld geven aan dit feest van 300 jaar Birgittinessen in Uden? RIJKDOM De mensen in Uden beseffen diep in hun hart heel goed dat het een rijkdom is dat God niet ver buiten hun bereik ligt. De zusters bidden. Zij zijn bij God. De zusters laten door hun trouw aan God de trouw van God aan de mensen in Uden zien. De zusters leven, zo kan men eveneens zeggen, eenvoudig en houden daardoor de Udense bevolking een spiegel voor. Met Gods hulp kun je eenvoudig leven en gelukkig zijn. Weelde is geen noodzaak. De zusters leven door God te dienen voor de mensen. De Udense bevolking waardeert dat. Maar er is méér. Er is geen leven zonder lijden. Ieder huis heeft zijn kruis. Verdriet maakt het donker om je heen. Er komt pas iets van licht aan de horizon wanneer men echt medelijden ontmoet. De zusters zijn de mensen die dat nodig hebben nabij, door hun lijden in gebed bij Christus te brengen. Dit geeft troost. Troost is zacht, is respectvol. Misschien is dit het grootste goed dat de zusters aan de mensen in Uden geven. Uit de vele ervaringen van troost bloeit de dankbaarheid op die wij vandaag mogen vieren.

36

TROOST BIEDEN Ja, dierbare gelovigen, we mogen vandaag veel vieren. Vooral de vele momenten van troost die uit deze abdij naar de mensen in Uden zijn uitgegaan. Troost bieden past bij uitstek bij de Birgittinessen. Kijken we een moment naar de stichteres, Birgitta, gehuwd, moeder van acht kinderen, zij kwam dicht bij God door haar gebed. Voortdurend stond zij met Maria onder het kruis. Zij verlangde ernaar de mensen om haar heen ook bij God te brengen. Het was haar missie om mensen van hoog tot laag, het gewone volk, maar ook pausen en koningen, los te maken uit verdeeldheid, uit eigen belang en hen te laten leven in eenheid en harmonie. In vele visioenen had Birgitta de passie van Christus aanschouwd. Zij wist dat het kruis gericht was op een nieuwe toekomst. De mens is op aarde om, nu en voor altijd, gelukkig te zijn bij God in het hemels Jeruzalem. Zij zelf ging haar rusteloze weg naar God door te pelgrimeren. Zij ging naar Compostela, naar Rome en naar Jeruzalem. Het was ook haar missie om kloosters te stichten waar mannen en vrouwen met Maria onder het kruis zouden staan, om met de mensen om hen heen de weg naar God te vinden. Om gevolg te geven aan die missie heeft zij meer dan twintig jaar in Rome geleefd en is zij daar ook gestorven. Haar dochter mocht leiding geven aan haar eerste dubbelklooster in Vadstena in Zweden, ontstaan rond 1370. Tien jaar geleden mochten wij hier vieren dat Birgitta, medepatrones van Europa, 700 jaar geleden in 1303 geboren werd. Haar leven werd vruchtbaar. EEN BROKJE GESCHIEDENIS In 1434 is in Rosmalen een dubbelklooster gesticht naar het voorbeeld van de Heilige Birgitta. Het klooster had de naam Mariawater, of ”Maria ad aquas frigidas” ofwel Coudewater. Door kerkelijke en politieke omstandigheden is dit klooster op 14 september 1713 verplaatst naar Uden. Vandaag 300 jaar geleden. Altijd zijn er zusters geweest die in het spoor van de Heilige Birgitta met Maria onder het kruis hebben gestaan. Zij hebben volop gedeeld in het lijden van Christus. Meerdere malen zijn zij bedreigd met uitsterven. Vaak verkeerden zij in grote armoede. Altijd bleef er geloof. Het lijden is nooit het laatste. God geeft leven. Steeds bloeide nieuwe vruchtbaarheid op. Vanuit Uden kon het klooster “Hart van Maria” in Weert gesticht worden. Ook is het eerste klooster in Vadstena in Zweden in 1963 vanuit Uden hersticht. In deze dagen deelt de abdij Maria Refugie volop in het lijden van de Heer, maar met geloof in de toekomst. FEEST VAN DE KRUISVERHEFFING Dierbare zusters, dierbare gelovigen, vandaag mogen wij dit jubileum vieren op het feest van de Kruisverheffing. Dit feest brengt ons naar de plaats waar het kruis van Jezus is opgericht: naar Jeruzalem, naar de berg van Calvarie. Op die heilige plaats is in 335 een basiliek gebouwd en de inwijding daarvan vieren wij vandaag. Op Goede Vrijdag heffen wij in de liturgie van die dag het kruis omhoog ter verering. Het kruis waaraan Jezus gestorven is. Daar brak Hij de macht van het kwaad. Daar brak Hij de macht van de dood. Zo is het kruis geworden tot levensboom. Christus heeft op het kruis

voor ons de deur naar de hemel geopend. Het kruis herinnert aan de slang die Mozes ophief in de woestijn. Ieder die daar naar zou opzien zou in leven blijven. Hierover is ons verteld in de eerste lezing. Onze blik richten ook wij op deze feestdag op het kruis. Met Maria zien wij het diepe lijden van haar Zoon. Met Maria zien wij in geloof hoe het lijden doorbroken wordt. Achter het kruis zien wij het licht van Pasen. Dit maakt ons leven nu al anders. Wij leven iedere dag in geloof, vol hoop en bij het zien van de liefde die Christus voor ons heeft welt ook in ons hart liefde op. Wij zijn in staat uit liefde er te zijn voor onze broeders en zusters. Wij delen de vreugde, maar ook het lijden kunnen wij door Pasen draagbaar maken. De vreugde van Pasen tekent ons leven. Geen somberheid, geen zwaarmoedigheid. Nee vreugde, echte vreugde. Johannes verwoordt het duidelijk in zijn Evangelie. “Zozeer immers heeft God de wereld liefgehad dat Hij zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven, opdat al wie in Hem gelooft niet verloren zal gaan, maar eeuwig leven zal hebben. God heeft zijn Zoon niet naar de wereld gezonden om de wereld te oordelen, maar opdat de wereld door Hem zou worden gered”. EEN WELGEMEEND DANK U WEL! Dierbare moeder abdis, u bent vandaag 50 jaar in het klooster. Sta mij toe, tot bemoediging van ons allen, twee punten betreffende u naar voren te halen. In u bewonder ik dat u boven alles altijd blijft geloven. Daarom blijft u in alles hoopvol. U kunt hierdoor ook veel liefde geven. Verder moet me van het hart dat u op een voor mensen niet te begrijpen manier werkt, bestuurt en bidt. Alles voor God, voor uw medezusters en voor uw abdij. Toch denk ik dat ik begrijp waarom u altijd kunt Terecht werd deze dag waardig gevierd! foto’s: © Foto Willem Kuijpers werken, altijd met een heldere visie kunt besturen en altijd trouw kunt zijn in uw gebed. U kunt zijn wie u bent door uw medezusters, een beroep om naar het voorbeeld van de jubilerende zusdoor uw kring van medewerkers. Zij dragen u in uw geloof, ters elkaar tot steun te zijn, oog te hebben voor elkaar, wie in uw dienstbaarheid en in uw gebed. Daarom zeg ik vanwij ook zijn, in deze steeds harder wordende wereld. uit mijn hart en ik ben er zeker van dat ik dit doe namens veel mensen om de abdij heen, een welgemeend dank u Voor de open dag op zondag 15 september was er een wel aan u, aan de zusters en aan de kleine kring van vaste enorme belangstelling, alsmede voor de benefietavond. De medewerkers om u heen. Een hartelijke felicitatie met uw expositie “300 jaar abdij” werd geopend door commissadriehonderdjarig jubileum. Wij, ik spreek namens velen, zijn ris van de koning, prof. dr. W.B.H.J. van de Donk, die een blij dat jullie er zijn. Jullie zijn een kostbaar juweel in de Kerk Birgitta atlas kreeg aangeboden. van ons bisdom en in Uden.” Al met al was het een indrukwekkend feest waaraan dankVoordat de bisschop zijn bisschoppelijke zegen gaf en ons baar zal worden teruggedacht. wegzond naar de plaats waar wij leven en werken deed hij

37

UITGEVERIJ BETSAIDA: TEGEN DE STROOM IN

O

mdat het aantal religieuze uitgeverijen in ons taalgebied aanzienlijk afgenomen is in aantal en omdat de grote, commerciële uitgevers vaak geen brood zien in boeken over het katholieke geloof, werd in 2013 in het Sint-Janscentrum de uitgeverij Betsaida opgericht. De bedoeling is om, aan een prijsgunstig tarief, kwalitatief goede producten op de markt te brengen voor iedereen die zich wil verdiepen in het leven en denken van de katholieke Kerk.  Betsaida bestaat dus pas amper één jaar, maar toch werden al verschillende projecten gerealiseerd:  • de Nederlandse vertaling van de encycliek Lumen Fidei werd binnen

de week na de presentatie te Rome in een verzorgde uitgave gepubliceerd  • een boek van paus Benedictus XVI met de Catechesen over Sint-Paulus en een boek met Catechesen over het gebed  • een studieboek over De bronnen van de christelijke moraal  • naar aanleiding van de 1300e sterfdag publiceerden we de Nederlandse vertaling van de originele levensbeschrijving van de H. Oda van Sint-Oedenrode, met een historische inleiding en commentaar  • voor het eerst verschijnt het toneelstuk van de Franse bekeerling Paul Claudel, De Boodschap aan Maria, in Nederlandse vertaling. De kleinzoon van de auteur komt uit Frankrijk om de presentatie van dit boek bij te wonen (1 maart 2014) 

Vanwege de bijzondere band die het Sint-Janscentrum verbindt met paus Johannes Paulus II, wordt de heiligverklaring van de Poolse paus bij Betsaida feestelijk gevierd:  • we publiceerden de gezaghebbende biografie, van de hand van de man die gedurende 40 jaar lang de privésecretaris was van Karol Wojtyła en die momenteel zijn opvolger is als aartsbisschop van Krakau: Een leven met Karol (verzorgde uitgave in hardback, e 21,95)  • voor kinderen (en voor iedereen die jong is van geest!) bereiden we een stripverhaal voor over paus Johannes Paulus II. Het boek zal beschikbaar zijn tegen de heiligverklaring  • eveneens in april 2014 verschijnt de tweedelige TV-serie Karol. Een man die paus werd en Karol. De paus van de hoop op DVD mét Nederlandse ondertitels. Deze spannende speelfilm over de Poolse paus biedt tevens een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen van de vorige decennia, van de Tweede Wereldoorlog tot de Val van de Muur. Méér dan zes uren filmplezier voor slechts e 19,50! 

Op de website www.betsaida.org vindt u nadere beschrijvingen van onze boeken en DVD’s en blijft u op de hoogte van nieuwe producten. Alle boeken, CD’s en DVD’s van Betsaida zijn te bestellen via de website, per telefoon (073-6123055) of via de reguliere boekhandel. 

Reactie van een weldoener tsaida’ in deze tijd en nd project: de uitgeverij ‘Be “Welk een gedurfd en strale e plannen hieromheen!” all eritus paus Benedictus x v i em n va iek ycl enc rde vie de t Heel bijzonder is ook da – is uitgekomen als een co-produktie, samen met – nog onvoltooid gebleven een prachtige continuïteit weergevend. paus Franciscus, 38

ENIGE REACTIES OP ONZE UITGAVE 2013 * Veel dank voor het prachtige blad van het Sint-Janscentrum. Ik heb het met grote interesse gelezen en ik werd er zo blij van, om het vele goede wat er gebeurt, tot stand komt. De Heilige Geest is zichtbaar en voelbaar in mensen en gebeurtenissen aanwezig. Zr. Mechtruud • Nu is het lente, de krant is er. Het is een mooi en fris lenteboeket. Veel kleurrijke verslagen van hoopvolle gebeurtenissen, die het waard zijn om te lezen en te herlezen. Het is ieder jaar weer een plezier om in de spiegel van de Seminariekrant te kijken, naar het seminarie en naar het bisdom. Mgr. drs. A.L.M. Hurkmans • Hartelijk dank voor de mooi verzorgde Seminariekrant. Een eer om samen met zuster Agatha op de foto te staan. Overigens een goed verhaal over de TV-missen. Pastoor-deken V.H.P. Blom • Klasse, deze uitgave weer! En door de brede wijze van onderwerpen en personen boeiend om te lezen. Wijlen diaken Fr. Bonarius • Van harte bedankt voor de Seminariekrant van het Sint-Janscentrum en de gewaardeerde woorden over de pastoor van Handel en pater Luciano. Pastoor J.J.H.H. Bonten ocd • Hartelijk dank voor de mooie, goed verzorgde Seminariekrant met artikelen over het bisdom en het seminarie. Het doet goed! Broeder-overste C. Groenedijk • Van harte mijn gelukwensen met opnieuw een zéér geslaagde editie van de Sonniuskrant. Van verschillende mensen kreeg ik lovende woorden te horen over de inhoud en over de lezenswaardige en interessante artikels. F.L.A. De Rycke, rector Sint-Janscentrum

BARBECUE VOOR EMERITI-PRIESTERS EN DIAKENS Op woensdag 15 mei 2013 vond in het Glorieuxpark te Eindhoven voor de emeriti-priesters en diakens van het bisdom de jaarlijkse ontmoetingsdag en barbecue plaats. Voor de priester en diaken die de Kerk zo lang heeft gediend en wellicht nog dient is een dergelijk ongedwongen samenzijn met de bisschop en de hulpbisschop belangrijk. De afgelopen jaren hebben in deze samenkomst pastoor J.A.J. Schepers en wijlen pastoor P.H. Goedhart een verbindende rol gespeeld. Beiden genoten zij een groot vertrouwen. Pastoor Schepers is 7 jaar lang dag in dag uit in de weer geweest om de emeriti zoveel mogelijk van dienst te zijn. Dit werk heeft van hem de nodige energie gevraagd. Hij kwam op voor de oudere priesters en diakens. Zij zijn hem daarvoor veel dank verschuldigd. Het Eindhovense Glorieuxpark is een prachtig rustig privéterrein waar het goed toeven is. Leven met en zorgen voor elkaar is het uitgangspunt voor bewoners en medewerkers. Directeur E. Smolders en ouderenadviseur de heer L. Sleutjens hebben de emeriti-priesters en diakens kennis laten maken met dit grote complex. De bijeenkomst is in goede stemming verlopen. Wederom hebben wij ervaren dat er behoefte is aan persoonlijk contact. Voor het volgend jaar is er al weer een nieuwe datum gepland.

39

SLOTWOORD

O

ok dit jaar hebben wij ons weer ingespannen om voor u een gevarieerd blad samen te stellen. Ervaringen en bevindingen rond het seminarie en het bisdom zijn in deze uitgave samengebracht. U zult zien er is in één jaar heel wat gebeurd.

Graag willen wij deze met u delen. Als u deze uitgave met genoegen gelezen hebt, dan zouden we het op prijs stellen als u anderen in de gelegenheid stelt hiervan kennis te nemen. Bij voorbaat onze dank!

HET SINT-JANSCENTRUM HEEFT UW STEUN NODIG

Het Sint-Janscentrum, de priester- en diakenopleiding van ons bisdom, bestaat al meer dan 25 jaar. Dankzij de steun van velen gedurende de afgelopen jaren heeft het seminarie naar tevredenheid kunnen functioneren. De R.K. Instelling Sonnius, genoemd naar de eerste bisschop van ’s-Hertogenbosch, is verantwoordelijk voor de financiële en materiële ondersteuning van de priesteropleiding. Tot dusver werden vele priesters en permanente diakens gewijd. Voor het voortbestaan van de kerk in ons bisdom is het belangrijk om te bidden voor goede roepingen. Alleen dan kan de kerk delen in de zending die Christus kreeg: mensen in de sacramenten de weg ten leven laten vinden. Zo is de Eucharistie, waarin de priester voorgaat, een bron van leven voor ieder persoonlijk. De Eucharistie is ook een bron voor de verbondenheid met elkaar die we door hartelijkheid en meeleven gestalte proberen te geven. De ondersteuning door weldoeners van het Sonnius Priesterfonds is onontbeerlijk voor de instandhouding van de priester- en diakenopleiding in ons bisdom. Het Sonnius Priesterfonds is de begunstigers daarvoor héél dankbaar. Het Sonnius Priesterfonds is aangemerkt als een Algemeen Nut Beogende Instelling. Uw gift is aftrekbaar van de belasting. R.K. Instelling Sonnius Papenhulst 4, 5211 LC ’s-Hertogenbosch, (073) 61 23 055 Bank Van Lanschot: 22 52 03 022, IBAN: NL46 FVLB 0225 2030 22 Bank in België: IBAN: BE18 5210 0532 0165, BIC: FVLBBE22

GEBEDSKRING SINT-JANSCENTRUM

“Bid mee voor nieuwe roepingen”! Roepingen komen niet vanzelf! Zij zijn een geschenk van God en wij mogen er Hem om vragen. Jezus zei: “Bid om arbeiders voor de oogst” (Mt. 9,38). Het seminarie is dan ook blij met de Diocesane Gebedskring Sint Jan. Elke dag bidden de leden van deze gebedskring voor nieuwe roepingen. Graag nodigen wij u uit zich aan te sluiten bij deze gebedskring, als u nog geen lid bent. U kunt kiezen uit drie groepen: • Thuisbiddersgroep; u bidt thuis in uw vertrouwde omgeving om roepingen. U ontvangt hiertoe een kaart met het Roepingengebed. • Kapelbezoekersgroep; u bezoekt van tijd tot tijd de kapel van het seminarie waar elke middag van 16.00 tot 18.30 uur het Heilig Sacrament is uitgesteld. Om 18.00 uur bidt de seminariegemeenschap de vespers, die worden besloten door de zegen met het Allerheiligste. (Met uitzondering van maandag, dan worden de vespers gebeden om 17.30 uur en is er om 18.00 uur een Eucharistieviering) • Aanbiddingsgroep; u kiest een vaste tijd waarop u wekelijks in de kapel van het seminarie aanwezig bent bij het uitgestelde Allerheiligste (dagelijks van 16.00 tot 18.30 uur). Als u interesse heeft om lid te worden van de gebedskring dan heten wij u van harte welkom. Er zijn geen kosten aan verbonden. Als lid ontvangt u het roepingengebed en het Kringblad, een periodiek dat drie keer per jaar verschijnt. U kunt lid worden door het SintJanscentrum te bellen (073-6132000).

MISINTENTIES

Dagelijks wordt in de kapel van het seminarie de Eucharistie gevierd. Het is mogelijk voor uw intenties een H. Mis te laten opdragen. De Misstipendia à e 8,- per intentie, komen ten goede aan de priesteropleiding. Betaling: IBAN: NL12 FVLB 0225 20 3634 / BIC: FVLB NL22 t.n.v. Seminarie Bisdom ’s-Hertogenbosch, o.v.v. intentienaam en de gewenste datum. Misintenties kunt u sturen naar: Receptie Sint-Janscentrum, Papenhulst 4, 5211 LC ’s-Hertogenbosch.

COLOFON

40

Dit is een uitgave van de R.K. Instelling Sonnius Papenhulst 4, 5211 LC ’s-Hertogenbosch Telefoon (073) 6132000, fax (073) 6145315 E-mail Sint-Janscentrum: [email protected] Website Sint-Janscentrum: www.sint-janscentrum.nl E-mail Sonnius: [email protected], website Sonnius: www.sonnius.nl Ontwerp & grafische verzorging: Elan Media, Gemonde, www.elanmedia.nl Vergeet u bij verhuizing niet ons uw nieuwe adres te melden!