SIGNAALLIJST KINDERARMOEDE
1
Inleiding Als hulpverlener kom je regelmatig situaties tegen waarin je signalen opneemt die erop kunnen wijzen dat een kind in een maatschappelijke kwetsbare positie verkeert. Om te vermijden dat deze signalen over het hoofd gezien worden, willen we met de signaallijst kinderarmoede de aandacht vasthouden. De signaallijst is ontwikkeld als een hulpmiddel om kinderarmoede te (h)erkennen en is zeker niet limitatief. We trachten kinderen in een maatschappelijk zwakkere positie sneller te herkennen. Hoe meer signalen je dient aan te duiden rond een kind/gezin, hoe groter de kans op kansarmoede. Kansarmoede is geen exacte wetenschap. We kunnen niet aangeven dat je bij bvb 6 aangeduide signalen per definitie kansarm bent. Het ene gezin scoort maar 1 signaal en is kansarm terwijl een ander gezin 10 keer scoort en zich niet in de kansarmoede bevindt. Hoewel vele kenmerken van kansarmoede verband houden met elkaar, mag men een gezinssituatie niet meteen veralgemenen. De signaallijst is opgebouwd uit levensdomeinen, waaronder kenmerken staan die de kans op kansarmoede kunnen vergroten. De lijst in niet limitatief zoals eerder vermeld! Bespreek met je cliënten de signalen die je opvallen, creëer openheid om erover te praten. Wij als hulpverleners moeten de signalen erkennen en ze bespreekbaar maken. Doen alsof de signalen er niet zijn en ze negeren zou onprofessioneel zijn.
2
SIGNAALLIJST KINDERARMOEDE 1. Achtergrond gezin 1.1. Samenstelling 0 Eenoudergezinnen 0 Nieuw Samengestelde gezinnen 0 Pleeggezin 0 Tienerzwangerschap / - gezin
0 0 0
echtscheiding geplaatste kinderen andere inwonende personen
1.2. Afkomst 0 vreemde nationaliteit 0 vluchtelingen
0 0
anderstalige nieuwkomers migranten
1.3. Verleden van ouders 0 instellingsverleden 0 opgegroeid in (kans)armoede
0 0
problematische jeugd afkomstig uit ander land
1.4. Opleiding ouders 0 ongeschoold 0 analfabetisme
0 0
laaggeschoold buitengewoon onderwijs
1.5. Werksituatie 0 regelmatig of langdurig werkloos 0 onregelmatige uren
0
leer-werkplaats
1.6. Taal gezin 0 moedertaal is ≠ Nederlands 0 tweetalige opvoeding
0
moedertaal is enige taal thuis
2.1. afwezigheid 0 Veelvuldig afwezig 0 Neemt niet deel aan betalende activiteiten
0 0
vaak te laat frequente schoolwissel
2.2. sociale integratie 0 plagen/pesten 0 onzeker 0 moeilijk in groep spelen
0 0 0
weinig vrienden angstig moeilijk samenwerken
2. De school
3
2.3. leerhouding 0 storend 0 weinig zelfstandig 0 concentratieproblemen 2.4. bereikbaarheid ouders 0 ouders mijden contact met school/ leerkracht
0 0 0
onzeker afgeleid onverschillig
0
komen niet naar oudercontact
0 0
een leefloon ziekte-uitkering
0 0
schuldbemiddeling budgetbegeleiding
0 0
te kleine woning woonwagen
0 0
geïsoleerd leven wantrouwen hulpverlening
3. Financiële draagkracht 3.1. aard van de inkomsten 0 te laag inkomen 0 werkloosheidsuitkering 0 tegemoetkoming gehandicapten 3.2. OCMW-cliënt 0 Budgetbeheer 0 tewerkstelling Art 60§7 3.3. Woonsituatie 0 bouwvallige woning 0 ongezonde woning 0 instabiele woonsituatie 4. De samenleving 4.1. Netwerk 0 Beperkt netwerk 0 familieruzies
4.2. culturele participatie 0 geen mogelijkheden hebben om deel te nemen aan culturele activiteiten 0 geen mogelijkheden hebben om lid te zijn van een jeugd- of sportvereniging 0 geen hobby's uitoefenen 4.3. levensstructuur 0 onregelmatige dagindeling 0 rondhangende kinderen 4.4. omgaan met problemen 0 moeite met grenzen te aanvaarden 0 haakt vlug af
4
0 0
gebrek aan structuur geen bezigheid hebben
0
verdraagt geen kritiek
5. Gezondheid en verzorging 5.1. lichamelijke klachten 0 vaak ziek 0 vaak hoofdpijn 0 verslaving
0 0
bleek altijd moe
5.2. psychische/psychiatrische klachten 0 gevolgen van verslaving 0 stress 0 waanideeën / hallucinaties
0 0
depressie zelfmoordpogingen
0 0
te kleine/te grote kleding kleding wisselt zelden
0
ruikt niet fris
5.5. voeding 0 lege boterhammendoos 0 veel fastfood
0 0
weinig warme maaltijden weinig fruit
5.6. Ontwikkeling kinderen 0 lichamelijke kenmerken 0 gedragsproblemen
0 0
emotionele problemen ontwikkelingsachterstand
6.1. familie 0 familieruzies 0 geen steunfiguren
0
gebroken met familieleden
6.2. vrienden 0 geen sociale contacten 0 geen steunfiguren
0
geen sociale activiteiten
6.3. hulpverlening 0 hulpverlening aanwezig in het gezin 0 hulp noodzakelijk maar wordt geweigerd
0
vertrouwensfiguur voor gezin
5.3. kledij, schoenen 0 vuile kleding/schoenen 0 past niet bij het seizoen 5.4. hygiëne 0 onverzorgd voorkomen 0 geen tandhygiëne
6. Netwerk
5
