September De Natuur In Verenigingsblad van de ATKV

De Natuur In Verenigingsblad van de ATKV

September 2008

De Natuur In – september 2008

De Natuur In September 2008 Foto voorpagina: Leo de Vrijer

BESTUURSLEDEN Jan Keijzer Lida Rigter Rick Angevaare Ruud Hartog

Voorzitter Secretaris Penningmeester TC

Han Veldkamp Theo Voskuijl Leo de Vrijer

079-3420184 020-6820571 020-4638868 036-5315906 06-50821745 0228-513135 020-6998753 020-4213142 06-53512580

Telefoon ATKV-terrein

035-5771663

LEDENSECRETARIAAT REDACTIE-ADRES

Leo de Vrijer Windroosplein 70 1018 ZW Amsterdam [email protected]

SECRETARIAAT

Lida Rigter Van der Hoopstraat 120 – III 1051 VN Amsterdam [email protected]

BANK

Postbank 577556, t.n.v. ATKV, Anfieldroad 37, 1098 VZ Amsterdam

REDACTIE & LAY-OUT

Marjo Coenders

2


Van de Voorzitter

De zomer zit er weer bijna op. Erg veel zon en aangename temperaturen zijn ons niet ten deel gevallen. Persoonlijk ben Ik niet zo klagerig ingesteld, en ik heb me dus prima kunnen vermaken met fietsen, hardlopen en klussen. Voor de zonaanbidders onder ons is het, vrees ik, een wat mindere zomer geweest. Ondanks het gebrek aan zon en de toch wat natte omstandigheden, is er een paar weken geleden bijna brand ontstaan in het bos. Hoewel de oorzaak niet helemaal duidelijk is, lijkt het erop dat het zonlicht, gebundeld door een stuk glas wat verdord gras aan het smeulen heeft gekregen. Gelukkig waren er een paar attente leden in de buurt, die snel hebben ingegrepen. Anders had dat ene zonnestraaltje op een ramp voor ons bos kunnen uitlopen. Het blijft uitkijken in zo‟n bos. En natuurlijk weet iedereen hoe het hoort met barbecues en vuur. In het bestuur is de Pinksteropening geëvalueerd. Ondanks het feit e dat ik voor het 2 opeenvolgende jaar schitterde door afwezigheid, was het een geslaagde bijeenkomst. Bij de kinderspelen was de animo nog niet zo groot, maar het pannenkoeken bakken, het volleybaltoernooi en het avondspel waren een succes. Door de droogte bleef het kampvuur beperkt tot een gezellig rondje om de vuurkorf. Volgend jaar zal ik er wel bij zijn. Dan moet de Roparun het maar een jaartje zonder mij stellen. Dat ik er volgend jaar wel bij ben, heeft overigens een andere achtergrond. Volgend jaar willen we op verzoek van de ALV, een discussie houden over het ecologisch beheer. Een onderwerp dat al lang de gemoederen van de ATKV-ers bezig houdt. En terecht. En omdat ecologisch beheer plaats vindt in het ATKV-bos, is er geen betere plek te bedenken om die discussie te voeren, dan in het bos zelf. Alle - al dan niet vermeende - positieve en negatieve voorbeelden van het beheer zijn daar bij de hand, zodat de discussie daarover kan gaan. Uiteraard zal het bestuur zorgen voor voldoende deskundigheid, want dat is in ieder geval voor mijzelf geen overbodige luxe. En na afloop kunnen we gezellig samen pannenkoeken bakken en volleyballen. Of nog wat napraten bij het kampvuur. Jan Keijzer

3


Verslag n.a.v. bezoek aan terrein kampeervereniging ATKV te Hilversum op 28 februari 2008 Bezoek door Peter Mol en René Faber namens Landschap Noord-Holland. Aanleiding tot locatiebezoek Vereniging ATKV beheert een ongeveer 4 ha groot natuur- en kampeerterrein aan de rand van Hilversum. Het terrein sluit direct aan op een natuurterrein dat in eigendom is van het Goois Natuurreservaat. De groep streeft een ecologisch beheer na, dat erop gericht is flora en fauna in het gebied zoveel mogelijk kansen te bieden. Om dit op een goede manier uit te voeren huurt de Kampeervereniging een ecoloog, Dhr. Jaap Meekel, in die een eerder - door Dhr. J. Faber geschreven beheerplan ten uitvoer brengt en die jaarlijks de lijnen uitzet ten aanzien van hetgeen er op de werkdag(en) moet gebeuren. Els de Vos, lid van de Kampeervereniging, wil graag “feed-back” van Landschap Noord-Holland of ze qua beheer op de goede weg zijn of niet. Behalve onze visie over het gevoerde beheer wil de ATKV ook van Landschap Noord-Holland weten wat de eventuele diensten zijn qua begeleiding en advisering als de vereniging zou overwegen zich aan te sluiten voor ondersteuning Korte omschrijving terrein Het Natuur- en Kampeerterrein bestaat uit een soortenarm gemengd bos van met name grove den en zomereik. Hier en daar is ook een beuk, wat ruwe berk en wat jonge lijsterbes te vinden. Een kruidenlaag is nauwelijks aanwezig. Grove den en zomereiken zijn allen om en nabij de 60 tot 70 jaar oud. Het bos bevind zich op schrale en droge zandgrond. Zo‟n honderd jaar geleden bestond het gebied waarschijnlijk nog uit louter heide. Op het terrein zijn nog kleine plukjes heide terug te vinden, wat tevens wijst op een licht zure bodem. Struweel is slechts spaarzaam aanwezig. Alleen in de afscheiding met de Noodweg en in een deel van de schietgang is struweel te vinden. Verder is pluksgewijs wat braam aanwezig op plaatsen met dood hout. Problemen die een dergelijk bos (ook voor kampeerders) kan opleveren: Een grove den/zomereikenbos dat eenzijdig is samengesteld wat leeftijdsopbouw betreft, is kwetsbaar bij zware stormen. Vooral grove dennen waaien dan makkelijk om. Kampeerders hebben weinig privacy omdat het bos onder de bomen hol is, dat wil zeggen er is onbeperkt doorzicht. Spontane verjonging is erg moeilijk door de beperkte lichtinval en de schrale bodem. Vaak is in dergelijke terreinen alleen wat opschoot van lijsterbes te zien, dat door vraat van konijnen of reeën en een gebrek aan licht, meestal geen lang leven is beschoren. 4


-

-

Doordat het bos hol is van onderen kan veel windgang onder de boomkruinen ontstaan. Dit is voor kampeerders niet prettig, en voor het bos niet gezond. Voedingsstoffen worden door de droog blijvende bodem niet goed afgebroken. Bomen hebben dan, zeker als het bos op schrale bodem staat, moeite om gezond en sterk te blijven. Dat kan bij extreme omstandigheden als langdurige droogte of stormen tot veel uitval van bomen leiden. Voor kampeerders ontstaat dan een groter risico op vallende bomen of takken. Een verdroogd en soortenarm bos heeft weinig natuurwaarden. Er komen maar weinig plantensoorten voor en slechts een paar zoogdiersoorten en vogels. Ook insecten zijn er maar weinig. Voor gemeenten is het erg makkelijk een dergelijk bos te laten kappen en er woningbouw te plegen. Er zijn immers geen bijzondere natuurwaarden in het geding. Een natuurrijk terrein dat aantoonbaar iets extra‟s toevoegt aan het aangrenzende natuurreservaat is door gemeenten veel moeilijker aan te tasten.

Het gevoerde beheer Het beheerplan van Dhr. J. Faber uit 1989 en het jaarlijks uitgevoerde beheer is erop gericht het soortenarme en eenzijdige karakter van het bos te doorbreken. Door veel grove dennen om te halen en te laten liggen en door takkenrillen en –hopen te creëren wordt geprobeerd veel structuur onder het holle bos te krijgen. Zo wordt windgang gebroken, waardoor luwe hoeken ontstaan. Hierdoor kan op plekken met dood hout een enigszins vochtig microklimaat ontstaan, waar humusontwikkeling en verjonging door nieuwe bomen en struiken op gang kan komen. Deze plekken zijn tevens schuilplaatsen voor bosdieren en insecten, die anders nergens terecht zouden kunnen. Na een rondgang over het terrein komen wij tot de conclusie dat het door de heer Jaap Meekel uitgevoerde beheer juist is. Ook wij zouden een dergelijk beheer adviseren. Voor wie ecologisch verantwoord beheer wil voeren, gericht op zoveel mogelijk biodiversiteit binnen de gegeven natuurlijke omstandigheden, is de gevoerde werkwijze de enige manier om dit daadwerkelijk te bereiken. Daarbij spreken wij ons uiteraard niet uit of iedere omgezaagde boom wel of niet op de juiste plek ligt, maar over de hoofdlijnen van het beheer. Suggesties Om draagvlak bij de kampeerders te houden is het goed om regelmatig, d.w.z. minstens iedere twee jaar een informatiebijeenkomst te houden om uit te leggen waarom het beheer op de huidige wijze gevoerd wordt. Als mensen achtergronden weten kijken ze anders tegen de feiten aan dan als ze niet begrijpen wat er gebeurd.

5


Misschien zou het goed zijn als op de camping een folder zou komen te liggen die uitlegt wat de bedoelingen van het beheer zijn. De folder zou leuk opgefleurd kunnen worden met informatie over de planten en dieren die op het terrein voorkomen en wat die aan voorwaarden nodig hebben. Bij de informatieoverdracht dienen kampeerders er van op de hoogte gebracht te worden dat het bos vele malen armer aan vogels, amfibieën, zoogdieren en plantensoorten zou zijn, als het dode hout (omgezaagde bomen en takkenrillen) opgeruimd zou worden. Bovendien worden de risico‟s groter dat bomen (met name dennen) in slechte conditie geraken en daardoor sneller omwaaien of takken verliezen. Bij de rondgang hebben we eveneens geconstateerd dat spontane verjonging van struiken en bomen, ook daar waar bomen zijn omgehaald, moeilijk op gang komt. Dit komt vermoedelijk door de schrale, droge bodem. Om het proces enigszins te versnellen kan overwogen worden om opschoot van bijvoorbeeld ruwe berk of vlier, die op sommige delen van het terrein wel zijn te vinden, te verplanten naar plekken met dood hout, waar geen ontkieming plaats vindt. Aanplant met bomen of struiken van buitenaf raden wij niet aan. De meeste soorten zouden in de plaatselijke omstandigheden niet gedijen en je krijgt vreemde elementen in je terrein die niet bij de natuurlijke omgeving van de plek horen. De aanplant van exoten als laurierkers, die het in de schrale omstandigheden wel doet, raden wij eveneens af. De plant heeft in de Nederlandse bossen geen enkele ecologische waarde. Er zijn geen insecten, micro-organismen of vogels die van de plant gebruik kunnen maken. Hagen van laurierkers beroven het bos bovendien van diens natuurlijke karakter en zorgen ervoor dat het er als een tuincomplex uit gaat zien. Probeer te reageren op ontwikkelingen die zich spontaan voordoen. Zo komt hier en daar heide tot ontwikkeling. Stimuleer dit en probeer deze stukjes van voldoende zon te blijven voorzien. Probeer hier en daar – hetgeen ook al gebeurd overigens - ook wat staand dood hout te creëren. Bomen die in aanmerking komen om weg te halen hoeven niet altijd te worden omgezaagd. Soms kan de kruin uit de bom worden gezaagd en kan de rest van de boom worden geringd. De staande dode stam is een enorme voedselkamer voor spechten, boomklevers en boomkruipers. Ook levert het veel nestgelegenheid op doordat spechten holen in dergelijke stammen gaan bikken. Als gevolg van de waterwinning in de omgeving is de aanleg van een amfibieënpoel niet meer mogelijk. De grondwaterstand is drastisch gedaald, waardoor er geen water in de poel blijft staan. Deze daling is ook van invloed op het bos. De risico‟s van verdroging zijn er groter door geworden Hierdoor is het des te belangrijker bosdelen met dood hout te creëren om zoveel mogelijk vocht vast te houden.

-

-

-

-

-

-

6


-

-

Het zou ook voor het ATKV goed kunnen zijn als zij extra mensen zouden laten opleiden, die met de motorkettingzaag kunnen omgaan. Ook zou het goed zijn als leden van de vrijwilligersgroep cursussen als ecologisch bosbeheer zouden volgen. Er zouden dan meer mensen zijn die het gevoerde beheer kunnen uitleggen, maar die ook bijvoorbeeld rondleidingen zouden kunnen houden waardoor mensen iets van de resultaten zouden zien. Gezien de algehele druk op grond van de planologische initiatieven die hieruit – o.a. door gemeenten – voortvloeien, is het raadzaam de ecologische waarde die het terrein onmiskenbaar heeft, „vast te leggen‟. Dit is mogelijk door monitoringsronden op het terrein te doen, waarbij de aanwezige soorten uit flora en fauna worden geregistreerd.

Bij de rondwandeling over het terrein werden de volgende vogels en zoogdieren aangetroffen:  Havik: baltsend boven het kampeerterrein  Buizerd: luid roepend boven het natuurterrein Grote bonte specht  Grote bonte specht  Houtduif  Groenling  Vink  Goudvink (2x)  Koolmees  Pimpelmees  Glanskop  Staartmees (met nestmateriaal in bek)  Boomkruiper  Winterkoning  Roodborst  Heggenmus  Goudhaantje  Merel  Grote Lijster (zingend)  Vos (wandelde rustig over het terrein) Groenling

7


Mogelijkheden tot ondersteuning / advies Landschap Noord-Holland 1. Landschap Noord-Holland biedt vrijwilligersgroepen die zich aansluiten voor ondersteuning een reeks aan diensten. Kort samengevat gaat het om ecologisch advies, opgang helpen bij beheerplannen, bemiddeling, leveren van ideeën, cursussen, gereedschappen en machine uitleen, hulp bij projecten, themabijeenkomsten, veilig leren werken, en jaarevenementen. Ook verzekert Landschap Noord-Holland alle bij haar aangesloten vrijwilligers. 2.

Naast de optie tot aansluiting bij Landschap Noord-Holland als vrijwilligersgroep, biedt Landschap Noord-Holland ook andere diensten op het gebied van advisering of daadwerkelijke werkzaamheden op het gebied van natuurbeheer. Deze diensten worden verleend op basis van uurtarieven die al naar gelang de aard van de vraag kunnen variëren.

We hopen ATKV met het bovenstaande naar voldoening te hebben ingelicht en zijn voor verdere vragen bereikbaar (adres is bekend bij het bestuur). Met vriendelijke groet, Peter Mol & René Faber Landschap Noord-Holland

Vos

8


Van het bestuur Parkeerstikkers Bij controle op het parkeerterrein blijkt dat diverse leden geen groene stikker op de auto hebben. Volgens de Huisregels is dit verplicht. Zo kan het bestuur bij calamiteiten meteen zien wie er aanwezig zijn. Ook kunnen andere leden in geval van schade meteen zien wie ze moeten benaderen. Groene stikkers zijn te verkrijgen bij het dienstdoende bestuurslid of bij Leo de Vrijer (plaats 40).

Legionella en waterverspilling Om besmetting met Legionella te voorkomen, zijn in onze doucheruimten ontluchters op de thermostaatkranen geplaatst. Het blijkt echter dat leden na het douchen vergeten de kraan weer dicht te draaien. Men denkt dat de kraan uit is zodra het warme water afslaat. Dit is niet het geval. Het gevolg is dat de kraan blijft druppelen. Dit kost enorm veel water en vergroot de kans op besmetting met Legionella. !!!! NA HET DOUCHEN KRAAN DICHT EN SLANG LEEG LATEN LOPEN !!!!

Slangen bij toiletgebouwen weggehaald Op advies van Vitens, de instantie die ons terrein controleert op legionella gevaar, zijn de slangen bij de toiletgebouwen weggehaaald. Ook heeft Vitens geadviseerd om de kranen bij de kampeerplaatsen minimaal één minuut te laten lopen voordat men het water gebruikt.

Van het bestuur 9


Korte berichten Winterklaar maken staanplaatsen De staanplaats dient gedurende de winterstop helemaal leeg zijn. De ruimte onder de caravan mag niet als opslagruimte gebruikt worden. De grote bunker en de toiletruimten mogen als opslagplaats gebruikt worden. Mocht het bestuur dit seizoen bij de eindcontrole (begin november 2008) constateren dat een lid zich niet aan deze regel wenst te houden, dan zullen de spullen afgevoerd worden. Eventuele kosten zullen bij dat betreffende lid in rekening gebracht worden. Ook is het niet toegestaan spullen onder een zeil op de staanplaats op te slaan!

Opslag grote bunker Voor het opslaan van spullen in de grote bunker gelden enkele regels:  In het eerste gedeelte (waar vroeger de fietsen stonden) mogen alleen koelkasten en kastjes gezet worden. Deze zijn stapelbaar, zodat efficiënt met de ruimte kan worden omgegaan;  De overige spullen zoveel mogelijk stapelen;  De doorgang naar de technische ruimte dient niet geblokkeerd te worden;  Spullen die in de loopruimte staan, worden verwijderd;  De spullen dienen voorzien te zijn van naam en plaatsnummer.

Opslag in de toiletruimten Vrijdag 24 oktober a.s. worden de toiletgebouwen winterklaar gemaakt (met uitzondering van het toiletgebouw in de zandkuil). Vanaf zaterdag 25 oktober a.s. kunnen de toiletgebouwen gebruikt worden voor de opslag van spullen (voorzien van naam en plaatsnummer). Ook afgelopen winter is gebleken dat leden de spullen “zomaar” neerzetten, zonder voor bescherming van de vloer en de muren te zorgen. Gevolg: roestplekken op de vloer die niet meer te verwijderen zijn.

10


Daarom mogen alleen spullen in de toiletten gezet worden wanneer vloer en muren beschermd worden door een zeil of door karton. Ook dienen de toiletruimten na de winter en na de ontruiming schoon opgeleverd te worden. De toiletgebouwen worden1 november a.s. op slot gedaan. Het is niet toegestaan om eerder spullen in de toiletgebouwen te plaatsen. Doet men dit wel, dan worden de spullen verwijderd (eventuele schade is voor eigen rekening!)

Opslag fietsen Het telefoonhok wordt zaterdag 11 oktober a.s. weer klaar gemaakt voor de opslag van fietsen. Ook hiervoor gelden enkele regels:  Fietsen dienen voorzien te zijn van naam en plaatsnummer;  De sturen dienen gedraaid (te kunnen) worden, zodat ze goed tegen elkaar gezet kunnen worden (zo kan de ruimte optimaal gebruikt worden);  De doorgang naar de telefoon en de gasflessen dient vrij te blijven (ook in de winter moeten we bij de gasflessen en telefoon kunnen.);  Tenslotte: VOL = VOL !!! Mocht het hok vol zijn, dan dient men zelf voor een alternatief zorg te dragen. NB: fietsen die vóór 11oktober 2008 reeds gestald worden zullen verwijderd worden, omdat ze in de weg staan bij het winterklaar maken van het telefoonhok!

Afsluiting waterleiding en terrein Op vrijdag 24 oktober a.s. wordt de waterleiding op het terrein afgesloten en de toiletgebouwen winterklaar gemaakt (met uitzondering van het toiletgebouw in de zandkuil). In het Praathuis blijft het water nog beschikbaar. Zodra het water van een WC is afgesloten en er antivries in zit, mag men geen gebruik meer maken van die WC (maak je kinderen hierop attent!). Op 1 november a.s. worden de toiletgebouwen afgesloten en wordt het toiletgebouw in de zandkuil winterklaar gemaakt.

Korte berichten 11


De hazelworm De hazelworm (Anguis fragilis) is een pootloze hagedis uit de familie hazelwormen (Anguidae). De hazelworm kan tot 50 centimeter lang worden maar in sommige streken blijft hij kleiner. De kleur is bruin tot grijs met op de rug en flanken meestal enkele dunne donkere strepen van de nek tot de staart, die soms bestaan uit rijen zeer kleine vlekjes. Binnen het enorme verspreidingsgebied zijn de kleuren variabel; sommige exemplaren zijn roestbruin, geel of zelfs zwart. In de paartijd krijgen vooral de mannetjes blauwe vlekken op de rug. Bij de hazelwormen in onze streken zijn de mannetjes meestal grijs met soms wat kopergroene vlekjes. Ze zijn vooral goed te herkennen aan de bredere en grovere kop. De wijfjes zijn in Nederland meestal glanzend kastanjebruin. De hazelworm komt voor in grote delen van Europa en Klein-Azië. De habitat bestaat uit begroeide omgevingen met een strooisellaag waar het dier in kan schuilen en jagen. Omdat het een schemeractieve soort is, wordt hij maar zelden overdag aangetroffen. In Nederland is de hazelworm voornamelijk te vinden in bossen op open plekken, bosranden en houtwallen. Klimmen doet deze hagedis niet graag en hij jaagt met name op wat hij op de bodem aantreft. Omdat de hagedis niet zo snel is, vangt hij ook wat langzamere prooien als (naakt)slakken, regenwormen, insecten en de larven. Hij is het meest algemeen op de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug. Hij wordt daar zowel op de heide als in het bos gezien maar heeft een voorkeur voor bosranden. In april paren de hazelwormen. De mannetjes kunnen dan agressief tegenover elkaar zijn en proberen concurrenten met de bek te pakken en weg te gooien. In mei liggen de wijfjes vaak te zonnen om de embryo's zo snel mogelijk te laten groeien. In juli en augustus leggen ze eieren die meteen uitkomen.

De hazelworm 12


Mutaties Mutaties Overleden  Mevrouw J. Ploeger-Hoogeman Nieuwe leden    

Dick Pasman, Bussumerstraat 14, 1271 BK Hilversum; Telefoon: 035-5235087/06-55762190;vkinderen: Dirk-Jan en Joost Erkan Abbaz Seijmen (partner van Karin van Dort) Anita en Matthieu Pennings, Lippestraat 7, 1966 XM Heemskerk; Telefoon: 0251-243585 Piet van den Bedem, Neptunusplein 39, 3814 BP Amersfoort; Telefoon: 033-8884268

Opzegging lidmaatschap:  Annemiek Schenkels  Bertie en Jan van de Hoef  Nita en Jantien Bröker-Dales

Mutaties 13


Bedankjes Beste ATKV-vrienden, Wil allen, die na mijn thuiskost uit het ziekenhuis hun medeleven hebben getoond, heel hartelijk bedanken. De vele kaarten en telefoontjes deden mij goed. Zelfs thuisbezoek en een fruitmand. Het was geweldig. Helaas, door het langzame genezen wordt de vervolg behandeling ook vertraagd, zodat ik waarschijnlijk dit jaar niet meer op het terrein zal overnachten, Toch hoop ik op een spoedig weerzien. Wil van veen-Vaandering

Hierbij willen wij iedereen bedanken die ons na het overlijden van onze moeder en schoonmoeder een kaart heeft gestuurd of op andere manier gereageerd heeft. Ook de mooie bloemen namens de ATKV. deden ons goed. Nogmaals bedankt. Theo en Tonny Lausberg Bob en Marijke Ploeger

Bedankjes 14


1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.

Jaap en Diny Braak- van Os Fons Wegman en Ingeborg van Bork Aleid Leene Doety Plomp John en Thea Scheepe Mija Barendrecht Remco Roelofs en Esther Kopmels Wim en Corrie te Kloese- van Doorn Denise Scheltinga Henk en Ria van Slooten- Dils Joost en Jacinta Heideman- van der Meer Arno en Guda de Jong Cor en Marianne Stelleman Jos en Rinske de Jager André en Marleen Wamsteeker Jan en Annelies van de Coevering Dick Pasman Anita en Matthieu Pennings Piet van den Bedem

Wachtlijst 2009

Wachtlijst staanplaatsen seizoen 2009

15


16

September De Natuur In Verenigingsblad van de ATKV

Recommend Documents