September Aafke Keizer: Ik heb in korte tijd veel bijgeleerd

September 2010

ME N SenWERK

Aafke Keizer:

“Ik heb in korte tijd veel bijgeleerd”

2 Mensenwerk September 2010

De werkvloer aan het woord Het thema van deze MensenWerk is ‘de werkvloer aan het woord’. Het is interessant om te zien en te lezen hoe regelingen, acties en wetten in mooie projecten worden omgezet. Daar draait het immers om: hoe vullen werknemers en werkgevers de ESF-acties in? En dan blijkt: extra toerusting zorgt ervoor dat werklozen de weg naar de arbeidsmarkt vinden. Omscholing helpt mensen meer te halen uit hun werk, en sociale innovatie helpt de arbeidsproductiviteit te verhogen. Niet vreemd dus dat ik blij ben met deze bijzonder goede ontwikkeling. Vooral omdat we ons allemaal moeten voorbereiden op de nabije toekomst. Investeren in werknemers is heel essentieel, als je rekening houdt met de vergrijzing en de aanstaande krapte op de arbeidsmarkt. Hoe meer mensen we nu aan het werk krijgen, hoe beter de effecten. Via projecten in herscholing en bijscholing kunnen werknemers flexibeler worden ingezet. Dat is goed voor het bedrijf én het maakt het werk voor de werknemer interessanter. Want met extra scholing roest je minder snel vast in je baan. Ook kan scholing een goed middel zijn om werknemers langer aan de slag te houden. U kunt zich voorstellen dat het voor een oudere werknemer, die jarenlang fysiek zware arbeid heeft verricht, aantrekkelijk kan zijn om iets anders te gaan leren en daarna een minder zware baan te gaan doen. Bovendien is het van belang om in jongeren te investeren. Zij vullen uiteindelijk de vacatures op die door de vergrijzing zullen ontstaan. Er is dus genoeg te doen om je bedrijf en branches toekomstbestendig te maken. ESF biedt daarbij een helpende hand.

6

De mensen op de werkvloer weten hoe het proces loopt Villeroy & Boch moest tot een efficiënter en beter productieproces komen om haar concurrentiepositie te behouden. Om de overgang in goede banen te leiden werd in 2009 met behulp van esFgelden het project samen Beter gestart.

12

Piet Hein Donner Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

COLOFON MENSenWERK is een uitgave van het Agentschap SZW. Dit magazine wordt verspreid onder vertegenwoordigers van betrokken partijen, zoals gemeenten, O&Ofondsen, stichtingen en ministeries. Tekst en eindredactie: Lansu+Paulis Communicatiepartners in samenwerking met Agentschap SZW. Fotografie cover: Hilbrand Hut Vormgeving: T2 Ontwerp Drukwerk: UnitedGraphics, Zoetermeer Oplage: 3.500 exemplaren

Van controleren naar faciliteren sinds 1 juni 2010 hanteert Agent schap sZw een nieuwe werkwijze voor esFprojecten. Aanvragers “voelen zich meer klant”.

INHOUD INHOUD INHOUD INHOUD


En verder:

4 Faits Divers kort nieuws over esF en europa

Wegens succes geprolongeerd Baas zoekt vrouw. Dat is de naam van het esFproject dat inwoners van noordwest Friesland die geen werk en geen uitkering hebben, werft en begeleidt naar werk. Aafke keizer is een van hen.

11 Horizon In een leerwerkcentrum pakt Danny sessink talloze bloemen in. In plaats van een uitkering krijgt hij hier loon voor, vanuit de esFsubsidie.

15 Reconstructie severinus houdt haar medewerkers toegerust voor de arbeidsmarkt door veel in opleidingen te investeren. Dit doet zij onder andere met behulp van esF.

1

16 Europe So Far Het europa van... Isabel Coenen België aan het roer – Fleur Veltkamp Vijf minuten bellen met… Gerrit Jan schep, directeur stimulansz

Geef Bart maar wat gereedschap De wingerd, school voor speciaal onderwijs, startte het meerjarenplan Maatwerk werkt voor een uitdagend en gevarieerd onderwijsaanbod. sinds dit schooljaar doet zij dit met esFgeld. Leerling Bart en directeur Hans vertellen.

De subsidies uit het Europees Sociaal fonds worden uitgevoerd en verstrekt door het Agentschap SZW. In MensenWerk komen de diverse projecten voor het voetlicht. Hierbij laten wij vooral de deelnemers aan het woord. Zij weten immers als geen ander wat het effect is op het dagelijks leven van een project. Meer informatie? Kijk op www.agentschapszw.nl Wilt u zich afmelden voor dit magazine? Mail dan de redactie via [email protected].

Mensenwerk September 2010

FAITS DIVERS FAITS DIVERS FAITS DIVERS FAITS DIVERS

FNV Vrouwenbond op de bres voor alleenstaande ouders De FNV Vrouwenbond zet zich dit jaar extra in voor alleenstaande ouders. Dat heeft alles te maken met het Europees jaar voor de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting, vertelt directeur Tineke van der Kraan. Vanuit dat programma kreeg de bond subsidie voor het project ‘Meer kansen voor alleenstaande ouders’. Met het project wil de FNV het lokale beleid voor alleenstaande ouders ver beteren. Van der Kraan: “Veel mensen denken bij alleenstaande ouders aan vrouwen met bijstandsuitkeringen. Maar wij richten ons bij dit project vooral op de ouders die gewoon betaald werken, dat is tweederde van de totale groep. Zij hebben vaak een laag inkomen, maar zijn onbekend met minimaregelingen en kwijtscheldingsmogelijkheden doordat ze geen klant zijn bij de gemeente.”

ouders over regelingen en organiseren in hun eigen woonplaats activiteiten voor hen.” Ook de jaarlijkse conferen tie van de FNV Vrouwenbond stond dit jaar in het thema van kansen voor alleenstaande ouders. Zij werden er in contact gebracht met mensen van gemeenten en re-integratiebedrijven. In het najaar organiseert de Vrouwenbond een aantal bijeenkomsten voor ouders en nog een training voor een nieuwe groep vrijwilligers.

Wat gebeurt er zoal met de subsidie? “We hebben negen vrijwilligers getraind om de belangen van deze groep beter te kunnen behartigen. Zij informeren de

Van der Kraan benadrukt dat de FNV alleenstaande ouders vooral faciliteert, zodat zij vervolgens het heft in eigen hand kunnen nemen. “Wij zorgen

bijvoorbeeld dat een nieuw netwerk van moeders bij elkaar kan komen. We be talen de reiskosten, maar daarna gaan ze zelf aan de gang. Zo willen ze activiteiten en informatie voor alleenstaande ouders via een website gaan aanbieden.”

ESF-projectadministratie? Wij helpen Ziet u op tegen de projectadministratie? Agentschap SZW helpt graag. Hier vindt u 10 tips die helpen bij de opzet en uitvoering van de projectadministratie 1. Hebben directe kosten betrekking op activiteiten die buiten de projectperiode vallen? Voer deze kosten dan niet op; 2. Zitten er interne loonkosten in het project? Voer dan uitsluitend subsidiabele componenten op bij uurtarieven (HPA, pag. 14/15); 3. Zitten er toerekeningsvraagstukken in uw project? Zorg dan voor een degelijke onderbouwing van de kostentoerekening (HPA pag. 18/19); 4. Zitten er exploitatiekosten in uw project? Voer dan de exploitatiekosten op afschrijvingsbasis op (HPA pag. 19); 5. Zijn er na afronding van het project nog kosten niet betaald? Betaal dan de kosten, voordat u de einddeclaratie indient; 6. Vloeien er inkomsten voort uit het project? Voer deze inkomsten dan op (HPA pag. 20/21); 7. B etrekt u externe partijen bij de uitvoering van het project? Stel dan voorafgaand aan het uitvoeren van activiteiten de marktconformiteit van kosten van externe partijen vast (HPA pag 25/26);

8. Kan uw organisatie btw verrekenen? Voer de btw dan niet op; 9. Voert uw organisatie overheadkosten op? Let dan op het percentage overheadkosten. Dit percentage bedraagt maximaal twintig procent van de directe kosten (met uitzondering van Actie E – Sociale Innovatie – waar u geen overheadkosten kunt opvoeren); 10. Voert uw organisatie overheadkosten op? Voer dan geen overheadkosten op onder de directe kosten. Meer informatie over de tips? Kijk in de handleiding projectadministratie ESF 2007-2013 (HPA). Achter de tip staat (indien van toepassing) op welke pagina van de HPA meer informatie over de tip te vinden is.


Leeftijdsbewust personeelsbeleid Op 2 juni jl. vond de slotbijeenkomst van de Tijdelijke subsidieregeling ‘Stimuleren leeftijdsbewust beleid’ plaats. Deze subsidieregeling is in 2004 ingesteld door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om bedrijven te stimuleren aan de slag te gaan met leeftijdsbewust beleid. In circa 400 projecten zijn door bedrijven en brancheorganisaties praktische instru menten en werkmethoden ontwikkeld en toegepast om werknemers gezond en met plezier langer inzetbaar te hou den. Instrumenten waar u ook (verder) mee aan de slag kunt. De Tijdelijke subsidieregeling ‘Stimu leren leeftijdsbewust beleid’ heeft een schatkist aan ervaringen opgeleverd.

Er is een boekje samengesteld met al deze ervaringen. Ook is er een toolbox gemaakt met praktische instrumenten om uw beleid vorm te geven. Beide publicaties en nog veel meer zijn te vinden op www.leeftijdophetwerk.nl.

Gewijzigde subsidieregeling ESF 2007 – 2013 De herziene subsidieregeling ESF 2007 – 2013 is per 1 juli 2010 gewij zigd. De wijziging is gepubliceerd in de Staatscourant van 14 juni 2010, nr. 8942. De belangrijkste reden voor de wijziging: nieuwe subsidietijdvakken en subsidiebudgetten voor Acties A, B, E en Jeugd en nieuwe subsidiecriteria voor Actie Jeugd 2. De belangrijkste veranderingen op een rij: Actie A • Voor het nieuwe tijdvak is € 65 miljoen aan subsidie beschikbaar. • Het nieuwe tijdvak loopt van 1 oktober tot en met 29 oktober 2010. Actie B • Voor het nieuwe tijdvak in oktober 2010 is € 15 miljoen subsidie be schikbaar. • Om administratieve lasten te ver minderen, is het artikel geschrapt

dat gaat over het contact met de gemeente waar de gedetineerde zal gaan wonen na afloop van de detentie. Actie E • Voor het nieuwe tijdvak is € 12 mil joen subsidie beschikbaar. • Het nieuwe tijdvak loopt van 1 tot en met 29 oktober 2010. Actie Jeugd Actie Jeugd 1 • Voor het nieuwe tijdvak wordt € 35 miljoen verdeeld onder de der tig coördinerende gemeenten. Hierbij is gekeken naar het aantal schoolverla ters en werkloze jongeren in de regio. • Het nieuwe tijdvak loopt van 1 septem ber 2010 tot en met 31 maart 2011. Actie Jeugd 2 • Het nieuwe tijdvak loopt van 1 tot en met 29 oktober 2010, voor dit tijdvak

is € 25 miljoen beschikbaar. • O &O-fondsen die nog niet eerder subsidie voor Actie Jeugd 2 ontvingen, krijgen voorrang. Dit is een nieuw cri terium voor toewijzing van subsidie. Dit rankingscriterium weegt even zwaar als de overige vier rankingscriteria. • Het maximum subsidiebedrag per aanvraag is € 2 miljoen. Het minimum subsidiebedrag is € 500.000. • Nieuw bij Actie Jeugd 2 is de subsidie mogelijkheid voor sectoren/O & O fondsen als de sector een arrangement heeft afgesloten met een of meer door de VNG aan te wijzen coördine rende gemeenten of met het UWV. Sectoren kunnen op deze manier een arrangement afsluiten met partijen die goed aansluiten bij hun plannen om de jeugdwerkloosheid te bestrijden. De subsidiemogelijkheid voor sectoren, die een landelijk sectorarrangement met de VNG afsluiten, bestond al.


DEELNEMER AAN HET WOORD DEELNEMER AAN HET WOORD DEELNEMER AAN HET WOORD DEELNEMER AAN HET WOORD

“Manager, teamleider of monteur: iedereen wordt bij het proces betrokken” Samen. Dat is nu het sleutelwoord bij Villeroy & Boch in Roden. Iedereen heeft zijn eigen verantwoordelijkheid en denkt mee over processen en verbeterpunten. Juist ook de mensen op de werkvloer. En met een gehalveerde doorlooptijd werpt de nieuwe aanpak zijn vruchten al af.

Fotografie: Hilbrand Hut


Henk Boer werkte jarenlang als werk voorbereider op de productieafdeling voor de whirlpools. “Wij maakten de baden en verder werd eigenlijk niets van ons verwacht. Dat is nu heel anders. Manager, teamleider of monteur: ieder een wordt nu bij het proces betrokken.” En dat is volgens Boer logisch. “De mensen op de werkvloer weten immers het beste hoe het proces loopt en wat er nodig is.” De nieuwe aanpak moet tot een efficiënter en beter proces leiden. Belangrijk voor Villeroy & Boch om een goede concurrentiepositie te behouden. Om de overgang in goede banen te leiden werd in 2009 met be hulp van ESF-gelden het project ‘Samen Beter’ opgestart. Voor de start riep het management iedereen bij elkaar om te horen hoe de medewerkers over ver andering dachten. Er bleek een breed draagvlak te zijn. “Maar uitleg blijft heel belangrijk”, benadrukt Boer. “Waarom doen we het opeens anders? Heb ik het dan jarenlang niet goed gedaan? Wat wordt er nu van mij verwacht? Allemaal vragen die onder de mensen leefden. We hebben uitgelegd dat de tijden veranderen, net als de wensen van de klant. Als bedrijf moet je daarin mee, anders red je het niet.” Lean Voor Boer was een belangrijke rol weggelegd in het veranderingsproces. Samen met een aantal collega’s werd hij opgeleid tot Lean-mentor. “Het project Samen Beter en Lean gaan hand in hand”, vertelt hij. “Lean is een bepaalde manier van denken, bedoeld voor alle collega’s. Het is gericht op continue verbetering van de processen, waarbij de wensen van de klant centraal staan. En dat past goed bij ons. Geen product is hetzelfde. Wij stemmen al onze pro ducten af op de wens van de klant. Het was aan ons om die manier van denken over te brengen op de andere collega’s.” Ieder richt zich daarbij op zijn eigen mini-company. “Onze productieafde ling is nu opgedeeld in mini-companies. Net als de andere productieafdeling

voor Quaryl baden, douchebakken en het distributiecentrum. Elke company is verantwoordelijk voor een deel van het proces. We zien de andere companies ook echt als klanten, die we tevreden willen houden door goed en op tijd leveren.” 5S De 5S, onderdeel van Lean, vormde het startpunt op de werkvloer van Samen Beter. Het staat voor scheiden, schik ken, schoonmaken, standaardiseren en standhouden. We zijn samen heel kritisch gaan kijken welke gereedschap pen en materialen we geregeld nodig hebben en vooral ook wat niet. Er stond zo veel overbodig spul”, vertelt Boer terwijl hij de grote, ruime en nette productiehal binnenloopt. Direct vallen de gele en witte lijnen van tape op de vloer van de hal op. “Die hebben we aangebracht na het schoonmaken. Het materiaal hoort tussen de gele lijnen en de witte strepen geven de looppaden aan. Zo blijft het netjes, al staat dat bad daar wel fout geparkeerd.” FLOW Aan de linkerkant van de hal is de FLOW-lijn gesitueerd. Langs een rails rollen de baden langs de verschillende werkstations, waar steeds weer iets aan het bad wordt toegevoegd. Bij de ene zone brengt een monteur nauwkeurig de bodemjets aan, bij de volgende de zijjets, en de afvoer, de lampjes en de massagejets worden op weer een ander station gedaan. De benodigde mate rialen liggen keurig naast elk station in bakjes en de gereedschappen hangen netjes geordend op een bord. Een belangrijke verandering, aldus Boer. “Voorheen deed iedere monteur zijn eigen bad op een eigen tafel. Alles werd op een plek uitgevoerd. Het was er vergeven van gereedschap en de materialen zaten allemaal in één grote bak. Een andere belangrijke verbetering is het ‘two-bin’-systeem, waarbij al het materiaal in twee bakjes ligt. Als een bakje leeg is, wordt het bovenop het

rek gezet. Een logistiek medewerker komt langs om de lege bakjes op te halen en te vullen, terwijl voorheen iedereen zelf rondscharrelde in het magazijn. En we hebben veel gezamen lijk uitgedacht. Van de gele lijnen op de vloer, de indeling van de werkstations, de borden met gereedschap, tot en met het ‘two-bin’-systeem.” Informatie Tussen de mini-companies midden in de hal staan drie grote borden vol met papieren. De medewerkers kunnen hier allerlei informatie over financiën, doel stellingen, resultaten en verbeterpunten inzien, zowel voor het hele bedrijf, als voor de eigen mini-company. Wekelijks komt elke mini-company hier bijeen om te bespreken wat goed gaat en wat beter kan. “Kijk”, zegt Boer wijzend op grafieken op het rechtse bord. “Hier kun je zien dat de nieuwe aanpak zijn vruchten afwerpt. De doorlooptijd van een order is gehalveerd en tegelijkertijd stijgt de leverbetrouwbaarheid regelma tig naar honderd procent. Maar niet al leen op cijfergebied is er veel veranderd. Er wordt nu veel meer naar mensen geluisterd, iedereen kan zaken inbren gen en er is volop ruimte voor ontwik keling. Hierdoor voelen collega’s zich meer betrokken. We krijgen niet meer van een baas te horen wat we niet goed doen. We kijken nu samen of er verbe termogelijkheden zijn. Als ik alleen voor mijzelf spreek, kan ik zeker zeggen dat ik meer plezier in mijn werk heb gekregen. Het is weer een uitdaging.” Toekomst Het ESF-project liep in 2009 af, maar dat betekent niet dat het traject afgelo pen is. “Het is een continu proces. In de toekomst zouden we bijvoorbeeld graag alle baden via de FLOW-lijn maken, maar je begrijpt dat het niet gemakkelijk is om de lijn zo te maken dat alle baden erin passen”, zegt hij wijzend op een heel groot rond bad. “Maar wie weet. Er lopen hier heel veel mensen met goede ideeën rond.”


Fotografie: Hilbrand Hut

Hut


Baas zoekt vrouw Wat begon met een artikeltje in de krant, eindigde met een 4-daagse werkweek in dameskledingwinkel Four Seasons te Franeker. Aafke Keizer wordt nu vrolijk van een goed kledingadvies. Baas zoekt vrouw. Dat is de naam van het ESF-project dat de Dienst Sociale Zaken Noardwest Fryslân en RADAR, bureau voor sociale vraagstukken, in het leven hebben geroepen. Doel: inwoners van noordwest Friesland die geen werk en geen uitkering hebben, werven en begeleiden naar werk. “Met het project willen we de vergrijzing van de komende jaren op de arbeidsmarkt tegengaan door vooral vrouwen tijdens re-integratie persoonlijk te begeleiden,” vertelt Henk Lier, jobhunter in dienst van het project. “Wij brengen mensen die wel willen, maar niet zelf kunnen weer terug in de maatschap pij. We geven op deze manier ook de oudere werknemers een kans. Onze doelgroep zijn de niet-uitkeringsgerechtigde vrouwen. In een aantal gevallen komen zij uit moeilijke situaties. Denk bijvoorbeeld aan een echtscheiding. Dit levert vaak emo tionele belemmeringen op, ook bij sollicitaties. Toch is het ons gelukt om een baan te vinden voor 71 van de 103 kandidaten.” Bijstand Een van deze kandidaten is Aafke Keizer (42). Sinds maart werkt zij met veel plezier en enthousiasme in damesmodezaak Four Seasons in Franeker. Ook Aafke zat in een echtscheiding, maar zij wilde pertinent niet in de bijstand belanden. Toen zij een artikel in de krant las over het succesgehalte van ‘Baas zoekt vrouw’, besloot ze zich direct aan te melden voor een voorlichtingsbijeenkomst. “Tijdens mijn huwelijk had ik een klein baantje bij TNT”, vertelt ze. “Daarom dacht ik in eerste instantie dat ik

isschien niet mee kon doen. Dat was in een periode dat ik m weinig zelfvertrouwen had. En bij de informatiebijeenkomst waren natuurlijk nog veel meer kandidates die op zoek waren naar een baan. We kregen onder andere een competentie test, waaruit onder meer bleek dat ik een heel klantgerichte houding heb. Henk gaf aan dat de meeste kansen voor mij in de detailhandel lagen. Vervolgens zijn we ons daarop gaan richten, en uitgekomen bij mijn huidige baan.”

‘Ik heb heel veel steun gehad aan de persoonlijke begeleiding van Henk’ Henk: “Veel kandidaten hadden hun focus liggen op een administratieve baan, terwijl de kansen daar nu minder zijn. Daarbij is het zo dat mensen soms heel andere kwaliteiten hebben. Dat komt er dan uit gedurende het project, met behulp van de groepsreflectie en competentietesten. Dat is het unieke van onze werkwijze: wij gaan uit van de kracht en kunde van onze kandidaten, en daar zoeken we een baan bij. Ik heb zelf een netwerk van honderden werkgevers, en ik doe altijd een op een begeleiding. Deze werkwijze in het project is net even anders dan een gebruikelijke sollicitatieprocedure en leidt vaak tot meer succes. Nu al zijn we ook intern bezig om de verschillende werkwijzes te combineren en te stroomlijnen om het eindresultaat nog meer te verbeteren.” Kleding Genoeg “Ik heb heel veel steun gehad aan de persoonlijke bege leiding van Henk”, bevestigt Aafke. “Hij is een ongelooflijk positieve man, die mij veel zelfvertrouwen gaf. Dat positi


heb ik in korte tijd veel bijgeleerd. Zo heb ik onder andere het boek ‘Kleding Genoeg’ aangeschaft, waar ik leerde over kleuren, kleurtypen en styling.” Opbloeien Voor Henk is het succes van het project te vatten in de groepsdynamiek, de reflectie en de persoonlijke begeleiding in het sollicitatieproces. Toch heeft hij ook een kantteke ning. “Wij hebben ondervonden dat werkgevers nog steeds bang zijn om in zee te gaan met potentiële werknemers van 55-plus. Het is zonde en niet nodig. Bij deze mensen ligt een schat aan ervaring en bovendien willen ze dolgraag. We zullen deze mensen ook hard nodig hebben vanwege de vergrijzing.” Waar ligt die huivering volgens Henk aan? “Oudere werknemers willen zo graag werken, dat ze ook bereid zijn een baan onder hun niveau te accepteren. Ik denk dat werkgevers dat niet willen, omdat ze bang zijn dat ze dan overvleugeld worden door die oudere werknemer.” Henk kan overigens niet genoeg benadrukken dat enthousiasme en een positieve houding ten grondslag liggen aan alle succes, of je nu man, vrouw, oud of jong bent. “Ik ben zelf 55, en ben anderhalf jaar werkloos geweest. Maar als je enthousiast bent, krijg je de kansen. We doen dit werk met enorm veel plezier en we zien het resultaat. Mensen bloeien weer op en maken op een gezonde manier deel uit van de maatschappij. Daar doen we het voor.”

visme straalt hij ook weer uit naar potentiële werkgevers. Diezelfde steun heb ik trouwens ondervonden van mijn huidige baas, Petra Timmermans.” Aafkes herwonnen zelf vertrouwen komt haar goed van pas in haar huidige functie. “Je moet iemand wel kunnen en durven adviseren. En je komt natuurlijk heel dicht bij mensen.” Haar baan heeft haar niet alleen op het mentale vlak veel goeds gebracht. “Ik heb nooit eerder in de mode gezeten. Na mijn mavo-opleiding heb ik onder andere gewerkt bij een tuincentrum, in een groentezaak en als laatste dus bij TNT. Ik had niet kunnen bedenken dat ik in een kledingzaak zou belanden. Maar toen ik me er eenmaal in ging verdiepen,

Baas zoekt vrouw, alleenstaande ouderen en de jongeren. In februari 2009 is ‘Baas zoekt vrouw’ gestart, waarbij de focus lag op vrouwen zonder uitkering en zonder baan. Ook in 2010 gaat het project door, waarbij de samen werking is gezocht met het UWV Werkbedrijf. Wegens het succes van ‘Baas zoekt vrouw’ is de doelgroep inmid dels uitgebreid met eenoudergezinnen met een uitkering en jongeren met een uitkering. Deelnemers aan het traject krijgen een half jaar begeleiding in de vorm van groeps reflectie, persoonlijke reflectie en gesprekken, competen tietesten en sollicitatietraining- en begeleiding. Vervolgens geeft het project nog een half jaar nazorg.

HORIZON HORIZON HORIZON HORIZON

Horizon Danny Sessink (2) probeerde zelf zijn mbo-opleiding op niveau 1 te financieren. Maar 1200 euro per jaar is een hoop geld en het werk erbij teveel. Uiteindelijk moet hij stoppen, met alleen een certificaat voor het eerste jaar en bovendien een flinke schuld. Danny: “Toen bleek ik te oud en te duur voor banen op dit niveau. Heel irritant.” Begin 2010 komt Danny terecht bij het leer-werkcentrum van ISWI (intergemeentelijke sociale dienst van de gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek). Danny kan daar onder meer aan de slag als inpakker van bloemen. Tussen januari en mei gaan talloze bloemen door zijn handen. In plaats van zijn uitkering krijgt hij hier loon voor, vanuit de ESF-subsidie. “Ik ben gewoon bij ze in dienst, dat voelt heel lekker.” Danny valt op door zijn inzet en motivatie en mag een fulltime metaalopleiding volgen. “Straks heb ik een diploma, en ik wil best nog verder. Bijvoorbeeld door werk te vinden bij een gespecialiseerd bedrijf en daar weer een opleiding te volgen. De toekomst is wel spannend, maar ik ben blij met hoe het nu gaat.”

Aanvrager: Gemeente Doetinchem Naam project: Werkervaringsplaatsen in de regio Achterhoek Looptijd: Anderhalf jaar Doelgroep: Werkloze jongeren van 16 tot 27 jaar Doel: Jongeren kansen op werkervaring bieden



“Ik voel me nu klant” Sinds 1 juni 2010 hanteert Agentschap SZW een nieuwe werkwijze voor ESF projecten: meer faciliteren gedurende de looptijd, strenger controleren in de eindfase. Pieter Melis, ESF-consultant, vertelt over de veranderingen. Adriana Stel, directeur van STOOF, deed mee aan de pilot. “De nieuwe werkwijze van het Agentschap kent een lange voorge schiedenis”, zo vertelt Pieter Melis. “Het proces kwam op gang doordat we zagen dat er een aantal zaken niet goed gingen. Zo signaleerden we bij de uitvoering van de projecten lage rea lisaties, lange doorlooptijden, proble men bij het afronden van projecten en veel onduidelijkheid voor aanvragers.” Verrast De hoogste tijd om iets te veranderen dus. Daarom richtte het Agentschap SZW in 2009 een werkgroep op. Daar kwam het nieuwe motto uit voort: ‘Van controleren naar faciliteren’. Melis: “We gaan ons nu veel meer richten op de risico’s en de knelpunten in de beginfase van het project. Kort nadat de beschikking subsidieverlening is afgegeven nemen wij contact op met de subsidieaanvrager. Wij vragen wat zij als knelpunten en risico’s ervaren en wat voor soort ondersteuning zij wensen. Daarnaast bespreken we de risico’s en knelpunten die het Agentschap SZW voorziet op basis van bijvoorbeeld ervaringen in het verleden. Vervolgens wordt bespro

ken of het bijvoorbeeld nodig is een projectbezoek af te leggen, en welke onderwerpen daarin de aandacht ver dienen. De afspraken hierover worden in overleg met de aanvrager vastgelegd in de zogenoemde monitoragenda. De bedoeling is dat we zo vanaf het eerste moment meer feeling krijgen met het project en de knelpunten die optreden bij de uitvoering van het project, zodat we achteraf niet met zijn allen onaan genaam worden verrast.” Mentaliteitsverandering Adriana Stel, directeur van STOOF (Stichting Opleiding & Ontwikke ling Flexbranche), deed mee aan de pilot die het Agentschap SZW hield. STOOF ondersteunt flexorganisaties in Nederland bij het ontwikkelen en opleiden van hun flexkrachten en vaste medewerkers. Hoe ervaart zij tot nu toe de nieuwe werkwijze? Stel: “Ik ben positief. Het grootste verschil zit ‘m voor mij in een mentaliteitsverandering. In het verleden heerste er toch een ‘wij tegen zij’ sfeer. We zaten letterlijk te genover elkaar aan tafel. Eigenlijk moest je je als ESF-aanvrager vooral verdedi gen; van helpen was geen sprake. Dat is absoluut veranderd. We doen het nu veel meer samen. Het Agentschap SZW geeft ons ook het gevoel dat we nodig zijn om projecten uit te voeren. Daardoor voel ik me veel meer dan voorheen een klant.” Stel heeft behalve de mentaliteitsverandering nog een belangrijk verschil geconstateerd. “Er ligt nu veel meer de nadruk op eigen verantwoordelijkheid.”

Melis kan dit beamen. “Dat is inder daad de consequentie van de nieuwe werkwijze. De aanvragers hebben nu minder herstelmogelijkheden dan voorheen en dat is een direct gevolg van onze doelstelling van kortere doorlooptijden. Ook zitten we veel strakker op de deadline voor het indie nen van de einddeclaraties.” Melis wil het belang hiervan onderstrepen. “De projecten krijgen niet meer zomaar uitstel voor het indienen van hun eind declaratie. Er is onder de nieuwe werk wijze nog maar één herstelmogelijk heid. Als subsidieontvangers daar niet goed op letten, kan dat grote financiële correcties tot gevolg hebben.” Professionaliseren Roept de nieuwe werkwijze veel vra gen op? Melis: “Waar onduidelijkheid over bestaat, is of we nog op interimbezoek komen. Sommige aanvragers denken dat we nu nooit meer langs gaan bij een project. Dat is niet zo, alleen zijn onze bezoeken nu niet meer standaard, maar veel meer situatie gebonden. Zo moet een aanvrager duidelijk aangeven welke knelpunten hij of zij ondervindt, voor wij langskomen om dat knelpunt te behandelen.” Melis is positief gestemd over de nieuwe werkwijze. “Ik vind dit een goede ontwikkeling. Op deze wijze zijn we het proces aan het profes sionaliseren. Ik merk het ook aan de reactie van de aanvragers. Nu moeten we ons allemaal gaan houden aan deze afspraken. De toekomst laat dan zien


Cartoon: Tom Janssen

of het werkt, maar vooralsnog heb ik er veel vertrouwen in.” Ook Adriana Stel is optimistisch over de nieuwe werkwijze, al heeft zij nog wel een wens. Zo zou zij graag willen zien dat er één contactpersoon per klant bij het Agentschap SZW is. “Nu is het zo dat we per project verschillende contact personen hebben. Dat is tijdrovend in

de communicatie. En wat ook fijn zou zijn: als de aanvraag en het daadwerke lijk ontvangen van de subsidie voor het nieuwe tijdvak dichter bij elkaar zou lig gen.” Verder is zij vooral positief. “Het Agentschap SZW is klantgerich ter, opener, en opereert nu in een sfeer van samenwerken. Het belang rijkste is: we doen het samen.”

Heeft u vragen over de nieuwe werk wijze van het Agentschap? Ga dan naar www.agentschapszw.nl. Hier vindt u onder het kopje ‘Nieuwe werkwijze ESF’ alle informatie over de nieuwe werkwijze en een overzicht van de meest gestelde vragen.


EUROPA OM DE HOEK EUROPA OM DE HOEK EUROPA OM DE HOEK EUROPA OM DE HOEK

Bart: “Ik word blij als iemand dankjewel zegt” Bart (1) hoef je niet te ‘pamperen’. Geef hem liever wat gereedschap zodat hij jouw deur kan maken. Zijn licht verstandelijke beperking compenseert hij door zich te concentreren op zijn passie: techniek. En vertrouwen won hij op school.

ZeeuwsVlaanderen: De regenboog/ De wingerd. Directeur Hans willem stein: “Onze leerlingen hebben een IQwaarde tussen de 30 en 70. Vaak hebben ze daarbij bijvoorbeeld het syndroom van Down, autisme of een aangeboren hersenafwijking.”

scholier Bart Bauwens is ‘weerbaar’ verklaard. Tot zijn genoegen staat het bevestigd op een certificaat, dat hij kreeg van zijn school in Terneuzen. “Ik kan opkomen voor mezelf. Ik laat me niet zomaar uitschelden en durf nee te zeggen.” kun je dat merken aan deze achttienjarige? Hij praat in elk geval zelfverzekerd over school verlaten en werken. De veiligheid van zijn huidige leeromgeving lijkt niet meer zo belang rijk. en dat mag bijzonder heten.

Slechts sociale werkplaats De wingerd (voortgezet onderwijs) maakt momenteel een belangrijke omslag door. willemstein: “Het speciaal onder wijs was vroeger op een bepaalde manier erg beschermend en vooral gericht op sociaalemotionele activiteiten. Voor praktijkervaring was er slechts dagopvang en de sociale werkplaats. Leren lezen, zelfstandig wonen en werken werd voor deze doelgroep beschouwd als lastig haalbaar. en vaak werden leerlingen niet betrokken bij keuzes over hun toekomst.”

Tot IQ 0 Bart heeft een licht verstandelijke be perking en is “minder goed in rekenen”. Hij zit op de enige onderwijsinstelling voor (voortgezet) speciaal onderwijs in

Zelfredzaam De school besloot vier jaar geleden te stoppen met ‘pamperen’. De wingerd startte – sinds dit schooljaar met esF geld het meerjarenplan ‘Maatwerk

werkt’ voor een uitdagend en geva rieerd onderwijsaanbod op maat. Dit project is vooral gericht op zelfredzaam heid en actieve deelname aan de maat schappij. “we bieden lessen en stages waarmee leerlingen relevante arbeids vaardigheden kunnen ontwikkelen en de arbeidsmarkt op kunnen. Bovendien vragen we leerlingen wat ze belangrijk vinden, om vervolgens te zoeken naar een lesprogramma à la carte.” Volgens willemstein bereiken zijn leerlingen inmiddels een “hoger niveau van stage uitvoering” en beseffen de jongeren veel beter wat ze kunnen. Lekkende kraan De zachtaardige, blonde Bart heeft wekelijks twee halve stagedagen. Op dinsdag als onderhoudsmedewerker bij een woningcorporatie en op woensdag als keukenhulp/bediende bij een grote zorginstelling. Hij geniet voornamelijk van zijn technische werk bij de woning corporatie. “Ik houd graag gereedschap vast. en ik word er blij van dat iemand ‘dankjewel’ zegt als ik een deurslot of


lekkende kraan heb gemaakt.” na de zomer start zijn afsluitende jaar waarin hij hele dagen stage gaat lopen. Eigenschappen en dromen een belangrijk onderdeel van Maatwerk werkt is het portfolio waar iedere leer ling aan werkt. willemstein: “Die map vormt de aanleiding tot gesprekken met leerlingen over hun interesses, eigen schappen en dromen.” In het portfolio van Bart zitten een arbeidsinteressetest, zelfbenoemde kernkwaliteiten, toetsen, stageervaringen, een brommerrijbewijs en een weerbaarheidscertificaat. De wingerd geeft stimulerende oorkondes uit voor bijvoorbeeld fietstechniek, broodjesservice en groothuishouding ter bevestiging van vaardigheden. Het certificaat groothuishouding heeft zelfs een erkende kwalificatie van stichting scholing en Vorming schoonmaak bedrijven en diensten (sVs). “Met zo’n papiertje mag je overal schoonmaken.” Gezellige collega’s Omdat De wingerd volop bezig is met

RECONSTRUCTIE RECONSTRUCTIE RECONSTRUCTIE RECONSTRUCTIE

vernieuwing van het onderwijsprogram ma kan ook Bart al profi teren van Maat werk werkt. Hij heeft net zijn eerste certificaat kunnen bemachtigen en zijn rooster is behoorlijk passend: “Volgens mijn agenda moet ik op vrijdag fietsen repareren op school. Gelukkig krijg ik de vrijheid om dan te oefenen met klusjes in het schoolgebouw: deuren maken, meubels herstellen.” Bart heeft ook antwoorden gevonden: “Ik wil na school aan het werk. Iets met techniek en leuke, gezellige collega’s.” Eigen buurtrestaurant De wensenlijst van directeur willem stein is nog lang: het netwerk uitbreiden voor meer variatie in de stages en bui tenschoolse activiteiten. Met leerlingen en ouders vijf speerpunten bepalen en aan de hand daarvan een passend lesrooster samenstellen. een eigen buurtrestaurant beginnen. Het onder wijsaanbod koppelen aan uitstroom profielen en CeDleerlijnen volgen om de aansluiting bij de arbeidsmarkt te verbeteren. en monitoren hoe leerlingen

zich ontwikkelen na De wingerd. Maar kan willemstein die veranderingsdrang wel verkopen aan zijn personeelsleden? “Dat lukt meestal erg goed. soms zit het tegen en kom je even in een imple mentatiedip (leerde ik onlangs bij mijn HBO Master Inspirerend leidinggeven aan innovatie). Maar juist zo’n dip kun je gebruiken om sterker te worden.”

ESF-geld De Wingerd De wingerd mocht afgelopen jaar € 140.000, esFsubsidie gebruiken voor het innovatieprogramma Maat werk werkt. Het geld werd onder meer gestoken in extra lesuren, stagebegeleiding, het certificering traject, het portfolio en een bus voor buitenschoolse activiteiten. Meer lezen over dit project en andere esFprojecten? Bezoek de website: www.europaomdehoek.nl.

DE RTIE N REGIO’ S S L A AN DE HANDE N INEE N

Severinus zorgt voor mensen met een verstandelijke beperking, op diverse locaties in Veldhoven. Een organisatie voor en van mensen, waar de 900 medewerkers belangrijk zijn. Severinus is een lerende organisatie, waarin medewer kers ruimte krijgen te leren en zich te blijven ontwikkelen. Daarom heeft Severinus een ESFscholingsproject in het leven geroepen. 200: aanvraag Het is 2005 als Severinus hoort dat er ESFgeld beschikbaar komt voor de scholing van medewerkers. In de woonhuizen van Severinus werken verpleegkundigen op niveau 4 of 5. Tachtig tot honderd ROCleerlingen uit Eindhoven volgen jaarlijks bij Severinus de beroepsopleiding tot verpleegkun dige. Een subsidieadviseur helpt Severinus om de aanvraag te regelen. In de eerste ESFperiode, van 20052007, vergoed ESF de kosten van de scholing én een deel van de loonkosten van de deelnemers. 2006: ingewikkelde administratie Dankzij ESF worden de opleidingen bij Severinus gestimuleerd. Maar tegelijkertijd brengt het een intensief administratief traject met zich mee. Severinus besluit daarom iemand voor

de administratie in te huren. De eerste periode is het zwaarst: ESF schrijft op dat moment nog voor dat er naast de eigen administratie ook een accountantsrapportage moet komen. Dat is inmiddels afgeschaft, maar de minutieuze administra tieve bewijslast blijft. ESF kent nu eenmaal zware regelgeving. 2010: nieuwe aanvragen Na 2007 is de loonkostensubsidie voor deelnemers helaas vervallen, maar Severinus maakt nog steeds gebruik van ESF. Sinds 2009 heeft Severinus weer drie aanvragen voor verschillende tijdvakken ingediend. De laatste aanvraag is voor de periode augustus 2010augustus 2011. Twee jaar vooruitdenken is nodig, vindt de organisatie. Want wat moet er precies in aanmerking komen voor vergoeding, en vooral: hoe bepalen we de hoogte van de subsidieaanvraag? Maar het loont, weten ze in Veldhoven. De drie aanvragen zijn allemaal goedgekeurd.

Project: severinus, scholingsproject voor medewerkers in de zorg. Looptijd: tot augustus 2011. Hoogte van de maximale subsidie € 80.825,.

EUROPE SO FAR EUROPE SO FAR EUROPE SO FAR EUROPE SO FAR

Denkend aan europa… “Zie ik werknemers aan de slag in duurzame banen met behulp van esF. Laatst was ik op een conferentie over de toekomst van esF. Centraal stond de vraag wat de meerwaarde van esF zou moeten zijn in de nieuwe programmaperiode. Voor mij is dat op de eerste plaats de solidariteit tussen welvarende en minder welvarende regio’s, waarbij de middelen vooral moeten gaan naar de meest kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt, opdat zij door middel van scholing hun positie kunnen versterken. Daarbij zou ik speciaal aandacht willen geven aan de de onderlinge samenwerking tussen lidstaten en gezamenlijke steun aan lan den met specifieke problemen. Ik hoop dat hiervoor in de toekomst voldoende

België aan het roer middelen beschikbaar blijven, ondanks de groots aangekondigde bezuinigingen. want investeren in scholing verdient zichzelf meer dan dubbel terug. europa betekent voor mij ook dat vakbonden, sociale partners en overheden zich hier europees breed sterk voor maken.” Isabel Coenen, beleidsadviseur FNV vakcentrale en lid van het Monitorcomité ESF.

Vijf minuten bellen met... Gerrit Jan Schep, directeur van Stichting Stimulansz in Utrecht. De stichting steunt instellingen en overheden op het gebied van sociale zekerheid en doet een ESF-project in Duitsland. Wat doet Stichting Stimulansz in Europa? “we delen onze ervaring met reinte gratie in een esFproject met werkcen ter nederland en de Duitse gemeenten Halle en Leipzig. In Duitsland is het work Firstprincipe nog volop discus siepunt. Mag je een werkloze tandarts een wc laten schoonmaken? Bovendien zijn er in de voormalig OostDuitse steden veel jongeren die hun opleiding niet afmaken. Vaak wonen ze op hun 27ste nog bij hun ouders, leven van een uitkering en worden nauwelijks geprik keld om te gaan werken. In dit project komen gedurende drie jaar driehonderd jongeren naar nederland. Ze lopen sta ges bij grote bedrijven als Ikea of Albert Heijn, zodat ze ervaring opdoen met arbeidsritme en zelfstandig leven.” Hoe gaan andere EU-landen met ESF om? “Het is een Duits esFproject, en

het verloopt buitengewoon traag en bureaucratisch. Het duurde meer dan een halfjaar voor er goedkeuring was van het Duitse ministerie. Ook heeft de aanvrager in Leipzig veel moeite met de administratie. Daarnaast is stimulansz al anderhalf jaar bezig om met het Tsjechi sche IwI esFprojecten te starten, maar ook dat gaat erg moeizaam. er is gebrek aan informatie en kaders, waardoor onduidelijk is wat er wel en niet mogelijk is. Ik heb er een hard hoofd in dat het nog gaat lukken.” Liever minder samenwerken met andere landen dus? “nee. Ik kom nogal eens in het buitenland, en ik vind het jammer dat nederland vaak de grote afwezige is bij europese activiteiten in de sociale zekerheid. Gemeenten zouden inter nationaal meer best practices moeten uitwisselen, dat staat helaas niet hoog op de agenda. Bovendien heeft het buitenland ons óók wat te bieden. België bijvoorbeeld op het gebied van inburgering, Ierland in de wijkgerichte aanpak en Denemarken en Zweden in transparantie van bestuur.”

Sinds 1 juli staat België aan het roer van de EU. Het komende half jaar is het voorzitter van de Raad van de EU en dus een beetje baas van Europa. Maar kan een land dat geen baas in eigen huis is wel de baas zijn van Europa? Als iets mij duidelijk is geworden in het halve jaar dat ik in Brussel woon, dan is het dat België Europa in het klein is. Aan de ene kant heb je een partij die verandering wil; de andere kant wil vooral stabiliteit. Brussel zit hier als kloppend hart tussenin. Verenigen lijkt haast onmogelijk. Maar als België Europa in het klein is, hoe loopt het dan met EU af…? Gelukkig heeft België de afgelopen maanden bewezen waarin een klein land groot kan zijn: het scheppen van een ‘wij’ gevoel. In alle Belgische steden werd er op 3 juli om acht uur tegelijk gedanst, gevolgd door een knalfeest voor de opening van het voorzitterschap. Ruim 35.000 mensen volgde een tenniswedstrijd tussen Kim Clijsters en Serena Williams en braken daarmee een nieuw wereldrecord. En half augustus werden de bloemetjes buitengezet met een reusachtig bloementapijt op de Grote Markt in Brussel. Wat hierachter zit? Gedrevenheid en een flinke dosis enthousiasme. De wil om er iets van te maken en anderen daarvan te overtuigen. Ik ben er daarom van overtuigd dat België zichzelf en ook Europa de baas kan zijn. En anders rest er nog een laatste succesvol redmiddel: alors on danse! Fleur Veltkamp, Beleidsmedewerker Europese Commissie

September Aafke Keizer: Ik heb in korte tijd veel bijgeleerd

Recommend Documents