Seizoen 2014 - 2015 Studie 05 Lukas 19:1-10 -
Worth
Uitleg van deze bijbelstudie-methode voor de jeugd In dit pakketje vindt u heel veel informatie en heel veel verschillende vormen om met het onderwerp van deze studie aan de slag te gaan. Eigenlijk vindt u véél te veel informatie om hier slechts één enkele samenkomst mee te vullen. Dit is opzettelijk. Elke groep mensen heeft een unieke samenstelling en dat geldt ook zeker voor jeugdgroepen. De ene groep is wat ‘serieuzer’ en de andere groep wat ‘speelser’. In dit pakket vindt u voor elk wat wils. U kunt er voor kiezen om de onderdelen waarvan u denkt dat deze het beste passen bij uw groep, bij elkaar te gooien en daar één avond mee te vullen. Maar u kunt de onderdelen ook splitsen en er twee avonden mee vullen, die dan elk een unieke invulling krijgen, maar onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. De keus is aan u! Hieronder vindt u een uitleg van de verschillende onderdelen die u in dit pakket zult tegenkomen. Beginnen met gebed Voor sommige jeugd is bidden moeilijk en abstract. Hoe doe je dat? En hoe kom je tot bidden? Binnen dit onderdeel proberen we steeds een ‘bijzondere’ manier voor te stellen om tot gebed te komen. Wie is het? Dit zal vaak een spelvorm zijn, waarbij soms het doel is te ‘raden’ wie de hoofdpersoon van deze studie zal zijn en een andere keer weer iets dat veel met de hoofdpersoon te maken heeft. Het verhaal van... Hier wordt het verhaal (of een verhaal) verteld van de persoon om wie het bij deze studie gaat. Dit kan in verschillende vormen gebeuren. Van een simpele bijbellezing tot een rollenspel. Verhaal verwerken Even bezig gaan met hetgeen we net hebben gehoord, maar dan op een andere manier. Dit kan in verschillende vormen worden gedaan, zoals een puzzel of een paar moppen. Graven in de Bijbel Hier wordt de Bijbel geopend en worden er vragen gesteld over de tekst. Het doel is dat de jeugd na dit kopje een beter begrip heeft van het verhaal en de plaats daarvan in de Bijbel. Graven bij elkaar Dit onderdeel bevat meestal een aantal discussievragen, gerelateerd aan wat er in het kopje ‘Graven in de Bijbel’ al is besproken. Het doel is om meningvorming over de Bijbel bij de jeugd te stimuleren. Een extraatje... Dit kan van alles zijn. Vaak zal het hier gaan om een onderwerp dat zijdelings iets te maken heeft met het onderwerp van de studie. Hierover kan worden gesproken of gediscussiëerd. Leuke spelvorm... Na het vele denkwerk, kan het goed zijn en een stimulans om even iets totaal anders te doen. Zo’n spelvorm kan als afsluiting, maar ook in het midden van een bijeenkomst. Afsluitend gebed Dit is niet zo uitgebreid als het startgebed. U kunt er hier voor kiezen om zelf een gebed uit te spreken, maar u kunt ook het gebed bidden dat we hier voor u hebben opgeschreven. Ideeën en suggesties Dit zijn allemaal extra dingetjes, vaak gevonden op het internet, die u tijdens de avond(en) kunt gebruiken als leuke extraatjes, die alles met het onderwerp te maken hebben.
Seizoen 2014 - 2015 Studie 05 Lukas 19:1-10 -
Worth
Gebed Het verhaal wat vandaag aan bod komt staat o.a in het teken van hoe je God benadert. De hoofdpersoon voelt zich wellicht minderwaardig. God stelt zich in de bijbel als onze Vader voor, toch benaderen mensen uit de groep Hem misschien niet zo. Vooraf het bidden kun je de instructie aan de groep geven om een poosje voor zichzelf te gaan bidden waarin ze God benaderen als een ‘echt persoon’. Dit spreekt misschien voor zich, maar hun gebedsleven en manier van bidden zal ten goede veranderen als ze met God praten zoals ze dat tegen een persoon van vlees en bloed doen. Hiermee trekken we God zeer zeker niet gelijk met een stervelijk mens, maar proberen we de jeugd aan te moedigen tot gebed op relationele wijze ipv uit plicht, gewoonte of als een soort formule. Op deze manier bidden maakt God ook toegankelijker voor mensen en zal hen eerlijker/opener in hun gebed naar God maken. Als gebed nog erg onbekend is voor de groep of er geen ruimte is voor aparte gebeden kun je ook een groepsgebed doen waarin je iedereen aanmoedigt iets tegen God te zeggen. Als de groepsleider hier zich in kan vinden, kan hij de jeugd ook aanmoedigen om naast het praten mét God ook het luisteren náár God te praktiseren in hun apart gezette tijd, bijvoorbeeld door stilte (waarin God tot hen kan spreken) of door ze een stuk Schrift mee te geven.
Raad de plaatjes Het verhaal heeft iets te maken met de volgende filmpjes. Speel de filmpjes af indien mogelijk en laat de jeugd raden waar het over gaat. http://www.youtube.com/watch?v=IL74CZDDRCU http://www.youtube.com/watch?v=aksn-On8Wio
Seizoen 2014 - 2015 Studie 05 Lukas 19:1-10 -
Worth
De man in de boom
Het verhaal van Zacheüs (Lukas 19: 1-10) is een overbekend verhaal. Toch valt er veel nieuws in te ontdekken, als je een beetje gaat graven. Lukas vertelt als enige evangelist dit verhaal. Hij geeft het een plaats vlak voor de intocht van Jezus in Jeruzalem, vlak voor Jezus de weg naar het kruis gaat. Voordat het tot een confrontatie komt met de oversten van het volk, wordt Jezus geconfronteerd met de overste van de tollenaars, die door iedereen al als een hopeloos verwerpelijk mens is afgeschreven. Lees om te beginnen het hele verhaal rustig hardop. ‘Jezus ging Jericho in en trok door de stad. 2 Er was daar een man die Zacheüs heette, een rijke hoofdtollenaar. 3 Hij wilde Jezus zien, om te weten te komen wat voor iemand het was, maar dat lukte hem niet vanwege de menigte, want hij was klein van stuk. 4 Daarom liep hij snel vooruit en klom in een vijgenboom om Jezus te kunnen zien wanneer hij voorbijkwam. 5 Toen Jezus daar langskwam, keek hij naar boven en zei: ‘Zacheüs, kom vlug naar beneden, want vandaag moet ik in jouw huis verblijven.’ 6 Zacheüs kwam meteen naar beneden en ontving Jezus vol vreugde bij zich thuis. 7 Allen die dit zagen, zeiden morrend tegen elkaar: ‘Hij is het huis van een zondig mens binnengegaan om onderdak te vinden voor de nacht.’ 8 Maar Zacheüs was gaan staan en zei tegen de Heer: ‘Kijk, Heer, de helft van mijn bezittingen geef ik aan de armen, en als ik iemand iets heb afgeperst vergoed ik het viervoudig.’ 9 Jezus zei tegen hem: ‘Vandaag is dit huis redding ten deel gevallen, want ook hij is een zoon van Abraham. 10 De Mensenzoon is gekomen om te zoeken en te redden wat verloren was.’
De geheimen van het verhaal Zacheüs is overste van de tollenaars. Tollenaars pachtten van de Romeinen het recht om tol (belasting) te innen. Middels een contract hadden zij zich verplicht een vast bedrag aan de Romeinen te betalen. Ze waren zelf vrij dit bedrag te innen door tol te vragen van de mensen en zelf de hoogte van dat bedrag vast te stellen. Als belastinginners waren ze niet geliefd, ook al niet omdat ze samenwerkten met de Romeinse bezetters. Kan er iets veranderen? Dat is de vraag. Of blijft alles bij het oude? Alleen al de plaats waar dit verhaal zich afspeelt roept die vraag op. Je kunt plaatsnamen in de Bijbel opzoeken in de Bijbelse atlas. Maar Lukas wil meer vertellen dan alleen informatie geven over een plaats die je op de kaart kunt opzoeken. Je kunt de plaatsnaam ook in de verhalen van het OT opzoeken, in Jozua 6 bijv. Het gaat hier om de stad die op wonderlijke wijze wordt ingenomen en waarmee als het
Seizoen 2014 - 2015 Studie 05 Lukas 19:1-10 -
Worth
ware het hele land wordt ingenomen, ook al hadden de inwoners zich erin verschanst met het idee dat de stad niet in te nemen was. Er komt een ommekeer. Maar hoe komt die tot stand? Wat gebeurt er precies? Het is goed om te letten op de plaats die Jezus inneemt ten opzichte van Zacheüs. Daarmee laat hij iets van God zien. De Bijbel vertelt immers het verhaal van God die afdaalt om mensen te redden (Ex.3:8). Dat zien we in Jezus opnieuw gebeuren. Hij wordt mens onder de mensen. Hoog en laag, groot en klein spelen een opvallende rol in dit verhaal in combinatie met het zien en kijken. Het is in die dagen niet gebruikelijk om iemand bij zijn naam aan te spreken. Veelal sprak men elkaar aan met ‘broeder’ of ‘zuster’, of een leraar als ‘rabbi’ of ‘meester’. Jezus spreekt Zacheüs echter aan bij zijn naam. Namen zijn in de Bijbel veelbetekenend. Je wordt immers bij je naam geroepen. Ze onthullen iets over je roeping. Die naam Zacheüs betekent overigens zoveel als ‘Zuivere’. Zacheüs is in een vijgenboom geklommen. Die boom en zijn bladeren zijn vaker gebruikt door mensen, om zich te verbergen en niet gezien te worden. Lees Genesis 3 vers 7-10.
Vragen bij de tekst 1. Hoe wordt Zacheüs in het verhaal geïntroduceerd? Wat wordt er van hem verteld? 2. Vergelijk de woorden die gebruikt worden eens met een paar andere teksten uit het evangelie: Lucas 15:1, 5:30, 18:23-24, 16:19-31. Welk beeld ontstaat er nu voor jou van Zacheüs? 3. Met wie worden tollenaars in één adem genoemd? Wat zegt dat jou? 4. Hoe kijken de mensen van Jericho naar Zacheüs? Welke aanwijzingen vind je daarvoor in de tekst? 5. Wat zegt vers 3 en met name het slot ervan, over hoe de mensen naar Zacheüs kijken? 6. Welke overeenkomsten zie jij tussen het verhaal uit Jozua 6 en het verhaal van Zacheüs?Wat zegt het jou dan, dat dit verhaal zich juist hier afspeelt? 7. Zacheüs klimt in de boom om Jezus te zien. Hoe kijkt hij nu naar de mensen? Wie staat er nu hoger en wie lager? 8. Waar staat Jezus als Hij Zacheüs aanspreekt? Hoe kijkt Hij naar Zacheüs? Welk werkwoord wordt er gebruikt? Wat zegt dat jou over de blik van Jezus? Waarin is die anders dan die van de omstanders? Wat zegt dat jou over Jezus? 9. Wat zegt het jou dat Jezus Zacheüs bij zijn naam roept? 10. Welke overeenkomsten zie jij tussen wat hier gebeurt en het verhaal van Zacheüs? Wat beweegt Zacheüs om uit de boom te komen? Hoe laat Zacheüs zich nu zien? Wat vertelt de tekst daarover?
Seizoen 2014 - 2015 Studie 05 Lukas 19:1-10 -
Worth
Groepsvragen
Stelling Wat vind jij van de uitspraken:
Eens een dief, altijd een dief. Mensen veranderen niet.
Ervaringsvragen
Wat herken jij van Zacheüs in jezelf? Hoe is het als iemand op jou neer kijkt? Heb jij dat meegemaakt? Wat gebeurt er dan met jou? Hoe is het om zelf op iemand anders neer te kijken. Wat voor gevoel geeft dat jou? Hoe is het als iemand tegen je opkijkt? Wat doet dat met jou?\
Discussiepunt
Wij hebben geleerd om als het over God gaat naar boven te kijken. God woont immers in de hemel. Hij is de Allerhoogste. Jezus geeft een ander beeld van God. Hij gaat onder Zacheüs staan en kijkt naar hem op. God is niet de Allerhoogste, maar juist allerlaagste. Is er vanuit dit verhaal niet aanleiding om ons beeld van God bij te stellen? Waarom wel? Waarom niet?
Bespreekpunten
Het gebeurt nog steeds dat er op mensen wordt neergekeken. Wie zijn dat nu? Op wie kijken mensen nu neer? Waarom? Op wie kijk jij neer? Wat is er nodig om dat te veranderen? Als God in dit verhaal juist herkenbaar wordt in Jezus die onder Zacheüs gaat staan, waar zou God dan vandaag in onze wereld te vinden zijn? In wie wordt Hij voor jou herkenbaar?
Persoonlijke vragen Het verhaal van Zacheüs daagt je ook uit om naar jezelf te kijken. Zacheüs wordt door Jezus uitgedaagd om zich te laten zien, als mens van God Wat is er bij jou voor nodig om jezelf te laten zien, als mens van God? Wat laat jij dan vooral zien? Wat kun jij doen om anderen uit te dagen en uit te nodigen om zich te laten zien als mens van God?
Seizoen 2014 - 2015 Studie 05 Lukas 19:1-10 -
Worth
Zacheüs was niet populair omdat hij corrupt was; hij perste mensen af en hield een deel van de inkomsten die hij moest afdragen zelf. In ons land staat de belastingdienst bekend als eerlijk en is er heel erg weinig corruptie. Toch heeft de belastingdienst, en soms ook de hele overheid en de politie, in Nederland een slechte naam, en ook (jonge) christenen doen daar vaak aan mee. Lees de volgende teksten over overheid uit de bijbel en discussieer met elkaar hoe de christelijke houding jegens de overheid zou moeten zijn: 1 Tim 2:1-3
Rom 13:4
Ps 22:28
Mat 22:17-21
1 Petrus 1:13-17
1 Cor 15:24
Meer teksten over autoriteit zijn hier vindbaar (Engels) http://www.openbible.info/topics/government .
Even fysiek bezig zijn
Kies een spel van de High Power website.
Seizoen 2014 - 2015 Studie 05 Lukas 19:1-10 -
Worth
Keuzes Naar aanleiding van de gebedsopening is het leuk om de jeugd zelf een gebed te laten maken dat ze willen voordragen. Je kunt samenwerken door verschillende mensen een onderdeel te laten doen (elk 4 zinnetjes bijvoorbeeld). Indien wenselijk kun je een aantal aanwijzingen geven, bijvoorbeeld een stuk dankzegging (waar ben je dankbaar voor?), voorbede (wie kan er wel wat hulp gebruiken/heeft het moeilijk?), vragen (wat wil je aan God vragen, wat wil je krijgen?) en anderen kunnen toegevoegd worden.
Diverse extra ideeën
Op de volgende website kun je veel teksten over het thema van deze avond vinden. Dit kan als inspiratiebron dienen voor toevoegingen: http://www.openbible.info/topics/our_worth_to_god
