16-6-2016
SEH Congres 2016
Drs. J.O. Horsthuis MFP RFEA (Jasper) 1
Vanmiddag: • Scheiden in Nederland • Rol van financieel adviseur bij scheidingen • Scheiden en de eigenwoning
2
Toename aantal scheidingen • In 2014 35.000 huwelijks ontbindingen (5% meer dan in 2013, circa 33.000) Bron: CBS • In 2014 1.800 ontbindingen van geregistreerde partnerschappen Bron: CBS • Circa 70.000 informele relatiebeëindigingen (schatting) • Grote groep reeds gescheiden mensen 3
1
16-6-2016
Toename aantal scheidingen • Daarnaast zijn er ook veel mensen die reeds gescheiden zijn: – Woning onverdeeld – Hulp bij gewijzigde omstandigheden • Kinderalimentatie • Partneralimentatie
– Overige zaken
• Behoorlijke omvang van de doelgroep 4
Stelling • De toename in het aantal scheidingen in 2014 heeft als oorzaak het economisch herstel. Doordat het economisch beter gaat kunnen stellen namelijk makkelijker uit elkaar. • Eens? • Oneens?
5
Het scheidingsproces • Procedurele en juridische aspecten • Financiële en fiscale aspecten • Sociale en emotionele aspecten
6
2
16-6-2016
Dienstverleners • • • • • • • • •
Advocaat Advocaat-mediator (vFAS) Mediator (NMI) Financieel echtscheidingsadviseur (RFEA) Financieel planner Accountant Notaris Kindercoach Et cetera
7
Het scheidingsproces
8
Emoties en het verwerkingsproces
9
3
16-6-2016
Latent en manifest
10
Eigen woning en scheiden • • • • • • • • •
Relevantie 2016 Eigen woning (terug naar de basis) Scheidingsregeling Actualiteiten 2013 – 2014 - 2015 Berekenen van de maximale eigenwoningschuld Berekenen van de eigenwoningreserve Berekenen aftrekbare kosten KEW - BEW – SEW Casus 11
Speerpunt belastingdienst 2015
12
4
16-6-2016
www.belastingdienst-scheiden.nl
13
Baas belastingdienst
Individuen die in scheiding liggen maken meer fouten in hun aangifte. 'Logisch,' zegt Hans Blokpoel. 'Scheiden is complex’ 14
Casus Maarten en Vera zijn in 2004 gehuwd in gemeenschap van goederen. Kort na hun huwelijk hebben zij hun eerste woning gekocht voor € 250.000 (inclusief alle kosten). De verwerving van de woning is betaald met een schenking die Vera heeft ontvangen van haar ouders (uitsluitingsclausule). Daarnaast zijn zij een financiering aangegaan van € 230.000. Tijdens het huwelijk heeft Vera in totaal nog € 40.000 afgelost met privévermogen (steeds vóór 2012). In november 2015 gaan zij scheiden. De waarde van de woning is op dat moment € 300.000. Maarten en Vera hebben afgesproken dat Maarten de woning overneemt. Maarten en Vera melden zich bij u met het verzoek hun te begeleiden bij dit onderdeel van de scheiding. Hoe ziet de vermogensopstelling die u gaat opstellen er uit?
15
5
16-6-2016
Vermogensverdeling bij scheiding • Stappenplan (GvG) – Stap 1 Juridische vermogensverdeling (Wat is van wie? – Stap 2 Overeengekomen verdeling. – Stap 3 Wordt iemand overbedeeld? (verschil stap 1 en 2)
16
Stap 1
Maarten en Vera hebben beiden recht op 50% van € 50.000 = € 25.000 17
Stap 2 en 3
• Maarten heeft recht op € 25.000 maar krijgt € 110.000. Hij wordt overbedeeld met € 85.000. • Vera heeft recht op € 25.000 en krijgt € -60.000. Zij wordt onderbedeeld met € 85.000. • Maarten dient € 85.000 aan Vera te vergoeden. 18
6
16-6-2016
Voldoen van overbedelingschuld • • • • • •
Afrekenen geld of goederen Verschuldigd blijven aan ex-partner Extern financieren Schenken Combineren met partneralimentatieverplichting Combineren met pensioenafwikkeling
19
Vaststellen van de maximale eigenwoningschuld • De nieuwe financiering van Maarten bedraagt € 275.000 (overname schuld € 190.000 + € 85.000 te betalen aan Vera) • Maarten verwerft de woning in zijn geheel. De kosten van de akte van verdeling bedragen € 800. Deze kosten worden door Maarten en Vera bij helfte gedragen. • De hypotheekadvieskosten bedragen € 2.500, het taxatierapport € 500 en de hypotheekakte ook € 500. 20
Vaststellen van de maximale eigenwoningschuld Maarten Kosten verwerving deel Vera Kosten akte van levering (50%) Totaal verwerving
: € 150.000 :€ 400 : € 150.400
Financieringskosten € 150.400 / € 275.000 x € 3.500 (art. 3.119a lid 2c Wet IB 2001)
:€
Bestaande eigenwoningschuld
: € 95.000
Totaal nieuwe eigenwoningschuld Box 3 gedeelte bedraagt € 275.000 – € 247.314 =
: € 247.314 : € 27.686
1.914
21
7
16-6-2016
Eenmalige aftrekbare kosten • Taxatiekosten • Hypotheekakte • Advieskosten • Financieringskosten gerelateerd aan eigenwoningschuld zijn eenmalig aftrekbaar. In casu: (€ 150.400 + 95.000) / € 275.000 x € 3.500 = € 3.123,• Bron: 26 augustus 2010, nr. DGB2010/3057M (artikel 4.2) 22
Stel de woning wordt verkocht • Wordt het probleem opgelost als Maarten en Vera de woning besluiten te verkopen? • • • •
Vervreemding bedraagt € 300.000 eigenwoningschuld bedraagt € -190.000 Eigenwoningreserve bedraagt € 110.000 Beiden realiseren een eigenwoningreserve van € 55.000 (ondanks de ongelijkheid in feitelijke gerechtigdheid van de opbrengst van de verkoop)
23
Knelpunten • Privévermogen dat gebruikt wordt voor de aflossing van gemeenschapsschulden leidt tot het aflossen van een gezamenlijke eigenwoning schuld. De verplichtingen die voortvloeien uit de vergoedingsrechten zelf leiden niet tot een eigenwoningschuld (er is immers voor die verplichting geen sprake van verwerving, verbetering of onderhoud). • Bron: kamerbrief van 8 november 2013 staatsecretaris Frans Weekers 24
8
16-6-2016
Knelpunten • Nominaliteitsleer vs. evenredigheidsleer – Investering , aflossing of verwerving vóór 01-01-2012 => nominaliteitsleer – Investering , aflossing of verwerving vanaf 01-01-2012 => evenredigheidsleer – Stellen kunnen hiervan afwijken in onderling overleg. – Samenwoners niet geregeld in BW. Nominaal tenzij in samenlevingsovereenkomst anders bepaald. 25
Rol adviseur • De adviseur kan zijn cliënten tijdens de relatie adviseren over de keuzes ten aanzien van het investeren vanuit privévermogen. • De adviseur kan mogelijke knelpunten bij de scheiding voor de cliënt inzichtelijk maken.
26
Stelling De scheidingsconsument mag van een scheidingsbegeleider verwachten dat zij wordt gewezen op de eerder besproken knelpunten? A. Eens B. Oneens
27
9
16-6-2016
Pensioen en eigen woning
28
Voorbeeld • Ellen krijgt de woning en hypotheek (overwaarde € 50.000). Zij is niet in staat de overbedelingschuld te financieren. Henk en Ellen komen overeen dat Henk in ruil voor de overwaarde van de woning zijn oudedagspensioen in zijn geheel mag behouden (netto waarde opgebouwd tijdens huwelijk € 50.000). • Wat zijn hiervan de financiële en fiscale gevolgen? 29
Financiële gevolgen
30
10
16-6-2016
Fiscale gevolgen
• Aftrekbaar bij Henk en belast bij Ellen (art. 6.3 lid 1d en 3.102 lid 3a Wet IB 2001). • Probleem? 31
Fiscale gevolgen • Denk aan art. 2.17 lid 5 en 7 Wet IB 2001 • De persoonsgebonden aftrek van Henk kan in de aangifte worden toegerekend aan Ellen. Hierdoor kan e.e.a. fiscaal neutraal verlopen. • Denk aan bijdrage ZVW (5,5% in 2016)
32
Afronding • Vragen:
[email protected] • Jasper Horsthuis: 06-30202887
33
11
