2013 Scope 3 ketenanalyse volgens Green House Gas Corporate value Chain Accounting and Reporting Standard.
Auteur: Harry Minkhorst, hoofd risicomanagement en KAM Datum: 20 maart 2014
Scope 3 ketenanalyse
Pagina 1 van 12
20 maart 2014
Inhoud 1. Inleiding ................................................................................................................... 2. Referentiejaar en doelstellingen ................................................................................... 3. Analyse scope 3 emissies ............................................................................................ 4. Scope 3 CO2 uitstoot .................................................................................................. 4.1 CO2-emissies ..................................................................................................... 4.2 Materiaalhergebruik van afvalstoffen ..................................................................... 4.3. Procesketen ....................................................................................................... 4.4. Datakwaliteit ......................................................................................................
3 4 4 5 5 7 9 9
Bijlage 1 Analyse CO2 uitstoot Dusseldorp scope 3 in 2013.................................................... 10 Bijlage 2 Verdeling Verwerking 2013 ................................................................................... 11 Bijlage 3 Materiaal-/Grondstofhergebruik 2013 .................................................................... 12
Scope 3 ketenanalyse
Pagina 2 van 12
20 maart 2014
1. Inleiding Dusseldorp heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Sinds een aantal jaren wordt er gewerkt met vijf duurzaamheidwerkgroepen met de directie als stuurgroep en eindverantwoordelijke. De werkgroepen zijn: 1. Afvalpreventie en Recycling 2. Transparant zaken doen 3. Energie- en emissiereductie 4. Goed personeelsbeleid 5. Maatschappelijke betrokkenheid De werkgroep Energie- en emissiereductie heeft als een van haar doelen om te groeien naar Niveau 5 van de CO2-prestatieladder, in 2013 is Niveau 4 behaald. De redenen hiervoor zijn tweeledig. Enerzijds om gestructureerd te werken aan verdere emissiereductie en anderzijds om aanbestedingsvoordeel te realiseren bij (openbare)aanbestedingen. Steeds vaker worden emvi criteria (economisch meest voordelige inschrijving) gebruikt bij aanbestedingen. Voor het behalen van niveau 4 en 5 op de CO2 prestatieladder moeten de scope 3 emissies upstream en downstream in de waardeketen bepaald worden volgens de Green House Gas Corporate Value Chain(scope 3) Accounting and Reporting Standard (zie figuur 1.1). De CO2 emissie is de belangrijkste binnen Dusseldorp, daarom zal deze voornamelijk worden gemeten. In dit document wordt inzicht gegeven in de ketenanalyses van CO2 emissie bij Dusseldorp.
Scope 3 ketenanalyse
Pagina 3 van 12
20 maart 2014
2. Referentiejaar en doelstellingen Het gekozen referentiejaar is 2010. Vanaf dat jaar zijn de scope 1 en 2 emissies in kaart gebracht en doelstellingen geformuleerd, zie het energiemanagementplan en de footprints op de website. Voor scope 3 is de doelstelling een verbetering van de CO2 emissie met 15% in 2015 ten opzichte van 2010. Aanpak en maatregelen Om deze doelstelling te realiseren verwerkt Dusseldorp het ingezamelde en in eigendom verkregen afval zoveel mogelijk tot herbruikbare grondstoffen (sorteren, opbulken, recyclen) of zamelt dit in als monostromen door voorscheiding bij de klant. Op onze vestiging in Midwolde is hiervoor geïnvesteerd in een speciale sorteerlijn. Daarnaast kiest Dusseldorp meestal voor de meest “ groene” verwerker en voor afvalverbrandingsinstallaties (AVI) met het hoogste energierendement.
3. Analyse scope 3 emissies Er is een analyse gemaakt van de scope 3 emissies bij Dusseldorp om zo een ranking te maken van prioriteit. Naast het reduceren van CO2 in haar eigen organisatie wil Dusseldorp ook bijdragen aan het reduceren van CO2 emissie in de totale waardeketen en in de sector waarin zij opereert. Dusseldorp is geen productiebedrijf maar (voornamelijk) een transportbedrijf daarom zit een belangrijk deel van de upstream- en down stream emissies opgesloten in scope 1. Daarnaast werkt Dusseldorp in de afvalbranche wat enkele branche specifieke kenmerken met zich meebrengt. Voor een beoordeling van de ketenanalyse moet hier rekening mee worden gehouden. Een branche specifieke indicator is de vermeden CO2-emissie. Een ander belangrijk punt is dat Dusseldorp (meestal) eigenaar wordt van het ingezamelde of gebrachte afval. In bijlage 1 is de scope 3 analyse en ranking van Dusseldorp opgenomen. Belangrijke factoren zijn: 1. Vermeden CO2 uitstoot (nieuwe) grondstoffen 2. Afvalverbranding 3. Brandstofverbruik inzameling (scope1) 4. Brandstofverbruik aftransport (scope1) Hieronder een schematische weergave uit de GHG Protocol van een productiebedrijf.
Scope 3 ketenanalyse
Pagina 4 van 12
20 maart 2014
4.
Scope 3 CO2 uitstoot
4.1
CO2-emissies
In dit hoofdstuk wordt de CO2 uitstoot toegelicht en uitgerekend voor de significante afvalstromen van Dusseldorp. Daarnaast wordt inzicht gegeven in de CO2 uitstoot bij verbranding(end of live). De CO2footprint is het resultaat van het product van de hoeveelheid afgevoerde afvalstoffen en de kg CO2equivalenten, voor zover bekend uit het rapport Resource savings and CO2 reduction potential in waste management in Europe and the possible contribution tot the CO2 reduction target in 2020 (EpE, prognos, oktober 2008). De (vermeden) CO2 reductie wordt gemeten als kengetal voor onze milieudoelstellingen bijvoorbeeld in het kader van ISO 14001. De bron voor de berekening vormen de afgevoerde hoeveelheden naar eindbe-/verwerkers anders dan eigen depots (Dusseldorp), zoals die zijn geregistreerd in Combitour. (bronregistratie in: Emissieverklaring 2009-2010) Onderstaande tabel geeft een weergave van de totale CO2-emissie uit de verbanding van afvalstoffen en het gebruik van brandstof binnen de inzameling van deze afvalstoffen en de vermeden CO2-emissie als gevolg van sturing op de verwerking van afvalstoffen. De vermeden CO2-emissie is voornamelijk het gevolg van de toepassing van energie door afvalverbranding voor het opwekken van elektriciteit of inzet als directe warmte (vb. stadverwarming), en het opnieuw inzetten of recyclen van ingezamelde afvalstoffen. Dit is afgezet tegen opwekking van energie door fossiele brandstoffen als steenkool, aardgas of aardolie. Zoals uit de totalen blijkt is er een lichte stijging in CO2 emissie tengevolge van verbranding en is er steeds meer vermeden CO2 missie door het verwerken van afvalstoffen tot grondstoffen.
ACTIVITEIT
CO2-emissie als gevolg van verbranding (Kton)
Vermeden CO2-emissie uit de verwerking van afvalstoffen (Kton)
2010
2011
2012
2013
2010
2011
2012
2013
bronscheiding
17,2
11,3
8,2
8,3
37,9
43,9
48,4
54,7
nascheiding
10,8
11,0
10,9
9,8
10,4
10,6
10,6
9,6
opslag/sorteerresultaat
38,1
39,2
33,8
36,9
64,5
66,3
62,4
104,7
-.-
-.-
-.-
-.-
-.-
0,576
1,507
1,461
Lease (pers.)
0,17(1)
0,14(2)
0,161(2)
0,153 (2)
-
-
-
-
inzameling
9,641)
9,65(2)
9,56(2)
9,89(2)
-
-
-
-
75,91
71,29
62,62
65,04
112,8
121,4
122,9
170,5
diversen
logistiek
TOTAAL
Tabel 4.1: CO2-emissie als gevolg van verbranding en vermeden CO2 door verwerking van afval tot grondstof.
Scope 3 ketenanalyse
Pagina 5 van 12
20 maart 2014
Conclusie
In de in tabel 4.2 weergeven indexcijfers wordt de totale hoeveelheden (vermeden) CO2-emissie gerelateerd aan de hoeveelheden ingezamelde en afgevoerde afvalstoffen. Deze kengetallen geven een beeld van het effect op de sturing van verwerking van afval en brandstofverbruik. Afname van de CO2-emissie en toename van de vermeden CO2-emissie is een positieve ontwikkeling. Zoals tabel 4.2 laat zien is er sprake van een positieve ontwikkeling bij Dusseldorp.
2010 2011 2012 2013
Afgevoerde hoeveelheid afvalstoffen (kton) 432,8 438,4 399,0 507,6
Index CO2emissie (ton CO2/ton afval) 0,175 0,163 0,157 0,128
Index Vermeden CO2-emissie (ton CO2/ton afval) 0,261 0,277 0,308 0,336
Tabel 4.2 CO2-footprint Dusseldorp Inzameling en Recycling B.V. (1) Well-to-Wheel emissies, emissies op grond van transport op basis van kengetallen over 2011, juni 2011
De toename van de afgevoerde hoeveelheid afvalstoffen wordt veroorzaakt door twee belangrijke veranderingen t.o.v. 2012: 1. Jager Recycling BV is volledig geïntegreerd in Dusseldorp Inzameling & Recycling BV; 2. Een grote opdracht voor Inzameling en verwerking van huishoudelijk papier.
Scope 3 ketenanalyse
Pagina 6 van 12
20 maart 2014
4.2
Materiaalhergebruik van afvalstoffen
In onderstaande tabel staat een overzicht van de afgelopen drie jaar van het materiaal -afkomstig uit afvalstromen- dat is geschikt gemaakt voor hergebruik en/of energieopwekking. Zoals te lezen is maar voor ca 4% een nuttige toepassing in de vorm van hergebruik en/of energieopwekking niet mogelijk. Dusseldorp sorteert en recyclet de inkomende afvalstromen zoveel mogelijk tot herbruikbare grondstoffen (zgn. monostromen).
2011
2012
2013
% van Totaal
% van Totaal
% van Totaal
3,3 %
3,6 %
2,7 %
12,9 %
10,9 %
8,6 %
3,1 %
4,6 %
3,8 %
27,6 %
28,3 %
40,4 %
2,0 %
2,1 %
1,8 %
17,4 %
18,8 %
13,0 %
2,8 %
3,4 %
4,6 %
26,9 %
23,8 %
20,8 %
Overig
4,0 %
4,5 %
4,3 %
TOTAAL
100%
100%
100%
Chemisch/Fysisch scheiden (nuttige toepassing olie) Compostering/vergisting Energieterugwinning Materiaal-/Grondstofhergebruik Nuttige toepassing olie Scheiding/sortering Storten Verbranden met energieterugwinning
Tabel 4.3 Overzicht verdeling naar verwerkingsproces.
(bronvermelding: Resource savings and CO2 reduction potential in waste management in Europe and the possible contribution to the CO2 reduction target in 2020) Eenmaal per jaar wordt er berekend hoeveel afvalstoffen c.q. grondstoffen er naar welke verwerker gaan. En dan worden op basis van die gegevens de CO2 effecten berekend. Hiermee wordt naast een CO2-reductie door hergebruik van afvalstoffen gestuurd op de “groenste” verwerker. Zie interne handleiding voor de berekening van emissies van broeikasgassen uit afval management activiteiten.
Scope 3 ketenanalyse
Pagina 7 van 12
20 maart 2014
In onderstaande tabel vind je een overzicht van herbruikbare materialen van de afgelopen drie jaar. Voor elk van de genoemde materialen(monostromen) is een aparte ketenanalyse te maken.
2011
2012
2013
% van Totaal
% van Totaal
% van Totaal
0,9 %
1,2 %
0,5 %
Glasrecycling
16,3 %
12,2 %
6,4 %
Houtrecycling
3,9 %
8,6 %
7,2 %
Kunststofrecycling
3,0 %
3,1 %
2,1 %
Olierecycling
5,1 %
5,2 %
3,4 %
Papierrecycling
23,8 %
21,2 %
36,5 %
Puinrecycling
29,2 %
31,7 %
33,1 %
-
-
0,2 %
Staalrecycling
4,9 %
5,1 %
3,6 %
Zandrecycling
13,0 %
11,7 %
6,9 %
Overig
0,5 %
0,4 %
0,3 %
TOTAAL
100 %
100 %
100 %
Aluminiumrecycling
Rubberrecycling
Tabel 4.4 Overzicht materiaal-/grondstofhergebruik.
Scope 3 ketenanalyse
Pagina 8 van 12
20 maart 2014
4.3.
Procesketen
Hieronder is het traditionele afval inzamelingsproces en aftransport naar de afvalverbrandingsinstallatie weergeven.
Inzamelen
opbulken
transport
storten verbranden
Figuur: traditioneel afvalproces
Tegenwoordig wordt er bijna geen afval meer gestort en wordt afval zoveel mogelijk omgezet in grondstoffen en wordt een steeds kleiner deel verbrand in een afvalverbrandingsinstallatie (AVI). Indien er wordt verbrand wordt ook gekeken of deze naar een AVI met een schone verbranding.
inzamelen
opbulken
recyclen
Grondstof1
productie
grondstof2
productie
scheiden
Etc.
productie
AVI 1 AVI 2 Figuur: huidig afvalproces Door de huidige wijzen van werken is er steeds minder CO2-uitstoot en veel meer hergebruik van grondstoffen.
4.4.
Datakwaliteit
Voor de rapportage van brandstofverbruik, materiaalhergebruik en berekening van vermeden CO2 emissies is gebruik gemaakt van primaire data. Bij de analyse van de scope 3 emissies en de bijbehorende ranking is gebruik gemaakt van secundaire data en schattingen. Elk jaar zie je dat de datakwaliteit verbeterd door een betere registratie en er meer aandacht is voor ketenanalyses. Doordat er wettelijk geen verschil meer is tussen gewone en rode diesel is dit minder goed te meten dan vroeger. Daarom is er een project gestart voor het beter registreren van brandstofdata. Het in 2013 opgestelde kwaliteitmanagementplan wordt elk jaar beoordeeld en waarnodig aangepast.
Scope 3 ketenanalyse
Pagina 9 van 12
20 maart 2014
Bijlage 1 Analyse CO2 uitstoot Dusseldorp scope 3 in 2013 Analyse CO2 uitstoot Dusseldorp Scope 3
Upstream scope 3 emissies 1. Inkoop goederen en diensten 2. Inkoop kapitaalgoederen productie 3. Brandstof- en energieverbruik bij klant 4. Transport en distributie (upstream) 5. Afval door eigen productie 6. Openbaar vervoer voor het werk 7. Woon-werk verkeer 8. Lease aspecten: auto's e.d. (upstream) Downstream scope 3 emissies 9. Investeringen en fin. dienstverlening 10. Aftransport en distributie 11. Uitbesteed werk door derden 12. Gebruik verkochte producten/diensten 13. End of live (bijv. verbranding, stort) 14. Lease zaken (downstream) 15. Franchises
ton CO2 uitstoot scope 3 ton vermeden CO2
(vlg.Corporate Value Chain, GHP, september 2011)
wel of niet
afgedekt in
omvang
Aanwezig in keten
scope
geschat in ton CO2
3 3 scope 1 en 2 scope 1 3 3 scope 2 scope 2
15 48 0 12.000 1.059 0 284 520
Nee Nee Ja Ja Ja Ja Ja Ja
9 8 12 3 5 11 7 6
3 scope 1 3 3 3 3 3
pm 7.000 pm 170.500 55.000 pm pm
nvt Ja nvt Ja Ja nvt Ja
15 4 10 1 2 14 13
Ja Ja nvt Ja Ja nvt Ja Ja nvt Ja nvt Ja Ja nvt/beperkt Ja
Beinvloedbaar Ja/ Nee
56.122 170.500
Versie HM
Scope 3 ketenanalyse
Pagina 10 van 12
20 maart 2014
Ranking
Bijlage 2 Verdeling Verwerking 2013
Verdeling Verwerking Overig 4,3% Verbranden met energieterugwinning 20,8%
Chemisch/Fysisch scheiden nuttige toepassing olie 2,7% Compostering/ vergisting 8,6% Energieterugwinning uit biomassa 3,8%
Storten 4,6%
Scheiding/ sortering 13,0%
Materiaal- en Grondstofhergebruik 40,4%
Nuttige toepassing olie 1,8%
Chemisch/Fysisch scheiden (nuttige toepassing olie)
Compostering/vergisting
Energieterugwinning
Materiaal-/Grondstofhergebruik
Nuttige toepassing olie
Scheiding/sortering
Storten
Verbranden met energieterugwinning
Overig
Scope 3 ketenanalyse
Pagina 11 van 12
20 maart 2014
Bijlage 3 Materiaal-/Grondstofhergebruik 2013
Materiaal-/grondstofhergebruik Rubber 0,2%
Staal 3,6%
Zand 6,9%
Aluminium Glas 0,5% 6,4% Hout 7,2% Kunststof 2,1% Olie 3,4%
Puinrecycling 33,1%
Papier 36,5%
Aluminiumrecycling
Glasrecycling
Houtrecycling
Kunststofrecycling
Olierecycling
Papierrecycling
Puinrecycling
Rubberrecycling
Staalrecycling
Zandrecycling
Overig
Scope 3 ketenanalyse
Pagina 12 van 12
20 maart 2014
