scoop Het revalidatiecentrum az alma stelt zich voor. jaargang 1 - nummer 2 Zomereditie 2010

jaargang 1 - nummer 2 Zomereditie 2010

scoop

Tijdschrift van de geneesheer-specialisten van AZ Alma campus Eeklo en Sijsele

Het revalidatiecentrum aZ alma stelt zich voor.

Colofon

Dr. Danny Meire, ❮ hoofdredacteur Almascoop

Almascoop is het tijdschrift van de geneesheer-specialisten van AZ Alma.

Verantwoordelijke Uitgever ❯ Dr. Paul Hoste voorzitter medische raad

Hoofdredacteur ❯ Dr. Danny Meire Redactieraad ❯ Dr. Joost De Ganck ❯ Dr. Alex Demurie ❯ Dr. Paul Hoste ❯ Dr. Wim Hutse ❯ Dr. Eddy F.P. Kuppens ❯ Dr. Danny Meire ❯ Dr. Stefaan Poriau ❯ Dr. Peter Roosen ❯ Dr. Wim Vanhecke ❯ Marc Van Hulle,

manager PR en communicatie

Design ❯ Living Stone DTP en Drukwerk ❯ Offsetdrukkerij De Sonville Fotografie ❯ Michel Moens ❯ AZ Alma Samenstelling ❯ Marc Lamote ❯ Christophe Maes ❯ Marc Van Hulle ❯ Revalidatieteam Brieven, reacties of suggesties voor de volgende Almascoop zijn steeds welkom bij: ❯ Marc Van Hulle

 postvak manager PR en communicatie (campus Eeklo of campus sijsele) @ [email protected]  050 72 83 32

VZw AZ Alma ❯ campus sijsele

Gentse Steenweg 132 B-8340 Sijsele-Damme tel. 050 72 81 11

❯ campus eeklo

Moeie 18 B-9900 Eeklo tel. 09 376 04 11 www.azalma.be [email protected]

Indien u meewerkt aan een reportage voor Almascoop stemt u impliciet ook in met het nemen en/of publiceren van foto’s die verband houden met deze reportage of deze activiteit. Wij hopen op uw begrip daarvoor te kunnen rekenen.

02

Editoriaal

Geachte collega, Beste lezer, Zoals beloofd in ons eerste nummer van Almascoop bieden wij U vandaag ons eerste themanummer aan. Een van de grootste diensten binnen AZ Alma stelt zich voor: de dienst revalidatie. Niet alleen in aantal patiënten doch evenzeer in professionele manpower en operationele oppervlakte behoort deze dienst, met zijn verschillende componenten, tot de sterkhouders van ons ziekenhuis. Deze organisatie onderscheidt zich bovendien van anderen door het samenwerken van verschillende medische specialisaties binnen een zelfde groep samen met kinesitherapeuten, ergotherapeuten, verpleegkundigen en bewegingsdeskundigen. Bovendien situeren de activiteiten zich zowel op het curatieve als op het preventieve vlak. Door de intense samenwerking tussen beide campussen is er een goed gestoffeerd en interessant themanummer tot stand gekomen, wat u als lezer, na het doornemen, ongetwijfeld zult kunnen bevestigen. Terugblikkend op het eerste nummer van Almascoop danken wij de lezers voor de positieve reacties die we mochten ontvangen. Tussen de reacties vonden wij eveneens een tip om een analoge inventaris te maken van de huisartsenwachtkringen uit onze brede regio. Misschien lukt dit in de volgende nummers, ofwel telkens één of twee kringen met groepsfoto, ofwel een nominatieve lijst per kring. Voor de rubriek ‘Nieuws’ zijn wij nog steeds op zoek naar nieuwtjes allerhande: van benoemingen of persoonlijke laudaties in de medische sfeer, naar nieuwe samenwerkingen tussen collega’s tot zelfs extramedische (sport)prestaties. Op het vlak van medische organisatie en accommodatie wachten wij met u op een vruchtbare regeringsformatie tijdens de zomer zodat we hopelijk met slagkrachtige regeringen op gewestelijk en regionaal vlak, vanaf de herfst de uitdagingen in de gezondheidszorg verder kunnen aanpakken. Mag ik u alvast een aangename lectuur en een schitterende zomer toewensen. ■ Dr. Danny Meire, Hoofdredacteur

Inhoudstafel

MEDISCH

Revalidatie in AZ Alma AZ Alma biedt op beide campussen, campus eeklo en campus sijsele, revalidatiediensten aan. Alhoewel beide diensten momenteel nog autonoom werken, kunnen we stellen dat de revalidatieprocessen meer en meer convergeren. De historische accentverschillen, eigen aan de verschillende deelspecialiteiten van de therapeuten, zullen binnen afzienbare tijd versmolten worden tot één toekomstgerichte revalidatiestrategie. Onze continue zoektocht naar technologische vernieuwing gekoppeld aan een groot engagement van onze dokters en therapeuten, zorgt er voor dat we uw patiënten volgens de meest recente medische en paramedische inzichten benaderen en behandelen. Wij verschaffen zowel therapie aan gehospitaliseerde als aan ambulante patiënten.

waar legt ons revalidatiecentrum specifieke accenten? 1. Uw patiënt staat volledig centraal en wordt holistisch behandeld. Dit impliceert dat we aandacht hebben voor de mens achter de patiënt en dit met zijn/haar functionele, emotionele en sociale noden. 2. Wij maken er een speerpunt van om u als vertrouwenspersoon van de patiënt bij het revalidatieproces zo veel mogelijk te betrekken. Regelmatige kennisgeving betreffende de evolutie van uw patiënt is hierbij van primordiaal belang. 3. Een wetenschappelijk hoogopgeleid team zorgt er voor dat de theoretische kennis vakkundig afgestemd wordt aan de behoeften van uw patiënt. 4. Ieder individu wordt multidisciplinair behandeld. 5. Steeds is het ons streefdoel om uw patiënt op een medisch verantwoorde wijze zo efficiënt mogelijk te revalideren. Hierbij is het steeds de betrachting om uw patiënt terug te brengen tot het hoogst mogelijke functioneringsniveau. We doen dit binnen vooraf bepaalde termijnen. Eens dit niveau is bereikt en geobjectiveerd zal uw patiënt mits uw opvolging van de therapie in zijn/haar vertrouwde werk/thuis omgeving het functioneren terug opnemen. 6. Een open samenwerking met de perifere zorgverstrekkers en thuiszorgplatforms zorgt er voor dat zelfs gedurende het (ambulante) revalidatieproces er een correcte samenwerking met thuisbehandeling kan verzekerd worden. 7. Door het regelmatig organiseren van wetenschappelijke avonden zorgen we er voor dat er naast informatie- en kennisoverdracht informele banden gecreëerd worden die uw en onze patiënten ten goede komen.

Het team Het voltallige team telt 81 personen en bestaat uit artsen – specialisten, kinesitherapeuten, ergotherapeuten, logopedisten, psychologen, logistieke medewerkers, administratief personeel, de poetsdienst, ergonomen, maatschappelijk assistenten. Allen zorgen zij er voor dat uw patiënt deskundig en efficiënt wordt behandeld. ■

❯

Reumatologie 1. Reumatologie 2. Bechterew

❯

Fysische geneeskunde en revalidatie 1. Electrodiagnostiek 2. Fonds voor Beroepsziekten

4

5

❯

Sportgeneeskunde

6

❯

ESwT

7

❯

Osteoporose

7

REVALIDATIE 1. Locomotorische

8

2. Neurologische

8

3. Rug en nek

9

4. Fysieke reconditionering cardiale

10

5. Fysieke reconditionering `high risk

10

6. Fysieke reconditionering obesitas

11

7. Fysieke reconditionering OLK

11

8. Fysieke reconditionering oncologische

12

9. Fysieke reconditionering respiratoire

12

10. Inwendige

13

11. SP locomotorische

13

12. Specifieke therapieën

13

13. Psycho en logo

14

14. Geriatrie

14

15. Sociale dienst

15

16. Nieuwe technieken, nieuwe technologieën

16

17. Het artsenteam

17

18. Mensana

18

19. Nieuwsberichten uit het ziekenhuis 20. Bijdrage van de huisartsen

19-20 20

03

MEDISCH: Reumatologie - Bechterew

Reumatoïde artritis Reumatoïde Artritis: typisch en atypisch begin

RA behoort tot de frequentste vormen van chronische artritis, met een geschatte prevalentie van 8 promille. De typische presentatie is een polyarticulaire, symmetrische artritis, met aantasting van de kleine handen voetgewrichtjes alsook van de grote gewrichten van de bovenste of onderste ledematen. De gewrichtsontsteking heeft een destructief karakter: aanhoudende actieve inflammatie leidt tot beschadiging van kraakbeen en bot, en van de peri-articulaire weke delen, waardoor typische gewrichtsvervormingen ontstaan. Gewrichtsdestructie door RA is nog steeds een belangrijke indicatie voor orthopedische heelkunde, zoals heup- of knieprothesen, of correctieve voetchirurgie. Hoe beter de ziekte-activiteit over de lange termijn gecontroleerd wordt, hoe groter de kans op levenslang behoud van structuur en functie. Het delay tussen de eerste inflammatoire presentaties en het instellen van een effectieve basistherapie is nog vaak (te) lang. Dit is voornamelijk het geval indien de eerste symptomen zich wat minder typisch voordoen: bvb onder vorm van een carpal tunnel syndroom of een pijnlijke schouder. In zulke gevallen wordt de diagnose bovendien nog gemakkelijk gemaskeerd door toediening van locale corticoïden. Vooral in geval van een atypische beginmanifestatie is het belangrijk aan de mogelijkheid van een chronische artritis te denken, en specifieke diagnostische stappen te ondernemen.

Vooruitgang in diagnostiek: anti-CCP antistoffen

Vooral in de context van een atypische kliniek is er behoefte aan specifieke tests om de hypothese van RA te bevestigen. De voorbije jaren hebben we toegang gekregen tot een krachtige nieuwe test: het opsporen van anti-CCP antistoffen. Grootste troef van deze nieuwe test is de zeer hoge specificiteit (in tegenstelling tot de klassieke reumafactor). Een positieve anti-CCP test laat vaak toe om in een vroeg, klinisch weinig gedifferentieerd stadium de diagnose van RA te stellen, en nadelig uitstel van adequate therapie te vermijden. Sinds kort wordt deze test ook terugbetaald.

Vooruitgang in therapie: biologicals

Klassieke chemische basistherapieën zoals methotrexaat, sulfasalazine en leflunomide hebben een onmiskenbare waarde in de behandeling van patiënten met RA. Voor vele patiënten volstaan deze middelen om een goede lange termijn controle van ziekteactiviteit te garanderen. Voor een deel van de patiënten volstaan deze middelen echter niet, omdat ze geen voldoende effectiviteit bieden of niet goed worden verdragen. De voorbije decade heeft een revolutie plaats gegrepen in de ontwikkeling van hoogtechnologische moleculen: de zogenaamde biologicals. De bekendste groep van deze nieuwe medicijnen omvat de TNF-remmers; ze hebben een superieur effect op de symptomen van pijn, stramheid en zwelling, en remmen tevens – in associatie met methotrexaat – zeer sterk de

progressie af van anatomische schade. Op die manier kunnen ook patiënten met ernstige vormen van RA in de meeste gevallen op lange termijn goed worden gecontroleerd, met behoud van functionaliteit en professionele participatie. Nieuwere klassen van biologicals hebben het therapeutisch arsenaal in de voorbije jaren nog uitgebreid: moleculen die inwerken op de B lymfocyt, op de T lymfocyt activiatie, of op andere cytokinen dan TNF, met name IL-6. Het is een hele uitdaging om die verschillende therapeutische vernieuwingen optimaal toe te passen – maar dat is tegenwoordig een van de kerntaken van de reumatoloog geworden.

Meten is weten: DAS28

Het is realistisch geworden om te streven naar lange termijn remissie of lage ziekteactiviteit bij patiënten met RA. De beste maatstaf voor ziekteactiviteit is de berekende parameter DAS28 (disease activity score gebaseerd op een evaluatie van 28 gewrichten); deze evaluatie wordt systematisch uitgevoerd en vormt een belangrijke basis om therapie aanpassingen op te baseren. DAS28 waarden tot 3.2 zijn aanvaardbaar. Hoe lager de cumulatieve DAS28 waarden over de tijd, hoe beter de functionele lange termijn prognose voor de patiënt. ■

Bechterew - Spondylarthropathieën (SpA) De spondylarthropathieën (SpA) zijn een heterogene groep ziekten die verschillende kenmerken gemeenschappelijk hebben. Tot de spondylarthropathieën horen: - spondylitis ankylosans(ziekte van Bechterew) - reactieve arthritis - psoriasis arthritis - ongedifferentieerde spondyloarthritis - inflammatoir darmlijden (ziekte van Crohn, colitis ulcerosa) geassocieerde spondylarthropathie, - acute anterieure uveïtis - juveniele spondylarthropathieën. De globale prevalentie van deze groep ziektebeelden is waarschijnlijk groter dan 1%. De spondylarthropathieën worden gekarakteriseerd door: - ontstekingen van de sacro-illiacale gewrichten - perifere assymetrische arthritis (voornamelijk van de onderste ledematen) - inflammatoire enthesopathieën. De pathologische veranderingen zijn voornamelijk geconcentreerd op de plaats van enthesis, dit is de plaats van insertie van ligamenten en pezen op het bot, en niet zozeer ter hoogte van het synovium. Andere pathologische veranderingen kunnen zich ontwikkelen zoals ter hoogte van de ogen, de aortaklep, het longparenchym en de huid. Er is een duidelijke klinische evidentie dat er een overlap is tussen de verschillende ziektebeelden binnen de groep van de

04

spondylarthropathieën. Met ander woorden: een patiënt met psoriasis arthritis kan uveïtis en/of sacroiliïtis ontwikkelen. Of een patiënt met inflammatoir darmlijden kan spondylitis ankylosans of mondulcera ontwikkelen. Er is een duidelijke familiale component aanwezig want deze aandoening komt binnen bepaalde families frequenter voor. Daarnaast is er een duidelijke associatie met HLA B27, die varieert van 50% (bij psoriasis arthritis en inflammatoir darmlijden geassocieerde SpA) tot 95% (bij primaire spondylitis ankylosans).

een 7 tal jaar is. De nieuwe criteria zijn er dus voornamelijk om vroegtijdige stadia van deze pathologieën te kunnen opsporen en adequaat te behandelen. Binnen deze nieuwe criteria speelt de MRI van de sacroilliacale gewrichten een zeer grote rol. Tevens werd HLA B27 opgenomen in de nieuwe criteria, wat vroeger niet het geval was.

Diagnose

- In eerste instantie blijft oefentherapie met nadruk op mobiliserende en lenigmakende oefeningen van primordiaal belang. - Tevens dienen de patiënten gemotiveerd te worden om voldoende te sporten. - Wat betreft de medicamenteuze therapie blijft de hoeksteen voor de axiale problemen de NSAID. Voor perifere arthritis en enthesitis kan Sulfasalazine een uitweg bieden. Sulfasalazine heeft geen werking op axiale inflammatie. Sinds een tiental jaar is er de introductie van de TNF-blokkers die een zeer goede klinische respons geven op zowel axiale als perifere inflammatie binnen deze ziektebeelden. - Nieuwe biologische behandelingen zitten er aan te komen en lijken momenteel veelbelovend te zijn in studieverband. ■

Recent zijn nieuwe diagnostische criteria ontwikkeld om veel vroegtijdiger deze ziektebeelden te kunnen classificeren. Zo wordt vandaag een opsplitsing gemaakt tussen predominante axiale spondylarthropathie en predominante perifere spondylarthropathie. Bij het aanwenden van de nog steeds gebruikte diagnostische criteria voor spondylitis ankylosans (Modified New York criteria) dient er radiografisch een bilaterale sacroiliïtis graad 2 aanwezig te zijn: dit betekent niet meer een vroegtijdig stadium van de ziekte, maar eerder een reeds gevorderd stadium. Tevens blijft het onbegrijpelijk dat de gemiddelde tijd tussen het stellen van de diagnose van spondylitis ankylosans en het ontstaan van de eerste symptomen ongeveer

www.revalidatiecentrum.azalma.be

Behandeling

Betreffende de behandeling van de spondylarthropathieën is er een aantal algemene regels dat dient onderstreept te worden.

Contactgegevens Campus Sijsele Secretariaat artsen: 050-72.80.54 Secretariaat revalidatiecentrum: 050-72.83.75 Email: [email protected]

MEDISCH: Elektrodiagnose - Fonds voor Beroepsziekten

Elektrodiagnose De elektrodiagnose bestaat uit verschillende technieken die ons in staat stellen de activiteit van het zenuw– en spierstelsel vast te stellen, zowel voor centrale als voor perifere letsels.

- - - - -

Voorhoornlijden Aandoeningen van de neuromusculaire functie Spierziekten Cryptotetanie Endocriene stoornissen

SSEP

SSEP geeft ons info over centrale sensibele banen door stimulatie van de: - gemengde zenuwen - huidzenuw - dermatoom

EMG: indicaties - - - -

Compressieneuropathie Radiculopathie Plexusletsels (poly)neuropathie

Indicaties: - vooral zinvol bij spinaal kanaal stenose - onderzoek sensibele zenuw - onderzoek geïsoleerd wortelprobleem - niet geschikt voor objectivatie van neurologische problemen

MEP

Indicaties - Aandoeningen van de motorneuronen en/of van de corticospinale banen - MS - Myelopathie - spinaal kanaal stenose - CVA Differentiaal diagnose - demyelinisatie – axonaal degeneratief Contra-indicaties - Epilepsie - Belangrijke cardiale problemen - Pacemaker - Metaal of vaatclips intracraniaal - Recent CVA of heelkunde thv hoofd - Kinderen onder 14 jaar - Neurostimulator thv wervelzuil. ■

Samenwerkingsakkoord Rugrevalidatie AZ Alma met het Fonds voor Beroepsziekten De afgelopen 20 jaar hebben wetenschappelijke studies aangetoond dat een combinatie van een medische multidisciplinaire interventie en een ergonomische tussenkomst in het arbeidsmilieu er vaak ertoe leiden dat werkhervatting mogelijk is en dat een ontwikkeling naar chronische lage rugpijn vermeden kan worden. Het hoofddoel van het rugrevalidatieprogramma binnen de overeenkomst met het FBZ is werkhervatting te bespoedigen bij arbeidsongeschiktheid van langer dan vier weken . Gezien heel wat factoren (medisch, persoonlijkheid, psychisch, cultureel, sociaal,…) aan de grond kunnen liggen van de evolutie van acute naar chronische lage rugpijn, dient dit multidimentioneel gezondheidsprobleem dan ook best multidisciplinair behandeld te worden. De revalidatiecentra op beide campi hebben een samenwerkingsovereenkomst met het Fonds

Patiënten doelgroep

- Loontrekkenden in de privésector of tewerkgesteld in een plaatselijke of provinciale overheidsdienst en de arbeidsgeneesheer is van oordeel dat de werknemer rugbelastend werk uitvoert (tillen van zware lasten, blootstelling aan mechanische trillingen) - Geen contra-indicaties voor deelname aan rugrevalidatie - Arbeidsongeschikt wegens mechanische lage rugpijn

Contactgegevens Campus Eeklo Secretariaat artsen: 09-376.04.34 Secretariaat revalidatiecentrum: 09-376.05.95 Email: [email protected]

• Minimum 4 weken – maximum 3 maanden • Recidief arbeidsongeschiktheid door lage rugpijnklachten van min.1 week EN patiënt was het afgelopen jaar minstens al eens 3 weken arbeidsongeschikt • Na chirurgische ingreep arbeidsongeschikt minimum 4 weken- maximum 3 maanden

Praktische organisatie

1° Taak van de behandelende arts De behandelende huisarts, specialist of adviserend geneesheer dient na te gaan of de patiënt een geschikte kandidaat is voor het volgen van het revalidatieprogramma (contra-indicaties uitsluiten, de patiënt overtuigen van het nut van het rugrevalidatieprogramma, de patiënt voorstellen contact op te nemen met arbeidsgeneesheer) 2° Taak van de arbeidsgeneesheer De arbeidsgeneesheer kijkt na of de patiënt voldoet aan de inclusiecriteria van het fonds voor beroepsziekten, vult het aanvraagformulier in bestemd voor het revalidatiecentrum en overhandigt de patiënt de lijst van revalidatiecentra die de samenwerkingsovereenkomst hebben getekend. De patiënt ondertekent het formulier en neemt contact op met het revalidatiecentrum van zijn keuze. 3° Taak van revalidatiecentrum Bij de intake wordt een begin bilan opgemaakt aan de hand van de uitgevoerde functionele rugtest en gestandaardiseerde vragenlijsten. Het revalidatiecentrum stuurt het volledig aanvraagformulier naar het Fonds voor Beroepsziekten. De rugrevalidatie wordt opgestart: de totale behandeling mag de 36 sessies en totale duur van 6 maanden niet overschrijden. Aan het eind van de revalidatie dient een eindverslag te worden opgestuurd naar de huisarts, de

www.azalma.be

behandelende geneesheer, de adviserend geneesheer, de arbeidsgeneesheer en het Fonds voor Beroepsziekten. Voordelen voor de werknemer: - Het remgeld van de rugrevalidatie wordt terugbetaald door het Fonds voor Beroepsziekten. - Er is eveneens een tussenkomst voorzien voor de verplaatsingsonkosten: 0.20 euro per kilometer met maximum van 250 euro .

Eindbalans

- De eindevaluatie uitgevoerd na het proefproject toont een werkhervatting van 78% voor het einde van de eerste module van 18 sessies (72% volledige werkhervatting, 6% deeltijdse werkhervatting) . - Tijdens de 2° module hervatte 20% het werk. Twee procent van de patiënten hervatte het werk niet voor het einde van de revalidatie. - Patiënten ervaarden volgende punten als positief: • verbetering van de fysische conditie • praktische uitvoering van de aangeleerde oefeningen, • ergonomische raadgevingen toe te passen in de praktijk • adequate opvolging, goed algemeen gevoel, empathie, … - Als negatieve punten werden volgende aspecten aangegeven: • Na werkhervatting is het verderzetten van het programma soms moeilijk te combineren met het socio-professionele leven. - Er worden weinig initiatieven genomen vanwege werkgever (hoewel die binnen het programma 350 euro kan aanwenden voor ergonomisch advies op de werkpost van patiënt), onvoldoende opvolging door arbeidsgeneesheer,…

Inhoud van het multidisciplinair revalidatieprogramma (zie rugrevalidatie) ■

05

MEDISCH: Sportgeneeskunde

Sportgeneeskunde Curatieve EN preventieve opdracht Bij de behandeling van een acuut of chronisch sportletsel is de initiële aanpak van belang. Ook moeten we ons bewust zijn van de ontstaansmechanismen van deze letsels. Vaak ligt de oorzaak in een onevenwicht tussen belasting en belastbaarheid. De kans op sportmedische problemen is minimaal als de belastbaarheid van de atleet en de belasting door de beoefende sportdiscipline elkaar in evenwicht houden. • De belastbaarheid wordt geëvalueerd tijdens het preventief sportmedisch onderzoek dat bestaat uit: - het cardiovasculair onderzoek - het locomotorisch onderzoek - dynamische voet -, gang -en loopanalyse - de statisch dynamische evaluatie (het bewegingsverloop van een sportspecifieke beweging wordt via biomechanica in kaart gebracht mits videoanalyse), - spierkracht isokinetische spiertesting. • De belasting die sportdisciplines aan het lichaam opleggen, wordt bepaald door; - de vereiste basiseigenschappen (uithouding, kracht, lenigheid,…) - het specifiek bewegingspatroon dat de discipline in kwestie karakteriseert. Onevenwicht tussen belastbaarheid en belasting geeft bij meer krachtgeoriënteerde disciplines aanleiding tot traumatologische problemen (zowel acuut als chronisch) en bij meer uithoudingsgerichte disciplines tot overbelastingsletsels.

Behandeling

Voor de behandeling van overbelastingsletsels zijn inzichten in het ontstaansmechanisme van cruciaal belang. Oorzaken van overbelastingen zijn multifactorieel. We onderscheiden extrinsieke en intrinsieke ontstaansfactoren: • Extrinsieke ontstaansfactoren: hebben te maken met de beoefende discipline en de training die hiervoor vereist is. Lopers hebben

06

andere problemen dan hink- stap- springers en werpers weer andere dan hordelopers. Mogelijke extrinsieke ontstaansfactoren zijn: - de specifieke bewegingspatronen die de uiteenlopende disciplines karakteriseren. Bij training moet daarom vanuit preventief standpunt aandacht geschonken worden aan een correct aanleren van de vereiste techniek. - trainingsvariabelen als omvang en intensiteit zijn erg belangrijk bij het al dan niet optreden van een overbelastingsletsel. Snel opvoeren van loopsnelheid bij looptraining is een te duchten oorzaak van problemen. - de ondergrond. De bodem waarop gelopen of gesprongen wordt, is ook een variabele die bij het ontstaan van problemen een rol kan spelen. Een te harde ondergrond is niet zelden een oorzaak van onderbeenpijn. - het schoeisel is uiteraard een gekende factor bij het al dan niet ontstaan van overbelastingsletsels. We zoeken op welke manier schoeisel in voorkomende gevallen afwijkende bewegingspatronen in gunstige zin kan bijsturen. Een goede schokdemping en een aangepaste bewegingssturing kunnen bekomen worden door loopschoenadvies of aangepaste sportsteunzolen. • Intrinsieke factoren die bij het ontstaan van overbelastingsproblemen een rol spelen zijn te vinden bij de beoefenaar zelf. Enkele van die factoren zijn: - leeftijd - geslacht - lenigheid - spierkracht - uithouding van de spier en


spierkrachtsverhoudingen (voor de knie de hamstring / quadriceps en voor de schouder de exorotatie/endorotatie) - alignement. Deze factor is voornamelijk van groot belang bij lopers en heeft te maken met de bouw of meer bepaald de uitlijning van de ledematen vooral ter hoogte van de onderste ledematen. Voorbeelden van overbelastingsletsels zijn stressfracturen, periostitis, fasciitis plantaris, metatarsalgieën… Om deze problemen preventief aan te pakken zoeken we naar onderliggende biomechanische oorzaken via een doorgedreven locomotorisch klinisch onderzoek van de onderste ledematen en een dynamische voet -, gang - en loopanalyse. Volgende parameters worden geobjectiveerd ter bepaling van een eventuele steunzooltherapie: • grondreactiekrachten • pronatie en supinatie afrolpatronen worden bepaald via videoanalyse en plantaire drukmetingen (footscan). - basisconditie: Bij twijfel aan een goede onderliggende basisconditie kan een inspanningstest aangeraden worden. De sportgeneeskunde heeft dus niet enkel een curatieve maar ook een zeer belangrijke preventieve en informatieve (vragen over training, voeding, psychologische counseling, …) taak. ■


MEDISCH: Eswt - Osteoporose

ESWT= extracorporeal shock wave therapy Het betreft een niet-invasieve ambulante behandeling waarbij hoog-energetische geluidsgolven worden geappliceerd, al dan niet met lokale subcutane anesthesie. Het doel is het natuurlijk genezingsproces van ontstoken pezen te starten en te bevorderen. De therapie wordt meestal gebruikt bij aandoeningen resistent aan andere conservatieve therapieën.

Werkingsmechanisme:

- stollingsstoornissen, gebruik anti-coagulantia (marevan, sintrom, marcoumar) - epilepsie - belangrijke hartritmestoornissen, recent AMI - bottumoren / osteomyelitis / artritis

Mogelijke complicaties (zeldzaam):

- lokale zwelling, kleine petechiën, erytheem, ecchymose: verdwijnen spontaan enkele dagen na therapie - pijntoename gedurende 48u. Als therapie wordt inname pijnstiller aanbevolen, eventueel ijsapplicatie en ontstekingsremmer, relatieve rust.

- Bevorderen van de vascularisatie ter hoogte van de peesinsertie door neovascularisatie. Dit treedt op vier tot zes weken na de behandeling - Calcificatie verbrijzeling (onmiddellijk vs na enkele weken) Het globale genezingsproces is langzaam en kan meerdere maanden in beslag nemen.

Praktisch:

- Echografische lokalisatie van de te behandelen plaats. - campus eeklo: piëzoelektrisch geïnduceerdtoestel Piëzoson - campus sijsele: elektromagnetisch geïnduceerd. De behandeling gebeurt tevens onder continue echografische topografie via het ingebouwd echotoestel– toestel Sonocur - Eventueel lokale subcutane anesthesie - In totaal worden drie behandelingen uitgevoerd met een interval van één tot vier weken. Een controleconsultatie wordt voorzien, met controlebeeldvorming, bij de doorverwijzende arts na vijf tot zes weken. ■

Slaagpercentage therapie: Variërend in de literatuur van 50-75%

Indicaties:

Chronische tendinopathieën al dan niet met calcificaties. Voorbeelden: rotator cuff tendinopathie, epicondylitis radialis/ medialis, patellapeestendinopathie, achillespeestendinopathie/tendinose, bursitis trochanterica fasciitis plantaris

Contra-indicaties:

- zwangerschap - epifysaire groeischijven (bij kinderen geen ESWT)

Osteoporose Het belang van detectie en behandeling van osteoporose voor de maatschappij kan moeilijk worden overschat. 15 tot 30% van de vrouwen boven 65 jaar zullen een of meer fracturen ontwikkelen. Anderzijds kan men stellen dat de repercussie van de kostprijs van deze aandoening enorm is. De behandeling van heupfracturen kost aan de maatschappij 200 miljoen euro. Anderzijds is ook het menselijk leed enorm aangezien osteoporose ook een dodelijke ziekte is. Tot 25% van de patiënten met een femurfractuur overlijden binnen het jaar. Veel anderen blijven sterk behoeftig achter. Jammer genoeg is osteoporose een sterk onder-gediagnosticeerde en onderbehandelde aandoening.

Aangezien preventie van het allergrootste belang is, werd in 2008 een fractuur preventieprogramma opgezet. De fractuurkliniek werd als multidisciplinaire liaisonfunctie opgebouwd met medewerking van de diensten orthopedie en geriatrie. Hierbij wordt gepoogd alle fracturen, die ofwel ambulant op de spoedafdeling ofwel in de hospitalisatie worden opgenomen in een diagnostisch en therapeutisch programma op te vangen. Belangrijk is nog het opsporen van risicofactoren en om die reden wordt bij het bepalen van botdensitometrie het begrip fractuurrisico uitgewerkt en wordt dit via de internationale FRAX leidraad in het protocol verwerkt.

De Osteoporosekliniek

Op dit ogenblik staat een menopauzekliniek in de steigers in samenwerking met de diensten endocrinologie en gynaecologie op campus sijsele. Door het in gebruik nemen van de iDXA toestellen op campus sijsele werd het LVA programma in gebruik genomen, waarbij screening en morfologisch onderzoek van de volledige wervelzuil met een radiologische kwaliteit doch met minimale stralendosis kan worden uitgevoerd.

Vandaar het belang van de osteoporosekliniek die op beide campussen van AZ Alma werd opgezet. Hiervoor beschikken wij over 4 densitometrie toestellen (2 iDXA en twee Prodigy toestellen, allen van het merk Lunar (GE Healthcare)). Als eerste in België werd reeds in 2007 een iDXA in gebruik genomen op campus sijsele in ons mobiel labo. In 2010 werd ook op de polikliniek op campus sijsele een iDXA in gebruik genomen


Op de dienst revalidatie werd een programma uitgewerkt met vooral belangstelling voor herstel van kracht en coördinatie ter hoogte van de onderste ledematen gekoppeld aan een valpreventie-programma. Vanaf 1 augustus 2010 is er een terugbetaling botdensitometrie bij bepaalde aandoeningen. ■

www.azalma.be

07

REVALIDATIE: Locomotorisch - Neurologisch

Locomotorische revalidatie Doelgroep:

- Schouderrevalidatie: conservatief of na chirurgische ingreep - Revalidatie na prothesechirurgie (heup, knie, schouder, elleboog). - Südeckatrofie - Revalidatie bij neurologische letsels, niet van centrale aard, cervicobrachialgie, polyneuropathie, ischialgie …. - Peesletsels: overbelastingen en/of rupturen - Postoperatieve revalidatie na rug- en nekchirurgie (zie verder)

Doelstellingen:

- Via mobiliteitsverbeterende en stabiliteitsverhogende technieken de plaats van het gewricht in de kinetische keten herwinnen. - Aansluitend individueel de functionaliteit optimaliseren. - Het hernemen van de dagelijkse en/of sportactiviteiten. - Het bewerkstelligen van een vlotte arbeidsreintegratie.

Therapievormen:

- Onmiddellijk postoperatief • Actieve oefentherapie ter stimulatie van de zelfredzaamheid. (in en uit het bed komen, zichzelf wassen en aankleden, zelfstandig rondlopen met en zonder hulpmiddelen, trappen lopen, …) • Elektrostimulatie bij manifeste spieratrofie • Anti-inflammatoire therapie • Aanleggen van posturen bij neiging tot contracturen • Autopassieve therapie (continuous passive motion systemen, katroltherapie, …) • Gangreëducatie - Medische trainingstherapie - spierversterkende oefeningen (individueel,op toestel, via circuittraining) - Manuele mobilisaties - Computergestuurde systemen • Biodex (isokinetisch multifunctionele dynamometer) • Medical upper limb exercisers • En –Tree M om functionele bewegingen op te leggen

- Stabilisatie en proprioceptieve oefeningen - Radiale schokgolftherapie, Dolorclast®, wordt aangewend bij overbelastingsletsels waarbij, door middel van pneumatische druk, de vascularisatie wordt verhoogd. - Total core stability is van primordiaal bij sportgerelateerde letsels - Preprofessionele trainingen ter voorbereiding van de arbeidsre-integratie - Technische orthopedie (bracen, orthesen en prothesen na amputatie). ■

Neurologische revalidatie Intake:

Na de verwijzing worden een medische en paramedische evaluatie gemaakt om de mogelijkheden en de beperkingen van de patiënt in te schatten. Een heel belangrijk instrument hierbij is de FIM score. Op basis daarvan wordt een individueel therapieschema opgemaakt en worden de individuele doelstellingen vastgelegd. Met de patiënt wordt een revalidatieperiode van een bepaalde duur afgesproken naargelang de aandoening. Daarna volgt terugverwijzing naar de eerstelijnszorg.

- Neuropsychologische cognitieve training • geheugen en aandacht • sociale vaardigheden: klok- en kalenderlezen, omgaan met geld …. - 3-maandelijks testen en evaluatie van de progressie. - Geïndividualiseerd advies in verband met rolwagens en andere hulpmiddelen. ■

Therapievormen: Doelgroepen: - - - - - - -

CVA Parkinson Multiple sclerose Guillain-Barré ALS Tetra- en paraplegie Cognitieve stoornissen

Doelstellingen:

- Fysieke training: uithouding, kracht, coördinatie - Gangreëducatie - Evenwichtstraining, valpreventie, coördinatietraining. De Balance master en de Biorescue zijn hiervoor evaluatie- en revalidatiesystemen bij uitstek. - Training van de fijne motoriek, bi-manuele en visuo-motorische coördinatie - Functionele training - ADL-training: transfers, huishoudelijke activiteiten … - Taal- en spraakoefeningen

Ons doel is de patiënt te begeleiden zodat hij/zij in het dagdagelijkse leven een zo hoog mogelijke graad van zelfstandig functioneren bekomt .

08



REVALIDATIE: Rug- en nekrevalidatie

Rug- en nekrevalidatie Doelgroep:

- patiënten met chronische rug- en nekproblemen - postoperatieve rug- en nekpatiënten - personen met subacute wervelkolomklachten

Doelstelling:

- de patiënt bewust leren omgaan met zijn nek/ rugproblematiek. - de belasting op de nek/rug leren verminderen - de belastbaarheid van de wervelzuil verbeteren.

Intake

Tijdens de intake worden verschillende tests uitgevoerd die de medische diagnose ondersteunen. Ze leveren ook de noodzakelijke gegevens op om een individueel oefenen behandelschema op te stellen.

Ruglabo

• functioneel diagnostisch onderzoek • Isostation: meting van de kracht en snelheid in functie van de range of motion. De bekomen waarden worden vergeleken met normaalwaarden. • EMG: aan de hand van oppervlakte EMG wordt de spierrekrutering van de paravertebrale spieren onderzocht. Met de gemodifieerde Sorensentest bepalen we de uithoudingscapaciteit van de rugspieren. De flexie-extensie relaxatie test zoekt naar een eventueel abnormaal rekruteringspatroon. Normaliter is het zo dat tijdens het volledig rechtop en het volledig voorovergebogen staan er weinig tot geen spieractiviteit te objectiveren is.

Neklabo

• Klinisch onderzoek • Zebris: met dit systeem wordt een 3D-analyse van de mobiliteit gemaakt. Naast de primaire beweging worden ook de secundaire (compensatie) bewegingen in kaart gebracht. • EMG: Fatigue: uithoudingstest van de nekspieren Flexie-extensie relaxatie: Kunnen de spieren zich voldoende ontspannen als ze zich moeten ontspannen?

Therapievormen:

- Belastbaarheid van de wervelzuil verbeteren • algemene conditionele training: stimuleren van het cardiovasculair systeem • kracht en mobiliteitstraining: een oefenprogramma gebaseerd op de initiële kracht- en mobiliteitstest. Via een feedbacksysteem wordt er online nagegaan of de patiënt de oefeningen op een correcte manier uitoefent. Ook kan de begeleidende therapeut nauwgezet de vorderingen van de oefensessie volgen en indien nodig bijsturen. • basisoefeningen - coördinatie-oefeningen - stabilisatie-oefeningen • oefeningen ter verbetering van de mobiliteit • manuele behandeling: afhankelijk van de indicatie en noodzaak


• andulatietherapie: door een combinatie van mechanische vibraties (resonantie) en elektromagnetisch geïnduceerde infraroodwarmte bekomen we positieverelaxerende effecten op spierweefsel - Belasting van de nek/rug verminderen • houdingscorrigerende oefeningen • relaxatie: spierontspanning, oefenen op ademhaling, mentale ontspanning • slaapinfo: wat is een goede slaaphouding, matras, kussen, slaaphygiëne? - Ergonomie Binnen de rug- en nekrevalidatie wordt door gediplomeerde ergonomen heel veel aandacht besteed aan rug-en nekvriendelijk bewegen in de werken thuisomgeving. De patiënten krijgen eerst theoretisch onderricht in de anatomie en de biomechanica van de wervelkolom. De natuurlijke kromming en het behoud tijdens bewegen wordt in de praktijksessies als basis gebruikt. Volgende aspecten komen zowel in groepssessies als individueel aan bod: • hef- en tiltechnieken: het correct leren hanteren en dragen van lasten • bureau- en beeldschermwerk: de patiënten krijgen onderricht in het ergonomisch optimaliseren van hun zithouding, organiseren van hun werkplek. • ergonomisch verantwoord materiaal kan worden ontleend • preprofessionele training: aanpakken van de knelpunten op het werkterrein. Specifieke problemen worden besproken en men tracht tot een oplossing te komen. • binnen de overeenkomst met het Fonds voor Beroepsziekten kan de patiënt vragen een werkpostanalyse uit te voeren op zijn/haar werk. Dit dient in overleg met de externe of interne preventiedienst van het werk te gebeuren. - Aandacht voor specifieke problematiek • Easy-back: hier worden de patiënten individueler begeleid, tot deze groep behoren post-operatieve rugpatiënten zoals na discectomie, fusie,…, mensen met nog subacute klachten, bewegingsangst • Weight-back: patiënten die zwaarlijvig zijn en als gevolg ook rug/nekklachten hebben. Naast de hierboven vermelde therapievormen wordt ook de nodige aandacht besteed aan hun voedingsproblematiek. - Samenwerking met psycholoog Indien blijkt uit de anamnese of indien er tijdens de oefensessies onderliggende psychologische problemen aan de grondslag liggen van de rug – of nekaandoening dan wordt er binnen het behandelconcept een beroep gedaan op de diensten van de psycholoog. ■

www.azalma.be

09

REVALIDATIE: Fysieke reconditionering

Fysieke reconditionering: cardiale revalidatie Hartaandoeningen vragen naast een essentiële medische behandeling ook een aanpassing van de levensstijl van de patiënt. Naast medicatie en fysische revalidatie wordt verwacht dat de patiënt er een zeer gezonde manier van leven op nahoudt. Het vermijden van tabak en alcohol, vetarme voeding, meer beweging en een gezonde manier van leven in het algemeen zijn belangrijk.

Doelgroep: - - - - - -

na CABG acuut myocard infarct PTCA/ stent Klepoperatie Hartfalen ICD

Doelstellingen:

- Optimaliseren van het aeroob inspanningsvermogen. - Verbeteren van de algemene spierkracht. - Overwinnen van angst voor inspanning. - Ontwikkelen van een blijvende actieve levensstijl (in samenspraak met de patiënt zoeken naar een ‘life-time’(sport)activiteit).

- Werken naar preventie: gedragsverandering, rookstop, actievere levensstijl, gezond voedingspatroon (in samenwerking met een diëtiste)

Intake:

- Bij de intake worden de persoonlijke gegevens doorgenomen: doorverwijzende arts, huisarts, medicatie,anamnese, diagnose, resultaten ergospirometrie … - Het gebruik van specifieke vragenlijsten helpt de therapeuten in het opstellen van het individueel behandelplan. - Het huidige activiteitenniveau wordt bepaald aan de hand van vragenlijsten, evenals aan de hand van een gemoduleerde en submaximale fietsproef.

Therapievormen:

- Door middel van gecontroleerde en gelimiteerde, individuele oefeningen in circuitvorm wordt progressief het aerobe vermogen opgedreven. Hartfrequentie, bloeddruk, optioneel lactaat en subjectief gevoel van de patiënt, zijn de belangrijkste parameters om het schema aan te passen.

- Lichte dynamische krachttraining van de grote spiergroepen - Postoperatief: respiratoire oefeningen, mucusklaring + mobilisatie bovenste ledematen - Pols-en bloeddrukcontrole tijdens training , eventueel saturatiemeting - Verschillende oefenmodules worden aangeboden. ■

Fysieke reconditionering: high risk Daar de revalidatietechnieken en de manier van begeleiden voor de cardiaal – en pulmonair belaste patiënten evenals bij de behandeling van obesitas grotendeels gelijklopend is, hebben we op de campus sijsele er voor geopteerd om deze binnen eenzelfde concept te groeperen. Ook personen met het metabool syndroom behoren tot deze groep.

De SPOC:

Eigen aan dit concept is dat er één single point of contact (SPOC) is. Die persoon (in ons geval is dat de voedingsdeskundige) zorgt er voor dat de patiënten dezelfde informatie meekrijgen. Zij peilt ook naar de doelstellingen van de patiënt en toetst dit aan het verslag van de huisarts en/ of specialist. De SPOC oriënteert de patiënt in het aangeboden behandelplan en stelt hem/haar in contact met de desbetreffende therapeuten. Zij is ook de persoon die de noodzakelijke afspraken maakt en de communicatie met de huisarts verzorgt. Alle tussentijdse verslagen worden via de SPOC gecentraliseerd en op de afgesproken tijdstippen doorgegeven aan de behandelende artsen.

10


Het concept bestaat verder uit:

1. een doorgedreven intake. a. een voedingsdagboek helpt de voedingsdeskundige inzicht te krijgen in de voedingsgewoonten van de patient b. een psychologisch profiel wordt opgesteld om na te gaan wat en hoe groot de motivatie is om tot de afgesproken behandeldoelstelling te komen. Aspecten als lichaamsbesef, zelfbeeld enz. worden ook meegenomen. c. verder verloopt de intake zoals vermeld bij de andere delen fysieke reconditionering 2. de behandelingen zijn gelijklopend als vermeld bij de andere delen van fysieke reconditionering. 3. workshops: op vooraf bepaalde tijdstippen worden er informatieavonden ingericht voor de patiënten die behoren tot de high risk. Items als gezonde voeding – zelfbeeld – wat na de behandeling – enz komen aan bod. 4. eigen dagboek: iedere patiënt beschikt over een eigen dagboek waar alle belangrijke informatie terug te vinden is. Het is ook voor de behandelende huisarts een nuttige tool om zicht te krijgen wat er allemaal al gebeurd is – wat de subjectieve bevindingen zijn van de patiënt. Het is eerder een opvolgboekje dat nauwgezet de therapie weergeeft. Het is ook de leidraad voor de patient betreffende de aangeboden workshops. Ook de tussentijdse evaluaties worden hier van bij het begin reeds in vermeld. ■



Fysieke reconditionering: obesitas - moveat De behandeling van zwaarlijvige personen is hoofdzakelijk gebaseerd op het herstellen van de energiebalans. Het onevenwicht tussen te hoge energie inname en te laag energieverbruik wordt zo breed mogelijk aangepakt.

Doelgroepen: - - - -

zwaarlijvige personen met een BMI > 30 androïd vet > 25% diabetici metabool syndroom

Doelstellingen: - - - -

Via fysieke activiteit vetreductie bekomen Algemene conditie verbeteren Energie opname optimaliseren Streven naar een blijvende gezondere levensstijl dmv gezonde voeding en een hoger activiteitenniveau (minimum 2300-2500 Kcalverbruik/week) door middel van laagintensieve activiteiten zoals wandelen, fietsen, zwemmen… - Verbeteren van het algemeen aëroob uithoudingsvermogen

Intake:

- Algemene anamnese - Profiel van de algemene fysieke conditie wordt opgesteld aan de hand van een fietsproef - Het basaal metabolisme wordt bepaald aan de hand van de VO² en VCO² bepaling - Algemene lichaamssamenstelling aan de hand van een iDXA. Op die manier wordt het spierpercentage en het vetpercentage per regio in beeld gebracht. - Aan de hand van een triaxiale accelerometer bepalen we het energieverbruik bij het stappen. (belangrijk als evaluatietool maar ook als motivator) - Deze metingen worden op maand 3 en maand 6 herhaald en worden meegegeven aan de patiënt ter attentie van de huisarts. - Afspraken diëtiste, gegevens lichaamssamenstelling worden doorgegeven en digitaal opgeslagen en zijn toegankelijk voor de behandelende artsen, therapeuten,diëtiste en psycholoog. - De patiënt krijgt een ‘succesdagboekje’ waarin voeding- en beweegtips gegeven worden die de patiënt dagelijks probeert op te volgen en invult zodat er feedback is naar de therapeut toe .

Therapievormen:

- Door middel van gecontroleerde en individuele oefeningen in circuitvorm wordt progressief het aerobe vermogen opgedreven. - Individueel, progressief vet verbrandingsprogramma: 3x/week gedurende 60’ - Eventueel trainingsprogramma voor thuis indien geen 3x/week kan getraind worden - Dynamische krachttraining van de grote spiergroepen. ■

Fysieke reconditionering: onverklaarbare lichamelijke klachten (olk) Onder OLK verstaat men voornamelijk CVS en fibromyalgie. Gezien er een belangrijke overlapping bestaat tussen beide ziektebeelden, evolueert men steeds meer naar een gemeenschappelijk biopsychosociaal zorgmodel. Hierin wordt vooral aandacht besteed aan de voorbeschikkende, uitlokkende, en onderhoudende factoren, als basis voor het zorgsysteem. Deze patiëntengroep heeft te maken met chronisch energietekort en diffuse pijnklachten. Hierdoor belandt men in een neerwaartse spiraal van steeds minder bewegen, inactiviteit en deconditionering.

Doelgroep:

Vooral patiënten die beantwoorden aan de criteria voor CVS en fibromyalgie: Inclusiecriteria CVS volgens Fukuda: - Onverklaarde persisterende of terugkerende vermoeidheid - Gedurende langer dan 6 maanden - Nieuw ontstaan - Geen gevolg van organische pathologie. - Niet verbeterend door rusten. - Resulterend in significante vermindering van vooraf bestaande professionele, sociale en persoonlijke activiteiten. - Minimaal 4 symptomen (samen aanwezig gedurende minimaal 6 maanden) uit volgende reeks:


• • • • •

Geheugen- en concentratiemoeilijkheden. Keelpijn Gevoelige klieren in hals of oksels Spierpijn Gewrichtspijn in verschillende gewrichten zonder zwelling. • Een nieuwe hoofdpijn. • Onverkwikkende slaap. • Malaise na inspanningen. Inclusiecriteria fibromyalgie (ACR): - Gegeneraliseerde pijn gedurende meer dan 3 maanden • Zowel links als rechts • Zowel bovenste als onderste lichaamshelft, als axiaal skelet - Minimum 11/18 drukpunten • Als pijnlijk beschrijven • Vingerpalpatie • Dolorimeter - Beide criteria moeten vervuld - Vaak geassocieerde symptomen: • Moeheid, slaapstoornissen, cognitieve stoornissen ….

Intake:

Doelstellingen:

Therapievormen:

- de periode van verwijdering uit het arbeidsmilieu zo kort mogelijk maken/houden - lichamelijke reconditionering door activering en verhogen van het energieniveau - begeleiden zodat hij/zij in het dagdagelijkse leven zo optimaal mogelijk kan functioneren - advies geven betreffende werk / thuissituatie (leren omgaan met de eigen beperkingen)

- bij aanvang gebeurt een uitgebreid kennismakingsgesprek zowel bij de therapeuten als bij de psychologe. Ook wordt een aantal eenvoudige conditietesten afgenomen. - op basis van deze gegevens wordt een individueel behandelingsschema besproken - graded exposure therapie, gevolgd door graded exercise therapie - advies, o.a. door middel van workshops over dieet en voeding, slaaphygiëne, ergonomie, evenwicht tussen relaxatie en inspanning - psychologische begeleiding met aandacht voor energie, bewustwording van het lichaam, stress, werken met gedachten en emoties. ■

www.azalma.be

11


Fysieke reconditionering: oncologische revalidatie De intensieve medische behandelingen van oncologische patiënten hebben een grote invloed op het fysieke, psychische en sociale welzijn van de patiënt. Na het afronden van de primaire behandeling ondervinden kankerpatiënten vaak klachten van vermoeidheid, daling van de fysieke fitheid, angst

en relationeel-sociale problemen. Dit heeft telkens een daling van de levenskwaliteit tot gevolg.

Doelgroep:

- revalidatie voor patiënten die de primaire behandeling (operatie, radiotherapie, chemotherapie) hebben afgerond - het is zeker niet noodzakelijk dat de patiënten de primaire behandeling volgen in AZ Alma. Alle patiënten blijven in nabehandeling bij hun eigen oncoloog

Doelstellingen:

De oncologische revalidatie is een multidisciplinair behandelingsconcept dat de patiënt helpt om de fysieke conditie te verhogen, en ondersteunt om weer in de toekomst te durven kijken.

Intake:

Gebeurt door één van de revalidatieartsen en leden van het multidisciplinair team. De huisarts wordt op de hoogte gebracht bij het begin en het einde van de behandelingen.

Therapievormen:

• Lichaamstraining - individuele conditietraining - spierversterkende oefentherapie - stretching - relaxatietherapie • Theorielessen - Tijdens deze lessen wordt informatie gegeven over allerhande onderwerpen in verband met kanker zoals: vermoeidheid, houdingscorrectie, tips ergonomie, kanker en voeding. Alsook psychosociale aspecten: communicatie, omgaan met stress, kanker en sexualiteit - Look good, feel better: tijdens deze workshops leert men de patiënt een aantal eenvoudige technieken om het lichaam en het gezicht te verzorgen en nevenwerkingen te maskeren. Men leert het innerlijke evenwicht en het vertrouwen in zichzelf terug op te bouwen en te vergroten. ■

Fysieke reconditionering: respiratoire revalidatie Respiratoir belaste patiënten bevinden zich in een vicieuze cirkel. Uit angst voor ademhalingsproblemen vermijdt men inspanning, men beweegt minder waardoor de fysieke conditie daalt en men dus sneller ademhalingsproblemen krijgt. Kortademigheid treedt steeds meer en sneller op waardoor de angst gevoed wordt. Deze cirkel doorbreken betekent een grote stap naar beter functioneren en meer zelfstandigheid. Het programma wordt individueel opgesteld en beoogt een verbetering van de fysieke mogelijkheden waardoor de zelfstandigheid en sociale integratie toeneemt. Een belangrijk onderdeel in de respiratoire revalidatie is de bewegingsreëducatie of fysieke training.

- Kracht van de buikspieren verhogen om beter te kunnen hoesten, huffen en efficiënter te kunnen uitademen - Aanleren van ‘pursed lips breathing’

Doelgroepen:

Therapievormen:

- - - - - -

COPD Inspanningsintolerantie Mucoviscidose Astma Pre- en postoperatief ingrijpen Bronchiëctasieën

Doelstellingen:

- Verhogen van het aeroob uithoudingsvermogen - Verbeteren van de algemene spierkracht , incl. (hulp)ademhalingsspieren - Verbeteren van de levenskwaliteit, ADL - Kortademigheid verminderen door de meest efficiënte ademhalingstechniek toe te passen - Leren sputum ophalen door middel van ademhaling-,hoesten hufftechnieken

12

Intake:

- Persoonlijke gegevens, doorverwijzende arts, huisarts, medicatie, anamnese, diagnose - Gegevens longfunctietesten, Gold classification, Tiffeneau-index, obstructief-restrictief longlijden - O2-dependentie? Zo ja , mogelijkheid tot training met O2 additie. - Bepalen van het huidige activiteitenniveau aan de hand van vragenlijsten, algemene en longspecifieke spierkracht en een submaximale fietsproef.

- Individueel, progressief aeroob trainingsprogramma dat bijgestuurd kan worden aan de hand van de controle van O2saturatie, gebruik van Borg-schaal dyspnoe en zwaartegevoel in de benen, hartfrequentie en peakflowmeting - Dynamische krachttraining van de grote spiergroepen (inclusief buikspieren en hulpademhalingspieren) - Aanleren van de verschillende ademhalingstechnieken - Bij sputum: aanleren autogene drainagetechnieken, gebruik van flutter enz. - Eventueel Treshold training voor de ademhalingsspieren indien de resultaten van de monddrukmeting onvoldoende waren


- De oefentherapie staat onder continue monitoring van de zuurstofsaturatie en hartfrequentie - Indien patiënt een roker is, opstarten van rookstop training. ■


REVALIDATIE: Inwendige chirurgie - SP locomotorisch

Hospitalisatie: Inwendige chirurgie Na een chirurgische ingreep is het van primordiaal belang om snel zo mobiel mogelijk te worden.

Doelgroep:

Algemene inwendige chirurgie

Therapievormen:

- Postoperatieve circulatie oefeningen van de onderste ledematen - Ademhalingsoefeningen in combinatie met vibrax of tapotage en ophoesten van het sputum. - De oefeningen worden gegeven tot de patiënt zelfstandig rondloopt en zodoende minder risico loopt op complicaties (flebitis, embolie, stilvallen van de darmfuncties,…) - Steeds meer wordt door de chirurgen gebruik gemaakt van de venaflow bij risicovolle “bloederige“ operatie om de veneuze circulatie te ondersteunen. ■

SP locomotorische patiënten Patiënten bij wie de revalidatie na een orthopedische ingreep langer duurt dan verwacht of waar de thuissituatie het niet toelaat om de nodige verzorging te verkrijgen, wordt een verlengde revalidatie binnen het ziekenhuis voorzien

Doelgroep:

Orthopedisch gerelateerde letsels

Therapievormen: - - - - - -

kracht – proprioceptie – valpreventie herstel van de functionaliteit verhogen van de zelfredzaamheid ADL trainingen coördinatie stabilisatie ter bevordering van de valpreventie. ■


Specifieke therapieën UROGYM Bekkenbodemreëducatie De bekkenbodemreëducatie is een individuele behandeling die ontwikkeld is om de spieren van de bekkenbodem te versterken of te relaxeren en op die manier heel wat urine- en / of stoelgangproblemen en/ of seksuele dysfuncties te verminderen of op te lossen. Via de diagnostische gegevens van de doorverwijzende arts en een grondige anamnese wordt een behandelplan opgesteld. Door oefeningen onder manuele controle en/ of elektrostimulatie en/of biofeedbacktraining wordt er gestreefd naar bewustwording, training en een automatiseren van het gebruik van de bekkenbodem, met de nodige aandacht/ aanpassing van eet-, drank-, plas- en stoelganggedrag. Aansluitend een goede thuistraining, die zowel tijdens als na de behandelperiode van groot belang is voor de resultaten en het behoud ervan. ■

Lymfedrainage volgens Vodder Door middel van heel zachte massages volgens een wel gedefinieerd patroon worden de lymfeklieren vrijgemaakt en wordt overtollige lymfe afgevoerd. We verkrijgen ook een regeneratie van het lymfestelsel en beogen een gunstig effect op het immunologische systeem. Oedeem kan verscheidene oorzaken hebben zoals o.a.: - aangeboren tekort of aangeboren insufficiëntie van banen of kleppen - beschadiging van het lymfestelsel - trauma, chirurgische ingrepen, röntgenbestraling, ontstekingen, … - vermeerdering van de lymfelast (verhoogde doorlaatbaarheid, verminderde bindweefselelasticiteit, - reumatische oorsprong - aandoeningen van het centraal zenuwstelsel (vb. multiple sclerose) - aandoeningen van het perifeer zenuwstelsel - ontstekingen aan neus-keel-oor (vb.sinusitis) - dermatologische problemen Vergezellende behandelingen: - machinale lymfedrainage - lymfedrainage in combinatie met oefentherapie - lymfedrainage in combinatie met functionele revalidatie. ■

Antalgische fysio Antalgische fysio heeft voornamelijk tot doel om bij acute opstoten en bij chronische pathologie pijnstillend te werken. Hierbij kunnen verschillende vormen van massage gebruikt worden. Ook elektrotherapie kan tot de gevraagde pijnstilling leiden. Heel rustige oefentherapie en mobilisaties evenals functionele oefeningen worden individueel afgetoetst en toegepast. Cryotherapie wint meer en meer aan wetenschappelijke evidentie. Ijsfricties en coldpacks zijn reeds lang verleden tijd. Momenteel beschikken we over technisch heel geavanceerde toestellen die de temperatuur tot op een therapeutische waarde kunnen doen zakken en ze dan ook op die temperatuur houden. Advies wordt op regelmatige tijdstippen aan de hand van workshops gegeven. Doelgroep: - reumatische aandoeningen, onder andere de ziekte van Bechterew - polyarthrosen - posttraumatisch - bindweefselziekten - … ■

Behandeling van Südeckatrofie, algoneurodystrofie Südeckatrofie is een abnormale reactie in een lidmaat of een deel ervan op een pijnprikkel, die kan optreden na een operatie aan een lidmaat of na een beperkt letsel. De zekerheidsdiagnose wordt bekomen via een botscan. De behandeling is zeer gevarieerd, afhankelijk van het stadium en moet bij elke patiënt individueel worden aangepast. Hoe vlugger men start met de behandeling, hoe groter de kans dat aan het voortschrijden van de aandoening een halt wordt toegeroepen. De combinatie van fysische therapie en medicatie is meest succesvol. Naargelang het stadium bestaat de fysische therapie uit volgende elementen: - Wisselbaden - Tens - Activo-passieve mobilisatie beneden de pijngrens - Actieve functionele oefeningen met gepaste afwisseling tussen actie en rust - Multidisciplinaire aanpak. ■

www.azalma.be

13

REVALIDATIE: Logopedie en psychologie - geriatrie

Logopedie en psychologie In AZ Alma maken de diensten logopedie en psychologie momenteel strikt genomen geen deel uit van de dienst revalidatie. Het spreekt vanzelf dat wij, trouw aan onze holistische benadering, binnen de revalidatiesetting heel dikwijls een beroep doen op deze diensten. Naast therapie voor de gehospitaliseerde patient kunnen ook ambulante patiënten bij hen terecht. Meer gedetailleerde informatie zal in een volgende Almascoop zeker aan bod komen.

Logopedie

Bij patiënten met taal-, spraak-, stem- en slikstoornissen of patiënten met facialis paralyse zorgt de logopedist voor een doorgedreven intakegesprek en screening waarbij de communicatieve vaardigheden in kaart worden gebracht. Bij slikproblemen kan op aanvraag van de arts een uitgebreid functioneel slikonderzoek plaatsvinden. Op basis van de diagnostische bevindingen worden de doelstellingen in functie van de communicatie en slikstoornissen in het multidisciplinair therapieplan ingepast. Hierbij wordt: - de familie bij de logopedische diagnose en behandeling betrokken zodat de communicatie op een zo hoog mogelijk functioneel niveau kan worden gebracht. - advies gegeven i.v.m. alternatieve communicatiemiddelen en -methoden. - non-verbale communicatie aangeleerd indien verbale communicatie tekortschiet - verbale communicatie gefaciliteerd - therapie gegeven ter verbetering van begripstaken, fonologie, semantiek, syntaxis

met behulp van DigiTaal - therapie gegeven ter verbetering van het leesen schrijfvermogen met behulp van Sprint - het taaldenken gestimuleerd - ademhalingstherapie gegeven (Coblenzer, Pahn,…) - prosodie en stemkwaliteit stemtherapie gegeven met behulp van Speech Viewer - facialis paralyse aangepakt door mimische therapie, face-former, mond-motorische oefeningen, gezichtsmassage

Klinische psychologie

Bij alle multidisciplinaire behandelingen is de inbreng van klinische psychologen voorzien. De psychologen ondersteunen en begeleiden de patiënt binnen zijn "veranderde zijn". Hierbij benaderen zij de mens in zijn totaliteit, integriteit en binnen zijn netwerk. Psychologische begeleiding kunnen we omschrijven als een gezamenlijke zoektocht, die gewoonlijk een aanvang neemt bij een veranderde situatie. Vaak is deze ook aangewezen wanneer de patiënt in een bemoeilijkt verwerkingsproces terecht komt (bv. na een beroerte, bij het degeneratieve proces zoals bij de ziekte van parkinson,...) Er wordt zorgvuldig geluisterd naar de klachten waardoor de kans gecreeërd wordt de problematiek rustiger te bekijken. Samen wordt gezocht naar wat er kan veranderen en wordt ernaar gestreefd een nieuw evenwicht te vinden.

Thema's zoals het omgaan met beperkingen, het zoeken naar een beter begrip vanuit de omgeving,... kunnen aan bod komen. De begeleiding gebeurt in de eerste plaats binnen een individueel kader. Op vraag of indien nodig kan ook de partner of het persoonlijk netwerk van de patiënt betrokken worden. Er worden ook groepstherapeutische sessies aangeboden. Zo kunnen mensen met een nietaangeboren hersenletsel in een beperkte kring samen werken, praten, denken en ervaren rond vooraf bepaalde herkenbare thema's. Binnen de neuropsychologie wordt er dan weer met behulp van de neuropsychologische diagnostiek onderzocht in hoeverre cognitieve functiestoornissen (stoornissen in de oriëntatie, aandacht, geheugen,…) en gedragsveranderingen samenhangen met stoornissen in het functioneren van de hersenen. De redenen voor neuropsychologisch onderzoek zijn in een drietal categorieën in te delen: - bijdrage aan de diagnose van de patiënt - evaluatie van het cognitief en emotioneel functioneren van de patiënt - implicaties van het neuropsychologisch onderzoek voor het functioneren van de patiënt in het dagelijks leven Indien de noodzaak zich voor doet wordt er samen met de patient naar externe begeleiding gezocht. ■

Geriatrische revalidatie In campus eeklo werken de diensten revalidatie en geriatrie samen onder een SLA (service level agreement). Het concrete revalidatieconcept, zowel hospitalisatie als in dagkliniek, verloopt onder coördinatie van dokter Hilde Baeyens en dokter Dominique De Landsheere. In campus sijsele valt de geriatrische revalidatie onder het revalidatiecentrum. De revalidatie op de geriatrie gebeurt onder toezicht van de behandelende geriater dokter Peter Desmet in samenwerking met het revalidatiecentrum. Om de geriatrische patiënt zo lang en zelfstandig mogelijk te laten functioneren ontwikkelde het geriatrische team een aangepast revalidatiemodel.

Doelgroep:

De geriatrische patiënt met zijn/haar - multiple, chronische pathologie - bedreigde validiteit: verhoogde kans op invaliditeit - somato-psycho-sociale verwevenheid

14

Doelstellingen:

- de kwaliteit van het leven optimaliseren en zo lang mogelijk in het thuismilieu laten functioneren d.m.v. bevorderen functionele activiteiten (ADL, zelfstandigheid, mobiliteit, balans, cognitieve functies) - opvang bij acute pathologie, afremmen van een negatieve evolutie en in stand houden van overblijvende functies - pijnbestrijding en afremmen van het degeneratief proces - voorbereiding op ontslag naar de vertrouwde of nieuwe woonsituatie - herwinnen van verloren vaardigheden (sociaal, fysiek, mentaal) - vermijden van sociale isolatie

Intake:

Via het opnameformulier wordt gepeild naar het algemeen functioneren (medisch, sociaal, zelfredzaam vlak). Tevens wordt gevraagd naar de verwachtingen van patiënt en familie (vb: terug naar huis, meer hulp, plaatsing, …).

Therapievormen:

- transfertraining - observatie en trainen ADL-situaties valpreventie - individuele en/of groepsoefeningen: voor versterken evenwicht, kracht, reactiesnelheid, uithouding, proprioceptie, houding-en gangcorrectie - cognitieve strategie en compensatietraining: geheugenoefeningen, concentratie - adviesprogramma’s: folder, adviesbundel met patiënt of /en familie, valchecklist - emotionele ondersteuning: voor patiënt en familie, aanvaarding aandoening, afhankelijkheid, angsten,… - voorbereiden op ontslag: inrichting woning, aanwezige hulp en hulpmiddelen, dagcentrum, plaatsing, overlegplatform. ■

- stappenplan: screening en evaluatie van de functionele, mentale en emotionele toestand - bed- en kameroefeningen



REVALIDATIE: Sociale dienstverlening

Sociale dienstverlening Ons Multidisciplinair Team is erkend voor het opmaken van de volgende dossiers: - MDV: opmaken van het Multidisciplinair verslag - IMB: aanvragen individuele materiële bijstand hulpmiddelen - PAB: opmaken van een dossier voor Persoonlijk Assistentie Budget - PGB: toekomstgericht: Persoons Gebonden Budget

Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH)

- het opmaken van adviesrapporten om de aankoop van uw gevraagde hulpmiddelen te motiveren.

Rolwagenaanvragen: - het administratief in orde brengen van de noodzakelijke documenten • bijlage 19: door de huisarts of specialist • bijlage 19 bis: door multidisciplinair team bestaande uit revalidatiearts en therapeut - de patiënt kiest de verstrekker - samen met de verstrekker wordt individueel

bekeken welk type rolwagen aangewezen is en welke aanpassingen noodzakelijk zijn om het comfort en/of functionaliteit van de patiënt te optimaliseren. Contactgegevens: Campus sijsele: Erkend Multidisciplinair Team – MDT - M 376 / AZ ALMA - 050 72 83 89 Ook campus eeklo is erkend als MDT voor het opmaken van functioneringsrapporten voor mobiliteitshulpmiddelen. U kunt deze dienst bereiken op het nummer 09 376 05 97. ■

Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) wil de participatie, de integratie en de gelijkheid van kansen van personen met een handicap bevorderen in alle domeinen van het maatschappelijk leven. Het doel is dat zij de grootst mogelijke autonomie en levenskwaliteit bereiken. Het VAPH subsidieert: - hulpmiddelen en aanpassingen: om zijn dagelijks leven beter te organiseren kan een persoon met een handicap een tussenkomst krijgen voor aangepaste hulpmiddelen, een aanpassing aan zijn woning of wagen. - diensten en voorzieningen: die zorg verlenen aan personen met een handicap door begeleiding of opvang. - persoonlijk assistentiebudget: zij die liever thuis willen blijven wonen, kunnen een persoonlijk assistentiebudget aanvragen. wie kan een beroep doen en welke zijn de voorwaarden? - elk langdurig en belangrijk participatieprobleem van een persoon dat te wijten is aan het samenspel tussen functiestoornissen van mentale, psychische, lichamelijke of zintuiglijke aard, beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten en persoonlijke en externe factoren. Deze definitie laat toe om de situatie van iedere persoon die zich wil inschrijven apart te bekijken. Als een persoon aan deze definitie beantwoordt, kan hij of zij zich inschrijven bij het VAPH. - De voorwaarden: • minderjarigen en meerderjarigen • inschrijven kan tot de max. leeftijd van 65 jaar • een blijvende lichamelijke of mentale handicap hebben • problemen hebben bij sociale integratie • Belg zijn en in België wonen Hoe verloopt een inschrijving? - opmaken van het aanvraagformulier - het opmaken van een multidisciplinair verslag, op te maken door een erkend Multidisciplinair team. In dit verslag worden alle gegevens opgenomen die belangrijk zijn om te oordelen over uw vraag bij het Vlaams Fonds: medische gegevens – sociale context – integratieproblemen.

ContaCtgegevens Campus eeklo Secretariaat artsen: 09-376.04.34 Secretariaat revalidatiecentrum: 09-376.05.95 Email: [email protected]

www.azalma.be

15

REVALIDATIE: Nieuwe technieken en nieuwe technologieën

Nieuwe technieken en nieuwe technologieën NESS L300: walking aid

Het expertisecentrum “All in walking” van campus sijsele, dat zich specifiek toelegt personen met stapproblematiek te wijten aan locomotore (heup- knie- en enkelpathologie maar evenzeer bij amputaties) en neurologische aandoeningen (centraal en perifere letsels), maakt binnen de multidisciplinaire aanpak oa gebruik van het ultramoderne FES (Functionele Elektro Stimulatie) systeem de NESS L300.

Dit systeem is ontworpen voor patiënten met neurologische stoornissen van het centrale zenuwstelsel zoals CVA-patienten, patiënten met een hersentrauma of MS. Het systeem biedt revalidatiemogelijkheid voor mensen waarbij sprake is van een gestoorde loopfunctie, meer specifiek personen met een dropvoet. De Ness is een flexibele orthese die aan het onderbeen gedragen wordt en die via elektrostimulatie de tibialis anterior de dorsiflexie tijdens de correcte fase van het stappen activeert. Ze bestaat uit een elektronische orthese, een voetsensor en een bedieningsunit. Alle componenten communiceren draadloos met elkaar wat het comfort aanzienlijk opdrijft. ■

De heupschool

Wat? Dit is een wetenschappelijk gefundeerd oefenprogramma dat helpt om de dagelijkse belasting van de heup pijnvrij te houden en de patiënt de kans te geven om opnieuw actiever te leven. De lessen worden in kleine groepjes gegeven en omvatten krachttraining, beweeglijkheids- en coördinatietraining en verbetering van de algemene conditie. Daarnaast geeft de heupschool inzicht in de eigen problematiek en leert het de patiënt ergonomisch omgaan met zijn/haar heup. Voor wie? • Patiënten met coxartrose , waar nog geen indicatie voor een prothese is. • Patiënten waarbij een prothese zal geplaatst worden. Preoperatief kunnen de spieren versterkt en gestretcht worden om het revalidatieproces nadien te bevorderen. • Patiënten die al meer dan 6 maand een prothese hebben. Hoe beter de musculatuur en het bewegingsbereik hoe minder vlug de prothese zal verslijten. Doel? 1. Optimalisatie van de kracht en krachtuithouding: • Een goed getrainde spier ontlast

16

het gewricht. Verzwakte en snel vermoeide spieren leiden tot verhoogde gewrichtsbelasting, die de gewrichtsontsteking en de pijn versterken. • Een goed getrainde spier verbetert de beweeglijkheid van het gewricht • En indien een prothese noodzakelijk is dan geeft preoperatief oefenen de patiënt al een voorsprong in de postoperatieve revalidatie. 2. Verbetering van de coördinatie: • Coördinatie is het samenspel tussen de verschillende spieren en gewrichten tijdens het bewegen. • Bij heupproblemen is het samenspel van de verschillende elementen verstoord, met overbelasting als gevolg. 3. Verbetering van de algemene conditie: Een goede algemene conditie zorgt voor een betere werking van het cardio-pulmonaire systeem en geeft je algemeen een betere uithouding Dit oefenprogramma heeft in Duitsland al duidelijk zijn effect bewezen. Daarbij had 88% van de patiënten een vermindering van de pijn en een duidelijk betere levenskwaliteit. ■

Andulatietherapie

De innovatieve massagemethode veroorzaakt trillingen (20 tot 80Hz) die ter hoogte van de huid zeer veel mechanische veranderingen veroorzaken. Specifieke gevoelszenuwuiteinden, de Pacini meccanoreceptoren, reageren zeer snel op deze mechanische huiddeformaties en kunnen tot 700 trillingen per seconde registreren. De gedetecteerde mechanische trillingsenergie wordt, na omzetting in elektrische zenuwimpulsen, doorheen de zenuwvezels van het beta type A ‘doorgeseind’ aan een snelheid van 30 tot 60 m/ sec. Aan hun uiteinden staan deze zenuwvezels in rechtstreeks contact met de spiercellen van een orgaan waar ter hoogte van de celmembranen de elektrische impulsen omgezet worden in chemische stimuli. Binnen ons centrum gebruiken we met groot succes deze techniek bij patiënten • met lage rugklachten • met onverklaarbare lichamelijke klachten Effecten: Door de andullatietherapie werden door middel van wetenschappelijk onderzoek onderstaande resultaten vastgesteld. • Vermindering subjectief pijngevoel • Toename van beweeglijkheid van de wervelkolom


• Vermindering van rugspierkrampen • Stimulatie van lymfesysteem • Algemene verbetering van de Quality of Life. ■

Dolorclast

Binnen de locomotoreen de sportrevalidatie en meer specifiek bij de behandeling van peesletsels wordt de dolorclast gebruikt. Het is een systeem dat pneumatisch opgewekte radiale schokgolftherapie geeft. De frequentie kan opgevoerd worden tot 15 HZ met een druk van 4 bar. Welke pathologie? • Fasciitis plantaris • Epicondylitis • Rotatorcuffs • Sub-acromiale bursa Effecten • Verhoogde productie van de groeifactor P die ook een belangrijke pijninhibitie veroorzaakt. • Inhibiteert het COXII enzyme met effect op de inflammatie. • Vrijgave van vrije radicalen met een positief effect op het cellulair verdedigingsmechanisme • Hyperstimulatie van zenuwvezels en zo een analgetisch effect hebben via de gate Control Theory. ■

Spiegeltherapie

Het ontwikkelen van nieuwe revalidatietechnieken is steeds meer gebaseerd op nieuwe inzichten in de neuroplasticiteit en herstelmechanismen na een hersenherstel. Recent wetenschappelijk onderzoek toont aan dat hersenletsels aanleiding geven tot neurorestoratieve processen. Zo is een nieuw systeem-theoretisch holistisch model ontstaan dat anders dan het gangbare neuro-orthopedisch model, gebruik maakt van repetitieve doelgerichte betekenisvolle functionele activiteiten uit de ‘real world’ omgeving om te komen tot een “motor relearning” programma Resultaat van functionele beeldvormingsonderzoeken toont aan dat herstel van motoriek en cognitie kan optreden op basis van corticale reorganisatie zelfs lange tijd na insult. Correcte input en feedback leidt tot optimalisatie van corticale reorganisatie. Spiegeltherapie is een nieuwe therapievorm voor onder andere CVA-patiënten. Methode: Visual guided motor imagery Het doel van spiegeltherapie is het aanbieden van ‘normale’ visuele prikkels. De patiënt zit voor een


REVALIDATIE: Nieuwe technieken en nieuwe technologieën - Artsen sagittaal geplaatste spiegel met de aangedane extremiteit achter de spiegel verborgen. De patiënt ziet zo de spiegelreflectie van de nietaangedane extremiteit en zal dit als een visuele presentatie van de aangedane extremiteit ervaren

derde week na het CVA • Patiënten in de revalidatiefase of chronische fase die activiteit in de hemiplegische extremiteit hebben maar in de functionele situaties non-use vertonen. Neglect !!

Spiegeltherapie: praktische uitvoering: 1. Bij voorkeur in een prikkelarme omgeving 2. Patiënt zit in (rol-)stoel aan tafel 3. Plaats de spiegel zodat het niet-aangedane lidmaat gereflecteerd wordt 4. Patiënt leunt iets naar voor om geconcentreerd in de spiegel te kunnen kijken. 5. Bij voorkeur korte sessies (maximum 15 min.) meerdere malen per dag 6. Indien concentratie afneemt, stoppen

Literatuur: indicaties • Motorische revalidatie - CVA - Vnl. handrevalidatie - Perifere zenuwletsels • Pijnbehandeling - Fantoompijn bij amputatie - Fantoom sensaties bij plexus brachialis letsels - CRPS : Acuut & Chronisch

Spiegeltherapie : werkwijze - Werken van: Arbeisdsintensief/hands-on -> zelfstandige activiteiten uitvoeren (thuis) - Werken van: grofmotorisch activiteiten -> fijnmotorische oefeningen

Conclusie: Het is bewezen dat spiegeltherapie een positief effect heeft op de functionele arm-handfunctie zelfs in de chronische fase na een CVA. Er zijn significant positieve effecten gevonden die erop wijzen dat spiegeltherapie de ruimtelijke koppeling tussen twee handen verbetert. Verder is het aannemelijk dat de prikkelbaarheid van de primaire motorische cortex verbetert door spiegeltherapie. Bij het gebruik van cognitieve therapie in combinatie met spiegeltherapie is significant aangetoond dat er positieve effecten zijn op de tonus in de elleboog, hand en vingerflexoren en de snelheid van bewegen. ■

Uit de sportpsychologie gebruikt men het principe van de ‘mentale stimulatie’, waarbij men het hele proces mentaal doorloopt zonder dat men de actie uitvoert of vooraleer men de actie uitvoert. Doelgroep • Patiënten met een goede prognose ten aanzien van herstel van de arm-handmotoriek vanaf de

LaZi-Rush Op campus eeklo werkt de dienst revalidatie intensief mee aan het LaZi-Rush-concept dat werd ontwikkeld door de dienst orthopedie. LaZi-Rush is een zorgprogramma, een nieuwe multidisciplinair geïntegreerde aanpak, voor de behandeling van gonarthrose, door middel van een totale knieprothese, en coxarthrose door middel van een totale heupprothese, met een Laag Ziekenhuisinfectie Risico door en met ultra snel herstel. Zowel de preoperatieve infoverstrekking en voorbereiding, als de postoperatieve begeleiding van de patiënt spelen een belangrijke rol in het welslagen van de revalidatie en het herstel na de ingreep. Het concept is van begin tot einde multidisciplinair, waarbij iedereen die bij de revalidatie betrokken is consequent in dit concept meewerkt. De patiënt kan snel gemobiliseerd worden, wat een korte hospitalisatie mogelijk maakt. Na ontslag uit het ziekenhuis heeft de patiënt de mogelijkheid om ambulant de multidisciplinaire therapie verder te volgen, individueel begeleid door de kinesist en ergotherapeut. ■

Het artsenteam van de dienst revalidatie van AZ Alma CAMPUS SIJSELE

CAMPUS EEKLO

Dr. Stefaan Poriau Reumatoloog Revalidatiearts Diensthoofd revalidatiecentrum AZ Alma 050-72.80.24

Dr. Mieke Van Vlaenderen Fysische geneeskunde en Revalidatie Revalidatiearts 09-376.05.64

Prof. Dr. Filip De Keyser Reumatoloog Klinische immunologie 050-72.80.42

CAMPUS SIJSELE & CAMPUS EEKLO Dr. Philippe Carron Reumatoloog Sportarts 050-72.80.44

Dr. Els Luypaert Fysische geneeskunde en Revalidatie Sportarts 09-376.05.67

Dr. Isabelle Vanneuville Fysische geneeskunde en Revalidatie Revalidatiearts 050-72.85.22

Dr. Frerik Nelde Fysische geneeskunde en Revalidatie Revalidatiearts Sportarts Erkend sportkeuringsarts 050-72.83.92


www.azalma.be

17

Mensana

Mensana Mensana is door de Vlaamse overheid erkend als (top)sportkeuringscentrum. Het Medical Center for Sports and Related research (MCSBR) heeft 4 grote pijlers.

Sport

De entiteit “SPORT” van Mensana heeft als voornaamste doel het aanbieden van een sportevaluatiecentrum in al zijn facetten. Er wordt op een wetenschappelijk onderbouwde manier sportmedisch advies verleend aan iedereen die met sport te maken heeft. Dit impliceert dat zowel de sedentair, die sportactiviteiten wil starten, als de sportieve recreant evenals de topsporter bij ons terecht kan. Dit kan gebeuren op individuele basis maar evengoed in sportploegverband. Alle hierbij vermelde sportevaluaties worden afzonderlijk of gecombineerd aangeboden. Het spreekt voor zich dat alle diensten steeds plaatsvinden in nauw overleg met de verwijzende huisarts / sportarts / ploegarts. Sportgeneeskunde • Sporttraumatologie Hier kunnen de patiënten ofwel rechtstreeks ofwel op doorverwijzing terecht voor alle sportmedisch gerelateerde aandoeningen • Biomechanische analyse Veel sportletsels zijn te wijten aan biomechanisch onderliggende factoren. Opsporen van deze factoren betekent vaak een heel belangrijke stap in de behandeling van de sportletsels. Ook preventief hebben biomechanische analyses heel duidelijk hun meerwaarde. In het centrum kan men terecht voor dynamische stap- en loopanalyses maar ook voor bike-fitting. Er wordt tevens nagegaan of de sportklachten kunnen worden gerelateerd aan die slechte zitpositie. Inspanningsfysiologie Wil men nagaan wat de huidige conditionele toestand is van het individu dan is een inspanningstest de meest uitgelezen manier om dit te doen. Het rust ecg – stress ecg – lactaatbepaling – VO2 max – snelheid of wattage zijn de meest belangrijke

18

parameters om na te gaan of het individu zijn/ haar sportactiviteiten medisch verantwoord kan uitvoeren. Deze testen gebeuren onder medisch toezicht. Testen worden uitgevoerd zowel in het labo (sportmedische parameters) en op het veld (meer trainingsgerelateerde parameters) Trainingsadvies Volgend op de resultaten van de labo- en/of veldtest wordt er een trainingsadvies opgesteld. Hierbij krijgen de personen hartfrequentie- en trainingszones die hen in staat moeten stellen om de sportdoelstellingen te halen. Men kan ook bij ons terecht voor langdurige begeleidingen. Sportvoeding en Mental coaching In functie van de medische noodzaak en op vraag van de klant kunnen we binnen het centrum ook advies betreffende sportvoeding en mental coaching aanbieden.

Bedrijf

Incentives In het kader van het gezondheidsmanagement binnen de bedrijven kan Mensana incentives uitwerken die tegemoet komen aan de vraag van het management om hun medewerkers aan te zetten tot gezonder leven. Incentives worden ook heel dikwijls aangeboden aan de beste klanten van de bedrijven zelf. Voorbeelden hiervan zijn het voorbereiden op het beklimmen van de Mont Ventoux – Alpe d’Huez - …. Ergonomie • Bedrijfsergonomie Een onevenwicht in de belasting (werk) en de belastbaarheid van het individu (functionele capaciteit van het individu) ligt heel dikwijls aan de basis van werkgerelateerde letsels. Hierdoor kampt het bedrijf met een hoge graad van absenteïsme. Musculoskeletale aandoeningen worden als belangrijkste oorzaak aangegeven. Door het toepassen van een eigen ontwikkelde methodologie die gebaseerd is op het bepalen van de functionele capaciteit van het individu en die te relateren aan de opgelegde belasting die eigen is aan het werk, kunnen we advies geven aan zowel het management als aan het individu zelf. Dit door enerzijds de belasting te verlagen en anderzijds door de functionele capaciteit te verhogen. Aanpassing op het niveau van de taak, omgeving en het klimaat zorgen er voor dat de belasting op het individu daalt. Vanuit Mensana leggen we ook een groot deel van de verantwoordelijkheid bij het individu zelf die over een veel te lage functionele capaciteit beschikt. Optrainen van de in kracht verminderde spiergroepen is hierbij een target op zich. Bedrijven kunnen ook een beroep op ons doen voor het geven van ergonomisch georiënteerde opleidingen. • Re-integratie van werknemers Veel werknemers die te kampen hadden met een werkgerelateerd letsel en terug op de arbeidsmarkt willen / moeten, worden vaak geconfronteerd met het feit dat ze de job van vroeger niet meer aankunnen. Mensana is in staat door het uitvoeren van een functionele capaciteitstest deze personen te heroriënteren. Aan de hand van gestandaardiseerde testen wordt het individu getest op zijn/

haar functionele capaciteit. Een vergelijk van die resultaten met een database van meer dan 14.000 jobprofielen stelt ons in staat om de heroriëntering en de re-integratie doeltreffender te maken. De systemen die hiervoor gebruikt worden zijn het ERGOS en de ERGOKIT toestellen.

Research

• Mensana heeft samenwerkingsovereenkomsten met verschillende universiteiten (VUB – Ugent – Rangsit university Bangkok) en verschillende hogescholen (KAHOG- HOWEST). Via diverse master verhandelingen en eindwerken zijn we nauw betrokken bij het wetenschappelijk onderzoek. • Met GE healthcare participeren we in het fundamenteel onderzoek naar het gebruik van de iDXA bij het bepalen van de cardiovasculaire risicofactoren. • Biomechanisch onderzoek met betrekking tot ergonomisch zitten, wordt door ons uitgevoerd op vraag van Giroflex (België – Zwitserland)

Trailer

Mensana beschikt over een uniek rijdend labo dat is uitgerust met een volledig inspanningslabo – een iDXA om de lichaamssamenstelling en de botdensiteit te bepalen – isokinetisch krachtanalysesysteem – ergometers om de basisconditie te bepalen. Met dit rijdend labo kunnen we ter plaatse heel wat sport–, conditie– en gezondheidsgerelateerde onderzoeken uitvoeren. Een greep uit de reeds gedane projecten: • UCI testing van de protour ploeg Lotto – Davitamon (in Benicasim Spanje) • Sportmedische testen bij brandweerlui. Hiervoor is er een nauwe samenwerking met diverse externe preventiediensten • Topsportfederaties: de Vlaamse Atletiek Liga – volleybal VDK – topsportschool voetbal Ook algemene informatiecampagnes gericht naar het grote publiek kunnen uitgewerkt worden. Zo hebben we reeds volgende campagnes gestuurd: • De week van het hart. (via de Belgisch Cardiologische liga) • Osteoporose (via de patiëntenvereniging) • Provincie West Vlaanderen wordt Fit Onder de vorm van een groot tentendorp (geplaatst op publieke plaatsen) krijgen de bezoekers wetenschappelijk onderbouwde informatie. Ook kan men steeds zelf gezondheidstesten (bloeddruk – conditie – lichaamsamenstelling - …) uitvoeren. Steeds betrekken we de plaatselijke huisartsenkring en de specialisten bij het project. Ook externe preventiediensten doen een beroep op onze diensten. Een groot project in dit kader zijn de sportmedische testen bij brandweerlui. ■

www.mensana.be T: 050 72 83 90 [email protected] [email protected]

Nieuws vanuit AZ Alma

Dubbele erkenning voor pijnbehandeling in AZ Alma dat in AZ Alma al heel lang bestaat en gecoördineerd wordt door dokter Jan Maeyaert, een autoriteit op vlak van pijntherapie in België. Aan het project zijn, naast een coördinator, ook een geneesheerpijnspecialist (dokter Annelies Leliaert), een geneesheer-revalidatiearts (dokter Mieke Van Vlaenderen), psychologen (Mercedes Wolters, Sabine Mulier en Karen Haers) en een pijnverpleegkundige (Martine Deloof) verbonden. De verpleegkundige coördinatie gebeurt door Cynthia Barremaecker, die zal instaan voor de intake van de patiënten, het organiseren van het multidisciplinair overleg, het opvolgen van het behandelpad en het opmaken van de multidisciplinaire verslagen. ‘Door de bio-psycho-sociale benadering leert een patiënt de pijn beter beheersen en komt de technische interventie als therapievorm niet meer op de eerste plaats’, aldus dr. Maeyaert. Bestaande vrije initiatieven op de dienst pijntherapie-revalidatie, zoals rond de opvang van CVS- en fibromyalgiepatiënten worden in dit project geïntegreerd. Samenwerking

met de diensten fysiotherapie, revalidatie en neuropsychiatrie, en op paramedisch niveau met kinesi- en ergotherapie, en met de sociale dienst en de gespecialiseerde pijnverpleegkundige worden georganiseerd. Tot op heden worden er 2 groepen patiënten behandeld door het multidisciplinair pijnteam: • patiënten met pijn die 3 maanden aanhoudt • patiënten met pijnsyndromen die uitgesloten zijn in de overeenkomst van het R.I.Z.I.V. met de referentiecentra voor chronische pijn. Belangrijk: bij iedere patiënt die in het programma wordt opgenomen, wordt de huisarts verwittigd. Anderzijds: wanneer de huisarts of geneesheer-specialist een patiënt heeft die in aanmerking kan komen voor een multidisciplinaire aanpak van de pijnproblematiek, dan kan contact opgenomen worden met verpleegkundig coördinator Cynthia Barremaecker: [email protected] of met het secretariaat pijntherapie: 09-376.04.56 (fax: 09-376.04.57). ■

Nieuwe camera voor scintigrafie campus sijsele

Nieuwe website voor radiologie AZ Alma

Benoeming dokter Danny Meire

In campus sijsele werd op de dienst scintigrafie (nucleaire geneeskunde) een tweekops gammacamera geïnstalleerd. Voorheen stond er een eenkops camera, die dateerde nog van 1997. Sinds 6 april is de nieuwe camera actief en die heeft nogal wat voordelen. Het voornaamste is een kortere scantijd, wat het voor de patiënt wat comfortabeler maakt. Voorts zorgt de betere beeldresolutie voor een fijnere diagnostiek en een verruiming van het indicatiegebied. Afspraken elke werkdag op 050-72.80.66. ■

De afdeling radiologie van AZ Alma bouwde een eigen, bijzonder gedetailleerde en goed gestoffeerde website: www.almaradiologie.be. De site bevat een ruim, algemeen gedeelte dat voor iedereen, dus zeker voor de patiënten, toegankelijk is. Daarnaast is er ook een deel voor de verwijzende artsen. U kunt daarop inloggen met een paswoord: almarx. Op dit deel treft u dan informatie aan die niet voor de patiënt bestemd is. ■

Dienst informatica AZ Alma levert ICT-support aan huisartsen

opnemen met de dienst informatica van het ziekenhuis. Om de communicatie tijdens de probleembehandeling te vergemakkelijken, heeft het ziekenhuis een softwarepakket aangekocht om het bureaublad van uw PC tijdelijk en op een veilige manier van op afstand over te nemen. Zo wordt de helpdeskmedewerker in staat gesteld de probleemmeldingen op uw PC te zien. Uiteraard dient er minimaal een internetconnectie te zijn hiervoor. De link naar dit softwareprogramma is terug te vinden in het luik ‘Professionals’, onder het item ‘Support ICT’.

AZ Alma kreeg van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu, de erkenning voor twee pilootprojecten rond de behandeling van pijn. 1) de algologische functie De algologische functie is een interne liaison functie die de zorgverstrekkers sensibiliseert, patiënten opvolgt en het pijnbeleid enerzijds uitstippelt en anderzijds implementeert en zorgt voor de borging. Het betreft een functie die transversaal doorheen AZ Alma instaat voor het pijnbeleid. De doelgroep zijn patiënten met pijnproblemen voor zover deze via een algemeen beleid en een systematische aanpak kunnen worden behandeld. Pijnverpleegkundige Martine Deloof werd vrijgesteld om deze taak op zich te nemen. 2) multidisciplinair pijnteam Dit project wil patiënten met chronische pijn in een bio-psycho-sociaal model diagnosticeren en behandelen. Hiervoor zorgt een multidisciplinair pijnteam,

De dienst informatica van AZ Alma levert niet enkel support aan de eigen artsen en medewerkers van het ziekenhuis, maar ook aan huisartsen. Op de website van AZ Alma (www.azalma.be) vindt u onder het luik ‘Professionals’ in het snelmenu het item ‘Support ICT’ terug. Op deze pagina vindt u wat meer uitleg terug omtrent de dienstverlening van de dienst informatica. Wanneer u als huisarts of als arts/ medewerker van AZ Alma van op afstand aan het werk bent, en u ondervindt een probleem met een softwarepakket dat ter beschikking wordt gesteld door AZ Alma, dan kunt u tijdens de kantooruren contact

De mogelijkheid om uw bureaublad over te nemen kan uiteraard alleen na uw voorafgaandelijke toestemming. Nadat u de betrokken softwaretoepassing hebt

Dokter Danny Meire, hoofd medische beeldvorming van AZ Alma en hoofdredacteur van Almascoop, werd in april benoemd tot ‘Honorary Member of the Belgian Society of Radiology’. Dokter Meire ontving deze eretitel na een engagement van twintig jaar als managing editor van het Belgisch Tijdschrift voor Radiologie/Journal Belge de Radiologie. ■

opgestart, krijgt u een sessienummer en een paswoord te zien. Het sessienummer en het paswoord worden op dat moment gegenereerd en dient u mondeling door te geven aan de helpdeskmedewerker. De helpdeskmedewerker tikt deze gegevens in en op deze wijze ontstaat een tijdelijke beveiligde verbinding met uw bureaublad. Van zodra één van de partijen (hetzij de helpdeskmedewerker, hetzij de afstandswerker) de verbinding verbreekt, is deze verbinding ook definitief ten einde. Wanneer het bureaublad opnieuw overgenomen zou moeten worden, dan dient men opnieuw de toepassing op te starten en worden op dat moment een nieuw sessienummer en een nieuw tijdelijk paswoord aangemaakt. ■

19

Nieuws vanuit AZ Alma

Vorming en casuïstiek rond dementie erg in trek Geriater Hilde Baeyens, neurologe Chantal Drieghe en de huisartsenkring OMEHAK namen begin 2010 het initiatief om op regelmatige basis een vormingsmoment voor huisartsen over dementie te organiseren. Ook huisartsenkring wEMEHAK werkt hieraan intussen mee. Deze vormingsmomenten, zowel theoretisch als praktisch, vinden plaats elke tweede en vierde donderdag van de laatste maand van elk kwartaal. Concreet voor 2010 zijn er nog samenkomsten op 9 en 23 september en 9 en 23 december, telkens van 12 tot 14 uur in vergaderzaal 2.2 van AZ Alma, campus eeklo, Moeie 18. Door de grote interesse voor de eerste sessies (15 tot 25 huisartsen), wordt het theoretische gedeelte elke keer herhaald, maar gevolgd door een andere casuïstiek. De accreditering wordt voor elke bijeenkomst aangevraagd door OMEHAK. ‘Iedere huisarts heeft jaarlijks ongeveer vijf patiënten met nieuw ontwikkelende dementie’, zegt geriater Hilde Baeyens van AZ Alma. ‘En dat aantal zal de komende jaren alleen maar toenemen. De impact op de huisartsenpraktijk is niet te onderschatten: enerzijds is er de zorgvrager, waarvoor telkens opnieuw creatieve oplossingen noodzakelijk zijn; anderzijds

Bijdrage van de huisartsen Waarde Collegae, Op gedelegeerde vraag van de hoofdredacteur van Almascoop schrijf ik als voorzitter van Omehak enkele bedenkingen neer. Ik loop al een geruime tijd mee als huisarts. Vermoedelijk is de herfst van mijn carrière bezig. Het voordeel is dat ik veel ervaringen heb en dat ik veel evoluties meemaakte. Toen ik eind de jaren zeventig van vorige eeuw als jonge huisarts met de voormalige Heilig Hartkliniek contact kreeg, waren er een tiental artsen werkzaam. Idem dito in het Elisabeth ziekenhuis in Sijsele-Damme. Ondertussen kwam de fusie en werken er meer dan honderd artsen in de nieuwe AZ Alma structuur. U zal begrijpen dat dit problemen kan geven. Waar elke huisarts vroeger elke specialist kende - persoonlijk maar ook zijn/haar professionele benadering in de aanpak van de verwezen

is er de mantelzorger, waar de frequentie van depressie en het aantal organische aandoeningen hoger zijn. Daarom is een snelle diagnose, gevolgd door adequaat opstarten van medicatie en ondervangen van begeleidende symptomen, voor alle partijen een goede zaak! Om de expertise rond dementie door de huisartsen te verhogen, nemen we dit initiatief.’ De opleiding is heel praktisch gericht: geïnteresseerde huisartsen mogen casuïstiek aanbrengen, die dan in groep kan worden besproken, zodat dit concreet voor die huisarts tot een werkwijze kan resulteren. ‘We verwachten van deze huisartsen dat zij dan later dan als referentiehuisarts dementie zouden fungeren voor hun collega’s. Zo is er gelegenheid om eerst overleg te plegen binnen de eerste lijn, vooraleer advies wordt gevraagd aan tweede lijn. Ik ben overtuigd dat dit de kwaliteit van zorgverlening voor de persoon in een dementeringsproces alleen ten goede kan komen’, aldus nog dr. Chantal Drieghe. Inschrijven en desgewenst broodjes bestellen kan bij mevr. Petra Vandamme, adjunctzorgcoördinator ([email protected]), uiterlijk op dinsdag voor elke bijeenkomst. Voor meer informatie over de vorming:

patiënt - is dit nu niet meer zo. De huidige aanpak in de spoedopname als voorbeeld: is de patiënt verwezen of komt hij op eigen verzoek? De spoedarts is dikwijls niet gekend door de huisarts. De informatieuitwisseling is soms pover, gebrekkig of gebeurt helemaal niet. Maar er wordt aan gewerkt. Gelukkig! Veel diensten zowel in Eeklo of Sijsele gebruiken optimaal de elektronische rapportering via Mediring of Medibridge. Maar ik vind het jammer dat de protocollen van de beide campussen verschillend zijn. U moet geen geleerde zijn om de voordelen van een gestandaardiseerde rapportering te zien. • Vooreerst voor de ontvangende huisarts. Hij/zij krijgt zijn post op een gelijkaardige manier elektronisch toegestuurd. De huisarts weet dan hoe het ziekenhuis communiceert – zijn elektronisch dossier wordt uniform aangevuld. Dit neemt niet weg dat bij een acute problematiek of dringend voorval de telefoon het communicatiemiddel bij uitstek is. Het strekt tot aanbeveling om dit communicatiemiddel gepast te gebruiken. • Ten tweede gaan ook de verschillende specialisten profijt halen uit deze gestandaardiseerde rapportering. De huisarts zal geneigd zijn meer verschillende diensten in het

dr. Hilde Baeyens, geriater ([email protected]) of dr. Chantal Drieghe, neuroloog ([email protected]). ■

AZ Alma bereidt Elektronisch Patiëntendossier voor Momenteel wordt in AZ Alma hard gewerkt aan de voorbereiding voor de implementatie van het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) op beide campussen. Zo’n EPD is een geïntegreerd systeem waarop kan ingelogd worden en waarop alle relevante informatie over de patiënt gecentraliseerd is. Een speciaal daartoe opgerichte stuurgroep distilleerde uit een zeer uitgebreide interviewronde een masterplan. Dit masterplan dient als referentiekader voor het opstellen van het EPD-lastenboek. Vanaf september wordt in verschillende werkgroepen dit lastenboek verder uitgewerkt. Daarin zullen alle functionaliteiten die gewenst zijn voor het EPD van AZ Alma opgenomen staan. Uit de respons van de leveranciers zal uiteindelijk een keuze moeten worden gemaakt. Het is de doelstelling om in het eerste kwartaal van 2011 een keuze te hebben. Uiteraard zullen ook de huisartsen daar belang bij hebben, zij worden hierover tijdig geïnformeerd. ■

fusieziekenhuis te consulteren. Ik weet dat de dossiers intern in het ziekenhuis door de huisarts te consulteren zijn. Doch verschillende paswoorden en wisselende paswoorden maken dit tijdrovend en niet gebruiksvriendelijk. Kan een elektronische identiteitskaart geen oplossing bieden? Iets anders: enkele weken geleden heb ik in campus eeklo het symposium van de ‘Vernieuwing in de revalidatie’ gevolgd. Proficiat voor de realisatie en de aangeboden diensten! Verschillende patiënten loofden de aanpak van AZ Alma op deze moeilijke discipline. Tenslotte dank ik de directie voor de gastvrije ontvangst die de huisarts in AZ Alma te beurt valt. Als u naar de veranderingen en het interieur van het ziekenhuis kijkt, zijn we op goede weg. ■ Hoogachtend Dr. Eddy Deveneyns Kloosterstraat 20 9988 watervliet

scoop Het revalidatiecentrum az alma stelt zich voor. jaargang 1 - nummer 2 Zomereditie 2010

Recommend Documents