WIE ZIJN WIJ? De NVVK is dé vereniging voor publieke en private schuldhulpverlenende organisaties en sociale kredietverstrekkers in Nederland.
WAT DOEN WIJ? De leden van de NVVK voorzien in de Het bestuur van de NVVK.
behoefte aan financiële en maatschappelijk
V.l.n.r.
verantwoorde dienstverlening gericht op
Voorste rij van links naar rechts: Anne-Mieke de Peuter
het voorkomen en duurzaam oplossen van
(PLANgroep), Ger Jaarsma (voorzitter NVVK,
financiële problemen. De NVVK ondersteunt JAARVERSLAG 2008 - SCHULDHULPVERLENING NIEUWE STIJL
GKB Friesland) en Jan Tingen (GKB Drenthe) Achterste rij van links naar rechts: Rik Bovenberg (Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland), Cor Struijk (BPBI/CAV), Michel Versteeg (Dienst Werk, Zorg en Inkomen gemeente Eindhoven) en Dick de Vries (Stadsbank Apeldoorn) Niet op de foto: Aant de Jong (secretaris NVVK, Stadsbank Oost Nederland) en Raimond Horrichs (penningmeester NVVK, Kredietbank Limburg)
de leden in het realiseren van hun doelstellingen.
HOE DOEN WIJ DAT? De NVVK doet dit door: • actuele kennis en informatie over het vakgebied te verschaffen aan haar leden; • nieuwe ontwikkelingen te signaleren en daar zo nodig op te reageren; • de belangen van de leden te behartigen in het contact met politici en beleidsmakers;
JAARVERSLAG 2008
VAN ZELFREGULERING NAAR CERTIFICERING
Verenigingsbureau Postadres Het Verenigingsbureau van de NVVK.
• aanspreekpunt te zijn voor leden, mensen met schulden, schuldeisers, maatschappelijke organisaties en andere mensen met vragen.
WAAROM DOEN WIJ DAT? Door mensen te helpen hun financiële
Bezoekadres
situatie weer op orde te krijgen en hen te
Postbus 12610
Westeinde 40
leren financieel zelfstandig te zijn, wordt
2500 DK Den Haag
2512 HE Den Haag
armoede bestreden en hebben mensen meer
Met de klok mee, beginnend links: Wilfrank Driesprong
mogelijkheden om actief deel te nemen aan
(juridisch beleidsmedewerker), Cécile Huisman
T 070 - 384 72 50
(beleidsmederker), Harry Wetzels (directeur NVVK,
F 070 - 384 72 51
tot 01-09-2008) en Anja Gosman-Nolen (officemanager).
E
[email protected]
Niet op de foto: Freeke Sijtsma (directeur NVVK ad interim,
I www.nvvk.eu
vanaf 01-09-2008)
een goede samenwerking met maatschappelijke organisaties en schuldeisers;
SCHULDHULPVERLENING NIEUWE STIJL NVVK
• het tot stand brengen en onderhouden van
het sociale en maatschappelijke leven.
Colofon Uitgave © 2009, NVVK Tekst Verenigingsbureau NVVK Redactionele bijdragen Ger Jaarsma, Voorzitter NVVK Productie Jan Griffioen, De Hoofdzaak voor Communicatie Vormgeving Karin Vermeer en Rolf Resink, hetismooiwerk
Fotografie Tjitske Sluis Bram Visser fotografie Speciale dank aan Mariëlle Fleuren, NVVK projectleider Schuldhulpverlening nieuwe stijl Henriëtte Tap, projectleider implementatie Schuldhulpverlening nieuwe stijl Groningse Kredietbank Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
JAARVERSLAG 2008
SCHULDHULPVERLENING NIEUWE STIJL VAN ZELFREGULERING NAAR CERTIFICERING
JAARVERSLAG 2008
SCHULDHULPVERLENING NIEUWE STIJL VAN ZELFREGULERING NAAR CERTIFICERING
INHOUDSOPGAVE WOORD VOORAF
7
KERNCIJFERS SCHULDHULPVERLENING
9
VERBETEREN KWALITEIT MINNELIJKE SCHULDHULPVERLENING
16
INTERVIEW MARIËLLE FLEUREN, PROJECTLEIDER NVVK SCHULDHULPVERLENING NIEUWE STIJL
24
SCHULDENPROBLEMATIEK IN DE POLITIEK
27
INTERVIEW HENRIËTTE TAP, PROJECTLEIDER IMPLEMENTATIE SCHULDHULPVERLENING NIEUWE STIJL VOOR DE GRONINGSE KREDIETBANK
32
BLIK OP DE TOEKOMST
36
BIJLAGE I Organisatie
38
BIJLAGE II Bestuur, Verenigingsbureau, commissies en werkgroepen en hun werkzaamheden
40
BIJLAGE III Vertegenwoordigingen namens de NVVK
50
BIJLAGE IV Ledenbestand
52
BIJLAGE V Overzicht persberichten 2008
jaarverslag nvvk - 5
58
WOORD VOORAF De afgelopen vijftien jaar heeft de schuldhulpverlening voornamelijk één doelgroep geholpen: mensen met een laag inkomen, die graag meededen met de consumptiemaatschappij en meer consumeerden dan ze konden betalen. Het geld om deze koopdrang te bevredigen konden ze gemakkelijk lenen bij banken en financieringsmaatschappijen. De consumptiemaatschappij is met een ruk tot stilstand gekomen in 2008. Hoewel de sinterklaas- en kerstverkopen anders deden vermoeden neemt momenteel de lust om te kopen zienderogen af. En daarmee ook de maatschappelijke druk om mee te doen met het consumeren. Het adagium – “mijn buurman heeft een nieuwe tv, dus ik wil ook een nieuwe tv” – heeft zijn langste tijd gehad. Door de kredietcrisis zijn financiële instellingen voorzichtiger geworden met het uitlenen van geld aan consumenten. Zeker de lage inkomensgroepen krijgen geen geld meer. De klantengroep van de afgelopen vijftien jaar zal dus hard kleiner gaan worden. Deze afname is vandaag nog niet zichtbaar. De schuldhulpverlening loopt één tot anderhalf jaar achter de economie aan. Maar er komt een nieuwe klantengroep aan vanaf eind 2009: de huidige middeninkomens die in 2009 hun baan gaan verliezen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verwacht een flinke groei van de werkloosheid. Onder de grote groep nieuwe werklozen zitten mensen die een inkomensdaling niet goed kunnen opvangen. Bijvoorbeeld het jonge stel dat drie jaar geleden middels een tophypotheek een huis heeft gekocht welke ze met twee inkomens maar net kunnen betalen. Als één van hen de baan verliest zijn de woonlasten niet meer te betalen en moet het huis verplicht verkocht worden. Maar de waarde van de huizen is met 20% gedaald, dus krijgen ze minder opbrengst uit de verkoop dan ze destijds betaald hebben. Ziehier het begin van problematische schulden. Aan de ene kant zal de huidige groep klanten – de lage inkomens –
jaarverslag nvvk - 7
dus sterk afnemen. Aan de andere kant zal de nieuwe groep klanten – middeninkomens met baanverlies – fors toenemen. Ik vermoed dat
KERNCIJFERS SCHULDHULPVERLENING
de toename van de nieuwe groep
Ieder jaar presenteert de NVVK de kerncijfers over schuldregelingen,
groter zal zijn dan de afname van
budgetbeheer en sociale kredietverlening. De NVVK werkt aan het
de “oude” groep. In de jaren 2005
verbeteren van de beschikbaarheid van kerncijfers. In 2007 is hiervoor
tot en met 2008 was de landelijke
het meerjarenproject NVVK Digitaal van start gegaan. In hoofdstuk 3
instroom van nieuwe aanvragen
kunt u meer lezen over de resultaten van dit project in 2008.
schuldhulpverlening gemiddeld
KERNCIJFERS SCHULDREGELING
45.000 per jaar. Ik denk dat we in 2009 groeien naar een instroom van
Bij een schuldregeling bemiddelt de schuldhulpverlenende instantie
50.000 tot 55.000 aanvragen.
tussen de schuldenaar en zijn schuldeisers om een minnelijke regeling
Deze groei vraagt om een
van de totale schuldenlast te bewerkstelligen. De schuldenaar komt in
proactieve benadering van finan-
aanmerking voor een minnelijke schuldregeling als hij in een proble-
ciële problemen, waarbij de nadruk
matische schuldsituatie verkeert. Hiervan is sprake als redelijkerwijs
meer komt te liggen op preventie
is te voorzien dat de schuldenaar niet zal kunnen voortgaan met het
van schulden in plaats van het
betalen van zijn schulden of als hij heeft opgehouden te betalen.
oplossen van schulden. Preventie Ger Jaarsma, voorzitter NVVK
werkt het beste wanneer het
In de onderstaande tabel zijn de cijfers van de schuldregelingen over
laagdrempelig en voor iedereen
de jaren 2006 tot en met 2008 opgenomen. Deze cijfers zijn gebaseerd
beschikbaar is. Dit is te bereiken door de inrichting van een financieel
op de gegevens die door de leden van de NVVK worden aangeleverd.
loket. Bij een financieel loket kunnen mensen terecht voor alle vragen 2008
2007
2006
rondom hun budget, inkomsten, uitgaven, schulden, het invullen van
formulieren of het aanvragen van voorzieningen en/of vergoedingen.
Aanvragen Schuldregeling
Het succes van een financieel loket valt of staat met de toegankelijkheid
Niet geaccepteerde aanvragen
van het loket. Een goede plek is op het Werkplein. De mensen die
Trajecten schuldregeling (start Fase 2)
het Werkplein bezoeken, zijn of op zoek naar werk of hebben juist
Voorraad Fase 1 in behandeling
hun werk verloren en moeten een uitkering aanvragen. Deze mensen
(gemiddeld 2 mnd.)
hebben allemaal te maken met een onzekere financiële situatie. Door
Trajecten Schuldregeling
het financieel loket ook in het Werkplein onder te brengen is het voor
(start 120 dagen)
28.848 30.400 26.680
deze mensen een kleine moeite om dan ook gelijk bij het financieel
Resultaten (einde 120 dagen)
27.502 29.184 23.748
loket langs te gaan.
Advies, herfinanciering, betalingsregeling
9.455
1.561
512
Door in 2009 te beginnen met het inrichten van een financieel loket,
Schuldregeling loopt door
2.794
6.992
6.137
kan de verwachte golf mensen met een inkomensdaling vroegtijdig
Saneringskrediet
2.298
3.344
2.134
opgevangen worden. En met gericht budgetadvies weer op de juiste
Intrekken aanvraag door klant
476
912
800
(financiële) weg worden geholpen. Dit zal er hopelijk toe leiden
Doorgeleiding met Wsnp-verklaring
8.599
12.464
8.539
dat deze mensen niet in een problematische schuldsituatie
Afwijzing zonder Wsnp-verklaring
1.760
2.432
2.935
terechtkomen.
Overige afwijzingen
2.120
3.040
3.203
Voorraad trajecten in behandeling
1.346
1.216
2.932
44.100 47.500 46.000 7.902
9.183
11.653
28.848
30.400
26.680
7.350
7.917
7.667
Ger Jaarsma, voorzitter NVVK
8 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 9
In 2008 is het aantal aanvragen voor een schuldregeling voor het
Het uitvalpercentage is in 2008 verder gedaald van 52% in 2004
eerst gedaald. Na een stijging in de afgelopen vier jaar van 39.000
naar 27% in 2008. In 2007 was dit nog 31%. Ook hier is een relatie te
aanvragen in 2004 naar 47.500 in 2007 is het aantal aanvragen in 2008
leggen met de invoering van Schuldhulpverlening nieuwe stijl. Door
op 44.100 uitgekomen. Het betreft een lichte daling die gelet op de
niet langer in processen te denken, maar de klant en zijn probleem
eind 2008 ontstane kredietcrisis naar verwachting in 2009 niet zal
centraal te stellen, ontwikkelen onze leden een scherper oog voor
doorzetten.
de daadwerkelijke problemen van de klant en vinden zij steeds vaker een oplossing van het probleem, waardoor de schuldregeling alsnog
Opvallend is wel de daling van het aantal niet geaccepteerde
succesvol afgerond kan worden.
aanvragen van 9.183 in 2007 naar 7.902 in 2008. Uit deze cijfers blijkt dat Schuldhulpverlening nieuwe stijl – ondanks dat we nog in de
Uitvalpercentage
implementatiefase zitten - al effect heeft. De leden van de NVVK zijn
van de schuldregeling
actief bezig om de drempel in hun toegangspoort te verlagen.
60%
De insteek van Schuldhulpverlening nieuwe stijl om voor elke schuldenaar
50%
een passende oplossing voor zijn financiële probleem te vinden wordt
40%
pro-actief opgepakt. Een werkwijze die de voornaamste verklaring
30%
voor de hier gesignaleerde daling lijkt te zijn.
20% 10%
Het andere effect van de invoering van Schuldhulpverlening nieuwe
0
stijl is af te lezen uit het slagingspercentage van de schuldregeling.
‘08
‘07
‘06
‘05
Dit slagingspercentage is gestegen van 22% in 2007 naar 33% in 2008. De pro-actieve houding van de leden is ook te zien in de enorme stijging van het aantal adviezen, herfinancieringen en betalings-
Op 1 januari 2008 is de wijziging van de Wettelijke schuldsanering
regelingen. De oplossingsgerichte benadering van Schuldhulpverlening
natuurlijke personen (Wsnp) in werking getreden. Met de wijziging
nieuwe stijl geeft de leden de handvatten die ze nodig hebben om
zijn onder andere de dwangregeling, het moratorium en de voorlopige
te werken aan verbetering van de effectiviteit. Een benadering die
voorziening geïntroduceerd. In hoofdstuk 3 leest u hier meer over.
ruimte voor nog meer verbetering laat.
Door deze instrumenten wordt het minnelijke schuldregelingstraject versterkt. Eerder was al bekend dat het aantal nieuwe wettelijke schuldsaneringen in 2008 is gedaald. Deze cijfers worden bevestigd
35%
Slagingspercentage
30%
door de sterke daling van het aantal - door NVVK-leden afgegeven
van de schuldregeling
– Wsnp-verklaringen van 12.464 in 2007 naar 8.599 in 2008.
25% 20% 15%
14000
10%
Doorgeleiding met
12000
5%
Wsnp-verklaring
10000
0
‘08
‘07
‘06
‘05
8000 6000 4000 2000 0
10 - jaarverslag nvvk
‘08
‘07
‘06
‘05
jaarverslag nvvk - 11
DEMOGRAFISCHE GEGEVENS SCHULDREGELING
De gemiddelde schuld van mensen die een schuldregeling aanvragen
In 2008 is voor 28.848 mensen een schuldregeling gestart. De demogra-
is € 29.900,00. Een gemiddeld schuldenpakket heeft 15 schuldeisers.
fische gegevens van deze groep mensen verschilt nauwelijks ten
Door deze ontwikkeling wordt het werk van de schuldhulpverlener
opzichte van eerdere jaren. Er zitten iets meer mannen in een schuld-
moeilijker. Want de ervaring leert: hoe complexer de schuld, hoe
regeling dan vrouwen. De meerderheid van de mensen in een schuldre-
moeilijker het is een minnelijke regeling met alle schuldeisers af
geling is tussen de 25 en 45 jaar oud. De meeste mensen zijn alleen-
te sluiten. Schuldhulpverlening nieuwe stijl levert onze leden de
staand en hebben geen kinderen. Het overgrote deel van de mensen
middelen die zij nodig hebben om adequate oplossingen te blijven
die bij NVVK-leden in een schuldregeling zitten, heeft de Nederlandse
vinden, ook al worden de problemen per saldo ingewikkelder.
nationaliteit. Ook in 2008 heeft een grote meerderheid een uitkering en een inkomen lager dan modaal. Het Centraal Planbureau heeft het bruto modaal inkomen vastgesteld op € 30.975,00 per jaar. Dat is een bruto inkomen van € 2.581,00 per maand.
KERNCIJFERS BUDGETBEHEER Budgetbeheer omvat het beheren van het inkomen van een klant en het verrichten van in het budgetplan afgesproken betalingen en reser-
2008
2007
2006
Geslacht
veringen. De klant ontvangt per week of per maand huishoudgeld. Budgetbeheer is een belangrijk instrument bij het oplossen van
Man
57%
57%
57%
problematische schuldsituaties (curatief budgetbeheer). Via het
Vrouw
43%
43%
43%
budgetbeheer kan ten behoeve van de schuldregeling een balans
Leeftijd
Jonger dan 25
9%
7%
5%
25 – 45 jaar
57%
55%
55%
geling heeft ook een opvoedend karakter. De schuldenaar leert op
45 – 65 jaar
31%
34%
35%
verantwoorde wijze met zijn financiële middelen om te gaan en ook
Ouder dan 65
3%
4%
5%
financieel verantwoorde keuzes te maken. Budgetbeheer wordt ook
Burgerlijke staat Alleenstaand
60%
59%
61%
budgetbeheer). Dit wordt gedaan om te voorkomen dat iemand in een
Gehuwd/Samenwonend
20%
26%
25%
problematische schuldsituatie terecht komt omdat hij niet in staat is
Gescheiden
20%
15%
14%
om zijn eigen financiën op een verantwoorde wijze te beheren.
Nationaliteit
Nederlandse
82%
82%
87%
In 2007 waren er 44.000 budgetbeheerrekeningen. In 2008 is het
Overige
18%
18%
13%
aantal budgetbeheerrekeningen bij NVVK-leden gestegen naar 51.000.
Gezin
Wel kinderen
22%
22%
26%
beeld van voorgaande jaren, maar de stijging is ook een verdere
Geen kinderen
78%
78%
74%
indicatie van de invoering van Schuldhulpverlening nieuwe stijl. De
Soort Inkomen
Werk
18%
18%
20%
van Schuldhulpverlening nieuwe stijl, dat ingezet wordt opdat er
Uitkering
82%
82%
80%
meer schuldregelingen met succes afgesloten worden. Schuldeisers
Inkomen
Lager dan modaal
84%
84%
88%
bestaat dat de betaling daardwerkelijk volgens de gemaakte afspraak
Modaal – 1,5 keer modaal 14%
14%
9%
gedaan wordt. De toename van het aantal budgetbeheerrekeningen is
1,5 – 2 keer modaal
2%
2%
2%
derhalve stevig gekoppeld aan de toename van het aantal succesvol
2 – 3 keer modaal
0%
0%
1%
tot stand gebrachte schuldregelingen.
Hoger dan 3 keer modaal
0%
0%
0%
worden aangebracht in de inkomsten en de uitgaven, zodat er financiële rust ontstaat. Curatief budgetbeheer gedurende een schuldre-
ingezet bij het voorkomen van problematische schulden (preventief
Uit de onderstaande tabel blijkt dat deze stijging past binnen het
budgetbeheerrekening is een cruciaal instrument in de stabilisatiefase
zijn eerder geneigd mee te werken aan een regeling als er zekerheid
12 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 13
Aantal budgetbeheer-
De daling van verstrekte kredieten baart de NVVK zorgen. Het is een
rekeningen
indicatie dat sociaal bankieren te weinig als oplossing voor financiële
60.000
problemen wordt gezien. Hoewel de NVVK het standpunt voorstaat
50.000
dat sparen beter is dan lenen, zal de NVVK in 2009 blijven werken om
40.000
de mogelijkheden van sociaal bankieren verder voor het voetlicht te
30.000
brengen.
20.000 10.000 0
‘08
‘07
‘06
‘05
KERNCIJFERS SOCIALE KREDIETVERLENING Sociale kredietverlening is het verstrekken van een krediet aan mensen met een inkomen tot 130% van het bruto minimumloon of met een beschadigd kredietverleden. Deze kredieten worden zonder winstoogmerk aangeboden door gemeentelijke kredietbanken. Het doel van sociale kredietverlening is het leveren van een bijdrage aan een verbetering van de maatschappelijke positie van de kredietnemer. In 2008 hebben gemeentelijke kredietbanken voor netto 40 miljoen euro aan kredieten verstrekt. Dit is een daling ten opzichte van 2007. Toen lag de omvang van de verstrekte kredieten op 73 miljoen euro. Het uitstaande saldo van kredietbanken bedroeg op 31 december 2008 93 miljoen euro. In dit opzicht is er een daling ten opzichte van 2007. Op 31 december 2007 bedroeg het uitstaande saldo 96 miljoen euro. Zoals uit de onderstaande tabel blijkt is er al enige jaren een trend waarbij het uitstaande saldo elk jaar daalt. In 2008 zet deze trend zich voort.
Netto verstrekte kredieten in miljoenen euro’s Uitstaand saldo op 31 december in miljoenen euro’s 200 150 100 50 0
‘08
‘07
‘06
‘05
Deze cijfers zijn afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
14 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 15
VERBETEREN KWALITEIT MINNELIJKE SCHULDHULPVERLENING
NIEUWE WERKWIJZE OP HOOFDLIJNEN Als iemand zich meldt bij schuldhulpverlening, wordt er eerst een uitgebreide integrale intake gedaan waarbij niet alleen de financiële maar ook de psychosociale aspecten aan de orde komen. Aan de hand van een probleemanalyse wordt samen met de klant een plan gemaakt waarmee de problemen kunnen worden opgelost. Bij het vinden van een oplossing kunnen de diensten uit het navolgende schema worden ingezet maar is er ook ruimte voor oplossingen die de schuldenaar zelf aandraagt. Bij de ene persoon is een aantal coachingsgesprekken voldoende om de financiën weer op de rit te krijgen. Bij andere
De NVVK werkt continu aan het verbeteren en borgen van de kwaliteit
mensen zijn de financiële problemen ernstiger en is de dienstverlening
van minnelijke schuldhulpverlening. Dit doen wij samen met onze
ook intensiever.
partners zoals schuldeisers en maatschappelijke organisaties. In dit hoofdstuk kunt u lezen wat we in 2008 hebben bereikt op het
In Schuldhulpverlening nieuwe stijl zijn de verschillende vormen van
gebied van Schuldhulpverlening nieuwe stijl, NVVK Digitaal, Sociaal
dienstverlening met elkaar in verband gebracht. Eerder waren het
Bankieren, convenanten en de wettelijke schuldsaneringsregeling.
meer op zichzelf staande diensten. Het meest optimale aanbod van schuldhulpverlening wordt dan ook bereikt als alle diensten uit het
SCHULDHULPVERLENING NIEUWE STIJL
navolgende schema kunnen worden ingezet. In Schuldhulpverlening
In 2008 zijn de leden van de NVVK gestart met de implementatie van
nieuwe stijl is het stabilisatietraject geïntroduceerd. Het stabilisatie-
Schuldhulpverlening nieuwe stijl. Aanleiding voor een vernieuwde
traject heeft tot doel financiële rust te creëren. Dat kan door het
werkwijze was het lage slagingspercentage van schuldregelingen in
overnemen van de betaling van de (primaire) vaste lasten via budget-
2004 en 2005. Hier diende verbetering in te komen. Voorheen was
beheer of het beschermingsbewind. Ook is het mogelijk dat de
schuldhulpverlening te zeer gericht op het proces en het aanbod.
schuldenaar ondersteuning krijgt in de vorm van bijvoorbeeld
In de vernieuwde werkwijze staat het financiële probleem van de
budgetcoaching en begeleiding door maatschappelijk werk
klant centraal. De dienstverlening is er op gericht om zowel het
(flankerende hulp). Het uitgangspunt bij het oplossen van de schulden
financiële probleem als het onderliggende probleem op te lossen.
blijft de volledige afbetaling van alle schulden op eigen kracht of met
Creativiteit en maatwerk zijn daarbij de sleutelwoorden.
herfinanciering. Lukt dat niet dan kan een oplossing worden gevonden met behulp
De implementatietermijn loopt van 1 januari 2008 tot en met
van een saneringskrediet of een schuldregeling. De financiële rust als
31 december 2009 (2 jaar). Dat betekent dat alle NVVK-leden op
gevolg van het stabilisatietraject draagt bij aan de slagingskans van de
1 januari 2010 volgens de nieuwe werkwijze moeten werken.
schuldregeling.
Een NVVK-lid heeft de nieuwe werkwijze geïmplementeerd op het moment dat alle medewerkers weten hoe de nieuwe aanpak werkt
SCHULDHULPVERLENING NIEUWE STIJL EN CERTIFICERING
en die kennis ook in de praktijk kunnen toepassen.
In 2007 zijn, onder leiding van het Nederlandse Normalisatie Instituut (NEN), gesprekken gestart voor het opstellen van een certificeringsnorm
In het navolgende leest u hoe de nieuwe werkwijze op hoofdlijnen in
voor schuldhulpverlening. De gesprekken hebben in 2008 geleid tot
elkaar zit, hoe Schuldhulpverlening nieuwe stijl zich verhoudt tot de
vaststelling van de NEN norm 8048. Zowel organisaties als personen
certificering en hoe de NVVK haar leden ondersteunt bij deze verande-
kunnen zich op grond van deze norm voor schuldhulpverlening laten
ringen. Tot slot wordt stilgestaan bij de invoering van de aflostabel en
certificeren.
de looptijd van de schuldregeling.
16 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 17
• Uitgaan van de zelfredzaamheid van de schuldenaar
GELIJKHEIDSBEGINSEL
Informatie en advies
100 % aflossing
Schuldregeling
Herfinanciering
Saneringskrediet
Afgifte art. 285 FW verklaring (Wsnp) en/of nazorg
De schuldhulpverlening helpt de schuldenaar bij het oplossen van de schuldproblemen maar gaat daarbij ook uit van de zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid die de schuldenaar heeft.
PREVENTIE / VOORLICHTING
Schuldbemiddeling
ONDERSTEUNING VAN DE LEDEN Om de leden te ondersteunen bij de implementatie, is projectleider Mariëlle Fleuren aangesteld. Haar werkzaamheden bestaan onder aanmelding en intake
Budgetcoaching
vragen over Schuldhulpverlening nieuwe stijl en het uitwerken van de
Budgetbeheer
Flankerende hulp
nieuwe werkwijze in modules. Verderop in dit jaarverslag kunt u een
Beschermingsbewind
Betalingsregelingen
interview met Mariëlle Fleuren lezen.
Klant Crisisinterventie
COMMUNICATIE MET EISERS: PASSIEF!
andere uit het bezoeken van de leden, het beantwoorden van hun
Stabilisatietraject
COMMUNICATIE MET EISERS: ACTIEF!
In 2008 heeft de Algemene Ledenvergadering de modules Aanmelding en Intake, Communicatie met schuldeisers, Crisisinterventie, Informatie en Advies, Stabilisatie en Nazorg vastgesteld. In 2009 zal de Algemene Ledenvergadering besluiten over de modules Preventie, Herfinanciering, Schuldregeling, Gelijkberechtiging en het onderdeel
De Schuldhulpverlening nieuwe stijl is “certifcering plus”. In de
Beschermingsbewind uit de module Stabilisatietraject. De modules
werkwijze van Schuldhulpverlening nieuwe stijl is de NEN-norm
zullen straks samen het Handboek Schuldhulpverlening nieuwe stijl
schuldhulpverlening opgenomen. Dit betekent dat zodra de leden klaar
gaan vormen.
zijn met de implementatie van de nieuwe werkwijze, zij ook klaar zijn voor de certificering.
Om de leden, hun medewerkers en organisaties die regelmatig met NVVK-leden samenwerken op de hoogte te stellen van de ontwikke-
DE NVVK VERWACHT DAARBIJ VAN HAAR LEDEN DAT ZE:
lingen rond de Schuldhulpverlening nieuwe stijl, is de NVVK in 2008
• Laagdrempelige toegang bieden tot schuldhulpverlening
gestart met twee nieuwsbrieven. De ene nieuwsbrief is specifiek
De dienstverlening is gericht op mensen met een financieel probleem
en exclusief voor de leden van de NVVK. De andere nieuwsbrief is
en niet alleen op mensen met een problematische schuldsituatie.
bedoeld voor iedereen die regelmatig samenwerkt met NVVK-leden.
Dit betekent dat er meer mensen bij onze leden terecht kunnen. De leden richten zich dan ook op het voorkomen van een problematische
Ook op andere manieren probeert de NVVK de leden, hun
schuldsituatie.
medewerkers en betrokken organisaties te informeren. Eén van die
• Vraaggericht werken
manieren is het organiseren van studiedagen. In 2008 en 2009 worden
De essentie is dat het probleem dat tussen de schuldenaar en zijn
in totaal acht studiedagen georganiseerd die allemaal in het teken
schuldeisers is ontstaan, adequaat wordt opgelost. De weg naar die
staan van Schuldhulpverlening nieuwe stijl. Op elke studiedag staan
oplossing kan per situatie verschillen en ook andere hulpverlening dan
één of meerdere modules centraal. In 2008 kwamen onder andere de
schuldhulpverlening kan hierbij betrokken worden.
modules Aanmelding en Intake, Crisisinterventie, Stabilisatietraject
• Maatwerk leveren
en Communicatie met de schuldenaar aan de orde. De studiedagen
De weg naar de oplossing ligt niet van tevoren vast. Dat vraagt
zijn bedoeld voor de leden van de NVVK maar ook voor anderen die
deskundigheid, creativiteit en communicatieve vaardigheden van
beroepshalve betrokken zijn bij schuldproblemen. In 2009 zullen
schuldhulpverleners.
onder andere de modules Herfinanciering, Schuldregeling, Informatie en Advies en Preventie aan de orde komen.
18 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 19
NVVK AFLOSTABEL
aflossen van schulden. Voor deze schuldenaren wordt maatwerk
Sinds 1 januari 2008 maken de leden van de NVVK gebruik van de
geleverd. Het gaat hier om schuldenaren die de mogelijkheid hebben
aflostabel. Deze aflostabel is ingevoerd omdat het in de praktijk
om - gedurende de looptijd van de schuldregeling - hun inkomen te
geregeld voorkwam dat schuldenaren op basis van de “Vrij Te Laten
vergroten. De NVVK zal in 2009 verder werken aan concrete invulling
Bedrag-berekening” (ReCoFa-methode) geen afloscapaciteit hadden.
van deze afspraken.
In de aflostabel is per gezinssituatie aangegeven wat de minimale afloscapaciteit is. Daarbij is rekening gehouden met het feit dat de
NVVK DIGITAAL
schuldenaar in zijn levensonderhoud moet kunnen blijven voorzien.
In 2007 is het project NVVK Digitaal gestart. Dit project heeft
De minimale afloscapaciteit bedraagt 5% van de bijstandsnorm. De
allereerst tot doel de beschikbaarheid van gegevens over schuldhulp-
aflostabel wordt ingezet als de afloscapaciteit op basis van de ReCoFa-
verlening te verbeteren. NVVK-leden verzamelen gegevens over hun
methode lager is dan de afloscapaciteit op basis van de aflostabel.
dienstverlening en sturen die naar een centrale database.
Door de invoering van de aflostabel is er in elk schuldregelingsdossier
De NVVK-leden kunnen - op basis van de centrale database - gegevens
afloscapaciteit. Dit is ook terug te zien in de daling van het uitvalper-
krijgen over hun eigen resultaten. Het systeem biedt ook de
centage van de schuldregeling.
mogelijkheid om te benchmarken met vergelijkbare NVVK-organisaties of om inzicht te krijgen in de stad, wijk of regio gerelateerde
LOOPTIJD
problematiek. De NVVK-leden verzamelen niet alleen productgegevens
In het kader van certificering zijn afspraken gemaakt over de looptijd
waarmee inzicht kan worden verkregen in de prestaties van schuldhulp-
van een schuldregeling. De aanleiding voor die afspraken was de
verlening. Ook worden er klantgegevens verzameld. Dit wordt gedaan
onvrede bij schuldeisers over de automatische looptijd van 36
om onder andere overkreditering te kunnen voorkomen en het proces
maanden. De schuldeisers vonden dat hierdoor te makkelijk voorbij
van schuldregelen te kunnen versnellen. Deze klantgegevens zullen
werd gegaan aan de verantwoordelijkheid van de schuldenaar om de
gebruikt worden om het Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS) te
hele schuld terug te betalen. Die verantwoordelijkheid staat lijnrecht
vullen.
tegenover de gedachte dat 36 maanden aflossen op een schuld een sociaal maatschappelijk verantwoorde periode is om af te moeten
LIS is het resultaat van een breed gedragen maatschappelijk initiatief,
lossen. Om een werkbare samenwerking in stand te houden en zo
waar de ministeries van Financiën en Sociale Zaken en Werkgele-
het beider belang te dienen, heeft de NVVK in de NEN-commissie
genheid nauw bij betrokken zijn. De NVVK is één van de deelnemers
ingestemd met een aanpassing van de afspraken over de looptijd van
aan dit initiatief. LIS heeft een preventieve werking. Het zou moeten
de schuldregeling. In dat overleg is gepoogd zowel recht te doen aan
voorkomen dat mensen meer financiële verplichtingen aangaan dan
het belang van de schuldeiser, als dat van de schuldenaar. Dit was een
ze op dat moment aan kunnen. In LIS worden betalingsachterstanden
ontzettend moeilijke en gevoelige discussie, omdat de looptijd van 36
bij woningcorporaties, energieleveranciers en sociale diensten
maanden als ‘kroonjuweel’ van de schuldhulpverlening werd gezien.
geregistreerd. Betalingsachterstanden bij dergelijke partijen zijn een
Toch was het noodzakelijk deze looptijd ten dele los te laten. Een
belangrijk signaal voor de aanwezigheid, of het ontstaan van proble-
tegemoetkoming naar de schuldeisers was nodig om de slagkracht van
matische schulden. LIS kan daarmee een belangrijke bijdrage leveren
de minnelijke schuldregeling te vergroten.
aan het voorkomen van problematische schuldsituaties.
De afspraken in de NEN-certificering zijn verder vorm gegeven in Schuldhulpverlening nieuwe stijl. Afgesproken is dat in 75% van
In 2008 is vooruitgang geboekt op het terrein van digitalisering. Steeds
de dossiers er sprake moet zijn van een looptijd van 36 maanden.
meer leden leveren maandelijks hun gegevens aan de NVVK-database.
Het gaat dan om schuldenaren van wie de verwachting is dat zij
In 2009 zal verder worden gewerkt aan de aanlevering door NVVK-
hun inkomen in redelijkheid niet kunnen laten stijgen. In 25% van
leden, de uitbreiding van de registratie en aan de totstandkoming van
de dossiers wordt de looptijd van de schuldregeling opgerekt tot
LIS.
maximaal 60 maanden, waarbij de schuldenaar de laatste 24 maanden slechts de helft van zijn afloscapaciteit hoeft in te zetten voor het
20 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 21
SOCIAAL BANKIEREN
ONTWIKKELINGEN WSNP
De NVVK heeft in december 2008 meegewerkt aan een themabijlage
Op 1 januari 2008 is de wijziging van de Wettelijke schuldsanerings-
van de Telegraaf over schulden en verantwoord lenen. Ons standpunt
regeling natuurlijke personen (Wsnp) in werking getreden. Met de
is dat sparen beter is dan lenen. Toch kunnen we niet verhinderen dat
wijziging zijn het dwangakkoord, het moratorium en de voorlopige
mensen geld gaan lenen om hun dromen waar te maken. Als mensen
voorziening in de wet opgenomen. Het dwangakkoord geeft de schuld-
met een laag inkomen of een beschadigd kredietverleden toch geld
hulpverlener de ruimte om weigerachtige schuldeisers toch akkoord te
willen lenen, kunnen zij het beste terecht bij een kredietverstrekker
laten gaan met een minnelijke regeling. Door het moratorium kunnen
die sociale kredietverlening als leidraad hanteert. Dat geldt in ieder
woningbouwcorporaties, energiemaatschappijen en zorgverzekeraars
geval voor gemeentelijke kredietbanken. Deze kredietbanken hebben
gedwongen worden hun invorderingsmaatregelen een half jaar op te
geen winstoogmerk en zij geven klanten eerlijk advies of kredietver-
schorten, zodat de schuldhulpverlener de tijd krijgt om daadwerkelijk
strekking wel kan. Het doel van sociale kredietverlening is het leveren
de schulden te regelen.
van een bijdrage aan een verbetering van de maatschappelijke positie van de kredietnemer. De NVVK heeft in 2008 gewerkt aan het
NVVK-leden gebruiken de nieuwe wettelijke instrumenten regelmatig
verbeteren van de ondersteuning van leden op het gebied van sociale
en met succes. Dreiging van een dwangakkoord of moratorium is vaak
kredietverlening. Er wordt gewerkt aan een voorstel om de sociale
al genoeg voor schuldeisers om mee te werken aan een minnelijke
kredietverlening landelijk dekkend te krijgen, onder andere door
regeling. Daarmee gaat er van het dwangakkoord en het moratorium
onderzoek te doen naar een landelijk waarborgfonds.
een preventieve werking uit. In 2008 is de instroom in de Wsnp sterk gedaald. Daarmee bereikt de wetswijziging het beoogde doel; het
CONVENANTEN EN SAMENWERKING MET SCHULDEISERS Op 14 augustus 2008 heeft de NVVK een convenant gesloten met
minnelijke schuldregelingstraject wordt versterkt en het wettelijke traject houdt de functie van een stok achter de deur.
energieleverancier RWE. Dit is de vierde grote energieleverancier waar de NVVK een convenant mee sluit. In september 2008 heeft het kabinet aangekondigd dat het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en de Sociale Verzekeringsbank (SVB) binnenkort de wettelijke mogelijkheid krijgen om mee te werken aan het oplossen van schulden van cliënten. Dit doet het kabinet op verzoek van de NVVK. Op dit moment is het voor beide instellingen vrijwel onmogelijk om mee te werken aan het saneren van schulden van mensen die met een minnelijk schuldhulpverleningstraject starten. Schulden die zijn ontstaan als gevolg van frauduleus handelen zullen buiten de regeling vallen. Het voorstel past in het kabinetsbeleid om problematische schulden aan te pakken zodat deze geen belemmering meer vormen voor mensen om (weer) te gaan werken. In hoofdstuk 5 kunt u meer lezen over de aanpak van het kabinet.
22 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 23
WAT DOET DE NVVK
HOE VERLOOPT DE
PROJECTLEIDER SCHULD-
IMPLEMENTATIE BIJ DE LEDEN?
HULPVERLENING NIEUWE
Ik zie dat de leden zich goed
STIJL?
bewust zijn van de noodzaak
Ik ondersteun de leden bij de
om de vernieuwde werkwijze
implementatie van Schuldhulp-
te implementeren. Ze zijn ook
verlening nieuwe stijl in hun
positief over Schuldhulpverlening
organisatie. Dat doe ik naar
nieuwe stijl. Over het algemeen
aanleiding van de behoefte en
zijn de leden druk bezig met de
de vragen die bij de individuele
implementatie.
leden leven. Deze vragen zijn
‘Invoering van Schuldhulpverlening nieuwe stijl is makkelijker gezegd dan gedaan. Maar de ambitie is er!’
MARIËLLE FLEUREN, NVVK PROJECTLEIDER SCHULDHULPVERLENING NIEUWE STIJL
verschillend en daardoor zijn
WAAR LOPEN LEDEN TEGEN
mijn werkzaamheden divers.
AAN BIJ DE IMPLEMENTATIE?
Zo lees ik op verzoek mee met
Je ziet dat leden op verschil-
beleidsplannen. Andere leden
lende niveaus moeilijkheden
willen advies over de opzet van
tegenkomen. De uitdaging begint
hun administratieve processen.
bij het beleidsplan. Dit moet
Ik ben gesprekspartner voor
goed aansluiten bij de ambitie
leden die bezig zijn met de
van de gemeente, de Schuld-
opzet van de implementatie
hulpverlening nieuwe stijl en de
in hun organisatie. Samen met
politieke wensen die binnen een
het Verenigingsbureau maak ik
gemeente leven.
nieuwsbrieven voor de leden en
Op de werkvloer vraagt het
hun medewerkers. Ik beantwoord
vraaggericht werken de
per mail en telefoon concrete
nodige aanpassingen van de
vragen over de implementatie
medewerkers. Zij vinden het
van de vernieuwde werkwijze. Ik
lastig om de bestaande regels en
help bij de inhoudelijke organi-
kaders los te laten en vanuit de
satie van de studiedagen. En niet
vraag van de klant te werken.
onbelangrijk, het afgelopen jaar
Ik moet ook toegeven: het is
heb ik samen met de Begelei-
inderdaad makkelijker gezegd
dingscommissie de modules
dan gedaan. Maar deze omslag is
Schuldhulpverlening nieuwe stijl
echt noodzakelijk als we mensen
gemaakt. Deze modules zullen
met schulden beter willen
– na akkoord van de Algemene
helpen. De ambitie is er!
Ledenvergadering – samen het Handboek Schuldhulpverlening nieuwe stijl vormen.
INTERVIEW jaarverslag nvvk - 25
SCHULDENPROBLEMATIEK IN DE POLITIEK
Ook merk ik regelmatig dat de
WAT GA JE IN 2009 DOEN?
betalingsregeling niet altijd als
Ik ga de modules afmaken
een geschikt instrument wordt
zodat het handboek kan worden
gezien om afspraken te maken
gemaakt. Verder ga ik door
met de schuldeiser. Als de schul-
met het vraaggericht onder-
denaar en de schuldeiser akkoord
steunen van de leden. De leden
gaan dan is het een prima
hebben nog veel werk te doen.
oplossing voor schulden. Ook al
Daarnaast gaan we waarschijnlijk
duurt de betalingsregeling langer
een beleidsdag organiseren.
In 2008 was er weer veel politieke aandacht voor de schuldenproble-
dan 3 jaar.
Dan komen de beleidsmatige
matiek. Het kabinet presenteerde de uitkomsten van drie afzonder-
vragen van de implementatie
lijke onderzoeken op het gebied van schulden en financiële kennis.
WAAR STAAT DE SCHULDHULP-
aan de orde. En natuurlijk de
Het kabinet kwam met plannen voor de aanpak van wanbetalers
VERLENING OVER VIJF JAAR?
inhoudelijke organisatie van
zorgverzekering en kondigde aan maatregelen te nemen om incasso-
Ik hoop dat iedereen met finan-
de studiedagen. Ik hoop ook in
kosten aan banden te leggen. De NVVK draagt in constructief contact
ciële problemen geholpen zal
2009 prikkelende sprekers en
met politici en beleidsmakers haar steentje bij aan dit publieke debat.
worden en blij is met de hulp die
workshopleiders te vinden voor
men krijgt. We moeten mensen
onze studiedagen.
KABINETSPLANNEN
met schulden adequaat helpen
Eind 2007 heeft het kabinet haar plannen gepresenteerd om
zodat hun schulden worden
overkreditering te voorkomen en de schuldenproblematiek aan te
opgelost. Belangrijker nog is dat
pakken. Het kabinet wil onder andere de kredietwaardigheidstoets
we hen leren om goed met hun
aanscherpen, de Pandhuiswet 1910 actualiseren en de regels rond
financiën om te gaan zodat ze
kredietreclames aanpakken. In 2008 is daar nog een aantal plannen
zichzelf kunnen redden als het
bijgekomen zoals een wettelijke zorgplicht voor gemeenten om
even tegen zit. Dat zal alleen
schuldhulpverlening aan te bieden, de registratiegrens bij BKR
slagen, als we mensen met
verlagen en het maximaliseren van incassotarieven. De NVVK volgt
schulden in hun waarde laten.
deze ontwikkelingen op de voet en zal ook hier een actieve bijdrage proberen te leveren om de belangen van onze leden zo goed mogelijk te behartigen.
ONDERZOEK EFFECTIVITEIT GEMEENTELIJKE SCHULDHULPVERLENING Begin 2008 heeft het ministerie van SZW onderzoek gedaan naar de effectiviteit van gemeentelijke schuldhulpverlening. Uit het onderzoek kwam naar voren dat gemeentelijke schuldhulpverlening in ongeveer een kwart van de gevallen een oplossing biedt voor het financiële probleem. Vaak willen schuldeisers niet meewerken aan een oplossing of haken schuldenaren toch af. De onderzoekers geven aan dat de manier waarop gemeenten schuldhulpverlening organiseren een belangrijke factor is in het welslagen van het hulpverleningstraject. Het onderzoek had betrekking op het jaar 2007. De NVVK registreerde
26 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 27
over 2007 een slagingspercentage bij schuldregelingen van 22%.
signalering van problematische schulden.
Het slagingspercentage is volgens cijfers van de NVVK in 2008
De Monitor betalingsachterstanden zal naar verwachting jaarlijks
gestegen tot 33%. Dit zijn slechts de cijfers over de schuldregelingen.
herhaald worden.
Door Schuldhulpverlening nieuwe stijl kunnen mensen met schulden op verschillende manieren geholpen worden en is een schuldregeling niet de enige optie.
INCASSOKOSTEN Het Landelijk Overleg Sociaal Raadslieden (LOSR) heeft in november 2008 met succes aandacht gevraagd voor de hoge incassotarieven die
Naar aanleiding van de uitkomsten van het onderzoek heeft staatsse-
incassobureaus in rekening brengen bij mensen met schulden. In de
cretaris Aboutaleb aangekondigd dat hij met een wettelijke zorgplicht
praktijk blijkt dat mensen, als ze een rekening te laat betalen, al
komt voor gemeenten. Gemeenten worden daardoor verplicht om
snel met veel soorten kosten te maken krijgen, zoals incassokosten,
schuldhulpverlening aan te bieden aan inwonenden die hulp nodig
bezoekkosten, registratiekosten, leges en administratiekosten.
hebben. Hoe de wetgeving er uit gaat zien is nog niet bekend.
In reactie op het rapport heeft Minister Hirsch Ballin van Justitie in een Kamerdebat toegezegd dat hij hoge tarieven van incassobureaus
MONITOR BETALINGSACHTERSTANDEN
gaat aanpakken met een wettelijke regeling. De meerderheid van
Het ministerie van SZW heeft in 2008 voor de eerste keer onderzoek
de Tweede Kamer heeft hem verzocht een maximum te stellen aan
gedaan naar betalingsachterstanden van huishoudens in Nederland.
de kosten die bij schuldenaren in rekening mogen worden gebracht.
Daaruit kwam naar voren dat ruim 27% van de Nederlandse
De Minister gaat onderzoeken hoe hij de incassokosten het beste
huishoudens betalingsachterstanden heeft. Dat staat gelijk aan
kan reguleren. In 2009 zal hij de Tweede Kamer informeren over de
1,9 miljoen huishoudens. De achterstanden kunnen achterstallige
plannen.
rekeningen en roodstanden zijn maar ook betalingsregelingen en creditcardschulden. Hypotheken zijn niet meegerekend. De oorzaak
CENTIQ
van de betalingsachterstanden ligt niet alleen in het niet kunnen
CentiQ is een platform van partijen die te maken hebben met
betalen van de rekeningen. Ook het vergeten van de betaling of het
financiële beslissingen van de Nederlandse consument. Het ministerie
af en toe rood staan wordt in dit onderzoek als betalingsachtstand
van Financiën ondersteunt het platform. In 2008 heeft CentiQ
gezien.
onderzoek gedaan naar het financiële inzicht van Nederlanders. Daaruit kwam naar voren dat meer dan 5 miljoen Nederlanders
Uit het onderzoek kwam ook naar voren dat sommige groepen vaker
(41% van de bevolking) zich goed heeft voorbereid op een forse
betalingsachterstanden hebben dan anderen. Zo hebben mensen die
inkomensdaling of uitgaven als gevolg van echtscheiding, beëindiging
niet werken, alleenstaande ouders en allochtonen veel vaker schulden
van baan of langdurige ziekte. Opvallend is verder dat bijna 10%
dan gemiddeld. In mindere mate blijken ook jongeren, laagopgeleiden
(circa 1,2 miljoen personen) van de Nederlanders zegt aan het eind
en mensen met een inkomen onder de € 2.000,00 per maand meer
van de maand geen geld meer te hebben.
schulden te hebben. Overigens hebben mensen die een inkomen van € 1.000,00 of lager hebben net zo vaak betalingsachterstanden als
Uit een grootschalig CentiQ onderzoek onder jongeren tussen de 8 en
mensen die tussen de € 1.000,00 en € 2.000,00 te besteden hebben.
18 jaar over jongeren en geld kwam naar voren dat de voortekenen
Mensen boven de 65 hebben nauwelijks schulden.
van financieel problematisch gedrag bij jongeren al zichtbaar zijn bij 8-jarigen. Vanaf 12-jarige leeftijd hebben reclame en leeftijdgenoten
Dit onderzoek zegt nog niets over het aantal mensen met proble-
meer invloed dan ouders als het om geld (uitgeven) gaat. Eenderde
matische schulden of een risico daarop. Daarom wordt in 2009
van de jongeren vertoont risicovol gedrag; ze hebben schulden en
een verdiepend onderzoek gedaan naar het aantal mensen waarbij
spelen om geld. Tweederde van de jongeren vindt het moeilijk om
de betalingsachterstanden zijn uitgegroeid tot een problema-
met geld om te gaan. Ruim de helft van alle jongeren is van mening
tische schuldsituatie. Het ministerie verwacht dat het verdiepende
dat hun ouders hen de waarde van geld niet goed heeft bijgebracht.
onderzoek ook meer inzicht zal geven in de mogelijkheden voor tijdige
De opvoedingsstijl van ouders heeft grote invloed op het financiële
28 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 29
inzicht van jongeren. Vrijgevigheid van ouders blijkt averechts te
De NVVK stelt zich ten doel om haar netwerk in te schakelen om
werken.
amendementen in het huidige wetsvoorstel doorgevoerd te krijgen, opdat er een regeling komt die aansluit bij de uitvoeringspraktijk van
De komende jaren hebben de CentiQ-partners als doel het financiële
de schuldhulpverlening.
inzicht en de financiële vaardigheden van de consument te vergroten. Er wordt een aantal nieuwe hulpmiddelen ontwikkeld zoals een helpdesk voor risicogroepen en een risicometer voor schulden. Speciale aandacht zal er zijn voor jongeren middels ondersteuning van ouders bij de financiële opvoeding van hun kinderen. Het platform gaat verder, in samenwerking met (onder meer) werkgevers- en werknemersorganisaties, informatie en cursussen voor werknemers over pensioenopbouw en risicomanagement ontwikkelen. Over enkele jaren wordt gekeken of het financiële inzicht van consumenten is toegenomen.
AANPAK WANBETALERS ZORGVERZEKERINGEN In 2008 heeft minister Klink van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd over de aanpak van wanbetalers van zorgverzekeringspremies. De NVVK vindt ook dat het niet betalen van zorgverzekeringspremies moet worden aangepakt. Helaas sluit het wetsvoorstel niet goed aan op de praktijk van schuldhulpverlening. Bij mensen die langer dan zes maanden hun premie niet betaald hebben, wordt de bronheffing toegepast. Met dit bestuursrechtelijke instrument wordt bij de wanbetaler 130% van de standaardpremie geïnd. De verhoging van 30% geldt als bestuurlijke boete en dient om de betalingsachterstand in te lopen. Deze maatregel blijft in stand, totdat de verzekeringnemer al zijn uit de zorgverzekering voortvloeiende schulden heeft afgelost. Bij uitkeringsgerechtigden op het niveau van een minimuminkomen wordt 100% van de standaardpremie als bronheffing toegepast. De overige 30% van de bestuursrechtelijke premie wordt door het CVZ met reguliere incassomaatregelen geïnd, variërend van acceptgiro tot beslaglegging. In het wetsvoorstel is opgenomen dat de bronheffing wordt opgeheven als er een minnelijke schuldregeling tot stand is gekomen of een wettelijke schuldregeling wordt uitgesproken. Maar in de praktijk zal het opleggen van die bestuurlijke boete problemen geven bij het tot stand komen van een minnelijke of wettelijke schuldregeling, omdat het budget van de klant niet meer sluitend gemaakt kan worden.
30 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 31
ZIJN JULLIE IN GRONINGEN
en naar de klanten gaan kijken.
AL BEGONNEN MET DE
En dat is heel verfrissend! Een
IMPLEMENTATIE VAN DE
centraal thema in de gesprekken
SCHULDHULPVERLENING
met medewerkers is een
NIEUWE STIJL?
uitspraak van Tof Thissen, de
We zijn druk bezig. Op dit
voorzitter van Divosa; als jij zelf
moment kijken we hoe we
in de financiële problemen zou
Schuldhulpverlening nieuwe
zitten, zou je dan door jezelf
stijl in onze organisatie kunnen
geholpen willen worden? Zou je
implementeren. Aan de hand
je eigen klant willen zijn?
van de modules lopen we alle
Met die bril op kijken we naar
stappen van ons werkproces
onze klantcontacten. Dan kom je
langs en kijken we wat we
erachter dat veel dingen al goed
moeten veranderen. Op een
gaan maar dat het nog beter kan.
aantal punten gaat het al heel
‘We kijken met andere ogen naar de klant. Dat is verfrissend!’
HENRIËTTE TAP, PROJECTLEIDER IMPLEMENTATIE SCHULDHULPVERLENING NIEUWE STIJL BIJ DE GRONINGSE KREDIETBANK
goed. Een goed voorbeeld is de
MERKEN KLANTEN ER AL WAT
laagdrempeligheid. Wij hebben
VAN?
elke dag een open spreekuur en
Een aantal zaken zoals de
dat werkt erg goed. Toch kijken
aflostabel en het moratorium
we ook voor dit onderwerp of
zijn afgelopen jaar al in werking
we nog iets moeten aanscherpen
getreden. In de eerste opvang
of ontwikkelen. Als we naar het
– de frontoffice - wordt deels al
processchema Schuldhulpver-
volgens de nieuwe werkwijze
lening nieuwe stijl kijken dan is
gewerkt. Of de klant het zelf
nazorg en budgetcoaching nieuw
al merkt, kunnen we nog niet
voor ons. Dat gaan we nu ontwik-
echt zeggen omdat we de klant
kelen en uitvoeren. We hebben
daar nog niet naar gevraagd
de implementatie projectmatig
hebben. Als we wat verder zijn
opgezet en we betrekken de
in het proces dan gaan we ook
medewerkers bij het verande-
evalueren. Daar willen we ook
ringsproces. Per discipline laten
de klanten bij betrekken en hun
we medewerkers meedenken hoe
vragen of ze verschil zien.
we met maatwerk en creativiteit de dienstverlening en de commu-
WAAR LOPEN JULLIE TEGEN
nicatie met de klant kunnen
AAN?
verbeteren.
De moeilijkheid zit in de omslag van productgericht denken naar
INTERVIEW
WAT VINDEN MEDEWERKERS
klantgericht denken. Mensen
VAN DE VERNIEUWDE
werken al zo lang op een
WERKWIJZE?
bepaalde manier en dan is het
Wij merken dat medewerkers
wel eens lastig om die gedrags-
met andere ogen naar hun werk
verandering te realiseren. Maar
jaarverslag nvvk - 33
de medewerkers staan er zeker
praten over het probleem. Dat
voor open en er is draagvlak voor
gesprek was vaak de start van
de vernieuwde werkstijl onder de
een schuldhulpverleningstraject.
medewerkers.
De eerste resultaten zijn heel positief. Mensen schrikken eerst
HEBBEN JULLIE VOLDOENDE
even maar daarna zijn ze vooral
MIDDELEN VOOR DE
opgelucht dat ze hulp krijgen
IMPLEMENTATIE?
bij hun financiële problemen.
Per 1 januari 2009 krijgen we
Dit is een mooi voorbeeld van
structureel 1 miljoen euro per
succesvolle warme overdracht.
jaar. Daar zijn we erg blij mee!
Iets soortgelijks doen we met
Het geld kunnen we gebruiken
jongeren bij het Jongerenloket.
voor het realiseren van onze
Ook geven we budgetteringscur-
ambities, waaronder de imple-
sussen op locatie. Deze cursussen
mentatie van Schuldhulpverlening
zijn gericht op gedragsveran-
nieuwe stijl. In het College van
dering. In 2009 gaan we samen-
B&W en de gemeenteraad is
werken met de voedselbank.
er brede steun voor de Schuld-
Dit is een goede locatie om
hulpverlening nieuwe stijl en
laagdrempelig zulke cursussen
het realiseren van onze andere
aan te bieden. We werken ook
ambities.
samen met woningbouwcorporaties. Betalingsachterstanden
WAAR BEN JE ECHT TROTS OP?
worden in een vroeg stadium
Naast mijn werk als projectleider
gesignaleerd. Wij gaan dan op
Schuldhulpverlening nieuwe stijl
huisbezoek. Daarmee wordt
ben ik ook preventiemedewerker.
schuldhulpverlening laagdrem-
In Groningen hebben we een
pelig en zijn we er ook nog eens
aantal heel mooie preventiepro-
op tijd bij.
jecten die goed binnen Schuld-
De samenwerking met andere
hulpverlening nieuwe stijl passen.
disciplines is erg leuk en
Zo hebben we voor een deel van
leerzaam. Onze integrale aanpak
de klanten van de sociale dienst
gecombineerd met werken op
van Groningen mensen in een
locatie is een succes en daar zijn
reïntegratietraject gescreend
we trots op!
op financiële problemen. Uit die screening kwam naar voren dat een deel van de mensen financiële problemen had. Met die mensen maakten we, in aanwezigheid van hun re-integratieconsulent, een afspraak om te
34 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 35
BLIK OP DE TOEKOMST Door de wereldwijde kredietcrisis was 2008 een roerig jaar. Banken wilden elkaar geen geld meer lenen en ook mensen met een laag inkomen konden minder vaak terecht bij commerciële banken en financieringsmaatschappijen. De NVVK heeft dat gemerkt. In de tweede helft van 2008 is er een stijging te zien in het aantal mensen, dat bij ons aanklopte voor sociale kredietverlening. Mensen met een inkomen tot 130% van het bruto minimumloon of met een beschadigd kredietverleden kunnen bij NVVK-leden terecht voor een sociaal krediet. De lening wordt alleen verstrekt als het echt nodig is en het ook daadwerkelijk kan. Vanwege de ontwikkelingen in het afgelopen jaar, verwacht de NVVK dat haar doelgroep gaat veranderen. In voorgaande jaren konden mensen met een laag inkomen relatief makkelijk aan financiering komen. Dit stelde mensen in staat om – in ieder geval voor een bepaalde periode - volop mee te doen aan de consumptiemaatschappij. Velen kwamen echter alsnog in financiële problemen en klopten aan voor hulp. Deze groep mensen heeft moeite met het voeren van een stabiele financiële huishouding en het aanbrengen van balans tussen het realiseren van hun wensen en het daarvoor beschikbare inkomen. Daarnaast zal er een nieuwe doelgroep ontstaan. Dat is de huidige middenklasse. De middenklasse heeft in de afgelopen jaren veel geconsumeerd. Er zijn te dure huizen gekocht en te grote financieringen aangegaan. Als die bevolkingsgroep nu tegenslagen krijgt te verduren zoals baanverlies, ziekte of echtscheiding, is de kans groot dat zij niet meer kunnen rondkomen en in een neerwaartse spiraal terecht komen. Onze verwachting is dat de omvang van de schulden van deze doelgroep groter zal zijn dan nu omdat zij grotere verplichtingen is aangegaan. Omdat er aan de andere kant een hogere afloscapaciteit is, zullen de schulden makkelijker te regelen zijn. Doorgaans hebben deze mensen minder moeite met het voeren van een stabiele financiële huishouding en kunnen ze hun wensen goed afstemmen op hun inkomen. Daardoor heeft deze doelgroep minder begeleiding nodig en is de kans op recidive een stuk lager.
36 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 37
BIJLAGE I Organisatie
COMMISSIES EN WERKGROEPEN Commissies en werkgroepen worden gevormd uit afgevaardigden van de leden. Commissies hebben tot taak om het Bestuur te adviseren over specifieke beleidsaangelegenheden. In 2008 waren de volgende
ALGEMENE LEDENVERGADERING EN BESTUUR
commissies en werkgroepen actief: de begeleidingscommissie, de
De NVVK kent twee bestuursorganen: de Algemene Ledenverga-
commissie Budgetbeheer, de commissie Communicatie, de commissie
dering en het Bestuur. De Algemene Ledenvergadering is het hoogste
ICT, de commissie Kwaliteitszorg, de commissie Schuldregeling,
bestuursorgaan. Het Bestuur stelt het beleid vast en stuurt de
de commissie Sociaal Bankieren, de werkgroep ICT, de werkgroep
directeur en daarmee indirect het verenigingsbureau aan. Het Bestuur
Juridische Zaken, de werkgroep Ondersteuning en Processen en de
legt verantwoording af aan de Algemene Ledenvergadering.
werkgroep Productontwikkeling.
VERENIGINGSBUREAU
RAAD VAN ADVIES
Het Bestuur, de commissies en werkgroepen en de leden worden
Sinds 2006 kent de NVVK in verband met Schuldhulpverlening nieuwe
ondersteund door het verenigingsbureau. De medewerkers op
stijl een Raad van Advies. De raad bestaat uit vertegenwoordigers van
het verenigingsbureau signaleren ontwikkelingen, ontwerpen
schuldeisers, maatschappelijke organisaties en andere betrokkenen.
beleid, verzorgen de communicatie en informatievoorziening naar
De raad vertegenwoordigt hiermee een groot deel van de schuldeisers
leden en anderen, organiseren studiedagen en congressen en zijn
en de maatschappelijke participanten waarmee de leden van de NVVK
aanspreekpunt voor iedereen met vragen over schuldhulpverlening en
te maken hebben in hun werk. De raad geeft gevraagd en ongevraagd
sociale kredietverlening.
advies over Schuldhulpverlening nieuwe stijl, en waar nodig adviseert hij ook over andere zaken waarmee de NVVK te maken heeft.
LEDEN De vereniging kent drie vormen van lidmaatschap; lidmaatschap, aspirant-lidmaatschap, erelidmaatschap. Daarnaast kent de vereniging
Algemene Ledenvergadering
donateurs. De leden vormen samen de Algemene Ledenvergadering, waarbij alleen leden stemrecht hebben. In 2008 zijn er drie nieuwe
Commissies & Werkgroepen Bestuur
leden bijgekomen, te weten Cannock Chase, Calder Holding en Lelie Hollander Werk Centraal BV. De gemeente Oosterhout heeft haar lidmaatschap opgezegd.
Raad van Advies Verenigingsbureau
Verder heeft de NVVK de Stichting Financiële Diensten Administratiebureau op 24 november 2008 geschorst. De NVVK telde op 31 december 2008 74 leden, één erevoorzitter, negen ereleden en
Projectleider Vernieuwing schuldhulpverlening
twee donateurs.
KRINGEN De leden zijn geografisch opgedeeld in de kringen Noord-Oost, West en Zuid. De kringen zijn autonoom en hebben een eigen bestuur. In
Kring Noord Oost
Kring West
Kring Zuid
de vergaderingen worden beleidsnotities van de NVVK besproken en worden landelijke ontwikkelingen en zaken van regionaal en/of gemeenschappelijk belang aan de orde gesteld. Het is gebruikelijk, dat de kringen medewerkersdagen en voorlichtings- of themabijeenkomsten houden.
38 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 39
Projectleider NVVK Digitaal
BIJLAGE II
Mw. J. Gosman-Nolen
Bestuur, verenigingsbureau,
Officemanager
commissies en werkgroepen
Algemeen beleidsmedewerker
en een overzicht van hun werkzaamheden per 31 december 2008
Mw. C.A.N. Huisman
PROJECTLEIDER SCHULDHULPVERLENING NIEUWE STIJL Mw. M. Fleuren Asessor
PROJECTLEIDER NVVK DIGITAAL F. Brand KWIZ
BEGELEIDINGSCOMMISSIE BESTUUR
J. Tingen
G. Jaarsma
Voorzitter, Gemeentelijke Kredietbank Drenthe
Voorzitter, Stichting Gemeenschappelijke Kredietbank Friesland
P. Bruggheman
A.A. de Jong
Maatschappelijk Werk Zeeuws-Vlaanderen
Secretaris, Stadsbank Oost Nederland
S.F. den Daas
R.J. Horrichs
Bureau Schuldregeling RSD Kromme Rijn Heuvelrug
Penningmeester, Kredietbank Limburg
W.A.F. Driesprong
R. Bovenberg
Verenigingsbureau
Vertegenwoordiger MOgroep
H. van Eck
Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland
Budget Advies Centrum, Arnhem
Mw. A.M. de Peuter
Mw. M. Fleuren
PLANgroep
Projectleider Schuldhulpverlening nieuwe stijl
C. Struijk
R. Horsch
Vertegenwoordiger BPBI
Kredietbank Limburg
Stichting CAV
G.J.A. Jonkman
J. Tingen
Groningse Kredietbank
Gemeentelijke Kredietbank Drenthe
Mw. E. Josephs
M.M.E. Versteeg
Gemeente Tilburg, Bureau Schuldhulpverlening
Dienst WZI, Unit Schulddienstverlening, Eindhoven
Mw. J. Kuiper
D. de Vries
Bureau EV
Stadsbank Apeldoorn
F. Kwaaitaal Bureau Kwaaitaal
VERENIGINGSBUREAU
B. Oosting
Mw. F. Sijtsma
Stadsbank Oost Nederland
Interim-directeur
G. van Rossen
W.A.F. Driesprong
Stichting Modus Vivendi
Juridisch beleidsmedewerker
40 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 41
A. Smits
aan het aanvraagformulier budgetbeheer doorgevoerd en bekeken of
PLANgroep
aanpassing van de Gedragscode Budgetbeheer noodzakelijk is.
Mw. K. Stoffels-Montfoort
COMMISSIE COMMUNICATIE
Zuidweg & Partners K.C. Struijk
Mw. L. Antonissen
Kredietbank Breda
Kredietbank Breda
E. Timmerman
H.W. Dilg
Kredietbank Rotterdam
Gemeente Alkmaar, Kredietbank Noord-West
Mw. I.M. Visser
Mw. J. Gosman-Nolen
Volkskredietbank voor Noord-Oost Groningen
Verenigingsbureau
M. Visser
D. Odijk
Dienst Werk en Inkomen Amsterdam
Gemeente Houten Mw. M. Strijk
De begeleidingscommissie heeft tot taak de projectleider Schuld-
Gemeentelijke Kredietbank Drenthe
hulpverlening nieuwe stijl te ondersteunen, mee te denken over de implementatie ervan en draagvlak te creëren voor Schuldhulpverlening
De commissie Communicatie is bezig geweest met het opstellen van
nieuwe stijl. Het afgelopen jaar heeft de commissie gewerkt aan de
een integraal communicatieplan. Tevens heeft de Commissie gezorgd
modules Schuldhulpverlening nieuwe stijl. Deze modules zullen, nadat
voor een NVVK-gadget; de NVVK mintbox.
ze zijn vastgesteld door de Algemene Ledenvergadering, samen het Handboek Schuldhulpverlening nieuwe stijl gaan vormen.
COMMISSIE ICT Mw. F. Sijtsma
COMMISSIE BUDGETBEHEER
Voorzitter a.i., Verenigingsbureau
M.M.E. Versteeg
W. Deen
Voorzitter, Dienst WZI, Unit Schulddienstverlening, Eindhoven
Stadsbank Midden Nederland
Mw. S. Aydin
H.W. Dilg
Stadsbank Oost Nederland
Gemeente Alkmaar, Kredietbank Noord-West
Mw. J. Gosman-Nolen
H. Donner
Verenigingsbureau
PLANgroep
P. de Greef
Mw. J. Gosman-Nolen
Dienst WZI, Unit Schulddienstverlening, Eindhoven
Verenigingsbureau
Mw. B. Karijowiredjo
P. Ruijs
Kredietbank Rotterdam
Financiële Winkel van Delft
M. Reekers
Mw. C. Schellekens
Stadsbank Apeldoorn
Dienst WZI, Unit Schulddienstverlening, Eindhoven
C. Struijk
H. Sikkema
Stichting CAV
Groningse Kredietbank
Mw. I.M. Visser
K. van der Vies
Volkskredietbank voor Noord-Oost Groningen
Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland H. Warrink
De commissie Budgetbeheer heeft afgelopen jaar het hoofdproces
Gemeentelijke Kredietbank Drenthe
van budgetbeheer in kaart gebracht, noodzakelijke aanpassingen
P. Willeboordse Kredietbank Walcheren
42 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 43
De commissie ICT heeft zich het afgelopen jaar bezig gehouden met
H. van Eck
de benodigde aanpassingen aan de software, NVVK Digitaal en de
Budget Advies Centrum, Arnhem
voortgang van LIS. Naar aanleiding van Schuldhulpverlening nieuwe
Mw. M. Fleuren
stijl is er een nieuw informatiemodel nodig. Hiervoor is de Werkgroep
Projectleider Schuldhulpverlening nieuwe stijl
ICT opgericht.
R. Horsch Kredietbank Limburg
COMMISSIE KWALITEITSZORG
G.J.A. Jonkman
E. Ottens
Groningse Kredietbank
Onafhankelijk voorzitter
M. Visser
A.A. de Jong
Dienst Werk en Inkomen Amsterdam
Secretaris, Stadsbank Oost Nederland
Mw. S. Schurman
J. Arentz
Lelie Hollander Werk Centraal BV
Stadsbank Oost Nederland
A. Smits
S.F. den Daas
PLANgroep
Bureau Schuldregeling RSD Kromme Rijn Heuvelrug
Mw. K. Stoffels-Montfoort
F. Donk
Zuidweg & Partners
Team Schuldhulpverlening/Gemeentelijke Kredietbank
K.C. Struijk
W.A.F. Driesprong
Kredietbank Breda
Verenigingsbureau H.H.J. Duteweert
De commissie Schuldregeling heeft veel gedaan in 2008. De commissie
Gemeente Zwolle
fungeert als vraagbaak voor de leden op het gebied van schuldregelingen. Ook monitoren zij de samenwerking met diverse grote
De Commissie Kwaliteitszorg beoordeelt onder andere aanvragen
schuldeisers. In 2008 heeft de commissie ten behoeve van de certi-
voor lidmaatschap en handelt klachten tegen leden van de NVVK af.
ficering een voorstel gedaan over de looptijd van de schuldregeling,
In 2008 zijn drie organisaties toegetreden tot de NVVK, te weten
de ontwikkelingen naar aanleiding van de wetswijziging van de
Cannock Chase, Calder Holding en Lelie Hollander Werk Centraal
Wsnp gevolgd, de leden geïnformeerd over wijzigingen in de VTLB-
BV. De gemeente Oosterhout heeft haar lidmaatschap opgezegd en
berekening en in de aflostabel, een uitspraak gedaan over verplichte
de NVVK heeft Stichting Financiële Diensten Administratiebureau
verzekeringen voor de klant en heeft ze de evaluatie van de conve-
Staphorst geschorst. Verder heeft de Commissie zich gebogen over de
nanten met schuldeisers in gang gezet.
beoordelingscriteria voor de aanvraag van het aspirant lidmaatschap, de toegevoegde waarde van het NVVK-lidmaatschap, de onafhan-
COMMISSIE SOCIAAL BANKIEREN
kelijkheid en samenstelling van de Commissie Kwaliteitszorg en de
D. de Vries
publicatie van uitspraken.
Voorzitter, Stadsbank Apeldoorn Mw. J. Gosman-Nolen
COMMISSIE SCHULDREGELING
Verenigingsbureau
J.Tingen
B. Oosting
Voorzitter, Gemeentelijke Kredietbank Drenthe
Stadsbank Oost Nederland
W.A.F. Driesprong
G. van Rossen
Verenigingsbureau
Stichting Modus Vivendi Mw. F. Sijtsma Verenigingsbureau
44 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 45
Mw. F. Wijgerse
G. Ouwehand
Stadsbank Arnhem
Kredietbank Rotterdam H. Walhof
De commissie Sociaal Bankieren heeft in 2008 hard gewerkt aan de
Stadsbank Oost Nederland
verbetering van de ondersteuning van de leden op het gebied van sociale kredietverlening. De commissie wil een moderniseringsslag
De werkgroep Juridische Zaken heeft in 2008 gewerkt aan de
maken en heeft daartoe het actieplan Sociaal Bankieren opgesteld.
aanpassing van juridische documenten – zoals bijvoorbeeld de schuld-
Ook heeft de commissie gewerkt aan een kredietprospectus en
regelingsovereenkomst en de stabilisatieovereenkomst – als gevolg van
een leenscan. De werkgroep Sociale Banken Nederland is in 2008
de invoering van Schuldhulpverlening nieuwe stijl. De werkgroep rondt
opgeheven.
deze werkzaamheden in 2009 af.
WERKGROEP ICT
WERKGROEP ONDERSTEUNING EN PROCESSEN
F. Brand
Mw. F. Wijgerse
KWIZ
Voorzitter, Stadsbank Arnhem
Mw. J. Gosman-Nolen
Mw. I. Everhard
Verenigingsbureau
Stadsbank Apeldoorn
P. Ruijs
Mw. J. Gosman-Nolen
Financiële Winkel van Delft
Verenigingsbureau
Mw. C. Schellekens
A. den Haan
Dienst WZI, Unit Schulddienstverlening, Eindhoven
Stichting Modus Vivendi
W. Deen
Mw. G. Leuverink
Stadsbank Midden Nederland
Stadsbank Oost Nederland
H. Donner
B. Oosting
PLANgroep
Stadsbank Oost Nederland
K. van der Vies
Mw. F. Sijtsma
Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland
Verenigingsbureau
De werkgroep ICT werkt aan een nieuw informatiemodel Schuldhulp-
De werkgroep Ondersteuning en Processen heeft onder andere input
verlening nieuwe stijl. Aanleiding voor dit nieuwe informatiemodel is
geleverd voor de modules Herfinanciering en Saneringskrediet. Deze
Schuldhulpverlening nieuwe stijl. Dit informatiemodel dient als basis
modules zullen onderdeel gaan uitmaken van het Handboek Schuld-
voor het registreren van gegevens en het ontwikkelen of aanpassen
hulpverlening nieuwe stijl.
van software die de leden bij hun werkzaamheden gebruiken.
WERKGROEP PRODUCTONTWIKKELING WERKGROEP JURIDISCHE ZAKEN
D. de Vries
W.A.F. Driesprong
Voorzitter, Stadsbank Apeldoorn
Voorzitter, Verenigingsbureau
H. Baars
J. van der Lee
Bureau Schuldhulp en Budgetadvies Ede
Stadsbank Midden Nederland
Mw. J. Gosman-Nolen
J. Moolhuizen
Verenigingsbureau
Volkskredietbank voor Noord-Oost Groningen
S.W. Gurp Kredietbank Breda
46 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 47
Mw. G. Leuverink
M. Meihuizen
Stadsbank Oost Nederland
Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG)
B. Oosting
L. Mölenberg
Stadsbank Oost Nederland
Nederlandse Thuiswinkel Organisatie (NTO)
Mw. T. Renken
B. Postema
Bureau Schuldregeling RSD Kromme Rijn Heuvelrug
Centaal Justitieel Incasso Bureau (CJIB)
Mw. F. Sijtsma
E. Radius
Verenigingsbureau
Maatschappelijke Ondernemers Groep (MO groep) W. Reedijk
De werkgroep Productontwikkeling heeft in 2008 onder andere de
Vereniging van woningcorporaties (Aedes)
behoefte aan sociale kredietverlening onder niet kredietverstrek-
J.H.S. Timmermann
kende leden geïnventariseerd en gewerkt aan het verbeteren van de
Directeuren van Sociale Diensten (DIVOSA)
ondersteuning van leden op het gebied van sociale kredietverlening.
J. Tingen
Er wordt gewerkt aan een voorstel om de sociale kredietverlening
Bestuurslid verantwoordelijk voor Schuldhulpverlening nieuwe stijl
landelijk dekkend te krijgen, onder andere door onderzoek te doen
Mw. G. Wilmink
naar een landelijk waarborgfonds.
Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (NIBUD)
RAAD VAN ADVIES
De Raad van Advies geeft gevraagd en ongevraagd advies over Schuld-
Mw. M. Koomen
hulpverlening nieuwe stijl, en waar nodig adviseert hij ook over
Voorzitter, wethouder Enschede
andere zaken waarmee de NVVK te maken heeft. In 2008 heeft de raad
P. van den Bosch
zijn aandacht met name gericht op de politieke ontwikkelingen rond
Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland (VFN)
schuldhulpverlening en de bekendheid van Schuldhulpverlening nieuwe
Mw. J. Creemers
stijl bij schuldeisers en maatschappelijke organisaties. In 2009 zullen
Nederlandse Vereniging van Incassobureaus (NVI)
preventie en de resultaten van Schuldhulpverlening nieuwe stijl de
B.C. de Nie
aandachtspunten voor de Raad van Advies zijn.
Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) Mw. M. Fleuren Projectleider Schuldhulpverlening nieuwe stijl G. Jaarsma Voorzitter NVVK J.H.M. von den Hoff Raad voor Rechtsbijstand ’s-Hertogenbosch Mw. C.A.N. Huisman Verenigingsbureau R. Kaljee Federatie van Energiebedrijven in Nederland (Energiened) J. Krapels Nederlandse Vereniging van Incassobureaus (NVI) M.J.C. van Leeuwen Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG)
48 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 49
BIJLAGE III Vertegenwoordigingen namens de NVVK BUREAU KREDIET REGISTRATIE • R.J. Horrichs, bestuurslid
NEN CERTIFICERING VAN SCHULDHULPVERLENING • G. Jaarsma • Mw. F. Sijtsma
BEGELEIDINGSCOMMISSIE ONDERZOEKEN MINISTERIE SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID • Mw. C.A.N. Huisman
NIBUD • Mw. A.M. de Peuter
CENTIQ
OVERLEG INTEGRALE SCHULDHULPVERLENING (OIS)
• Mw. C.A.N. Huisman, lid werkgroep communicatie
• G. Jaarsma, Lid Stuurgroep • Mw. J. Gosman-Nolen, secretariaat
COMMISSIE VAN TOEZICHT VFN OVERLEG KBVG, NVI EN NVVK
• G. Jaarsma, lid
ELSEVIER
WERKGROEP REKENMETHODE RECOFA
Vacature
• Mw. K. Stoffels-Montfoort, Lid • A. Smits, Plaatsvervangend lid
EUROPEAN COALTION FOR RESPONSIBLE CREDIT (ECRC) • J. Tingen • R.J. Horrichs
EUROPEAN CONSUMER DEBT NETWORK (ECDN) • J. Tingen • R.J. Horrichs
LANDELIJKE CENTRALE SCHULDENREGISTRATIE (LIS) • G. Jaarsma • Mw. F. Sijtsma
50 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 51
BIJLAGE IV Ledenbestand (Op volgorde van vestigingsplaats)
LEDEN Gemeente Alkmaar, Kredietbank Noord-West, Alkmaar
PLANgroep BV, Culemborg
Stichting Stadsbank Midden Nederland, Almere
Financiële Winkel van Delft, Delft
Gemeente Alphen aan den Rijn, WMO loket, Alphen aan den Rijn
Deurnese Kredietbank, Deurne
Blankenberg Stichting, Bureau Schuldhulp Centrum, Amsterdam
Budget Adviesbureau Deventer, Deventer
Madi Amsterdam Zuidoost en Diemen, Amsterdam
Sociale Dienst Drechtsteden, Afdeling budgetadvies en schuldbemiddeling, Dordrecht
Dynamo, Amsterdam Lelie Hollander Werk Centraal BV, Drachten SEZO Maatschappelijke Dienstverlening, Amsterdam Cannock Chase, Druten Dienst Werk en Inkomen, Amsterdam Bureau Schuldhulp en Budgetadvies Ede, Ede Stichting Doras, Amsterdam Dienst WZI, unit schulddienstverlening, Eindhoven Stichting Impuls, Amsterdam Schuldhulp Emmen, Emmen Stichting Raster, maatschappelijke dienstverlening, Amsterdam Stadsbank Oost Nederland, Enschede PuurZuid Schuldhulpbureau, Amsterdam Gemeente Goes, Goes Stadsbank Apeldoorn, Apeldoorn Regionale Sociale Dienst Alblasserwaard- Oost/ Vijfheerenlanden Volkskredietbank voor Noord-Oost Groningen, Appingedam
(RSD AOV), Gorinchem
Stadsbank Arnhem/Budget Advies Centrum, Arnhem
Den Haag OpMaat, Gemeente Den Haag, ’s Gravenhage
Gemeentelijke Kredietbank Drenthe, Assen
Stichting Personeelsvoorzieningen KPN, ’s-Gravenhage
Kredietbank Breda, Breda
Stichting Personeelsvoorzieningen TNT, ’s-Gravenhage
52 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 53
Groningse Kredietbank, Groningen
Stichting Vorkmeer, Panningen
Afdeling Schuldhulpverlening en Budgetbeheer Haarlem, Haarlem
Sociaal.nl, Purmerend
Kredietbank Limburg, Heerlen
Stichting CAV, Rijswijk
Bureau Kwaaitaal VOF, Den Helder
Kredietbank Rotterdam, Rotterdam
Gemeente Helmond, Budgetwinkel, Helmond
Perspectief Schiedam, Schiedam
Stichting Modus Vivendi, Hendrik Ido Ambacht
Gemeente Spijkenisse, Spijkenisse
Team Schuldhulpverlening/Gemeentelijke Kredietbank,
Intergemeentelijke Kredietbank Stadskanaal/Veendam, Stadskanaal
’s-Hertogenbosch Maatschappelijk Werk Zeeuws-Vlaanderen/Bureau SchuldhulpZuidweg & Partners, Hilversum
verlening en Budgetbeheer, Terneuzen
Gemeentelijke Kredietbank Hoogezand-Sappemeer, Hoogezand
Gemeente Tiel, Tiel
Gemeente Houten, Houten
Gemeente Tilburg, Bureau Schuldhulpverlening, Tilburg
Stichting Gemeenschappelijke Kredietbank Friesland, Leeuwarden
Kredietbank Utrecht, Utrecht
Stichting Schuldhulpverlening voor Ondernemers, Leeuwarden
Gemeente Venray, Venray
Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland, Lelystad
Gemeente Vlaardingen, Vlaardingen
Stadsbank Leiden, Leiden
Kredietbank Walcheren, Vlissingen
ISD Bollenstreek, Lisse
Gemeentelijke Kredietbank Zaanstreek, Zaandam
Gemeente Heumen, Malden
Bureau Schuldregeling RSD Kromme Rijn Heuvelrug, Zeist
Careyn Goeree-Overflakkee, Middelharnis
Gemeente Zoetermeer, Zoetermeer
Gemeentelijke Kredietbank+ Nijmegen, Nijmegen
Gemeente Zutphen, Zutphen
Centrum voor Advies en Schuldhulpverlening, Oss
Gemeente Zwolle, Zwolle
Regionale Sociale Dienst Hoeksche Waard, Oud-Beijerland
Calder Holding BV, Zwolle
54 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 55
EREVOORZITTER EN ERELID P.C.M. Duijndam
ERELEDEN H.A.Th. Beaart W.J.P. Bergsma W. Deen J.H. Elbers J.F. de Jong W.M. Pietersen J.W. Siebols J. Tingen
DONATEURS VFN, Amsterdam Tempo Team Projecten, Utrecht-De Meern
56 - jaarverslag nvvk
jaarverslag nvvk - 57
BIJLAGE V Overzicht persberichten 2008 2007: Meer aanvragen, meer succes, minder uitval (Persbericht NVVK, uitgegeven 31 januari 2008) Schuldenproblematiek in 2007 gecompliceerder geworden (Persbericht NVVK, uitgegeven 21 maart 2008) Oprichting LIS: Doorbraak in strijd tegen problematische schulden (Persbericht LIS, uitgegeven 22 april 2008) NVVK steunt consumentenorganisaties: Geef consument te veel betaalde energiekosten terug! (Persbericht NVVK, uitgegeven 5 september 2008)
58 - jaarverslag nvvk