1 oktober 2015
KANSRIJK EN MET PLEZIER LEREN EN ONTWIKKELEN
Schoolondersteuningsprofiel van: CBS De Vlinder plaats: Hardenberg Samenwerkingsverband Veld, Vaart & Vecht – afdeling Hardenberg
Hardenberg, Oktober 2015
SOP 2015-2016
Pagina 1 van 27
Pagina 2 van 27
Inhoudsopgave
1. Inleiding
blz. 4
2. Algemene gegevens
blz. 5
3. Basisondersteuning
blz. 9
4. Extraondersteuning
blz. 12
5. Grenzen aan onderwijs
blz. 16
6. Conclusies en ambities
blz. 19
Pagina 3 van 27
1. Inleiding Voor u ligt het zorgprofiel van de christelijke basisschool De Vlinder te Hardenberg. In dit document staan de gegevens en de zorgverbredingfaciliteiten van onze school. Het team van De Vlinder vindt het belangrijk dat er wordt uitgegaan van de behoefte van het kind. Daarom trachten we ook de zorg voor leerlingen op een zo verantwoord mogelijke wijze te bewerkstelligen. Onze zorgstructuur wordt gerealiseerd door het team van onze school, waarbij soms de expertise van externe deskundigen wordt ingewonnen. Middelen voor het uitvoeren van de coördinatie van de interne begeleiding worden gedeeltelijk ontvangen van het samenwerkingsverband Veld, Vaart & Vecht – afdeling Hardenberg. Het samenwerkingsverband Veld, Vaart & Vecht – afdeling Hardenberg regelt de totale zorg voor de leerlingen. Hiervoor zijn met alle scholen afspraken gemaakt, die zijn vastgelegd in het Zorgplan echter, er kunnen zich situaties voordoen, waarin de grenzen aan de zorg voor kinderen worden bereikt. U zult begrijpen dat de mogelijkheden van een reguliere school voor primair onderwijs niet oneindig zijn. Middels deze notitie willen we u een beeld schetsen van de mogelijkheden van en de grenzen aan onze zorgstructuur.
Pagina 4 van 27
2. Algemene gegevens. Contactgegevens
Cbs de Vlinder is een Protestants Christelijke basisschool die staat aan de Rembrandtstraat 31. Deze straat is gelegen in het Hazenbos, een wijk aan de zuidkant van Hardenberg. Naam: Adres: Postcode: Plaats: Brinnummer: Telefoon: Website: Directie: Email : Samenwerkingsverband:
Cbs De Vlinder Rembrandtstraat 31 7771 XE Hardenberg 10 IE 0523-271434 www.cbsdevlinderheemse.nl Dhr. J. Oosterkamp
[email protected] http://www.veldvaartenvecht.nl/
Er zijn momenteel 13 leerkrachten werkzaam, waaronder de directeur en de adjunct directeur. Het is een acht klassige basisschool, die bezocht wordt door rond de 190 leerlingen. Het merendeel zijn autochtone leerlingen uit diverse lagen van de bevolking. Cbs de Vlinder is een school met een christelijke levensbeschouwing, waarbij we iedereen als uniek beschouwen. We maken gebruik van een continue rooster. Naast de school zijn de BSO en peuterspeelzaal Wolkewietje gehuisvest in het gebouw van de voormalige kleuterschool. Aan de andere zijde van ons gebouw staat Het Palet, een openbare Jenaplanschool. Aan de overkant van de Rheezerweg is de ds. Doekesschool, een geref.vrijgemaakte school. Ook is er in de buurt een buurthuis. Het CJG is dat naast de school zat is net verhuisd naar het LOC in Hardenberg. De school valt met 15 scholen onder Chrono: de Stichting voor Protestants Christelijk Primair Onderwijs te Hardenberg. Het doel van de stichting is het geven van Prot. Chr. Onderwijs. Zij tracht dit doel te bereiken door het oprichten en in standhouden van scholen. In het kader van Weer Samen naar School is er een samenwerkingsverband Veld, Vaart & Vecht – afdeling Hardenberg.
Pagina 5 van 27
Onderwijsvisie / schoolconcept In onze afdeling van het SWV 23-04 hebben we de typologie van scholen van Jan Hooiveld als uitgangspunt gekozen voor de beschrijving van het schoolconcept van de scholen in ons SWV. Bij deze typologie van scholen worden globaal vier prototypes onderscheiden: de neoklassikale school , de geïndividualiseerde school , de gemeenschapsschool en de ontwikkelingsschool. Bij dat onderscheid van schooltypes wordt gelet op: a) Het denken van de school over het curriculum: lineair (stap voor stap leren) of concentrisch ( leren door herhaalde confrontatie). b) Het denken van de school over de organisatie: de groep als uitgangspunt versus het individu als uitgangspunt. c) Het denken over opvoeding: conformistisch (normen en regels als leidraad) versus non-conformistisch (gericht op individuele ontplooiing en groei. We beschrijven hieronder kort de kenmerken van de neo-klassikale school omdat we in dit type het meest van het onderwijsconcept van de Vlinder herkennen. Neo-klassikale scholen zijn gebaseerd op een lineair curriculum en zijn klassikaal georganiseerd. Het standaard aanbod is bepalend en de differentiatie is vooral van het type basisstof -extrastof-verrijkingsstof. Hooiveld noemt dit type school de neo-klassikale school omdat hierin het oorspronkelijke leerstof jaarklassensysteem herkenbaar is, maar tegelijkertijd binnen dit type scholen in Nederland de afgelopen jaren veel afstemming van het onderwijs op individuele verschillen (onderwijsbehoeften) is gerealiseerd. Ook onze school is volop in ontwikkeling gericht op afstemming. De centrale vragen als het om afstemming gaat binnen onze school zijn: Wat heeft deze leerling nodig om te profiteren van het onderwijsaanbod in deze klas? Wat heeft de leerling nodig om de gestelde onderwijsdoelen te halen? In het schema hieronder is met een kruisje aangegeven op welke onderdelen ons schoolteam de afgelopen jaren mede vanuit deze vraagstelling de grenzen van het systeem heeft “opgerekt”. onderwerp Scherp en tijdig gebruik maken van data-feedback: Opbrengstgericht werken Preventieve en contextgerichte aanpak van pedagogisch klimaat Bewustzijn van onderwijsbehoeften en beter / tijdiger observeren Leerlingen betrekken bij het feit dat iedereen anders is en bij helpen van elkaar Vergroten van mogelijkheden van leerkrachten tot didactische differentiatie en klassenmanagement (werken met groepsplannen) Vergroten van teamleren, ib-er doet meer aan leerkracht coaching Rugzakgelden specifieker inzetten voor zorgleerlingen i.p.v. algemene voorzieningen zoals kleinere groep of assistentie Externe experts meer bij je school betrekken (schoolmaatschappelijk werk integreren, school specifieke aanpak zorgteam e.d.) Aandacht voor de kwaliteit van handelingsplanning en handelingsgericht werken.
> 10%
> 50%
> 80% X X X X X
X X X
X
Pagina 6 van 27
Verwijzing binnen de school: Plusklas ,hulpklas van grote kwaliteit Ambulante begeleiding clusteren, afstemmen op aard van de school en interne organisatie Verbeteren van extra aanbod en activiteiten voor meerbegaafden Taal- en leesexperts, gedragsdeskundigen in het team inbouwen Invoeren tweede leerwegen, werken met individuele ontwikkelingsperspectieven. ----------
X X X X X
Zie ook document zorgstructuur Cbs De Vlinder
Pagina 7 van 27
Kengetallen leerlingenpopulatie over huidig schooljaar (telling 1 oktober 2014): Telgegevens Teldatum: 1 oktober 2015 Totaal aantal leerlingen: 189 Leerlingen met een gewicht 0.3: 18 Leerlingen gewicht 1.2: 10 Leerlingen met indicatie en/of specifieke onderwijsbehoefte over huidig schooljaar :
Aantal leerlingen
Gp 1
Gp 2
Gp 3
Gp 4
Gp 5
Gp 6
Gp 7
Gp 8
Totaal
20
33
17
26
24
28
20
21
189
Geïndiceerd: Cluster 1 Cluster 2 1 Cluster 3 Cluster 4 Arrangement 1 1 CAT Niet geïndiceerd, maar met individueel ontwikkelingsperspectief i.v.m.: leervordering 1 1 gedrag anders
1
2
1
3
Deelname Manifesto AWBZ indicatie . Kengetallen leerlingenpopulatie en verwijzing over laatste 4 schooljaren (steeds op basis oktober-telling): Schooljaar Aantal 1 zittenblijvers
20142015 3 +6 herfstk.gr1
2013-2014
2012-2013
2011-2012
2010-2011
2009-2010
3
5
3
1
4
1
2
Verwijzingen sbo Verwijzingen cl 1 Verwijzingen cl 2 Verwijzingen cl 3 Verwijzingen cl 4
1
Inclusief de zittenblijvers in de kleutergroepen
Pagina 8 van 27
3. Basisondersteuning Basiskwaliteit
Het onderwijs op onze school wordt gegeven in leerstofjaarklassensysteem. Tussen mensen bestaan grote verschillen. Dus ook tussen kinderen. De wijze waarop kinderen leren, het leervermogen en het leertempo zijn ook verschillend. Vanuit de klassensituatie wordt gepoogd een zo optimaal mogelijke leeromgeving te creëren dat is afgestemd op de relevante verschillen tussen de leerlingen en de kenmerken van de groep. Om de bedoelde verschillen zowel cognitief als sociaal-emotioneel - in kaart te brengen beschikt de school over een systeem leerlingenzorg. Een duidelijke klassenorganisatie is vanzelfsprekend. Op de c.b.s. de Vlinder bevorderen de leerkrachten dat de leerlingen actief bij het leerproces betrokken worden en dat de leerlingen steeds meer verantwoordelijk zijn voor en zelfstandig (samen) kunnen werken aan hun taken/opdrachten. Daarbij is het van groot belang dat er aandacht is voor het leren gebruiken van uiteenlopende leerstrategieën. Voor onze school is kenmerkend: a. er wordt gestructureerd les gegeven. b. het actief meedenken en meedoen wordt bevorderd c. de zelfstandige leerhouding wordt bevorderd – zie KWK Zelfstandig Werken/Taakwerk d. de leerlingen krijgen zo veel mogelijk toepassingsgerichte opdrachten e. de leerlingen kennen verschillende leerstrategieën en kunnen die adequaat toepassen f. er wordt tijdens de instructie rekening gehouden met niveauverschillen g. ook tijdens de verwerking wordt rekening gehouden met niveauverschillen h. de klassenorganisatie is doelmatig i. er wordt naar gestreefd de leertijd optimaal te gebruiken j. een systeem van leerlingenzorg wordt gehanteerd n. De extra zorg wordt zowel in als buiten de groep gegeven. De plannen worden regelmatig geëvalueerd om na te gaan of de leerling voldoende van de extra hulp heeft geprofiteerd. Zorgleerlingen worden indien nodig besproken tijdens consultatiebijeenkomsten van de leerkracht, de leerlingbegeleider van de IJsselgroep en de IB’er. Wanneer wenselijk, worden ook de ouders uitgenodigd. Regelmatig vindt er een zorgoverleg plaats tussen de IB’er en de directeur. Voor details van onze leerlingenzorg verwijzen we naar het zorgplan en naar de schoolgids. Preventieve en licht curatieve interventies De scholen in ons SWV rekenen de volgende maatregelen t.b.v. afstemming tot basisondersteuning: a. De maatregelen t.b.v. leerlingen met dyslexie zoals beschreven in het protocol dyslexie (bijlage 2) b. De maatregelen t.b.v. leerlingen die “meer begaafd” zijn en de signalering van “hoogbegaafde leerlingen zoals beschreven in bijlage 3”protocol hoogbegaafdheid”. NB: t.b.v. hoogbegaafde leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte is de afdeling Hardenberg een “groepsaanbod voor extra-ondersteuning”: Manifesto. c. De aanpak voor het voorkomen van gedragsproblemen (moet nog overeengekomen worden)..
Pagina 9 van 27
Ondersteuningsstructuur We hebben in ons team 2 interne begeleiders die coördineren in onze school de zorg voor leerlingen door toezicht te houden op het functioneren van het leerlingvolgsysteem, het leerlingenoverleg, het groepsoverleg en de extra zorg voor leerlingen. Vanuit de toegewezen arrangementen worden twee externe Remedial Teachers betaald. Ook hebben we twee vrijwilligers die ondersteuning buiten de groep geven. Soms individueel en soms in groepjes. Een leerkracht heeft een ochtend per week om de leerlingen die met de levelboxen kunnen werken ondersteuning te geven. We hebben een teamlid dat de SOVA cursus mag geven. Binnen het samenwerkingsverband wordt er ook een per jaar een SOVA training aangeboden. De zorg is duidelijk gestructureerd en er vindt veel overleg plaats tussen de groepsleerkrachten en leerkrachten die extra zorg verlenen. Zorgkinderen moeten een teamzorg zijn! We werken met SMART-geformuleerde individuele handelingsplannen voor lezen en groepsplannen voor rekenen en begrijpend lezen waarin we aangeven wat we als school denken te kunnen bereiken. Indien nodig worden er gedragswijzers geschreven bij opvallend gedrag. De IB-ers hebben zitting in het zorgteam, evenals de schoolverpleegkundige en de schoolmaatschappelijk werkster. Indien nodig kan de orthopedagoog van de IJsselgroep uitgenodigd worden. Er wordt gesproken over het welbevinden van zorgleerlingen en de zorg die thuis gegeven wordt of moet gaan worden. Ouders moeten toestemming geven voor de bespreking en kunnen ook zelf aanwezig zijn. Geprobeerd wordt om de zorg tussen thuis en zorg zoveel mogelijk te stroomlijnen. De schoolverpleegkundige houdt ook eens per maand spreekuur. Ouders kunnen hun zorgen dan bespreekbaar maken. Ib’ers kunnen ouders ook rechtstreeks doorsturen naar haar. IJsselgroep ( leerlingniveau) De leerling kan besproken worden met de orthopedagoog van de IJsselgroep in een consultatiegesprek. Hierbij is de leerkracht en de IB-er aanwezig. Het probleem wordt besproken en de vervolgstappen worden gekozen. Het kan ook dienen als ondersteuning voor de leerkracht of als advisering voor een bepaalde aanpak. Ook bestaat de mogelijk een leerling aan te melden bij de commissie arrangementen toewijzing(Cat). Hier kan in een breder verband gekeken worden wat het beste is voor de leerling. Zij kunnen een arrangement toekennen en zij kunnen ook een beschikking afgeven voor het Speciaal Onderwijs. Leerlingen die een arrangement gekregen hebben van de CAT kunnen ook in aanmerking komen voor ambulante begeleiding. Daarvoor is een ambulant begeleidster van de Ambelt beschikbaar.
Pagina 10 van 27
Planmatig werken Op cbs De Vlinder werken we met onderstaande zorgstructuur.
Stap 1: Signaleren
Schoolniveau
Groepsniveau
Jaarlijks toetskalender opstellen
a.Observaties b.Toetsen: groepsoverzichten groepsprofielen
Stap 2: Analyseren
h. Teamniveau: LVS geg. Invoeren. Trendanalyses maken Groepsplannen bespreken
Stap 3 Diagnosticeren i. Oplossingen Consequenties voorbereiden voor de school bespreken
Stap 4: Remediëren Oplossingen uitvoeren Stap 5: Evalueren
c. Toetsanalyse op groepsniveau door de leerkracht, - welke gevolgen heeft het voor het onderwijs in de groep,
-
oplossingen beoordelen en kiezen
-
opstellen van groepsplan
Leerlingniveau
d. leerlingen selecteren e. individuele overzichten maken f. consultatie: - IJsselgroep -PCL -Zorgteam
g. Handelingsplannen opzetten (lezen-dyslexie) (gedraghandelingswijzer) OPP
j. Uitvoeren groepsplan
k.Uitvoeren handelingsplan/OPP
l. Evalueren m. Evaluatie groepsplan teamafspraken op schoolniveau
n. Evalueren handelingsplan/OPP
Pagina 11 van 27
4. Extra-ondersteuning In het algemeen hebben we in ons SWV alle leerlingen met een individueel ontwikkelingsprofiel aangemerkt als leerlingen die op extra-ondersteuning zijn aangewezen. Voor de toewijzing van aanvullende extra-ondersteuning vanuit de afdeling in de vorm van een arrangement kan de school een ondersteuningsvraag indienen bij de CAT. Leerlingen die daarvoor in aanmerking komen, kan de school aanmelden voor een SOVAtraining die vanuit het SWV wordt georganiseerd. Op termijn wordt hier samenwerking met de gemeente (CJG) gezocht (werkgroep verzorgt hier voor invoering passend onderwijs korte omschrijving van arrangement ). Leerlingen die daarvoor in aanmerking komen kan de school aanmelden voor een groepsaanbod HBG: Manifesto. Lopende arrangementen voor leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte in onze school: In onze school is ten behoeve van leerlingen die daarop aangewezen zijn in nauw overleg met de betreffende ouders extra-ondersteuning gerealiseerd om het onderwijs in de school af te stemmen op hun onderwijsbehoeften. Dyslexie: in grote lijnen volgen wij het dyslexieprotocol van Nijmegen. De gegevens worden ingebracht in de computer. Er wordt o.a. extra leestijd gecreëerd, teksten met vergroot lettertype kunnen worden aangeboden en er wordt gebruik gemaakt van het computerprogramma Sprint voor kinderen die een dyslexieverklaring hebben en uitbehandeld zijn. Voldoet een kind aan de gestelde criteria voor enkelvoudige ‘zware’ dyslexie, dan zal het kind aangemeld worden voor dyslexieonderzoek en kan er een verklaring afgegeven worden. Via de gemeentes kan een kind dan in aanmerking komen voor een vergoedde behandeling. Bij lichtere gevallen zijn eraan het eind van de basisschool ook mogelijkheden om een verklaring aan te vragen. ( zie ook afspraken Bao-V0). Tweede leerweg: Leerlingen die niet met de groep mee kunnen komen ten aanzien van een bepaald vakgebied kunnen op een Tweede Leerweg geplaatst worden. We hanteren hierbij het protocol dat is opgesteld door het ib-netwerk van het Samenwerkingsverband Veld, Vaart & Vecht – afdeling Hardenberg. In de orthotheek staat hiervan een aparte map met de procedure en de beschrijving van de Tweede Leerweg voor rekenen en spelling. Voor deze kinderen wordt een ontwikkelingsperspectief geschreven, Sociaal emotionele problematiek: Leerlingen met specifieke problemen ten aanzien van de soc.emot.ontw. kunnen besproken worden in een consultatiegesprek of in het zorgteam. Het invullen van de vragenlijst van de Kanjertraining en de uitkomsten daarvan kunnen soms verhelderend werken. Binnen de Kanjertraining en Trefwoord worden legio mogelijkheden geboden met deze kinderen aan de slag te gaan. Eventueel worden ouders en kinderen doorverwezen naar het samen doen team. Daar wordt gezocht naar passende hulp. Aanvraag arrangement: Indien nodig kan een aanvraag bij CAT worden gedaan om meer middelen ter beschikking te krijgen om voldoende ondersteuning te kunnen geven.
Pagina 12 van 27
Binnen onze school maken we gebruik van het digitaal Handelingsprotocol Hoogbegaafdheid. In het digitaal Handelingsprotocol Hoogbegaafdheid zijn een aantal instrumenten opgenomen waarmee de leerkracht en intern begeleider kunnen vaststellen of het waarschijnlijk lijkt dat de leerling tot prestaties op hoogbegaafd niveau zou kunnen komen en in hoeverre de leerling behoefte heeft aan een aangepaste begeleiding. Dit protocol geeft inzicht in de mate waarin een leerling gemotiveerd is, hoe zijn werk- en leer strategieën zijn, hoe de leerling onder de huidige omstandigheden in sociaal opzicht functioneert, hoe op dit moment zijn zelfbeeld is en in hoeverre de leerling belemmerd zou kunnen worden door faalangst of onderpresteren. Vervolgens kan voor het bieden van passend onderwijs daarop aangesloten worden. Binnen het zelfstandig werken en het werken met taken proberen we zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de behoeften van alle leerlingen. Dat alle leerlingen de leerstof zich niet op dezelfde wijze eigen maken e.d. is voor ons een belangrijk item om te differentiëren naar inzicht, tempo, belangstelling e.d. We proberen met het samenstellen van de taakbrief extra werk- en verrijkingsstof aan te bieden. Dit jaar wordt het werken met materialen uit de levelboxen ingevoerd. Eén leerkracht heeft een ochtend per week om geselecteerde leerlingen te begeleiden. Ook beslissingen rond vervroegde doorstroming naar een andere groep staan beschreven. Het overzicht hieronder geeft de aandachtspunten van het team bij onze extra-ondersteuning weer: Aard van de extra onderwijsbehoefte of aard van de beperking
Wijze waarop het team betrokken is bij keuze voor een arrangement
Extra ondersteuning in de vorm van RT: - spelling: categorieën oefenen, analyseren, pre-teaching van dictees van die week - woordenschatontwikkeling d.m.v. pre-teaching van teksten WO-vakken, begrijpend lezen - woordenschatontwikkeling d.m.v. ontwikkelingsmateriaal, auditieve analyse en synthese - leesoefeningen m.b.v. Veilig en Vlot, auditieve synthese - connect vloeiend lezen en Ralfi lezen: samenstellen leesteksten/woordrijtjes en oefenen met het lezen - samenstellen en begeleiden rekenen Tweede Leerweg - oefenen basisstof rekenen. - Instructie levelwerk. - plustaken uit de rekenmethode - werkstukken laten maken Tijdens groepsbespreking tussen leerkracht en IB-er wordt besproken wat bepaalde leerlingen aan extra/andere stof aangeboden krijgen en wanneer. Kan dat tijdens de les in de klas of is het nodig om het tijdens de RT te doen. Tijdens de leerlingenbespreking in een
Pagina 13 van 27
teamvergadering wordt met elkaar besproken hoe de RT ingevuld gaat worden. Betrokkenheid ouders
Tijdens het tien-minutengesprek wordt er met de ouders gesproken over het werk van hun kind en het doel dat ermee bereikt wil worden. Met ouders van zorgleerlingen is een intensief contact. Ib’er organiseert regelmatig gesprekken en houdt de doorgaande lijn in de gaten. Ook externe mensen (zorgteam, ijsselgroep enz.) kunnen aanschuiven bij die gesprekken. Van deze gesprekken worden verslagen geschreven die in parnassys opgeslagen worden. OPP’s worden twee keer per jaar met ouders besproken en vastgesteld. Indien akkoord, dan ondertekenen ze het plan.
Deskundigheid team
Individuele scholing kan in overleg met de directie gevolgd worden. Tijdens de jaarvergadering bespreken we met elkaar wat wij als team samen willen ontwikkelen op schoolniveau. Bij de aanmelding van stagiaires wordt gekeken in welke groep er extra hulp nodig is en op welk gebied en voor welke periode. Bij de formatie-verdeling wordt ook gekeken wat er nodig is in elke groep en waar kan wordt hier rekening mee gehouden.. Materialen, methodieken die hiervoor zijn aangeschaft De nieuwste versie van de rekenmethode WIG biedt veel mogelijkheden tot extra oefening en uitdaging. Een nieuwe taalmethode moet worden aangeschaft. De snappet is wordt dit jaar in groep 4 en 5 ingezet. De complete levelbox is aangeschaft en wordt dit jaar geimplementeerd. Computerprogramma’s van Ambrasoft, Taal Actief, Bas gaat digitaal, Goed gelezen, Maatwerk voor tweede leerweg rekenen. Er zijn werkplekken in de hal gecreëerd, waar de kinderen rustig kunnen werken. Het gebouw is rolstoel toegankelijk en er is een invaliden toilet aanwezig Structureel overleg met zorgteam en samen doen team.
Aandacht en tijd (“handen in de klas”)
Voorzieningen
Gebouw
Samenwerking met partners
Pagina 14 van 27
Nauw overleg met Schoolbegeleidingsdienst ‘de IJsselgroep’ i.v.m. bespreken zorgleerlingen, doen van onderzoek en afnemen toetsen. Overleg en samenwerking met Logopedisch centrum Connect. NB Beiden bieden op locatie hun diensten aan op school. Overleg met Bureau Jeugdzorg, Dimence en andere instanties die zorg verlenen aan onze leerlingen. Afstemming zorg met ambulant begeleiders van b.v. De Ambelt.
Pagina 15 van 27
5. Grenzen aan het onderwijs Het schoolconcept In hoofdstuk 2 hebben we het schoolconcept van Cbs De Vlinder beschreven als een neoklassikale school aan de hand van de typologie van Jan Hooiveld. In de neo-klassikale school is een leerstofverdeling over de onderscheiden leerjaren een basisprincipe. In hoofdstuk 3 (basisondersteuning) hebben we de ondersteuning beschreven die de school kan bieden voor leerlingen die om de leerdoelen voor hun klas te bereiken zijn aangewezen op extra instructie en of begeleiding (sociaal-emotioneel) en eventueel ook andere instructie en verwerking. Het accent ligt daarbij vooral op “ het hoe”. De leerdoelen zelf blijven zoveel mogelijk ongemoeid. De grenzen van het “klassikale uitgangspunt” zijn in onze school weliswaar “opgerekt” (zie schoolontwikkeling) maar worden in de praktijk van alledag vooral ervaren in de groep. Om de noodzakelijke afstemming te realiseren zijn voldoende handen in de klas noodzakelijk (zie ook “handen in de klas”: groepsgrootte). Een belangrijke grens aan de afstemming van het onderwijs is met de verdeling van leerdoelen over de jaarklassen eveneens een gegeven: leerlingen die de eindtermen van het basisonderwijs niet zullen bereiken zijn aangewezen op speciale maatregelen. Deze maatregelen hebben niet alleen betrekking op het hoe maar ook op “het wat” (de leerdoelen). In hoofdstuk 4 (Extraondersteuning) hebben we beschreven hoe de school daarin zijn weg zoekt o.a. door het met partners realiseren van speciale arrangementen op basis van een individueel ontwikkelingsperspectief. Expertise en draagvlak bij team We realiseren ons dat een gevolg van het groeperen van kinderen in vaste groepen op basis van hun leeftijd tot gevolg heeft dat er binnen de groepen verschillen zijn. In principe wordt de leerstof klassikaal per jaargroep aangeboden, maar door gebruik te maken van verschillende instructievormen (effectieve instructie) en verschillende verwerkingsvormen proberen we zo goed mogelijk in te spelen op de verschillen die er binnen de groep zijn. Daarnaast wordt er bij veel lessen gebruik gemaakt van minimumleerstof, basisleerstof en verdiepingsleerstof. Welke leerling welke leerstof volgt is te vinden in het groepsplan. Bij het samenwerkend leren is het ook van belang heterogene groepjes te maken. Naast de doelen die behoren bij de aangeboden leerstof oefenen de kinderen hierbij ook ontwikkelingsgebied overstijgende vaardigheden, hierbij maken we gebruik van de Kanjertraining(sociaal-emotionele ontwikkeling). Kinderen die moeite met de basisleerstof van rekenen hebben kunnen het minimumprogramma volgen. Dit staat in de methode ‘de wereld in getallen’ aangegeven. Andere methodes gaan dit model volgen. Dit gaat in overleg met de IB’er. Op het groepsplan wordt aangegeven wat de doelen zijn en op welke manier dit georganiseerd wordt. Ouders worden hiervan op de hoogte gebracht. Wanneer een kind de op groepsniveau aangeboden leerstof beslist niet aan kan, wordt een aparte eigen leerlijn (voor het betreffende vak) aangeboden. Deze kinderen zitten gewoon in de groep maar krijgen via de groepsleerkracht instructie en begeleiding op eigen niveau. Aan de hand van een ontwikkelperspectief worden de doelen aangegeven. Kinderen met speciale onderwijsbehoeften kunnen ook extra hulp worden geboden door de remedial teacher en/of
Pagina 16 van 27
ambulant begeleider. Eventueel kan er een arrangement bij de CAT aangevraagd worden waardoor extra hulp en begeleiding mogelijk is. We richten ons niet alleen op de leerlingen met leerachterstanden, maar we proberen ook tegemoet te komen aan de ”betere “leerling door verdiepings-materiaal aan te bieden, te differentiëren in tempo en naar belangstelling. Aan de hand van ons digitale hoogbegaafdheidprotocol kunnen we tijdig leerlingen selecteren die hiervoor in aanmerking komen. Volgens vastgestelde criteria kunnen hoogbegaafde kinderen van groep 8 deelnemen aan de zogenaamde TALENTENKLAS. Een aantal dagdelen per week krijgen deze kinderen les op het Vechtdal College, zij krijgen hier uitdagende stof aangeboden. Binnen ons samenwerkingsverband bestaat ook een Plusklas (Manifesto). Vanuit onze school nemen dit jaar geen kinderen deel aan deze klassen. De beschikbaarheid van expertise (gecertificeerd) op specifieke gebieden is binnen onze school als volgt: Aard expertise2
teamniveau3
Kanjertraining Kansrijketaal Ralfi lezen Planmatig werken Autisme en aanverwante stoornissen Coöperatief leren Meervoudige intelligentie Handelingsgerichte Proces Gerichte Diagnostiek Met sprongen vooruit Hoogbegaafdheidsspecialist.
X X
Individuele teamleden4
bereidheid tot inzet voor SWV5 X
3 1 1 X 1 1 5 1
X X
X X
Handen in de klas De groepsgroottes van Cbs De Vlinder varieert tussen de 17 en 29 leerlingen. De groepen 1/2 zijn combinatiegroepen. De groepen 3 t/m 8 zijn enkele groepen. Door het gebruik van groepsplannen kunnen we op cognitief gebied beter aan de individuele verschillen tegemoet komen. Extra handen in de groep worden ingezet bij het trainen van de leesvaardigheid, pre-teaching van begrijpend lezen en rekenen. Ook leerlingen met een tweede leerweg of gedragsproblemen komen in aanmerking voor extra (individuele) ondersteuning. Dit jaar is het voor het eerst mogelijk om (groepjes) leerlingen extra ondersteuning buiten de groep te geven bij het levelwerk. Voor deze werkzaamheden zijn twee vrijwilligers actief en een leerkracht die een ochtend per week heeft. Op Cbs De Vlinder worden de arrangementen die aan kinderen toegekend worden ingezet voor extra RT voor een bepaald vak of voor begeleiding bij gedragsproblemen. Soms zijn kinderen gebaad bij individuele begeleiding.
Pagina 17 van 27
Ook wordt er bij de inzet van stagiaires(onderwijsassistenten) gekeken waar extra hulp gewenst is. In het overzicht hieronder is de groepsindeling van de school weergegeven met daarbij hoe voor het cursusjaar 2015-2016 de inzet van extra handen in de klas is gerealiseerd:
Groep Groep 1/2 Groep 1/2 Groep 3 Groep 4 Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8
Aantal leerlingen 26 27 17 26 24 28 20 21
6
Extra handen Onderwijsassistent Onderwijsassistent
Aantal uren per week Woensdag Donderdag
leerkracht leerkracht leerkracht leerkracht leerkracht
20 min 50 min 20 min 20 min 30 min
Gebouw
X X X
X X
Rolstoeltoegankelijk Time-out ruimte Extra grote lokalen, gangen Extra kwaliteit speelplein Verzorgingsruimte of ruimte voor fysio- therapie, revalidatie,) Omgeving voor sensorische beleving (snoezelen e.d.) Rustruimte Handenarbeidlokaal / atelier / technieklokaal Speel-/gymlokaal Keuken (voor leerlingen) Schooltuin Dierenverblijf Zwembad
Pagina 18 van 27
6. Conclusies en ambities Cbs De Vlinder heeft een breed zorg aanbod, zowel op sociaal emotioneel gebied als op het cognitieve gebied. De grenzen van onze zorg zijn afgelopen steeds verder opgerekt, door scholing, aanschaf materiaal en externe ondersteuning. Kinderen met achterstanden wordt zoveel mogelijk een passend aanbod geven. Er vindt tussen de peuterspeelzaal en basisschool een warme overdracht plaats. Doorgaande lijn van psz naar basisschool wordt steeds beter zichtbaar o.a. door invoering van het VVE programma “Uk en Puk”. Op het gebied van meer getalenteerde leerlingen zijn de afgelopen jaren een aantal zaken in gang gezet. De school beschikt over een duidelijke visie betreffende hoogbegaafdheid, deze is terug te vinden in het hoogbegaafdheidsprotocol van de school. Het digitaal Handelingsprotocol Hoogbegaafdheid(DHH) is inmiddels geïmplementeerd in de organisatie. Er is een collega opgeleid als hoogbegaafdheidsspecialist. Een toename van kinderen met ernstige sociaal emotionele problemen stelt ons voor een nieuwe uitdaging. De diversiteit aan problematieken en de daarbij horende benadering vraagt veel van leerkrachten. De externe ondersteuning staat onder druk, dit vraagt een herbezinning. De grenzen van onze zorg op dit terrein zijn een stuk lastiger te bepalen. Van belang is hierbij dat aan elk kind en leerkracht recht wordt gedaan. Een leerkracht start in het schooljaar 2015-2016 een master gedragsspecialist.
Pagina 19 van 27
Bijlage 1: €0.
Basisondersteuning
Extra Ondersteuning 1.
7.706,04 basisondersteuning voor iedere school. 189-126 = 63 leerlingen extra
Inzet in fte 0,312 Man. School: Dhr. J. Oosterkamp Ondersteuning: Groepen: 8 groepen, fte. …… Aantal Bedrag ….form Inzet lln school atie 189 11569,83 0,15 Dit zit in de formatie en fte wordt o.a. gebruikt om leerlingen die meer aankunnen in de levelboxen te laten werken.
63x € 61,33= € 3863,79
3.
(Overgangsmaatregel) Kentalis
4.
Arrangement CAT
1
2
Licht arrangem ent € 3000,00 € 800,00 € 1600,-
Zie. OPP lln en SOP blz 8.
Zie OPP lln en SOP blz.8
5.
Deelname HBG-groep
nvt
nvt
Zie OPP lln en SOP blz.8
6.
Deelname Sovatraining Deelname sbo (lln die laatste 5 jaar zijn verwezen): € 4000,per ll. Deelname so Laatste 5 jr verwezen nu nog natura AWBZ-compensatie
nvt
nvt
Zie OPP lln en SOP blz 10
nvt
nvt
nvt
nvt
7.
8.
9.
3
nvt
Zie SOP blz.8
Pagina 20 van 27
Bijlage 2 Protocol Dyslexie Groep 1 2 3
Activiteit in augustus- september geen Lijst risicoleerlingen onder de aandacht van de leerkracht brengen Beginsituatie toetsgegevens kleuters; gesprek met leerkracht gr. 3 over de risicoleerlingen (in beeld brengen door ib’er) 4 HP maken op basis van toetsgegevens groep 3( evt. al eind groep 3 om direct in groep 4 te kunnen starten) HP uitvoeren en controleren, overleg met lkr. 5,6 en 7 beginsituatie vastgelegd n.a.v. toets eind groep 4 observatiepunten 8 Gesprek met de lkr zie handelingsplan-evaluatielijst HP aanpassen
Groep 1 2
3
4 5, 6 en 7 8
wie ib’er lkr, ib’er ib’er, lkr. groep 4 zie protocol blz. 202/203 ib’er lkr. samen met ib’er lkr., ib’er en evt. rt’er
Activiteit in oktober
wie
Uitvallers(eindtoets Cito groep 1) de checklist (192-193-194) bespreken op de afgesproken onderdelen. Zo nodig handelingsplan opstellen. Herfstsignalering ZLKLS Auditieve analyse Auditieve synthese Letters lezen Woorden lezen Letters schrijven Woorden schrijven
L.kr/i.b’er/r.t’er
Bij uitvallen dyslexieprotocol p. 222 e.v. R.t inzetten voor uitvallers DMT/AVI/Pl –dictee afnemen Gesprek met lkr + i.b ‘er n.a.v stap 1(blz. 205 protocol dyslexie) DMT/AVI uitslag bespreken Herhalen na 6 weken
L.k /ib/rt Lk/ib/rt i.b’erof lkr Lkr. /i.b’er
Leerkracht
i.b.’er
Pagina 21 van 27
Groep 1 2 3 4
Activiteit in november
Wie
Leerlingbespreking, nieuwe uivallers/evaluatie H.P. evt. nieuw opstellen. Evt. consultatiegesprek, is er een vermoeden van dyslexie”?
i.b.’er/r.t’er/lkr. i.b.’er/lkr/oacbegeleider
5,6 en7 Oudergesprek/evaluatie H.P. Leerkracht met i.b.’er en r.t.’er
8
Groep
Advies aan lkr. bijv. pre teaching of tutorhulp, bespreking aanpassingen bij de zaakvakken. Tips t.a.v. aanpassingen opstellen zowel didactisch als pedagogisch Cito-eindtoets voorbereiden Evt. aanpassingen aanvragen bijv. op bandje/ vergroting of voorlezen Activiteit in december
1 2 3 4 Uitvoeren handelingsplan 5,6 en 7 Vervolg H.P. met 8 weekse evaluatie, valt samen met vakanties Lkr. + i.b’er met aanpassing 8 Afspraken maken over afname Cito-toets
Groep 1 2 3
i.b.’er
Wie
Lkr.
i.b.’er
Activiteit in januari
Wie
Checklist voor de tweede keer invullen. Evalueren handelingsplannen Uitvallers
Lk/ib/rt/ouders
4 5,6 en 7 Blijven werken aan technische leesontwikkeling aan een spellingvaardigheden 8
r.t.’er
Pagina 22 van 27
Groep 1
2
3
4
Activiteit in februari N.a.v. Cito-taaltoets of het ingevulde overzicht tussendoelen een bespreking, checklist op blz. 190/191 aanreiken n.a.v. groepsbespreking. Checklist doornemen + taaltoets bespreken + handelingsplan(H.P. Evt. verlenging kleuterperiode aan de orde stellen. Na de klankzuivere periode: ZLKLS Auditieve synthese Auditieve analyse Woorden schrijven Woorden lezen Alle letters schrijven Alle letters lezen (na VLL 6) Handelingsplan bijstellen, remediering van de deelvaardigheden (Struiksma/ v.d. Ley DMT/AVI/SVS
Wie Leerkracht en interne begeleider Lkr./r.t’er/ i.b.’er
Leerkracht
Lk/ib/rt Lkr./r.t. ‘er i.b.’er bewaakt proces
5,6 en 7 DMT-toets / AVI-toets (zie boven, dit blok herhaalt zich 8 Voorbereidingen afname Cito-toets Groep 1 2 3
4
Activiteiten in maart. Leerkracht verzamelt nadere gegevens m.b.t. checklist uit protocol leesproblemen ( blz. 190/191)
Wie
DMT leeskaart 1 HP bijstellen/ evt.groepsplan maken en/of Individueel plan PI dictee Evt. consultatiegesprek is er sprake van dyslexie? Evt. nadere diagnostiek Gesprek met ouders
Lk Lk/ib/rt
5,6 en 7 Procesbewaking i.b. ér inhoudelijk lkr. + r.t.’er zie opmerking boven 8 Gesprek, verwijzing VO – ouders, onderwijskundig rapport + dyslexieverklaring + voorlichting naar de ouders. Groep 1 2
Activiteiten in april Bespreking checklist Protocol Leesproblemen en dyslexie bij uitvallers Checklist invullen + H.P.
Lk i.b.’er/lkr/oacbegeleider oac i.b. ‘er/lkr
Lkr. / i.b.’er
Wie Leerkracht met interne begeleider Lkr./ i.b.’er/ r.t.’er
Evt. verlenging kleuterperiode aan de orde stellen 3
Pagina 23 van 27
4 Lln bespreking / evaluatie H.P. 5,6 en7 8 Overleg VO (mondeling en schriftelijke overdracht) Onderwijskundig rapport invullen. Groep Activiteiten in mei 1 Aandachtspunten vastleggen 2 3
Automatiseren leesproces (risicoleerlingen) DMT leeskaart 2 Evt. consultatie gesprek (is het dyslexie)
i.b.’er/lkr. i.b.’er Wie i.b.’er/lkr., (evt r.t.’er) Lk/rt
4 5,6 en 7 8 Leerlingen voorbereiden hoe om te gaan met dyslexie, evt. gespreksgroepje vormen.
i.b.’er/lkr./ OAC
Groep 1
Activiteit in juni/juli Eindtoets Cito taal groep1 + Checklist (190) + Aanvulling blz. 196/197 protocol Leesproblemen.
Wie Lkr. / i.b.’er
Lijst maken van risico leerlingen Taaltoets Cito of checklist 4e keer invullen
i.b.’er
Lijst maken van risico leerlingen Afname AVI Eindevaluatie risicoleerlingen, advies groep 4 formuleren en Bespreken met de leerkracht van groep 4 Lln bespreking / overdracht naar groep 5 Advies naar ouders Handelingsplan voor nieuw schooljaar
i.b.’er Ib Lk.,ib,rt
2
3
4
i.b.’er of r.t.’er
i.b.’er/lkr. Groep 4 en 5. Zie protocol blz. 204 samenvatting
5,6 en 7 Afspraken met volgende leerkracht 8 Groep Activiteit in juli/augustus 1 2 3 4 Lijst met dyslectische leerkingen opstellen/aanvullen 5,6 en 7 Aanvullen lijst met dyslectische leerlingen Evt. dyslexieverklaringen voorbereiden en aanvragen
Wie
i.b.’er i.b.’er
Afkortingen: IB-er = interne begeleider; zij coördineert alle zorg op school LKR = groepsleerkracht RT = Remedial teacher; voert de extra zorg uit DMT/AVI/SMS = leestoetsen
Pagina 24 van 27
HP = handelingsplan ZLKLS= Zo leer je kinderen lezen en schrijven (spellingsdidactiek) VO= Voortgezet onderwijs
Pagina 25 van 27
Bijlage 3
Protocol (Hoog)begaafdheid: 1. Signaleren: Intake formulier: 1e menstekening laten maken
Bij het aanmeldingsgesprek meegeven / bespreken. In verkenningsfase bij instroom gr 1
Groepssignalering
Herfstperiode.
gr.1, 2
2e menstekening gr.3 t/m 8 Eigen observaties LVS (voorspellingen ook bekijken)
Na vier maanden in groep 1 Herfstperiode. Leerkracht: valt er iets op t.a.v. ontwikkelingsgebieden? A-leerlingen
2. Diagnosticeren: *
Bespreking Ib-er/leerkracht
*
Groeps/leerlingbespreking
*
Evt. leerling doortoetsen Leerkracht/ int.begeleider Beoordelingslijst DHPH invullen: 1.Het onderzoek - gegevens lvs - oudervragenlijst - leerkrachtvragenlijst - doortoetsen gr.3-8 - leerlingvragenlijst - overige bronnen 2. De resultaten - conclusie en grafieken - eindverslag 3. Beslissen over het vervolgtraject - het opstellen van een handelingsplan
Team
* Testen: event. begaafdheidsonderzoek * Oudergesprek
I.v.m. compacten/verrijkingsprogramma
* Leerlinggesprek
Leerkracht/leerling
Pagina 26 van 27
3. Uitvoering: * Compacten + verrijken: SlO programma taal (toekomst). extra kast groep 1,2 (taal,rekenen) *
Gebruik maken van:
SLO programma rekenen.
Levelboxen
* Plaatsing dagdeel in hoogbegaafdheidklas Chrono. Eventueel talentenklas Vechtdal.
Pagina 27 van 27
