Schoolondersteuningsprofiel Ambelt VSO Apeldoorn
Inhoud 1. Inleiding
2
2. Algemene gegevens 2.1 Contactgegevens 2.2 Algemene situatieschets van de school 2.3 Onderwijsvisie 2.4 Kengetallen leerlingenpopulatie
3 3 3 4 6
3. Ondersteuningsprofiel van de school 3.1 Profiel 3.2 Symbiose arrangementen 3.3 Ondersteuningsstructuur
7 7 10 10
4. Conclusie en ambities
15
5. Ontwikkelagenda
17
1
1. Inleiding Met de invoering van Passend Onderwijs is ieder Samenwerkingsverband (SWV) wettelijk verplicht om een ondersteuningsplan op te stellen. In dit ondersteuningsplan worden alle samenhangende voorzieningen en ondersteuningen binnen het Samenwerkingsverband beschreven. Om dit in kaart te kunnen brengen, moeten scholen binnen het SWV zich helder en transparant positioneren en aangeven welke ondersteuning zij aan kunnen bieden binnen de school, al dan niet met hulp van buitenaf. Dit leggen scholen vast in afzonderlijke schoolondersteuningsprofielen. Het schoolondersteuningsprofiel dat voor u ligt is opgesteld door de Ambelt. Door middel van dit profiel wordt een beeld geschetst van wat u kunt verwachten van de school, de doelgroep, het personeel, de voorzieningen, mogelijke arrangementen en de visie van de Ambelt op de toekomst. Er is gebruik gemaakt van het format dat is vastgesteld binnen het SWV VO Apeldoorn. Daarbij wordt gebruik gemaakt van het Apeldoorns Model, aangevuld met richtlijnen vastgesteld door de VO-raad. Alle scholen die vallen binnen het SWV maken gebruik van dit format, dit bevordert de leesbaarheid en maakt vergelijken gemakkelijk.
2
2. Algemene gegevens 2.1 Contactgegevens Naam school:
Ambelt VSO Apeldoorn
Adresgegevens:
Gentiaanstraat 804 7322 CZ Apeldoorn
Telefoonnummer:
055-3689580
E-mail:
[email protected]
College van Bestuur:
Jolida Spekreijse Maarten Faas
Regio-directeur:
Hendrien Zijlstra
Adjunct-directeuren:
Pim Kleinveld Trees Thuss Raymond Schuurman
2.2 Algemene situatieschets van de school Orthopedagogisch Centrum de Ambelt is een onderwijsinstelling voor speciaal en voortgezet
speciaal
onderwijs. met
vestigingen
in
Zwolle, Apeldoorn, Nunspeet,
Hardenberg, Kampen, Steenwijk, Deventer en Meppel. Zij verzorgen onderwijs aan kinderen en jongeren met extra onderwijsbehoeften op het gebied van gedrag. Orthopedagogisch Centrum de Ambelt kent een Raad van Toezicht en een College van Bestuur dat bestaat uit twee leden. De school is georganiseerd in een drietal regio’s die elk worden aangestuurd door een regiomanagementteam onder leiding van een directeur. Iedere regio is zelf weer verdeeld in een aantal teams, die elk worden aangestuurd door een adjunct-directeur. Ook de ambulant begeleiders, orthopedagogen/ psychologen en schoolmaatschappelijk werkers maken vanaf 1 augustus 2012 deel uit van de regioteams. Het College van Bestuur en de directie worden bijgestaan door een onderwijskundige staf en een bedrijfsbureau. De missie van het Ambelt Onderwijs refereert aan de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het Kind. Een fundamenteel onderdeel daarvan is het recht op volwaardig deelnemerschap aan de maatschappij en het recht op onderwijs om die vaardigheden te kunnen verwerven die een dergelijk deelnemerschap mogelijk maken.
3
In het Unesco Salamanca Statement zijn deze grondrechten uitgewerkt voor mensen met speciale
onderwijsbehoeften.
De
Ambelt
vertaalt
deze
rechten
in
de
volgende
uitgangspunten:
Leerlingen ontwikkelen die competenties, die hen in staat stellen als volwaardige deelnemers zo zelfstandig mogelijk aan het maatschappelijk handelen deel te nemen;
De school begeleidt leerlingen zodanig dat zij zo evenwichtig, gelukkig en zelfstandig mogelijk kunnen functioneren in de maatschappij op het gebied van wonen, werken, leren en vrije tijd. Daarom krijgen de leerlingen onderwijs waarbij uitgaan wordt van de mogelijkheden en de belangstelling van de jongere;
De school zorgt voor een pedagogisch klimaat waarin leerlingen zich veilig voelen. Hierbij sluit zij zoveel mogelijk aan bij de doelen uit het reguliere onderwijs.
De VSO locatie in Apeldoorn is met ingang van schooljaar 2014-2015 één locatie, gevestigd aan de Gentiaanstraat 804. Er is sprake van een samenvoeging van twee locaties,
te
weten
de
locatie
Noorderlaan
(voor
leerlingen
met
overwegend
internaliserende problematiek) en de locatie Moerbosch (voor leerlingen met overwegend externaliserende problematiek). Huisvesting is een belangrijke voorwaarde om het Speciaal Onderwijs vorm te geven. Een ruimte moet passend gemaakt kunnen worden op de doelgroep, kleinschalig en overzichtelijk zijn, en ruimte bieden voor zowel individu als klas. Het schoolgebouw aan de Gentiaanstraat voldoet aan deze voorwaarden. Op de locatie wordt onderwijs geboden op verschillende niveaus, te weten Praktijkgericht onderwijs, VMBO-leerwerktraject, VMBO-BB, VMBO-KB, VMBO-TL, HAVO, op individueel niveau VWO en MBO niveau 1. De klassenverdeling en plaatsing van nieuwe leerling zal op
niveau
plaatsvinden
en
waar
mogelijk
worden
leerlingen
met
dezelfde
onderwijsbehoeften geplaatst in één klas.
2.3
Onderwijsvisie
De Ambelt is specialist in (onderwijs)differentiatie op gedrag en biedt onderwijs en ondersteuning aan leerlingen met gedragsproblemen, zodat iedere leerling een uitdagend toekomstperspectief heeft. De
Ambelt
biedt
leerlingen
onderwijs
waarbij
wordt
uitgegaan
van
de
onderwijsbehoeften, de mogelijkheden en de belangstelling van de leerling. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de doelen uit het reguliere onderwijs aangevuld met een pedagogisch klimaat waarin leerlingen zich veilig voelen. De Ambelt is bestemd voor
4
kinderen en jongeren bij wie het ontwikkelingsproces is verstoord of waar het verstoord dreigt te worden. De oorzaak, maar ook de aard van de problematiek is voor ieder kind anders. De Ambelt is er op gericht om een veilige leeromgeving te bieden waarin leerlingen zich cognitief, psychomotorisch en sociaal-emotioneel zo optimaal mogelijk kunnen ontwikkelen. Daarbij is het vooral van belang het zelfvertrouwen en de competentie-ervaringen van leerlingen te vergroten, de leerlingen inzicht te geven in hun mogelijkheden en beperkingen en daarmee om te leren gaan. Na
toelating
tot
de
Ambelt
wordt
door
de
Commissie
van
Begeleiding
een
ontwikkelingsperspectief opgesteld. Op basis van de onderwijsrelevante beginsituatie, de bevorderende en belemmerende factoren wordt het verwachte profiel dat de leerling gaat volgen in het vervolgonderwijs beschreven. Het ontwikkelingsperspectief en de onderwijsbehoefte van de leerling zijn bepalend voor het planmatig handelen van de leerkracht. Op basis van de uitgangspunten van handelingsgericht werken stelt de leerkracht een plan op om de geformuleerde doelstellingen te realiseren. Naast klassikaal onderwijs biedt de Ambelt onderwijs via IVIO. Het IVIO onderwijs bestaat uit een individueel studieprogramma waarbij er per leerling bekeken wordt wat de best passende cognitieve uitdaging is. De leerling doorloopt het studieprogramma in het tempo dat bij hem of haar past. De didactische en vakinhoudelijk ondersteuning wordt verzorgd door de vakdocenten op afstand. De begeleiding in de klas, gericht op planning,
organisatie
en
de
sociaal-emotionele
ontwikkeling,
komt
van
de
groepsleerkracht. In de IVIO klas wordt er samengewerkt met at-zorg. Vanuit at-zorg kan er, indien nodig, een thuiscoach worden ingezet om de leerling en ouders in de thuissituatie te begeleiden, of om de leerling bij verzuim weer van thuis naar school te begeleiden. De Ambelt kent een breed portfolio aan onderwijs en dienstverlening, zowel op locaties binnen het reguliere onderwijs als op de eigen locaties. Deze dienstverlening staat altijd ten dienste van de individuele leerling die extra ondersteuning nodig heeft in het onderwijs. De Ambelt verzorgt onderwijs voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen wanneer deze in het regulier onderwijs vastlopen. Ook kan de school meedenken en begeleiding bieden bij een eventuele terugplaatsing van deze leerlingen. Binnen het reguliere onderwijs verzorgt de Ambelt ambulante begeleiding. Verder kan zij preventief binnen het regulier onderwijs adviseren over de vraag hoe een leerling met een gedragsstoornis toch binnen het regulier onderwijs kan blijven. Het is de ambitie van de Ambelt om voor alle zorgleerlingen onderwijs op maat te bieden. De Ambelt verzorgt via de Ambelt Academie scholing met betrekking tot alle vraagstellingen rond Cluster lV leerlingen: coaching van leerkrachten, SVB, scholing van
5
leerkrachten op maat in teamverband of individueel, en ouder begeleiding. De Ambelt kan adviseren over de zorgstructuur binnen scholen en daarbij gesprekspartner zijn op het niveau van management, orthopedagogen, maatschappelijk werk, en diagnostiek. De Ambelt kent een nauwe samenwerking met zorginstellingen zoals bijvoorbeeld Accare. In de toekomst is het mogelijk in samenspraak met het regulier onderwijs aanvullende arrangementen te ontwikkelen, zoals bijvoorbeeld tijdelijke plaatsing op de Ambelt. 2.4
Kengetallen
Aantal leerlingen op 1 oktober 2010-2011 Locatie Noorderlaan 313 Locatie Gentiaanstraat 61 Totaal 374
2011-2012 394 68 462
2012-2013 371 86 457
Uitstroomgegevens In
het
schooljaar
2012-2013
zijn
in
totaal
123
leerlingen
uitgestroomd,
de
uitstroomgegevens zijn verwerkt in onderstaand cirkeldiagram.
Uitstroom 2012-2013 9% 6%
MBO 40%
10%
VSO Arbeid Regulier
12%
Dagbesteding Overig 23%
6
3. Ondersteuningsprofiel van de Ambelt 3.1
Profiel
De werkwijze/aanpassingen die de Ambelt doet zijn gericht op de behoeften van de leerlingen. De aanpassingen die een docent kan doen zijn divers. Duidelijk, consequent en warm is de basishouding. Er is veel ruimte voor individuele ondersteuning, gedragsproblemen worden gezien als onmacht, niet als onwil. Ook wordt er veel structuur en eenduidigheid geboden. Er is intensief contact met ouders/verzorgers, er wordt veel afgestemd op de individuele leerling. In de leersituaties zijn veel aanpassingen mogelijk. Zo wordt daar veel structuur in geboden (vaste tijden, 1 docent, vast rooster, concrete opdrachten), om zo voorspelbaarheid te bevorderen. De huiswerkdruk ligt niet hoog, er is afwisseling rond inen ontspanning. Aanpassingen in ruimtelijke omgeving zijn bijvoorbeeld: hulpmiddelen om prikkels weg te nemen, gestructureerde invulling van vrije tijd, toezicht, altijd en overal en visualisatie. In deze paragraaf zal aan de hand van het Apeldoorns model worden beschreven aan welke onderwijsbehoeften de Ambelt tegemoet kan komen en op welke wijze dit wordt vormgegeven. Daarnaast wordt door middel van de ontwikkelagenda aangegeven waar de Ambelt zit nog verder in wil ontwikkelen. Apeldoorns model: 1. Aanpassing onderwijssituatie Aanpassingen onderwijssituatie
Kort cyclische doelen per trimester, structurele coaching door middel van gesprekken met leerlingen, vaak gericht op het sociaal- emotioneel vlak. Individueel en groepsgewijs plannen en organiseren en structuur aanbrengen gericht op fysieke en mentale ordening van de leerstof.
Mogelijke aanpassingen per leerling van: leerstof, toetsen en vaardigheden. Aanleren van sociale vaardigheden.
Aanleren en stimuleren samenwerkingsvaardigheden, zelfredzaamheid en sociale relaties. Relatie aanpassen aan behoefte van leerlingen. De leerkracht is duidelijk, consequent en warm Gedragsproblemen zien als onmacht, niet als onwil Herhaling waar nodig. Motiverende gespreksvoering met leerlingen Intensief contact met ouders Gebruik maken van beloningssystemen Veilig schoolklimaat, duidelijkheid en nabijheid, persoonlijk contact en afstemmen op de individuele leerling Altijd toezicht Handelingsplan en leerlingvolgsysteem zijn gericht op didactische en sociaalemotionele ontwikkeling.
7
Ontwikkelagenda: Differentiatie ten aanzien van niveaus binnen één klas Differentiatie arbeidstoeleiding en dagbesteding 2. Aanpassing leersituatie Aanpassing leersituatie
Huiswerk en dagplanning staat op het bord Huiswerkschema’s worden naar ouders gemaild Vaste structuur en lesopbouw Bij lesuitval wordt altijd gezorgd voor opvang of een vervanger Aanleren studievaardigheden Eén vaste groepsdocent, hij/zij geeft vrijwel alle lessen, er wordt slechts voor enkele vakken een vakdocent ingezet. Controle op schoolwerk Vaste rooster Vaste lestijden Goede balans tussen inspanning en ontspanning tijdens de lessen Concrete, vastomlijnde opdrachten Begeleiding bij wisselmomenten Aanpassen van lesstof aan onderwijsbehoeften van de leerling Pre-teaching waar nodig
Ontwikkelagenda: Digitale mogelijkheden in de lessituatie vergroten 3. Aanpassing lesmaterialen/instructie Individuele aanpassingen naar behoefte van leerling, groepsdocent heeft hier tijd en ruimte voor door kleine groepen en wisselende samenstellingen Gebruik van concentratie verhogende middelen en prikkel reducerende middelen, zoals time-timer, koptelefoon en schotten om werkplek af te bakenen. Groepsinstructie, verlengde instructie en individuele instructie. Ondersteuning bij leerachterstanden Onderwijs op eigen niveau ( taakverrijking /taakverlichting compact) Bewuste methodekeuze afgestemd op doelgroep Ondersteuning dyslexie. Er is een dyslexiepas ingevoerd, waar de compenserende en dispenserende maatregelen in staan genoemd. Individueel aanpassen van lesrooster ( bijv. onderwijstijdverkorting, extra praktijk, etc. ) Extra ondersteuning taal/ rekenen Ontwikkelagenda: IVIO op alle niveaus en begeleiding uitbreiding aanbod naar thuiszittende leerlingen Verder ontwikkelen reken- en taalonderwijs en het implementeren van leergebied overstijgende kerndoelen
8
4. Aanpassing ruimtelijke omgeving
Gestructureerde werkomgeving, alles heeft een vaste plek. Indien noodzakelijk schotten om werkplek af te bakenen. Visualisatie van dagprogramma en afspraken. Elk lokaal heeft zijn eigen toilet Leerlingen mogen in pauzes niet van het plein Prikkelarme omgeving
Ontwikkelagenda Meer aandacht voor prikkelarme omgeving 5. Inzet expertise Binnen de Ambelt worden de volgende begeleiding en trainingen aangeboden:
SOVA training Agressieregulatie Rots en Water Psycho-educatie Rouwverwerking Examentraining Stagetraining Leefstijl Studievaardigheden Girls Talk Boys Talk 6. Samenwerking deskundigen
De ouders en leerling worden gezien als deskundigen . Zij worden actief betrokken bij het formuleren van het handelingsplan. Drie keer per jaar wordt het handelingsplan en de kort cyclische doelen besproken met ouders. Daarnaast is er intensief emailcontact tussen leerkracht en ouders Pilot samenwerking tussen Ambelt en at-zorg met als motto: Eén kind één plan. Waar nodig worden multidisciplinaire overleggen gearrangeerd waar alle partijen die betrokken zijn bij een leerling worden uitgenodigd De Ambelt werkt intensief samen met ketenpartners als Bureau Jeugdzorg, Tactus, Centrum voor Jeugd en Gezin, particuliere praktijken voor psychologie/orthopedagogiek, Karakter, GGNet, Mee Veluwe, etc. Er is een ZAT overleg met de verschillende hulpverleningsinstanties, GGD,GGnet, leerplicht,CJG, BJZ, Linderhout e.a.
9
3.2
Symbiosearrangementen
Op dit moment zijn er een aantal arrangementen met andere scholen afgesproken. Het gaat daarbij om het inkopen van lessen. Daarnaast worden examens via een extraneus regeling met Sprengeloo geregeld. Ditzelfde geldt voor examens op Deltion voor horeca en metaal en hout. Met het AOC is een overeenkomst gesloten voor de examinering en inkopen van lessen voor VMBO en MBO 1. Met Aventus is een samenwerking voor de bovenbouw havo, de travo genaamd. De leerlingen volgen het onderwijsprogramma van Aventus en worden daarbij intensief begeleid door een gespecialiseerde leerkracht. Naast de schoolse zaken begeleidt de "special teacher" de leerling in zijn sociaal emotionele ontwikkeling. Hij is het vaste aanspreekpunt voor de leerling, docenten en ouders. De leerlingen kunnen dagelijks van 8.00 uur tot 17.00 uur gebruik maken van een eigen ruimte om te studeren en te pauzeren. De leerkracht houdt toezicht en biedt ondersteuning. Hij houdt onder meer coachingsgesprekken, helpt bij de lessstofplanning, planning huiswerk, contact met ouders/verzorgers enzovoort. 3.3
Ondersteuningsstructuur
Binnen de Ambelt zijn meerdere Commissies van Begeleiding actief. Deze bestaat uit een gedragswetenschapper, een intern begeleider, een schoolmaatschappelijk werker en de schoolarts. De adjunct-directeur (bevoegd gezag) is voorzitter van deze commissie. De Commissie van Begeleiding adviseert het bevoegd gezag over het ontwikkelingsperspectief van de leerling en evalueert de voortgang. Daarnaast wordt advies gegeven rond plaatsing en terugplaatsing in het regulier onderwijs. Functies en taakprofielen: Gedragswetenschapper 1. Beleidsontwikkeling met betrekking tot leerlingenzorg. adviseert het (bovenschools) management op het gebied van de ontwikkeling van het beleid op het vakgebied en op het gebied van leerlingenzorg; levert bijdragen aan het ontwikkelen en actualiseren van een visie, doelstellingen, werkwijzen en protocollen ten aanzien van leerlingenzorg binnen de school, rekening houdend met positie, functie en doelstelling van de school en de diverse andere disciplines binnen de school; draagt vanuit de eigen invalshoek bij aan het tot stand komen van het teamplan en groepsplan en de pedagogische en/of didactische aanpak van de leerlingen; breng het eigen specialisme in in multidisciplinair verband; maakt deel uit van de Commissie van Begeleiding van een of meerdere scholen van de Ambelt,
Psychodiagnostisch en orthodidactisch onderzoek. analyseert gegevens van de aanmelding en indicatiestelling en stelt op basis daarvan een onderwijsrelevante beginsituatie en ontwikkelingsperspectief op; verricht diagnostisch onderzoek, neemt tests af en analyseert de testresultaten ten behoeve van advisering, behandeling, begeleiding van leerlingen; maakt verslagen van het psychologisch onderzoek ten behoeve van de bespreking met de leden van de Commissie van Begeleiding en met ouders evenals voor de dossiervorming van de leerling; voert onderzoeken uit ten behoeve van het vaststellen van de Onderwijsrelevante Beginsituatie (ORB) en ten behoeve van doorstroom naar een andere niveaugroep, overgang naar het reguliere onderwijs of het (voortgezet) speciaal onderwijs of t.a.v. beroepskeuze
10
Begeleiding van leerlingen adviseert t.a.v. het handelingsplan van leerlingen, bespreekt dit met de leraren en overige medewerkers en monitort de voortgang en de uitvoering ervan; adviseert teamleden hoe te handelen t.a.v. gedrag van leerlingen, verwijst en begeleidt zo nodig leerlingen naar externe instellingen voor hulpverlening; adviseert het onderwijsteam over individueel of groepsgerichte aanpak van de leerlingen; geeft thematische voorlichting aan leerlingen en medewerkers. Geeft individuele of groepsgerichte begeleiding en/of trainingen aan leerlingen. De schoolmaatschappelijk werker Het schoolmaatschappelijk werk heeft drie kerntaken: schoolondersteuning, hulpverlening aan leerlingen en ouders/verzorgers en toeleiding naar (geïndiceerde) hulp. Schoolmaatschappelijk werk is laagdrempelig en erop gericht om problemen vroegtijdig te signaleren en aan te pakken. Het schoolmaatschappelijk werk maakt deel uit van de interne zorgstructuur van de school (Commissie van Begeleiding). Visie schoolmaatschappelijk werk Het schoolmaatschappelijk werk levert een positieve bijdrage aan de persoonlijke ontwikkeling van de leerling in relatie tot zijn/ haar systeem, zowel binnen als buiten de Ambelt. Uitgangspunten zijn: de ontwikkelingsdrive en eigen kracht van de leerling de aan leeftijd gerelateerde eigen verantwoordelijkheid van de leerling onvoorwaardelijke acceptatie van de leerling en zijn/haar problematiek de eigen verantwoordelijkheid en eigen kracht van ouders/verzorgers. Het schoolmaatschappelijk werk richt zich op het verminderen van barrières en het vergroten van zelfredzaamheid van de leerling en zijn/haar (gezins)systeem. De inzet blijft altijd primair het verbeteren van het functioneren van de leerling op school. Het schoolmaatschappelijk werk heeft expertise op het gebied van de sociale kaart, maatschappelijke ontwikkelingen en hulpverleningsmethodieken. In de werkwijze is het schoolmaatschappelijk werk transparant over de eigen rol en de mogelijkheden en onmogelijkheden van de school. Wat doet het schoolmaatschappelijk werk? Het schoolmaatschappelijk werk komt meestal in beeld als er zorgsignalen zijn rondom een leerling buiten school. Dit kan gaan om opvoedingsproblemen in de thuissituatie, om verslavingsproblemen, problemen wat betreft financiën, wonen, vrijetijdsbesteding etc. Schoolmaatschappelijk werk is meestal kortdurend. Er wordt gekeken naar wat de hulpvraag is en waar nodig wordt ondersteund bij de verduidelijking hiervan. Vervolgens wordt bekeken hoe het probleem verminderd of opgeheven kan worden. Als er langdurige begeleiding of behandeling nodig is kan de schoolmaatschappelijk werker meekijken voor een geschikte vorm van hulp en doorverwijzen naar een passende instantie. Indien gewenst kan de schoolmaatschappelijk werker ondersteunen bij de aanmelding.
11
Als er doorverwijzing heeft plaatsgevonden, dan volgt de schoolmaatschappelijk werker ook de voortgang. De schoolmaatschappelijk werker fungeert dan als tussenpersoon tussen school, thuis en hulpverlening en zorgt voor afstemming. Intern begeleider De intern begeleider beweegt zich op de volgende terreinen: 1.
Bijdrage beleidsvoorbereiding bovenschools zorgbeleid
• analyseert onderwijskundige en maatschappelijke ontwikkelingen op het gebied van het onderwijs, met name cluster 4 onderwijs • analyseert de zorgactiviteiten, toets resultaten en leerling besprekingen en werkt op basis daarvan didactische leerlijnen uit; • adviseert de adj. dir. t.a.v. de aanname van nieuwe leerlingen en voert de intake uit. • participeert in verschillende projectgroepen • adviseert het management bij het overleg met externe instanties en het medezeggenschapsorgaan • voert overleg met het management voor het verkrijgen van informatie dan wel inventarisatie en afstemming van standpunten • formuleert alternatieven voor /bijstelling van/ levert een bijdrage aan het meerjaren (bovenschools) zorgbeleid op basis van inzichten, wensen en behoeften vanuit de organisatie en ontwikkelingen in het vakgebied; • adviseert de adjunct directeur op de locatie bij het ontwikkelen van onderwijs- en zorgbeleid 2.
Coördinatie en uitvoering zorgbeleid in de school
• draagt zorg voor het implementeren van onderwijs vernieuwingen • organiseert onderzoek en speciale hulp m.b.t. zorgleerlingen en zorgt voor dossiervorming • is voorzitter bij leerlingbesprekingen en groepsbesprekingen en bereidt deze bijeenkomsten voor • coördineert aanmeldingen en verwijzingen van leerlingen • coördineert de begeleiding die door externen wordt verzorgd • organiseert en neemt deel aan intern en extern overleg m.b.t. zorgleerlingen • coördineert activiteiten m.b.t. schoolverlaters, bewaakt de procedure van aanmelding bij vervolgonderwijs of Ambulant Begeleiding 3. • • • • • • • •
Begeleiding leerkrachten draagt kennis over leerlingenzorg over aan collega’s binnen de school organiseert scholing/deskundigheidsbevordering coacht (beginnende) collega’s middels intensieve begeleidings trajecten ondersteunt collega’s bij het zoeken van lesmateriaal voor extra ondersteuning aan leerlingen adviseert collega’s over zorgleerlingen, didactische vragen en dergelijke en organiseert collegiale consultatie Begeleidt en coacht collega’s bij het interpreteren van gegevens over de ontwikkeling van leerlingen, het opstellen en uitvoeren van handelingsplannen en het bewaken van het vervolg daarop organiseert, begeleidt en coacht collega’s in het afnemen van diagnostische toetsen en het invullen van formulieren observeert klassensituaties teneinde advies te geven aan de collega’s voor aanpak van een zorg leerling
12
In onderstaand overzicht de professionals die binnen en buiten de school beschikbaar zijn voor het ondersteuningsaanbod. Functies Zorgcoördinator
Ja
Orthopedagoog
Ja
GZ-psycholoog
Ja
Leerlingbegeleider Docentencoach Leerplichtambtenaar Veiligheidsfunctionaris Schoolarts SMW (MD Veluwe)
Ja Ja Ja, ketenpartner Ja Ja, ketenpartner Ja
Tactus GGZ instelling (bv. Karakter, GGnet)
Ja, ketenpartner Ja, ketenpartner
Jeugdzorg regulier (bv. Lijn5, Lindenhout) Jeugdzorg Licht verstandelijk beperkten (bv. Pluryn, ’s Heerenloo)
Ja, ketenpartner
BJZ Politie/wijkagent Centrum voor Jeugd en Gezin
Ja, ketenpartner Ja, ketenpartner Ja, ketenpartner
MEE Veluwe
Ja, ketenpartner
Ja, ketenpartner
De ondersteuning die wordt geboden door de Ambelt is te verdelen in preventieve en curatieve ondersteuning. In onderstaand schema staan de mogelijkheden weergegeven. Preventieve interventies die ingezet kunnen worden Preventieve ambulante begeleiding Scholen met een hulpvraag kunnen dit aanvragen om een Ambulant begeleider mee te laten kijken naar een leerling met een gedragshulpvraag. Doelgroep: leerlingen in het regulier onderwijs Ambulante begeleiding De ambulant werkt in de reguliere scholen om de leerling daar, door begeleiding en coaching van leerkrachten, in staat te stellen om onderwijs te blijven volgen. Dit vindt plaats door systeembegeleiding, maar ook door het bemannen van extra zorg klassen, waar de leerling terecht kan als het even niet gaat. Hier vindt ook de ondersteuning in planning en organisatie plaats. De ondersteuning wordt aangepast aan de handelingsverlegenheid van de school en de zorgstructuur van deze school Doelgroep: leerlingen in het reguliere onderwijs. Ambelt Academie De Ambelt academie verzorgt scholing met betrekking tot gedrag en stoornissen om de mensen in het regulier onderwijs beter om te kunnen laten gaan met leerlingen met psychiatrische en/of gedragsproblematiek. Doelgroep: onderwijzend personeel regulier onderwijs en intern onderwijzend personeel
13
Leefstijl Alle klassen op de Ambelt volgen de methode Leefstijl. Dit is een methode die is gestoeld op de problematieken die passen bij de doelgroep waarin sociale situaties aan de orde worden gesteld. Doelgroep: VSO leerlingen Dyslexiescreening Alle leerlingen die instromen in het eerste jaar ondergaan een dyslexie screening. Doelgroep: VSO leerlingen Commissie van Begeleiding De commissie monitort signalen uit eigen waarneming, maar ook signalen van docenten. Doelgroep: leerkrachten en leerlingen VSO.
Curatieve interventies die ingezet kunnen worden Crisis ambulante begeleiding Vlot trekken van vastgelopen trajecten met leerlingen in het regulier onderwijs. Mediator in verstoorde relatie ouders - school. Snelle handreikingen, tips en praktische ondersteuning om een leerling binnen de school te houden, of adequaat te leiden naar een passende onderwijsplek. Doelgroep: reguliere leerlingen Individuele trainingen en begeleiding Indien nodig kunnen leerlingen een training volgen of begeleiding ontvangen op een specifieke behoefte. Hierbij kan worden gedacht aan Rots en Water, agressieregulatietraining, faalangsttraining, examentraining, sociale vaardigheidstraining. Doelgroep: reguliere leerlinge en VSO leerlingen Dyslexie Er kan remedial teaching worden ingezet. Leerlingen met een dyslexieverklaring krijgen een dyslexiepas waarin wordt aangegeven wat de dispenserende en compenserende maatregelen zijn waar zij recht op hebben. Doelgroep: VSO leerlingen Schoolmaatschappelijk werk Schoolmaatschappelijk werk activeert hulp en zorg in de thuissituatie. In samenwerking met het netwerk van de Ambelt. Doelgroep: VSO leerlingen Logopedie Indien noodzakelijk kan er onder schooltijd en op school gebruik gemaakt worden van logopedie. Doelgroep: VSO leerlingen Diagnostisch onderzoek Op de locatie wordt er door de afdeling Ambelt Diagnostiek onderzoek gedaan, hierbij kan worden gedacht aan intelligentieonderzoek, onderzoek naar leervoorwaarden, dyslexieonderzoek, etc. Doelgroep: VSO leerlingen
14
4. Conclusies en ambities De Ambelt biedt onderwijs aan jongeren van 12 tot en met 20 jaar met externaliserende en internaliserende problematiek. Er wordt zoveel mogelijk toegewerkt naar diploma’s en certificaten uit het reguliere onderwijs. In veel gevallen zullen leerlingen echter hun opleiding afronden op de Ambelt en ook bij hen wordt de opleiding zoveel mogelijk afgesloten met een regulier diploma. Tevens wordt tussentijds regelmatig beoordeeld of leerlingen geschakeld kunnen worden naar het reguliere onderwijs. De Ambelt kent vier uitstroommogelijkheden: onderwijs gericht op schakelen naar het regulier onderwijs; onderwijs gericht op doorstroming naar het vervolgonderwijs; onderwijs gericht op plaatsing op de arbeidsmarkt; onderwijs gericht op sociale redzaamheid voor leerlingen die niet naar ander onderwijs kunnen doorstromen en voor wie een reguliere of een aangepaste werkplek niet tot de mogelijkheden behoort. Kenmerkend voor Ambelt onderwijs is dat er gewerkt wordt aan leergebiedoverstijgende kerndoelen: naast het diploma krijgen leerlingen ook handvatten om in de maatschappij mee te kunnen doen. Het zijn de leergebiedoverstijgende kerndoelen waarin Ambelt onderwijs zich onderscheidt van het regulier onderwijs. Op de Ambelt wordt planmatig gewerkt. Het handelingsplan vormt de basis voor dagelijkse begeleiding door de leerkracht en wordt drie keer per jaar geëvalueerd en met ouders besproken. De Ambelt heeft een breed netwerk aan samenwerkingspartners: van zorginstellingen tot de scholen van Voortgezet Onderwijs. De Ambelt biedt stages. Naast een oriëntatie in opleiding en beroep moeten stages een bijdrage leveren aan het maatschappelijk functioneren, wat alles te maken heeft met vergroting van de zelfredzaamheid c.q. zelfstandigheid. Ter voorbereiding op buitenschoolse stages kan interne stage plaatsvinden. Dit kan in combinatie zijn met arbeidstraining in een Arbeidstrainingscentrum (ATC). De Ambelt voldoet aan de wet kwaliteit VSO in het uitstroomprofiel ‘Arbeidsmarkt’ , door een volledige leerlijn ‘voorbereiding op arbeid’ aan te bieden. De leerlijn kent twee doelgroepen: Het onderwijs in dit profiel is gericht op een uitstroom naar (beschutte) betaalde arbeid, al dan niet ondersteund door theoretische certificaten en vakgerichte branchecertificaten. De leerling stroomt uit naar de arbeidsmarkt. Voor leerlingen die wel de cognitieve mogelijkheden hebben om een regulier voortgezet onderwijs (vo) diploma te behalen, maar die niet door zullen stromen naar een vervolgopleiding maar uit zullen stromen naar de arbeidsmarkt, is er het combinatieprofiel vervolgonderwijsarbeidsmarkt. Deze leerlingen behalen een diploma vo en worden daarnaast voorbereid op de arbeidsmarkt. Naast het verzorgen van onderwijs biedt de Ambelt ambulante begeleiding. De Ambelt gaat uit van ambulant begeleiders die met name op de locaties aanwezig zijn. Om dit mogelijk te maken worden de gelden per school gebundeld. De Ambelt Regio Noord werkt met een plan van inzet aan het begin van het jaar. In overleg met de directeur en de zorgcoördinator van een school wordt bepaald hoe de ambulante begeleiding ingezet gaat worden. De Commissie van begeleiding speelt een cruciale rol in de leerlingenzorg. De Commissie volgt intern de voortgang van de leerlingen en is daar verantwoordelijk voor. Daarnaast biedt de Ambelt een variëteit aan preventieve en curatieve ondersteunings- en begeleidingsmogelijkheden voor de leerlingen. Begeleiding wordt op maat geboden. Indien nodig wordt ook Ambelt diagnostiek ingezet of therapie aangeboden. Voor intensieve therapeutische begeleiding wordt verwezen naar buitenschoolse zorg.
15
Het is de ambitie van de Ambelt om onderwijs op maat bieden en om thuiszitters voorkomen. De Ambelt zou hiertoe graag samen willen werken met een zorgpartner om kinderen die niet in staat zijn om vijf dagen per week onderwijs te volgen, of die niet naar huis kunnen, een combinatie van onderwijs en dagbesteding te bieden. Wat betreft het Samenwerkingsverband wil de Ambelt graag gezien worden als gelijkwaardige partner in de vormgeving van Passend onderwijs in de Regio. Van het personeel van de Ambelt vraagt dit, dat zij voortdurend op de hoogte blijven van ontwikkelingen op het gebied van het speciaal onderwijs. Structurele professionalisering is hierbij een belangrijke pijler. De Ambelt Academie vervult hierin een belangrijke rol.
16
5. Ontwikkelagenda De grootse ontwikkeling die het VSO van de Ambelt in Apeldoorn in schooljaar 20142015 zal doormaken is de samenvoeging van de locaties aan de Gentiaanstraat en de Noorderlaan. Het resultaat van deze samenvoeging zal zijn dat er één Ambelt locatie voor VSO is in Apeldoorn, waar onderwijs gegeven kan worden aan leerlingen met extra onderwijsbehoeften op psychiatrisch en/of gedragsmatig vlak van 12 tot 20 jaar in een modern onderwijsgebouw. De samenwerking met scholen voor regulier Voortgezet Onderwijs in Apeldoorn en omstreken wil de Ambelt graag intensiveren. Gezamenlijk optrekken door middel van een Programma voor Toetsing en Afsluiting dat aansluit op het regulier Voortgezet Onderwijs maakt het gemakkelijker voor leerlingen om terug te keren naar een vorm van regulier onderwijs. Daarnaast is de samenwerking met de gemeente van groot belang. Gezien de op handen zijnde decentralisatie van de jeugdzorg wordt de gemeente een nog grotere speler binnen het veld van onze doelgroep. Het terugdringen van het aantal thuiszitters binnen het samenwerkingsverband kan alleen indien er een goede samenwerking met de gemeente bestaat. Gezien de verevening waar het samenwerkingsverband mee te maken krijgt dient het leerlingaantal in het speciaal onderwijs te worden teruggeschroefd. Samenwerking met het regulier onderwijs om de expertise te delen die de Ambelt in huis heeft is essentieel om de gestelde doelen te bereiken.
17
