Schoolgids 2015-2016
Rijnauwenstraat 201 4834 LD Breda Telefoon: 076-5608850 www.sohetkasteel.nl
Schoolgids 2015-2016 ‘Het Kasteel’ Inhoud Voorwoord ............................................................................................................................. 3 Inleiding ................................................................................................................................. 3 Het Kasteel............................................................................................................................ 4
missie / visie van school .................................................................................................... 4 doelgroepen / voedingsgebied .......................................................................................... 4 toelaatbaarheidsverklaring ............................................................................................. 5 leerroutes ........................................................................................................................... 5 leerlingenzorg ................................................................................................................... 6 passend onderwijs ............................................................................................................ 7 Zorgplicht ............................................................................................................................... 7 team(s) en leerlingen: team 1-2-3 .................................................................................... 7 oudercontacten ................................................................................................................. 8 informatie aan gescheiden ouders ................................................................................... 8 medezeggenschapraad ..................................................................................................... 9 oudervereniging .................................................................................................................. 9 INOS ..................................................................................................................................... 9
Grenzeloos Leren............................................................................................................ 10 Het Onderwijsprogramma .................................................................................................... 11
Het vakkenpakket van het jonge kind .......................................................................... 11 Middenbouw- en bovenbouw ........................................................................................ 11 OntwikkelingsPerspectiefPlan (OPP) ........................................................................... 13 Het schoolondersteuningsprofiel (SOP) ....................................................................... 13 Onderwijsondersteuningsarrangement ........................................................................ 14 De opbrengsten van het onderwijs ................................................................................ 14 Onderwijs, zorg en revalidatie. ..................................................................................... 15 Leerlingenzorg ................................................................................................................ 15 De Commissie voor de Begeleiding (CvB) .................................................................... 15 Medewerkers ....................................................................................................................... 16
Zelfverantwoordelijke teams ......................................................................................... 16 Stagiaires ......................................................................................................................... 16 Dagelijkse zorg ................................................................................................................ 17 Diagnose Behandel Combinatie (DBC) ........................................................................ 17 Wij bieden de volgende therapieën aan ........................................................................ 17 Spelbegeleiding ............................................................................................................... 18 Strategisch beleidsplan (schoolplan) 2013-2017 .................................................................. 18 Beleidsvoornemens komend schooljaar ............................................................................... 18 Praktische informatie ........................................................................................................... 19
kalender ........................................................................................................................... 19 schooltijden ..................................................................................................................... 19 medische handelingen en medicijngebruik .................................................................. 19 aanvragen buitengewoon verlof leerlingen .................................................................. 21 matchpoint de Vervangingsorganisatie van INOS ...................................................... 22 contacten ......................................................................................................................... 22 samenwerking met andere scholen ............................................................................... 22 samenwerking met Welzijnsinstellingen ...................................................................... 23 schoolgids en kalender ................................................................................................... 23
-1-
klachtenregeling ............................................................................................................. 23 de inspectie van het onderwijs....................................................................................... 24 actief burgerschap en Integratie ................................................................................... 24 externe hulpverlening onder schooltijd op verzoek van ouders ................................ 25 veiligheid ......................................................................................................................... 26 meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling ..................................................... 28 gezond gedrag ................................................................................................................. 29 toelating, schorsing en verwijdering ............................................................................. 29 vervoer ............................................................................................................................. 29 privacyreglement ............................................................................................................ 30 schade of verlies van eigendommen .............................................................................. 30 sponsors ........................................................................................................................... 30 financiële bijdrage .......................................................................................................... 31 Vakantierooster 2015 - 2016 ................................................................................................ 31 Afkortingen .......................................................................................................................... 31
-2-
Voorwoord Beste Ouders, Verzorgers, Alle leerlingen starten dit jaar op onze nieuwe school met de naam:‘ Het Kasteel’. Het Kasteel is tot stand gekomen door een fusie van de Liduinaschool, de Openluchtschool en de Schalm. Alle SO leerlingen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar gaan dit jaar op het Rijnauwencomplex (aan de Rijnauwenstraat 203) naar school. Dit zorgt er voor dat alle leerlingen en medewerkers met veranderingen te maken krijgen. Leerlingen zijn op onderwijsbehoeften gegroepeerd en zitten in drie gebouwen verspreid over het omheinde terrein. Medewerkers werken in andere gebouwen en samen met andere collega’s, er is een nieuwe directie die bestaat uit één directeur en twee afdelingsleiders. Vlak voor en in de vakantie zijn bouwkundige aanpassingen uitgevoerd aan het gebouw. Verder zijn de afgelopen jaren vele werkgroepen bezig geweest met de inrichting van het onderwijs en de zorg. Ook voor u als ouders zal het wennen zijn aan de nieuwe situatie. We zijn startklaar voor het nieuwe schooljaar en u kunt er van op aan dat wij uw kind dezelfde aandacht en zorg blijven bieden zoals u dat in het verleden gewend was. Ik wens iedereen een heel plezierig schooljaar toe. Met vriendelijke groet, An van Damme Directeur van ‘Het Kasteel’
Inleiding Voor u ligt de schoolgids van Het Kasteel, schooljaar 2015-2016. Door middel van deze schoolgids informeren wij u zo goed mogelijk over de gang van zaken in de school en alles wat daarmee samenhangt. In de schoolgids treft u vooral algemene informatie over de school voor de periode van één jaar. Meer specifieke en veranderlijke gegevens worden uitgegeven in een schoolkalender. Mocht u nog vragen hebben over deze schoolgids of over andere zaken die u van belang vindt, aarzel dan niet contact op te nemen met de leerkracht van uw kind of de directie van de school. De schoolgids is ook via de website www.sohetkasteel.nl te downloaden. Mocht u na het lezen van deze schoolgids nog vragen hebben, neem dan gerust contact met ons op. Het telefoonnummer van ‘Het Kasteel’ is: 076-560 88 50 An van Damme Laura van Hassel Paulien Machgeels
directeur Het Kasteel, speciaal onderwijs (SO) afdelingsleider team 3 afdelingsleider team 1 en 2
-3-
Het Kasteel We spreken van speciaal onderwijs (SO) wanneer het gaat om leerlingen met een beperking en met een specifieke onderwijsbehoefte, in de basisschoolleeftijd, dus tussen 4 en 12 à 13 jaar Binnen Het Kasteel staat de hulpvraag van de leerling centraal en stemmen wij onderwijs, zorg en revalidatie af op de mogelijkheden van de leerling. Tevens is het onderwijs gericht op het toekomstperspectief van de leerling. We richten ons op de volgende uitstroombestemmingen: vervolgonderwijs richting VMBO of hoger, vervolgonderwijs richting arbeid en vervolgonderwijs richting dagbesteding, Het Kasteel is gehuisvest op het Rijnauwencompex in de kastelenbuurt te Breda. Het complex bestaat uit een aantal gebouwen met een groot terrein er omheen. Er zijn drie lesgebouwen, twee gymzalen, één speelzaal, een grote aula met een keuken en diverse kantoren. Ieder gebouw heeft een naam van een kasteel. Het kantoor bij de hoofdingang van het complex is het stafkantoor van de organisatie. Op het omheinde terrein is een sportveld, een bos en er zijn meerdere speelplaatsen met aantrekkelijke speeltoestellen. We werken met ongeveer 125 personeelsleden op Het Kasteel. Het Kasteel is nog volop in ontwikkeling. Dit jaar besteden we veel aandacht aan de onderwijsarrangementen van de verschillende leerroutes in de school. De nieuwe manier van groeperen vraagt aanpassingsvermogen van leerlingen en medewerkers, maar we zijn er van overtuigd dat we leerlingen beter op onderwijsbehoeften kunnen clusteren, zodat er minder diversiteit in de groepen is met betrekking tot de leerstof. Hierdoor kunnen leerkrachten effectiever groepsinstructie geven.
missie / visie van school Missie De school heeft de maatschappelijke opdracht de leerlingen zo goed mogelijk voor te bereiden op hun toekomstige positie in de maatschappij. Dit doet de school door de leerlingen op basis van hun ontwikkelingsperspectief toe te rusten voor het voortgezet (speciaal) onderwijs. Visie De school begeleidt iedere leerling tijdens de ontwikkeling naar een evenwichtige persoonlijkheid met maximale zelfstandigheid en de daarbij horende erkenning van de eigenheid van een leerling met een beperking. De school werkt vanuit een veilig pedagogisch klimaat en biedt een uitdagende, op de vaardigheden van de 21st eeuw gerichte, leeromgeving. De school focust zich op de mogelijkheden van de leerlingen en stimuleert hun talenten. De school en ouders hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid in het samenstellen van het OPP (Ontwikkelingsperspectiefplan). Als integraal kindcentrum ziet de school een meerwaarde van zorgpartners als Revant, Amarant, etc (afhankelijk van de keuze die hierin gemaakt gaat worden) om een totaalaanbod voor leerling en ouders te realiseren (voor- en naschoolse begeleiding, vakantiebegeleiding, kinderrevalidatie, persoonlijke begeleiding in de klas etc.). De school sluit aan bij de basisbehoeften van de leerlingen: behoefte aan relatie, competentie en autonomie.
doelgroepen / voedingsgebied De school maakt deel uit van het Regionaal Samenwerkingsverband (RSV) Breda 30-03. Het RSV bedient leerlingen, met een toelaatbaarheidsverklaring (TLV), uit de gemeentes Alphen-Chaam (m.u.v. postcode 5131), Breda, Dongen, Drimmelen (m.u.v. postcodes 4926 en 4927), Etten-leur, Geertruidenberg, Gilze, Rijen en Oosterhout. Dagelijks komen
-4-
ongeveer 350 leerlingen uit de regio (uit het samenwerkingsverband 30-03, maar ook uit andere samenwerkingsverbanden) naar de school toe, zie ook: http://www.rsvbreda.nl/po/ Het Kasteel is onderdeel van INOS, Stichting Katholiek Onderwijs Breda Leerlingen in de leeftijd van 4 tot en met 12 jaar bezoeken de school. Zij zijn door hun specifieke onderwijs- en begeleidingsbehoefte aangewezen op de expertise van de school. In algemene typering gaat het om: zeer moeilijk lerende kinderen; kinderen met een lichamelijke beperking; langdurig zieke kinderen; kinderen met een meervoudige beperking.
toelaatbaarheidsverklaring Oriëntatie en Aanmelding Aanmelding van leerlingen kan in principe gedurende het gehele schooljaar plaatsvinden. Het is belangrijk dat ouders en eventueel de leerling eerst een bezoek brengen aan de school voor een kennismakingsgesprek en een rondleiding. Zij kunnen zo een beeld krijgen van het onderwijs op school. Hiervoor nemen ouders contact op met de administratie van de school en wordt er een afspraak met één van de gedragsdeskundigen gepland. Wanneer de leerling over een geldige toelaatbaarheidsverklaring beschikt kan de leerling aangemeld worden op school en vullen ouders het aanmeldingsformulier in. Aanvraag toelaatbaarheidsverklaring voor leerlingen die onderwijs volgen Wanneer ouders besluiten hun kind aan te melden voor de school vragen ouders samen met de verwijzende school een toelaatbaarheidsverklaring aan bij het samenwerkingsverband. Onderdeel van de aanvraagprocedure is dat een gedragsdeskundige van het Kasteel een observatie uitvoert op de verwijzende school, met als doel de toelaatbaarheid van de leerling te bepalen. Aanvraag toelaatbaarheidsverklaring voor leerlingen die nog geen onderwijs volgen Wanneer de leerling nog geen school bezoekt, begeleidt de gedragsdeskundige van onze school de ouders bij de aanvraag van een toelaatbaarheidsverklaring (TLV). Het samengestelde dossier sturen we op naar de Commissie voor Toelaatbaarheidsverklaringen van het samenwerkingsverband, een onafhankelijke commissie die op basis van het dossier bepaalt of een leerling in aanmerking komt voor plaatsing binnen het speciaal onderwijs. Aanvraag verlenging toelaatbaarheidsverklaring De toelaatbaarheidsverklaring voor speciaal onderwijs heeft een beperkte geldigheidsduur. Aan het einde van deze geldigheidsduur wordt bekeken of het aanvragen van een nieuwe toelaatbaarheidsverklaring gewenst is. Zo ja, dan wordt opnieuw een aanvraagprocedure opgestart door de gedragsdeskundige van de school. Hiervoor ontvangen ouders aan het begin van het schooljaar waarin de toelaatbaarheidsverklaring afloopt thuis schriftelijk bericht. De gedragsdeskundige coördineert verder de aanvraagprocedure.
leerroutes Het onderwijs op onze school bieden we aan volgens de volgende leerroutes: Leerroute 1 Uitstroombestemming: Diploma gericht VMBO-TL, HAVO, VWO of VSO leerroute 1 Leerroute 2
Uitstroombestemming: Diploma gericht VMBO BB/KB (LWOO) of VSO leerroute 2
Leerroute 3
Uitstroombestemming: Regulier Praktijk Onderwijs of VSO-leerroute 3
-5-
(loon-vormende arbeid/ Entree-opleiding) Leerroute 4
Uitstroombestemming: VSO-leerroute 4, Loonvormende arbeid in een beschutte omgeving
Leerroute 5
Uitstroombestemming: VSO-ZML leerroute 5 (taakgerichte dagbesteding - eisend)
Leerroute 6
Uitstroombestemming: VSO-ZML leerroute 6 (activiteiten-gerichte dagbesteding)
Leerroute 7
Uitstroombestemming: ODC of VSO-ZML leerroute 7 (belevings gerichte dagbesteding)
leerlingenzorg De leerlingenzorg is afgestemd op de onderwijsbehoefte en (therapeutische) hulpvragen van de leerling, op basis van de pijlers: onderwijs, behandeling en verzorging. Medewerkers zijn geschoold in de aanpak van bijkomende leer- en gedragsproblemen. Onderwijskundige lessen vinden plaats op basis van vastgestelde kerndoelen uit de CED (Centrum voor Educatieve Diensten) leerlijn SO en ZML en de Planciusleerlijnen; Per jaar worden de te behalen kerndoelen bepaald aan de hand van het leerjaar en de leerroute. Verantwoording hierover vindt plaats door vastlegging in het groepsplan (twee keer per schooljaar) en het Ontwikkelings Perspectief Plan (OPP, opgesteld door de gedragsdeskundigen -(jaarlijks-). De leerkrachten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering. Zij krijgen ondersteuning van onderwijsassistenten (praktisch), specialisten in spel, de remedial teacher-leraar, therapeuten (praktisch en adviserend), intern begeleider (inhoudelijk en coachend), gedragsdeskundige, maatschappelijk werk (specifiek). De directeur van de school heeft de eindverantwoordelijkheid. Revalidatiebehandelingen vinden plaats op basis van activiteiten en participatie. Per half jaar formuleren we de te behalen revalidatiedoelen ter voorkoming, verslechtering of opheffing van beperking en/of stoornis. De verantwoording vindt plaats door vastlegging in het (therapie) plan (ParnasSys). De uitvoering verzorgt de logopedist en/of ergotherapeut en/of fysiotherapeut. De zorgcoördinator zorgt voor inhoudelijke en coachende ondersteuning. Specifieke ondersteuning bieden de diëtiste en/of gedragsdeskundige en/of maatschappelijk werk. De behandelaar(s)/therapeuten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering, de revalidatiearts is eindverantwoordelijk. Verzorging vindt plaats op basis van functiebeperking op de functies persoonlijke verzorging, verpleging en ondersteunende begeleiding. Per leerjaar stellen we de benodigde zorg vast in het zorgplan (Parnassys). De onderwijsassistenten stellen het zorgplan op en voeren het uit (eventueel extra inzet door een persoonlijk begeleider van een zorgpartner d.m.v. PGB of ZIN -persoonsgebonden budget of zorg in natura-). De verpleegkundige verzorgt de specifieke ondersteuning. De revalidatiearts heeft een rol met betrekking tot de verpleegkundige handelingen. De directeur van de school heeft de eindverantwoordelijkheid. De ouders vervullen een cruciale rol in het geheel. Zij zijn mede-eigenaar van het totaalpakket dat geboden wordt en dragen bij aan de ontwikkeling van hun kind. Als er vragen zijn over de ontwikkeling of vordering van de leerling, kunnen ouders dit bespreken met de leerkracht. Als sprake is van een hulpvraag die complex is en door meerdere
-6-
begeleiders/ondersteuners moet worden opgepakt dan brengt de leerkracht dit in bij de Commissie voor de Begeleiding.
passend onderwijs Met ingang van 1 augustus 2014 is Passend Onderwijs van start gegaan. Dit houdt in dat ons schoolbestuur (INOS) deel uitmaakt van het samenwerkingsverband Passend Onderwijs met de naam RSV Breda, In dit nieuwe samenwerkingsverband participeren 26 schoolbesturen voor primair onderwijs met in totaal 137 scholen voor basisonderwijs, speciaal basisonderwijs of speciaal onderwijs. Niet alle schoolbesturen voor speciaal onderwijs maken deel uit van het nieuwe samenwerkingsverband. Alleen scholen voor langdurig zieke leerlingen, zeer moeilijk lerende leerlingen, leerlingen met een lichamelijke beperking en leerlingen met gedragsproblemen en/of psychiatrische stoornissen maken deel uit van het samenwerkingsverband. Met de schoolbesturen speciaal onderwijs voor blinde en slechtziende, dove en slechthorende en spraak/taalgebrekkige leerlingen zijn samenwerkingsafspraken gemaakt. Passend onderwijs is voor alle leerlingen. In de praktijk gaat het vooral om leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Deze ondersteuning kan bijvoorbeeld nodig zijn vanwege een lichamelijke en/of verstandelijke beperking, een chronische ziekte of gedrags- of leerproblemen. Maar ook hoogbegaafdheid kan aanleiding zijn om extra ondersteuning te organiseren. De nieuwe Wet Passend Onderwijs schrijft enerzijds een aantal zaken voor die het samenwerkingsverband moet regelen, anderzijds geeft de wet vrijheden om op lokaal niveau zelf beleid te maken. Dit beleid wordt gemaakt door het bestuur van het samenwerkingsverband dat bestaat uit een vertegenwoordiging van alle deelnemende schoolbesturen. De schoolbesturen die in het samenwerkingsverband samenwerken, krijgen van het ministerie van OC&W (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) geld om het onderwijs te regelen voor leerlingen die deze extra ondersteuning nodig hebben. Hiertoe maken de schoolbesturen gezamenlijk een ondersteuningsplan dat garandeert dat iedere leerling een passend onderwijsaanbod krijgt.
Zorgplicht Schoolbesturen hebben zorgplicht. Dit betekent dat de scholen moeten zorgen dat iedere leerling, die bij de school staat ingeschreven of is aangemeld en die extra ondersteuning nodig heeft, een passend onderwijsaanbod krijgt. Dit houdt in dat na aanmelding de school eerst zorgvuldig gaat onderzoeken wat de leerling nodig heeft en of de school die ondersteuning zelf kan realiseren, eventueel met ondersteuning vanuit het samenwerkingsverband. Iedere school heeft zijn eigen specifieke schoolondersteuningsplan. Als de school de ondersteuning niet zelf kan bieden en aangeeft dat de leerling het beste naar een andere school kan gaan, moet de school, na overleg met de ouders, zorgen dat een andere school gevonden wordt die wel een passend aanbod kan doen en de leerling kan toelaten. Dit kan een andere basisschool zijn, maar ook een school voor speciaal basisonderwijs of speciaal onderwijs. Goed overleg met de ouders is in deze situatie uiteraard belangrijk.
team(s) en leerlingen: team 1-2-3 De school wil leerlingen het onderwijs aanbieden wat zij nodig hebben om hun ontwikkelingsperspectief te halen. Daarnaast blijkt uit het tevredenheidsonderzoek dat ouders de kleinschaligheid van de school belangrijk vinden. Om beide doelstellingen te realiseren zijn de leerlingen en het personeel in drie teams verdeeld. Op basis van uitstroombestemming en aantal leerjaren bieden wij onderwijs aan in de volgende teams: Team 1: Jonge Kind alle leerroutes:
-7-
Alle leerlingen binnen leerroute 1, 2 en 3 tot en met 7 jaar en alle ZML leerlingen binnen leerroute 4, 5, 6 en 7 tot en met 8 jaar vormen samen de onderbouw. Team 2: Midden- en bovenbouw leerroutes 1 t/m 3 Alle leerlingen binnen de leerroutes 1 t/m 3 in leerjaar 3 t/m 8 vormen samen team 2. Team 3: Midden- en bovenbouw leerroutes 4 t/m 7 Alle leerlingen binnen de leerroutes 4 t/m 7 in leerjaar 4 t/m 8 vormen samen team 3.
oudercontacten Ouderportaal Iedere ouder heeft toegang tot het ouderportaal van zijn/haar kind binnen ParnasSys. Hierdoor zijn en blijven ouders digitaal op de hoogte van de vorderingen van hun kind en andere wetenswaardigheden. Verder communiceren wij met ouders via ‘Safeschool’. Website en Scholen op de kaart Op de website staat allerlei relevante informatie die de school betreft. De website van de school vindt u op: www.sohetkasteel.nl Ook op www.scholenopdekaart.nl vindt u veel informatie over onze school. Deze informatie is beknopt en waar gewenst, kunt u doorklikken naar bijlagen. Veel gegevens op deze site (centrale indicatoren via DUO) zijn te vergelijken met andere scholen voor Primair Onderwijs. Maandelijkse nieuwsbrief, Een keer per maand, met uitzondering van vakanties, krijgen ouders de een nieuwsbrief via ‘Safeschool’ toegezonden. Hierdoor worden de ouders op de hoogte gehouden van allerlei zaken die geweest zijn of die nog staan te gebeuren. Het betreft zowel interne- als externe informatie. Algemene informatieavond Algemene informatieavond aan het begin van het schooljaar met hierin de kennismaking met de klassenleiding, introductie van het groepsplan, uitleg over het activiteitenplan, groepssamenstelling, specifieke projecten e.d. Onderwijskundige ouderavond Door het jaar heen vindt op twee momenten een onderwijskundige ouderavond plaats met aandacht voor de onderwijskundige vooruitgang van de leerling en andere belangrijke zaken betreffende de leerling (de zgn. tussenevaluatie). De laatste onderwijskundige ouderavond met daarin de evaluatie van het OPP, de eindevaluatie van het groepsplan, een terugblik op het schooljaar en mogelijk vooruitblik op het nieuwe schooljaar vindt plaats aan het einde van het schooljaar. Communicatie over de gang van alledag Ouders communiceren wat thuis gebeurt en de groepsleiding wat op school plaatsvindt. Met name is dit van belang als leerlingen het zelf niet of niet goed kunnen vertellen. Dit vindt zoveel mogelijk plaats via ‘Safeschool’. Eventueel met een communicatieschriftje. De oudere leerlingen maken aanvullend gebruik van een agenda.
informatie aan gescheiden ouders Indien de ouders van een leerling gescheiden zijn, is het belangrijk dat er duidelijkheid is over de manier waarop de communicatie en consultatie over de vorderingen van de leerling verloopt. De school heeft daarom een protocol ontwikkeld over hoe wij met deze regels omgaan.
-8-
De school volgt de wettelijke regels met betrekking tot de informatieplicht naar gescheiden ouders. Dat betekent dat de school ervan uitgaat dat ouders die beiden het ouderlijk gezag verkregen hebben elkaar informeren met betrekking tot zaken rondom hun zoon of dochter. Beide ouders zijn dan ook gezamenlijk welkom bij de ouderavonden en bij oudergesprekken. In overleg met de directeur kan daarvan worden afgeweken. Verdere informatie vindt u in het protocol dat via de administratie van de school te verkrijgen is. Informatie nieuwe ouders Er komt vaak veel op nieuwe ouders af. We proberen dit te ondervangen door het verstrekken van een informatiemap. Hierin staat een aantal informatieve en praktische zaken op een rijtje. Als er iets niet duidelijk is kunt u met vragen altijd terecht bij de groepsleiding of directie.
medezeggenschapraad Medezeggenschap is geregeld in de Wet medezeggenschap op scholen. Hierin participeren ouders, medewerkers en een directielid. Er wordt advies gegeven of instemming verleend inzake een voorgenomen besluit. Binnen INOS functioneert een gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR). De leden van beide raden worden gekozen. De notulen zijn te vinden op de website.
oudervereniging De school ziet ouders als partners. Vandaar dat de oudervereniging een belangrijke schakel is tussen de ouders en de school. De oudervereniging behartigt de belangen van leerlingen en hun ouders. De oudervereniging zet zich belangeloos in om diverse festiviteiten te organiseren. Ze vragen hiervoor een vrijwillige ouderbijdrage van € 25,00 tot dekking van de kosten.
INOS INOS geeft je ontwikkeling kleur Onze school is onderdeel van INOS Stichting Katholiek Onderwijs Breda. Wie wij zijn INOS is een vernieuwende, ambitieuze stichting voor Katholiek Onderwijs in de gemeente Breda (Breda, Effen, Prinsenbeek, Teteringen en Ulvenhout). INOS kent 25 basisscholen, 1 school voor Speciaal BasisOnderwijs en met ingang van 1 augustus 2015 1 school voor Speciaal Onderwijs en 1 school voor Voortgezet Speciaal Onderwijs. Ongeveer 1200 medewerkers verzorgen onderwijs aan ruim 10.000 leerlingen. De organisatie wordt aangestuurd door een College van Bestuur en ondersteund door een eigen bestuursbureau. Hier staan wij voor Als katholieke organisatie met een maatschappelijke opdracht beseffen we hoe belangrijk het is om woorden betekenis te geven. Daarom zijn de volgende kernwaarden voor INOS van bijzondere betekenis: INOS is Verbindend INOS wil verbindingen mogelijk maken op meerdere terreinen. Binnen en buiten de klas, binnen en buiten de school. De tijd waarin we leven vraagt om afstemming tussen allerlei belangen en een voortdurende check of we elkaar goed zien, begrijpen en elkaar betrekken. Alles is in beweging en veel gebeurtenissen en processen hangen met elkaar samen. Zeker
-9-
als je spreekt over leren en talent. Vaardigheden en inzichten die je opdoet in het ene gebied zijn vaak overdraagbaar op een ander gebied. Een verbindende school neemt verantwoordelijkheid voor leren en ontwikkelen binnen en buiten de school en zoekt actief contact met partners. Door kwaliteiten aan elkaar te koppelen, kun je meer waarde realiseren voor jezelf en de ander. Ook in de lerende netwerken tussen de scholen krijgt deze (meer)waarde vorm. INOS is Verantwoordelijk Verantwoordelijkheid kent meerdere facetten. Verantwoordelijkheid neem je, krijg je en leg je af. In de eerste betekenis gaat het om regie nemen en eigen initiatief tonen. Je zou dat zelfverantwoordelijkheid kunnen noemen. Als ik me verantwoordelijk voel, ben ik eigenaar van de oplossing en besef ik dat mijn persoonlijk belang samenhangt met een groter belang, op het niveau van de school en op het niveau van INOS. Ik voel me betrokken en ben ook zelf verantwoordelijk voor mijn welbevinden en ontwikkeling. In de tweede betekenis, verantwoordelijkheid krijgen, gaat het over ruimte en vertrouwen en om aanspreekbaar zijn. Ik heb de morele verplichting mijn maximale mogelijkheden in te zetten. Als iemand verantwoordelijkheid krijgt, is er ook iemand die verantwoordelijkheid geeft. ‘Ik haal de zijwieltjes eraf, maar dan moet je het wel zelf doen.’ Tot slot is er de betekenis van verantwoording afleggen. INOS wil zich voortdurend verantwoorden naar de belanghebbenden in de samenleving. Het gaat dan om verantwoording die wettelijk vereist is (ministerie, inspectie), maar ook om verantwoording op eigen initiatief (naar ouders, collega schoolbesturen, maatschappelijke organisaties, opleidingsinstituten, gemeentepolitiek, etc.). INOS wil zich voortdurend legitimeren naar en in de samenleving en verantwoordt zich daarom naar anderen. INOS is Authentiek Authentieke mensen gaan voor het hoger doel met hart en ziel. Niet omdat het moet, maar omdat ze het willen. Je bent je eigen maatstaf, je kent je eigen uitdagingen en valkuilen. Als we zeggen dat INOS authentiek is, dan bedoelen we ook dat we allemaal anders zijn en dat we dat toejuichen. Verschillen mogen er zijn. Je eigen persoonlijkheid voegt iets toe aan het geheel, versterkt wat een ander tekort komt. Als je niet te veel vastzit in plichten en normen, kun je kiezen voor wat echt belangrijk voor je is, kun je je verwonderen over het onverwachte en je laten beïnvloeden om er sterker van te worden. En wie dichtbij zichzelf kan blijven en in zijn kracht staat, maakt effectieve verbindingen. Dan haal je het beste in elkaar naar boven en bereik je waar je samen voor wil gaan. Grenzeloos Leren De wereld om ons heen verandert snel. Het traditionele onderwijssysteem sluit niet meer aan bij de eisen die de hedendaagse maatschappij aan ons stelt. We willen leerlingen de kans geven actief te leren, niet dwingen om passief te luisteren. Dit vereist een nieuwe pedagogische en didactische aanpak, waarbij wederzijds ontdekken, samen creëren en gebruikmaken van kennis en talent centraal komen te staan. Wij zijn er van overtuigd dat ‘Grenzeloos Leren’ het antwoord is op deze snelle verandering. Dit is dan ook een speerpunt van beleid geworden op alle INOS scholen. Wat is Grenzeloos Leren? Met Grenzeloos Leren hebben we het over: leerlingen die willen blijven leren
het bieden van passende ondersteuning waar nodig
het stimuleren van een brede ontwikkeling van leerlingen
het geven van verantwoordelijkheid aan leerlingen over hun eigen leren
het weghalen van de grens tussen leren thuis en leren op school
- 10 -
het weghalen van de grenzen die we soms ervaren door de onderwijsmethodes die we gekozen hebben
Het weghalen van de grenzen tussen jaarklassen en –groepen of soms ook letterlijk tussen klaslokalen
het anticiperen op maatschappelijke ontwikkelingen, waarbij INOS vanuit haar visie bewuste keuzes maakt op het gebied van ICT, sociale media, wetenschap en techniek en andere onderwijsinnovaties.
Grenzeloos Leren staat voor een onderwijsproces, waarbij leerlingen (inter)actief construerend, sociaal en reflecterend leren. Hiermee verandert zowel de rol van de leerling als de rol van de leerkracht. De rol van de leerling verschuift van die van ‘kennisconsument’ naar die van ‘kennisproducent’. Dat heeft consequenties voor het leerproces van de leerlingen. De rol van de leerkracht wisselt tussen die van ‘instructiegever’ naar ‘begeleider’ en ‘coach’ van leerlingen die hun leerproces vormgeven. De leerkracht gaat samen met de leerlingen op ontdekkingstocht. Hierbij is het belangrijk dat er een onderlinge relatie van vertrouwen is, er aandacht voor de interesses en aspiraties van leerlingen is, en er ruimte is voor ‘leren leren’ en leren van elkaar. Alle scholen binnen INOS zijn op weg naar Grenzeloos Leren. Elke school volgt hierbij zijn eigen weg. Er zullen accentverschillen zijn met betrekking tot de verschillende aspecten zoals deze in de missie van INOS zijn verwoord: talenten, begeleiden, zelfbewust en verantwoordelijk, en willen blijven leren. Op ‘Het Kasteel’ hebben wij Grenzeloos Leren als volgt ingericht: In leerroute 1,2 en 3 gebruiken we ‘Snappet’: Leerlingen werken zelfstandig en op eigen niveau op de tablet en de leerkracht is meer begeleider, de andere leerroutes gebruiken specifieke programma’s voor deze doelgroep om Grenzeloos leren vorm te geven.
Het Onderwijsprogramma Het vakkenpakket van het jonge kind Sensomotoriek/fijne motoriek waaronder de vakgebieden: spel en zintuiglijk motorische oriëntatie, ruimtelijke oriëntatie en mobiliteit, voorbereidend schrijven, tactiele vorming, omgaan met media en technologische hulpmiddelen, sociale en emotionele ontwikkeling en expressie, omgaan met technologische en of aangepaste hulpmiddelen. Communicatie/taal, rekenen/wiskunde waaronder de vakgebieden: communicatie, Nederlandse taal (gebarentaal -indien van toepassing-, auditieve vorming, woordenschatontwikkeling) sociale en emotionele ontwikkeling, rekenen/wiskunde. Grove motoriek waaronder de vakgebieden: (buiten)spel, motorische ontwikkeling, ruimtelijke oriëntatie en mobiliteit, rekenen/wiskunde bewegingsonderwijs, sociale en emotionele ontwikkeling. Zelfredzaamheid waaronder de vakgebieden: praktische redzaamheid, leren leren, sociale en emotionele ontwikkeling. Oriëntatie op jezelf en de wereld middels thematisch onderwijs. Kunstzinnige vorming waaronder muziek, tekenen, handvaardigheid, dramatische vorming.
Middenbouw- en bovenbouw De groepen zijn samengesteld op basis van leeftijd en leerjaar en de te volgen leerroute 1 t/m 7. De onderwijs- , zorg- en therapiebehoefte van het individuele leerling en de groep in zijn totaal vormen de basis voor de doelen in het groepsplan en ontwikkelingsperspectiefplan (OPP).
- 11 -
Binnen elke groep zijn niveauverschillen waarneembaar. Door te werken met instructie aan niveaugroepen (eventueel groepsoverstijgend) wordt dit opgevangen. We streven ernaar om niet meer dan twee leerroutes in één groep te plaatsen. Bij de leerroutes 1, 2 en 3 volgen de leerlingen het reguliere onderwijsprogramma waarbij tempo- en instructieverschillen zijn ingebouwd tussen de verschillende leerroutes. In de middenbouw ligt het accent op het aanleren van schoolse vaardigheden, in de bovenbouw komt daarbij het voorbereiden op het middelbaar onderwijs. Bij de leerroutes 4,5,6 en 7 volgen de leerlingen het onderwijsprogramma dat afhankelijk van hun uitstroomprofiel meer cognitief of meer praktisch gericht is. De leerlingen kunnen zich in hun eigen tempo, op hun eigen manier ontwikkelen in een veilige en uitdagende leeromgeving. Hierbij zorgen we voor voldoende uitdaging en stimulans om hetgeen er aan mogelijkheden in de leerling zit ook daadwerkelijk te ontwikkelen.
Het vakkenpakket midden- en bovenbouwgroepen Communicatie/Nederlandse taal waaronder (begrijpend) lezen, spelling, schrijven/typen/tekstverwerken. Rekenen en wiskunde. Oriëntatie op jezelf en de wereld. Omgaan met techniek en media. Kunstzinnige vorming waaronder muziek, handvaardigheid en tekenen, levensbeschouwing. Sociale en emotionele ontwikkeling. Bewegingsonderwijs waaronder gymnastiek en zwemmen. Leren leren. Engels (alleen in de bovenbouw). Praktische redzaamheid.
- 12 -
OntwikkelingsPerspectiefPlan (OPP) Voor elke leerling stellen wij bij aanname een OPP op. Dit belangrijke document vormt de basis van de keuzes die wij maken voor uw kind. Op basis van kindkenmerken, omgevingsfactoren en ondersteuningsbehoefte doen wij op het moment van aanname een, ambitieuze doch realistische uitspraak, over de vervolgmogelijkheden van de leerling als hij/zij de school gaat verlaten (uitstroombestemming). Door het instroomniveau en het verwachte uitstroomniveau te verbinden ontstaat de prognose- of ontwikkelingslijn. Dit is bepalend voor het onderwijsaanbod gedurende het jaar. Aan elk niveau hangen leerdoelen die per jaar gehaald moeten worden om het uitstroomniveau te realiseren. Het OntwikkelingsPerspectiefPlan (OPP) kan voor een bepaalde leerling in de loop van de tijd bijgesteld worden. Dit doen we op basis van de op dat moment nieuwe bekende gegevens en/of omstandigheden. Het eerste OPP wordt gemaakt voor leerjaar 1 t/m 4. Daarna wordt een nieuw OPP t/m leerjaar 8 opgesteld. Voor nieuwe leerlingen stellen we het OPP binnen 6 weken na startdatum op. We bespreken het met ouders en zij ondertekenen het plan voor gezien. We realiseren dit door dossieranalyse en aanvullend onderzoek vanuit onze school. Het eerste OPP brengt de gedragsdeskundige in de CvB (Commissie van Begeleiding). Deze commissie bespreekt het OPP stelt het vast en bepaalt het basisarrangement. Voor de volgende vakken wordt het uitstroomprofiel vastgesteld: - Taal/communicatie - Lezen - Rekenen - Sociaal emotionele ontwikkeling - Leren leren - Zintuiglijke, motorische ontwikkeling - Praktische redzaamheid Op basis van het uitstroomprofiel stellen wij de uitstroombestemming vast.
Het schoolondersteuningsprofiel (SOP) De school heeft een schoolondersteuningsprofiel (SOP) opgesteld. Dit is een wettelijk voorschrift bij de invoering van passend onderwijs. Een schoolondersteuningsprofiel biedt informatie over de kwaliteit van de basisondersteuning en over wat onze school verder aan ondersteuning biedt. Het legt vast waar onze school voor staat. De schoolondersteuningsprofielen van alle scholen van ons samenwerkingsverband tezamen vormen de basis voor de inhoudelijke dekking van ondersteuningsvoorzieningen in de regio. Op die manier is er voor alle kinderen een plek om onderwijs en ondersteuning te krijgen die zij nodig hebben. Ons ondersteuningsprofiel bestaat uit de volgende onderdelen: - een korte typering van onze school - de kwaliteit van onze basisondersteuning. Dat is de ondersteuning waarop alle kinderen kunnen rekenen. - de deskundigheid voor extra ondersteuning waarover onze school beschikt (binnen het eigen personeelsbestand en van buiten de school) - de voorzieningen die wij als school hebben om leerlingen extra ondersteuning te bieden.
Beschikbare deskundigheid
- 13 -
Voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, beschikt onze school over specifieke deskundigheid (interne deskundigheid). Het gaat hierbij om de deskundigheid die wij als school structureel zelf beschikbaar hebben Wij zetten die in daar waar het nodig is. Het gaat hierbij om deskundigheid van de orthopedagoog, schoolmaatschappelijk werker, logopedist, specialisten in taal- en rekenonderwijs, sociale vaardigheden, gedragsspecialist, schoolverpleegkundige, spelspecialist, specialisten in beweging, muziek en specialist in autisme. Daarnaast kunnen wij een beroep doen op deskundigen van buiten de school (externe deskundigheid). Het gaat hierbij om deskundigheid van de maatschappelijk werker, fysiotherapeut, ergotherapeut, orthopedagoog en speltherapeut vanuit Revant. Daarnaast maken we gebruik van kennis en deskundigheid van andere instanties zoals stichting MEE, VISIO, jeugdzorg, gezondheidszorg, afdeling leerplicht gemeente, voorzieningen voor voorschoolse educatie, scholen voor V(S)O, Stichting Driespan.
Ondersteuningsvoorzieningen Onze school heeft voldoende aangepaste voorzieningen voor de doelgroep. Ook het buitenterrein is aangepast voor leerlingen in een rolstoel
Onderwijsondersteuningsarrangement Dit arrangement bevat het aanbod vanuit onderwijs en indien van toepassing van revalidatie. Wat we hebben beschreven in het OPP wordt hiermee in de praktijk omgezet in een arrangement. Wat heeft de leerling nodig om het onderwijs te krijgen waar hij/zij recht op heeft, welke ondersteuning is daarvoor nodig en op welke wijze we dit in de onderwijstijd inzetten. Hiervoor is een multidisciplinaire inzet en aanpak van groot belang en dit realiseren we door middel van onderstaande voorwaarden en afspraken: - Visie: o onderwijs en behandeling/ondersteuning vinden plaats op basis van een gezamenlijke visie; o gezamenlijke verantwoordelijkheid van leerlingen, ouders, behandelaars en school uitmondend in eenduidige doelen en aanpak. - Afstemming en overleg: o multidisciplinair overleg waarbij zowel de onderwijspartners als de behandelaars betrokken zijn; o goede uitwisseling van informatie; er vindt afstemming van doelen en methodieken plaats en men hanteert hetzelfde begrippenkader; o verschillen worden beperkt zodat de overgang tussen onderwijs en behandeling voor het kind zo klein mogelijk is. - Een gezamenlijk vormgegeven aanbod: o er is sprake van één kind, één plan en men richt zich op de totale ontwikkeling van het kind; o we zoeken naar een evenwichtige verdeling tussen onderwijs en behandelingen en ondersteuning; o momenten van in-, door- en uitstroom worden gezamenlijk bepaald.
De opbrengsten van het onderwijs Het is belangrijk om de leerstofinhoud goed te plannen en de leerlingen te volgen. Een leerling volgen doe je d.m.v. observeren, evalueren van de observatie(gegevens), toetsen afnemen, toetsgegevens analyseren en omzetten in doelen. Ons digitale leerlingvolgsysteem is ParnasSys. Alle leerlinggegevens staan in dit systeem. Door middel van het ouderportaal brengen wij ouders op de hoogte van de ontwikkeling van hun kind. Het systeem geeft aan wat de leerling reeds beheerst en wat er nog aan bod moet komen binnen bepaalde leerjaren. Op deze wijze krijgen we een goed beeld op individueel- en op groepsniveau van
- 14 -
de resultaten. Ook de gegevens van de Citotoetsen en methode gebonden toetsen worden in het systeem vastgelegd. De resultaten worden 2x per jaar geanalyseerd en aan de hand daarvan worden acties ondernomen. Dit kan zijn ander leerstofaanbod, extra instructie, aanbieden van een andere leerstrategie, verhogen van de leertijd. Tweemaal per jaar maken leerkrachten schoolrapporten. Deze rapporten zijn vooral bedoeld voor de leerlingen zelf. Hierin kunnen ze hun resultaten zien en doornemen met hun leerkracht. De rapporten zijn bedoeld om de leerling in meer of mindere mate medeverantwoordelijk te maken voor het eigen leerproces en de resultaten.
Onderwijs, zorg en revalidatie. ‘Het Kasteel’ is een speciale school voor leerlingen van vier tot twaalf/dertien jaar. De zorg binnen school is afgestemd op de individuele mogelijkheden van de leerling. In dit hoofdstuk vindt u een opsomming van alle vormen van onderwijs, zorg en revalidatie binnen ons onderwijs.
Leerlingenzorg Voor de leerlingenzorg is de leerkracht het eerste aanspreekpunt, zowel voor ouders als voor alle ondersteuners en leden van de Commissie voor de Begeleiding. De leerkracht werkt elke dag met de leerling en heeft daarom ook het beste zicht op zijn of haar ontwikkeling. Wanneer een leerling op school Begeleiding (CvB) het eerste OPP basis van beschikbare gegevens uitstroombestemming. Binnen zes ouders en door hen ondertekend.
wordt geplaatst wordt door de Commissie voor de opgesteld. Hierin wordt een leerling-profiel gemaakt op met een eerste prognose m.b.t. de te verwachten weken na instroom wordt dit plan besproken met de
In het groepsplan (GP) staat een beschrijving van de groepsdoelen per vakgebied en subgebieden.Bij aanvang van het schooljaar wordt dit GP voor een half jaar opgesteld. Tijdens de eerste informatieouderavond wordt dit plan gepresenteerd en uitgelegd aan ouders. Twee maal per jaar vindt een multidisciplinaire groepsbespreking plaats, waarin het groepsplan en de OPPs en alle behandelplannen worden besproken. Voor de besprekingen vragen we uw inbreng te geven en verzorgen we de benodigde informatie. Binnen vier weken na de bespreking worden alle gegevens en afspraken door de leerkracht verwerkt in een eindverslag. Het OPP bevat alle gegevens vanuit onderwijs en revalidatie. Alle hulpplannen zijn op elkaar afgestemd en de consequenties voor de leerling zijn goed afgewogen. Dit wordt door de ouders en directeur goedgekeurd en ondertekend. Tijdens de ouderavond worden de opbrengsten besproken en volgt een nieuw groepsplan voor de tweede helft van het schooljaar. In juni herhaalt deze cyclus zich weer. Onderwijsondersteuning, alle individuele ondersteuningsplannen komen in handelingsplannen te staan. Deze doelen zijn extra naast het basisaanbod zoals dat in het OPP staat beschreven. Het gaat hierbij ook om therapieplannen en plannen spelbegeleiding, MRT (motorische remedial teaching) e.a. zaken.
De Commissie voor de Begeleiding (CvB) Iedere afdeling heeft een eigen CvB. De voorzitter is de afdelingsleider van de afdeling. Verder zitten in de CvB een gedragsdeskundige, intern begeleider/ teamcoördinator, maatschappelijk werker, schoolarts en revalidatiearts. Andere betrokkenen (b.v. betrokken leerkracht) zijn op afroep beschikbaar. De taken van de CvB zijn het vaststellen van het ontwikkelingsperspectief, het toezien op de leerlingenzorg, het adviseren, het analyseren, het diagnosticeren, het volgen en bewaken van de kwaliteit van het totaal van onderwijs-, zorg- en therapiearrangement zoals dat staat beschreven in het groepsplan, het OPP en
- 15 -
zorgplan. Hulpvragen vanuit de leerkracht en ouders worden hierin besproken, met name hulpvragen gericht op pedagogische en medische problematiek. Een aantal leden van de CvB heeft ook zitting in de zorgcommissie. Op afroep kan hier een externe deskundige aan worden toegevoegd. Deze werkgroep bewaakt de kwaliteit en opbrengsten van de groepsplannen en hulpplannen. Tevens worden alle zaken en consequenties voorkomend uit de vergadering van de CvB nader doorgesproken. Individuele hulpvragen, met name gericht op pedagogische-, didactische problematiek kunnen worden ingediend. De betreffende leerkracht zal dan worden uitgenodigd om een toelichting te geven. A.d.h.v. de hulpvraag wordt een actieplan opgesteld. Dit plan zal door de CvB worden gevolgd op de behaalde resultaten. Ouders worden hiervan op de hoogte gesteld..
Medewerkers De leerkrachten en onderwijsassistenten vormen de spil van de school. De leerkracht verzorgt de lessen, de onderwijsassistent ondersteunt bij de lessen, draagt zorg voor de persoonlijke verzorging en voert verpleegkundige handelingen uit. De leerkracht is het eerste aanspreekpunt voor alle andere betrokkenen en regisseert het onderwijszorgarrangement van de leerlingen. Een groot aantal ondersteuners helpt de leerkracht en onderwijsassistent bij het uitvoeren van het werk in de klas. De gedragsdeskundige is verantwoordelijk voor de plaatsing van de leerlingen, verricht diagnostisch onderzoek, verleent orthopedagogische / psychologische ondersteuning aan de leerkrachten en onderwijsassistenten. De teamcoördinator/intern begeleider verzorgt en zorgt voor implementatietrajecten en is medeverantwoordelijk voor de doorgaande lijn binnen de leerlingenzorg en andere zaken. De maatschappelijk werker is vraagbaak voor de ouders op allerlei gebied van maatschappelijk hulpverlening, praktisch pedagogische zaken e.d. De schoolverpleegkundige draagt zorg voor alle verpleegkundige handelingen die middels autorisaties worden uitgevoerd door de onderwijsassistenten. De vakleerkrachten beweging verzorgen de vaklessen gymnastiek en zwemmen. De vakleerkracht muziek verzorgt de vakles muziek en geeft hulp, coaching en advies. De conciërges/onderhoudsmedewerkers verrichten onderhoudsen reparatiewerkzaamheden en verrichten diverse conciërgetaken, zoals onder andere toezien op het leerlingenvervoer. De medewerker personeelszaken verleent ondersteuning aan het managementteam met betrekking tot de uitvoering van het personeelsbeleid en -beheer. De administratieve medewerkers verrichten ondersteunende werkzaamheden en verstrekken informatie aan ouders en leerlingen.
Zelfverantwoordelijke teams Om efficiënt, professioneel en effectief te kunnen werken is gekozen om de medewerkers onder te verdelen in ZelfVerantwoordelijkeTeams (ZVT’s). De teams kunnen via hun directeur een opdracht krijgen en daar zelfstandig mee aan de slag gaan. Elk team heeft een twee TC-ers/IB-ers die verantwoording afleggen aan de afdelingsleiders en aan het team. Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van elkaars sterke kanten en specifieke deskundigheid. Binnen het SO is gekozen voor TC-ers/IB-ers met taken voor intern begeleiden en coördineren. Op deze wijze wordt de verantwoordelijkheid zo laag mogelijk in de organisatie weggelegd en is iedere medewerker actief betrokken bij de opdrachten die er liggen.
Stagiaires De school wil graag een leerplek zijn voor allerlei opleidingen. Vandaar dat we jaarlijks proberen om stagiaires op ‘Het Kasteel’ een stageplaats aan te bieden. Drie collega’s zijn geschoold tot stagecoach om stagiaires op een professionele wijze te begeleiden. We
- 16 -
betrekken stagiaires vanuit Avans: Hogeschool West-Brabant, ALO (Academie Lichamelijke Opvoeding), opleiding Logopedie, Vitalis (MBO-West-Brabant) en universiteiten.
Dagelijkse zorg Veel van onze leerlingen hebben bij hun persoonlijke verzorging hulp nodig. Die zorg wordt verleend door met name de onderwijsassistenten. De zorg kan zowel door een mannelijke als door een vrouwelijke assistent worden uitgevoerd. De ondersteuning bestaat o.a. uit het bieden van hulp bij het eten en drinken, medicijngebruik, toiletbezoek, eventuele zindelijkheidtraining en hulp bij aan- en uitkleden. Ook voor verpleegkundige handelingen wordt een beroep gedaan op de onderwijsassistent. Daarnaast werkt de onderwijsassistent ondersteunend in het onderwijs bij leerlingen die hulp nodig hebben, bijvoorbeeld bij het gebruik van de computer, lezen, schrijven, creatieve vakken. Op het SO heeft bijna ieder team een vaste onderwijsassistent per groep. Het is belangrijk te weten wat de ondersteuningsbehoefte is van leerlingen m.b.t. de persoonlijke verzorging en begeleiding. Indien de zorg zodanig hoog is dat de vraag het aanbod van de school overstijgt, dan trachten we middels PGB- of ZIN-financiering extra begeleiding t.b.v. de leerling te regelen. Dit doen we in samenspraak met de ouders, die hiervoor een indicatie aanvragen. Verder kan voor ondersteuning binnen het onderwijs een beroep gedaan worden op diverse therapeuten. We noemen dit onderwijsondersteuning (OWO). Dit gebeurt met name bij het taal, lezen, rekenen, spelen, zintuiglijke-motorische ontwikkeling, het zwemmen en de praktische vaardigheden. Ze kunnen mee kijken en bepalen of specifieke hulpmiddelen nodig zijn en ingezet kunnen worden.
Diagnose Behandel Combinatie (DBC) Voor een groot aantal leerlingen speelt revalidatie een belangrijke rol in hun leven. Onder verantwoordelijkheid van de revalidatiearts vinden behandelingen plaats tijdens de onderwijstijd. De afstemming van revalidatie en onderwijs gebeurt zo nauwkeurig mogelijk. Revalidatie mag immers niet ten koste gaan van onderwijs en andersom. Hiernaast is ook enkelvoudige behandeling (EB) en schoolbehandeling (SB) mogelijk.
Wij bieden de volgende therapieën aan -
Logopedie: de logopedisten van de school richten zich op de communicatie. Aspecten zoals mondmotoriek, eten en drinken, spraak, taal, stem en gehoor spelen hierbij een rol. De logopedische behandeling kan bestaan uit preventie, advisering en voorlichting. Het doel is de leerling zo optimaal mogelijk te laten communiceren. De behandelingen zijn meestal individueel, maar kunnen ook in groepsverband plaatsvinden. Tevens zijn er ook gecombineerde behandelingen mogelijk de zogenaamde combitherapieën. De logopedische revalidatiebehandelingen kunnen via Revant plaatsvinden. De bekostiging ervan verloopt dan via de zorgverzekeraar i.p.v. via het onderwijs.
-
Fysiotherapie: richt zich op het gebied van het bewegend functioneren. De behandeling is gericht op de motorische ontwikkeling en het vergroten van de functionele mogelijkheden van de leerlingen. Het oefenen vindt individueel en/of in groepsverband plaats (bv. fitness- en oefengroep). De fysiotherapeut geeft ook adviezen over voorzieningen zoals loophulpmiddelen en sta-voorzieningen. Er wordt instructie gegeven ten aanzien van transfers aan ouders en medewerkers van school maar ook sportadvies.
-
Ergotherapie: houdt zich bezig met het handelen van leerlingen in alle activiteiten in het dagelijkse leven op school en in de thuissituatie. Voorbeelden hiervan zijn zelfverzorging, eten/drinken, praktische sociale vaardigheden en vrijetijdsbesteding. Het oefenen vindt individueel en/of in groepsverband plaats (bv. schrijfgroep, handvaardigheidsgroep). Ook sensorische integratietraining komt aan bod.
- 17 -
Spelbegeleiding Spelbegeleiding is een extra zorg voor de sociaal emotionele ontwikkeling van de leerling. Het spelen wordt gebruikt als middel om een leerling te helpen bij het verwerken van emotionele problemen. Bij speltherapie wordt tevens gewerkt aan de ontwikkeling van de sociale vaardigheden en aan de kwaliteit van het spel. De kern van de spelbegeleiding is de vertrouwensband tussen de leerling en de therapeut. Als de leerling zich vertrouwd en veilig voelt, zal het in zijn spel durven laten zien waar het mee zit. Daarnaast is het spel een middel om de sociaal emotionele ontwikkeling te stimuleren. De begeleiding wordt individueel of in kleine groepjes gegeven. Bij de individuele begeleiding staat het verwerken van emotionele gebeurtenissen (overlijden, uithuisplaatsing, levensbedreigende ziekte, e.d.) centraal. In groepjes wordt er naast het verwerken van emotionele problemen ook gewerkt aan sociale vaardigheden, spelinhoud en samenspel.
Strategisch beleidsplan (schoolplan) 2013-2017 Het Strategisch beleidsplan of schoolplan wordt 1x per 4 jaar opgesteld. Hierin staan de doelen en de plannen die de school zichzelf stelt voor 4 jaar. Het strategisch beleidsplan/schoolplan krijgt dit schooljaar verder vorm. Het moet worden goedgekeurd door de MR en is het document waarover verantwoording dient te worden afgelegd aan het College van Bestuur. Op basis van dit plan maken wij voor ieder schooljaar een jaarplan met daarin de speerpunten voor ons beleid: 1. Onderwijs: 2. Kwaliteitszorg: 3. Personeel en organisatie: 4. Bedrijfsvoering: 5. Communicatie. Beleidsvoornemens komend schooljaar We realiseren plannend onderwijs a.d.h.v. doelen uit de leerlijnen (groepsplan) dat zich vertaald ziet in de dagelijkse praktijk (week- en maandplanning); We realiseren een onderwijs continuüm (data-duiden-doelen-doen) waarbij de groep centraal (groepsbesprekingen) staat en de individuele leerlingenzorg goed op orde is; We zorgen we voor een onderwijsarrangement op alle vakgebieden binnen de diverse leerroutes (afstemmen en stroomlijnen); We hebben de kwaliteit van ons onderwijs goed op orde (Audit-kwaliteitswijzer); Alle medewerkers staan open om te leren, leren door en met anderen (klassenconsultaties, collegiale consultaties, kennisdeling, expertisegroepen, opleidingsplannen); We oriënteren ons op de vaardigheden 21st eeuw en leggen de focus op 2 gebieden n.l. zelfverantwoordelijkheid en digitale geletterdheid; We realiseren samenwerking in nieuwe teams (teambuilding, zelfverantwoordelijke teams); We profileren ons naar buiten toe als nieuwe SO school en werken aan naamsbekendheid; We zijn een keurmerkschool en werken mee aan de begeleiding en coaching van studenten; Onze school is veilig op alle gebieden (fysiek en psychisch) voor alle leerlingen en personeel.
- 18 -
Praktische informatie kalender Jaarlijks ontvangen ouders aan het begin van het schooljaar een kalender met praktische informatie zoals data ouderavonden, vieringen, vakanties e.d.
schooltijden De onderwijstijd op ‘Het Kasteel’ is 5,5 uur per dag en op woensdag 3,50 uur. Daarmee komen we gemiddeld aan een totaal aantal lesuren tussen 940 en 960 uur op jaarbasis. Hiermee voldoen we aan de wetgeving en zijn we afgestemd op de andere scholen binnen INOS. Het minimale aantal lesuren bedraagt per jaar 940 uur. De lestijden van de school zijn: maandag: 8.45 uur tot 15.00 uur met een pauze van ¾ uur dinsdag: 8.45 uur tot 15.00 uur met een pauze van ¾ uur woensdag: 8.45 uur tot 12.15 uur donderdag: 8.45 uur tot 15.00 uur met een pauze van ¾ uur vrijdag: 8.45 uur tot 15.00 uur met een pauze van ¾ uur In de onderwijstijd vinden ook de behandelingen plaats. Dit betekent dat er kinderen zijn die minder effectieve lestijd krijgen.
medische handelingen en medicijngebruik De schoolverpleegkundige verpleegt en verzorgt met de onderwijsassistenten de leerlingen , geeft voorlichting en instructie aan kinderen, ouders en medewerkers van de school over (verpleegkundige) verzorging. Zij heeft werkzaamheden als: Het verrichten van voorbehouden medische handelingen bijv. katheteriseren, het spuiten van insuline; Het verrichten van niet-voorbehouden handelingen zoals sondevoeding geven via pegsonde, bloedsuikers prikken, toedienen van medicatie etc.; Het begeleiden van leerlingen bij de verzorging; Het begeleiden van leerlingen naar zelfstandigheid; Het handelend optreden bij spoedgevallen en het verlenen van EHBO; Het opstellen van protocollen; Het administreren en beheren van medische documenten; Het beheren van verpleegkundige voorzieningen in de school; Verzorgen van EHBO lessen aan een bovenbouwgroep. Verder heeft zij contacten met artsen, paramedisch personeel e.d. over medische en verpleegkundige aangelegenheden. Tevens heeft zij contacten met ouders/verzorgers over verpleging en verzorging thuis en op school. De lichamelijke en medische verzorging De verzorging van leerlingen is in principe een taak van de onderwijsassistenten. Op onze school komen drie vormen van verzorging voor: 1. de standaard zorg 2. de niet-voorbehouden handelingen 3. de voorbehouden handelingen Onder de standaardzorg verstaan wij de verzorging op het gebied van sanitair (toiletgang, wassen, douchen, luizencontrole, verschonen en voeding. Niet-voorbehouden handelingen zijn (verpleegkundige) handelingen die de onderwijsassistenten uitvoeren volgens een algemeen of individueel protocol.
- 19 -
Voorbehouden handelingen zijn door de Wet BIG aangemerkte verpleegkundige handelingen. Via scholing en instructie, door de verpleegkundige, worden de onderwijsassistenten geschoold in de voorbehouden en niet voorbehouden handelingen. De verpleegkundige controleert de uitvoering. Bij afwijkingen van het protocol moet een verpleegkundige of de ouders de zorg overnemen of houdt de verpleegkundige toezicht op de (vrijwillige) uitvoering door een onderwijsassistente. Voor wat betreft de persoonlijke juridische consequenties van onderwijsassistenten vallen de onderwijsassistenten onder de civiele wetgeving. De verpleegkundige met een geldige BIGregistratie moet zich in voorkomende gevallen verantwoorden bij het tuchtrecht. In de rechtspraak beoordeelt men of er sprake is van zorgvuldig handelen. Als de handelingen onder normale omstandigheden en volgens protocol zijn uitgevoerd, is er sprake van zorgvuldig handelen. De school heeft een aansprakelijkheidsverzekering bedrijven en beroepen. Bovenstaande betekent dat een leerling met een zorgvraag pas geplaatst kan worden of kan terugkeren uit een ziekenhuisopname wanneer de voorbehouden of niet-voorbehouden handeling is besproken met de verpleegkundige. Bijstellingen kunnen op allerlei momenten gebeuren: bij plan- en leerlingbespreking, na huisbezoek, via telefonisch contact, via e-mail of via het contactschriftje. Ouders/verzorgers zijn uiteraard verantwoordelijk voor de overdracht van informatie richting school. Leerkrachten spelen deze gegevens weer door aan de verpleegkundige. Na een doktersbezoek, bij wijziging van behandeling of medicatie gaat de school ervan uit dat de nieuwe feiten onmiddellijk worden gemeld om verwerkt te worden in het protocol. Bijstellingen in het protocol worden door de verpleegkundige uitgevoerd. Onderstaand volgt een overzicht van handelingen die recent op onze school zijn uitgevoerd: protocol handeling standaardzorg geen protocol wassen noodzakelijk verschonen eenvoudige wondverzorging zalven en insmeren begeleiden bij eten nietvolgens algemeen toedienen van medicijnen voorbehouden protocol handelingen nietvolgens individueel toedienen van medicijnen voorbehouden protocol zindelijkheidstraining handelingen meten bloedsuiker toedienen van stesolid bij epileptisch insult sondevoeding via spuit en/of pomp voorbehouden volgens algemeen handelingen protocol voorbehouden volgens individueel katheteriseren bij meisjes en jongens handelingen protocol Insuline spuiten en insulinepomp, verzorging-controle van een mickey-button en port a cath en tracheacanule Algemeen protocol medicijnen toedienen onder schooltijd Als een leerling onder schooltijd medicijnen nodig heeft, dan melden de ouders dit (schriftelijk) aan de school. Ook dient elke wijziging van medicatie gedurende het schooljaar in het zorgplan vermeld te worden door de onderwijsassistent. Op het zorgplan, die aan het begin van het schooljaar wordt meegegeven, staat het volledige medicijngebruik en dus ook het medicijngebruik buiten de schooluren . De ouders zijn verantwoordelijk voor een correcte, schriftelijke melding van het medicijngebruik van hun kind.
- 20 -
Het toedienen van de medicijnen dient te gebeuren volgens het voorschrift van de arts en volgens de aanwijzingen op de bijsluiter. De originele verpakking met bijsluiter moet op school aanwezig zijn. Het tijdstip en de manier van toediening moet vermeld worden op het wijzigingsformulier medicatie. Controleer de houdbaarheidsdatum op de verpakking. Iedere fundamentele wijziging, schrijven ouders op het wijzigingsformulier en leveren dit, ondertekend voor akkoord, in bij de leerkracht of verpleegkundige. Wanneer de leerling het medicijn heeft ingenomen wordt dit door onderwijsassistent, leerkracht of verpleegkundige afgetekend op een individuele aftekenlijst. Bij de ontwikkeling naar zelfverantwoordelijkheid kan de onderwijsassistent, groepsleerkracht, verpleegkundige, in overleg met de ouders, de leerling zelf geleidelijk verantwoordelijk maken voor het innemen van zijn medicijn. Dit vermelden wij in het zorgplan. De ouders tekenen voor akkoord. Tevens hebben wij de afspraak de medicijnen centraal bij de verpleegkundige of in de klas op een veilige plaats te bewaren.
aanvragen buitengewoon verlof leerlingen Ouders, scholen en gemeenten zijn samen verantwoordelijk voor de handhaving van de Leerplichtwet. Met elkaar dienen wij ervoor te zorgen dat uw kind zoveel mogelijk gebruik maakt van zijn recht op onderwijs. Dit recht geeft betere kansen in de samenleving. Maar het recht op onderwijs geeft ook zijn verplichtingen. Deze zijn geregeld in de Leerplichtwet. Zo moet u als ouders of verzorgers ervoor zorgen dat uw kind van zijn vijfde jaar tot en met het jaar waarin het zestien wordt, naar school gaat. U bent er ook verantwoordelijk voor als uw kind, om welke reden dan ook, niet naar school gaat. Dit moet u melden aan de school. De school is verantwoordelijk voor het registreren van de afwezigheid van uw kind. Het verzuim dat ongeoorloofd is, wordt bij de gemeente gemeld. De gemeente is verantwoordelijk voor de aanpak van het schoolverzuim. De school is verplicht elk ongeoorloofd verzuim te melden bij de leerplichtambtenaar van de gemeente. Ook verzuim dat vermoedelijk ongeoorloofd is, moet gemeld worden. Dat is bijvoorbeeld het geval als een leerling onterecht ziek wordt gemeld. In sommige gevallen is dat ter beoordeling aan de school. Wanneer een leerling voortdurend te laat komt of weigert deel te nemen aan lessen, is er duidelijk sprake van ongeoorloofd verzuim. In ieder geval meldt de school ongeoorloofd verzuim bij de leerplichtambtenaar als een leerplichtige leerling op drie dagen achtereen verzuimt. Per februari 1995 bestaan er nieuwe richtlijnen volgens de leerplichtwet. Hieronder volgt Art. 13a Leerplichtwet over: aanvragen vakantie buiten de reguliere schoolvakanties. - door ouders minimaal 2 maanden tevoren schriftelijk bij de directeur aan te vragen; - alleen mogelijk als de aard van het beroep van ouders/verzorgers vakantie in de gewone periode onmogelijk maakt, als voorbeeld wordt genoemd campingbeheerder, in sommige gevallen landbouwers; - de aanvraag moet vergezeld gaan van bewijsstukken (bv. werkgeversverklaring); - te gebruiken criteria: slechts 1 x per schooljaar, niet meer dan 10 schooldagen, niet in de eerste 2 lesweken. Conclusie: vakantie buiten de gewone vakanties is zeer beperkt mogelijk en aan strenge regels gebonden. Art. 14 leerplichtwet over: aanvragen "extra verlof" wegens "andere gewichtige omstandigheden" ( maximaal 10 dagen op jaarbasis). Dit verlof-verzoek vooraf of binnen 2 dagen na ontstaan van de verhindering aan de directeur voorleggen. Mogelijke redenen zijn:
- 21 -
- verhuizing 1 dag; - huwelijk bloed- of aanverwant 1 dag binnen woonplaats, 2 dagen daarbuiten; - ernstige ziekte bloed- of aanverwant (duur in overleg met directeur); - overlijden bloed- of aanverwant 1e graad maximaal 4 dagen, 2e graad maximaal 2 dagen, 3e of 4e graad maximaal 1 dag; - ambtsjubileum bij 25, 40 en 50 jaar en huwelijksjubileum 12.5, 25, 40, 50, 60 jaar van ouders en grootouders 1 dag; - andere belangrijke reden als bezoek arts voor zover niet anders te plannen, extreme weersomstandigheden e.d. De directeur kan desgewenst schriftelijke bewijsstukken verlangen. Geen gewichtige omstandigheden zijn, afwijkend vakantierooster van slechts enkele dagen van andere kinderen, lagere prijzen buiten hoogseizoen, drukte op de wegen e.d. Bij overschrijding van de aanvraagtermijn moet de school een schriftelijke melding doen. "Extra verlof" wegens "gewichtige redenen" van meer dan 10 dagen. - verzoek minimaal 1 maand vooraf via directeur aan leerplichtconsulent voorleggen; - de leerplichtconsulent van de woongemeente beslist; - een verklaring van arts of maatschappelijk werkende is noodzakelijk. Conclusie: extra verlof van beperkte omvang (geen vakantie) is voor belangrijke zaken mogelijk, zie voorbeelden. Alle bovengenoemde vormen van vakantie of verlof zijn uitsluitend met een aanvraagformulier aan te vragen. Op school zijn aanvraagformulieren verkrijgbaar op de administratie of te downloaden via www.sohetkasteel.nl De school houdt een verlofregistratie bij.
matchpoint de Vervangingsorganisatie van INOS Indien een leerkracht of onderwijsassistent (plotseling) afwezig is, zorgt Matchpoint direct voor een adequate vervanging. Matchpoint heeft de beschikking over een grote groep enthousiaste en competente waarnemers zodat, indien de leerkracht of assistent (tijdelijk) moet worden vervangen, de leerlingen in goede handen zijn. De invallers worden vooraf gescreend op bevoegdheid, opleiding en competentie. U mag er op vertrouwen dat de waarnemers binnen INOS goede kwaliteit onderwijs leveren.
contacten Samenwerking met het Revalidatiecentrum Revant. Het feit dat uw kind op ‘Het Kasteel’ zit betekent dat er een nauwe samenwerking is tussen de school, het Revalidatiecentrum en de ouders. De medische zorg is een zaak tussen u, uw kind, uw verwijzend huisarts of specialist en de behandelend revalidatiearts. Onze zorg is het bewaken van een goed evenwicht tussen revalidatie en onderwijs. Uw kind behoudt recht op (para)medische behandeling ook tijdens de schoolvakanties. De financiering van de (para)medische zorg van uw kind loopt via de ziektekostenverzekering. De school staat daar buiten. Leerkrachten van school, behandelaars en andere medewerkers van het Revalidatiecentrum werken zeer nauw samen in het belang van uw kind. Tijdens meerdere gezamenlijke overleggen wordt veel informatie uitgewisseld en afstemming met elkaar gezocht. De planner laat alles zo optimaal mogelijk op elkaar aansluiten.
samenwerking met andere scholen De school onderhoudt contacten met: - Andere Mytyl- en Tyltylscholen, Openluchtscholen en ZML-scholen in LECSO-verband en voormalige cluster 4 scholen. - Alle INOS basisscholen en speciale basisscholen; - Samenwerkingsverbanden VO/VSO;
- 22 -
-
Samenwerkingsverbanden PO; Scholen voor voortgezet onderwijs in de regio.
samenwerking met Welzijnsinstellingen De school onderhoudt contacten met alle Welzijnsinstellingen in Breda e.o. Een kleine opsomming: MEE, Jeugdzorg, de Raad voor Kinderbescherming, het IMW= Instituut voor Maatschappelijk Welzijn, Kinderhuis Pauwer ’t Kroeven in Roosendaal, Pauwer Breda, Activiteitencentra, Stichting Amarant, Stichting Prisma, Idris, Centrum voor Thuisbeademing Utrecht, GGD, POG, Thuiszorg.
schoolgids en kalender De schoolgids is ook integraal te downloaden van de website www.sohetkasteel.nl De schoolkalender bevat specifieke informatie over de beide afdelingen zoals schooltijden, lestijden, vakantierooster, namen medewerkers, ouderraadsleden, leden van de medezeggenschapsraad. Via Safeschool kunt u dit inzien.
klachtenregeling Hebt u een klacht? Op scholen werken mensen. Waar mensen werken, gaat wel eens wat mis. Dat willen we graag oplossen en we willen daarvan leren. Er zijn afspraken gemaakt over de manier waarop we op school omgaan met een klacht. Deze afspraken zijn vastgelegd in de Klachtenregeling INOS die op school aanwezig is. In het kort zijn er de volgende mogelijkheden: 1) Eerst een gesprek met de betrokken leerkracht of de betrokken medewerker. Een goed gesprek kan veel problemen oplossen. Bespreek het probleem. Vertel wat u zelf hebt gedaan om het probleem op te lossen. Vertel ook wat u van de leerkracht (of medewerker) verwacht. In de meeste gevallen lukt het om er samen uit te komen. 2) De directeur van de school Als het niet lukt om een goede oplossing te vinden, kunt u praten met de directeur of de afdelingsleiders van de school. Zij zijn verantwoordelijk voor de school. De directeur kan een beslissing nemen in een conflict. Op deze school is dat An van Damme. 3) De school heeft een schoolvertrouwenspersoon Elke school van INOS heeft een schoolvertrouwenspersoon. Als u dat wilt, kan de schoolvertrouwenspersoon meedenken in het oplossen van een klacht. Het is meestal een leerkracht die de regels goed kent. Hij (of zij) kan u helpen in het zoeken van een manier om uw klacht te bespreken. Op deze school zijn de vertrouwenspersonen: Nel Mutsters en Jelda Rodermond. 4) Het College van Bestuur Als het op school niet lukt om een goede oplossing te vinden (ook niet met de directeur), kunt u een brief sturen aan het College van Bestuur van INOS (Postbus 3513, 4800 DM Breda). In die brief vertelt u wat uw klacht is en wat u al hebt gedaan om de klacht op te lossen. Het College van Bestuur kan een gesprek met u aangaan. Ook kan het College van Bestuur de interne klachtencommissie van INOS vragen een advies te geven over de klacht. Het College van Bestuur neemt een beslissing. 5) De landelijke klachtencommissie Als het helemaal niet lukt om tot een goede oplossing te komen, kunt u een brief sturen aan de landelijke klachtencommissie katholiek onderwijs (Postbus 82324, 2508 EH Den Haag). Hoe dat moet, staat beschreven in de klachtenregeling. Het staat ook beschreven op de website van de klachtencommissie (www.gcbo.nl).
- 23 -
Zijn er nog meer mogelijkheden om uw klacht te bespreken? Er zijn nog een paar extra mogelijkheden om uw klacht te bespreken. De medezeggenschapsraad of oudervereniging De medezeggenschapsraad, of oudervereniging bespreekt geen klachten over personen. Klachten over het beleid van de school kunnen wel worden besproken. De externe vertrouwenspersoon INOS heeft ook een vertrouwenspersoon die niet op een school werkt. Dit is de heer Toine van Dorst van de Arbo-Unie (06-52501975). Hij heeft een beroepsgeheim. Dat is belangrijk als u met iemand in vertrouwen wilt praten over erg moeilijke persoonlijke situaties.
de inspectie van het onderwijs U kunt uw klacht ook melden bij de inspectie van het onderwijs (Voor ouders: 0800-8051. Het postadres is Postbus 88, 5000 AB te Tilburg, of www.onderwijsinspectie.nl). De inspectie geeft een signaal af aan de school, maar lost de klacht niet op. Daarvoor moet u in gesprek gaan met de school zelf. Zijn er bijzondere afspraken bij (seksuele) intimidatie, (seksueel) misbruik en geweld? Als een klacht te maken heeft met (seksuele) intimidatie, misbruik, of geweld, kunt u daarvoor de gewone klachtenprocedure doorlopen. Let erop dat alle INOS-medewerkers verplicht zijn aangifte te doen bij de politie in dit soort situaties. Als u een klacht over intimidatie, misbruik of geweld wilt bespreken, maar (nog) geen aangifte wilt doen, kunt u contact opnemen met de externe vertrouwenspersoon (de heer Toine van Dorst van de Arbo-Unie: 06-52501975) of de vertrouwensinspecteur van de inspectie van het onderwijs (0900-1113111). Wel zullen deze mensen u vragen zelf aangifte te doen bij de politie. Als kinderen ergens mee zitten … Kinderen kunnen met vragen en problemen zitten die ze niet thuis, of met de eigen leerkracht kunnen (of willen) bespreken. In die gevallen kunnen zij terecht bij de schoolvertrouwenspersoon (op onze school is dat: Nel Mutsters). Zij wijst eventueel de weg naar externe personen of instanties voor verdere hulp.
actief burgerschap en Integratie Scholen zijn wettelijk verplicht aandacht te besteden aan actief burgerschap en sociale integratie. Burgerschapsvorming brengt onze leerlingen basiskennis, vaardigheden en de houding bij die nodig zijn om een actieve rol te kunnen spelen in de eigen leefomgeving en in de samenleving. Er staan drie domeinen centraal: Democratie: kennis over de democratische rechtstaat en politieke besluitvorming; democratisch handelen en de maatschappelijke basiswaarden Participatie: kennis over de basiswaarden en mogelijkheden voor inspraak en vaardigheden en houdingen die nodig zijn om op school en in de samenleving actief mee te kunnen doen Identiteit: verkennen van de eigen identiteit en die van anderen; voor welke (levensbeschouwelijke) waarden sta ik en hoe maak ik die waar? Ons programma heeft in het aanbod voldoende aanknopingspunten en voldoende tijd en aandacht voor dit thema. Vooral in ons programma sociaal-emotionele vorming besteden wij expliciet aandacht aan vaardigheden als samen regels afspreken en handhaven, elkaar respectvol aanspreken, goed kunnen omgaan met kritiek en conflicten oplossen. Binnen taal en wereldoriëntatie. Bij geschiedenis en aardrijkskunde in de bovenbouw, leren de leerlingen over onze staatsvorm, de grondrechten van alle burgers en wat dat betekent voor ons gedrag. Binnen
- 24 -
ons aanbod levensbeschouwelijke vorming hebben wij gekozen voor filosoferen met kinderen. Uiteraard komen hier ook facetten van actief burgerschap en integratie aan bod. In de bovenbouw besteden wij aandacht aan aspecten van een multiculturele samenleving en wij brengen onze leerlingen in aanraking met andere religieuze opvattingen. Dit is noodzakelijk omdat maar een beperkt aantal van onze leerlingen de rooms-katholieke traditie uitdraagt. Ook leerlingen met andere religieuze opvattingen bevolken onze school.
externe hulpverlening onder schooltijd op verzoek van ouders In toenemende mate worden scholen geconfronteerd met verzoeken van ouder(s)/verzorger(s) om extra zorg (waaronder remedial teaching) voor hun kinderen te organiseren, waarbij ouders op eigen initiatief en voor eigen rekening externe hulp inschakelen. De school gaat bij het beslissen op een dergelijk verzoek uit van het wettelijke gegeven dat onderwijstijd besteed moet worden aan onderwijs (en niet aan andere zaken). Daarom staat de school in beginsel afwijzend tegenover verzoeken tot het (laten) verrichten van hulp (waaronder Remedial Teaching) door externe hulpverleners onder schooltijd (binnen of buiten het schoolgebouw). Zorg en begeleiding die op initiatief van ouders wordt aangevraagd en bekostigd, dient buiten schooltijd te worden verzorgd. Het is immers geen onderdeel van het onderwijsprogramma voor deze leerling. Indien er sprake is van een medische indicatie* of indien er kan worden aangetoond dat de te verlenen hulp een onmisbare schakel in het leer-/hulpverleningsproces is, wordt hierop een uitzondering gemaakt. Ouders vragen in samenspraak met de directeur een ontheffing aan bij de leerplichtambtenaar. De directeur van de school beoordeelt deze situatie. Wel dienen hierbij goede afspraken gemaakt te worden over het beperken van het schoolverzuim dat hierdoor ontstaat. Dit betreft bijvoorbeeld afspraken over de frequentie en de tijdsduur van de hulp en de wijze waarop overleg met school plaatsvindt. * Een door de ziektekostenverzekeraars erkende dyslexie-verklaring wordt hierbij gezien als medische indicatie.
- 25 -
veiligheid Veiligheid op school moet hoog op de agenda te staan. Er is sprake van een aantal wettelijke kaders dat scholen (en schoolbesturen) voorschrijft veiligheidsbeleid te voeren. Denk hierbij aan de Wet op het Primair Onderwijs, de Arbowet en de wet Sociale Veiligheid. Deze wetgeving stelt kaders aan zowel de fysieke veiligheid in een gebouw, als aan de sociale veiligheid van kinderen en volwassenen die met elkaar leren en werken. Veiligheidsplan Scholen moeten een veiligheidsplan hebben. Hieronder kan ook een pestprotocol vallen. In een veiligheidsplan staat bijvoorbeeld dat wapenbezit op school verboden is en hoe men dit controleert. In een pestprotocol staat wat de school onder pesten verstaat, en hoe zij pesten probeert te voorkomen en hiertegen optreedt. Verklaring Omtrent het Gedrag voor onderwijspersoneel Scholen zijn verplicht om aan onderwijspersoneel een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) te vragen voordat zij in dienst treden. Uit de VOG blijkt of er belemmeringen zijn om in de nieuwe functie aan de slag te gaan. De nieuwe wet Sociale Veiligheid (juni 2015) Scholen zijn wettelijk verplicht om te zorgen voor een sociaal veilige omgeving. Een onderdeel van de wet is de aanstelling van een coördinator, die zich bezig houdt met het bijbehorende beleid en het eerste aanspreekpunt wordt. De directeur bespreekt dit met het team. In veel gevallen zal de Vertrouwenspersoon en/of de Interne Begeleider deze rol op zich kunnen nemen. Reeds in een eerder stadium heeft het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCenW), samen met de Kinderombudsman, een plan van aanpak tegen pesten opgesteld. Hierin staat het volgende: Alle scholen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs worden opgeroepen om samen met de ouders blijvende aandacht te hebben voor het bestrijden van (cyber)pesten. Vinden gepeste kinderen en hun ouders op school geen gehoor? Dan kunnen zij in het uiterste geval terecht bij de Kinderombudsman. Met behulp van de “checklist voor een veilige school” van het landelijke kwaliteitsteam veiligheid is het INOS-brede veiligheidsbeleid geformuleerd. Daardoor is er sprake van een heldere taakverdeling tussen wat de individuele scholen doen op het gebied van veiligheid en wat op bestuursniveau voor de gezamenlijke scholen van INOS wordt gedaan. Enkele relevante elementen uit het INOS-brede veiligheidsbeleid: Voldoende, geschoolde bedrijfshulpverleners op scholen Een medezeggenschapsraad op elke school Minimaal één schoolvertrouwenspersoon op elke school en een coördinator sociale veiligheid Een klachtenregeling Een door de brandweer afgegeven gebruiksvergunning voor elk schoolgebouw Een actief netwerk met maatschappelijke zorginstellingen rondom de school Alle INOS-scholen zijn aangesloten bij het signaleringssysteem Zorg voor Jeugd. In dit systeem kan melding worden gedaan van zorgen om de leef- en leersituatie van een kind. (Voor meer informatie zie: www.zorgvoorjeugd.nu) Een gedragscode voor alle bij INOS betrokken personen Een meldcode voor signalering van Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Alle medewerkers hebben een Verklaring Omtrent het Gedrag Het gebruik van een methode voor Sociaal Emotionele Ontwikkeling op alle scholen Een gestructureerd plan voor onderhoud van schoolgebouwen op het gebied van veiligheid
- 26 -
Het stimuleren van het verkeersveiligheidslabel voor scholen. De scholen vullen deze INOS-brede activiteiten aan op een manier die past bij de eigen specifieke situatie. Daarbij is de Medezeggenschapsraad de gesprekspartner van de directie van de school. Op ‘Het Kasteel’ is op de volgende manier invulling gegeven aan dit veiligheidsbeleid: Preventief wordt zoveel mogelijk gedaan: op veel plaatsen is veiligheidsglas geplaatst, mankementen aan het gebouw kunnen door eigen personeel vaak snel worden opgelost. De school heeft een schoolverpleegkundige en de nodige gediplomeerde BHV-ers. Bovendien kunnen wij snel een beroep doen op het Revalidatiecentrum. Wij hebben een interne telefoonlijn met Revant. Er is een medisch calamiteitenplan dat jaarlijks door de schoolverpleegkundige wordt bijgesteld. Van ieder (bijna)-ongeluk wordt een rapportage gemaakt. Deze ongevalregistratie is voorgeschreven in de ARBO-wet. Aan de hand van de opgegeven feiten wordt bekeken of de school nog verdere verbeteringen in het gebouw tot stand moet brengen, of dat zorgafspraken moeten worden aangepast. De school beschikt over een ontruimingsplan dat recent is bijgesteld en goedgekeurd door de Bredase Brandweer. Bij calamiteiten dient het gehele gebouw volgens dat plan te worden ontruimd. Rechtstreekse alarmering naar de brandweer garandeert een snel optreden van die kant. Naast de fysieke veiligheid hebben we ook aandacht voor de pedagogische sfeer, de onderlinge tolerantie enz. De school participeert in het regionaal samenwerkingsverband (RSV) voortgezet onderwijs (VO). Daarbinnen functioneert een werkgroep Veilige School die regelmatig overleg voeren. De Veiligheidsprotocollen uit dit overleg worden, indien er zich iets zou voordoen, ook op ‘Het Kasteel’ toegepast. De school zelf heeft ook een werkgroep Veilige school. De school hanteert in voorkomende gevallen een meldingsformulier. Tenslotte neemt ‘Het Kasteel’ deel aan het project Zorg voor Jeugd, dat met een digitaal systeem zorgmeldingen registreert en indien nodig een ketencoördinator activeert. De belangrijkste afspraken en spelregels hebben we opgenomen in het leerlingenstatuut. Ze hebben met name betrekking op de volgende aspecten:
respect tonen voor elkaar, door de juiste omgangsvormen te gebruiken (o.a. correct taalgebruik) en je te houden aan met anderen ( ouders, medewerkers van de school, medeleerlingen) gemaakte afspraken. respect tonen voor andermans eigendommen. Dit heeft betrekking op het schoolgebouw zelf, de daarin aanwezige inventaris en de spulletjes van medeleerlingen. het vermijden van pestgedrag. Hier wordt tijdens het mentoruur regelmatig aandacht aan besteed en, indien nodig, worden leerlingen door het aanbieden van een speciaal programma bewust gemaakt van de gevolgen van pestgedrag. het vermijden van geweld. Geweld wordt onder geen enkele voorwaarde getolereerd. We maken leerlingen duidelijk dat meningsverschillen beter kunnen worden opgelost door te praten en te luisteren. Het gebruik van geweld roept alleen maar nieuwe problemen op. huiswerk Het is van belang dat afspraken m.b.t. huiswerk stipt worden nagekomen, om zo onnodige verstoring van de les te voorkomen en een goede voortgang van de studievorderingen te waarborgen. leerlingbegeleiding Een goed systeem van begeleiding verhoogt het gevoel van veiligheid en geborgenheid. We hebben de begeleiding zodanig opgezet dat iedere leerling in alle voorkomende gevallen weet tot wie hij/zij zich kan richten voor hulp en ondersteuning. verslavende middelen Het gebruik van verslavende middelen is uiteraard ook verboden.
- 27 -
vuurwerk We voeren hierbij, gezien de gevaren, een heel strak beleid. Het afsteken van vuurwerk, maar ook het verstrekken van vuurwerk aan anderen wordt onverbiddelijk bestraft met een schorsing. arbobeleid We zien er nauwlettend op toe dat leerlingen op een veilige en verantwoorde manier omgaan met machines, gereedschappen en overige voorzieningen binnen de school. We benadrukken naar leerlingen toe dat veilig handelen altijd voorop moet staan. bedrijfsongevallen Ingeval zich een ongeval voordoet, bijv. tijdens een gymles, nemen we onmiddellijk contact op met ouders/verzorgers en overleggen hoe verder te handelen. Bovendien wordt van elk ongeval een rapportje opgemaakt en, indien noodzakelijk, wordt hiervan melding gedaan aan de inspectie.
Het niet nakomen van regels of afspraken leidt onmiddellijk tot het nemen van corrigerende maatregelen. Dat kan gebeuren in de vorm van een gesprek, een strafmaatregel, schorsing of zelfs verwijdering van school. Wat we ons wel moeten realiseren is dat het hanteren van protocollen slechts een hulpmiddel is en nooit een doel op zich mag worden. Van belang is dat we de zaken waarop de protocollen betrekking hebben zodanig aanpakken dat het bij onze leerlingen leidt tot een positieve gedragsverandering, gesteund door het besef zelf verantwoordelijk te zijn voor een veilige leef- en leeromgeving.
meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Op 1 juli 2013 is het voor de onderwijssector, verplicht om een meldcode op te stellen. Scholen zijn immers een belangrijke vindplaats van signalen. Het onderwijspersoneel is intensief betrokken bij hun leerlingen en hebben vaak meerdere jaren achtereen te maken met een leerling. Wanneer zich signalen voordoen van huiselijk geweld of kindermishandeling, is het van belang dat zorgvuldig wordt gehandeld, zodat indien nodig snel en adequaat ingegrepen kan worden. Op grond van een nieuw artikel 4b WPO en nieuw artikel 3a WVO is het bevoegd gezag verplicht om een meldcode voor het onderwijspersoneel op stellen waarin stapsgewijs wordt aangegeven hoe met signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling wordt omgegaan en die er aan bijdraagt dat zo snel en adequaat mogelijk hulp kan worden geboden. Uit de op de wet gebaseerde Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) blijkt uit welke elementen de meldcode in ieder geval bestaat. Het onderwijsveld heeft tot na de kamerbehandeling op 12 maart 2013 in de Eerste Kamer moeten wachten voordat het concept van de AMvB openbaar werd. Het stappenplan1 bestaat uit ten minste de volgende stappen: 1. het in kaart brengen van de signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling; 2. collegiale consultatie (bijvoorbeeld met verpleegkundige, schoolmaatschappelijk werker, vertrouwenspersoon) en zo nodig raadplegen van het steunpunt huiselijk geweld, het advies- en meldpunt kindermishandeling of een deskundige op het gebied van letselduiding; 3. een gesprek met ouders( leerling); 4. het wegen van de aard en de ernst van het huiselijk geweld of de kindermishandeling en bij twijfel altijd raadplegen van het steunpunt huiselijk geweld of het advies- en meldpunt kindermishandeling, en
1
Wijzigingen ten opzichte van de 5 stappen uit het basismodel zijn cursief aangeduid
- 28 -
5. beslissen: hulp organiseren of melden. Getracht moet worden om van ouders toestemming voor het melden te krijgen.
gezond gedrag Kinderen worden dikker, dit is een landelijke trend die zorgen baart. De leerlingen op onze school hebben vaak moeite met bewegen, hetgeen nog extra kan leiden tot overgewicht. Vanuit de zorg die we hebben voor de leerlingen is beleid gemaakt omtrent gezond gedrag. Dit houdt in dat er regels zijn opgesteld die we willen handhaven zoals het bevorderen van het meenemen van gezonde tussendoortjes zoals fruit of groente en gezond broodbeleg. Het stimuleren van het meebrengen van gezonde traktaties.
toelating, schorsing en verwijdering Sinds 1 augustus 2014 zijn er nieuwe regels over toelating, schorsing en verwijdering. Volgens de wet Passend Onderwijs geldt nu het volgende: Toelating: Nieuw is dat het bestuur de zorgplicht heeft om voor aangemelde leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een zo passend mogelijk onderwijsaanbod te doen. Een school die het aanmeldformulier als eerste school ontvangt, moet een zo passend mogelijk aanbod doen. Er moet een plek gevonden worden op een school waar de leerling ook daadwerkelijk geplaatst kan worden. Indien een school een leerling die extra ondersteuning nodig heeft weigert, is zij verplicht ervoor te zorgen dat deze leerling op een andere school terecht kan. Schorsing: Het bestuur kan, met opgave van redenen, een leerling voor een periode van ten hoogste één week kan schorsen. Het besluit tot schorsing wordt schriftelijk aan de ouders bekendgemaakt. Indien sprake is van een schorsing voor een periode van langer dan één dag, brengt het bestuur de onderwijsinspectie hiervan schriftelijk en met opgave van redenen op de hoogte. Verwijdering: Definitieve verwijdering van een leerling kan alleen wanneer het bestuur ervoor heeft gezorgd dat een andere school bereid is de leerling toe te laten. De inspanningsverplichting om 8 weken naar een andere school te zoeken voordat besloten wordt te verwijderen, is komen te vervallen. Nieuw is ook hier de resultaatsverplichting om een andere school te vinden, voordat een leerling verwijderd kan worden. Geschillencommissie passend onderwijs: Aan deze commissie kunnen ouders geschillen voorleggen over de weigering tot toelating van een kind dat extra ondersteuning nodig heeft, de vaststelling of wijziging van het ontwikkelingsperspectief en de verwijdering van elke leerling.
vervoer Bij uw gemeente kunt u terecht voor het regelen van vervoer van huis naar school en omgekeerd. De km. grens die de gemeente Breda hanteert is 6 km. Alleen in zeer dringende gevallen zal hiervan worden afgeweken in overleg met de gemeente. De ouders zijn verantwoordelijk voor het vervoer van hun kind. De school kan bemiddelen en adviseren indien dit wenselijk is. Het is noodzakelijk om de vervoerder op de hoogte te brengen als uw kind ziek is of anderszins geen gebruik maakt van het vervoer. Er bestaat een vervoersreglement, opgesteld na overleg tussen gemeenten, scholen en ouders. Dit reglement ligt ter inzage op school, kan eventueel gekopieerd worden. In het vervoersreglement zijn de verantwoordelijkheden geregeld van gemeente, vervoerder, chauffeur, ouders en directeur van de school.
- 29 -
privacyreglement ‘Het Kasteel’ kent een privacyreglement. Tussen de school, externe behandelaars en het revalidatiecentrum worden gegevens uitgewisseld (na toestemming van ouders) ten behoeve van een goede afstemming in het ontwikkelingsperspectiefplan van de leerling. De leerlingendossiers worden bewaard in een afgesloten kast in de kamers van de directeuren en/of afdelingsleiders. Voor het maken van foto’s en films (intern gebruik) wordt er goedkeuring gevraagd in de aanmelding- en toestemmingsbrief. Voor het extern gebruik ervan wordt apart nog eens toestemming gevraagd.
schade of verlies van eigendommen Naast de gebouwen- en inventarisverzekering is het voor ouders van belang te weten dat de school de volgende verzekeringen heeft: Een Aansprakelijkheidsverzekering voor Bedrijven en Beroepen; vergelijkbaar met uw AVP (Aansprakelijkheidsverzekering Particulieren). Hieronder vallen claims over schade veroorzaakt door teamleden aan persoonlijke eigendommen van bv. Leerlingen. Een Collectieve Ongevallen Verzekering voor leerlingen, teamleden en vrijwilligers van de school: recht op uitkering bij overlijden en bij invaliditeit, vergoeding geneeskundige en tandheelkundige behandeling. gezinsverzorging en bijles. Voor alle ouders is een Aansprakelijkheid Verzekering Particulieren (AVP) sterk aan te raden.
sponsors Het convenant ‘Scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring’ geldt voor de periode 2015-2018. INOS voelt zich aan deze overeenkomst gebonden. Voor het convenant en toelichting zie: www.rijksoverheid.nl (zoek op ‘sponsoring in het primair onderwijs’). Relevante achtergrondinformatie: Bij sponsoring gaat het om geld, goederen of diensten die door de sponsor worden verstrekt aan een bevoegd gezag, directie, leraren, niet-onderwijzend personeel of leerlingen, waarvoor door de sponsor een tegenprestatie wordt verlangd. Als er geen tegenprestatie is, is er sprake van een schenking. De gehele medezeggenschapsraad heeft een instemmingsbevoegdheid over het aanvaarden van materiële bijdragen of geldelijke bijdragen, indien daarbij verplichtingen worden aangegaan waarmee leerlingen worden geconfronteerd. Voor een beslissing over sponsoring dient binnen de schoolorganisatie en bij betrokken personen buiten de school draagvlak te zijn. Het moet altijd en voor iedereen duidelijk zijn dat er sprake is van sponsoring. Sponsoring in het onderwijs moet verenigbaar zijn met de pedagogische en onderwijskundige taak en doelstelling van de school. Sponsoring mag dus niet de onderwijsinhoud beïnvloeden. De vermelding van beeldmerken en (korte) reclameteksten op door de school gebruikte materialen, zijn geen sponsoring. Dit betreft bijvoorbeeld het logo van het computermerk op de PC’s in de klas, of de reclameslogan van de schoolboekenproducent in het lesboek. Een klacht over de wijze waarop de school omgaat met reclame of sponsoring, kan volgens de klachtenregeling van INOS worden behandeld. Zie hiervoor elders in deze schoolgids.
- 30 -
financiële bijdrage Drinkgeld Leerlingen krijgen (als ouders kiezen voor deze service) een beker halfvolle melk, karnemelk, appelsap of één kop koffie per dag. Thee of ranja tijdens de lunch is gratis. Ouders betalen hier € 45,00 per jaar voor. Eetgeld Een aantal leerlingen krijgt op grond van pedagogisch / didactische redenen hun lunch van school. Omgerekend betekent dit € 1,00 per dag x 5 dagen = € 5,00 per week. Uitgaande van 40 schoolweken (de rekenkundige norm) betaalt u hier € 200,00 per schooljaar voor. De Oudervereniging vraagt per leerling een bijdrage van € 25,00 per schooljaar. Dit is een vrijwillige bijdrage waarmee een belangrijk deel van de vieringen wordt gefinancierd. Vieringen als Sinterklaas, Kerst, Carnaval, Pasen en eindfeest zijn zaken die het schooljaar extra aankleden. U ontvangt hiervoor een rekening waarin de Oudervereniging ook uitleg geeft over de besteding van deze vrijwillige bijdrage. Buiten deze ouderbijdrage bestaat er een schoolbijdrage (bedrag nog nader te bepalen). Deze bestaat uit: b. schoolreisje voor alle leerlingen c. schoolkamp schoolverlaters
Vakantierooster 2015 - 2016 Herfstvakantie
26 oktober t/m 30 oktober 2015
Kerstvakantie
21 december 2015 t/m 1 januari 2016
Voorjaarsvakantie
8 februari t/m 12 februari 2016
Meivakantie
25 april t/m 6 mei 2016
Zomervakantie
23 juli t/m 4 september 2016
Overige studie- en roostervrije dagen vindt u via internet op ‘Safeschool’.
Afkortingen AB AC ADL Arbo BOSK BSW CIOS CVB GGD GGZ GMR ICT INK LCIG LG
Ambulante Begeleiding Activiteitencentrum Algemene dagelijkse levensverrichtingen Arbeidsomstandigheden Vereniging van motorisch gehandicapten en hun ouders Bredase samenwerkende bedrijven Centraal Instituut opleiding sportleiders Commissie van begeleiding Gemeenschappelijke geneeskundige dienst Geestelijke gezondheidszorg Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad Informatie communicatie technologie Instituut Nederlandse kwaliteit Landelijk centrum indicatiestelling gehandicapten Lichamelijk gehandicapt
- 31 -
LVS LECSO LWOO LZ MBO MG MR NSWAC NZC OCB ODC OLP OP OOP OPP OV PABO PCL PGB Piat PO PRO RBU REA REC ROC RSV SBO SLO SO SOM SOP SPD SW TOG TL UWV VBO VMBO VSO WEC WLZ WMO WOT ZML ZIN
Leerlingvolgsysteem Landelijk ExpertiseCentrum Speciaal Onderwijs (cluster 3 en 4) Leerweg ondersteunend onderwijs Langdurig zieken Middelbaar beroepsonderwijs Meervoudig gehandicapt Medezeggenschapsraad Ned. Stichting woon-en activiteitencentra voor lichamelijk beperkten Nazorgcommissie Orthopedagogisch centrum Breda Orthopedagogisch dagcentrum Onderwijsleerpakket Onderwijzend personeel Onderwijs ondersteunend personeel OntwikkelingsPerspectiefPlan Oudervereniging Pedagogische academie basisonderwijs Permanente commissie leerlingenzorg Persoonsgebonden budget Provinciale indicatie- en adviescommissie mg Primair onderwijs Praktijk onderwijs Revalidatie behandeluur Re-integratie arbeidsgehandicapten Regionaal expertisecentrum Regionaal opleidingscentrum regionaal samenwerkingsverband Speciaal basisonderwijs Stichting leerplanontwikkeling Speciaal onderwijs Digitaal leerlingvolgsysteem VSO School Ondersteunings Profiel Sociaal pedagogische dienst Sociale werkvoorziening Therapeutische ontwikkelingsgroep Theoretische leerweg Uitvoering werknemersverzekeringen Voorbereidend beroepsonderwijs Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs Voortgezet speciaal onderwijs Wet op expertisecentra Wet langdurige zorg Wet maatschappelijke ondersteuning Wet op het onderwijstoezicht Zeer moeilijke lerend Zorg in natura
- 32 -
